แผนฉุกเฉินสาหรับลิฟต์

หน่ วยเครื่องกล งานซ่ อมบารุง

 แผนฉุกเฉินสาหรับลิฟต์
1. แผนการรับแจ้งเหตุลิฟต์ขดั ข้อง
2. แผนการช่วยเหลือผูโ้ ดยสารติดค้างภายในลิฟต์
3. Flow Chart การรับแจ้งเหตุและการช่วยเหลือผูโ้ ดยสารติดค้างภายในลิฟต์
4. แผนการป้ องกันไฟฟ้ าดับขณะใช้ลิฟต์
5. Flow Chart แผนการป้ องกันไฟฟ้ าดับขณะใช้ลิฟต์ (System Automatic)
6. แผนการป้ องกันอัคคีภยั สาหรับการใช้ลิฟต์
7. Flow Chart แผนการป้ องกันอัคคีภยั สาหรับการใช้ลิฟต์
8. เครื่ องมือในการช่วยเปิ ดประตูลิฟต์ฉุกเฉิ น
1. แผนการรับแจ้ งเหตุลฟิ ต์ ขัดข้ อง
การรับแจ้งเหตุลิฟต์ขดั ข้องมี 2 กรณี คือ
1. ลิฟต์ขดั ข้องทัว่ ไป เช่น ลิฟต์วิ่งกระตุก, มีเสี ยงดังขณะเคลื่อนที่, ปุ่ มกดใช้งานไม่ได้ เป็ นต้น
2. ลิฟต์ขดั ข้องที่มีผโู ้ ดยสารติดอยูภ่ ายใน ต้องถามผูต้ ิดค้างดังนี้
- อาคารที่ผโู ้ ดยสารอยู่
- หมายเลขลิฟต์ที่ผโู ้ ดยสารใช้บริ การ ซึ่ งภายในลิฟต์ทุกเครื่ องจะมีหมายเลขประจาลิฟต์ติดอยู่

รู ปแสดงตัวเลขประจาลิฟต์ ที่ติดอยู่ภายใน

- ชั้นที่ลิฟต์ติดค้างอยู่ ซึ่ งเป็ นการประมาณโดยผูใ้ ช้บริ การ ซึ่ งหากรู ้ช้ นั ที่แน่นอนจะทาให้ช่าง
ทาการช่วยเหลือได้อย่างรวดเร็ วยิ่งขึ้น
- แจ้งผูโ้ ดยสารโดยห้ามงัดประตูลิฟต์เป็ นอันขาด ซึ่ งช่างจะไปถึงที่เกิดเหตุภายใน 10 นาที
และทาการช่วยเหลือต่อไป

รู ปแสดงเบอร์ โทรศัพท์ ฉุกเฉิ นภายในตู้โดยสารลิฟต์

2. แผนการช่ วยเหลือผู้โดยสารติดค้ างภายในลิฟต์
- เมื่อได้รับแจ้ง ทางโทรศัพท์ มีลิฟต์ขดั ข้องให้ดาเนิ นการตรวจสอบในอาคารที่ ได้รับแจ้ง
- ตรวจสอบว่ามีผโู ้ ดยสารติดอยูห่ รื อไม่ และได้รับการช่วยเหลือแล้วหรื อยัง
- ถ้ามีผโู ้ ดยสารติดอยู่ และได้รับการช่วยเหลือแล้ว ให้ดาเนิ นการแจ้งบริ ษทั ที่เกี่ยวข้องเพื่อทาการแก้ไข
- ถ้ามีผโู ้ ดยสารติดอยูใ่ นห้องโดยสารแต่ยงั ไม่ได้รับการช่วยเหลือ ต้องตรวจสอบดูวา่ ลิฟต์อยูท่ ี่ช้ นั ไหน
โดยสอบถามทางโทรศัพท์ฉุกเฉิ น ดูจากตัวเลขบอกชั้นหน้าชั้น 1 หรื อใช้กญ ุ แจเปิ ดประตูชานพักแล้วมองดูหาตู ้
โดยสาร แต่ตอ้ งใช้ความระมัดระวัง เพราะอาจพลาดตกลงในบ่อลิฟต์ได้หรื อเมื่อเปิ ดประตูชานพักลิฟต์อาจ
เคลื่อนที่ลงมาก็ได้
- เมื่อทราบว่าลิฟต์อยูช่ ้ นั ไหนแล้วตรวจสอบดูวา่ ประตูลิฟต์ปิดสนิทหรื อยัง ถ้าในกรณี ไฟฟ้ าดับเมื่อลิฟต์
ค้างประตูจะปิ ดสนิท แต่ถา้ ประตูปิดไม่สนิทแสดงว่าลิฟต์อยู่ใน Door Zone ให้ไปช่วยเหลือผูโ้ ดยสารออกจากตู ้
โดยสารในชั้นนั้นได้เลย

รู ปแสดงของลิฟต์ ติดค้ างในกรณี จอดใกล้ เคี ยงหรื อเสมอชั้นซึ่ งสามารถช่ วยเหลือผู้โดยสารได้ ทันที
รู ปแสดงของลิฟต์ ติดค้ างในกรณี จอดตา่ กว่ าชั้นไม่ มาก
สามารถช่ วยผู้โดยสารออกจากลิฟต์ ได้ ทันที

รู ปแสดงของลิฟต์ ติดค้ างในกรณี จอดสู งกว่ าชั้นไม่ มาก

สามารถช่ วยผู้โดยสารออกจากลิฟต์ ได้ ทันที
 รู ปแสดงของลิฟต์ ติดค้ างในกรณี จอดตา่ กว่ าชั้นประมาณครึ่ งลิฟต์
ต้ องมีอุปกรณ์ ช่วยเช่ น บันได, เก้ าอี ้ เพื่อป้ องกันอันตราย

รู ปแสดงของลิฟต์ ติดค้ างในกรณี จอดสู งกว่ าชั้นประมาณครึ่ งลิฟต์

ต้ องใช้ บันได,หรื อเก้ าอี ้ และต้ องมีเจ้ าหน้ าที อยู่ เนื่องจากเสี่ ยงอันตรายตกปล่ องลิฟต์ ถึงแก่ ชีวิตได้
ในกรณีลฟิ ต์ จอดระหว่ างชั้นและไม่ สามารถขับเคลือ่ นลิฟต์ ได้

รู ปแสดงของลิฟต์ ติดค้ างระหว่ างชั้นที่ ไม่ สามารถเปิ ดประตูได้

รู ปแสดงประตูฉุกเฉิ นบนหลังคาลิฟต์
( จะเปิ ดช่ วยเหลือในกรณี ไม่ มีทางอื่น ที่ สามารถช่ วยได้ เพราะมีความเสี่ ยงอันตรายถึงชี วิตสู ง )
 - ถ้าไม่สามารถช่วยเหลือได้ให้ทาการ สอบถามผูโ้ ดยสารในตูโ้ ดยสาร โดยใช้ทางโทรศัพท์ฉุกเฉิ น หรื อ
ถามหน้าประตูชานพักในชั้นที่อยูใ่ กล้ตโู ้ ดยสาร โดยสอบถามว่าขณะนี้มีผโู ้ ดยสารอยูภ่ ายในประมาณกี่คน เพื่อ
จะได้ทราบน้ าหนักคร่ าว ๆ มีผปู ้ ่ วยหรื อผูบ้ าดเจ็บหรื อไม่ ไฟแสงสว่างในลิฟต์ยงั ติดอยู่หรื อไม่ เพราะขณะง้าง
เบรกคนห้องเครื่ องจะได้รับทราบว่าลิฟต์จะไหลขึ้นหรื อลง และเพิ่มความระมัดระวังเพราะผูป้ ่ วยหรื อผูบ้ าดเจ็บ
อาจได้รับอันตรายยิ่งขึ้นได้
- แจ้งให้ผโู ้ ดยสารในตูท้ ราบว่า ขณะนี้กาลังดาเนินการช่วยเหลืออยู่ และให้อยูใ่ นความสงบอย่าพยายาม
งัดประตู เพราะอาจเกิดอันตรายได้
- ผูท้ ี่ทาการช่วยเหลือขึ้นไปบนห้องเครื่ องของลิฟต์ เพื่อปิ ด Breaker ที่ตู้ Control Panel เพื่อป้ องกัน
อันตรายอันเกิดจากไฟฟ้ าซึ่ งอาจจะมีไฟฟ้ ามาขณะทาการช่วยเหลือใน กรณี น้ ีให้ปิด Switch ไฟแสงสว่างไว้ได้
- ตรวจสอบตาแหน่งของตูโ้ ดยสารอีกครั้งโดยดูที่ Floor Controller
- ตรวจดูวา่ ประตูชานพักทุก ๆ ชั้นปิ ดสนิทหมด ถ้ายังมีช้ นั ใดชั้นหนึ่งปิ ดไม่สนิทให้ปิดประตูดงั กล่าว
ก่อนที่จะทาการช่วยเหลือในขั้นตอนต่อไป (รวมทั้งประตูฉุกเฉิ น)
- เตรี ยมเครื่ องมือที่ทาการปลดเบรกให้เรี ยบร้อย ห้ามใช้อุปกรณ์อื่นนอกเหนือจากที่บริ ษทั เตรี ยมไว้ให้
ปกติแล้ว บริ ษทั จะติดตั้งอุปกรณ์เหล่านี้ไว้บนห้องเครื่ อง
- เลือกชั้นใดชั้นหนึ่งที่จะให้ผโู ้ ดยสารออกมาโดยปลอดภัย และรวดเร็ วอาจเป็ นชั้นที่ใกล้ที่สุดก็ได้ โดย
ดูตาแหน่งจากสี ที่ทาเครื่ องหมายตรง สลิงขับลิฟต์ ซึ่ งเป็ นจุดที่สงั เกตได้ง่าย

รู ปตาแหน่ งเครื่ องหมายว่ าลิฟต์ ตรงชั้น

- แจ้งให้ผโู ้ ดยสารในตูโ้ ดยสารทราบว่าลิฟต์กาลังเคลื่อนที่อย่างช้า ๆ ไม่ตอ้ งตกใจ แล้วท่านจะปลอดภัย
- นาเครื่ องมือที่ทาการปลดเบรก ใส่ ที่ Motor และเบรก โดยต้องแน่ใจว่า Breaker Main ไฟได้ทาการ
OFF แล้ว
 อุปกรณ์ ในการง้ างเบรก

- ผูช้ ่วยเหลือต้องจับมือหมุน Fly Wheel ให้มนั่ คงและแน่นหนา โดยผูช้ ่วยเหลืออีกคนที่งา้ งเบรกต้อง

ค่อย ๆ คลายเบรกลิฟต์ ขณะที่ทาการหมุนต้องให้ลิฟต์เคลื่อนที่อย่างช้าๆ
- ผูท้ ี่ถือมือหมุนจะต้องรับน้ าหนักมือหมุนได้ เพราะเมื่อง้างเบรกแล้ว ถ้าจับไม่มนั่ มือหมุนอาจตีมือหรื อ
ส่ วนอื่นๆ ของร่ างกายก็ได้ ทาให้ได้รับบาดเจ็บ
- ทาการหมุน Fly Wheel ในทิศทางที่ตอ้ งการ โดยหมุนไปอย่างช้า ๆ จนกระทั้งลิฟต์จอดเสมอชั้น โดย
ดูจาก Floor Controller หรื อดูจากเครื่ องหมายที่สลิง ถ้าเพลาของเครื่ องขับลิฟต์หมุนเร็ วเกินไป เมื่อปลดเบรกให้
ใส่ เบรกกลับทันที

วิธีการง้ างเบรก
- เมื่อลิฟต์จอดเสมอชั้นแล้ว ถอดอุปกรณ์ช่วยเหลือจาก Motor และเบรกแล้วแจ้งให้ผโู ้ ดยสารในตู้
โดยสารทราบว่าพวกเขาจะได้รับการช่วยเหลือให้ออกจากตูโ้ ดยสารทางประตูซ่ ึ งปลอดภัยมากที่สุด
- ทาการแจ้งบริ ษทั ที่เกี่ยวข้องดาเนินการแก้ไข
 3. Flow Chart การรับแจ้ งเหตุและการช่ วยเหลือผู้โดยสารติดค้ างภายในลิฟต์

ลิฟต์ใช้งานปกติ

ลิฟต์คา้ งขณะใช้งาน ผูโ้ ดยสารแจ้ง

9339 Call Center

มี ไม่
- สอบถามข้อมูลตาแหน่งลิฟต์ สอบถามมีผโู ้ ดยสารติดอยู่
ภายในลิฟต์ หรื อ ไม่ แจ้งบริ ษทั ดาเนินการซ่อม
- แจ้งห้ามเปิ ด หรื องัดประตู

นอกเวลา
ช่วงเวลาราชการ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลดาเนินการ
หรื อนอกเวลาราชการ ช่วยเหลือในเบื้องต้น

ในเวลา

แจ้งช่างลิฟต์โรงพยาบาล ดาเนินการ
ช่วยเหลือ (ช.2) ภายใน 10 นาที
4. แผนการป้ องกันไฟฟ้ าดับขณะใช้ ลฟิ ต์
ลิฟต์ภายในโรงพยาบาลจะมีระบบป้ องกันไฟฟ้ าดับอยู่ 2 ระบบ ดังนี้
1. ระบบไฟฟ้ าสารอง Generator ซึ่ งจะต่อเข้ากับระบบไฟฟ้ าของลิฟต์ท้ งั หมดมีจานวน 11 อาคาร ได้แก่
อาคารอัษฎางค์, อาคารอดุลยเดชวิกรม, อาคาร 84 ปี , อาคารสยามินทร์, อาคารศูนย์โรคหัวใจ, อาคารเจ้าฟ้ ามหา
จักรี , อาคารจอดรถและสนามกีฬา, อาคารเฉลิมพระเกียรติ์, อาคาร 100 ปี สมเด็จพระศรี ฯ, อาคาร 72 ปี และ
อาคารจุฑาธุช ซึ่ งจะช่วยให้ลิฟต์สามารถให้บริ การโดยสารได้อย่างต่อเนื่อง จนกว่าไฟฟ้ าอาคารจะเป็ นปรกติ
2. ระบบ ARD (Automatic Rescue Device) เป็ นระบบที่ช่วยในกรณี ไฟฟ้ าอาคารดับที่ไม่มีระบบไฟฟ้ า
สารอง Generator ซึ่ งเมื่อไฟฟ้ าอาคารดับระบบ ARD จะทาหน้าที่ช่วยให้ลิฟต์เคลื่อนที่ไปจอดชั้นที่ใกล้ที่สุด และ
จะมีเสี ยงเตือนฉุ กเฉิ นพร้อมประตูลิฟต์เปิ ดออกเพื่อให้ผโู ้ ดยสารออกจากลิฟต์ท้ งั หมด และลิฟต์จะทาการปิ ด
ระบบตัวเองไม่มีการรับคาสัง่ ต่อ จนกว่าไฟฟ้ าอาคารจะเป็ นปรกติ ระบบลิฟต์จะสู่สภาวะการทางานปรกติโดย
การ Set ตัวเองใหม่อีกครั้ง

รู ปแสดงชุดควบคุมระบบ ARD (Automatic Rescue Device)

5. Flow Chart แผนการป้ องกันไฟฟ้ าดับขณะใช้ ลฟิ ต์ (System Automatic)

ลิฟต์ใช้งานปรกติ

ติดตั้ง Generator
ลิฟต์ทางานต่อเนื่องเป็ น
ไฟฟ้ าอาคารดับ
ปรกติ
ติดตั้ง ARD

ลิฟต์จะจอดชั้นที่ใกล้ที่สุดและ
ให้ผโู้ ดยสารออกจากลิฟต์

ไฟฟ้ าอาคารเป็ นปรกติ

6. แผนการป้ องกันอัคคีภัยสาหรับการใช้ ลฟิ ต์ (Automatic System)
ลิฟต์ภายในโรงพยาบาลศิริราชจะมีป้ายบอก “ห้ามใช้ลิฟต์ขณะเกิดเพลิงไหม้” เพื่อเป็ นการเตือน
ป้ องกันในเบื้องต้น และ มีระบบป้ องกันอัคคีภยั อยู่ 3 ระบบด้วยกัน คือ

รู ปแสดงป้ ายซึ่ งจะติดอยู่หน้ าลิฟต์ ตามชั้นต่ างๆ

1. ระบบ Fire Switch จะเป็ นระบบ Manual ซึ่ งจะทางานก็ต่อเมื่อต้องมีเจ้าหน้าที่บิดกุญแจ Fire Switch
ที่ติดตั้งอยูห่ น้าลิฟต์บริ เวณชั้น 1 หากมีเหตุอคั คีภยั เกิดขึ้นระบบจะไม่สามารถทางานได้เอง แต่หากมีเจ้าหน้าที่มา
บิดกุญแจ Fire Switch ลิฟต์จะหยุดรับคาสัง่ ทั้งหมดและจะเคลื่อนที่มาจอดชั้นล่างสุ ด เพื่อเปิ ดประตูให้ผโู ้ ดยออก
จากจากลิฟต์ท้ งั หมด และระบบลิฟต์จะไม่ทางานจนกว่าจะ Reset ระบบลิฟต์ภายในตู้ Control ที่หอ้ งเครื่ องลิฟต์
เท่านั้น

รู ปแสดง Fire Switch

 2. ระบบ Fire Alarm Detector ที่เชื่อมต่อกับระบบลิฟต์ จะมีการรับคาสัง่ สัญญาณจาก Manual Alarm,
Alarm Detector, Smoke Detector เป็ นต้น ซึ่ งระบบดังกล่าวจะติดตั้งตามจุดต่างๆ ภายในอาคารมีหน้าที่ส่ง
สัญญาณไปยังระบบ Fire Alarm ของลิฟต์ และลิฟต์จะทาหน้าที่เหมือนระบบ Switch Fire Alarm แต่ทางานแบบ
อัตโนมัติทนั ที โดยที่ลิฟต์จะหยุดรับคาสัง่ ทั้งหมดและจะเคลื่อนที่มาจอดชั้นล่างสุ ด เพื่อเปิ ดประตูให้ผโู ้ ดยออก
จากจากลิฟต์ท้ งั หมด และระบบลิฟต์จะไม่ทางานจนกว่าจะ Reset ระบบลิฟต์ภายในตู้ Control ที่หอ้ งเครื่ องลิฟต์
เท่านั้น

รู ปแสดง Smoke Detector

3. ระบบ Fire Man Switch ระบบนี้เมื่อมีสญ ั ญาณแจ้งเหตุอคั คีภยั Fire Alarm Detector เกิดขึ้นที่อาคาร
ลิฟต์ที่ติดตั้งระบบ Fire Man Switch จะหยุดรับคาสัง่ อื่นๆ และจะเคลื่อนที่ลงมาจอดชั้นล่างสุ ดของอาคารและ
เปิ ดประตูออก เหมือนกับลิฟต์ที่มีระบบ Fire Alarm ในข้อ 2 แต่ต่างกันที่หน้าลิฟต์ช้ นั ล่างสุ ดจะติดตั้งชุด Fire
Man Switch อยู่ โดยที่นกั ผจญเพลิงกดปุ่ ม Fire Man Switch ลิฟต์จะเข้าสู่ระบบ Fire Man ทันที เพื่อรอรับคาสัง่
จากการกดปุ่ มชั้นภายในตูโ้ ดยสารลิฟต์จากเจ้าหน้าที่ดบั เพลิง และส่ งเจ้าหน้าที่ดบั เพลิงไปตามชั้นต่างๆ ต่อไป
โดยที่ปุ่มกดหน้าชั้นลิฟต์จะไม่สามารถกดเพื่อเรี ยกลิฟต์ได้ และลิฟต์จะไม่ปิดประตูจนกว่าเจ้าหน้าที่ดบั เพลิงจะ
สัง่ ปิ ดประตูจากภายในตูโ้ ดยสารลิฟต์เท่านั้น เพื่อความปลอดภัยกับเจ้าหน้าที่ดบั เพลิง

รู ปแสดงปุ่ มกด Fire Man Switch

 7. Flow Chart แผนการป้ องกันอัคคีภัยสาหรับการใช้ ลฟิ ต์

ลิฟต์ใช้งานปรกติ

ลิฟต์ยงั ทางานปรกติ
เข้าสู่ ระบบ Fire Alarm Fire Man Service Fire Switcg จนกว่าจะมีเจ้าหน้าที่บิด
เพื่อรอรับคาสั่งต่อ เมื่อเกิดเหตุอคั คีภยั กุญแจ Fire Switch

Fire Alarm

กด Switch Fire Man NO เข้าสู่ ระบบ Fire

Switch Alarm โดยอัตโนมัติ

YES * ลิฟต์ไม่สามารถใช้งานได้ ต้องทาการ Reset ระบบเท่านั้น

เข้าสู่ ระบบ Fire Man อาคารเข้าสู่

Service สภาวะปรกติ

เจ้าหน้าที่ทาการ
Reset ระบบลิฟต์
8. เครื่องมือในการช่ วยเปิ ดประตูลฟิ ต์ ฉุกเฉิน
ในการเปิ ดประตูหน้าชั้นลิฟต์จาเป็ นต้องใช้กุญแจชนิดพิเศษเพื่อป้ องกันอันตรายจากผูท้ ี่ไม่มี
หน้าที่และประสบการณ์ ซึ่ งอาจทาให้เกิดอันตรายต่อชีวิตได้ ดังนั้นลิฟต์แต่ละยี่หอ้ จะใช้กุญแจไม่เหมือนกัน แต่
การใช้งานจะเป็ นไปแนวเดียวกัน

รู ปกุญแจเปิ ดประตูลิฟต์ ที่หลากหลายชนิด

รู ปตาแหน่ งรู กุญแจหน้ าลิฟต์ กรณี ฉุกเฉิ น

ผูท้ ี่จะทาการช่วยเหลือผูต้ ิดค้างภายในลิฟต์หรื อผูเ้ ปิ ดประตูลิฟต์ตอ้ งได้รับการอบรมกับเจ้าหน้าที่

ช่างลิฟต์ เบื้องต้นก่อน เนื่องจากการเปิ ดประตูลิฟต์โดยไม่มีข้ นั ตอนอาจเป็ นอันตรายต่อชีวิตได้