‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫ش‬ ‫ح‬ ‫ت‬

‫« و ید و رک»‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫مقدمه نسخه الکترونیکی‬

‫به نام بی نام او‬

‫بيا تا شروع كنيم‬
‫در امتداد شب نشينيم و طلىع كنيم‬
‫مهم نيست چگىنو و چطىر و چند‬
‫بو يك تلنگر ساده بيا تا رجىع كنيم‬
‫ببين كو خاك چگىنو بو سجده افتاده است‪،‬‬
‫چرا غرور و تفاخر‬
‫بيا تا ركىع كنيم‪.‬‬

‫اػتاد دکتر علی شریعتی ‪ ٚ‬استاد هحود علی طاّري عسیس‪،‬‬

‫٘ث‪ٛ‬دی و‪ ٝ‬فمي ّٔٔ‪ٔٛ‬اتی اص ؿٕا تیأ‪ٛ‬صْ‪ ،‬و‪ّٔٛٔٔ ٝ‬ات سا اص ‪ٞ‬ش تا ّٔٔ‪ٔٛ‬اتی ٔی ت‪ٛ‬اٖ آٔ‪ٛ‬خت‪ .‬حیات پش فشاص ‪٘ ٚ‬ـیثی‬
‫تشای ْٖ تؼاٖ یه آٔ‪ٛ‬صٌاس ػاد‪ ٜ‬د‬
‫سا ػپشی ٕ٘‪ٛ‬د‪ ٜ‬اْ و‪ ٝ‬دس حیٗ آٖ‪ ،‬س‪ٚ‬صٌاس تشایٓ دػت ت‪ ٝ‬یه تاصی ٘غض صد ‪٘ ٚ‬اٌ‪ٟ‬اٖ ْ سا سا دس تشاتش س‪ٚ‬ح ‪ٞ‬ای تضسٌی ٘ـا٘ذ‪ .‬حادح‪ ٝ‬ای تضسي و‪ٔ ٝ‬ی‬
‫ت‪ٛ‬ا٘ؼت اتفاق ٘یفتذ ‪ٕٔ ٚ‬ىٗ ت‪ٛ‬د و‪ٞ ٝ‬شٌض پیؾ ٘یایذ ‪ ٚ‬تا آخش ٕٓش ٔت‪ٛ‬ر‪٘ ٝ‬ـ‪ ْٛ‬و‪ ٝ‬چ‪ ٝ‬ا‪ٚ‬ر‪ٟ‬ا‪ ،‬سٍ٘‪ٟ‬ا‪ ،‬رّ‪ٞ ٜٛ‬ا‪ ،‬پش‪ٚ‬اص‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬تىا٘‪ٟ‬ایی ٕٓیك دس ‪ٞ‬ؼتی ‪ ٚ‬دس‬
‫‪ٚ‬ر‪ٛ‬دْ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د داسد‪ .‬دس ‪ٕٞ‬اٖ سا‪ٞ‬ی و‪ٔ ٝ‬ت‪ِٛ‬ذ ؿذ‪ ٜ‬ت‪ٛ‬دْ‪ٕٞ ،‬یٗ ر‪ٛ‬س ٔی سفتٓ تا پیش ؿ‪ ٚ ْٛ‬خاِی اص ‪ٞ‬ش پش‪ٚ‬اص ‪ ٚ‬ا‪ٚ‬ری ‪ ٚ‬تذ‪ٞ ٖٚ‬یچ دػتا‪ٚ‬سدی‪ ،‬سخت ػفش‬
‫ٔی تؼتٓ‪ .‬آ‪ ٜ‬و‪ ٝ‬اٌش دس ص٘ذٌی تا ؿٕا ٓضیضاٖ آؿ‪ٙ‬ا ٕ٘ی ؿذْ‪ ،‬چمذس تی ٘لیة ت‪ٛ‬دْ ‪ ٚ‬تی فین‪.‬‬
‫آ٘چ‪ ٝ‬سا و‪ ٝ‬اص ؿٕا ٌشفتٓ‪ٍٔ ،‬ش ٔی ؿذ و‪ ٝ‬اص وؼی یا وتاتی آٔ‪ٛ‬خت‪ٍٔ ،‬ش ت‪ٛ‬ی ٔؼت و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬س‪ٚ‬ح ‪ٞ‬ای تضسي ‪ٌٔٔ ٚ‬شتاٖ‪ ،‬صیثایی ‪ ٚ‬رالَ ا٘ذیـ‪ٝ‬‬
‫٘اتتاٖ ‪ٌِ ٚ‬افت ٔٔزض‪ ٜ‬آػای حّم‪ٞ ٝ‬ای تف‪ٛ‬ین ؿذ‪ ٜ‬اػتاد ًا‪ٞ‬شی ٓضیض سا ٔی ت‪ٛ‬اٖ دس رایی دیٍش یافت‪.‬‬
‫ٍٔش ایٗ سا‪ ٜ‬پش ‪ ٚ‬فشاص ‪٘ ٚ‬ـیة سا ٔی ت‪ٛ‬ا٘ؼتٓ تی سا‪ٞ‬ثشی حو‪ٛ‬س ٔتٔاِی ؿٕا و‪ ٝ‬اص سا‪ ٚ ٜ‬سػٓ ٔ‪ٙ‬ضِ‪ٟ‬ا تاخثش ت‪ٛ‬دیذ‪ً ،‬ی ًشیك ٕ٘ایٓ‪ .‬تمذیش ٘اب اِ‪ٟ‬ی‬
‫ت‪ٛ‬د و‪ْ ٝ‬سا تا ایٗ ا٘ذیـ‪ٞ ٝ‬ای ٘اب ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬اػٌ‪ ٝ‬حو‪ٛ‬س ٔثاسن ‪ ٚ ٚ‬تشوت یافت‪ ٝ‬تاٖ آؿ‪ٙ‬ا ٕ٘‪ٛ‬د‪.‬‬
‫ای‪ٙ‬زا٘ة سعید یسایی ( تَحید )‪ ،‬ت‪ٟ‬ی‪ ٚ ٝ‬ت‪ِٙ‬یٓ اِىتش‪٘ٚ‬یىی آحاس دکتر علی شریعتی سا و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬اػٌ‪ ٝ‬آؿ‪ٙ‬ایی تا د‪ٚ‬ػت فش‪ٞ‬یخت‪ ٝ‬اْ‪ ،‬ر‪ٙ‬اب اًِی‬
‫کاظوی ٓضیض ك‪ٛ‬ست ٌشفت‪ ،‬ت‪ ٝ‬اػتاد ٓضیضْ‪ ،‬جٌاب طاّري ًازًیي ‪ٕٞ ٚ‬ؼش ٔ‪ٟ‬شتا٘ٓ تمذیٓ ٔی ٕ٘ایٓ‪ٓ .‬ضیضا٘ی و‪ ٝ‬اص دیذاسؿاٖ‪ ،‬كحثت ؿاٖ‪،‬‬
‫آؿ‪ٙ‬ایی تا ا٘ذیـ‪ٞ ٝ‬ایـاٖ‪ِ ،‬ثخ‪ٙ‬ذؿاٖ‪ٍ٘ ،‬ا‪ ٜ‬ؿاٖ ‪ ،‬ػخٗا٘ـاٖ ‪ ،‬ػى‪ٛ‬تؿاٖ ‪ ،‬صیؼتٗ ؿاٖ‪ ،‬ت‪ٛ‬د٘ـاٖ ‪ ٚ‬حتی یاد ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬یاد آ‪ٚ‬سدٖؿاٖ ‪ ٚ‬احؼاع حو‪ٛ‬س ؿاٖ‪ ،‬اِ‪ٟ‬اْ‬
‫ؿْٗ ‪ٔ ٚ‬ی تی‪.ٓٙ‬‬
‫ٔی ٌیشْ‪ٔ...‬ی چـٓ‪ٔ...‬ی ت‪ٛ‬یٓ‪ٔ...‬ی ‪ٚ‬‬
‫‪ ٚ‬ػخ‪ٙ‬ی تا د‪ٚ‬ػتا٘ی و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬فیك حو‪ٛ‬س دس دٍرُ ّاي عرفاى حلقِ تشایـاٖ ٔیؼش ٍ٘شدیذ‪ ٜ‬اػت ‪ ٚ‬اص ا٘ذیـ‪ٞ ٝ‬ای ٘اب دکتر علی شریعتی تی‬
‫ت‪ٟ‬ش‪ٔ ٜ‬ا٘ذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ٛٙٞ ٚ‬ص دس پی‪ٛ‬ػتٗ ت‪ ٝ‬ایٗ سا‪ٔ ٜ‬شدد٘ذ ‪ ٚ‬اص لافّ‪ ٝ‬ػشٔ‪ٙ‬ضَ حوشت د‪ٚ‬ػت ٓمة ٔا٘ذ‪ ٜ‬ا٘ذ‪....‬‬
‫ؿ‪ٛ‬ی‪ ٚ ،‬دساتلاِ‪ٟ‬ا ‪ ٚ‬استثاى ‪ٞ‬ایتاٖ تا ؿثى‪ ٝ‬ؿٔ‪ٛ‬س وی‪ٟ‬ا٘ی‪ ،‬آغ‪ٛ‬ؽ احؼاع ‪ ٚ‬س‪ٚ‬حتاٖ سا‪ ،‬صتاٖ‬‫د‪ٞ‬ی ‪ ٚ‬دس آ٘‪ٟ‬ا غشق د‬ ‫‪ٍٙٞ‬أیى‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬آٔ‪ٛ‬ص‪ٞ ٜ‬ای ٘اتؾاٖ دَ د‬
‫لّثتاٖ سا‪ ،‬د‪ٞ‬اٖ ف‪ٕٟ‬تاٖ سا تٍـایید ‪ ٚ‬تا دلت‪ٛٔ ،‬اُثت‪ٌٓ ،‬ؾ‪٘ ،‬یاصٔ‪ٙ‬ذی‪ ،‬فش‪ٚ‬ت‪ٙ‬ی‪ ،‬تؼّیٓ‪ٔ ،‬ذا‪ٔٚ‬ت‪ ،‬إًی‪ٙ‬اٖ‪ ،‬كثش ‪ٔ ٚ‬ما‪ٔٚ‬ت ‪ ،‬سا‪ٟٞ‬ا‪ ،‬دس‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬پ‪ٙ‬زش‪ٞ ٜ‬ای‬
‫تٍشدی ‪ ٚ‬خ‪ٛ‬د سا‪ ٕٝٞ ،‬خ‪ٛ‬د سا‪ ٕٝٞ ،‬اتٔاد‪،‬‬
‫د‬ ‫‪ٚ‬ر‪ٛ‬دتاٖ سا ت‪ٛ‬اػٌ‪ ٝ‬تی‪ٙ‬ـ‪ٟ‬ا ‪ ٚ‬وـف سٔض ‪ٞ‬ای ت‪ٛ‬ر‪ٛ‬د آٔذ‪ ، ٜ‬تاص و‪ٙ‬ید ‪ ٚ‬تذ٘ثاَ آٖ ‪ ،‬دس س‪ٚ‬ص٘‪ٞ ٝ‬ای ‪ٚ‬ر‪ٛ‬دی تاٖ‬
‫‪ ٕٝٞ‬خ‪ٛ‬اػت‪ٟ‬ا‪ ٕٝٞ ،‬تـ‪ٍٙ‬ی ‪ٞ‬ا‪ ٕٝٞ ،‬ف‪ٟٕٟ‬ا‪ ،‬حغ ‪ٞ‬ا‪ ،‬دسد‪ٞ‬ا‪ ،‬تّٔیذ٘‪ٟ‬ا‪ٌ ،‬شفتٗ ‪ٞ‬ا ‪ ... ٚ‬سا دس فیّتش ٓشفاٖ حّم‪ ٝ‬تشیضید ‪ ٚ‬كثش و‪ٙ‬ید؛ خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یذ دیذ ‪ ٚ‬ػش ٔ‪ٙ‬ضَ‬
‫و‪ٙ‬ی و‪ ٝ‬چ‪ ٝ‬چـٕ‪ٞ ٝ‬ایی دس دس‪ ٖٚ‬تاٖ راسی ؿذ‪ ٜ‬اػت‪ .‬فمي دس آٖ ك‪ٛ‬ست اػت و‪ ٝ‬اص ‪ ٕٝٞ‬چیض‪ٞ‬ایی و‪ ٝ‬دس ایٗ د٘یا‬ ‫یاتی ‪ ٚ‬حغ ٔی د‬ ‫ٔمل‪ٛ‬د سا ٔی د‬
‫ؿ‪ٛ‬ی ‪ ٚ‬كذای سیضؽ ایٗ رشیا٘‪ٟ‬ای آزاب اٍ٘یض غیثی سا دس دس‪ ٖٚ‬خ‪ٛ‬د ‪ ٚ‬تا ٌ‪ٛ‬ؽ دادٖ ت‪ٝ‬‬ ‫ؿ‪ٛ‬ی ‪ ٚ‬پش ٔی د‬ ‫٘یؼت ‪ ٚ‬اكال ٘یؼت‪ ،‬پش ٔی ؿ‪ٛ‬ید ‪ ٚ‬پش ٔی د‬
‫آ٘‪ٟ‬ا ‪ ٚ‬تا دَ تؼتٗ ‪ ٚ‬خأ‪ٛ‬ؽ ت‪ٛ‬دٖ‪ ،‬ت‪ ٝ‬س‪ٚ‬ؿ‪ٙ‬ی ‪ ٚ‬كشاحت ‪ ٚ‬تّ‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬تّ‪ٙ‬ذ ٔی ؿ‪ٛٙ‬ید ‪ ٚ‬س‪ٚ‬یؾ ت‪ٟ‬ـت دس و‪ٛ‬یش خّ‪ٛ‬ت ‪ ٚ‬ػ‪ٛ‬خت‪ ٝ‬دِتاٖ اتفاق ٔی افتذ‪ .‬احؼاع‬
‫ؿ‪ٛ‬ی‪.‬‬
‫اٖ ػشتاص ٕ٘‪ٛ‬د‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ٚ‬ػشؿاس ٔی د‬ ‫و‪ٙ‬ی و‪ ٝ‬پ‪ٙ‬زش‪ٞ ٜ‬ایتاٖ ت‪ ٝ‬ػ‪ٛ‬ی ٓإِی دیٍش ٌـ‪ٛ‬د‪ ٜ‬ؿذ‪ ٚ ٜ‬س‪ٚ‬د‪ٞ‬ای غیثی دس پ‪ٟٙ‬ا٘ی تشیٗ د‪ّٞ‬یض‪ٞ‬ای س‪ٚ‬حت‬ ‫ٔی د‬
‫ػشآخش خذایا تشا ػپاػی د‪ٚ‬تاس‪ٔ ٜ‬ی ٕ٘ایٓ و‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د ْ سا تا آزاص ایٗ لشٖ و‪ٕٞ ٝ‬ا٘ا ُ‪ٟٛ‬س ‪ ٚ‬حو‪ٛ‬س اػتاد طاّري عسیس ( ت‪ٙ‬یاٍ٘ضاس ٓشفاٖ حّم‪ٚ ) ٝ‬‬
‫اػاتیذی تٕا٘‪ٙ‬ذ دکتر علی شریعتی آؿ‪ٙ‬ا ‪ ٚ‬لشیٗ ٕ٘‪ٛ‬دی ‪ ٚ‬اص ت‪ٔ ٛ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ ٓٞ‬و‪ ٝ‬ػایش ‪ٕٓٛٙٞ‬اٖ ‪ ٚ‬د‪ٚ‬ػتا٘ٓ سا‪ ،‬و‪ ٝ‬اص ایٗ فین ِٓیٓ تی ت‪ٟ‬ش‪ٔ ٜ‬ا٘ذ‪ ٜ‬ا٘ذ‪،‬‬
‫ت‪ ٝ‬ػش ٔ‪ٙ‬ضَ ٔمل‪ٛ‬د ‪ٞ‬ذایت ٕ٘ایی‪.‬‬
‫آٔیٗ‪.‬‬
‫ػٔیذ یؼایی (ت‪ٛ‬حیذ)‬
‫‪kimiagoo@yahoo.com‬‬
‫‪ebrahimezaman@yahoo.com‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫بسن اهلل الرحوي الرحین‬

‫یىی اص دػت‪ٛ‬ساتی و‪ٔ ٝ‬ا داسیٓ ای‪ٙ‬ؼت و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ؤث‪ ٝ‬ت‪ٍٙ‬شیذ ‪ ٚ‬ػى‪ٛ‬ت و‪ٙ‬یذ ‪ ٚ‬تی‪ٙ‬ذیـیذ ‪ .‬ایٗ دػت‪ٛ‬س ت‪ٓ ٝ‬میذ‪ ٗٔ ٜ‬اص ٕٓیك‬

‫تشیٗ دػت‪ٛ‬ساتی اػت و‪ ٝ‬دس ٔشاػٓ ‪ٙٔ ٚ‬اػه حذ تشای خ‪ٛ‬اف ‪ ٚ‬وؼا٘ی و‪ِ ٝ‬زت ا٘ذیـیذٖ ‪ِٕٓ ٚ‬ت ف‪ٕٟ‬یذٖ سا ٔی‬

‫دا٘‪ٙ‬ذ ٓ‪ٛٙ‬اٖ ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪.‬‬

‫ٔا االٖ دس رائی ‪ٞ‬ؼتیٓ و‪ٔ ٝ‬ی ت‪ٛ‬ا٘یٓ ت‪ ٝ‬ػادٌی ؤث‪ ٝ‬سا اٌش ٘‪ ٝ‬تا چـٓ ‪ِٚ‬ی تا احؼاع تثی‪ٙ‬یٓ ‪ ٚ‬خ‪ٛ‬دٔاٖ سا دس تشاتش‬

‫ؤث‪ ٝ‬تیاتیٓ ‪ ٚ‬ت‪ٙ‬اتشایٗ یىی اص دػت‪ٛ‬س‪ٞ‬ای ٔا ا٘ذیـیذٖ دستاس‪ ٜ‬ؤث‪ ٝ‬اػت ‪ .‬ایٗ ا٘ذیـیذٖ دس تشاتش ؤث‪ ٚ ٝ‬دستاس‪ ٜ‬ؤث‪، ٝ‬‬

‫ا٘ذیـیذ٘ی تؼیاس ٔـىُ اػت تشای ای‪ٙ‬ى‪ٚ ٝ‬لتی ٔا دس تشاتش لثش حوشت سػ‪ٔ َٛ‬ی ایؼتیٓ دس تشاتش آسأٍا‪ ٜ‬حوشت أیش‬

‫ٔی ایؼتیٓ دس تمیْ ت‪ ٝ‬صیاست ٔی س‪ٚ‬یٓ ‪ ،‬دس تشاتش لثش ؿ‪ٟ‬ذاء ‪ ٚ‬ائٕ‪ ٚ ٝ‬تضسٌاٖ دی‪ٕٙ‬اٖ ٔی ایؼتیٓ ‪ ،‬ا٘ذیـیذٖ تشای ٔا‬

‫ػاد‪ ٜ‬اػت چشا و‪ ٝ‬پیغٕثش سا ٔی ؿ‪ٙ‬اػیٓ یه ؿخلیت ٔٔیٗ ‪ٔ ٚ‬ـخلی اػت تا یه ا٘ذیـ‪ٔ ٝ‬ـخق ‪ ٚ .‬دستاس‪ٜ‬‬

‫ؿخق ٔـخق ‪ ٚ‬حذ ‪ ٚ‬سػٓ ٔٔیٗ ٔی ت‪ٛ‬ا٘یٓ فىش تىی‪ٔ . ٓٙ‬ا دستاس‪ ٜ‬پیغٕثش فىش ٔی و‪ٙ‬یٓ پیغٕثش وؼی اػت و‪ ٝ‬دس‬

‫ای‪ٙ‬زا ٔذف‪ ٖٛ‬اػت ‪ ٚ .‬ا‪ ٚ‬سا ٔا ٔی ؿ‪ٙ‬اػیٓ ‪ .‬ص٘ذٌیؾ سا ‪ ،‬ػیش‪ ٜ‬اؽ سا ‪ ،‬ػخ‪ٙ‬ا٘ؾ سا ‪ ،‬إٓاِؾ سا ‪ ،‬غض‪ٚ‬اتؾ سا ‪ ٕٝٞ‬سا‬

‫تیؾ ‪ ٚ‬وٓ اًالّ داسیٓ ایٗ خاًش‪ٞ ٜ‬ا سا ‪ ،‬ایٗ دا٘ؾ ‪ٞ‬ا سا و‪ ٝ‬دس ً‪ َٛ‬ص٘ذٌی اػالٔی ‪ ٚ‬تشتیت فىشی ٔاٖ پیذا وشدیٓ ‪،‬‬

‫د‪ٔ ٚ‬شتث‪ ٝ‬دس ر‪ٕٞ‬اٖ تزذیذ ٔی و‪ٙ‬یٓ ‪ ٚ ،‬ایٗ خ‪ٛ‬دؽ ا٘ذیـیذٖ دس تشاتش آسأٍا‪ ٜ‬پیغٕثش ‪ ،‬آسأٍا‪ ٜ‬حوشت ّٓی ‪ ،‬ائٕ‪ٚ ٝ‬‬

‫ؿ‪ٟ‬ذاء ‪ٞ ٚ‬ش ؿخلیت دیٍش تؼیاس آػاٖ ‪ ٚ‬تؼیاس ٔـخق ‪ ّْٛٔٔ ٚ‬اػت ‪ .‬أا ایٗ دػت‪ٛ‬س و‪ ٝ‬دس تشاتش ؤث‪ ٝ‬تایؼتیٓ ‪ٚ‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫تیا٘ذیـیٓ یه ا٘ذیـیذٖ تؼیاس ٔـىُ اػت ‪ .‬چ‪ ٖٛ‬و‪ ٝ‬داخُ ؤث‪ٞ ٝ‬یچىغ ٘یؼت ‪ .‬آسأٍا‪ ٜ‬وؼی ٘یؼت ‪ .‬ت‪ٞ ٝ‬یچ‬

‫ؿخلیتی ٔ‪ٙ‬ؼ‪ٛ‬ب ٘یؼت ‪ ٚ‬اكال ٕ٘ی دا٘یٓ دستاس‪ ٜ‬وی تایذ تیا٘ذیـیٓ ‪.‬‬

‫آیا ‪ٚ‬الٔا ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬دستاس‪ ٜ‬ؤث‪ٔ ٝ‬ی ا٘ذیـیٓ ‪ ،‬دستاس‪ ٜ‬اتشا‪ٞ‬یٓ تایذ تیا٘ذیـیٓ ؟‬

‫٘‪ ، ٝ‬اتشا‪ٞ‬یٓ یىی اص ٓ‪ٙ‬اكشی اػت و‪ ٝ‬دس داػتاٖ ػاختٕاٖ ؤث‪ٚ ٝ‬اسد ؿذ‪ ٜ‬دس رضء رات ؤث‪ ٝ‬اتشا‪ٞ‬یٓ ٘یؼت ‪ .‬یا اػٕآیُ‬

‫تا٘ی ؤث‪ ٝ‬اػت ‪ِٚ‬ی ٔٔ‪ٙ‬ای ؤث‪ ٝ‬اػٕآیُ ٘یؼت ‪ٞ .‬ارش اػت ؟ ٘‪ٞ ٝ‬ارش یىی اص ؿخلیت‪ٟ‬ائی اػت و‪ ٝ‬دس ت‪ٙ‬ای ؤث‪ٝ‬‬

‫حو‪ٛ‬س داسد ‪ ٚ‬دستاس‪ ٜ‬ا‪ ٚ‬ا٘ذیـیذٖ غیش اص دستاس‪ ٜ‬ؤث‪ ٝ‬ا٘ذیـیذٖ اػت ‪.‬‬

‫دس ت‪ٟ‬شاٖ ػاَ پیؾ ٔٗ ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬خاًشات تشداؿت ‪ٞ‬ای خ‪ٛ‬دْ سا دس حؼی‪ٙ‬ی‪ ٝ‬اسؿاد سارْ ت‪ ٝ‬ا‪ِٚ‬یٗ تاسی و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬حذ‬

‫ٔـشف ؿذْ ٓشم ٔی وشدْ ایٗ ٌّٔة سا ٔی ٌفتٓ و‪ ٝ‬یه ٔؼاِ‪ ٝ‬تؼیاس اػاػی دس صیاست خا٘‪ ٝ‬خذا ایٗ اػت و‪ٗٔ ٝ‬‬

‫احؼاع وشدْ – ‪ ٚ‬ؿٕا ‪ٍٕٞ‬ی لآذتا" احؼاع وشد‪ ٜ‬ایذ – ٔا تٕاْ ٕٓشٔاٖ سا ت‪ً ٝ‬شف ایٗ خا٘‪ٕ٘ ٝ‬اص خ‪ٛ‬ا٘ذ‪ ٜ‬ایٓ تٕاْ‬

‫ِحِات ص٘ذٌیٕاٖ سا ت‪ً ٝ‬شف ایٗ ر‪ٟ‬ت تمذیغ وشدیٓ ‪ ،‬تِٔیٓ وشدیٓ ‪ ،‬تزّیُ وشدیٓ ‪ ٚ‬تشای ٔا ٔؼّٕا٘‪ٟ‬ا ر‪ٟ‬ت لثّ‪ٝ‬‬

‫یٔ‪ٙ‬ی ر‪ٟ‬ت ؤث‪ ٝ‬اص ر‪ٟ‬ات رغشافیائی یٔ‪ٙ‬ی ؿٕاَ ‪ ٚ‬ر‪ٛٙ‬ب ‪ٔ ٚ‬ـشق ‪ٔ ٚ‬غشب ٓآِ پش ٔٔ‪ٙ‬ی تش ‪ ٚ‬تا اسصؽ تش اػت ‪ٚ .‬‬

‫اك‪ٛ‬ال ؤث‪ٔ ٝ‬خُ ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬لّة ٓـك ‪ٞ‬ای ٔا ‪ ،‬ایٕا٘‪ٟ‬ای ٔا ‪ٓ ،‬مایذ ٔا ‪ ٕٝٞ ٚ‬فش‪ٔ ًٙٞ‬ا ‪ ٕٝٞ ٚ‬تاسیخ ٔا ‪ ٕٝٞ ٚ‬س‪ٚ‬ح ‪ٚ‬‬

‫ٔٔ‪ٛٙ‬یت ‪ٓ ٚ‬اًف‪ٔ ٝ‬ا اػت ‪.‬‬

‫تٔذ اص تیؼت ػاَ ‪ ،‬ػی ػاَ ‪ ،‬پ‪ٙ‬زا‪ ٜ‬ػاَ ‪ ،‬ؿلت ػاَ ‪ٞ ،‬فتاد ػاَ و‪ٞ ٝ‬ش ِحِ‪ٞ ٚ ٝ‬ش س‪ٚ‬ص ‪ ٚ‬كثح ‪ ٚ‬ؿة دائٕا ت‪ٝ‬‬

‫ؤث‪ ٝ‬ر‪ٟ‬ت ٔی ٌشفتیٓ ‪ ٚ‬دائٕا ٕ٘اص ٔی ٌزاسدیٓ ‪ ٚ‬دائٕا تِٔیٓ ٔی وشدیٓ ‪ ،‬حاال ٔ‪ٛ‬فك ؿذیٓ تیائٓ ت‪ ٝ‬صیاست ایٗ خا٘‪. ٝ‬‬

‫لثُ اص ای‪ٙ‬ى‪ٚ ٝ‬اسد ٔى‪ ٝ‬تـ‪ٛ‬یٓ ت‪ٔ ٝ‬یضا٘ی و‪٘ ٝ‬ضدیىتش ت‪ٔ ٝ‬ى‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬یٓ ‪ ،‬ت‪ٕٞ ٝ‬اٖ ٔیضاٖ حاِت و‪ٙ‬زىا‪ٚ‬ی آٔیخت‪ ٝ‬تا‬

‫ًپؾ ‪ ٚ‬اهٌشاب ‪ٞ ٚ‬یزاٖ دس ٔا افضایؾ پیذا ٔی و‪ٙ‬ذ ‪.‬‬

 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫‪ٞ‬ش لذٔی و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ؤث‪٘ ٝ‬ضدیىتش ٔی ؿ‪ٛ‬یٓ دِٕاٖ ٔحىٕتش ‪ ٚ‬ؿذیذتش ٔی ص٘ذ ‪ٙٔ ٚ‬تِش یه ِحِ‪ ٝ‬تؼیاس پش ‪ٞ‬یزاٖ ‪ٞ‬ؼتیٓ‬

‫و‪ ٝ‬تشای ا‪ِٚ‬یٗ تاس چٍ‪ ٝ٘ٛ‬ؤث‪ ٝ‬سا خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ دیذ تا ‪ٕٞ‬یٗ چـٕ‪ٟ‬ایٕاٖ ‪ ٚ .‬تٔذ ‪ٚ‬اسد ؿ‪ٟ‬ش ٔی ؿ‪ٛ‬یٓ ‪ ٚ‬تا ‪ٕٞ‬یٗ حاَ لذْ ت‪ٝ‬‬

‫لذْ ت‪ٔ ٝ‬ؼزذ ٘ضدیىتش ٔی ؿ‪ٛ‬یٓ ‪ .‬اص ایٗ دی‪ٛ‬اس‪ٞ ٜ‬ا ‪ ٚ‬دس‪ٞ‬ای ٔؼزذ ‪ٚ‬اسد ٔی ؿ‪ٛ‬یٓ ‪ .‬یه ٔشتث‪ ٝ‬دس تشاتشٔاٖ یه كحٗ‬

‫تضسي لشاس ٔی ٌیشد ‪ ٚ‬یه ٔشتث‪ ٝ‬دس ‪ٚ‬ػي كحٗ یه خا٘‪ ٝ‬ػاد‪ٕ٘ ٜ‬ایاٖ ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ ٚ‬ای‪ٙ‬زا یه ِحِ‪ ٝ‬حؼاع اػت ِحِ‪ٝ‬‬

‫ای و‪ ٝ‬تا ‪ٞ ٕٝٞ‬یزا٘‪ٟ‬ای ص٘ذٌی یه ٔؼّٕاٖ لاتُ ٔمایؼ‪٘ ٝ‬یؼت ‪.‬‬

‫دس ای‪ٙ‬زا ًثك آٖ ٓادتی و‪ٕٞ ٝ‬یـ‪ ٝ‬داسیٓ یه ؿ‪ٛ‬ن ؿذیذ ت‪ٔ ٝ‬ا دػت ٔی د‪ٞ‬ذ ‪ ٚ .‬آٖ ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ایٗ ‪ٔ – ٕٝٞ‬خُ ای‪ٙ‬ى‪ٝ‬‬

‫ٔی ا٘ذیـیٓ ‪ٕٞ ٚ‬یـ‪ ٝ‬تا دِٕاٖ ت‪ٝ‬‬ ‫ػی ػاَ ‪ ،‬چُ ػاَ ‪ ،‬پ‪ٙ‬زا‪ ٜ‬ؿلت ػاَ ٕٓشٔاٖ سا دس ‪ ٓٞ‬آٔیخت‪ – ٝ‬دستاس‪ ٜ‬ؤث‪ٝ‬‬

‫ًشف ؤث‪ ٝ‬حشوت ٔی وشدیٓ ‪ ٚ‬حاَ تا پا ت‪ً ٝ‬شف ؤث‪ ٝ‬آٔذ‪ ٜ‬ایٓ ‪ ٚ‬حاال دس تشاتش خ‪ٛ‬د ؤث‪ٞ ٝ‬ؼتیٓ ت‪ ٝ‬چـٕٕاٖ ٔی‬

‫تی‪ٙ‬یٓ تٔذ ٔی تی‪ٙ‬یٓ ‪ٞ‬یچ چیضی ٘یؼت ‪ . 1‬ایٗ ‪ٞ‬یچ چیضی ٘یؼت خیّی ٔٔ‪ٙ‬ا داسد ‪ .‬اٌش س‪ٚ‬ح ‪ٌِ ،‬افت ٕٓك ‪ ٚ‬صیثائی ‪ٚ‬‬

‫ِٕٓت سا ٘ف‪ٕٟ‬ذ ‪ ،‬یه ٔشتث‪ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬یه تىاٖ ‪ ٚ‬حشوت ٓزیة ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ ،‬یه ػم‪ٛ‬ى دس خ‪ٛ‬دؽ احؼاع ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ .‬و‪ٝ‬‬

‫ایٗ ‪ٕٓ ٕٝٞ‬ش ‪ ٚ‬ایٗ ‪ ٕٝٞ‬تاسیخ تشای آٔذٖ ت‪ ٝ‬رائی و‪ٞ ٝ‬یچ وغ دس آٖ ٘یؼت ؟ یه ٔشتث‪ ٝ‬س‪ٚ‬ح ‪ٞ‬یزا٘ؾ سا ٓ‪ٛ‬م ٔی‬

‫و‪ٙ‬ذ ٔ‪ِٙ‬ش‪ ٜ‬د٘یا دس ر‪ ٚ ٗٞ‬س‪ٚ‬ح ‪ ٚ‬لّة آدْ تغییش ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ .‬آٖ ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬چمذس خ‪ٛ‬تؼت و‪ٞ ٝ‬یچ وغ ٘یؼت ‪ .‬چمذس ٓاِی‬

‫اػت و‪ٞ ٝ‬یچ وغ دس ایٗ خا٘‪٘ ٝ‬یؼت ‪ .‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ اص تٕاْ وش‪ ٜ‬صٔیٗ ‪ ٚ‬تٕاْ ِحِات ٕٓش ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا ‪ ٕٝٞ‬سا‬

‫رْٕ و‪ٙ‬ذ دس ایٗ ٌ‪ٛ‬ؿ‪ ٝ‬اص صٔیٗ ‪ ٕٝٞ ٚ ،‬سا تچشخا٘ذ د‪ٚ‬س ایٗ خا٘‪ ٚ ، ٝ‬تٔذ ‪ ٕٝٞ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا تا ای‪ ٕٟٝٙ‬و‪ٛ‬ؿؾ ‪ ٚ‬ای‪ ٕٟٝٙ‬ر‪ٚ‬ق ‪ٚ‬‬

‫ٓـك ‪ ٚ‬ای‪ ٕٟٝٙ‬خاًش‪ٚ ٜ‬لتی و‪ ٝ‬آٔذ٘ذ دس تشاتش خا٘‪ ٝ‬لشاس ٌشفت‪ٙ‬ذ تثی‪ٙٙ‬ذ ‪ٞ‬یچ وغ ٘یؼت یه ٔشتث‪ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬ر‪ٌّٔ ٝ‬ك تـ‪٘ٛ‬ذ ‪.‬‬

‫یه ٔشتث‪ ٝ‬تٕاْ ِحِات ٕٓش و‪ ٝ‬ت‪ً ٝ‬شف ؤث‪ ٝ‬آٔذ٘ذ تا دس تشاتش ؤث‪ ٝ‬تایؼت‪ٙ‬ذ اص ؤث‪ ٝ‬تاص د‪ٚ‬س تـ‪٘ٛ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪ً ٝ‬شف ر‪ٟ‬اٖ‬

‫تش‪٘ٚ‬ذ ت‪ً ٝ‬شف ‪ٞ‬ؼتی حشوت و‪ٙٙ‬ذ ‪ .‬ؤث‪ ٝ‬یه آدسع اػت ‪ ٚ‬تٕاْ تمذع ا‪ ٓٞ ٚ‬دس ‪ٕٞ‬یٗ آدسع ت‪ٛ‬د٘ؾ اػت ‪ٕٝٞ ٚ .‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫ٔی ت‪ٛ‬ا٘ؼت‪ ٝ‬تٔییٗ تى‪ٙ‬ذ‬ ‫ِٕٓتؾ ‪ ٓٞ‬ت‪ ٝ‬ایٗ اػت و‪ ٝ‬ایٗ آدسع سا خذا‪٘ٚ‬ذ تٔییٗ وشد‪ ٜ‬اػت ‪ٞ ٚ‬ش رای دیٍش ‪ٓٞ‬‬

‫‪ ٝ٘ ......‬ایٗ ػ‪ٍٟٙ‬ا تمذع داسد ‪ ٚ‬تا ػ‪ٍٟٙ‬ای دیٍش و‪ٞ ٜٛ‬ا فشق ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٝ٘ ٚ‬حتی خ‪ٛ‬د حزشاالػ‪ٛ‬د راتا تا ػ‪ٞ ًٙ‬ای‬

‫آػٕا٘ی دیٍش تغییش ‪ ٚ‬فشق داسد ‪ .‬اسصؽ ایٗ خا٘‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬خاًش ایٗ اػت و‪ ٝ‬ایٗ خا٘‪ ٝ‬آدسػی اػت تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ رایٍا‪ٜ‬‬

‫خ‪ٛ‬دؽ سا دس ایٗ ص٘ذٌی ‪ ٚ‬دس س‪ٚ‬ی صٔیٗ ‪ ٚ‬دس ایٗ ر‪ٟ‬اٖ ٌٓ ٘ى‪ٙ‬ذ ‪ .‬اسصؿؾ ایٗ اػت و‪ ٝ‬ت‪٘ ٝ‬اْ ت‪ٛ‬حیذ ایٗ خا٘‪ ٝ‬ػاخت‪ٝ‬‬

‫ؿذ‪ ، ٜ‬خ‪ٛ‬د خا٘‪ ٝ٘ ٝ‬اسصؽ ‪ٙٞ‬شی داسد ٘‪ ٝ‬اسصؽ التلادی داسد ٘‪ ٝ‬اسصؽ ٕٔٔاسی داسد ٘‪ ٝ‬اسصؽ راتی داسد ‪ٞ .....‬یچ ‪.....‬‬

‫فمي یه اسصؽ آتمادی تضسي ٔاف‪ٛ‬ق تـشی ‪ ٚ‬تـشی داسد ‪ ٚ‬آٖ ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ت‪٘ ٝ‬اْ یه فىش ػاخت‪ ٝ‬ؿذ‪ ، ٜ‬تَحید ‪ .‬ت‪ ٝ‬دػت‬

‫یه ا٘ؼاٖ ػاخت‪ ٝ‬ؿذ‪ ٚ ٜ‬آٖ ت‪ٙ‬یاٍ٘زاس ت‪ٛ‬حیذ ‪ٕٞ ٚ‬ذػت ا‪ ٚ‬فشص٘ذ ا‪ ٚ‬ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬رتیح ت‪ٛ‬حیذ‪ ،‬لشتا٘ی ت‪ٛ‬حیذ ‪.‬‬

‫چشا ت‪ٛ‬حیذ ایٗ ‪ ٕٝٞ‬ا‪ٕٞ‬یت داسد ؟ ٍٔش ت‪ٛ‬حیذ غیش اص ای‪ٙ‬ؼت و‪ ٝ‬خذا دس ٓآِ یىی اػت ‪ ٚ‬د‪ ٚ‬تا ٘یؼت ‪ ،‬ػ‪ ٝ‬تا ‪ ،‬چ‪ٟ‬اس تا‬

‫‪ ....‬پ‪ٙ‬ذ تا ‪ ....‬تی ٘‪ٟ‬ایت ٘یؼت ‪ٞ ٕٝٞ ،‬ؼتی سا اص رٕاد ‪٘ ٚ‬ثات ‪ ٚ‬حی‪ٛ‬اٖ ‪ ٚ‬ا٘ؼاٖ یه خذا آفشیذ‪ ٜ‬؟ تٔوی اص ادیاٖ ٔٔتمذ‬

‫ت‪ٛ‬د٘ذ د‪ ٚ‬تا خذا ‪ .‬خذای ؿش خذای خیش ‪ .‬تٔوی اص ادیاٖ ٔٔتمذ ت‪٘ٛ‬ذ ‪ ....‬ػ‪ ٝ‬تا خذا ‪ .....‬تٔوی اص ادیاٖ ٔٔتمذ ت‪ ٝ‬چ‪ٙ‬ذیٗ‬

‫خذا ت‪ٛ‬د٘ذ خ‪ٛ‬ب ایٗ دیٗ ٔا ‪ٔٔ ٓٞ‬تمذ ت‪ ٝ‬ایٗ اػت و‪ ، ٝ٘ ٝ‬یه خذا ‪ .‬تؼیاس خ‪ٛ‬ب ایٗ حشف ‪ ٓٞ‬دسػت و‪ ٝ‬ر‪ٟ‬اٖ ػاخت‪ٝ‬‬

‫ؿذ‪ ٚ ٜ‬اداس‪ ٜ‬ؿذ‪ ٜ‬ت‪ٚ ٝ‬ػیّ‪ ٝ‬یه اساد‪ ٜ‬وُ ‪ٓ ٚ‬مُ وُ ‪ ٚ‬خاِك وُ اػت ٘‪ ٝ‬د‪ ٚ‬تا ‪ ٝ٘ ،‬ػ‪ ٝ‬تا ‪ ٝ٘ ،‬چ‪ٙ‬ذ تا ‪ٔ .‬ی خ‪ٛ‬ا‪ ٓٞ‬تثی‪ٓٙ‬‬

‫ایٗ حشف و‪ ٝ‬یه تحج ّٕٓی یا فّؼفی دستاس‪ ٜ‬خّمت ٓآِ ‪ ٚ‬آدْ اػت ایٗ چشا ای‪ٙ‬مذس ا‪ٕٞ‬یت داسد و‪ ٝ‬دس ً‪ َٛ‬تاسیخ‬

‫ت‪ٙ‬یاٍ٘زاس ‪ ٚ‬آالْ و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬ایٗ ٘‪ٟ‬وت ‪ ،‬اتشا‪ٞ‬یٓ پذس پیغٕثشاٖ تحك اص ِ٘ش ٔا تاؿذ ‪ ٚ‬ؿخلیت تضسٌی ٔخُ پیأثش اػالْ‬

‫خ‪ٛ‬دؽ سا ادأ‪ ٝ‬د‪ٙٞ‬ذ‪ٟ٘ ٜ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ تذا٘ذ ‪٘ ٚ‬اْ دیٗ خ‪ٛ‬دؽ سا ٘أ‪ ٝ‬دیٗ اتشا‪ٞ‬یٓ ا٘تخاب تى‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬تٔذ ً‪ َٛ‬تاسیخ تـشیت‬

‫سا اص خ‪ٛ‬دؽ ت‪ ٝ‬تٔذ تا آخش دس ر‪ٟ‬ت ٘‪ٟ‬وتی و‪ ٝ‬اتشا‪ٞ‬یٓ خّیُ ٌزاؿت تٔییٗ تى‪ٙ‬ذ ‪ ٕٝٞ ٚ‬ایٗ حشف‪ٟ‬ا ‪ٓ ٚ‬مایذ ‪ ٚ‬ایٗ احىاْ‬

‫‪ ٚ‬ایٗ اك‪ َٛ‬س‪ٚ‬ی واوُ یه حشف تچشخذ ‪ ٚ‬آٖ ت‪ٛ‬حیذ اػت ‪ .‬چشا ؟ اٌش یه تحج فّؼفی ‪ّٕٓ ٚ‬ی اػت ایٗ ت‪ٛ‬حیذ ‪ ،‬دس‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫تشاتش ؿشن یٔ‪ٙ‬ی د‪ ٚ‬خذائی ػ‪ ٝ‬خذائی چ‪ٙ‬ذ خذائی و‪ ٝ‬ایٗ تحخی اػت و‪ ٝ‬فالػف‪ ٝ‬تایذ تا ‪ ٓٞ‬تى‪ٙٙ‬ذ یٔ‪ٙ‬ی ‪ٞ‬ش وغ فّؼف‪ٝ‬‬

‫ٔی خ‪ٛ‬ا٘ذ تٍ‪ٛ‬یذ فالٖ فیّؼ‪ٛ‬ف ت‪ ٝ‬یه خذا ٔٔتمذ ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬اػت دس د٘یا ‪ ،‬فالٖ فیّؼ‪ٛ‬ف دیٍش ت‪ ٝ‬د‪ ٚ‬تا ‪ ،‬دیٍشی ت‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬تا ‪ٚ ،‬‬

‫یىی دیٍش ت‪ ٝ‬چ‪ٟ‬اس تا ‪ ،‬چ‪ٙ‬ا٘ى‪ ٝ‬دس تاسیخ فّؼف‪ٔ ٝ‬ی تی‪ٙ‬یٓ ‪ ،‬تٔوی ‪ٞ‬ا ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ تٕاْ ٓآِ اص یٕه ٓ‪ٙ‬لش دسػت ؿذ‪ٜ‬‬

‫اػت ‪ ،‬تٔوی ‪ٞ‬ا ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ اص د‪ ٚ‬تا ٓ‪ٙ‬لش ‪ ،‬تٔوی ‪ٞ‬ا ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ ٘‪ٛ‬د تا ‪ ٚ‬تٔوی ‪ٞ‬ا ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ اص كذ ‪ ٚ‬چ‪ٟ‬اسد‪ ٜ‬تا ‪ .‬ایٗ‬

‫تحج ت‪ٔ ٝ‬شدْ چ‪ٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى اػت ؟ ایٗ تحج دا٘ـٍا‪ٞ‬ی اػت تحج فّؼفی اػت ‪ ،‬ت‪ٛ‬ی آوادٔی‪ٟ‬ای آتٗ ‪ ،‬ت‪ٛ‬ی اػى‪ٙ‬ذسی‪، ٝ‬‬

‫ت‪ٛ‬ی ‪ٕٞ‬ذاٖ دس ٌزؿت‪ ، ٝ‬دس سْ ‪ ،‬دس ی‪٘ٛ‬اٖ دس آ٘زا تایذ تحج ٔی وشد٘ذ ‪ٔ ،‬خُ ػمشاى ‪ ٚ‬افالً‪ ٚ ٖٛ‬اسػٌ‪ ٚ ٛ‬أخاَ آ٘‪ٟ‬ا ‪.‬‬

‫ت‪ٛ‬د‪ٞ ٜ‬ای ٔشدْ ‪ ،‬تشدٌاٖ ل‪ٞ ْٛ‬ای رِیُ ‪ ٚ‬تشد‪٘ ، ُّٕٝ ٜ‬ظاد‪ٞ‬ای ؿى‪ٙ‬ز‪ ٝ‬دیذ‪ ٚ ٜ‬آٖ تشد‪ ٜ‬اسصاٖ لیٕت ٔحى‪ٔٛ‬ی و‪ ٝ‬دس‬

‫تاصاس رذ‪ ٜ‬یا ٔى‪ ٝ‬دس لشٖ ‪ٞ‬فتٓ ‪ ،‬دس لشٖ ا‪ َٚ‬اػالْ ‪ ،‬ت‪ ٝ‬فش‪ٚ‬ؽ ٔی سفت چ‪ ٝ‬استثاًی ایٗ فىش تا ػش٘‪ٛ‬ؿت ا‪ ٚ‬داسد و‪ ٝ‬ا‪ٚ‬‬

‫دس تشاتش ایٗ ؿٔاس ت‪ٛ‬حیذ ای‪ٙ‬مذس حؼاػیت ت‪ ٝ‬خشد ٔی د‪ٞ‬ذ ‪ ٚ .‬ایٗ فىش چ‪ ٝ‬هشسی ت‪ ٝ‬ات‪ٛ‬ػفیاٖ ‪ ٚ‬ات‪ٛ‬ر‪ٓ ٚ ُٟ‬ىشٔ‪ٚ ٝ‬‬

‫أی‪ ٝ‬تٗ خّف ‪ ٚ‬أخاَ ای‪ٟٙ‬ا داسد و‪ ٝ‬آ٘‪ ٕٟٝ‬دؿٕ‪ٙ‬ی ‪ٔ ٚ‬خاِفت دس تشاتش ایٗ فىش ت‪ ٝ‬خشد ٔی د‪ٙٞ‬ذ ‪ .‬یه ٓذ‪ٔ ٜ‬تفىشیٗ‬

‫تایذ ًشفذاس ایٗ یه خذائی ‪ ٚ‬یه ٓذ‪ ٜ‬تایذ ًشفذاس چ‪ٙ‬ذ خذائی دس تاسیخ ٔی ؿذ٘ذ ‪ ٚ .‬تٔذ ‪ ٓٞ‬ػشا٘زاْ و‪ ّٓٓ ٝ‬پیـشفت‬

‫وشد ٔشدْ وٓ وٓ ت‪ٚ ٝ‬حذا٘یت خذا پی ٔی تشد٘ذ ‪ٛٔ ٕٝٞ ٚ‬حذ ٔی ؿذ٘ذ ‪ .‬أا فّؼف‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ ‪ٔ ٚ‬ؼاِ‪ ٝ‬ؿشن غیش اص ٔؼاِ‪ٝ‬‬

‫ر‪ٟ‬ا٘ی ‪ ،‬غیش اص ٔؼاِ‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬دی ‪ ،‬غیش اص تحج فّؼفی ‪ ،‬غیش اص ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬دس ػاختٕاٖ ر‪ٟ‬اٖ ػخٗ اص ت‪ٛ‬حیذ یا ػخٗ اص ؿشن‬

‫دس تاسیخ ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬یه ٘مؾ دیٍشی داسد ‪ ،‬یه ٔٔ‪ٙ‬ی دیٍشی داسد و‪ ٝ‬ایٗ ٔٔ‪ٙ‬ا اػت و‪ ٝ‬اسصؿی ِٓیٓ تش اص اسصؽ فّؼف‪ٚ ٝ‬‬

‫فىش ‪ ّٓٓ ٚ‬ت‪ ٝ‬اكُ آتمادی ت‪ٛ‬حیذ ت‪ ٝ‬ص٘ذٌی تـش ٔی داد‪ ٜ‬اػت ‪ ٚ ،‬واس اتشا‪ٞ‬یٓ تیـتش اص واس یه فیّؼ‪ٛ‬ف ‪ ٚ‬یه كاحة‬

‫ِ٘شی و‪ ٝ‬یه حمیمت فّؼفی سا دس د٘یا ٌفت‪ ٝ‬اسصؽ داسد ‪ ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ و‪ٔ ٝ‬ا ٔٔتمذیٓ سػاِت اتشا‪ٞ‬یٓ سػاِت ‪ ٕٝٞ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا دس‬

‫س‪ٚ‬ی صٔیٗ اػت ‪ .‬سػاِتی اػت و‪ٔ ٝ‬ا ‪ٞ‬ش ِحِ‪ٞ ٚ ٝ‬ش س‪ٚ‬ص ٔؼ‪ َٚٛ‬ایٗ سػاِت ‪ٞ‬ؼتیٓ ‪ ٚ‬سػاِتی اػت و‪ ٝ‬ایٗ سػاِت سا‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫تایذ ٘ؼّ‪ٟ‬ای آی‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬اص ٔا تٍیش٘ذ ‪ ٚ‬تىأّؾ تذ‪ٙٞ‬ذ ‪ ٚ‬دس صٔیٗ پخـؾ و‪ٙٙ‬ذ ‪ ٚ‬تـشیت سا ت‪ ٝ‬دٓ‪ٛ‬ت آٖ تخ‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ‪ .‬چشا ایٗ‬

‫‪ِٕٓ ٕٝٞ‬ت ؟‪ ٚ‬چشا فىش ت‪ٛ‬حیذ ایٗ ‪ٕٓ ٕٝٞ‬ك ‪ ٚ‬ایٗ ‪ٙٔٔ ٕٝٞ‬ا دس ص٘ذٌی تـش داسد ؟‬

‫شٌاخت تَحید‬

‫ت‪ٛ‬حیذ سا ٕ٘ی ؿ‪ٛ‬د اص ایٗ ر‪ٟ‬ت ف‪ٕٟ‬یذ ٍٔش ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬هذؽ سا ف‪ٕٟ‬یذ ‪ ٚ‬آٖ ؿشن اػت ‪.‬‬

‫ٔتاػفا٘‪ ٝ‬تحج ‪ٞ‬ائی و‪ ٝ‬تٌ‪ٛ‬س وّی ت‪ٛ‬ی ر‪ ٗٞ‬اػت تحج ت‪ٛ‬حیذ ‪ ٚ‬ؿشن ت‪ٙٔٔ ٝ‬ای یه خذائی ت‪ٛ‬دٖ ‪ ٚ‬آتماد ت‪ ٝ‬یه‬

‫خذائی دسد٘یا ‪ٚ‬آتماد ت‪ ٝ‬چ‪ٙ‬ذ خذائی اػت و‪ ٝ‬ایٗ ٔی ؿ‪ٛ‬د ؿشن ‪ ٚ‬آٖ ٔی ؿ‪ٛ‬د ت‪ٛ‬حیذ ‪.‬‬

‫ایٗ د‪ ٚ‬تا تا ‪ ٓٞ‬دس تاسیخ ٔخاِف ت‪ٛ‬د٘ذ یه ٓذ‪ً ٜ‬شفذاس ایٗ فىش ت‪ٛ‬د٘ذ یه ٓذ‪ً ٜ‬شفذاس آٖ فىش ‪ ٚ‬ایٗ د‪ ٚ‬تا ‪ٔ ٓٞ‬ی‬

‫ر‪ٍٙ‬یذ٘ذ ‪ .‬خ‪ٛ‬ب ت‪ ٝ‬تـش چ‪ٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى اػت ؟ ت‪ ٝ‬ص٘ذٌی ٔٗ چ‪ٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى اػت ؟ ت‪ٚ ٝ‬هْ ارتٕآی ٔٗ چ‪ٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى اػت ؟ ت‪ٝ‬‬

‫تشاتشی ‪ٓ ٚ‬ذاِت ا٘ؼا٘ی چ‪ٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى اػت ؟ ت‪ ٝ‬فش‪ ٚ ًٙٞ‬اخالق ‪ٛٙٔٔ ٚ‬یت چ‪ٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى اػت ؟ ٔٗ ٔی ت‪ٛ‬ا٘ٓ ص٘ذٌی تى‪، ٓٙ‬‬

‫ّٓٓ داؿت‪ ٝ‬تاؿٓ ‪ ،‬تى‪ٙ‬یه داؿت‪ ٝ‬تاؿٓ ‪ ،‬ت‪ِٛ‬یذ داؿت‪ ٝ‬تاؿٓ ص٘ذٌی ٔشف‪ ٝ‬داؿت‪ ٝ‬تاؿٓ ‪ ،‬ت‪ٔ ٓٞ ٗٔ ٝ‬شت‪ٛ‬ى ٘ثاؿذ و‪ ٝ‬خذا‬

‫یىی اػت ‪ ،‬یا د‪ ٚ‬تا اػت ‪ ،‬یا پ‪ٙ‬ذ تا اػت ؟‬

‫أا دسػت تشٓىغ ایٗ اػت ‪ .‬تحج دستاس‪ ٜ‬ت‪ٛ‬حیذ ‪ ٚ‬ؿشن ت‪ ٝ‬ایٗ ؿىُ و‪ٔ ٗٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٌٔ ٓٞ‬شح و‪ ٓٙ‬خؼت‪ ٝ‬و‪ٙٙ‬ذ‪ٜ‬‬

‫اػت ‪ ،‬ر‪ٙ‬ث‪ ٝ‬دسػی داسد ‪ ٚ‬یه ٔمذاس تحّٕؾ ٔـىُ اص ِ٘ش ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬تاص ٓشم وشدْ راِة ٘یؼت ‪ٌ ،‬شْ و‪ٙٙ‬ذ‪٘ ٜ‬یؼت ‪،‬‬

‫ٌِافت ٘ذاسد ‪ .‬ر‪ٚ‬ق ت‪ٛ‬ی آٖ ٘ذاسد ‪ ،‬یه تحج كذ دس كذ دسػی اػت ‪ ،‬أا ٔشا تایذ تثخـیذ ‪ ٚ‬تخاًش ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ف‪ٞ ٟٓ‬ش‬

‫ّٕٓی و‪ٔ ٝ‬ا دس ایٗ ٔشاػٓ تخل‪ٛ‬ف ٔی و‪ٙ‬یٓ ‪ٕٞ ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ ٔٔ‪ٙ‬ی پیذا وشدٖ ‪ٞ‬ش ّٕٓی و‪ ٝ‬دس ص٘ذٌی ٔز‪ٞ‬ثی أاٖ ٔی‬

‫و‪ٙ‬یٓ ٔ‪ٛ‬و‪ َٛ‬ت‪ ٝ‬ف‪ٕٟ‬یذٖ ت‪ٛ‬حیذ اػت ‪ ،‬أـة ایٗ خؼتٍی سا تحُٕ تى‪ٙ‬یذ ‪ ٚ .‬اٌش ٔا دس ایٗ چ‪ٙ‬ذ س‪ٚ‬صی و‪ ٝ‬ای‪ٙ‬زا ‪ٞ‬ؼتیٓ‬

‫فمي ت‪ٛ‬حیذ سا تف‪ٕٟ‬یٓ ‪ ،‬ت‪ٓ ٝ‬میذ‪ٔ ٗٔ ٜ‬ؼ‪ِٚٛ‬یت سػاِت ‪ٚ‬الٔی ٔا اص آٔذٖ ت‪ ٝ‬ایٗ ٔشاػٓ ‪ ٚ‬پایاٖ دادٖ ت‪ ٝ‬ایٗ سػٓ ‪ ٚ‬ػ‪ٙ‬ت‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫تضسي ا٘زاْ ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬تمی‪ ٕٝٞ ٝ‬س‪ٚ‬ی ایٗ ػاخت‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪ ٚ .‬آٖ ایٗ اػت و‪ ٝ‬تشخالف آ٘چ‪ ٝ‬و‪ ٝ‬ت‪ٔ ٝ‬ا ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ‬

‫اك‪ َٛ‬آتمادی ‪ ،‬ای‪ٙ‬ز‪ٛ‬سی ٘یؼت و‪ ٝ‬ا‪ َٚ‬ت‪ٛ‬حیذ د‪ٓ ْٚ‬ذَ ػ‪٘ ْٛ‬ث‪ٛ‬ت چ‪ٟ‬اسْ أأت پ‪ٙ‬زٓ ٔٔاد ‪ .‬ایٗ ر‪ٛ‬سی ٘یؼت ‪،‬‬

‫اكُ اػاػی و‪ ٝ‬اػالْ س‪ٚ‬ی آٖ ت‪ٙ‬ا ؿذ‪ ٜ‬اػت یه پای‪ ٝ‬داسد ‪ :‬ت‪ٛ‬حیذ ‪.‬‬

‫تمی‪ ٝ‬اك‪ َٛ‬س‪ٚ‬ی ت‪ٛ‬حیذ ت‪ٙ‬ا ؿذ‪ ٜ‬اػت ٘‪ ٝ‬دس و‪ٙ‬اس ت‪ٛ‬حیذ لشاس ٌشفت‪ ٝ‬تاؿذ ‪٘ .‬ث‪ٛ‬ت د‪٘ ْٚ‬یؼت و‪ٔ ٝ‬ى‪ٙ‬اس ت‪ٛ‬حیذ تاؿذ ‪٘ ،‬ث‪ٛ‬ت‬

‫اص ت‪ٛ‬ی ت‪ٛ‬حیذ تیش‪ٔ ٖٚ‬ی آیذ یٔ‪ٙ‬ی ؿىُ ػاختٕاٖ آتمادی أاٖ سا تایذ دس ر‪ ٗٞ‬دسػت تل‪ٛ‬س تى‪ٙ‬یٓ ‪ .‬پ‪ٙ‬ذ تا چای‪ٚ ٝ‬‬

‫ػت‪ ٖٛ‬دس و‪ٙ‬اس ‪ ٓٞ‬چیذ‪٘ ٜ‬ـذ‪ ٜ‬اػت ‪ .‬یه ػت‪ ٖٛ‬ت‪ٛٙٓ ٝ‬اٖ صیش ت‪ٙ‬ا اػت ‪ ،‬ػ‪ ًٙ‬اكّی اػت و‪ ٝ‬ػٕة آٖ حزشاالػ‪ٛ‬د‬

‫اػت ‪ ...‬ایٗ ػ‪ ًٙ‬صیشت‪ٙ‬ای ‪ٓ ٕٝٞ‬مایذ اػت ‪ ٕٝٞ ،‬إٓاَ اػت ‪ ٚ‬حتی ‪ ٕٝٞ‬س‪ٚ‬اتي و‪ٛ‬چه ‪ ٚ‬تضسي ‪ ٚ‬التلادی ‪ ٚ‬ػیاػی‬

‫‪ ٚ‬اخاللی ‪ ٚ‬ارتٕآی فشد اػت ‪ ٚ .‬آٖ ت‪ٛ‬حیذ اػت و‪ ٝ‬یه اكُ ‪ ٚ‬اِؼالْ ‪ .‬س‪ٚ‬ی ایٗ اكُ ‪ ٕٝٞ‬چیض ت‪ٙ‬ا ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪.‬‬

‫اص٘ث‪ٛ‬ت ٌشفت‪ ، ٝ‬اص أأت ٌشفت‪ ، ٝ‬اص ٔٔاد ٌشفت‪ٓ ٚ ٝ‬ذاِت ‪ٟ٘ ٚ‬ی اص ٔ‪ٙ‬ىش ‪ ٚ‬ر‪ٟ‬اد ‪ ٕٝٞ ٚ‬چیض حتی د‪ٚ‬ػتی ‪ٞ‬ا ‪ ،‬حتی س‪ٚ‬اتي‬

‫فشدی ‪ ،‬حتی ص٘ذٌی التلادی ‪ ،‬حتی ص٘ذٌی خا٘‪ٛ‬ادٌی ‪ ٕٝٞ ،‬چیضٔاٖ س‪ٚ‬ی یه اكُ ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ حشف اػاػی ٔٗ ای‪ٙ‬ؼت‬

‫و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ یه ٓمیذ‪ ٜ‬ای دس و‪ٙ‬اس ٓمایذ دیٍش ٘یؼت ‪ ،‬اكّی دس تشاتش اك‪ َٛ‬دیٍش ٘یؼت ‪ .‬اك‪ َٛ‬دیٍش ٘یأذ‪ ٜ‬ا٘ذ اهاف‪ٝ‬‬

‫تـ‪٘ٛ‬ذ ت‪ ٝ‬اكُ ت‪ٛ‬حیذ ‪ .‬یه اكُ ت‪٘ ٝ‬اْ ت‪ٛ‬حیذ داسیٓ و‪ ٕٝٞ ٝ‬چیض دس آٖ ‪ٞ‬ؼت ‪ ٕٝٞ ٚ‬چیض اص آٖ تیش‪ٔ ٖٚ‬ی آیذ ‪.‬‬

‫اّویت تَحید‬

‫چشا ت‪ٛ‬حیذ دس ص٘ذٌی تـش ای‪ ٕٟٝٙ‬ا‪ٕٞ‬یت داسد ؟ ٔٗ اص ِ٘ش فّؼفی س‪ٚ‬ی آٖ تحج ٕ٘ی و‪ ، ٓٙ‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ا‪ٚ‬ال ٔتخلق‬

‫فّؼف‪٘ ٝ‬یؼتٓ ‪ ٚ‬حا٘یا یه تحج دیٍشی ٔی خ‪ٛ‬ا‪ ٓٞ‬تى‪ ٓٙ‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬تحج فّؼفیؾ غاِثا ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ ٚ‬تیؾ ‪ ٚ‬وٓ اًالّ‬

‫داسیذ ‪ .‬اص ِحاٍ والٔی دستاس‪ ٜ‬اؽ ٕ٘ی خ‪ٛ‬ا‪ ٓٞ‬تحج تى‪ ٓٙ‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬والْ تّذ ٘یؼتٓ ‪ .‬فمي اص ِحاٍ سؿت‪ ٝ‬واس خ‪ٛ‬دْ‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫تحج ٔی و‪ ٚ ٓٙ‬آٖ ایٗ اػت و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ ‪ ٚ‬ؿشن ایٗ د‪ ٚ‬تا فىش دس تاسیخ تـش ‪ ،‬دس ص٘ذٌی ّٔت ‪ٞ‬ا ‪ ....‬دس ص٘ذٌی‬

‫ارتٕآات ‪ ،‬دس تٕذٖ ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬فش‪ٍٟٙٞ‬ای ا٘ؼا٘ی ‪ٞ‬ش وذاْ چ‪٘ ٝ‬مـی داؿت‪ ٝ‬اػت ؟‬

‫‪ٕٞ‬اٖ ً‪ٛ‬سی و‪ٓ ٝ‬شم وشدْ أىاٖ ٘ذاسد اسصؽ ارتٕآی ‪٘ ٚ‬مؾ تاسیخی ت‪ٛ‬حیذ سا تف‪ٕٟ‬یٓ ٍٔش ایٗ و‪ ٝ‬هذؽ یٔ‪ٙ‬ی‬

‫ؿشن سا تف‪ٕٟ‬یٓ ‪ٚ ٚ‬لتی و‪ ٝ‬ؿشن سا ف‪ٕٟ‬یذیٓ خ‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬خ‪ٛ‬د ت‪ٛ‬حیذ ‪ ،‬اتٔاد رأٔ‪ ٝ‬ؿ‪ٙ‬اػی ‪٘ ٚ‬مؾ تاسیخی آٖ دس ص٘ذٌی‬

‫تـش وأال ‪ٛٞ‬یذا ‪ٔ ٚ‬ـخق ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪.‬‬

‫اك‪ٛ‬ال دس ٌٔأِ‪ ٝ‬ای و‪ ٝ‬س‪ٚ‬ی تاسیخ ‪ ،‬س‪ٚ‬ی تٕذٖ ‪ٞ‬ا ‪ ،‬س‪ٚ‬ی رأٔ‪ٞ ٝ‬ا ٔی وشدْ ٔؼاِ‪ ٝ‬ای سا ٔت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ؿذْ ‪ٔ ،‬ؼاِ‪ ٝ‬ای‬

‫خیّی ػاد‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬خیّی ٕٔٔ‪ِٛ‬ی ‪ ٕٝٞ .‬ؿٕا ٔت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬آٖ ‪ٞ‬ؼتیذ ‪ ٚ‬آٖ ای‪ٙ‬ؼت و‪ ٝ‬دس تاسیخ ‪ ٚ‬رأٔ‪ ٝ‬ؿ‪ٙ‬اػی ‪ ٕٝٞ‬رأٔ‪ٞ ٝ‬ا‬

‫تیؾ ‪ ٚ‬وٓ ؿ‪ٙ‬اخت‪ ٝ‬ؿذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ٕٝٞ‬تٕذ٘‪ٟ‬ا ؿ‪ٙ‬اخت‪ ٝ‬ؿذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ،‬حتی ا٘ؼاٖ اتتذائی و‪ ٝ‬ا‪ َٚ‬دػت‪ ٝ‬رٕٔی ؿش‪ ّٚ‬وشد‪ ٜ‬ت‪ٝ‬‬

‫ص٘ذٌی تؼیاس ػاد‪ ٜ‬ؿثی‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬حی‪ٛ‬اٖ ؿثی‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ ‪ ،‬ؿ‪ٙ‬اخت‪ ٝ‬ؿذ‪ ٕٝٞ ٜ‬تاسیخ‪ٟ‬ا تذ‪ ٖٚ‬ؿه ‪ ٕٝٞ ٚ‬رأٔ‪ ٝ‬ؿ‪ٙ‬اػاٖ ٔادی ‪ٚ‬‬

‫غیش ٔادی ٔز‪ٞ‬ثی ‪ ٚ‬هذ ٔز‪ٞ‬ثی تذ‪ ٖٚ‬اػتخ‪ٙ‬ا ت‪ ٝ‬ایٗ اكُ ٔٔتمذ ؿذ٘ذ و‪ ٝ‬دس تاسیخ تـش ‪ٞ‬یچ رأٔ‪ ٝ‬ای ٘یؼت و‪ ٝ‬دیٗ‬

‫٘ذاؿت‪ ٝ‬تاؿذ ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ دس س‪ٚ‬ی صٔیٗ رأٔ‪ ٝ‬ای و‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ دس آٖ ص٘ذٌی تى‪ٙ‬ذ أا ‪ٕٞ‬شا‪ ٜ‬آٖ ٔز‪ٞ‬ة ٘ثاؿذ ٘یؼت ‪.‬‬

‫اص ای‪ٙ‬زا چ‪٘ ٝ‬تیز‪ٌ ٝ‬شفت‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د ؟ ٘تیز‪ ٝ‬ای و‪ٌ ٝ‬شفت‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د خیّی ٔ‪ ٟٓ‬اػت ‪ ٚ‬آٖ ایٗ اػت و‪ ٝ‬پغ پیغٕثشاٖ ٔا اص‬

‫اتشا‪ٞ‬یٓ تا پیغٕثش اػالْ ‪ ٚ‬پیؾ اص اتش‪ٞ‬یٓ ٘یأذ‪ ٜ‬ا٘ذ تا تـش سا ٔتذیٗ تى‪ٙٙ‬ذ ‪.‬‬

‫تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬تـش ت‪ ٝ‬فٌشت خ‪ٛ‬دؽ ٔتذیٗ اػت ‪٘ .‬تیز‪ ٝ‬ای و‪ٌ ٝ‬شفت‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د ایٗ اػت و‪ ٝ‬ایٗ پیغٕثشاٖ ٘یأذ‪ ٜ‬ا٘ذ دس‬

‫رأٔ‪ٞ ٝ‬ای ا٘ؼا٘ی احؼاع ٔز‪ٞ‬ثی ایزاد و‪ٙٙ‬ذ ‪ .‬صیشا ‪ٞ‬ش پیغٕثشی دس ‪ٞ‬ش رأٔ‪ ٝ‬ای و‪ٔ ٝ‬ثٔ‪ٛ‬ث ؿذ‪ ، ٜ‬دس رأٔ‪ٔ ٝ‬ز‪ٞ‬ثی‬

‫ٔثٔ‪ٛ‬ث ؿذ‪ ٜ‬اػت آٖ رأٔ‪ٔ ٝ‬ز‪ٞ‬ثی ت‪ٛ‬د‪ٔ ٚ ٜ‬ز‪ٞ‬ة داؿت‪ ٝ‬اػت ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ٘تیز‪ٌ ٝ‬شفت‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د و‪ٞ ٝ‬یچ وذاْ اص ایٗ‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫پیغٕثشاٖ تضسي و‪ٔ ٝ‬ا ٔی ؿ‪ٙ‬اػیٓ ٘یأذ‪ ٜ‬ا٘ذ تا خذا پشػتی دس رأٔ‪ٞ ٝ‬ا تثّیغ و‪ٙٙ‬ذ چ‪ ٕٝٞ ٖٛ‬رأٔ‪ٞ ٝ‬ا خذاپشػت ت‪ٛ‬د‪ٜ‬‬

‫ا٘ذ تذ‪ٞ ٖٚ‬یچ ؿه پیؾ اص تٔخت پیغٕثشا٘ی و‪ٔ ٝ‬ا ٔی ؿ‪ٙ‬اػیٓ ‪ .‬پغ أذ‪ ٜ‬ا٘ذ چىاس و‪ٙٙ‬ذ ؟‬

‫آٔذ‪ ٜ‬ا٘ذ فمي یه واس تى‪ٙٙ‬ذ ‪ٞ ٝ٘ ٚ‬یچ واس دیٍش ‪ٞ ٚ ....‬ش واس دیٍشی ‪ ٓٞ‬وشد‪ ٜ‬ا٘ذ تشای تحمك ‪ٕٞ‬اٖ واس ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬اػت ‪ٚ‬‬

‫آٖ ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ سا را٘ـیٗ ؿشن و‪ٙٙ‬ذ ‪ .‬ؿشن یٔ‪ٙ‬ی چ‪ ٝ‬؟ ؿشن تش خالف آ٘چ‪ ٝ‬و‪ٔ ٝ‬ا تل‪ٛ‬س ٔی و‪ٙ‬یٓ الٔز‪ٞ‬ثی ٘یؼت ‪،‬‬

‫ٔز‪ٞ‬ة اػت ‪ .‬تشخالف آ٘چ‪ ٝ‬و‪ ٝ‬فىش ٔی و‪ٙ‬یٓ ٔـشن دی‪ٙ‬ذاس اػت ‪ٔٔ ،‬تمذ اػت پشػت‪ٙ‬ذ‪ٓ ٚ ٜ‬اتذ اػت ‪ٔ .‬ـشن وؼی‬

‫اػت و‪ ٝ‬دس چ‪ٙ‬یٗ ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬تت‪ٟ‬ایـاٖ سا و‪ ٝ‬س‪ٚ‬ی اسات‪ٞ ٝ‬ای تضسي اص ٔٔثذ آفتاب تیش‪ٔ ٖٚ‬ی آ‪ٚ‬سد٘ذ ‪ ،‬ص٘اٖ ‪ٔ ٚ‬شداٖ‬

‫صیثاتشیٗ دختشاٖ ‪ ٚ‬پؼشاٖ خ‪ٛ‬دؿاٖ سا ٘زس ٔی وشد٘ذ و‪ ٝ‬دس پای تت ػش تثش٘ذ ‪ ٚ‬ایٗ خ‪ ٖٛ‬ت‪ٟ‬تشیٗ خ‪ٔ ٖٛ‬تثشوی ٔی ؿذ‬

‫و‪ ٝ‬دس دٓا‪ٞ‬ا ‪٘ ٚ‬زس‪ٞ‬ا ‪ٔ ٚ‬شاػٓ ٔز‪ٞ‬ثی ٔلشف ٔی ؿذ ‪ ٚ‬اص آٖ ؿشاب ٔتثشن ػاخت‪ٔ ٝ‬ی ؿذ ‪ ،‬ایٗ ٔـشن اػت ؟ ایٗ‬

‫تی دی‪ٙ‬ی اػت ؟ لشتا٘ی دس تشاتش تت ‪ ٚ‬تشای تت دس را‪ّٞ‬یت ‪ٕٞ‬یٗ ٓشب ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د داؿت‪ . ٝ‬لشتا٘ی چی ؟ لشتا٘ی ا٘ؼاٖ ‪ٝ٘ ،‬‬

‫لشتا٘ی ٌ‪ٛ‬ػف‪ٙ‬ذ ‪ .‬تؼیاس ٘زس ٔی وشد٘ذ و‪ ٝ‬اٌش ٔٗ ٔخال چ‪ٙ‬ذ تا پؼش داؿتٓ پؼش ا‪ ِٓٚ‬سا لشتا٘ی ٔی و‪ ٓٙ‬تشای تتٓ ‪٘ .‬زس ٔی‬

‫وشد‪ ٜ‬و‪ ٝ‬تت ا‪ ٚ‬سا پؼش داس تى‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬اصای ایٗ پاداؿی و‪ ٝ‬تتؾ ت‪ ٝ‬ا‪ٔ ٚ‬ی د‪ٞ‬ذ ا‪ِٚ‬یٗ پؼشؽ سا دس تشاتشؽ رتح و‪ٙ‬ذ ‪ .‬ایٗ‬

‫احؼاع ‪ ،‬احؼاع الٔز‪ٞ‬ثی اػت یا ٔز‪ٞ‬ثی اػت ؟‬

‫ٔی ؿ‪ٛ‬د ت‪ٝ‬‬ ‫ٔی تی‪ٙ‬یٓ ٔماْ ٔز‪ٞ‬ثی ای‪ٟٙ‬ا اص ٔا‪ٞ‬ا و‪ٛٔ ٝ‬حذیٓ خیّی ٔحىٕتش اػت ‪ .‬پغ چشا ایٗ ‪ ٕٝٞ‬تىی‪ٝ‬‬

‫ػ‪ٛ‬صا٘ذٖ ‪ ٚ‬اص تیٗ تشدٖ ‪ ٚ‬سیـ‪ ٝ‬وٗ وشدٖ ؿشن ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ت‪ٛ‬حیذ دس تشاتش ؿشن ‪ ،‬دیٗ دس تشاتش تی دی‪ٙ‬ی ٘یؼت ‪ٔ ،‬ز‪ٞ‬ة‬

‫دس تشاتش الٔز‪ٞ‬ثی ٘یؼت ‪ ،‬پشػتؾ خذا دس تشاتش ٓذْ آتماد ت‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د خذا ٘یؼت ‪.‬‬

‫٘‪ ٝ‬ت‪ٟٙ‬ا پیغٕثشاٖ ٔا آٔذ‪ ٜ‬ا٘ذ تا پشػتؾ خذا سا را٘ـیٗ ٓذْ پشػتؾ تى‪ٙٙ‬ذ تّى‪ ٝ‬ای‪ٟٙ‬ا آٔذ‪ ٜ‬ا٘ذ تا پشػتؾ سا تخفیف‬

‫تذ‪ٙٞ‬ذ ‪ .‬یٔ‪ٙ‬ی ‪ ٕٝٞ‬را رأٔ‪ٞ ٝ‬ا تیـتش اص پیغٕثشاٖ ٔا خذا پشػت ت‪ٛ‬د٘ذ تشای ایٗ و‪ ٝ‬ای‪ٟٙ‬ا ٔی ٌفت‪ٙ‬ذ یىی تپشػتیذ آ٘‪ٟ‬ا‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫كذ‪ٞ‬ا ٔی پشػتیذ٘ذ ‪ .‬ای‪ٟٙ‬ا ٘یأذ٘ذ خذا پشػتی سا ایزاد و‪ٙٙ‬ذ یٔ‪ٙ‬ی پشػتؾ ٔٔث‪ٛ‬د ایزاد تى‪ٙٙ‬ذ تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا ‪ٕٛٞ‬اس‪ٜ‬‬

‫اص ت‪ٛ‬تٓ ٌشفت‪ ، ٝ‬اص ٔ‪ٟ‬ش‪ٌ ٜ‬شد ‪ ٚ‬لشٔض سً٘ ‪ ٚ‬خ‪ٛ‬ؿشً٘ ٌشفت‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬اػٓ فیتیـیؼٓ ‪ ،‬اص س‪ٚ‬ح رذؽ ٌشفت‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬اػٓ آ٘ی ٔیؼٓ‬

‫‪ ،‬اص اؿیا ًثیٔی ٌشفت‪ ، ٝ‬اص ػتاس‪ٞ ٜ‬ا ٌشفت‪ ، ٝ‬اص تٔوی دسخت‪ٟ‬ا ٌشفت‪ ، ٝ‬اص سب اال٘‪ٛ‬اّ ٌشفت‪ ٕٝٞ ٝ‬ای‪ٟٙ‬ا سا ٔی پشػتیذ‪ ٜ‬اػت‬

‫‪ٔ ٚ‬زؼٕ‪ٔ ٝ‬ی ػاخت‪ ٚ ٝ‬پشػتؾ ٔی وشد‪ ٚ ٜ‬تٕاْ ٔذت ٕٓشؽ سا دس سا‪ ٜ‬آ٘‪ٟ‬ا فذاواسی ٔی وشد‪ ٜ‬تّى‪ ٝ‬خ‪ ٖٛ‬خ‪ٛ‬دؽ سا ت‪ٝ‬‬

‫ػادٌی ٔی داد‪. ٜ‬‬

‫ت‪ٙ‬اتشایٗ ً‪ َٛ‬تاسیخ ص٘ذٌی ا٘ؼا٘ی ‪ٕٛٞ‬اس‪ ٜ‬تش ٔز‪ٞ‬ة ٔثت‪ٙ‬ی ت‪ٛ‬د‪ ٚ ٜ‬پیغٕثشاٖ ٔا آٔذ‪ ٜ‬ا٘ذ تا ت‪ٛ‬حیذ سا را٘ـیٗ ؿشن و‪ٙٙ‬ذ‬

‫یٔ‪ٙ‬ی ٔز‪ٞ‬ثی سا را٘ـیٗ ٔز‪ٞ‬ة دیٍشی و‪ٙٙ‬ذ ‪.‬‬

‫( س٘ؼا٘غ ) لشٖ‬ ‫ایٗ احؼاع الٔز‪ٞ‬ثی آتماد ت‪ٓ ٝ‬ذْ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د خذا ‪ ،‬تحج ‪ٔ ٚ‬ؼاِ‪ ٝ‬تاص‪ ٜ‬اػت و‪ ٝ‬اص اس‪ٚ‬پای تٔذ اص‬

‫ؿا٘ضد‪ٞ ٚ ٓٞ‬فذ‪ ٓٞ‬دس د٘یا ٌٔشح ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬دس تاسیخ اكال ٌٔشح ٘ث‪ٛ‬د‪ ٜ‬اػت ‪ .‬دس ‪ٞ‬یچ رأٔ‪ ٝ‬ای ٌٔشح ٘ث‪ٛ‬د‪ . ٜ‬رأٔ‪ٝ‬‬

‫‪ٞ‬ای ػی ‪ٞ‬ضاس ػاَ پیؾ دس اػپا٘یا ٔی ؿ‪ٙ‬اػ‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬ایٗ تـش ‪ٛٙٞ‬ص ِثاع ٘ذاؿت‪ ، ٝ‬أا خذایا٘ی سا ٔٔتمذ ت‪ٛ‬د‪ٔ ٚ ٜ‬ی‬

‫پشػتیذ‪ ٜ‬اػت ‪ٛٙٞ .‬ص خا٘‪ٛ‬اد‪ ٜ‬تـىیُ ٘ـذ‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬أا ٔٔثذ داؿت‪ٔ ٚ ٝ‬ی پشػتیذ‪ ٜ‬اػت ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ تٕاْ سػاِت پیغٕثشاٖ‬

‫تحك و‪ٔ ٝ‬ا ت‪ ٝ‬ایٗ تؼّؼُ ٘ث‪ٛ‬ت‪ٟ‬ا ٔٔتمذیٓ واسؿاٖ تحمك ت‪ٛ‬حیذ ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬دس تشاتش ؿشن و‪ٔ ٝ‬ز‪ٞ‬ثی اػت دس تشاتش ٔز‪ٞ‬ة ‪.‬‬

‫اص ای‪ٙ‬زا ا‪ٕٞ‬یت ؿ‪ٙ‬اختٗ ت‪ٛ‬حیذ تشای ٔؼّٕا٘ی و‪ٔٔ ٝ‬تمذ ت‪ٟ٘ ٝ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ اػت ‪ ٚ‬تاالخق ٔؼّٕا٘ی و‪ ٝ‬آٔذ‪ ٜ‬اػت تا‬

‫ای‪ٙ‬زا ادای اتشا‪ٞ‬یٓ سا د‪ ٜ‬س‪ٚ‬ص دستیا‪ٚ‬سد ‪ ....‬ف‪ٕٟ‬ؾ ‪ ٚ‬هش‪ٚ‬ست ف‪ٕٟ‬ؾ وأال پیذا اػت ‪.‬‬

‫دس داػتاٖ لشآٖ داسیٓ ‪ ،‬دس ت‪ٛ‬سات داسیٓ ‪ ،‬و‪ ٝ‬آدْ د‪ ٚ‬پؼش داؿت یىی لاتیُ ‪ ٚ‬یىی ‪ٞ‬اتیُ ‪ .‬لاتیُ ِٔ‪ٟ‬ش یه ا٘ؼاٖ‬

‫خ‪ٛ‬دپشػت ‪ ،‬ؿ‪ٟٛ‬ت پشػت ‪ٔ ،‬اَ پشػت ‪ٞ ٚ‬اتیُ ِٔ‪ٟ‬ش یه ٔؼّٕاٖ ت‪ٙٔٔ ٝ‬ای لشآٖ اػت ‪ ٚ‬یه ٔٔتمذ ‪ ٚ‬تؼّیٓ دس تشاتش‬

‫حمیمت ‪ ٚ‬یه د‪ٚ‬ػت ‪ ٚ‬تشادس ‪ٌٔ ٚ‬یْ ٔز‪ٞ‬ة ‪ ٚ‬خذا ‪ ٚ‬احتشاْ و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬پذسؽ آدْ اػت ‪ .‬آدْ و‪ِٟٔ ٝ‬ش تـشیت ٌّٔك اػت‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫تمؼیٓ ٔی ؿ‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬د‪ ٚ‬ا٘ؼاٖ ‪ ،‬یىی لاتیُ ِٔ‪ٟ‬ش ا٘ؼاٖ پّیذ ‪ ٚ‬صؿت ‪ ٚ‬یىی ‪ٞ‬اتیُ ِٔ‪ٟ‬ش ا٘ؼاٖ پان ‪ ٚ‬تی ٓیة ‪ٔ ٚ‬تٔاِی‬

‫‪ .‬ایٗ داػتاٖ اكال چشا دس اػالْ ٌفت‪ ٝ‬ؿذ‪ ٜ‬اػت ؟ چ‪ ٝ‬اسصؿی داسد ؟ و‪ ٝ‬د‪ ٚ‬تا تشادس تا ‪ ٓٞ‬ػش ٘أضدؿاٖ دٓ‪ٛ‬اؿاٖ ؿذ‪ٜ‬‬

‫اػت ‪ ،‬یىی دیٍشی سا صد‪ ٜ‬وـت‪ ٚ ٝ‬تٔذا پـیٕاٖ ؿذ‪ . ٜ‬ایٗ حادح‪ ٝ‬ای اػت و‪ ٝ‬اكال اػالْ تاسیخؾ سا تا ایٗ ؿش‪ّٚ‬‬

‫تى‪ٙ‬ذ !؟ تٔذ ٔی پشػ‪ٙ‬ذ چشا آخش ؟ ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ ت‪ ٝ‬خاًش ای‪ٙ‬ى‪ٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬اػت‪ ٝ‬اػت تذی لتُ ٘فغ سا ٘ـاٖ تذ‪ٞ‬ذ ‪ .‬الصْ ٘یؼت‬

‫آغاص تاسیخ تـش سا و‪ ٝ‬یه لتُ ٘فغ دس ا‪ ٚ‬اتفاق افتاد‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬ایٗ ‪ ٕٝٞ‬ا‪ٕٞ‬یت تذ‪ٞ‬یٓ ‪ٔ ،‬ؼاِ‪ٕٟٔ ٝ‬تش اص ایٗ اػت ‪ .‬لاتیُ‬

‫‪ٞ ٚ‬اتیُ ٔز‪ٞ‬ثـاٖ یىی اػت ‪ٕٞ ،‬اٖ سا و‪ ٝ‬آدْ آ‪ٚ‬سد‪ ٜ‬اػت ‪ .‬پذسؿاٖ یىی اػت آدْ اػت ‪ٔ ،‬ادسؿاٖ ‪ ٓٞ‬ح‪ٛ‬ا اػت ‪ ،‬دس‬

‫یه خا٘‪ٛ‬اد‪ ٜ‬تضسي ؿذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ٔ ،‬حیٌـاٖ ‪ ٓٞ‬فشق ٘ذاؿت‪ ٝ‬و‪ ٝ‬یىی تٍ‪ٛ‬یذ آٖ دس یه دا٘ـٍا‪ ٜ‬دسع خ‪ٛ‬ا٘ذ‪ ، ٜ‬اػتاد‪ٞ‬ای‬

‫آٖ یه ر‪ٛ‬س دیٍشی ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ،‬س‪ٚ‬ص٘أ‪ٞ ٝ‬ای دیٍشی ٔی خ‪ٛ‬ا٘ذ‪ ٜ‬تّ‪ٛ‬صی‪ ٖٛ‬تٕاؿا ٔی وشد‪ ، ٜ‬س‪ٚ‬ه‪ٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬ا٘ذ‪ ٚ ، ٜ‬آٖ‬

‫ٌٔاِة دیٍش ‪ .‬آ٘زا و‪ٞ ٝ‬یچ چیض ٘ث‪ٛ‬د‪ ٜ‬اكال ‪ٞ‬یچ چیض ٘ث‪ٛ‬د‪ – ٜ‬اختالف ٔحیي ٘ی‪ٛ‬د ‪ .‬یه تشتیت ‪ ،‬یه رات ‪ ،‬یه دیٗ ‪،‬‬

‫یه پذس ‪ ،‬یه ٔادس – د‪ ٚ‬تا ا٘ؼاٖ ٔتواد تا ‪ ٓٞ‬دسػت ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ .‬چشا ؟ چ‪ٓ ٝ‬أّی دس ایٗ د‪ ٚ‬تا ‪ ٓٞ‬فشق داسد ؟ و‪ ٝ‬یىی‬

‫ا٘ؼاٖ وؾ ‪ ٚ‬یىی ِٔ‪ٟ‬ش ا٘ؼا٘یت اػت ‪.‬‬

‫لاتیُ ‪ٞ ٚ‬اتیُ ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬ػش ٘أضدؿاٖ اختالفـاٖ ٔی ؿ‪ٛ‬د آدْ ٔی ٌ‪ٛ‬یذ تش‪ٚ‬یذ لشتا٘ی تیا‪ٚ‬سیذ ‪ ،‬پیؾ خذا لشتا٘ی و‪ٙ‬یذ‬

‫خذا لشتا٘ی ‪ٞ‬ش وذأتاٖ سا لث‪ َٛ‬وشد ‪ٕٞ‬اٖ تؼّیٓ دیٍشی تـ‪ٛ‬د ٔی ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ خیّی خ‪ٛ‬ب ‪ٞ .‬اتیُ ٔی س‪ٚ‬د ت‪ٟ‬تشیٗ ‪ٚ‬‬

‫صیثاتشیٗ ؿتش صسیٗ ٔ‪ٛ‬ی ٌّ‪ ٝ‬اؽ سا ٔی آ‪ٚ‬سد تشای لشتا٘ی خذا ‪ ،‬لاتیُ و‪ ٝ‬خ‪ٛ‬دؽ ٔذٓی اػت ‪ٔ ٚ‬تزا‪ٚ‬ص حك ‪ٞ‬اتیُ اػت‬

‫‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬حك ا‪ٕ٘ ٚ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ تٕىیٗ و‪ٙ‬ذ ‪ٔ ٚ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ٘أضد ا‪ ٚ‬سا تشای خ‪ٛ‬دؽ تٍیشد و‪ ٝ‬صیثاتش اػت ‪ .‬ا‪ٔ ٚ‬ی س‪ٚ‬د یه دػت‪ٝ‬‬

‫ٌ‪ٙ‬ذْ پ‪ٛ‬ػیذ‪ ٜ‬صسدی ٌشفت‪ ٝ‬سا اص ت‪ٛ‬ی خشٔ‪ٙ‬ؾ تشٔی داسد ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬لشتاٍ٘ا‪ ٜ‬تشای خذا ٔی آ‪ٚ‬سد ‪ٔ ٚ .‬ؼّٕا لشتا٘ی ‪ٞ‬اتیُ لث‪َٛ‬‬

‫ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ ٚ‬لشتا٘ی لاتیُ لث‪ٕ٘ َٛ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪ ْٔ .‬راِه لاتیُ ٘‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬حشف پذس تٕىیٗ ٔی و‪ٙ‬ذ ٘‪ ٝ‬سٓایت حك تشادس ٔی و‪ٙ‬ذ ‪،‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫٘‪ ٝ‬تٕىیٗ حىٓ خذا ‪ ٚ‬تشادسؽ ‪ٞ‬اتیُ سا دس كحشا ٔی وـذ ‪ .‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ت‪ ًْٕ ٝ‬خ‪ٛ‬دؽ تشػذ ‪ .‬دس ای‪ٙ‬زا ایٗ فىش پیؾ‬

‫ٔی آیذ و‪ ٝ‬چ‪ّٓ ٝ‬تی تآج ؿذ‪ ٜ‬اػت و‪ ٝ‬لاتیُ ایٗ ر‪ٛ‬س آدٔی اص آب دسآٔذ‪ ٜ‬اػت ؟ ‪ٞ ٚ‬اتیُ آٖ ر‪ٛ‬س آدٔی ؟‬

‫دس خ‪ٛ‬د ایٗ ُٕٓ ‪ ،‬آدْ ٔت‪ٛ‬ر‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د و‪ ٝ‬ای‪ٟٙ‬ا پذسؿاٖ ‪ٔ ٚ‬ادسؿاٖ ‪ٔ ٚ‬ز‪ٞ‬ثـاٖ ‪ ،‬دی‪ٙ‬ـاٖ ‪ٔ ،‬حیٌـاٖ ‪ ٕٝٞ ... ٚ‬یىی‬

‫ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬أا ّٔٔ‪ٔ ْٛ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪ٚ‬هْ ص٘ذٌی آ٘‪ٟ‬ا تا ‪ٕٞ‬ذیٍش فشق داؿت‪ ٝ‬اػت ‪ .‬یىی سفت‪ ٝ‬ؿتش ٌّ‪ ٝ‬سا آ‪ٚ‬سد‪ ، ٜ‬یىی سفت‪ ٝ‬یه‬

‫دػت‪ٌٙ ٝ‬ذْ پ‪ٛ‬ػیذ‪ ٜ‬آ‪ٚ‬سد‪ ٜ‬اػت ‪.‬‬

‫پغ ّٔٔ‪ٔ ْٛ‬ی ؿ‪ٛ‬د و‪ ٝ‬یىی دس د‪ٚ‬س‪ ٌّٝ ٜ‬داسی ص٘ذٌی ٔی وشد‪ٚ ٜ‬یىی دس د‪ٚ‬س‪ٔ ٜ‬اِىیت خل‪ٛ‬كی ص٘ذٌا٘ی ٔی وشد‪ٜ‬‬

‫اػت ‪ٔ .‬اِىیت خل‪ٛ‬كی دس تاسیخ تـش اص ‪ٚ‬لتی ؿش‪ٔ ّٚ‬ی ؿ‪ٛ‬د و‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ ‪ٚ‬اسد د‪ٚ‬س‪ ٜ‬وـا‪ٚ‬سصی ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ .‬لثُ اص د‪ٚ‬س‪ٜ‬‬

‫وـا‪ٚ‬سصی ا٘ؼاٖ دس دأٗ ًثیٔت كیذ ٔی وشد‪ ، ٜ‬دس دسیا كیذ ٔا‪ٞ‬ی ٔی وشد‪ ، ٜ‬ر‪ ٚ ٍُٙ‬دسیا دس اختیاس ‪ ٕٝٞ‬ت‪ٛ‬د‪ ، ٜ‬حك‬

‫دیٍشی سا پایٕاَ ٕ٘ی وشد‪ ، ٜ‬حم‪ٛ‬لی سا ٔ‪ٙ‬حلش ت‪ ٝ‬خ‪ٛ‬د ٕ٘ی وشد‪ ٜ‬اػت ‪ٞ ،‬یچ وغ دیٍشی سا اص ٔ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ة ًثیٔت ٔحش‪ْٚ‬‬

‫ٕ٘ی وشد‪ ٕٝٞ ، ٜ‬تشادس ‪ ٚ‬تشاتش ‪ ٓٞ‬تش س‪ٚ‬ی ػفش‪ ٜ‬خذا – ًثیٔت – غزا ٔی خ‪ٛ‬سد٘ذ ‪ٞ ٚ .‬ش وغ ٔی خ‪ٛ‬اػت و‪ ٝ‬ؿىاس‬

‫چشب تشی ت‪ ٝ‬دػت تیا‪ٚ‬سد تایذ لذست تیـتشی دس ؿىاس ٔی داؿت‪ . ٝ‬لشق ٌا‪ٚ ٜ‬ر‪ٛ‬د ٘ذاؿت‪ٔ ، ٝ‬اِىیت خل‪ٛ‬كی ‪ ٚ‬فشدی ‪ٚ‬‬

‫ٔحش‪ٔٚ‬یت دیٍشاٖ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د ٘ذاؿت‪ ، ٝ‬ا٘حلاس ًّثی ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د ٘ذاؿت‪ ، ٝ‬تشتشی ًّثی ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د ٘ذاؿت‪ ، ٝ‬حشف ‪ ٚ‬آص ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د ٘ذاؿت‪ٝ‬‬

‫‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬ػفش‪ ٜ‬دس اختیاس ‪ ّٕٛٔ ٚ ٕٝٞ‬اص خ‪ٛ‬ساوی تاؿذ اؿخاف تشای چ‪ ًٙ‬صدٖ ت‪ ٝ‬س‪ٚ‬ی ‪ٕ٘ ٓٞ‬ی پش٘ذ ‪ .‬ا٘ؼاٖ وٓ وٓ‬

‫‪ٚ‬اسد د‪ٚ‬س‪ ٜ‬وـا‪ٚ‬سصی و‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د صٔیٗ وـا‪ٚ‬سصی ٔحذ‪ٚ‬د ت‪ٛ‬د‪ ، ٜ‬ل‪ٛ‬ی ‪ٞ‬ا ‪ ،‬ص‪ٚ‬سٔ‪ٙ‬ذ‪ٞ‬ا و‪ ٝ‬دس د‪ٚ‬س‪ ٜ‬ص٘ذٌی ر‪ ٚ ٍُٙ‬دسیا ‪،‬‬

‫ٔی وشد حاال ایٗ ص‪ٚ‬سٔ‪ٙ‬ذ تشای ا‪ِٚ‬یٗ تاس ص‪ٚ‬سؽ سا ت‪ ٝ‬رای ؿىاس‬ ‫‪ٞ‬ش وغ تشای خ‪ٛ‬دؽ آصادا٘‪ ٝ‬كیذ ٔی وشد ‪ ٚ‬ؿىاس‬

‫تیـتش ‪ ٚ‬كیذ تیـتش دس ٔحش‪ ْٚ‬وشدٖ دیٍشاٖ ت‪ ٝ‬واس ٔی ا٘ذاصد ‪.‬‬

 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫د‪ٚ‬س ایٗ تى‪ ٝ‬صٔیٗ وـا‪ٚ‬سصی ٔحذ‪ٚ‬د سا خي ٔی وـذ ‪ ،‬دیٍشاٖ سا ٕ٘ی ٌزاسد و‪ ٝ‬اص آٖ ت‪ٟ‬ش‪ ٜ‬تشداسی و‪ٙٙ‬ذ ‪ ٕٝٞ‬سا خ‪ٛ‬دؽ‬

‫تلاحة ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬خ‪ٛ‬د اختلاف ٔی د‪ٞ‬ذ ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ساتٌ‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا دٌشٌ‪ٔ ٖٛ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪ .‬تشای ا‪ِٚ‬یٗ تاس ‪ ....‬ساتٌ‪ ٝ‬د‪ٚ‬‬

‫تشداسی و‪ ٝ‬دس س‪ٚ‬ی صٔیٗ آصادا٘‪ ٝ‬دس ر‪ ٍُٙ‬و‪ٙ‬اس دسیا كیذ ‪ ٚ‬ؿىاس ٔی وشد٘ذ تثذیُ ٔی ؿ‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬ساتٌ‪ ٝ‬داس٘ذ‪٘ ٚ ٜ‬ذاس ‪....‬‬

‫استاب ‪ٛ٘ ٚ‬وش ‪ٔ ،‬اِه ‪ٔ ٚ‬حش‪ ، ْٚ‬ایٗ آلا و‪ ٝ‬ص‪ٚ‬سٔ‪ٙ‬ذ ت‪ٛ‬د ‪ ٚ‬د‪ٚ‬س ایٗ تى‪ ٝ‬صٔیٗ سا ٔحل‪ٛ‬س وشد ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬خ‪ٛ‬دؽ اختلاف داد ‪،‬‬

‫ٕ٘ی ت‪ٛ‬ا٘ذ ت‪ ٝ‬ا٘ذاص‪ ٕٝٞ ٜ‬صٔی‪ٙ‬ی و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ص‪ٚ‬س ٌشفت‪ ٝ‬واس تى‪ٙ‬ذ ‪ ،‬ت‪٘ ٝ‬یش‪ٚ‬ی واس احتیاد داسد ‪.‬‬

‫دیٍشاٖ ‪ ،‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ای دیٍش ٔی خ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬ذ واس و‪ٙٙ‬ذ و‪٘ ٝ‬اٖ تخ‪ٛ‬س٘ذ ‪ .‬صٔیٗ ٘ذاس٘ذ ‪ ،‬خ‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬خ‪ٛ‬د ساتٌ‪ ٝ‬ایٗ د‪ ٚ‬تا ٔٔیٗ ٔی ؿ‪ٛ‬د‬

‫‪ .‬ایٗ تشای خ‪ٛ‬سدٖ ٘اٖ ٔی آیذ اػیش ‪ ٚ‬اریش آٖ ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ ،‬آٖ تشای ت‪ِٛ‬یذ دس صٔی‪ٙ‬ی و‪ ٝ‬اهاف‪ٌ ٝ‬شفت‪ ٝ‬اػت احتیاد ت‪ٝ‬‬

‫٘یش‪ٚ‬ی واس ا‪ ٚ‬پیذا ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ،‬تشدٌی ت‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د ٔی آیذ ‪ .‬دس تاسیخ تـش تشای ا‪ِٚ‬یٗ تاس تشدٌی ایٗ ر‪ٛ‬سی ایزاد ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪.‬‬

‫تشدٌی و‪ ٝ‬ایزاد ؿذ یٔ‪ٙ‬ی د‪ ٚ‬ر‪ٛ‬س ا٘ؼاٖ ایزاد ؿذ ‪ :‬ا٘ؼاٖ خ‪ٛ‬ار‪ ، ٝ‬ا٘ؼاٖ تشد‪ ، ٜ‬ا٘ؼاٖ استاب ‪ ٚ‬ا٘ؼاٖ ٘‪ٛ‬وش ‪ ،‬ا٘ؼا٘ی و‪ٝ‬‬

‫داسد ‪ ٚ‬ا٘ؼا٘ی و‪٘ ٝ‬ذاسد ‪ ،‬ساتٌ‪ ٝ‬فشق ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ .‬دس د‪ٚ‬س‪ ٜ‬ص٘ذٌی ٕٓ‪ٔٛ‬ی ‪ٔ ٚ‬ـتشن دس س‪ٚ‬ی صٔیٗ ساتٌ‪ ٝ‬تشاتشی ‪ ٚ‬تشداسی‬

‫ت‪ٛ‬د ‪ ،‬أا حاال ساتٌ‪ ٝ‬خل‪ٔٛ‬ت ‪ ٚ‬تواد تیٗ د‪ ٚ‬ا٘ؼاٖ دس یه رأٔ‪ ٝ‬اػت ‪ .‬ایٗ لثیّ‪ٔ ٝ‬ـتشوی و‪ ٕٝٞ ٝ‬تا ‪ ٓٞ‬تشاتش دس‬

‫رأٔ‪ ٝ‬ص٘ذٌی ٔی وشد٘ذ ‪ ٚ‬واس ٔی وشد٘ذ ‪ ،‬تثذیُ ؿذ‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬یه رأٔ‪ ٝ‬ای و‪ ٝ‬د‪ ٚ‬لٌة هذ ‪ ٓٞ‬داسد و‪ ٝ‬تا ‪ٔ ٓٞ‬ثاسص‪ٔ ٜ‬ی‬

‫و‪ٙٙ‬ذ ‪ .‬لاتیُ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬ا٘ؼاٖ د‪ٚ‬س‪ ٜ‬ایؼت و‪ ٝ‬تـش ‪ٚ‬اسد ٔاِىیت ا٘حلاس ًّثی خل‪ٛ‬كی ؿذ‪ ٚ ٜ‬ساتٌ‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا تش دؿٕ‪ٙ‬ی ‪،‬‬

‫تشادس وـی ‪ ،‬پایٕاَ وشدٖ حك ‪ ،‬اػیش وشدٖ دیٍشاٖ ‪ ،‬ت‪ٟ‬ش‪ ٜ‬وـی اص اوخشیت ت‪٘ ٝ‬فْ خ‪ٛ‬د ‪ٞ ٚ‬اتیُ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬د‪ٚ‬س‪ ٜ‬لثّی‬

‫ایؼت و‪ٛٙٞ ٝ‬ص ا٘ؼاٖ ت‪ ٝ‬ایٗ ر‪ٙ‬ایت ‪ٚ‬اسد ٘ـذ‪ ٚ ٜ‬ت‪ ٝ‬ایٗ ٔشحّ‪ٛٙٞ ٝ‬ص پا ٍ٘زاؿت‪ ٝ‬اػت ‪ ٚ‬دس دأٗ ًثیٔت اػاع تشاتشی ‪ٚ‬‬

‫تشادسی تـشی ‪ٛٙٞ‬ص ص٘ذ‪ ٜ‬ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬اػت ‪ .‬پغ دس ً‪ َٛ‬تاسیخ تـش و‪ ٝ‬دس تٕاْ داػتا٘‪ٟ‬ا ‪ٞ‬ؼت یه د‪ٚ‬س‪ً ٜ‬الیی داسیٓ د‪ٚ‬س‪ٜ‬‬

‫ای و‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا تشاتش دس ص٘ذٌی ‪ ٚ‬دس صٔیٗ ص٘ذٌی ٔی وشد٘ذ ‪ ٚ‬د‪ٚ‬س‪ ٜ‬تٔذی و‪ ٝ‬ت‪ِٛ‬یذ وـا‪ٚ‬سصی آغاص ٔی ؿ‪ٛ‬د ا٘حلاس ًّثی‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫‪ ٚ‬حشف صسا٘ذ‪ٚ‬صی اػتٕٔاس ‪ ٚ‬اػتخٕاس دیٍشی ‪ ٚ‬تشدٌی ‪ ٚ‬ػش‪ٚ‬اطی ‪ ٚ‬تواد ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ریح‪ٞ ٝ‬ای ا٘حشافی حك ‪ ٚ ُّٓ ٚ‬ر‪ٙ‬ایت‬

‫‪ ٚ‬تشادس وـی ساتٌ‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ .‬لاتیُ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬ایٗ د‪ٚ‬س‪ ٜ‬ا٘حلاس ًّثی فشدی تـش اػت ‪ٞ ٚ .‬اتیُ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬د‪ٚ‬س‪ٜ‬‬

‫تشاتشی ‪ ٚ‬تشادسی ‪ٚ ٚ‬حذت تـشی اػت ‪.‬‬

‫اص ای‪ٙ‬زا یه تحج خیّی ٕٓیك فّؼفی ٌٔشح ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ ٚ .‬آٖ ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ایٗ لاتیُ سا و‪ٔ ٝ‬ی تی‪ٙ‬یٓ آدٔی اػت ٔز‪ٞ‬ثی ‪،‬‬

‫‪ٕٞ‬یٗ لاتیُ ر‪ٙ‬ایتىاس ‪ ٚ‬تشادسوؾ ٔز‪ٞ‬ثی اػت ‪ ٚ .‬ت‪ٕٞ ٝ‬اٖ ا٘ذاص‪ٓ ٜ‬میذ‪ ٜ‬داسد ت‪ ٝ‬خذا ‪ ،‬ت‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ ‪ ،‬ت‪ٔٔ ٝ‬اد ‪ ،‬ت‪ ٝ‬فشدا و‪ٝ‬‬

‫‪ٞ‬اتیُ آتماد داسد ‪ .‬أا ػیؼتٓ ص٘ذٌی ‪ِ٘ ٚ‬اْ ارتٕآی و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬آٖ ٔتلُ اػت ر‪ٛ‬سی اػت و‪ٔ ٝ‬ز‪ٞ‬ة سا ‪ٚ‬ػیّ‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ریح‪ٝ‬‬

‫ٔ‪ٙ‬افْ ‪ٛٞ ٚ‬ع ‪ٞ‬ای ؿخلی خ‪ٛ‬د ٔی ٕ٘ایذ ‪ .‬ت‪ٔ ٝ‬ز‪ٞ‬ة تا ‪ٚ‬لتی ٔٔتمذ اػت و‪ ٝ‬ت‪٘ ٝ‬فْ خ‪ٛ‬دؽ تٕاْ ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ٚ ٚ‬لتی و‪ٝ‬‬

‫ٔی تی‪ٙ‬ذ خذا ت‪٘ ٝ‬فْ ‪ٞ‬اتیُ سای ٔی د‪ٞ‬ذ حك حىٓ خذا سا پغ ٔی ص٘ذ ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ لاتیُ ‪ٞ ٚ‬اتیُ دس ً‪ َٛ‬تاسیخ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬د‪ٚ‬‬

‫ًثم‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذ یه ًثم‪ ٝ‬وـ‪ٙ‬ذ‪ٌ ٚ ٜ‬یش٘ذ‪ ٜ‬حك ‪ ٚ‬غلة و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬حك ‪ ٚ‬دیٍشی ِّٔ‪ٔ ، ْٛ‬حش‪ ٚ ْٚ‬تحت تؼّي دیٍشی‬

‫لشاس ٔی ٌیشد ‪.‬‬

‫ای‪ٙ‬زا ٔی تی‪ٙ‬یٓ رأٔ‪ ٝ‬تـشی و‪ ٝ‬یه رأٔ‪ٚ ٝ‬احذ ت‪ٛ‬د تثذیُ ؿذ ت‪ ٝ‬رأٔ‪ ٝ‬د‪ٌ ٚ‬ا٘‪ ٚ . ٝ‬اص ای‪ٙ‬زاػت و‪ٔ ٝ‬ی تی‪ٙ‬یٓ اػالْ‬

‫ٔی ٌ‪ٛ‬یذ ‪ ٕٝٞ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا فٌشتـاٖ تش ت‪ٛ‬حیذ اػت ‪ ،‬تٔذ ؿشن ت‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د ٔی آیذ ‪ .‬ؿشن چیؼت ؟ ؿشن ‪ٕٞ‬اٖ ٔز‪ٞ‬ة‬

‫ٕٓ‪ٔٛ‬ی ا٘ؼاٖ اػت و‪ٕٞ ٝ‬یـ‪ٚ ٕٝٞ ٚ ٝ‬لت ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬د اػت ‪ .‬تٔذ دس ِ٘اْ ارتٕآی تـش ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬س‪ٚ‬اتي ا٘ؼا٘ی تیٗ ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا‬

‫اص ك‪ٛ‬ست ‪ٞ‬اتیّی ت‪ ٝ‬ك‪ٛ‬ست لاتیّی تثذیُ ٔی ؿ‪ٛ‬د ٔز‪ٞ‬ة اص ت‪ٛ‬حیذ تثذیُ ٔی ؿ‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬ؿشن ‪ .‬پغ ؿشن ٓثاست اػت اص‬

‫ٔز‪ٞ‬ثی و‪ِ٘ ٝ‬اْ لاتیّی دسػت ٔی و‪ٙ‬ذ تشای ت‪ٛ‬ریح‪ٚ ٝ‬هْ خ‪ٛ‬دؽ دس رأٔ‪ٔ ٝ‬تواد ‪ .‬چ‪ ٝ‬ر‪ٛ‬سی ؟ ‪ٚ‬لتی رأٔ‪ ٝ‬تـشی‬

‫تثذیُ ت‪ ٝ‬د‪ ٚ‬لٌة ٔتواد تا ‪ ٓٞ‬ؿذ ‪ ،‬دیٍش تشادسی تـشی ‪ٚ ،‬حذت تـشی دس آ٘زا ٔٔ‪ٙ‬ائی ٘ذاسد ‪ .‬یىی داسد ‪ ٚ‬یىی ٘ذاسد‬

‫‪ ،‬یىی تشد‪ ٜ‬اػت ‪ ٚ‬یىی استاب اػت ‪ ،‬یىی ‪ ٕٝٞ‬چیض داسد یىی ‪ٞ‬یچ چیض ٘ذاسد ‪ ،‬یىی تایذ تٕاْ ص٘ذٌیؾ سا واس و‪ٙ‬ذ ‪ٚ‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫٘خ‪ٛ‬سد ‪ ٚ‬یىی تٕاْ ص٘ذٌی اؽ سا واس ٘ى‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬تخ‪ٛ‬سد ‪ .‬ایٗ د‪ ٚ‬تا ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا اكال ‪ٞ‬یچ ‪ٚ‬ر‪ ٝ‬اؿتشاوی تا ‪٘ ٓٞ‬ذاس٘ذ ‪ .‬پغ د‪ٚ‬‬

‫ر‪ٛ‬س ا٘ؼاٖ ت‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د آٔذ ‪ .‬تشای ت‪ٛ‬ریح‪ ٝ‬ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬د‪ ٚ‬ر‪ٛ‬س ا٘ؼاٖ دس رأٔ‪ٞ ٝ‬ؼت تایذ یه فّؼف‪ ٝ‬ای دسػت تـ‪ٛ‬د ‪ ،‬یه‬

‫دی‪ٙ‬ی دسػت تـ‪ٛ‬د و‪ ٝ‬ایٗ د‪ٌٚ‬اٍ٘ی سا دس ص٘ذٌی ا٘ؼاٖ ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬آٖ ٓثاست اػت اص یه فّؼف‪ ٝ‬ای یه دی‪ٙ‬ی و‪ٝ‬‬

‫د‪ٌٚ‬اٍ٘ی سا دس ص٘ذٌی ا٘ؼاٖ ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬آٖ د‪ٌٚ‬ا٘‪ ٝ‬پشػتی اػت ‪ ،‬اص ای‪ٙ‬زا خذای خیش ‪ ٚ‬ؿش دسػت ٔی ؿ‪ٛ‬د ‪ .‬چشا‬

‫خذای خیش ‪ ٚ‬ؿش دسػت ٔی ؿ‪ٛ‬د ؟ تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬دس ص٘ذٌی رأٔ‪ ٝ‬تـشی د‪ ٚ‬ر‪ٛ‬س ا٘ؼاٖ دسػت ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬د‪ً ٚ‬ثم‪ٔ ٝ‬تواد‬

‫دسػت ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪.‬‬

‫چشا د‪ ٚ‬تا خاِك دس د٘یا ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د داؿت‪ ٝ‬تاؿذ ؟ تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬و‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬د‪ ٚ‬ر‪ٛ‬س ا٘ؼاٖ ‪ ،‬تشتش ‪ ٚ‬پؼت تش دس ص٘ذٌی ارتٕآی‬

‫‪ٞ‬ؼت ‪ .‬چشا یىی خذای تشتش ‪ ٚ‬یىی خذای پؼت تش اػت ‪ .‬یىی خذای تاال اػت ‪ ،‬یىی خذای پاییٗ اػت ؟ تخاًش‬

‫ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ تشتش ‪ ٚ‬ا٘ؼاٖ پؼت تش ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬تـ‪ٛ‬د و‪ ٝ‬یىی ػاخت‪ ٝ‬خذای تشتش اػت ‪ ٚ‬آٖ ا٘ؼاٖ دیٍش ػاخت‪ ٝ‬خذای پؼت تش‬

‫اػت ‪ .‬پغ ا٘‪ٛ‬اّ ؿشن و‪ ٝ‬د‪ ٚ‬پشػتی ‪ ،‬د‪ٌٚ‬ا٘‪ ٝ‬پشػتی ‪ ،‬د‪ ٚ‬خذائی ‪ ٚ‬یا تمؼیٓ ر‪ٟ‬اٖ ت‪ ٝ‬خیش ‪ ٚ‬ؿش ‪ ،‬ت‪ُّٕ ٝ‬ت ‪ٛ٘ ٚ‬س ‪ ،‬ت‪ٝ‬‬

‫ا‪ٛٞ‬سا ‪ ٚ‬ا‪ٞ‬شیٕٗ اػت ‪ ،‬یه صیشت‪ٙ‬ای فّؼفی داسد و‪ ٝ‬د٘یا سا ت‪ ٝ‬د‪ ٚ‬لٌة تمؼیٓ ٔی و‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬تٔذ ایٗ صیش ت‪ٙ‬ا ‪ ٚ‬ایٗ آتماد‬

‫ِ٘اْ ص٘ذٌی ارتٕآی سا و‪ ٝ‬تمؼیٓ ت‪ ٝ‬د‪ ٚ‬لٌة ٔتواد ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬و‪ٙ‬ذ ‪.‬‬

‫پغ د‪ٌ ٚ‬ا٘‪ ٝ‬پشػتی و‪ ٝ‬یه ٔز‪ٞ‬ة ؿشن اػت اص ‪ٚ‬لتی پیذا ٔی ؿ‪ٛ‬د و‪ ٝ‬د‪ٌٚ‬ا٘‪ ٝ‬ت‪ٛ‬دٖ تـشی ت‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د ٔی آیذ ‪ ٚ‬د‪ٚ‬‬

‫لٌة داؿتٗ ‪ ٚ‬د‪ ٚ‬خاِك ‪ ٚ‬د‪ٔ ٚ‬ذتش ‪ ٚ‬د‪ ٚ‬خذا‪٘ٚ‬ذ ‪ ٚ‬آتماد ت‪ ٝ‬د‪ٌٚ‬اٍ٘ی دس ‪ ٕٝٞ‬ر‪ٟ‬اٖ تشای ایٗ اػت و‪ ٝ‬تت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ص٘ذٌی‬

‫د‪ٌٚ‬اٍ٘ی تـش ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬سا و‪ ٝ‬تٔذ تمؼیٓ ؿذ‪ ٜ‬اػت ت‪ ٝ‬لاتیُ ‪ٞ ٚ‬اتیُ ٔ‪ٌٙ‬می رّ‪ ٜٛ‬تذ‪ٙٞ‬ذ ‪ .‬دیٍش آدٔ‪ٟ‬ا تا ‪ ٓٞ‬استثاى ٘ذاس٘ذ‬

‫چ‪ ٖٛ‬آدْ تمؼیٓ ؿذ ت‪ ٝ‬لاتیُ ‪ٞ ٚ‬اتیُ ‪ ،‬دیٍش آدْ ٘یؼت ‪ ،‬آدْ ٔشد ‪ ٚ‬حاال یا لاتیُ ‪ ٚ‬یا ‪ٞ‬ایثُ اػت ‪ ،‬ایٗ لاتیُ ٕ٘‪ٝ٘ٛ‬‬

‫ٔزؼٕ‪ً ٝ‬ثم‪ ٝ‬حاوٓ رأٔ‪ ٝ‬ای اػت و‪ ٝ‬تمؼیٓ ت‪ ٝ‬د‪ ٚ‬لٌة ٔتواد ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ .‬لاتیُ سا ٔی تی‪ٙ‬یٓ و‪ ٝ‬آدٔی ٔز‪ٞ‬ثی ت‪ٛ‬د‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫أا ٔز‪ٞ‬ة سا ‪ٚ‬ػیّ‪ ٝ‬دػت خ‪ٛ‬دؽ وشد‪ ٜ‬ت‪ٛ‬د تشای ت‪ٛ‬ری‪ٚ ٝ‬هْ خ‪ٛ‬دؽ ‪ .‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬تشد‪ ٜ‬تٍ‪ٛ‬یذ ت‪ ٛ‬صاد‪ ٜ‬خذای دیٍشی‬

‫‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬خ‪ٛ‬دؽ تٍ‪ٛ‬یذ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬ا‪ ٚ‬تمث‪ٛ‬ال٘ذ و‪ ٗٔ ٝ‬صاد‪ ٜ‬خذای دیٍشی ‪ٞ‬ؼتٓ ‪ .‬ایٗ لاتیُ و‪ ٝ‬دس ً‪ َٛ‬تاسیخ ‪ ،‬تثذیُ ت‪ً ٝ‬ثم‪ٝ‬‬

‫حاوٓ ٔی ؿ‪ٛ‬د دس ساتٌ‪ ٝ‬حاوٓ ‪ٔ ٚ‬حى‪ ْٛ‬و‪ ٝ‬تش تاسیخ حى‪ٔٛ‬ت ٔی و‪ٙ‬ذ خ‪ٛ‬د ایٗ لاتیُ و‪ ٝ‬یه فشد ‪ ،‬یه ٔؼّي ‪ ،‬استاب ‪،‬‬

‫‪ ٚ‬یه كاحة تـش اػت وٓ وٓ دس ً‪ َٛ‬تىأُ تاسیخ تثذیُ ٔی ؿ‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬تٔذ ‪ٕٞ .‬یٗ یه لاتیُ ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬پیذا ٔی‬

‫و‪ٙ‬ذ ‪ .‬یىی دس لیاف‪ ٝ‬ص‪ٚ‬س ‪ ،‬یىی دس لیاف‪ ٝ‬صس ‪ ،‬یىی دس لیاف‪ ٝ‬دیٗ تىأُ پیذا ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ .‬ایٗ ػ‪ٙٓ ٝ‬لش ًثك حاوٓ سا‬

‫ّٓی‪ٔ ٝ‬شدْ ٔی ػاص٘ذ ‪.‬‬

‫ًثم‪ ٝ‬حاوٓ دس ً‪ َٛ‬تاسیخ اص ایٗ ػ‪ٙٓ ٝ‬لش دسػت ؿذ‪ ٜ‬اػت ‪ٚ ،‬لتی و‪ ٝ‬رأٔ‪ٞ ٝ‬ا دیٍش سؿذ پیذا وشد‪ ، ٜ‬رأٔ‪ٞ ٝ‬ائی‬

‫و‪ٔ ٝ‬ا ٔی ؿ‪ٙ‬اػیٓ ‪ ،‬رأٔ‪ٞ ٝ‬ای سْ ‪ ،‬رأٔ‪ ٝ‬ایشٖ تاػتاٖ ‪ ،‬رأٔ‪ ٝ‬فّؼٌیٗ ‪ ،‬رأٔ‪ ٝ‬تیٗ اِ‪ٟٙ‬شیٗ ‪ ،‬پیغٕثشاٖ ٔا ‪ٚ‬لتی و‪ٝ‬‬

‫لیاْ ٔی و‪ٙٙ‬ذ دس تشاتش ایٗ ًثم‪ ٝ‬تا ایٗ ػ‪ ٝ‬لیاف‪ٛٔ ٝ‬ار‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪٘ٛ‬ذ ‪ ،‬ایٗ ػ‪ً ٝ‬ثم‪ ٝ‬سا لشآٖ و‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬تا ػٕثُ اػت ت‪ٝ‬‬

‫ك‪ٛ‬ست ػ‪ ٝ‬ؿخق ت‪ ٝ‬تـشیت ٔٔشفی ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ٌ .‬ا‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬ك‪ٛ‬ست اػٓ ‪ ٚ‬كفت ٔی ٌ‪ٛ‬یذ ‪.‬‬

‫ٔالء – ٔتشفیٗ – احثاس یا س‪ٞ‬ثاٖ ‪:‬‬

‫‪ٔ - 1‬الء چـٓ پش وٗ ‪ٞ‬ا ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ یٔ‪ٙ‬ی ٕ٘ای‪ٙ‬ذٌاٖ ص‪ٚ‬س دس رأٔ‪ ٝ‬تـشی ‪.‬‬

‫‪ٔ - 2‬تشف ‪ ،‬حش‪ٚ‬تٕ‪ٙ‬ذا٘ی و‪ٞ ٝ‬یچٍ‪ٔ ٝ٘ٛ‬ؼ‪ِٚٛ‬یت ٔز‪ٞ‬ثی ‪ ٚ‬تـشی ‪ ٚ‬اخاللی ٕ٘ی ؿ‪ٙ‬اػ‪ٙ‬ذ ت‪ ٝ‬خاًش ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬تىثشی و‪ٝ‬‬

‫صاد‪ ٜ‬حش‪ٚ‬ت ‪ ٚ‬تٕىٗ آ٘‪ٟ‬اػت آ٘‪ٟ‬ا سا اص ‪ٞ‬ش ٔؼ‪ِٚٛ‬یت ا٘ؼا٘ی تشی وشد‪ ٜ‬اػت ‪.‬‬

‫ٔالء ‪ ،‬یٔ‪ٙ‬ی وؼی و‪ٚ ٝ‬لتی دس رأٔ‪ ٝ‬سا‪ٔ ٜ‬ی س‪ٚ‬د چـٓ سا پش ٔی و‪ٙ‬ذ ‪.‬‬

‫ٔتشف ‪ ،‬یٔ‪ٙ‬ی وؼی و‪ٔ ٝ‬خُ ت‪ٛ‬لّٕ‪٘ ٖٛ‬ش ت‪ٛ‬ی خیاتاٖ و‪ ٝ‬سا‪ٔ ٜ‬ی س‪ٚ‬د ‪ ،‬ر‪ٛ‬س دیٍشی سا‪ٔ ٜ‬ی س‪ٚ‬د ‪.‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫س‪ٞ‬ثاٖ ‪ ،‬یٔ‪ٙ‬ی ٔت‪ِٛ‬یاٖ ٔٔاتذ – دیٗ ‪ٞ‬ا – ٕ٘ای‪ٙ‬ذٌاٖ ادیاٖ ‪.‬‬

‫یه ٘یش‪ٚ‬ی دی‪ٙ‬ی رأٔ‪ ٝ‬دس دػتؾ ت‪ٛ‬د‪ ، ٜ‬سا‪ٞ‬ة ت‪ٛ‬د‪ ، ٜ‬حثش ت‪ٛ‬د‪ ٚ ٜ‬احثاس ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬اػت ‪ ،‬س‪ٚ‬حا٘ی‪ٔ ٖٛ‬زا‪ٞ‬ة ‪ً ٚ‬ثم‪ ٝ‬س‪ٚ‬حا٘ی دس‬

‫ٔزا‪ٞ‬ة یٔ‪ٙ‬ی ًثم‪ ٝ‬سػٕی ‪ .‬یىی ٔتشفیٗ ت‪ٛ‬د٘ذ ًثم‪ ٝ‬التلادی ‪ ٚ ،‬یىی ٔالء ت‪ٛ‬د٘ذ و‪ً ٝ‬ثم‪ ٝ‬ػیاػی ‪ ٚ‬لذست ارتٕآی‬

‫دس دػتـاٖ ت‪ٛ‬د ‪ ،‬ایٗ ػ‪ ٝ‬تافت ‪ ،‬یه تافت ‪ٚ‬احذی سا ٔی ػاخت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬یه ًثم‪ ٝ‬سا تـىیُ ٔی داد٘ذ أا ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬داؿت‪ٙ‬ذ ‪.‬‬

‫دس داػتاٖ ٔ‪ٛ‬ػی ٔی تی‪ٙ‬یٓ یىی فشٓ‪ ٖٛ‬اػت و‪ ٝ‬دس تشاتش ٘‪ٟ‬وت ٔ‪ٛ‬ػی ٔی ایؼتذ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬لذست ػیاػی رأٔ‪ ٝ‬تـشی ‪،‬‬

‫ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ٔ ٜ‬الء ‪ .‬یىی لاس‪ ٖٚ‬اػت و‪ ٝ‬دس تشاتشؽ ٔی ایؼتذ ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬لذست التلادی رأٔ‪ ٝ‬تـشی ‪ .‬یىی ػاحش‪ٞ ٜ‬ا ‪ٚ‬‬

‫ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٕٝٞ ٜ‬تّٔٓ تآ‪ٛ‬سا اػت ‪ .‬یىی ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ٔ ٜ‬ز‪ٞ‬ة ‪ ٚ‬یىی ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬التلاد ‪ ٚ‬یىی ٕ٘ای‪ٙ‬ذ‪ ٜ‬لذست ػیاػی رأٔ‪ ٝ‬اع ‪ٞ .‬ش‬

‫ػ‪ ٝ‬تا ‪ٕٞ ٓٞ‬ىاس٘ذ ‪ٞ ٚ‬ش ػ‪ٕٞ ٝ‬ذػت دس تشاتش ٘‪ٟ‬وت ٔ‪ٛ‬ػی ‪ ،‬یه چ‪ٛ‬پا٘ی و‪ ٝ‬یه ٔشتث‪ ٝ‬اص كحشا آٔذ‪ ٚ ٜ‬تا چ‪ٛ‬ب‬

‫دػتی چ‪ٛ‬پا٘ی ٔی خ‪ٛ‬اػت ّٓیشغٓ ‪ ٕٝٞ‬ایٗ لذست لیاْ و‪ٙ‬ذ ‪.‬‬

‫آیا االٖ دس ر‪ ٗٞ‬ؿٕا ای‪ٌٛٙ‬سی ٘مؾ ٘ثؼت یه ًثم‪ ٝ‬اػت ‪ ،‬ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬داسد ‪ٕٞ‬اٖ لاس‪ ٖٚ‬ت‪ٛ‬د و‪ ٝ‬حاال ؿذ تّٔٓ تآ‪ٛ‬سا ‪ٚ ،‬‬

‫فشٓ‪ٕٞ ٖٛ‬اٖ لاتیُ ت‪ٛ‬د و‪ ٝ‬حاال ؿذ فشٓ‪ ٚ ٖٛ‬تّٔٓ تآ‪ٛ‬سا ‪ ٚ‬لاس‪ٕٞ ، ٖٚ‬اٖ یه آدٔی ت‪ٛ‬د و‪ ٝ‬تشای ا‪ِٚ‬یٗ تاس تشادس وـی‬

‫سا تشای ٔ‪ٙ‬افْ ؿخلی ‪ ٚ‬ا٘حلاس ًّثی دس تاسیخ تـش آغاص وشد ‪ٕٞ ٚ‬یٗ آدْ ‪ٔ ،‬ؼّي تش تاسیخ ؿذ ‪ ٚ‬تٔذ ‪ٕٞ‬یٗ آدْ دس‬

‫تىأُ ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬پیذا وشد ‪ .‬ایٗ ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬ر‪ٛ‬س آدْ رذا اص ‪ ٓٞ‬ا٘ذ أا دس ٓیٗ حاَ یه لذست‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬لذست حاوٓ تش‬

‫ػش٘‪ٛ‬ؿت تاسیخ ‪ ٚ‬ا٘ؼاٖ ‪ٞ‬ا ‪٘ ٚ‬اع ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬د‪ٞ ٜ‬ای ٔشدٔ‪ٙ‬ذ ‪ .‬پغ ٔا االٖ ٔٔ‪ٙ‬ی تخّیج سا ف‪ٕٟ‬یذیٓ ‪ .‬تخّیج سا و‪ ٝ‬دس‬

‫ٔؼیحیت ٔی ؿ‪ٙ‬اػیٓ اب ‪ ،‬اتٗ ‪ ٚ‬س‪ٚ‬ح اِمذع ‪ ٓٞ .‬پذس اػت ‪ ٚ‬پؼش اػت ‪ ٓٞ ٚ‬س‪ٚ‬ح اِمذع ػ‪ ٝ‬تا اػت یٔ‪ٙ‬ی پذس رذا ‪،‬‬

‫س‪ٚ‬ح اِمذع رذا ‪ ٚ‬پؼش رذا اػت ‪ .‬دس ٓیٗ حاَ ‪ٞ‬ش ػ‪ ٝ‬ؿخق رذا اص ‪ٔ ٚ ٓٞ‬ؼتمُ اص ‪ ٓٞ‬یه رات ‪ٚ‬احذی ‪ٞ ٓٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ‬

‫ایٗ وذاْ اػت ‪ .‬ایٗ خذای ر‪ٟ‬اٖ ٘یؼت ‪ ،‬خذای ر‪ٟ‬اٖ اٌش ػ‪ٙٓ ٝ‬لش رذا اص ‪ ٓٞ‬ا٘ذ – ػ‪ ٝ‬رات رذا اص ‪ٕ٘ ٓٞ‬ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫یه رات تاؿ‪ٙ‬ذ ‪ .‬اٌش یه رات اػت ٕ٘ی ؿ‪ٛ‬د ػ‪ ٝ‬رات رذا اص ‪ ٓٞ‬تاؿذ ‪ .‬ایٗ ‪ٕٞ‬اٖ ًثم‪ ٝ‬حاوٓ رأٔ‪ ٝ‬تـشی اػت و‪ٝ‬‬

‫دس ٓیٗ حاِی و‪ ٝ‬یه رات اػت ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬داسد ‪.‬‬

‫پغ تخّیج یه ؿشن ٘‪ ّٛ‬د‪ ْٚ‬اػت و‪ُ ٝ‬ا‪ٞ‬شا ٘اْ ٔز‪ٞ‬ة داسد ‪ُ ٚ‬ا‪ٞ‬شا ٘اْ ٔٔث‪ٛ‬د ‪ ٚ‬خذا داسد أا یه رات دس ػ‪ ٝ‬لیاف‪ٝ‬‬

‫رذا اص ‪ ٓٞ‬اػت ‪ ٚ‬ساػت ‪ٞ ٓٞ‬ؼت أا ٔا خیاَ ٔی و‪ٙ‬یٓ دستاس‪ ٜ‬خذا كحثت ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٝ٘ .‬دستاس‪ ٜ‬آٖ ًثم‪ ٝ‬كحثت ٔی‬

‫و‪ٙ‬ذ ‪ً ،‬ثم‪ ٝ‬ای و‪ ٓٞ ٝ‬دیٗ ٔاَ ا‪ٚ‬ػت ‪ ٚ‬دس دػت ا‪ٚ‬ػت ‪ ٓٞ ٚ‬پ‪ َٛ‬دس دػت ا‪ٚ‬ػت ‪ ٓٞ ٚ‬ص‪ٚ‬س دس دػت ا‪ٚ‬ػت ‪ ،‬خذا سا‬

‫‪ٕٞ ٓٞ‬اٖ ا‪ٔ ٚ‬ی ػاصد یٔ‪ٙ‬ی خذای ؿشن سا ‪ ،‬دیٗ ؿشن سا ‪ٕٞ ٓٞ‬اٖ ٔی ػاصد وی ٔی ػاصد ؟ ٔال‪ٞ‬ای سػٕی ادیاٖ‬

‫ٌزؿت‪ٔ ٝ‬ی ػاخت‪ٙ‬ذ – دیٗ سا ‪ ٚ‬خذایاٖ سا – ت‪ ٝ‬هشس تـش ٔی ػاخت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪٘ ٝ‬فْ ًثم‪ ٝ‬ای و‪ ٝ‬خ‪ٛ‬دؿاٖ ٓو‪ ٛ‬الیتزضای آٖ‬

‫ًثم‪ ٝ‬ت‪ٛ‬د٘ذ ‪.‬‬

‫س‪ٚ‬حا٘ی‪ً ٖٛ‬ثم‪ ٝ‬لش‪ٚ ٖٚ‬ػٌی ‪ٛٔ ٚ‬تذاٖ لذیٓ ایشاٖ تاػتاٖ ٌا‪ ٜ‬تیؾ اص ‪ٞ‬ـتاد دسكذ ت‪ ٝ‬ل‪ ( َٛ‬آِثشٔاِ‪ ) ٝ‬صٔیٗ ‪ٞ‬ای صیش‬

‫وـت ػشصٔیٗ خ‪ٛ‬دؿاٖ سا دس اختیاس خ‪ٛ‬دؿاٖ داؿت‪ٙ‬ذ ‪ .‬و‪ ٝ‬دس ایٗ داػتاٖ ( اخت‪ ) ٖٛ‬و‪ ٝ‬یىی اص خذایاٖ تیٗ اِ‪ٟٙ‬شیٗ‬

‫اػت ‪ ،‬یه ؿآشی ٔی ٌ‪ٛ‬یذ و‪ ٝ‬ایٗ اخت‪ ٖٛ‬و‪ ٝ‬خذای ٔا اػت تمذسی حشیق اػت ‪ ،‬تمذسی چپا‪ٍِٚ‬ش ‪ٔ ٚ‬تزا‪ٚ‬ص اػت و‪ٝ‬‬

‫حتی ِمٕ‪ ٝ‬سا ت‪ ٝ‬چ‪ ٝ‬س٘ذ ‪ ٚ‬تذتختی حاال ت‪ ٝ‬د‪ٞ‬اٖ تچ‪ ٝ‬و‪ٛ‬چىٓ ٔی و‪ ٓٙ‬اص د‪ ٗٞ‬تچ‪ ٝ‬و‪ٛ‬چىٓ ٔی لاپذ ‪ٕ٘ ٚ‬ی ٌزاسد تچ‪ٝ‬‬

‫‪ٞ‬ای ٔٗ ؿىٕـاٖ ػیش ؿ‪ٛ‬د ‪ .‬و‪ٙ‬ای‪ٔ ٝ‬ی ص٘ذ ت‪ ٝ‬كاحثاٖ ٔٔثذ و‪ ٕٝٞ ٝ‬پ‪ٔ َٛ‬شدْ سا غاست ٔی وشد٘ذ ت‪٘ ٝ‬اْ خذایا٘ی و‪ٝ‬‬

‫ػاخت‪ ٝ‬ت‪ٛ‬د٘ذ ‪.‬‬

‫ت‪ٙ‬اتشایٗ ػ‪ ٝ‬خذائی ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د داسد ‪ ،‬ػ‪ ٝ‬تا ٓىغ اص خذایاٖ وـیذ‪ ٜ‬ا٘ذ و‪ ٝ‬دس ٘ضد ت‪ٙ‬ذ‪ٞ ٓٞ ٜ‬ؼت – یه خذا دس ی‪٘ٛ‬اٖ اػت‬

‫ت‪ ٝ‬اػٓ ( صاٌش‪ ) ٜ‬ایٗ خذا یه ٌشدٖ داسد ‪ ،‬یه وّ‪ ٝ‬داسد أا ػ‪ ٝ‬تا چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬داسد یىی دس ‪ٙٞ‬ذ اػت ‪ٞ‬یچ ستٌی ت‪ ٝ‬خذای‬

‫ی‪٘ٛ‬اٖ ٘ذاسد ت‪ ٝ‬اػٓ ( ‪ٚ‬یـ‪ ) ٛٙ‬ای‪ ٟٓٙ‬یه ٌشدٖ یه وّ‪ ٚ ٝ‬ػ‪ ٝ‬چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬داسد ‪ .‬یه خذا ‪ ٓٞ‬دس ٔؼیحیت اػت ( تیچاس‪ٜ‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫حوشت ٔؼیح ) یه ٌشدٖ ‪ ،‬یه وّ‪ ٝ‬اص فّؼٌیٗ ٌشفت‪ٙ‬ذ تٔذ ػ‪ ٝ‬چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬ا‪ ٚ‬داد٘ذ ‪ .‬االٖ ٓىغ حوشت ٔؼیح دس تخّیج‬

‫( دس تشی‪ٙ‬یت‪ ) ٝ‬ت‪ٛ‬ی وات‪ِٛ‬یه ایٗ اػت ‪ ،‬یه ػش اػت و‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬ؿثی‪ ٝ‬ت‪ ٚ ٓٞ ٝ‬و‪ٙ‬اس ‪ ٓٞ‬اػت ت‪ ٝ‬ایٗ ك‪ٛ‬ست یه‬

‫یه اتش‪ٚ‬ئی داسد ‪ ،‬ایٗ اتش‪ٚ‬ی ‪ٚ‬ػٌی اتش‪ٚ‬ی چپ چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬ا‪ِٚ‬ی ‪ ٚ‬اتش‪ٚ‬ی ساػت چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬د‪ٔٚ‬ی اػت ‪ .‬اتش‪ٚ‬ی چپ چ‪ٟ‬ش‪ٚ ٜ‬ػٌی‬

‫اتش‪ٚ‬ی ساػت چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬ػ‪ٔٛ‬ی اػت یه چ‪ٙ‬یٗ ‪ٞ‬یىّی ٔخُ و‪ٛ‬تیؼٕ‪ٟ‬ای پیىاػ‪ ٛ‬دسػت وشد‪ ٜ‬اػت ‪ .‬ایٗ ػٕثُ خذای ٓآِ‬

‫٘یؼت ‪ ،‬ایٗ ػٕثُ ًثم‪ ٝ‬حاوٓ س‪ ْٚ‬اػت و‪ ٝ‬خذا سا ت‪ ٝ‬ك‪ٛ‬ستی دسآ‪ٚ‬سد‪ ٜ‬اػت و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬و‪ٙٙ‬ذ‪ ٜ‬ػ‪ ٝ‬تٔذی ت‪ٛ‬دٖ یه تٔذ‬

‫اػت ‪ ٚ‬ػ‪ ٝ‬لیاف‪ ٝ‬داؿتٗ یه ٌشدٖ ‪ ٚ‬ػ‪ ٝ‬چ‪ٟ‬ش‪ ٜ‬ت‪ٛ‬دٖ یه ا٘ذاْ و‪ً ٝ‬ثم‪ ٝ‬ایؼت و‪ ٝ‬ػش٘‪ٛ‬ؿت ص٘ذٌی ‪ ٚ‬فىش ‪ ٚ‬ایٕاٖ ‪ٚ‬‬

‫لذست ‪ٔ ٚ‬اد‪ ٜ‬رأٔ‪ ٝ‬دس دػتـاٖ ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬لیاف‪ . ٝ‬ایٗ أشَ اػت و‪ٔ ٝ‬ی ٌ‪ٛ‬یذ ‪ .‬دس لش‪ٚ ٖٚ‬ػٌی خالك‪ ٝ‬لوی‪ ٝ‬ایٗ‬

‫ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬یىی ٌشدٖ ٔشدْ سا ت‪ ٝ‬ص‪ٚ‬س ٔی ٌشفت‪ٔ ٍٝ٘ ٚ ٝ‬ی داؿت‪ – ٝ‬ت‪ ٝ‬ص‪ٚ‬س – یىی دیٍش ریة ا‪ ٚ‬سا خاِی ٔی وشد‪ ٜ‬یىی دیٍش‬

‫ت‪ٌٛ ٝ‬ؿؾ ٔی ٌفت‪ ٝ‬كثش وٗ خذا تضسي اػت ‪ .‬كثش وٗ ایٗ ػ‪٘ ٝ‬فش دس ً‪ َٛ‬تاسیخ تا ‪ٕٞ‬ذیٍش ‪ٕٞ‬ىاسی ٔی وشد٘ذ ‪.‬‬

‫تخّیج ‪ ،‬یٔ‪ٙ‬ی ایٗ ‪ ،‬ؿشن یٔ‪ٙ‬ی ایٗ ‪ ،‬چ‪ٙ‬ذ خذائی چیؼت ؟ یه ٘‪ ّٛ‬ؿشن ‪ .‬ؿشن چ‪ٙ‬ذ خذائی اػت ؟ ؿشن د‪ ٚ‬خذائی‬

‫صیشت‪ٙ‬ای رأٔ‪ ٝ‬ی د‪ ٚ‬تٔذی اػت ‪ .‬ؿشن ػ‪ ٝ‬خذائی صیش ت‪ٙ‬ای ًثم‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬خذائی اػت ‪ .‬دس خ‪ٛ‬د ایشاٖ تاػتاٖ ٔٗ فىش ٔی‬

‫وشدْ و‪ ٝ‬تایذ تخّیج تاؿذ تشای چ‪ ٝ‬؟ تشای ای‪ٙ‬ى‪ً ٝ‬ثم‪ ٝ‬حاوٓ دس ایشاٖ تاػتاٖ خیّی سؿذ پیذا وشد‪ ٜ‬ت‪ٛ‬د ‪ ٚ‬ایٗ ٕ٘ی‬

‫ت‪ٛ‬ا٘ؼت ػ‪ ٝ‬خذا ٘ذاؿت‪ ٝ‬تاؿذ ‪ ،‬چ‪ ٝ‬ر‪ٛ‬س د‪ ٚ‬خذا تشای ا‪ ٚ‬وافی ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬؟ ًثم‪ ٝ‬حاوٓ و‪ٛٔ ٝ‬تذاٖ ت‪ٛ‬د٘ذ ‪ ٚ‬خا٘‪ٛ‬اد‪ ( ٜ‬لاسٖ )‬

‫ت‪ٛ‬د٘ذ ‪ٞ ٚ‬خأ‪ٙ‬ـیاٖ ‪ٕٞ‬ؼای‪ ٝ‬ای‪ٟٙ‬ا ت‪ٛ‬د٘ذ و‪ ٝ‬ػ‪ ٝ‬تٔذ ت‪ٛ‬د٘ذ چٌ‪ٛ‬س خ‪ٛ‬دؿاٖ سا ت‪ٛ‬ری‪ٔ ٝ‬ی وشد٘ذ ؟ تٔذ یه ٔشتث‪ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬ر‪ٝ‬‬

‫ؿذْ و‪ ٝ‬آ٘زا ‪ ٓٞ‬ػ‪ ٝ‬تا خذا داسیٓ أا ا‪ٞ‬شیٕٗ ‪ ٚ‬ا‪ٛٞ‬سٔضدا د‪ ٚ‬تٔذی ت‪ٛ‬دٖ رأٔ‪ ٝ‬سا ت‪ٛ‬ری‪ٔ ٝ‬ی و‪ٙ‬ذ أا یه چیضی دیٍشی‬

‫داسیٓ ‪ ٚ‬آٖ ای‪ٙ‬ؼت و‪ ٝ‬دس ایشاٖ ػ‪ ٝ‬تا آرس داسیٓ ‪ ،‬ػ‪ ٝ‬آتؾ ٔمذع ‪ .‬یه آتؾ ٔمذع دس آرستایزاٖ – ‪ٞ‬ش ػ‪ ٝ‬آتؾ ا‪ٛٞ‬سا‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫ٔضدا اػت ‪ ،‬أا ػ‪ ٝ‬آتؾ – یه آتؾ دیٍش دس فاسع ‪٘ ٚ‬ضدیىی آٖ ‪ ٚ‬آتؾ ػ‪٘ ْٛ‬ضدیه ٔضی‪ٙ‬اٖ ٔا – یه لّٔ‪ ٝ‬د‪ٚ‬سافتاد‪ٜ‬‬

‫ایؼت و‪ٙ‬اس و‪ ٜٛ‬سی‪ٛ‬د دس لّٔ‪ٟٔ ٝ‬ش – اص آٖ آتؾ ‪ٞ‬ای تذتختی اػت ‪.‬‬

‫آتؾ ا‪ َٚ‬دس آرستایزاٖ آتؾ اؿشاف ‪ ٚ‬تضسٌاٖ ‪ ٚ‬تخٕ‪ ٝ‬داساٖ ‪ ٚ‬خا٘‪ٛ‬اد‪ٞ ٜ‬ای ٔزُّ د‪ٚ‬س‪ ٜ‬ػاػا٘ی ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬آ٘‪ٟ‬ا فمي ایٗ آتؾ‬

‫سا ٔی پشػتیذ٘ذ و‪ ٝ‬ػٕثُ آ٘‪ٟ‬ا ت‪ٛ‬د ‪ ،‬آتؾ پاسع فمي آتؾ ٔ‪ٛ‬تذاٖ ‪ ٚ‬س‪ٚ‬حا٘ی‪ ٖٛ‬ت‪ٛ‬د‪ ٚ ٜ‬آتؾ ػ‪ ْٛ‬و‪ ٝ‬اػٕؾ آتؾ ٔ‪ٟ‬ش–‬

‫آرس تشصیٗ ٔ‪ٟ‬ش – ت‪ٛ‬د دس ‪ٕٞ‬یٗ ػثض‪ٚ‬اس ‪ .‬ایٗ آتؾ وـا‪ٚ‬سصاٖ ت‪ٛ‬د‪ٔ ، ٜ‬ی تی‪ٙ‬یٓ ػ‪ ٝ‬تٔذی ت‪ٛ‬دٖ ًثم‪ ٝ‬حاوٓ ت‪ ٝ‬ك‪ٛ‬ست ػ‪ٝ‬‬

‫آتؾ ٔمذع ٔؼتمُ اص ‪ ٓٞ‬و‪ ٝ‬دس ایشاٖ تاػتاٖ ت‪ٛ‬ری‪ٔ ٝ‬ی ؿ‪ٛ‬د ‪ ،‬یه ؿشن اػت ‪ ٚ‬د‪ ٚ‬تٔذی ت‪ٛ‬دٖ رأٔ‪ ٝ‬تـشی و‪ٝ‬‬

‫یه تٔذ تشتش ‪ ٚ‬یه تٔذ پؼت تش داسد ‪ ٚ‬ای‪ٟٙ‬ا ‪ٞ‬یچ ‪ٚ‬لت ٕ٘ی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬ذ ا٘تماَ ًثم‪ ٝ‬تذ‪ٙٞ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬ل‪ َٛ‬اسػٌ‪ ( ٛ‬تشدٌاٖ سا خذا‬

‫تشد‪ ٜ‬آفشیذ‪ ٚ ٜ‬آصادٌاٖ سا خذا آصاد آفشیذ‪. ) ٜ‬‬

‫پغ صیش ت‪ٙ‬ای فّؼفی ‪ٔ ،‬ز‪ٞ‬ة ػاختٍی و‪ ٝ‬تشای ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬خل‪ٔٛ‬ت ‪ ،‬ت‪ٛ‬ری‪ِ٘ ٝ‬اْ حاوٓ ‪ٔ ٚ‬حى‪ ، ْٛ‬ت‪ٛ‬ری‪ِ٘ ٝ‬اْ تشدٌی ‪،‬‬

‫ت‪ٛ‬ری‪ِ٘ ٝ‬اْ ٘ظادی ‪ ،‬ت‪ٛ‬ری‪ِ٘ ٝ‬اْ ػش‪ٚ‬اطی ‪ِ٘ ٚ‬اْ د‪ٌٚ‬اٍ٘ی ‪ ٚ‬ػ‪ٌ ٝ‬اٍ٘ی ‪ ٚ‬چ‪ٙ‬ذ خا٘‪ٛ‬ادٌی ‪ ٚ‬تشتشی ‪ ٚ‬پؼتی ص٘ذٌی تـشی‬

‫و‪ ٝ‬دس داػتاٖ لاتیُ ت‪ٙٔٔ ٝ‬ای وأُ آٖ ٔی ت‪ٛ‬اٖ ٌفت ِ٘اْ لاتیّی ‪ٔ ،‬ـت ٔحىٕی ت‪ ٝ‬د‪ٞ‬اٖ ایٗ دػیؼ‪ ٝ‬تضسي تاسیخ‬

‫ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬و‪ ٝ‬اص ٔز‪ٞ‬ة تضسٌتشیٗ ‪ٚ‬ػیّ‪ ٝ‬تذتختی تـش سا ٔی ػاخت‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ایٗ ٔز‪ٞ‬ة ‪ٔ ،‬ز‪ٞ‬ة ؿشن اػت ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ت‪ٛ‬حیذ‬

‫ٓثاست اػت اص ‪ :‬یه فّؼف‪ ٝ‬ر‪ٟ‬اٖ تی‪ٙ‬ی ‪ ٚ‬ر‪ٟ‬اٖ ؿ‪ٙ‬اػی و‪ٕٞ ٝ‬اٌ٘‪ٛ‬س و‪ٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ‪ٚ‬حذت ت‪ ٝ‬ر‪ٟ‬اٖ تذ‪ٞ‬ذ اص ِ٘ش خّمت‬

‫‪ٚ ،‬حذت ت‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ تذ‪ٞ‬ذ ‪ٕٞ ٚ‬اٖ ً‪ٛ‬سی و‪ٔ ٝ‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ‪ٚ‬حذت تیٗ تٕاْ ٓ‪ٙ‬اكش ر‪ٟ‬اٖ تذ‪ٞ‬ذ ‪ ٚ‬ر‪ٟ‬اٖ سا ت‪ ٝ‬خیش ‪ ٚ‬ؿش‬

‫تمؼیٓ ٕ٘ی و‪ٙ‬ذ ‪ٕٞ ،‬اٌ٘‪ٛ‬س ٔی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ صیشت‪ٙ‬ایی تشای ‪ٚ‬حذت ٌش‪ٞ ٜٚ‬ا ‪٘ ٚ‬ظاد‪ٞ‬ا ‪ً ٚ‬ثمات تـشی تؼاصد ‪ ٚ‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ت‪ٛ‬یحذ‬

‫خذا ‪ ،‬دس ٓیٗ حاَ و‪ ٝ‬حمیمت ت‪ٛ‬ری‪ ٝ‬و‪ٙٙ‬ذ‪ٓ ٜ‬آِ اػت صیشت‪ٙ‬ای ت‪ٛ‬حیذ ا٘ؼاٖ ‪ٞ ٓٞ‬ؼت ‪ ٚ .‬ت‪ٛ‬حیذ ٔٔث‪ٛ‬د صیشت‪ٙ‬ای ت‪ٛ‬حیذ‬

‫ٔی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ّٓیشغٓ ٕ٘ش‪ٚ‬د‪ٞ‬ا ‪ّٓ ٚ‬یشغٓ ػاص٘ذٌاٖ ٔز‪ٞ‬ة ؿشن‬ ‫ٓاتذ ‪ ،‬و‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا تاؿ‪ٙ‬ذ اػت ‪ٟ٘ ٚ .‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ و‪ٝ‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫‪ ٚ‬تخّیج ‪ ٚ‬ح‪ٛٙ‬یت ‪ ٚ‬چ‪ٙ‬ذ خذائی ‪ ٚ‬تت پشػتی و‪ ٝ‬یىی اص ا٘‪ٛ‬اّ ؿشن تت پشػتی اػت ‪ ٚ ،‬ت‪ ٝ‬ایٗ ؿىُ ٔز‪ٞ‬ة سا ‪ٚ‬ػیّ‪ٝ‬‬

‫ت‪ٛ‬ری‪ِ٘ ٝ‬اْ لاتیّی دس ً‪ َٛ‬تاسیخ وشد‪ ، ٜ‬اتشا‪ٞ‬یٓ ٔی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ت‪ٚ ٝ‬ػیّ‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ دس ٓیٗ حاَ و‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ سا اص ِ٘ش ؿ‪ٙ‬اخت‬

‫‪ٞ‬ؼتی تشٌشد وا٘‪ٚ ٖٛ‬الٔی ‪ ٚ‬حمیمی ٓآِ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د تچشخا٘ذ دس ٓیٗ حاَ تش ٌشد یه ٔالن ‪ ٚ‬یه صیشت‪ٙ‬ای فىشی و‪ٝ‬‬

‫اػاع ‪ٚ‬حذت تـشی ‪ً ٚ‬ثماتی ‪٘ ٚ‬ظادی سای ٔی ػاصد تچشخا٘ذ ‪ ٚ‬ػٕثُ ‪ٞ‬ش د‪ ٚ‬ؤث‪ ٝ‬اػت ‪ ،‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ٘‪ٟ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ‬

‫٘‪ٟ‬وت فّؼفی ت‪ٟٙ‬ا ٘یؼت ‪ٟ٘ .‬وت ؿ‪ٙ‬اختٗ خّمت ر‪ٟ‬اٖ ٘یؼت ‪ ،‬یه ٘‪ٟ‬وتی اػت تش خالف ٔؼیش تاسیخ تـش و‪ ٝ‬ت‪ٝ‬‬

‫‪ٚ‬ػیّ‪ ٝ‬آٖ ًثم‪ ٚ ٝ‬آٖ دػت ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬آٖ ٌش‪ٞ ٜٚ‬ا ٔ‪ٙ‬حشف ؿذ ّٓیشغٓ ٘اع ‪ٔ ٚ‬شدْ ‪ ٚ‬ت‪٘ ٝ‬فْ آٖ ٌش‪ ٜٚ‬خاف الّیت – ٔالء ‪ٚ‬‬

‫ٔتشف ‪ ٚ‬س‪ٞ‬ثاٖ – ٘ات‪ٛ‬د وشدٖ ا٘حلاس‪ٞ‬ا ‪ٔ ٚ‬شص‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬لیذ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬ت‪ٙ‬ذٌی ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬تشدٌی ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬تشتشی ًّثی ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬دس ٓیٗ حاَ‬

‫ایزاد ‪ٚ‬حذت ر‪ٟ‬اٖ ‪ٚ ،‬حذت ا٘ؼاٖ تا ر‪ٟ‬اٖ ‪ٚ ،‬حذت ا٘ؼاٖ تا ا٘ؼاٖ ‪ .‬ایٗ اػت و‪ٟ٘ ٝ‬وت اتش‪ٞ‬یٓ ایٗ ‪ِٕٓ ٕٝٞ‬ت داسد‬

‫‪ ٚ‬ایٗ اػت و‪ ٝ‬ا٘ؼا٘‪ٟ‬ا ‪ٞ‬ش ػاَ ‪ٞ ٚ‬ش ٘ؼُ دٓ‪ٛ‬ت ٔی ؿ‪٘ٛ‬ذ و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬یه ٌ‪ٛ‬ؿ‪ ٝ‬ای ت‪٘ ٝ‬اْ خاًش‪ ٜ‬اتشا‪ٞ‬یٓ رْٕ ؿ‪٘ٛ‬ذ ‪ ٚ‬اص‬

‫إٓاَ رذی ا‪ ٚ‬تمّیذ ٕ٘‪ ٝ٘ٛ‬ای ‪ ٚ‬اؿاس‪ ٜ‬ای تى‪ٙٙ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬ایٗ ؿىُ ‪ٕٞ‬یـ‪٘ ٝ‬ؼّ‪ٟ‬ای تـشی و‪ ٝ‬ت‪٘ ٝ‬اْ ٔؼّٕاٖ ‪ٔ ،‬ؼ‪َٚٛ‬‬

‫ا٘زاْ ‪ ٚ‬ادأ‪ ٝ‬سػاِت اتشا‪ٞ‬یٓ ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ پی‪٘ٛ‬ذ خ‪ٛ‬دؿاٖ سا تا اتشا‪ٞ‬یٓ حفَ و‪ٙٙ‬ذ ‪ٞ ٚ‬ش ػاَ ت‪ ٝ‬ای‪ٙ‬زا تیای‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬تا ا‪ ٚ‬تزذیذ ٓ‪ٟ‬ذ‬

‫و‪ٙٙ‬ذ ‪ .‬ایٗ تزذیذ ٓ‪ٟ‬ذ تی ٘‪ٟ‬ایت تاس ٔؼ‪ِٚٛ‬یت ػ‪ٍٙ‬ی‪ٙ‬ی سا تش د‪ٚ‬ؽ ا٘ؼاٖ س‪ٚ‬ؿٗ ‪ ٚ‬آٌا‪ٔ ٜ‬ی ػاصد ‪ ٚ‬تاس ٔی و‪ٙ‬ذ ‪.‬‬

‫ٔؼ‪ِٚٛ‬یت تضسٌی و‪ ٝ‬تا اتشا‪ٞ‬یٓ آغاص ؿذ‪ . ٜ‬ت‪ٛٙٓ ٝ‬اٖ تاصٌـتٗ ‪ ٚ‬تشٌشدا٘ذٖ ٔؼیش تاسیخ تـش ت‪ ٝ‬د‪ٚ‬س‪ٞ ٜ‬اتیّی ‪ ،‬ت‪ ٝ‬د‪ٚ‬س‪ٜ‬‬

‫تشاتشی ا٘ؼا٘ی ‪ ،‬تشادسی ا٘ؼا٘ی ‪٘ ٚ ،‬فی ‪ٛٓ ٕٝٞ‬أُ ؿشن یٔ‪ٙ‬ی ٔز‪ٞ‬ة ا٘حشافی هذ ا٘ؼا٘ی اػت ‪ ٚ .‬ت‪ٛ‬حیذ خذا – وّٕ‪ٝ‬‬

‫ت‪ٛ‬حیذ آالْ وّٕ‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ – و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ل‪ َٛ‬واؿف اِغفاء صیش ت‪ٙ‬ای ت‪ٛ‬حیذ وّٕ‪ ٝ‬اػت ‪ ٚ .‬ت‪ٛ‬حیذ ا٘ؼاٖ ( ٔٔث‪ٛ‬د ) و‪ ٝ‬صیش ت‪ٙ‬ای‬

‫ت‪ٛ‬حیذ ٓاتذ اػت ‪ ٚ .‬یٍا٘‪ ٝ‬ت‪ٛ‬دٖ خاِك ًثیٔت ‪ ٚ‬خاِك ا٘ؼاٖ و‪ ٝ‬صیش ت‪ٙ‬ای ت‪ٛ‬حیذ ا٘ؼاٖ تا ًثیٔت اػت ‪ٔ ٕٝٞ .‬زا‪ٞ‬ة‬

‫ٔی خ‪ٛ‬اػت‪ٙ‬ذ ا٘ؼاٖ سا د‪ٚ‬س اص ًثیٔت سؿذ تذ‪ٙٞ‬ذ ‪ ،‬اػالْ ٔی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ا٘ؼاٖ سا دس ٔتٗ ًثیٔت تىأُ تذ‪ٞ‬ذ ‪ ،‬دس ٔتٗ‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫التلاد ‪ ،‬دس ٔتٗ ٔادیت ٔی خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ تىأُ ٔٔ‪ٛٙ‬ی تذ‪ٞ‬ذ ‪ .‬اػالْ یٔ‪ٙ‬ی چ‪ ٝ‬؟ اػالْ دیٗ اتشا‪ٞ‬یٓ ‪ ،‬اػالْ ( اص ِ٘ش اكٌالح‬

‫لشآ٘ی ) یه دیٗ اػت و‪ ٝ‬اص آغاص آدْ یٔ‪ٙ‬ی اص آغاص تـشیت ‪ٕٞ‬یٗ دیٗ ت‪ٛ‬د‪ ، ٜ‬ادیاٖ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬د ٘ذاسد یه دیٗ دس تشاتش ادیاٖ‬

‫اػت ‪ٚ .‬لتی و‪ ٝ‬ایشا٘یاٖ اص ٔؼّٕا٘‪ٟ‬ا دس پشػیذ٘ذ ؿٕا تشای چ‪ ٝ‬آٔذ‪ ٜ‬ایذ ؟ ایٗ ٔؼّٕاٖ ٔی ٌ‪ٛ‬یذ و‪ٔ ٝ‬ا آٔذ‪ ٜ‬ایٓ ؿٕا سا‬

‫اص پشػتؾ یىذیٍش ت‪ ٝ‬پشػتؾ خذا‪٘ٚ‬ذ تخ‪ٛ‬ا٘یٓ – ٔٔ‪ٙ‬ای ت‪ٛ‬حیذ سا ٍ٘ا‪ ٜ‬و‪ٙ‬یذ خذا ت‪ٟٙ‬ا یىی ‪ ،‬د‪ ٚ‬تا ‪ ،‬ػ‪ ٝ‬تا ٘یؼت ‪ِٛٙٔ ،‬س‬

‫٘ث‪ٛ‬د‪ ، ٜ‬خیّی ٔؼاِ‪ ٝ‬ص٘ذ‪ ٜ‬اػت فّٔی ‪ٕٞ ٚ‬یـٍی اػت ‪.‬‬

‫ایٗ خذا یىی اػت ‪ ٚ‬تیـتش ٘یؼت ایٗ خیّی دأ‪ ٝٙ‬داسد ‪ ٚ‬خیّی ٔؼ‪ِٚٛ‬یت داسد – اص رِت صٔیٗ ‪ ٚ‬اص پؼتی ادیاٖ ؿٕا سا‬

‫ت‪ٓ ٝ‬ضت اػالْ تخ‪ٛ‬ا٘یٓ – ٔی تی‪ٙ‬یذ ‪ ٕٝٞ‬ادیاٖ سا دس تشاتش اػالْ ٔی خ‪ٛ‬ا٘ذ ‪ ٚ‬اػالْ دیٗ اتشا‪ٞ‬یٓ اػت ‪ ،‬دیٗ آدْ اػت ‪،‬‬

‫یٔ‪ٙ‬ی دیٗ ا٘ؼاٖ اػت ‪ .‬دیٗ آدْ یٔ‪ٙ‬ی چ‪ ٝ‬؟ یٔ‪ٙ‬ی دیٗ ا٘ؼاٖ اػت یٔ‪ٙ‬ی ا٘ؼاٖ اٌش و‪ ٝ‬ایٗ ا٘حشافات تاسیخی ‪ ،‬ایٗ‬

‫ت‪ٛ‬ری‪ٟ‬ات دس‪ٚ‬غیٗ ‪ ،‬ایٗ ادیاٖ ػاختٍی ‪ ،‬ایٗ ؿشن پشػتی ٕ٘ی ت‪ٛ‬د ت‪ ٝ‬فٌشت تش دیٗ ت‪ٛ‬حیذ یٔ‪ٙ‬ی تش اػالْ ٔی ت‪ٛ‬د ‪.‬‬

‫ایٗ ٘‪ٟ‬وت تا اتش‪ٞ‬یٓ دس تاسیخ ا٘حشافی تـش ‪ ٚ‬دس رأٔ‪ٞ ٝ‬ای لاتیّی ا٘ؼاٖ آغاص ؿذ‪ ، ٜ‬تا ٔحٕذ تىٕیُ ؿذ‪ ٜ‬أا تا ا‪ٚ‬‬

‫پایاٖ ٘پزیشفت‪ ، ٝ‬تىٕیُ ؿذٖ دیٗ غیش اص تٕاْ ؿذ‪ٟ٘ ٜ‬وت اػت ‪ٟ٘ .‬وت تا وی ‪ٞ‬ؼت ؟ تا ‪ٕٞ‬یـ‪ ٚ ٝ‬تا ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬ا٘ؼاٖ‬

‫ت‪ ٝ‬پیش‪ٚ‬صی ٌّٔك تشػذ ‪ ٚ‬آٖ پیش‪ٚ‬صی ٌّٔك ‪ ،‬اػتمشاس ٓادِت تـشی اػت ‪ ،‬لؼي ‪ ٚ‬حىٕت ‪ ٚ‬تشاتشی ‪ِ٘ ٚ‬اْ ‪ٞ‬اتیّی سا‬

‫را٘ـیٗ ِ٘اْ لاتیّی وشدٖ اػت ‪ ٚ ،‬ت‪ٛ‬حیذ ارتٕآی ‪ ٚ‬فّؼفی ‪ ٚ‬اخاللی را٘ـیٗ ؿشن ارتٕآی ‪ ٚ‬اخاللی ‪ ٚ‬فّؼفی‬

‫اػت ‪٘ ٚ‬ات‪ٛ‬دی ادیاٖ ػاختٍی ت‪٘ ٝ‬فْ دیٗ ا٘ؼاٖ ‪ ،‬دیٗ آدْ ‪ ،‬دیٗ اػالْ ‪ .‬ت‪ٙ‬اتشایٗ ٔا دس ٓیٗ حاَ ‪ٕٛٞ‬اس‪ٔ ٜ‬ؼ‪ َٚٛ‬ادأ‪ٝ‬‬

‫‪ٌ ٚ‬ؼتشؽ ٘‪ٟ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ دس ٘ؼّ‪ٟ‬ای خ‪ٛ‬دٔاٖ ‪ ،‬دس رأٔ‪ٞ ٝ‬ای خ‪ٛ‬دٔاٖ ‪ ،‬دس س‪ٚ‬ی صٔیٗ ‪ ٚ‬صٔاٖ خ‪ٛ‬دٔاٖ ‪ٞ‬ؼتیٓ ‪ .‬ادأ‪ٝ‬‬

‫٘‪ٟ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ تا پیغٕثش اػالْ ‪ ،‬اص ِ٘ش ایذئ‪ِٛٛ‬طی دیٗ تىٕیُ ٔی ؿ‪ٛ‬د أا اص ِحاٍ حشوت ارتٕآی تىأُ ‪ ٚ‬ادأ‪ ٝ‬پیذا‬

‫ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ایٗ ٘‪ٟ‬وت دس ٘ثشد‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬ر‪ٞ ًٙ‬ای ٔذا‪ ْٚ‬فىشی ‪ّٕٓ ٚ‬ی ‪ ٚ‬ارتٕآی ‪ِ٘ ٚ‬أی دس ً‪ َٛ‬تاسیخ ٌزؿت‪ ٚ ٝ‬آػ‪ٙ‬ذ‪ٜ‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫ت‪ٛ‬د‪ ٚ ٜ‬خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ ت‪ٛ‬د ‪ ٚ‬ایٗ ٔٔ‪ٙ‬ی تـیْ اػت ‪ .‬رض ایٗ تـیْ ‪ ٝ٘ ،‬دیٗ اػت ‪ٔ ٝ٘ ٚ‬ز‪ٞ‬ة خاف اػت ‪ٞ‬یچ ‪ .‬چیضی ٘یؼت ‪.‬‬

‫تّمی ادأ‪ ٝ‬اػالْ تٔذ اص پیغٕثش اػالْ اػت چٍ‪ ٝ٘ٛ‬ادأ‪ ٝ‬ای ‪ .‬ادأ‪ ٝ‬چ‪ ٝ‬؟ ادأ‪ٟ٘ ٝ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ و‪ ٝ‬تا پیغٕثش اػالْ تىأُ‬

‫پیذا ٔی و‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬ایٗ ٔثاسص‪ ٜ‬تیٗ ت‪ٛ‬حیذ ‪ ٚ‬ؿشن و‪ ٝ‬یه ٘‪ ّٛ‬دیٍش ؿشن دس داخُ ت‪ٛ‬حیذ اػت و‪ ٝ‬تٔذا خ‪ٛ‬ا‪ٌ ٓٞ‬فت ‪ ،‬و‪ٝ‬‬

‫تٔوی تاص خ‪ٛ‬د ت‪ٛ‬حیذ سا دیٗ لشاس ٔی د‪ٙٞ‬ذ دس داخّؾ ؿشن سا را ٔی د‪ٙٞ‬ذ ‪ ٚ‬تٔذ ٘اْ ٔ‪ٛ‬ػی ‪ ٚ‬ت‪٘ ٝ‬اْ ٓیؼی ‪ ٚ‬ت‪٘ ٝ‬اْ‬

‫ٔحٕذ (ف) و‪ ٝ‬ادیاٖ ت‪ٛ‬حیذ ‪ٞ‬ؼت‪ٙ‬ذ تاص ِ٘اْ ؿشن سا ایزاد ٔی و‪ٙٙ‬ذ ‪ ٚ‬ت‪٘ ٝ‬اْ ت‪ٛ‬حیذ ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬حیذ سا تاص صیشت‪ٙ‬ای ت‪ٛ‬ری‪ِ٘ ٝ‬اْ‬

‫ص٘ذٌی ٔـشوا٘‪ ٝ‬لشاس ٔی د‪ٙٞ‬ذ ‪ ٚ .‬تـیْ رض ایٗ ٘یؼت و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬حیذ دس ٔٔ‪ٙ‬ای ارتٕآی خ‪ٛ‬دؽ دس ٔٔ‪ٙ‬ای ا٘ؼا٘ی ‪ ،‬دس‬

‫ٔٔ‪ٙ‬ای ص٘ذٌا٘ی ایٗ ر‪ٟ‬ا٘ی تـشی خ‪ٛ‬دؽ تحمك پیذا و‪ٙ‬ذ تش خالف آٖ ًثم‪ ٝ‬ای ‪ ٚ‬آٖ ِ٘اْ ‪ٞ‬ای خّفائی و‪ٔ ٝ‬ی‬

‫خ‪ٛ‬اػت‪ٙ‬ذ ( ت‪ٛ‬حیذ ) دس چ‪ٟ‬اسچ‪ٛ‬ب ح‪ٛ‬ص‪ٞ ٜ‬ای ّٕٓی‪ ، ٝ‬تحج والٔی ‪ ٚ‬فّؼفی تٕا٘ذ ‪.‬‬

‫ایٗ اػت و‪ ٝ‬دس ٘یـات‪ٛ‬س اص أاْ سها (ّ) یه حذیخی سا ٔی پشػ‪ٙ‬ذ ‪ ،‬حذیخی تاص‪ ٜ‬ػّؼّ‪ ٝ‬اِز‪ٞ‬ة اص پذسْ ؿ‪ٙ‬یذْ ‪ ،‬ا‪ ٚ‬اص‬

‫رذؽ ٘مُ وشد ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬اص رذؽ ٘مُ وشد ‪ .‬اص چ‪٘ ٝ‬مُ ٔی وشد ؟ اص الاِ‪ ٝ‬اال اهلل ‪ .‬ایٗ یه حذیج تاص‪ ٜ‬ای ٘یؼت ؟ ایٗ سا‬

‫و‪ ٝ‬خّیف‪ٔ ٓٞ ٝ‬ی ٌ‪ٛ‬یذ ‪ :‬الاِ‪ ٝ‬اال اهلل ‪ٞ .‬ش خّیف‪ ٝ‬یه ػاَ ت‪ ٝ‬حذ ٔی س‪ٚ‬د یه ػاَ ت‪ ٝ‬ر‪ٟ‬اد ‪ .‬ؿٕا حشف تاص‪ ٜ‬آ‪ٚ‬سدی ؟‬

‫تّ‪ ٝ‬آلا حشف تاص‪ ٜ‬آ‪ٚ‬سدْ ‪ ،‬حشفی آ‪ٚ‬سدْ و‪ٔ ٕٝٞ ٝ‬ؼّٕا٘‪ٟ‬ای ؿشق ‪ ٚ‬غشب و‪ٞ ٝ‬ش س‪ٚ‬ص ‪ٞ ٚ‬ش ؿة و‪ ٝ‬الاِ‪ ٝ‬اال اهلل ٔی‬

‫ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬الاِ‪ ٝ‬اال اهلل ٌ‪ ٛ‬دسػت ٔی و‪ٙٙ‬ذ اكال ٘ـ‪ٙ‬یذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪٘ ٚ‬ف‪ٕٟ‬یذ‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ،‬ایٗ حشف تاص‪ ٜ‬اػت ‪ٚ ٗٔ .‬لتی و‪ ٝ‬دا٘ؾ آٔ‪ٛ‬ص‬

‫ت‪ٛ‬دْ چ‪ٟ‬اسد‪ ٜ‬پا٘ضد‪ ٜ‬ػاَ پیؾ ات‪ٛ‬رس غفاسی سا تشرٕ‪ٔ ٝ‬ی وشدْ یه ٔشتث‪ ٝ‬سػیذْ ت‪ ٝ‬ای‪ٙ‬زا و‪ ٝ‬ات‪ٛ‬رس غفاسی اص پیغٕثش ٔی‬

‫پشػذ و‪ ٝ‬حذح‪ٙ‬ی یا سػ‪ َٛ‬اهلل ‪ ،‬تٔذ پیغٕثش ٔی ٌ‪ٛ‬یذ و‪ ٝ‬ای ات‪ٛ‬رس وؼی ٘یؼت و‪ ٝ‬الاِ‪ ٝ‬اال اهلل تٍ‪ٛ‬یذ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬ت‪ٟ‬ـت ٘ش‪ٚ‬د ‪.‬‬

‫تٔذ ات‪ٛ‬رس ٔی پشػذ اٌش ص٘ا ‪ ٚ‬دصدی ‪ ٓٞ‬وشد‪ ٜ‬تاؿذ ! پیغٕثش ٔی فشٔایذ تّ‪ ٝ‬اٌش ص٘ا ‪ ٚ‬دصدی ‪ ٓٞ‬وشد‪ ٜ‬تاؿذ ‪ .‬ات‪ٛ‬رس ٕ٘ی‬

‫ت‪ٛ‬ا٘ذ تا‪ٚ‬س و‪ٙ‬ذ ‪ٔ ،‬ی ٌ‪ٛ‬یذ اٌش ص٘ا ‪ ٚ‬دصدی ‪ ٓٞ‬وشد‪ ٜ‬تاؿذ پیغٕثش ٔی ٌ‪ٛ‬یذ تّ‪ ٝ‬ات‪ٛ‬رس ‪ .‬اٌش ص٘ا ‪ ٚ‬دصدی ‪ ٓٞ‬وشد‪ ٜ‬تاؿذ ‪ٗٔ .‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ای‪ٙ‬زا سػیذْ ٌفتٓ ایٗ چی‪ ٝ‬و‪ ٝ‬تشرٕ‪ ٝ‬تى‪ ٓٙ‬؟ خ‪ٛ‬ب الاِ‪ ٝ‬اال اهلل سا یه فاػذ ‪ ٚ‬دصد تٍ‪ٛ‬یذ چشا ت‪ ٝ‬ت‪ٟ‬ـت‬

‫تش‪ٚ‬د ؟ تٔذ ٓمّٓ سا ٌزاؿتٓ و‪ٙ‬اس ‪ ٚ‬تشرٕ‪ ٝ‬وشدْ ‪ .‬حاال ٔی ف‪ ٕٟٓ‬چمذس دسػت اػت ! آٖ الاِ‪ ٝ‬اال اهلل اػت ! آٖ الاِ‪ ٝ‬اال‬

‫اهلل اػت و‪٘ ٗٔ ٝ‬ف‪ٕٟ‬یذْ ‪ ،‬ص٘ا ‪ ٚ‬دصدی سا و‪ ٝ‬ف‪ٕٟ‬یذ‪ ٜ‬ت‪ٛ‬دْ ‪ ،‬ال اِ‪ ٝ‬اال اهلل سا ٘ف‪ٕٟ‬یذ‪ ٜ‬ت‪ٛ‬دْ ‪ .‬تـشیت ‪ ٚ‬رأٔ‪ ٝ‬اٌش ٔٔ‪ٙ‬ی‬

‫ت‪ٛ‬حیذ سا تف‪ٕٟ‬ذ دیٍش ٔؼاِ‪ ٝ‬ص٘ا ‪ ٚ‬دصدی ‪ ٚ‬ر‪ٙ‬ایت ‪ ٚ‬أخاَ ای‪ٟٙ‬ا ٔؼاِ‪ ٝ‬ای ٘یؼت و‪ ٝ‬اكال ٌٔشح تـ‪ٛ‬د ‪ٔ .‬ؼاِ‪ ٝ‬ای ٘یؼت‬

‫و‪ ٝ‬دس رأٔ‪ ٝ‬وـت تـ‪ٛ‬د ‪ ،‬سؿذ تى‪ٙ‬ذ ‪ ٚ‬تپش‪ٚ‬سد ‪.‬‬

‫٘‪ٟ‬وت اتشا‪ٞ‬یٓ و‪ ٝ‬ت‪ٙ‬یاٍ٘زاس ت‪ٛ‬حیذ ‪ ٚ‬ت‪ٙ‬یاٍ٘زاس ایٗ خا٘‪ ٝ‬اػت ٘‪ٟ‬وت تـشی اػت اص آغاص ا٘حشاف تاسیخ و‪ ٝ‬دس لل‪ ٝ‬لاتیُ‬

‫دیذیٓ تا ‪ٚ‬لتی و‪ ٝ‬تاسیخ ت‪ٔ ٝ‬ؼیش ت‪ٛ‬حیذ تشٍ٘شدد – ت‪ٛ‬حیذ ت‪ ٝ‬ایٗ ٔٔ‪ٙ‬ا دس ایٗ اتٔاد تضسٌؾ – ادأ‪ ٝ‬خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ داؿت دس ‪ٕٝٞ‬‬

‫س‪ٚ‬ص ‪ ،‬دس ‪٘ ٕٝٞ‬مٌ‪ٞ ٝ‬ا ‪ ٚ‬دس ‪ٔ ٕٝٞ‬ا‪ٟٞ‬ا ‪ ٚ‬دس ‪ ٕٝٞ‬كح‪ٞ ٝٙ‬ای ر‪ٟ‬اد ‪ٚ‬الٔی تـشی ‪ .‬آ٘‪ٟ‬ائی و‪ ٝ‬سفت‪ ٝ‬ا٘ذ ت‪ ٝ‬وشتال ( چمذس‬

‫ٔٗ ٔتاػفٓ و‪ٛٔ ٝ‬فك ٘ـذْ ) ت‪٘ ٗٔ ٝ‬مُ وشد٘ذ و‪ ( ٝ‬اِثت‪ ٝ‬آٖ وغ و‪٘ ٝ‬مُ ٔی وشد خ‪ٛ‬دؽ لوی‪ ٝ‬تاسیخی اؽ سا ٕ٘ی‬

‫دا٘ؼت ) ٔی ٌفت و‪ ٝ‬یه پشچٓ لشٔضی س‪ٚ‬ی تاسٌا‪ ٜ‬حوشت ات‪ٛ‬اِفوُ ‪ٞ‬ؼت ‪ ٗٔ .‬یه ٔشتث‪ ٝ‬تىاٖ خ‪ٛ‬سدْ تشای ای‪ٙ‬ى‪ٝ‬‬

‫ٔی دا٘ؼتٓ دس لثایُ ٓشب ر‪ ًٙ‬ت‪ٛ‬د ‪ ،‬تیؼت تا ػی تا لثیّ‪ٕٞ ٝ‬یـ‪ ٝ‬تا ‪ٔ ٓٞ‬ی ر‪ٍٙ‬یذ٘ذ ‪ ،‬تٔوی ر‪ٍٟٙ‬ا چ‪ ُٟ‬ػاَ ً‪َٛ‬‬

‫ٔی وـیذ ‪ .‬داػتاٖ ؿتش تؼ‪ٛ‬ع ‪ 40‬ػاَ ً‪ َٛ‬وـیذ ‪ ،‬تٔذ و‪ ٝ‬پیغٕثش اػالْ آٔذ آ٘‪ٟ‬ا سا آؿتی داد یٔ‪ٙ‬ی اٌش پیغٕثش ٘ث‪ٛ‬د‬

‫‪ٕٞ‬یٗ حاال ‪ ٓٞ‬تا ‪ٔ ٓٞ‬ی ر‪ٍٙ‬یذ٘ذ ‪ ،‬حتی تش ػش یه دا٘‪ ٝ‬ؿتش ‪.‬‬

‫خ‪ٟ٘ٛ‬ائی و‪ ٝ‬تیـتش اص ؿتش اسصؽ ٘ذاسد تایذ تشای ؿتش ‪ ٓٞ‬ت‪ ٝ‬صٔیٗ تشیضد ! ‪ٞ‬یچ چیض دس د٘یا ت‪ٞ ٝ‬ذس ٕ٘ی س‪ٚ‬د ‪ .‬ت‪ٞ ٝ‬ش حاَ‬

‫یه ٔشتث‪ ٝ‬و‪ ٝ‬ایٗ لثایُ تا ‪ٔ ٓٞ‬ی ر‪ٍٙ‬یذ٘ذ ت‪ٔ ٝ‬ا‪ ٜ‬حشاْ ٔی سػیذ٘ذ ‪ .‬چ‪ٟ‬اس ٔا‪ ٜ‬حشاْ دس ػاَ ت‪ٛ‬د‪ ٜ‬یه ٔشتث‪ٕٟ‬ی سػیذ٘ذ‬

‫‪ٚ‬اسد ٔا‪ ٜ‬حشاْ ٔی ؿذ٘ذ ًثك ػ‪ٙ‬ت ٓشب ٕ٘ی ت‪ٛ‬ا٘ؼت‪ٙ‬ذ تز‪ٍٙٙ‬ذ ‪ .‬لثایُ آٔذ‪ ٜ‬ا٘ذ دس كح‪ ٝٙ‬پیىاس چادس صد‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ ،‬خ‪ٟ٘ٛ‬ا‬

‫‪ٛٙٞ‬ص ٔی ر‪ٛ‬ؿذ ‪ٛٙٞ ،‬ص ر‪ٙ‬اص‪ٞ ٜ‬ا افتاد‪ ٜ‬أا ٔزث‪ٛ‬س٘ذ ؿٕـیش سا غالف و‪ٙٙ‬ذ – ٔا‪ ٜ‬حشاْ اػت – ٔی سفتٗ ت‪ٛ‬ی خیٕ‪ٞ ٝ‬ا ‪،‬‬
 ‫توحید و شرک > دکتر علی شریعتی‬

‫أا ّٓت ‪ٚ‬الٔی تشای ایٗ كّح ت‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬د ٘یأذ‪ ٜ‬د‪ ٚ‬لثیّ‪ ٝ‬تا ‪ ٓٞ‬ػاصؽ ٘ىشد‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ .‬ت‪ّٓ ٝ‬ت ٔا‪ ٜ‬حشاْ ٔ‪ٛ‬لتا ؿٕـیش‪ٞ‬ا سا‬

‫غالف وشد‪ ٜ‬ا٘ذ ‪ٔ .‬ی خ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬ذ تٍ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ذ ای تـش ‪ ،‬ای ٓشب ‪ٔ ،‬ا د‪ ٚ‬لثیّ‪ ٝ‬تا ‪ ٓٞ‬آؿتی ٘ىشد‪ ٜ‬ایٓ اص دٓ‪ٛ‬ایٕاٖ كشف‪ِٙ‬ش ٘ىشد‪ٜ‬‬

‫ایٓ تخاًش ٔا‪ ٜ‬حشاْ ٔ‪ٛ‬لتا ر‪ ًٙ‬سا تٌٔیُ وشد‪ ٜ‬ایٓ ٔا‪ ٜ‬حشاْ و‪ ٝ‬تٕاْ تـ‪ٛ‬د ر‪ ًٙ‬سا ادأ‪ ٝ‬خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ داد ‪ .‬تشای ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬ایٗ‬

‫حشف سا تض٘ذ س‪ٚ‬ی خیٕ‪ ٝ‬پشچٕذاس یه پشچٓ لشٔض ٔی صد٘ذ ‪.‬‬

‫یه ٔشتث‪ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ؿذْ ایٗ پشچٓ لشٔض یٔ‪ٙ‬ی اٌش ؿٕا ٔی آییذ ای‪ٙ‬زا چ‪ٙ‬ذ تا ٌ‪ٛ‬س آساْ ‪ ٚ‬خأ‪ٛ‬ؽ ٔی تی‪ٙ‬یذ ‪ ٚ‬ر‪ ًٙ‬حؼیٗ‬

‫سا دس وشتال آساْ یافت‪ ٚ ٝ‬پایاٖ یافت‪ٔ ٝ‬ی تی‪ٙ‬یذ ت‪ ٝ‬خاًش ػاِ‪ٟ‬ای حشاْ اػت ‪ ٚ‬ایٗ پشچٓ فشٔا٘ذ‪٘ ٜ‬ـاٖ ٔی د‪ٞ‬ذ و‪ ٝ‬ایٗ‬

‫ر‪ ًٙ‬ادأ‪ ٝ‬خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ داؿت ‪ .‬تا وی ؟ ‪ٞ‬ش س‪ٚ‬ص ٓاؿ‪ٛ‬سا اػت ‪ٞ ،‬ش ػشصٔیٗ وشتال اػت ‪ .‬أا وذاْ ر‪ ًٙ‬؟ ر‪ٍٙ‬ی و‪ ٝ‬اتشا‪ٞ‬یٓ‬

‫آغاص وشد ‪ ٚ‬رض تا اػتمشاس ت‪ٛ‬حیذ دس ‪ ٕٝٞ‬اتٔادؽ دس صٔیٗ ایٗ ر‪ ًٙ‬پایاٖ ٘خ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ذ یافت ‪.‬‬

‫ٍالسالم علکین‬