Yabanclariintrkea 1

Yabancılar için Türkçe A-1
A…… O……
Aa Armut A…… Oo Olta O……
A…… O……
B…… Ö……
Bb Biber B…… Öö Ördek Ö……
B…… Ö……
C…… P……
Cc Ceviz C…… Pp Patetes P……
C…… P……
Ç…… R……
Çç Çilek Ç…… Rr Radyo R……
Ç…… R……
D…… S……
Dd Davul D…… Ss Sıra S……

D…… S……
E…… Ş……
Şemsiy
Ee Eldiven E…… Şş e
Ş……
E…… Ş……
F…… T……
Ff Fil F…… Tt Top T……

F…… T……
G…… U……
Gg Gül G…… Uu Uçak U……

G…… U……
Ü……
…ğ…
Üü Üzüm Ü……
Ğğ Yağmur …ğ…
Ü……
…ğ…
V……
H……
Vv Vazo V……
Hh Havuç H…… V……
H……
I…… Y……
Iı Ispanak I…… Yy Yaprak Y……

I…… Y……
İ…… Z……
İi İnek İ…… Zz Zürafa Z……
İ…… Z……
J……
1. Aşağıdaki harflerden önce gelen harfleri
Jj Jilet J……
yazınız.
J……
K……
…..C, …..Ğ, …..Z, …..T, …..H, …..K, …..P
2. Aşağıdaki harflerden sonra gelen harfleri
Kk Kavun K……
K…… yazınız.
L……
A….., P…..., D….., V….., G….., İ….., Ç…..
Ll Limon L……
L……
3. Aşağıdaki harflerin arasında kalan harfleri
M……
yazınız.
Mm Martı M……
M……
M…..O, Ş…..U, P…..S, T…..Ü, N…..P
N……
Nn Nar N……
N……
1
KİŞİ ZAMİRLERİ
Söz söyleyen, dinleyen, kendisinden söz edilen

şahıs adlarının yerini tutan zamirlerdir.
I. Tekil kişi zamiri: ben
II. Tekil kişi zamiri: sen
III. Tekil kişi zamiri: o
I. Çoğul kişi zamiri: biz
II. Çoğul kişi zamiri: siz
III. Çoğul kişi zamiri: onlar
İYELİK EKLERİ
İsimlerin karşıladığı nesnelerin bir kişiye veya
nesneye ait olduğunu gösteren eklerdir.
I. Tekil kişi iyelik eki : ben-im ev-im

4. Aşağıdaki tanışmada kullandığımız temel
II. Tekil kişi iyelik eki: sen-in ev-in
kelime gruplarımızı okuyalım ve defterlerimize
III. Tekil kişi iyelik eki: o-nun ev-i
yazalım.
I. Çoğul kişi iyelik eki: biz-im ev-imiz
Merhaba
II. Çoğul kişi iyelik eki: siz-in ev-iniz
Sabah; Günaydın.
III. Çoğul kişi iyelik eki: onlar-ın ev-leri
Öğle; İyi günler.
Akşam; İyi akşamlar.
HİKÂYE
Gece; iyi geceler.
Hoş geldin
Eski zamanlarda bir kral, saraya gelen yolun
Hoş bulduk.
üzerine kocaman bir kaya koydurmuş, kendisi de
Bize yardım edildiğinde; Teşekkür ederim.
pencereye oturmuştu.
Telefonla konuşma; Alo
Bakalım neler olacaktı? Ülkenin en zengin
Ayrılırken; Hoşça kal.
tüccarları, en güçlü kervancıları, saray görevlileri
Güle güle
birer birer geldiler, sabahtan öğlene kadar. Hepsi
Görüşürüz
kayanın etrafından dolaşıp saraya girdiler. Pek çoğu
kralı yüksek sesle eleştirdi. Halkından bu kadar
4.Aşağıdaki diyaloğu okuyunuz ve
vergi alıyor, ama yolları temiz tutamıyordu.
defterlerinize yazınız.
Sonunda bir köylü çıkageldi. Saraya meyve ve
sebze getiriyordu. Sırtındaki küfeyi yere indirdi, iki
A: Merhaba iyi günler, benim adım……..senin adın
eli ile kayaya sarıldı ve kayayı itmeye başladı.
ne?
Sonunda kan ter içinde kaldı ama kayayı da yolun
B: Merhaba benim adım ……..
kenarına çekti.
A: Nasılsın?
Tam küfesini yeniden sırtına almak üzereydi ki,
B: Teşekkür ederim. İyiyim. sen nasılsın? kayanın eski yerinde bir kesenin durduğunu gördü.
A: Teşekkür ederim. Ben de iyiyim. Nerelisin? Açtı... Kese altın doluydu. Bir de kralın notu vardı
B: …………..sen nerelisin? içinde ...”Bu altınlar kayayı yoldan çeken kişiye
A: Ben de …………. aittir,” diyordu kral. Köylü, bugün dahi pek
B: Memnun oldum. çoğumuzun farkında olmadığı bir ders almıştı.
A: Ben de memnun oldum.

B: Hoşça kal. “Her engel, yaşam koşullarınızı
A: Güle güle. daha iyileştirecek bir fırsattır .”
2
Büyük Ünlü Uyumu Aşağıdaki boşlukları örnekteki gibi soru ekini
Bir kelimenin birinci hecesinde kalın ünlü varsa (-mi) yerleştirin.
diğer hecelerdeki ünlüler de kalın olur. Bir 1. Yavru kuşlar aç kalmış ……….?
kelimenin birinci hecesinde ince bir ünlü varsa diğer 2. Ayşe de koştu……….?
hecelerdeki ünlüler de ince olur 3. Sarı kedi üşümüş……….?
Örnek: 4. Ayşe okula geldi……….?
Yorgunum Hastayım İyiyim Üzgünüm 5. Evde resim yapar……….?
K K K K K K İ İ İ İ İ İ 6. Bugün ders çalışacak……….?
Kaynaştırma Harfleri Ünsüzleri 7. Gazete almaya gider……….?
Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana 8. Uslu uslu oturur……….?
bulunmadığından, ünlüyle biten bir sözcüğe ünlüyle
başlayan bir ek getirildiğinde sözcükle ek arasına Diyalog cümlelerini uygun şekilde eşleştiriniz.
“y, ş, s, n” kaynaştırma ünsüzlerinden biri girer.
1. Merhaba! ( )Benim adımda Fatıma
ÖRNEK
2. Ben adım Ahmet. ( )Ben de memnun oldum.
 İki-ş-er →ikişer(Üleştirme)
3. Memnun oldum. ( )Güle güle
 Yazı–a → yazıya (durum ekinden önce) 4. Nasılsınız? ( )Teşekkür ederim, iyiyim Sen
 Dede-i → dedesi (iyelik ekinden önce) nasılsın?
 Yazı–ın → yazının (tamlayan ekinden önce) 5. Ben de iyiyim, hoşça kal ( )Merhaba
 Dere–e → dereye (durum ekinden önce)
 Altı – ar → altışar (üleştirme sıfatı ekinden önce) Diyaloğu uygun şahıs zamirleriyle tamamlayınız.
 Sanatçının şiiri–e → sanatçının şiirine (iyelik
ekinden sonra gelen durum ekinden önce) A: Nasılsınız?
B: Teşekkür ederim, iyiyim. ............. nasılsın?
 Ünlüyle biten bir sözcüğe “idi, imiş, ise”
A: ............. de iyiyim.
ekeylemleri, “ile” sözcüğü ve “iken” bağ-fiil eki
B: Memnun oldum.
birleşik yazıldığı zaman araya “y” koruyucu A: ............. de memnun oldum.
ünsüzü girer ve bunların başındaki “i” sesleri
düşer. Yanlış cümlelerin doğrusunu yazınız.
 hemşire – y – (i) – di → hemşireydi 1. Nasilsiniz? ...............................
 ince – y – (i) – miş → inceymiş 2. Siz nasılsın? ...............................
3. Sen nasılsınız? ...............................
 gördü – y – (i) – se → gördüyse
4. Senin adınız ne? ...............................
 silgi – y – (i) – le → silgiyle
5. Hoşça geldiniz? ...............................
 evde – y – (i) – ken → evdeyken
 yolda – y – (i) – di → yoldaydı Diyalogları tamamlayınız.
1. A: .........................................................
Soru Eki “mi”? B: İyi günler.
2. A: .........................................................
B: Günaydın.
Türkçede soru eki mi, mi, mu, mü ekleridir.
3. A: .........................................................?
Kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır. Şahıs B: Adım Olga.
eklerine bitişik yazılır. 4. A: .........................................................
e, i :İyi misin? B: Ben de memnun oldum.
a, ı :hasta mısın? 5. A: .........................................................
o, u :yorgun musun? B: Teşekkür ederim. İyiyim.
ü, ö :üzgün müsün?
3
ALO DEME NEDENİMİZ (NİÇİN ALO DERİZ)
SAYILAR
1 2 3 4 5
Bir İki Üç Dört Beş
6 7 8 9 10
Altı Yedi Sekiz Dokuz On
11 12 13 14 15
Onbir Oniki Onüç Ondört Onbeş
16 17 18 19 20
Onaltı Onyedi Onsekiz Ondokuz Yirmi
30 40 50 60 70 Telefonda hemen hemen her gün kim bilir kaç kez

Otuz Kırk Elli Altmış Yetmiş kullandığımız "Alo" sözcüğü, gerçekte bir sevgilinin
kısaltılmış adıdır.
Sevgilinin tam adı Allessandra Lolita Oswaldo'dur.
80 90 100 1000 10000
Bu sevimli genç kız, telefonu icat eden, A. Graham
Seksen Doksan Yüz Bin Onbin
Bell'in sevgilisiydi.
Graham Bell telefonu icat edince ilk hattı
İŞARET ZAMİRLERİ sevgilisinin evine çekmişti. Atölyesinde telefon çalınca
arayanın Allessandra Lolita Oswaldo'dan başkası
Varlıkları isimlerini söylemeden işaret olamayacağını bildiğinden Graham Bell, telefonu açar
açmaz "Allessandra Lolita Oswaldo" diyordu.
ederek göstermeye yarayan kelimelerdir.
Bell, zamanla sevgilisine, adını kısaltarak hitap
Tekil işaret zamirleri etmeye başladı ve telefonu her açışında onu "Ale
Lolos" diye karşıladı. Çalışmaları uzadıkça Graham Bell,
sevgilisinin adını daha da kısalttı ve öne iki heceli bir
Bu kalem ad buldu. Bu kısa ad "Alo" idi.
Şu defter Allessandra Lolita Oswaldo, geliştirip, tüm kente
O silgi yaymaya çalıştığı telefondan başka birşey düşünmeyen
sevgilisinin bitmek tükenmek bilmeyen deneylerinden
rahatsız olmaya başlayınca Graham Bell'i telefonuyla
baş başa bırakıp onu terk etti.
Yaşlı Bell, sevgilisinin bir gün onu arayacağı
Çoğul işaret zamirleri umuduyla telefonun başından ayrılmadı. Kentte çekilen
telefon hatlarının sayısı da giderek artmaya
başlamıştı.
Graham Bell'i artık başka kişiler de arıyordu. Fakat
Bunlar kalem
o, telefonun her çalışında kendisini sevgilisinin
Şunlar defter aradığını sanarak telefonunu "Alo" diyerek açıyor ve
Onlar silgi artık herkes "Alo" diyordu.
O günlerde hemen herkes telefonu açtıklarında
Alexander Graham Bell'in anısına saygı olarak "Alo"
demeye başladı.
Bugün tümümüzün kullandığı "Alo" sözcüğü işte o
günlerden günümüze uzanmaktadır.
4
İsim (Ad) Örnek(ler): ağaçlar, öğrenciler, askerler, elmalar,
Varlıkların, duyguların, düşüncelerin, insanlar, kuşlar…
kavramların ve çeşitli durumların karşılığı olarak
kullanılan sözcüklere isim (ad) denir. NOT: Çoğul eki (-lar / -ler) bazen cümleye farklı
anlamlar da kazandırabilir.
Örnek
Kitap, Mehmet, Türkiye, hoşgörü, aslan, aile… Örnek(ler)Bedeninden kanlar fışkırıyordu. (Abartma
anlamı katmıştır.)
1. Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler Toplantımıza Ahmet Beyler de teşrif etti. (Saygı
a. Özel İsim, anlamı katmıştır.)
Tek olan, diğer varlıklara benzemeyen varlıkları
karşılayan adlardır.
Kişi (şahıs) adları ve soyadları: Mehmet ŞEN, Cem
Yılmaz, Tarkan, Arda Turan…
Kıta, devlet, ülke, millet isimleri: Avrupa, Türkiye,
Suriye, Türk, Yunan…
Bölge, şehir, köy, semt, cadde ve yer adları:
Bursa. Cumhuriyet Caddesi…
Dil, din ve mezhep adları: Türkçe, İngilizce,
İslamiyet, Hristiyanlık, Sünni…
Eser (kitap, dergi, gazete) isimleri: Safahat, Bilim
Çocuk, Milliyet…
Kurum, dernek, işletme isimleri: Türkiye Büyük
Millet Meclisi, Yeşilay Derneği, …
b. Cins İsim
Aynı türden olan varlıkların ve kavramların ortak
isimleridir.
Örnek(ler):ev, anne, sevgi, dergi, su, ceket, saat, mavi,
daire, edebiyat…
2. Varlıkların Sayılarına Göre İsimler
a. Tekil İsim
Aynı türden varlığın bir tanesini karşılayan isimlerdir.

ÖRNEK: ağaç, asker, elma, pencere, insan, kuş… c. Topluluk İsmi
b. Çoğul İsim Çoğul ekini almadığı halde birden çok varlıktan oluşan
bir grubu karşılayan isimlerdir.
Aynı türden olan birden çok varlığı karşılayan
isimlerdir. Türkçede isimlere çoğul anlam “-lar /-ler” Örnek(ler): orman, ordu, sınıf, millet, küme, deste,
çoğul ekiyle kazandırılır. Bu eki alan isimler çoğul komisyon…
isimlerdir.
5
HUZUR
Sen kimsin?
Benim adım …………………….
……………………. Yaşındayım.
19….’te ……………………. Doğdum.
…………………….’da yaşıyorum
Bir gün bir kral ama halkı tarafından sevilen
Gözlerimin rengi …………………….
bir kral, huzuru en güzel resmedecek sanatçıya
Saçlarımın rengi …………………….
büyük bir ödül vereceğini ilan eder. Yarışmaya çok
Benim boyum …………………….cm dir.
sayıda sanatçı katılır. Günlerce çalışırlar birbirinden
Boş zamanlarımda …………………….……………………. güzel resimler yaparlar. Sonunda eserleri saraya
……………………. Yemeyi severim teslim ederler. Tablolara bakan kral sadece
……………………. Yemeyi sevmem ikisinden hoşlanır. Ama birinciyi seçmesi için karar
vermesi gereklidir. Resimlerden birisinde sükûnetli
En sevdiğim renk …………………….
bir göl vardır. Göl bir ayna gibi etrafında yükselen
Ben …………………….
dağların görüntüsünü yansıtmaktadır. Üst tarafta
pamuk beyazı bulutlar gökyüzünü süslüyorlardı.
Resme kim baktı ise onun mükemmel bir huzur resmi
olduğunu düşünüyordu.
Diğer resimde de dağlar vardı. Ama engebeli

ve çıplak dağlar. Üst tarafta öfkeli bir gökyüzünden
Bu kim?
yağmurlar boşanıyor ve şimşek çakıyordu. Dağın
Onun adı …………………….
eteklerinde ise köpüklü bir şelale çağıldıyordu.
……………………. Yaşındadır. Kısaca resim hiç de huzurlu gözükmüyordu. Fakat
19….’te ……………………. Doğmuş. kral resme bakınca, şelalenin ardında kayalıklardaki
…………………….’da yaşıyor. çatlaktan çıkan mini minnacık bir çalılık gördü.

Çalılığın üstünde ise anne bir kuşun örttüğü bir kuş
Gözlernin rengi …………………….
yuvası görünüyordu. Sertçe akan suyun orta yerinde
Saçlarının rengi …………………….
anne kuş yuvasını koruyordu. Harika bir huzur ve
Onun boyu …………………….cm dir.
sükûn örneği. Ödülü kim kazandı dersiniz. Tabi ki
Boş zamanlarında …………………….……………………. ikinci resim. Kralın açıklaması şöyle idi:
……………………. Yemeyi sever.
-Huzur hiçbir gürültünün sıkıntının ya da
……………………. Yemeyi sevmez.
zorluğun bulunmaması ve sıkıntının olmadığı yer
En sevdiği renk …………………….
demek değildir. Huzur bütün bunların içinde bile
Onun mesleği ……………………. yüreğimizin sükûn bulabilmesidir.
6
3. Varlıkların Oluşuna Göre İsimler Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz. Boşlıkları doldurunuz
a. Somut İsim, - Bu armut mu?
Duyu organımızdan biriyle algılayabildiğimiz
- Evet, bu armut.
isimlerdir.
-Bu sandalye mi?
Örnek(ler):Rüzgâr, soğuk, sıcak, acı (tat), koku, -Hayır, sandalye değil. Bu masa.
- bu elma mı? (elma)

b. Soyut İsim
- ………………………
Duyu organımızdan herhangi biriyle - şu süt mü? (süt)

algılayamadığımız kavramları ifade eden - ………………………
sözcüklerdir.
- o kahve mi?(çay)
Örnek(ler): Kin, iyilik, kötülük, nefret, kıskançlık, - ………………………

ayrılık, özlem, aşk, sevgi, acı (üzüntü), mutluluk, - Bu biber mi?(pırasa)
vicdan, umut, sevinç, keder… - ………………………
- şu top mu?(top)
SERT ÜNSÜZ YUMUŞAMASI
- ………………………
Türkçe’ de sert - süreksiz ünsüz (ç, k, p, t)
- o çatal mı?(kaşık)
ile biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir ek
gelirse sözcüklerin sonda bulunan ç sesi c'ye, k sesi - ………………………
g, ğ'ye, t sesi d'ye, p sesi b'ye dönüşür. Buna
- Bu bıçak mı?(bıçak)
"ünsüz yumuşaması" denir.
- ………………………
Örnekler : Bilek-bileği Kitap-kitabı
-şu koltuk mu?(koltuk)
Ağaç-ağaca İnat-inadı
İnanç-inancımız Kanat-kanadı - ………………………
Borç-borcu Senet- senedin
- o tabak mı?(tabak)
Tek heceli sözcüklerin çoğu bu kurala uymaz:
Aç-aça Bit-bitince Tok-toku Ot-ota - ………………………
Set-setin Sat-satılık Türk-Türk'ün Kat-katın
- Bu kitap mı?(defter)
 Yabancı dillerden dilimize gelmiş sözcükler de bu - ………………………
kuraldan etkilenir. Millet-milleti Hükümet-
hükümete - şu kalem mi?(kalem)
Sanat-sanatı Hakikat-Hakikatı Devlet-devleti - ………………………
 Sert- ünsüz yumuşamasından
etkilenmeyen Türkçe sözcükler: Yanıt-yanıtı - o silgi mi?(silgi)
Yarat-yaratan - ………………………
Anıt-anıtı Kanıt-kanıtı Gölet-gölettin
- o Zeynep mi?(Hatice)
- ………………………
Bir gün değil, - Şu Asım mı?(Abdullah)

- ………………………
Her gün istersen olur.
7
Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz. Boşlıkları örneğe uygun ÇATLAK KOVA HİKÂYESİ
şekilde doldurunuz
Sucu, boynuna astığı

uzun bir sopanın uçlarına
taktığı iki büyük kovayla su
taşırmış. Kovalardan biri
- BU NE? -BU KİM? çatlakmış. Sağlam olan kova her
-BU SAAT. -BU Einstein
seferinde ırmaktan patronun evine ulaşan uzun yolu
dolu olarak tamamlarken, çatlak kova içine konan suyun
Çöpkutusu-Kasap-Berber-Bilgisayar-Mehmet-Müdür- sadece yarısını eve ulaştırabilir imiş. Bu durum iki yıl
Vinç-Salatalık-Nuran-Deterjan-Fatma-Elmas-Ahmet- boyunca her gün böyle devam etmiş. Sucu her
Ördek-Kaptan-Anahtar-Doktor-Pencere-Polis-Tavşan seferinde patronunun evine sadece 1,5 kova su
götürebilirmiş. Sağlam kova başarısından gurur
duyarken, zavallı çatlak kova görevinin sadece yarısını
yerine getiriyor olmaktan dolayı utanç duyuyormuş.
İki yılın sonunda bir gün çatlak kova ırmağın
kıyısında sucuya seslenmiş.
Bu kim? Bu ne? – Kendimden utanıyorum ve senden özür
dilemek istiyorum.
Sucu sormuş;
– Neden utanç duyuyorsun?
Kova cevap vermiş;
– Çünkü iki yıldır çatlağımdan su sızdığı için
 Aşağıda ismi yazılan varlıklardan sınıfımızda olanları taşıma görevimin sadece yarısını yerine
bulalım ve var olarak işaretleyelim. Sınıfımızda getirebiliyorum. Benim kusurumdan dolayı sen bu
olmayanları ise yok olarak işaretleyelim. kadar çalışmana rağmen, emeklerinin tam karşılığını
Berber Kasap Bilgisayar Mehmet
O var O yok O var O yok O var O yok O var O yok
alamıyorsun.
Müdür Vinç Fatma Elmas Sucu şöyle demiş.
– Patronun evine dönerken yolun kenarındaki
Salatalık Nuran Deterjan Ahmet
çiçekleri fark etmeni istiyorum.
Ördek Kaptan Anahtar Doktor Gerçekten de tepeyi tırmanırken çatlak kova
patikanın bir yanındaki yabani çiçekleri ısıtan güneşi
Pencere Polis Çöpkutusu Tavşan
görmüş. Fakat yolun sonunda yine suyunun yarısını
kaybettiği için kendini kötü hissetmiş ve yine sucudan
özür dilemiş.
Aşağıdaki diyoloğu okuyunuz ve sınıfınızdaki
Sucu kovaya sormuş.
arkadaşlarınızla canlandırın.
– Yolun sadece senin tarafında çiçekler
A:Merhaba ………B……, iyi günler. olduğunu ve diğer kovanın tarafında hiç çiçek
olmadığını fark ettin mi? Bunun sebebi benim senin
B:Merhaba ………A……, iyi günler.
kusurunu bilmem ve ondan yararlanmamdır. Yolun senin
A: ……B………. Nasılsınız? tarafına çiçek tohumları ektim ve her gün biz
ırmaktan dönerken sen onları suladın. İki yıldır ben bu
B: Çok şükür iyiyim.
güzel çiçekleri toplayıp onlarla patronumun sofrasını
A:……B………, sana arkadaşımı tanıtmak istiyorum. O, süsleyebildim. Sen böyle olmasaydın, o evinde
………C……, bu güzellikleri yaşayamayacaktı.
B: ………C……, Sizinle tanıştığıma memnun oldum. benim Hayat akarken, eksiklikleriniz den utanmak
ismim de ………B……, yerine, onları nasıl bir avantaja dönüştürebileceğinizi
bulabilirsiniz.
A: Hoşça kal.
B: Güle güle.
8
İSMİN HALLERİ: AİLE BİREYLERİ
1.YALIN HALİ: İsimlerin durum eki almamış

şeklidir. İsimler çekim eki ve yapım eki alsalar da
yalın halde sayılır.
ÖRNEK: Oda, adam, düşünce, yol, kitaplık,
defter(ler), çalışkan
2. YÖNELME HALİ(-e hali):
Bu benim annem.
Annemin adı…………… ……
İsmin –e ve –a eki almış halidir. Cümlede isme
........................ tarihinde …………….’da
yönelme anlamı katar. Yükleme Neye?, Kime? Sorularına
alınan cevaptır. Yönelme eki almış kelime cümlede dolaylı doğdu.
tümleç görevinde olur.
O ……….’da yaşıyor.
ÖRNEK: -Kedi ağaca çıktı.
Annem ………..yaşındadır.
-Suyu bardağa koydu.
–İstediğin kitapları masaya koydum. Annemin mesleği ………….
–Bahçeye çıkıp biraz oynayalım mı?
–En sevdiğim sanatçı bugün İzmir’e geliyormuş. ………………………………..sever.
–Bahçedeki ağaçlara su verdin mi?
……………………………………. Sevmez.
Alıştırmalar:
1. Arkadaşınla nereye gittiniz?(kütüphane)
………………………………………………………………………….. Bu benim babam.
2. Akşam nereye gidelim?(ev)
Babamın adı…………… ……
…………………………………………………………………………..
3. İşimiz ne zamana bitecek? (yarın) ........................ tarihinde …………….’da
…………………………………………………………………………..
doğdu.
4. …………………………………………………………………………..?
Yaza tekrar görüşürüz. O ……….’da yaşıyor.
…………………………………………………………………………..
5. İstediğin kitapları nereye bırakayım? (masa) Babam ………..yaşındadır.
…………………………………………………………………………..
Babamin mesleği ………….
6. Teneffüste nereye gidelim?
………………………………………………………………………….. ………………………………..sever.
7. …………………………………………………………………………..?
Kursa geldim. ……………………………………. Sevmez.
Bu benim erkek kardeşimdir.
9
Erkek kardeşimin adı…………………… KİBRİT-ÇÖPÜ
……………yaşındadır.
O odasını düzenli kullanır.
Kardeşimin mesleği ……………
Onun boyu ……….
Boş zamanlarında …………………………….sever.
Biz onunla iyi anlaşırız.

Kibrit kutusundaki kibritler, toplumun içinde
yaşayan insanlar gibidir. Hepsi birbirinin aynısı gibi
Bu benim kız kardeşimdir. görünseler de her biri farklıdır. İnsanın yaşamı gibi
her bir kibrit önce yanar ve sonunda kül olup sönüverir
Kız kardeşimin adı……………………
ama etkileri farklı farklı olur. Kimi kibrit çöpü bir
……………yaşındadır. amaca hizmet etmek için yanar, kimi amaçsız tüketir
ömrünü. Kimi yanarak zarar verir çevresine…
O odasını düzenli kullanır. – Bazıları öyle incedir ki her an kırılacak, yanmaz
Kardeşimin mesleği …………… diye düşünürsünüz ama en iyi de onlar yanar.
– Bazıları öyle kalındır ki yanınca hiç sönmeyecek
Onun boyu ………. diye düşünürsünüz ama alev bile almadan ucundaki
kimyasal madde bir anda yanıp sönüverir.
Boş zamanlarında ……………………………..sever.
– Kimileri düzgün değildir ama yine de eksiksiz
Biz onunla iyi anlaşırız. görevini yerine getirir.
– İlk yanan kibrit çöpleri hep en üstekilerdir.
– Binlerce kibrit çöpü bir ağaçtan çıkar da, bir
Ülke Milliyet Halk
Afganistan Afgan Afgan kibrit çöpü yeter koca bir ormanı yakmaya…
Arnavutluk Arnavut Arnavut – Islanmış bir kutuda yanabilecek kuru bir kibrit
Cezayir Cezayirli Cezayirli
kalmamıştır artık… İnsan içinde yaşadığı toplumdan
Kıbrıs Kıbrıslı Kıbrıslı
Mısır Mısırlı Mısırlı
ayrı düşünülemez, ister istemez etkilenir.
İngiltere İngiliz İngiliz – Bazı kibrit çöpleri kutuda aykırı bir şekilde
Almanya Alman Alman diğer yöne bakar ve kutu açıldığında ilk önce onlar
Japonya Japon Japon
fark edilir ve ilk önce onlar yanar.
Ürdün Ürdünlü Ürdünlü
Kazakistan Kazak Kazak
– Bazı kibrit çöpleri birbirine yapışıktır. Biri
Malezya Malezyalı Malezyalı yanınca diğeri de yanar.
Fas Faslı Faslı – Bazı kibrit çöpleri de kendisiyle birlikte kutuyu
Norveç Norveçli Norveçli
da yakan kibrit çöpleridir. İçinde bulundukları toplumu
Pakistan Pakistanlı Pakistanlı
Filistin Filistinli Filistinli
da beraberinde yakarlar.
Moldova Cumhuriyet Moldavalı(lar) Moldavalı(lar) – Bazı kibrit çöplerinin ucunda yanıcı kimyasal
Rusya Rus Rus maddesi yoktur. Çöp olmaktan öteye geçemez. Kutu
Suudi Arabistan Suudi Arabistanlı Suudi Arabistanlı
içinde amaçsızca işe yaramadan öylece durur.
Suriye Suriyeli Suriyeli
Türkiye Türk Türk
Toplumun içerisinde amaçsız ve işe yaramadan yaşar
Ukrayna Ukraynalı Ukraynalı giderler.
Amerika Birleşik Devletleri Amerikalı Amerikalı Hayat akarken, kibrit çöpü karar vermez nasıl ve
neden yanacağına, insan bulunduğu toplumda kendi
yolunu çizebilir kader izin verdiği ölçüde…
10
3. BELİRTME HALİ(-i hali): 4. BULUNMA HALİ (-de hali)
İsmin “-ı, -i, -u, -ü” belirtme hâl
eklerinden birini almış biçimidir. İsmin bu hâline, “i İsimlerin “-da,-de,-ta,-te” eki almış halidir.
hâli” de denilmektedir. Cümleye bulunma anlamı katar.
Cümlede bir nesneyi belirttiği için “neyi?”
ÖRNEK: Sokakta çok insan var.
sorusu ile bulunabilir. Belirtme durumu eki, sonuna
Bu kelime sözlükte yok.
geldiği sözcüğü belirtili nesne yapar
Evde oturan annesiydi.
ÖRNEK: Ağacın dalında bir kuş vardı.

Canlılar güneşi bekliyor.(Neyi bekliyor?) Not: Eğer “-da,-de” eki kelimenin anlamını
Evdeki kitapları getirdim.(Neyi getirdin?)
değiştirmişse bu hal eki değil yapım ekidir.
Evde ebruyu gördüm.(kimi gördün?)
O öğrenci en gözde oyuncumuzdur.
Yalın hali -i Hali

- i hali
Yalın hali Belirtme
(belirtme durumu)
Kitap Kitabı
asker askeri
Mermer ………………………….
kas ………………………….
kağıt …………………………. Masa ………………………….
seçim …………………………. Tablo ………………………….
düşünce …………………………. Telefon ………………………….
bayrak …………………………. Bisiklet ………………………….
bayram ………………………….
Asansör ………………………….
çiçek ………………………….
Gitar ………………………….
Başak ………………………….
tarih …………………………. Kulak ………………………….
kemik …………………………. Çerçeve ………………………….
deney …………………………. Damacana ………………………….
harita …………………………. Otobüs ………………………….
iskelet ………………………….
Helikopter ………………………….
uçak ………………………….
Matematik ………………………….
birey ………………………….
Ankara …………………………. Sınav ………………………….
Cumhuriyet …………………………. Düzlem ………………………….
ırmak …………………………. Hikâye ………………………….
aile …………………………. Saygılı ………………………….
sinema ………………………….
Mahalle ………………………….
vatan ………………………….
Meyve ………………………….
duygu ………………………….
Bayram ………………………….
Kavun ………………………….
11
5. ÇIKMA HALİ (-den hali): BİR KÜÇÜK TEBESSÜM
Eklendiği kelimeyi dolaylı tümleç yapar; “çıkma,

ayrılma, uzaklaşma” bildirir. İsmin ayrılma hâli, yani
dolaylı tümleç, yükleme sorulan “nereden, kimden,
neden” sorularının cevabıdır.
İsmin sonuna –den veya dan eklerinden birisinin

gelmesiyle olur
ÖRNEK:
okul-dan çıktı, ev-den ayrıldı, yurt-tan geliyor,

Küçük kız, hüzünlü bir yabancıya gülümsedi.
devlet-ten istedi...
Bu gülümseme adamın kendisini daha iyi
NEREDEN? hissetmesine sebep oldu. Bu hava içinde yakın

geçmişte kendisine yardım eden bir dosta teşekkür
etmediğini hatırladı.
Hemen bir not yazdı, yolladı. Arkadaşı bu
1. Sen nere........ geliyorsun? (Ev)
teşekkürden o kadar keyiflendi ki, her öğlen yemek
............................................................................
yediği lokantada garson kıza yüklü bir bahşiş
2. Bu kitap........ nere........ aldın? (Kitapçı)
bıraktı. Garson kız ilk defa böyle bir bahşiş
............................................................................ alıyordu. Akşam eve giderken, kazandığı paranın bir
3. Ahmet nere........ geldi? (Almanya) parçasını her zaman köşe basında oturan fakir
............................................................................ adamın şapkasına bıraktı. Adam öyle ama öyle

minnettar oldu ki. İki gündür boğazından aşağı
4. Öğretmen nere........ çıktı? (Sınıf)
lokma geçmemişti.
............................................................................
Karnını ilk defa doyurduktan sonra, bir
5. Ekmek........ nere........ aldın? (Bakkal) apartman bodrumundaki odasının yolunu ıslık çalarak
............................................................................ tuttu. Öyle neşeliydi ki, bir saçak altında titreşen
6. Fatma nere........ geldi? (Irak) köpek yavrusunu görünce, kucağına alıverdi. Küçük
köpek gecenin soğuğundan kurtulduğu için mutluydu.
............................................................................
Sıcak odada sabaha kadar koşuşturdu. Gece
7. Dağcı nere........ indi? (Dağ)
yarısından sonra apartmanı dumanlar sardı. Bir
............................................................................ yangın başlıyordu. Dumanı koklayan köpek öyle bir
8. Çay........ nere........ aldın? (Kantin) havlamaya başladı ki, önce fakir adam uyandı, sonra
............................................................................ bütün apartman halkı. Anneler, babalar dumandan
9. Bu saat........ nere........ getirdin? (İsviçre)

boğulmak üzere olan yavrularını kucaklayıp, ölümden
kurtardılar.
............................................................................
Bütün bunların hepsi, beş kuruşluk bile
10. Sen elbise........ nere........ aldın? (Mağaza)
maliyeti olmayan bir
TEBESSÜMÜN sonucuydu.
............................................................................
12
EŞ ANLAMLI KELİMELER ZIT (KARŞIT) ANLAMLI KELİMELER
Yazılışları ve okunuşları farklı olmasına rağmen Anlamca birbirinin karşıtı olan, birbiriyle
aynı anlamı taşıyan kelimelerdir. Eş çelişen kelimelere zıt anlamlı kelimeler adı
anlamlı sözcükler birbirlerinin yerine kullanılabilir. verilir. Türkçemizde her sözcüğün eş anlamlısı
Eş anlamlılık çoğunlukla Türkçe sözcüklerle dilimize olmadığı gibi zıt anlamlısı da yoktur. Zıt anlamlı
yabancı dillerden girmiş sözcükler arasındadır. sözcükler genellikle nitelik veya nicelik bildiren
sözcüklerde yani sıfat ve zarf özelliğindeki
Önek: sözcüklerde bulunur.
Örnek:
Aşağıda verilen kelimeleri eş anlamlılarının

karşısına yazınız Aşağıda verilen kelimeleri zıt anlamlılarının
karşısına yazınız
Siyah - cevap - kalp - kelime - ileti -
özgün - dil - bellek - medeniyet - al - Berrak - Temiz - Geri - Çirkin - Dış -
misafir - model - zengin - fakir - Sıcak - Seyrek - Kötümser - Çıkmak -
enteresan - faks - kriter Sol - Fakir
Belgegeçer :………………………. Bulanık :……………………….

Eylem :………………………. Kirli :……………………….
Gönül :………………………. İleri :……………………….
Hafıza :………………………. Güzel :……………………….
İlginç :………………………. İç :……………………….
Kara :………………………. Soğuk :……………………….
Kırmızı :………………………. Sık :……………………….
Konuk :………………………. İyimser :……………………….
Lisan :………………………. İnmek :……………………….
Mesaj :………………………. Sağ :……………………….
Orijinal :………………………. Zengin :……………………….
Ölçüt :……………………….
Örnek :………………………. Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler
Sözcük :……………………….
Uygarlık :………………………. Yazılış ve okunuşları aynı olan; ama anlamları
Varsıl :………………………. birbirinden farklı olan sözcüklere eş sesli (sesteş)
Yanıt :………………………. sözcükler denir. Bunlar yalın hâlde olabildikleri gibi
Yoksul :………………………. ek almış hâlde de olabilirler.
Örnek:
Balyoz camı paramparça eder ancak,

çeliği en sağlam haline getirir.
Rus Atasözü
13
Aşağıdaki boşlukları uygun ismin hal ekleriyle ANNE VE EVLADI
doldurunuz. Annemin yalnızca bir
gözü vardı. Ondan nefret
1. Ahmet İtalya........ Türkiye........ geldi.
ederdim… Çünkü bu durum beni
2. Hasan İstanbul....... Ankara........ gitti. utandırıyordu. Ailemizi
3. Annem Irak........ İstanbul........ geldi. geçindirmek için okulda aşçılık
4. Mehmet Türkiye........ hangi ülke........ gitti? yapardı. İlkokulda iken bir gün
annem bana merhaba demeye gelmişti. Yerin dibine
5. Geçen sene İngiltere........ Fransa........ gittim.
geçmiştim. Bunu bana nasıl yapabilirdi? Onu görmezden
6. Tren........ indim, vapur........ bindim. geldim. Ona nefretle baktım ve oradan kaçtım. Ertesi gün
7. Tramvay........ indim, otobüs........ bindim. sınıfta bir arkadaşım dedi ki
8. Araba........ indim, vapur........ bindim. “Eeee senin annenin yalnızca bir gözü var!”
Yerin dibine girmek istedim. Ve de annemin
9. Taksi........ indim, uçak........ bindim.
ortadan kaybolmasını istedim. Bu yüzden o gün onunla
10. Uçak........ indim, araba........ bindim. karşılaşınca dedim ki
11. Yarın okul........ gideceğim. “Beni gülünç duruma düşüreceğine ölsen daha
12. Kızılırmak, Karadeniz........ dökülür. iyi?!!!”
Annem karşılık vermedi. Dediklerim hakkında bir
13. Küçük çocuk ........ doğru yürüdü.
saniye bile durup düşünmedim çünkü çok kızmıştım. Onun
14. Annem pazar…….. elma aldı. duyguları beni ilgilendirmiyordu. Onu evde
15. Balıklar deniz…… yaşar. istemiyordum…
16. Dal….. kuş var. Çok çalıştım ve Singapur’a okumaya gittim. Sonra
evlendim. Kendi evimi aldım. Çocuklarım oldu ve
17. Çocuklar bahçe….. oynuyorlar.
hayatımdan memnundum. Bir gün annem beni ziyarete
18. Köpek et…. yedi mi? gelmişti. Kaç yıldır beni görmemiş ve torunlarını
19. Ekmek, un……… yapılır. tanımamıştı. Kapıya gelince çocuklarım ona güldüler. Ona
20. Soğuk……. ellerim üşüdü. “Evime gelip çocuklarımı nasıl
21. Ağacı........ bahçeye dedem dikti. korkutabilirsin! HEMEN BURADAN GİT!” diye
bağırdım.
22. Kalemim ev........ kalmış.
Buna annemin sessizce “Kusura bakmayın. Yanlış
23. Kağıt........ masa........ bıraktım. adrese geldim galiba” dedi ve gözden kayboldu.
24. Komşu........ aşure geldi. Bir gün mezunlar toplantısı için okuldan bir
25. Sınıf........ havalandıralım mı? mektup aldım. Karıma “iş seyahatine gidiyorum” diye
bahane uydurdum. Mezunlar toplantısından sonra sırf
26. Konu........ öğretmen anlattı.
meraktan eski eve gittim!!!. Komşularım, annemin
27. Dağ........ esen rüzgar çok soğuktu. öldüğünü söylediler.
28. Elma........ tabak........ yıka da koy. Hiç üzülmemiştim.
Bana verilsin diye annemin bıraktığı bir mektup
29. Kantin........ çay aldım.
verdiler.
30. Sabah uçak........ indiler.
“En sevgili oğlum her zaman seni
düşünüyorum… Singapur’a gelip çocuklarını korkuttuğum
için üzgünüm. Mezunlar gününe geleceksin diye çok
sevinmiştim. Ama seni görmek için yataktan kalkabilir
miyim bilemiyorum. Sen büyürken sürekli bir utanç
kaynağı olduğum için üzgünüm. Biliyor musun… sen çok
küçükken bir kaza geçirmiştin ve gözünü kaybetmiştin.
Anne olarak senin tek bir gözle büyümene
dayanamazdım. Bu yüzden sana kendi gözümü verdim…
O gözle benim yerime görüyor diye seninle o
kadar gurur duyuyordum ki.
Bütün sevgimle…..Annen…
14
Fiil: 2. DURUM FİİLLER
Varlıkların yapmış olduğu hareketleri, içinde
bulundukları durumları, etkiledikleri işleri ifade eden
Öznenin süreklilik gösteren bir durumu anlatan
sözcüklere fiil denilir.
fiillerdir. Durum fiillerde nesne yoktur. ne?, neyi?,
Örnek:
kimi? Sorularına cevap alamayız. Durum fiiller
kalk uyu, bak, çöz, vur, ağla insanların isteyerek ve istemeyerek yaptığı
işlerdir. Durumun geçmesi için başka bir durumun
I.ANLAMLARINA GÖRE FİİLLER olması gerekir.
ÖRNEK:
1. KILIŞ FİİLLER gülmek, ağlamak, yatmak, üzülmek gitmek
Öznenin kendi isteğiyle gerçekleşen ve öznenin

yaptığı işten nesneyi etkilediği fiillerdir.
Bu fiillerde işten etkilenen bir nesne (varlık)
vardır. Eğer fiile ne?, neyi?, kimi? Sorularına cevap
alabiliyorsak bu fiil kılış fiildir Dün gece erkenden uyumuşum.
. Sandalyede oturuyor.
ÖRNEK:
3. OLUŞ FİİLLER
Öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği

değişimi bidiren fiillerdir.zaman içerisinde
kendiliğinden olma söz konusudur. Oluş fiillerde
genellikle bir durumdan başka duruma geçme söz
Öğretmen kitaplarını çantasına koydu.(öğretmen neyi koydu?) konusudur.
(özne) (nesne) (fiil-yüklem) ÖRNEK:
solmak, acıkmak
Mustafa tahtayı sildi.(Mustafa neyi sildi?
(nesne) (fiil- yüklem)
NASRETTİN HOCA’ NIN YAŞI
Nasrettin Hoca’ nın yakın arkadaşı Hocanın İlkbaharda ağaçlar yeşillenir.

yaşını merak eder ve sorar:
– Hocam kaç yaşındasın? Nasrettin Hoca cevap verir : Bebeğin boyu büyümüş.
– 45 yaşındayım. Aradan uzun yıllar geçer sorar
arkadaşını yine sorar:
– Hocam kaç yaşına geldin?
– 45 yaşındayım der yine hoca. Arkadaşı şaşırır ve
sorar:
– Hocam bu nasıl olur? Yıllar önce de 45 yaşındayım
demiştin.
– Eee adam sözünden döner mi hiç?
15
Aşağıda verilen cümlelerde ki fiilleri anlamlarına 20. Bu makine kullanılmadığı müddetçe paslanır.
göre ayırarak aşağıdaki tabloda uygun bölüme 21. Bu sorunun cevabını öğretmen de bilmiyormuş.
yazınız. 22. Bulaşıkları yıkadıktan sonra koltuğa uzandım.
23. Bünyesi zayıf olduğundan çabuk hastalanır.
Kılış Fiiller Durum Oluş Fiiller 24. Çocuk, birden elektrikler kesilince çok korktu.
Fiiller 25. Çocuklar anlatılanları can kulağıyla dinliyorlardı.
26. Dondurmaları buzluğa koymayı unuttuğun
için erimiş.
27. Dün gece rüyamda okul birincisi olduğumu gördüm.
28. Eşyaları taşımadan önce evi güzelce temizledik.
29. Eve girer girmez mutfağa doğruldu.
30. Evin ahşap merdivenleri bakımsızlıktan için
için çürümüş.
31. Evlat, elindeki silahı yere bırak.
32. Gece geç yattığı için sabah erken uyanamadı.
33. Giderken unutmamak için hediyesini
çantasına koydu.
34. Görmeyeli baya büyümüşsün.
35. Her saba okula otobüsle gidiyor.
36. İyi izle; topu doksana atacak.
37. Kerem şu an evde bilgisayar oyunu oynuyordur.
38. Komşumuz Halil bey geçen hafta öldü.
39. Köye gitme zamanı; kirazlar olgunlaşmıştır.
40. Küçük kız sırtındaki koca çuvalı yolun karşısına
kadar taşıdı.
41. Misafirler gider gitmez hemen yattı.
42. Neden sabahları geç kalkıyorsun.
43. çiçeğe su vermezsen yaprakları sararacak.
1. Ağaçtaki meyvelere ulaşmak için 44. Odaya girdiğimde televizyonun
durmadan zıplıyor. karşısında gülüyordu.
2. Ahmet’in köpeği de artık iyice yaşlandı. 45. Onun da saçları ağarmış.
3. Akşam ninem bize masal anlatacak. 46. Osman, hoşça kal demeden telefonu
4. Annem akşama kadar cam sildi. yüzüme kapattı.
5. Anneme anneler günü için aldığım çiçekler solmuş. 47. Otobüs durmaması gereken yerde durdu.
6. Araba az daha küçük çocuğa çarpacaktı. 48. Pastayı dolaba koyalım ki bayatlamasın.
7. Babamla birlikte bahçenin her bir köşesine 49. Rıza her sabaha derse geç geliyor.
ağaç diktik. 50. Salona girer girmez paltosunu koltuğa fırlattı.
8. Bahar geldi; ağaçlar yeşerdi. 51. Sıkı bir diyetle bir ayda tam on kilo zayıfladı.
9. Bahçedeki otlar çok uzamış. 52. Sibel, yarışmayı kazanamadığı için ağlıyormuş.
10. Başkanın uyarısıyla tüm salon bir anda sustu. 53. Şair kendisine sorulan soruları
11. Bebeğin karnı acıkmış. samimiyetle cevapladı.
12. Ben kalkayım artık; yemek pişmiştir. 54. Tatilde iyice dinlenin.
13. Bir an önce annesine kavuşmak için merdivenleri 55. Tavuk da nar gibi kızarmış.
hızlıca çıktı. 56. Teyzem her akşam sahil boyunca yürür.
14. Bir haftadır aradığı küpesini temizlik yaparken 57. Tüm sınıf bahçedeki çöpleri topladı.
koltuğun altında buldu. 58. Üç gün sonra eve gelince baktık ki ekmek, peynir,
15. Birkan’a artık teyzesi bakacak. yoğurt hepsi küflenmiş.
16. Borçlarını ödeyemediği için arabasını satacakmış. 59. Vazoyu kedi kırmış.
17. Bu balta da iyice körelmiş. 60. Zorlansam da sonunda kavanozun kapağını açtım.
18. Bu günden sonra artık havalar soğur.
19. Bu güzel hikayeyi Selma yazmış.
16
II. YAPILARINA GÖRE FİİLLER
II. 1. BASİT FİİLLER FİİLDE YAPI BASİT TÜREMİŞ BİRLEŞİK

Yapım eki almamış fiillerdir bu fiiller çekim eki sordu.
alsalarda basit fiillerdir. okudu.
ÖRNEK:
yazdırdı.
Öğrenciler beni anl(a)ı+yor+lar
sevindim.
Kök+zamankipi+kişi eki
gelebildi.
II.2. TÜREMİŞ FİİLLER Durdu.
söz etti.
Bir ya da birden fazla yapım eki almış fiillerdir. vurdu.
düşündürdü
 İsimler yapım eki alarak fiil olabilirler göz attı.
ÖRNEK: çizdi.
su+la+mak, güzel+leş+mek, göz+le+mek
söyleyiverdi.
görüştüm.
 Fiiller yapım eki alarak yeni bir fiili
durdurdu.
karşılayabilir.
ÖRNEK: düştüm
sev+il, sus+tur, uyan+dır koşturdu
göründü
II.3. BİLEŞİK FİİLLER memnun
olduk
Yeni eylemi karşılamak için en az iki kelimenin bir eziyet
araya gelmesiyle oluşan fiillere denir. çekmiş
bildirdin
 Yeterlilik Fiilleri konuşabildi
okuttu
ÖRNEK: uyudum
Başar-a-bilirim →Başar-a-mam gidedurun
Aç-a-bilirim →Aç-a-mam anlatmış
Oku-y-a-bilir →Oku-y-a-maz
kalktı
koparmayın
 Tezlik Fiilleri
ödeyeceksin
ÖRNEK: kalabilirim
Al-ı-verdi→Al-ı-vermedi→Al-ma-y-ı-verdi haberleşiriz
koşmayın
 Süreklilik Filler çizdirdi
garipsedik
ÖRNEK: inat etme
bak-a-dur-un
paslanmış
uyu-y-a-kal-mış
sabrettim
 Yaklaşma Fiili
kovaladı
ÖRNEK: sayıyor
düş-e-yaz-dı. önemsiyoruz
boğul-a-yaz-dı. eritmiş
rica ettik
temizlemişsin
17
Aşağıdaki formu doldurunuz. HELE BİR DE E-MAİLİNİZ OLSAYDI
Adı soyadı :……………………..…………………….. Temizlik Personel şefi kısa
Yaşı :…………………….. bir iş görüşmesini takiben ve
test (yer temizletme)
Doğum yeri :……………………..
yaptıktan sonra şunu söyler:
Kardeş sayısı :…………………….. ” – İşe kabul edildin,
Saç rengi :…………………….. bana e-mail adresini ver,
sana başlama tarihini ve
Göz rengi :……………………..
getireceğin evrakları
Sevdiğin yemek:…………………… bildireceğim.”
Sevdiğin film :…………………….. Adam boynu bükük bir
şekilde bilgisayarının ve tabii ki e-mailinin
Sevdiğim şarkı: …………………….. olmadığını söyler.
Sevdiğim kitap:…………………….. Personel şefi bu durumda yaşayan birisi
olarak düşünülemeyeceğini ve yaşamayan
Adres :
birisini de işe alamayacağını yüzüne vurur.
……………………. Mahallesi …………………….Caddesi Adam ne yapacağını bilmez ve kırgın bir şekilde
ve cebinde sadece 10$ ile dışarı çıkar.
…………………….Sokağı …………………….apartmanı
Hale gidip 10 kg domates almaya karar
kapı no:……… daire no:….. verir , kapı kapı dolaşarak domatesleri satar ve
sermayesini iki katına çıkarır. Bu işi üç kere
……………………../BURSA.
daha yapar ve sermayesini 160 $’a yükseltir.
Telefon :…………………….. Artık bu şekilde yaşamını devam
E-mail adresi :…………………….. ettirebileceğine kanaat getirir. Her sabah
evinden biraz daha erken çıkar ve daha geç
Pasaport no :……………………..
döner.
Kimlik no :…………………….. Her gün parasını katlamakla meşguldür.
Kan grubu :…………………….. Kısa bir zaman sonra bir el arabası satın alır,
daha sonra bunu bir kamyonla değiştirir. Bir
İki günü birbirine eşit olan süre sonra bir sevkiyat filosunun sahibidir
artık. 5 yıl sonra adam ABD’nin en büyük gıda
ziyandadır distribütörü olmuştur.

Artık ailesinin geleceğini düşünür ve bir
hayat sigortasına başvurur. Görüşmenin
sonunda sigortacı teklifini göndermek üzere e-
mail adresini ister. Adam e-mail adresinin
olmadığını söyleyince sigortacı şöyle der:
” – Çok tuhaf, bir e-mailiniz olmadan
böyle bir imparatorluk kurmuşsunuz, hele bir de
e-mailiniz olsaydı ne olurdunuz kim bilir..
”Adam düşünür ve şöyle cevap verir :
” – Microsoft ‘ta temizlikçi olurdum.”
18
II. 3. BİRLEŞİK FİİLLER d) Sürerlik Fiili Örnekleri
Birleşik fiilleri oluşturan sözcüklerin ikisi de fiil 1- Hızla gelen arabanın önünde öylece kalakaldı.
ya da biri fiil diğeri isim veya isim soylu olabilir. Fakat (kalakal- ⇒ kal- kal-)
bu sözcüklerden en az biri fiil olmak zorundadır. 2- Sen aşağı inedur, ben şu kağıtları imzalatayım.
Birleşik fiiller yapılışlarına göre üç gruba ayrılır: (inedur- ⇒ in- dur-)
3- Yüzyıllardır süregelen bu düğün adetleri artık
II. 3. 1. Kurallı Birleşik Fiiller:
kültürümüzün bir parçası olmuştur.
Belirli kurallar çerçevesinde bir araya gelerek
(süregel- ⇒ sür- gel-)
oluşan birleşik fiillerdir. Kurallı birleşik fiiller kendi
4- Birazdan geliyorum; siz hamuru yoğuradurun.
anlamlarından uzaklaşarak esas olan ana fiile farklı
(yoğuradur- ⇒ yoğur- dur-)
anlamlar katar. Bu fiiller her zaman birleşik yazılır;
6- Önünden mamasını alınca kedi öylece bakakaldı.
aralarına boşluk konulmaz.
(bakakal- ⇒ bakkal-)
a) Yeterlilik Fiili Örnekleri
Kurallı Birleşik
1- Bir kamyonu tek başıma itebilirim.
Yaklaşma Fiili
Sürerlilik Fiili
Yeterlilik Fiili
(itebil- ⇒ it- bil-)
Tezlik Fiili
2- Yarın konsere sizinle gelebilir miyim?
(gelebil- ⇒ gel- bil-)
3- Meteorolojiye göre bugün kar yağabilirmiş.
Fiil
(yağabil- ⇒ yağ- bil-)
Oturabilirsin
4- Biraz daha yukarı çıkarsan stadyumu görebilirsin.
(görebil- ⇒ gör- bil-) Gelebilir misin?
5- Önümden çekilebilir misin? Gidiver
(çekilebil- ⇒ çekil- bil-) Koşuversen
Düşeyazdım
b) Tezlik Fiili Örnekleri Bakabilirim
1- Uçurtmanın ipi elimden kaçıverdi. Uyuyakaldım
(kaçıver- ⇒ kaç- ver-) Atlayıvermesen
2- Kitabındaki matematik problemini on Yazamam
saniyede çözüverdi. Sahiplenebilirim
(çözüver- ⇒ çöz- ver-) Gidiveririm
3- Sırtındaki çuvalı adamın önüne atıvermiş. Kazanabilirim
(atıver- ⇒ at- ver-) Söylenegelir
4- Yaşlı kadın birden bayılıvermesin mi? Öleyazdın
(bayılıver- ⇒ bayıl- ver-) Başarabilirsin
5- Akşam olmadan şu bulaşıkları yıkayıver. Süregelmiş
(yıkayıver- ⇒ yıka- ver-) Dinleyebilir
misin?
c) Yaklaşma Fiili Örnekleri Benimseyemem
1- Üst geçitten inerken düşeyazdım. Yapabilirsin
(düşeyaz- ⇒ düş- yaz-) Dinleyemez
2- Kıyıdan fazla açılınca boğulayazdı. misin?
(boğulayaz- ⇒ boğul- yaz-) Geliverdi
3- Kaygan zemin nedeniyle otobüs ile Okuyadurun
araba çarpışayazdı.
Bakakalma
(çarpışayaz- ⇒ çarpış- yaz-)
İçiverdi
4- Neredeyse elindeki tabağı düşürüp kırayazacaktı.
Oturadur
(kırayaz- ⇒ kır- yaz-)
Yazabilirim
5- Fanlar bozulduğundan ekran kartı yanayazmış.
Katılabilirim
(yanayaz- ⇒ yan- yaz-)
19
BİR GÜNÜM NASIL GEÇTİ?
Saat 8.00’da çalışmaya başladım.
İşimi saat 17: 00 da bitirdim.

Ben saat 6:30 da kalktım.
Saat 17.30’da eve geldim.
Elimi yüzümü yıkadım.

Yemek yaparken eşim yardım etti.
Saat 19.00’da akşam yemeği yedik.
Kahvaltı yaptım.
Saat 21.00’da gezmek için arkadaşlarımla dışarı

çıktık.
Dişlerimi fırçaladım.
Saat 22.00’da eve geldim.
Elbiselerimi giydim.
Biraz kitap okudum ve birazda televizyon izledim.
Saat 7: 30 da evden çıktım. Otobüse bindim.

Daha sonra aileme iyi geceler dedikten sonra
yattım.
20
II.3. 2. Yardımcı Eylemle Yapılan Birleşik 6- Futbolcu, kötü performansı nedeniyle
Fiiller; taraftarların gözünden düşüyor.
etmek, olmak, kılmak, eyleme, buyurmak.
(gözünden düşmek)
Yardımcı fiilleriyle İsim ya da isim soylu kelimelere
7- Gaz sızıntısı nedeniyle büyük bir
eylemlerle birleşerek, birleşik fiil oluştururlar.
Yardımcı eylemlerle yapılan birleşik fiil yapılırken patlama meydana geldi. (meydana gelmek)
eğer ses türemesi ya da ses düşmesi meydana gelirse, 8- Boş araziye alış veriş merkezi yapılmasına
iki sözcük birleşik yazılır. Herhangi bir ses olayı bütün mahalle karşı çıkıyor. (karşı çıkmak)
meydana gelmezse ayrı yazılır. 9- Çeşitli hilelerle insanların gözlerini
ÖRNEK: boyuyorlar. (göz boyamak)
1- Evlilik teklifimi kabul etti sonunda.
10- Biraz uğraştı ama sonunda
(kabul et- ⇒ kabul + et-)
rakibinin hakkından geldi. (hakkından gelmek)
2- Teşekkür ederek hızlıca oradan uzaklaştı.
(teşekkür et- ⇒ teşekkür + et-)
3- Sizin gibi değerli bir öğretmenle tanıştığıma Aşağıdaki ‘’birleşik fiiller’’in türünü örnekteki gibi
çok memnun oldum. işaretleyiniz
(memnun ol- ⇒ memnun + ol-)
Anlamca Kaynaşmış
Kurallı Birleşik Fiil
Kurallı Birleşik Fiil

Yardımcı Eylemle
Oluşmuş Birleşik
4- Ders çalışırken beni rahatsız etme!
Birleşik Fiil
(rahatsız et- ⇒ rahatsız + et-)
5- Terli terli su içersen hasta olursun.
Fiil
(hasta ol- ⇒ hasta + ol-)
6- Mutlaka iyileşeceksin, biraz daha sabret.
(sabret- ⇒ sabır + et-)
7- Doğru kelimelere seçerek anlatımını daha anlamlı
Affettim
kılabilirsin.
(anlamlı kıl- ⇒ anlamlı + kıl-)
Hapsoldu
8- Çıktım gök yüzüne, seyreyledim alemi… Bilemem
(seyreyle- ⇒ seyir + eyle-) Karar kılmak
9- Sınavdan yüz aldığını duyunca çok mutlu oldu. Kulaklarım çınladı
(mutlu ol- ⇒ mutlu + ol-) Dans ettik
10- Padişahımız öyle emir buyurdu. Vazgeçtik
(emir buyur- ⇒ emir + buyur-) Raks etmiş
Öngördük
II. 3. 3. Anlamca Kaynaşmış Birleşik Yazıver
Fiiller: Sözcüklerin kendi anlamları dışına çıkarak
Terk etti
kaynaşması ile oluşturdukları fiillerdir. Anlamca
Hakkından geldi
kaynaşmış birleşik fiillerin büyük bir bölümünün
Etekleri zil çalıyor
deyimler oluşturur.
Mutlu oldum
ÖRNEK:
Hasta düşmüş
1- Yanlış yolda olduğunu söylemeye dilim
Seyreyledik
varmıyor.(dili varmamak)
Dalıverdi
2- Kitaptaki resimlere şöyle bir göz Hoş gör
gezdirdi. (göz gezdirmek) Varsayalım
3- Niçin söylediklerime kulak asmıyorsun? Uyuyabilirim
(kulak asmamak) Uyuyamam
4- Odanın toplanmadığını görünce küplere Memnun oldum
bindi. (küplere binmek) Mahvolduk
5- Ağaç birden dile geldi. (dile gelmek) Çalışadursun
21
Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. SİYAH DUVAR
1. Rusya’ya ………….. mi?
Hayır, ………….. gitmedik.
………….. gittiniz?
Bursa’ya gittik.
2. Bursa'ya uçakla mı gittiniz?
Hayır, …………..…………..…………...
Ne ile …………..?
…………..…………..…………... (otobüs)
3. Otobüs vaktinde geldi mi?
Hayır, …………..…………..…………... Aynı kalp rahatsızlığıyla aynı kaderi paylasan
Ne kadar gecikti ?
iki yaşlı adam aynı odayı da paylaşıyorlardı. Tek fark
…………..…………..…………..…………...(yarım saat)
4. Hava nasıldı? biri cam kenarında diğeri ise duvar dibinde
Hava …………..…………..………….. yatıyordu. Cam kenarındaki yaşlı adam her gün
5. Bursa'da otelde mi kaldınız? camdan bakarak arkadaşına dışarısını anlatırdı.
Hayır, …………..…………..…………..…………...
Nasıl bir …………..…………..? "Bugün deniz sakin, yine de hafif rüzgar var
…………..…………..…………..…………... (küçük bir pansiyon) sanırım çünkü uzaktaki teknenin yelkenleri rüzgarla
6. Bursa’da pahalı bir lokantada mı yemek yediniz?
doluyor. Park bu sabah sakin, iki salıncak dolu iki
Hayır, ………….. ………….. lokantada yemek yemedik.
Nerede …………..…………..? salıncak bos, dünkü sevgililer yine geldi, aynı yere
………….. bir ………….. yemek …………... oturup konuşmaya başladılar, Elele tutuştular, ne
7. Tatilde Türkçe konuştunuz mu? kadar da yakışıyorlar birbirlerine. Erguvan ağaçları
Hayır, …………..…………..…………... ne kadar güzel açmış her yer mor bir renk almış,
Hangi …………..…………..…………..?
erik ağaçları da beyaz çiçekleriyle onlara eşlik
…………..…………..…………..…………...(Kazakça)
8. Çok fotoğraf çektiniz mi? ediyor. Denizin üzerindeki martılar bugünkü
Hayır, …………..…………..…………..…………... yemeklerini arıyorlar, ne güzel de dalıyorlar suya"
Kaç …………..…………..…………..?
…………..…………..…………..…………...(Bir kaç) Günler böyle geçip gidiyordu ta ki cam
9. Hiç alış veriş yaptınız mı? kenarındaki yaşlı adam kalp krizi geçirene kadar,
Evet ………….. ………….. k . iste o anda duvar kenarındaki adam düğmeye bassa
………….. mağazasından mı yaptınız ?
kurtaracaktı arkadaşını ama şeytana uydu, bunca
Hayır, …………..…………..…………...
zamandır sadece dinleyebiliyordu, artık görebilirdi
Niçin?
Çünkü …………..…………... de, iste bunun için düğmeye basmadı ve hemşireyi
Öyleyse ………….. yaptınız? çağırmadı. Aynı kaderi paylaştığı kişiyi ölüme
………….. ………….. …………... (Pazar) gönderdi, ama o bunun haklı bir savunma olduğunu
Pazar ucuz muydu?
düşünüyordu. Ertesi gün hastabakıcılar ölen yaşlı
Evet, …………..…………...
adamın yerine kendisini koymaya gelmişlerdi. Hemen
10. Bursa’da ………….. ………….. gittiniz mi?
Evet, Bursa’da pikniğe gittik. yatağının yerini değiştirdiler, işte o günlerdir
Pikniğe ………….. ………….. geldi mi? bakmak istediği manzarayı nihayet görecekti.
Hayır, pikniğe arkadaşlarımız gelmedi.
Öyleyse kimlerle pikniğe gittiniz? Başını kaldırdı ve pencereden baktı;
…………..…………..…………..…………...(ailece) "Simsiyah bir duvar".
Çok ………….. ………….. mi?
Evet, çok eğlendik
22
FİİL ÇEKİMİ Tekik Tekil
Eylemi, zaman ya da dilek, kişi ile birlikte Ara – ma – dı – m Gül – me – di – m
bildiren fiil çekimi veya çekimli fiil denir.
Ara – ma – dı – n Gül – me – di – n
1. FİİLLERDE KİP Ara – ma – dı Gül – me – di
Eylemin gösterdiği iş, durum veya oluşun zamana Çoğul Çoğul
bağlı olarak nasıl gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini Ara – ma – dı – k Gül – me – di – k
gösteren söyleyiş kalıplarına kip adı verilir.
Ara – ma – dı – nız Gül – me – di – niz
Türkçede kipler, haber ve dilek kipleri olmak
üzere ikiye ayrılır: Ara – ma – dı – lar Gül – me – di – ler
1.1. BİLDİRME (HABER) KİPİ EKLERİ Ona demli bir çay hazırladım ve ben de
Haber kipleri, fiilin geçmişte yapıldığını, her melisa çayı poşetini attım, kupamdaki sıcak suya.
zaman yapıldığını, yapılmakta olduğunu veya gelecekte Elindeki gazeteyi önündeki küçük sehpaya
yapılacağını haber verir. bıraktı.
Çayından bir yudum aldı.
Türkçe ’de 4 temel zaman vardır, bunlar: Arkasına yaslanarak gözlerimin içine baktı.
1) Geçmiş zaman Biraz gergince bir ses tonu ile “Bunca
a) Bilinen (görülen / belirli) geçmiş zaman zamandır neden aramadın beni?” dedi.
b) Öğrenilen (duyulan / belirsiz) geçmiş Hiçbir şey söyleyemedim.
zaman Melisa çayından bir yudum aldım ve
2) Şimdiki zaman
pencereye doğru yürüdüm.
3) Gelecek zaman
4) Geniş zaman (Tüm zamanları kapsar.)
Alıştırma
Lütfen örnekteki gibi yapınız
1.1.1. GEÇMİŞ ZAMAN EKİ (-Dİ, / -MİŞ)Eylemin
Sen dün sabah çamaşır yıkadın mı?
geçmişte yapıldığını bildiren zamandır.
a) Bilinen (Görülen / Belirli) Geçmiş Zaman Eki Hayır yıkamadım, ders çalıştım.(ders çalışmak)
(-di, -dı, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü) 1- Siz geçen yıl İngilizce öğrendiniz mi?
Hayır........................................................
Görülen, tanık olunan, bilinen veya yapıldığından
(Türkçe öğrenmek)
emin olunan geçmişe ait bir eylemin anlatılmasında
2- Sen dün öğleden sonra parka gittin mi?
veya bildirilmesinde kullanılır.
Hayır...........................................................
ÖRNEK
(Kütüphaneye gitmek)
Dün tüm ödevlerimi bitirdim. (Bilinen)
3- Sen dün akşam çamaşır yıkadın mı?
Ellerini güzelce yıkadı. (Görülen, tanık olunan) Hayır .........................................................
Ayak sesleri yaklaşıyor, geldiler. (Duyularla (Ütü yapmak)
kesinleşmiş) 4- Dün gece geç mi yattı?
Türkiye Cumhuriyet 1923’te kuruldu. (Bilimsel Hayır ..........................................................
kesinlik) (Erken yatmak)
5- Onlar geçen hafta futbol oynadılar mı?
Dili Zaman Fiil Çekimi Hayır..........................................................
Olumlu (Basketbol oynamak)
1. Tekil Kişi, ben sev – di – m 6- Siz geçen yıl araba satın aldınız mı?
2. Tekil Kişi, sen sev – di – n Hayır ..........................................................
3. Tekil Kişi, o sev – di (ev satın almak)
7- Onlar geçen yaz Türkiye’ye gittiler mi?
1.Çoğul Kişi, biz sev – di – k Hayır ..........................................................
2.Çoğul Kişi, siz sev – di – niz (İtalya’ya gitmek)
3.Çoğul Kişi, onlar sev – di – ler
Olumsuz
23
b)Öğrenilen (Duyulan / Belirsiz) Geçmiş Zaman BURNUNDAN KIL ALMAMAK
Eki (-mış, -miş, -muş, -müş)
Zengin yaşlı bir adam bir sabah
Görülmeyen, başkasından duyulan veya bittikten sonra müthiş bir baş ağrısıyla uyanır, İlaç
fark edilen geçmişe ait bir eylemin anlatılmasında veya alır, geçmez. Bir iki gün bekler, ağrı
bildirilmesinde kullanılır. devam eder. Doktor çağrılır. Doktor
ÖRNEK: muayene eder, ağrının sebebini
bursa’ya dün çok yağmur yağmış. (Başkasından anlayamaz sadece ağrı kesiciler verip,
öğrenilmiş.) gider. Fakat adamın baş ağrısı
Ben görmeyeli epey büyümüşsün. (Sonradan fark geçeceğine daha da artarak sürer. Baş ağrısının yanında
gözleri de yaşarmaya baslar. Başka doktorlar çağrılır.
edilmiş.)
Adam ağrıyı kesene servet vaat eder. Ama doktorların
Keloğlan bir de bakmış ki… (Masal üslubu. Masal ve
hiçbiri ağrıyı kesemediği gibi sebebini de bulamaz.
fıkra anlatım biçiminde de “başkasından öğrenilme”
Baş ağrısından geceleri de uyuyamayan adam iyice
anlamı vardır.)
kötüleşmiştir. Baş ağrısı ve devamlı gözyaşları hayatı
çekilmez kılmıştır. Tedavi için yurtdışına da giderler,
Alıştırma hastanede uzun bir süre kalır, çeşitli testler yaparlar bir
Aşağıdaki cümleleri duyulan geçmiş zamanın türlü doktorlar teşhis koyamaz.
olumsuzuyla tamamlayınız. Memleketine evine dönmesini orda dinlenmesini daha
doğrusu son günlerini evinde geçirmesi tavsiye edilir.
Zengin adam ne yapalım kaderimiz böyleymiş deyip
Ömer dün okula git……………………. .
çaresiz evine döner.
Ali babasına telefon aç……..…………. . Bir gün, yaşlı adam kendini iyi hissetsin diye
Bekir dün hiç birşey ye……………….. . eski berberi çağrılır. Berber yataktan kalkamayan yaşlı
Sen geçen hafta pikniğe git…………… . adamı tıraş ederken, adamcağız derdini anlatır ve ölümü
Balıklar daha öl……………………….. . beklediğini söyler. Berber bir an düşünür ve der ki;
- Sakın sizin burnunuzda kıl dönmüş olmasın.
Doğru söyle…………………………… .
Adamın burnunu kontrol eder;
Siz bu konuyu anla……………………. . - Hah işte! Kıl dönmüş. Sorun değil ben
Ben matematikten kötü not al………… . hallederim.
Biz meseleyi anla……………………... . Deyip yaşlı adamın şaşkın bakışlarına
Veli çok konuş………………………… . aldırmaksızın çantasından cımbızı kaptığı gibi kılı çeker.
Ev halkı yaşlı adamın müthiş çığlığıyla odaya koşar.
Onlar dün durakta çok bekle………….. .
Berber canı çok yanmış olan yaşlı adamın elinden zor
Sen Mustafa'ya hediye al……………… . alınır ve cımbızın ucunda tuttuğu yirmi santimlik kılla
Dün misafirler gel…………………….. . evden kovulur.
Sen dün derste öğretmenini dinle……... . Adamın burnu kanlar içindedir. Pansumanlar
Ahmet benim doğum günümü unut…… . yapılır, adam yatıştırılıp tekrar yatağına yatırılır. Ertesi
sabah yaşlı adam aylardır ilk defa rahat bir
Alıştırma
uykudan uyanır. Gözlerinin yaşarması geçmiştir. Baş
Aşağıdaki cümleleri duyulan geçmiş zamanın sorusu
ağrısından ise eser kalmamıştır. Dönen kılın sinire değip
yapınız. gittikçe uzayarak dayanılmaz ıstıraplara yol açtığını
Ömer İngilizce öğren……………… ……..…? doktorlar ancak o zaman keşfeder. Çözümün bu kadar
Çocuk uyu………………… ……………..…? basit olabileceği kimsenin aklına gelmemiştir. Sapasağlam
Öğretmen kitapları getir…………… ……..…? ayağa kalkan yaşlı adam, vaadini yerine getir. Berberi
Öğrenciler ödevlerini yap……….…. …….…? çağırtır ve ona bir servet bağışlar…
Arzu sınıfı geç…………….… ………………? Burnundan kıl aldırmayanların başı çok ağrır…
Ekmek fiyatları art…………..…. ……….….? Hayat akarken bazen büyük sorunların çok
Selda dün çok üşü………….…. ……………? basit çözümleri olabilir. Bu çözümlere ulaşmak için
herkesi dinlemeyi bilmek, herkesin fikirlerine açık olmak
Öğrenciler sorunun cevabını bil……… …….?
gerekir.
Almatı'ya yağmur yağ………..… ……….….?
Annen akşam yemeğini hazırla……… ……..?
24
MURAT'IN ARABASI 3. ‘Gitmek’ şimdiki zaman olumlu soru olarak
Murat, bu sabah erkenden uyanmış. Elini, tamamlayınız.
yüzünü yıkamış, tıraş olmuş. Ben eve ---------------- Biz eve---------------------
Gri pantolon ve üzerine açık mavi gömleğini Sen eve----------------- Siz eve----------------------
giymiş. Lacivert çizgili kravatını takmış. Kahvaltısını O eve ------------------- Onlar eve--------------------
aceleyle yapmış. Evden dışarıya çıkmış. Otobüse
4. ‘Öğrenmek’ şimdiki zaman olumsuz soru olarak
binmiş. Doğru araba galerisine gitmiş. Murat uzun
tamamlayınız.
zamandır araba almak için para biriktirmiş. En sonunda
Ben Türkçe ----------- Biz Türkçe -------------
o çok beğendiği arabaya sahip olacakmış.
Sen Türkçe ------------- Siz Türkçe -------------
İstediği arabanın önüne gelince heyecanı iyice Türkçe ---------------- Onlar Türkçe -----------
artmış. Sevinçle galeri sahibine doğru yürümüş. Murat,
en sonunda kırmızı renkli arabasına kavuşmuş. 5. ‘Spor yapmak’ şimdiki zaman olumlu olarak
tamamlayınız.
Lütfen sorulara cevap veriniz. Ben spor----------------- Biz spor -----------------
1. Murat, sabah uyanınca neler yapmış? Sen spor------------------ Siz spor -----------------
……………….………………………….………………………… . O spor -------------------- Onlar spor --------------
2. Murat, hangi kıyafetleri giymiş?
6. ‘Ders çalışmak’ şimdiki zaman olumsuz olarak
……………….………………………….………………………… .
tamamlayınız.
3. Otobüse binip nereye gitmiş?
Ben ders -------------------- Biz ders-----------------
…………….………………………….………………………… Sen ders-------------------- Siz ders-----------------
4. Murat, neden para biriktirmiş? O ders----------------------- Onlar ders---------------
…………….………………………….…………………………
5. Neye sahip olmak istiyormuş? 7. ‘Koşmak’ şimdiki zaman olumsuz soru olarak
……………….………………………….………………………… tamamlayınız.
Ben parkta ----------------- Biz parkta ---------------
1.1.2. ŞİMDİKİ ZAMAN EKİ (-YOR) Sen parkta ----------------- Siz parkta --------------
Halen yapılmakta olan, henüz tamamlanmamış bir O parkta--------------------- Onlar parkta ----------
eylemin anlatılmasında veya bildirilmesinde kullanılır.
ÖRNEK 8. ‘İçmek’ şimdiki zaman olumsuz soru olarak
Bahçede çiçekleri suluyor. tamamlayınız.
Bu problemi bir türlü çözemiyorum Ben kahve ------------------- Biz kahve --------------
‘gelmek’ Sen kahve ----------------- Siz kahve ----------------
Ben geliyorum Biz geliyoruz O kahve ------------------ Onlar kahve -------------
Sen geliyorsun Siz geliyorsunuz
O geliyor Onlar geliyorlar
9. ‘Oynamak’ şimdiki zaman olumlu olarak
ALIŞTIRMALAR
tamamlayınız.
1. Okumak’ şimdiki zaman olumlu olarak
Ben satranç ---------------- Biz satranç -------------
tamamlayınız.
Sen satranç ---------------- Siz satranç -------------
Ben ---------------- Biz--------------------
O satranç ----------------- Onlar satranç-----------
Sen ---------------- Siz---------------------
O ---------------- Onlar------------------
10. ‘Alışveriş yapmak’ şimdiki zaman olumsuz
2. ‘Beklemek’ şimdiki zaman olumsuz olarak
olarak tamamlayınız.
tamamlayınız.
Ben alışveriş ----------------Biz alışveriş -------------
Ben durakta --------------- Biz durakta ----------
Sen alışveriş ----------------Siz alışveriş-------------
Sen durakta---------------- Siz durakta--------------
O alışveriş --------------------Onlar alışveriş --------
O durakta ----------------- Onlar durakta ----------
25
11. ‘Müzik dinlemek’ şimdiki zaman olumlu soru MARANGOZ
Ben müzik -------------------Biz müzik----------------
Sen müzik--------------------Siz müzik---------------
O müzik ---------------------Onlar müzik-------------
12. ‘Yemek yapmak’ şimdiki zaman olumsuz soru

Ben yemek------------------Biz yemek --------------
Sen yemek----------------Siz yemek-----------------
Yaşlı bir marangozun emeklilik çağı gelmişti.
O yemek ------------------Onlar yemek---------------
İşveren müteahhidine, çalıştığı konut yapım
13. ‘Kahvaltı yapmak’ şimdiki zaman olumsuz işimden ayrılmak ve eşi, büyüyen ailesi ile
olarak tamamlayınız. birlikte daha özgür bir yasam sürmek
Ben sekizde kahvaltı-------Biz sekizde kahvaltı -------- tasarısından söz etti. Çekle aldığı ücretini
Sen sekizde kahvaltı----------Siz sekizde kahvaltı --- elbette özleyecekti. Emekli olmak
O sekizde kahvaltı-------------Onlar sekizde kahvaltı-- ihtiyacındaydı, ne var ki. Müteahhit iyi isçisinin
ayrılmasına üzüldü. Ve ondan, kendine bir iyilik
14. ‘Evden çıkmak’ şimdiki zaman olumlu soru
olarak, son bir ev daha yapmasını rica etti.
Ben saat onda evden --------Biz onda evden---------
Marangoz kabul etti ve ise girişti, ne var ki
Sen onda evden --------------Siz onda evden-------- gönlünün yaptığı iste olmadığını görmek pek
O saat onda evden----------Onlar saat onda evden—------ kolaydı. Baştan savma bir işçilik yaptı ve
kalitesiz malzeme kullandı. Kendini adamış
15. ‘Uyanmak’ şimdiki zaman olumsuz soru olarak olduğu mesleğine böyle son vermek ne
tamamlayınız. talihsizlikti!.. İşini bitirdiğinde, işveren, evi
Ben 7:30’da-------------Biz yedi 7:30'da --------------
gözden geçirmek için geldi. Dış kapının
Sen 7:30’da------------Siz 7:30’da----------------
O 7:30’da----------------Onlar 7:30’da----------------
anahtarını marangoza uzattı. "Bu ev senin" dedi,
"sana benden hediye". Marangoz şoka girdi. Ne
16. ‘Yaşamak’ şimdiki zaman olumsuz soru olarak kadar utanmıştı! Keşke yaptığı evin kendi evi
tamamlayınız. olduğunu bilseydi! O zaman onu böyle yapar
Ben Türkiye’de ----------------Biz Türkiye’de ---------- mıydı? Bizim için de bu böyledir. Gün be gün
Sen Türkiye’de ---------------Siz Türkiye’de ----------- kendi hayatımızı kurarız. Çoğu zamanda,
O Türkiye’de -----------------Onlar Türkiye’de ---------
yaptığımız ise elimizden gelenden daha azını
koyarız. Sonra da, şoka girerek, kendi
17. ‘İstemek’ şimdiki zaman olumlu olarak
tamamlayınız. kurduğumuz evde yaşayacağımızı anlarız. Eğer
Ben çay ---------------- Biz çay------------------ tekrar yapabilsek, çok daha farklı yaparız. Ne
Sen çay ------------------- Siz çay -------------------- var ki, geriye dönemeyiz.
O çay------------------- Onlar çay ------------------- Marangoz sizsiniz. Her gün bir çivi çakar, bir
tahta koyar ya da bir duvar dikersiniz. "Hayat
18. ‘Ödeme yapmak’ şimdiki zaman olumsuz bir kendin yap tasarımıdır" demiştir biri. Bugün
olarak tamamlayınız. yaptığınız davranış ve seçimler, yarın
Ben ödeme---------------- Biz ödeme----------------- yaşayacağınız evi kurar. Öyle ise onu akıllıca
Sen ödeme-----------------Siz ödeme---------------
kurun.
O ödeme ------------------Onlar ödeme -----------------
26
………………………………………………………………
Malzemeler
1. ……………………. …………………….
2. …………………….…………………….
3. …………………….…………………….
Fotoğraf
4. …………………….…………………….
2) 5. …………………….…………………….
3) 6. …………………….…………………….
7. …………………….…………………….
8. …………………….…………………….
9. …………………….…………………….
10. …………………….…………………….
Yapılışı:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
27 …………………………………………………………………………………………………………………
28
1. 1. 3. Gelecek Zaman Eki (-ecek, -acak) 7- Tatilde neler yapacaksın?
...……………………………………….
Gelecek zaman içerisinde bir eylemin bildirilmesinde 8- Ne zaman ders çalışacaksın?
kullanılır. ...……………………………………….
9- Hafta sonu nereye gideceksin?
Örnek …..........………………………………..
Yarın hastaneye gideceğim. 10- Büyüdüğün zaman ne olacaksın?
İşe yarın başlayacaksın.
...………………………………………..
Bu toplantıya onu çağırmayacağız.
Alıştırma
Alıştırma
Lütfen aşağıdaki sorulara cevap veriniz.
Lütfen gelecek zaman ile tamamlayınız.
1-Sen yarın ne yapacaksın? (Çamaşır yıkamak)
1- Souzan akşam ödevini yap……………...… .
…………….……..…………….……..
2- Onlar sinemaya git…………………….... .
2-Sen akşam ne yapacaksın?(Bilgisayar kursuna gitmek)
3- Ben İngilizce öğren…………………..….. .
4- Bakkaldan ekmek ve peynir al……….… . …………….……..…………….……..
5- Biz hafta sonu pikniğe git……………….. . 3-O bu gece ne yapacak? (Televizyon seyretmek)
6- Soğuk su içme hastalan…………………. . …………….……..…………….……..
7- Ben boş vakitlerimde kitap oku………… . 4-Siz yarın sabah ne yapacaksınız?(Parkta koşmak)
8- Biz arkadaşlarla futbol oyna……………. . …………….……..…………….……..
9- Siz akşam yemeğini lokantada ye…….... . 5-Onlar öğleden sonra ne yapacaklar?(Antreman yapmak)
10- Ahmet’le ben satranç oyna.……………... . …………….……..…………….……..
11- Ferdi yarın arabasını tamir et…………… . 6-Biz hafta sonu ne yapacağız? (Pikniğe gitmek)
12- Gelecek yıl Türkiye’ye git……………….. .
…………….……..…………….……..
13- Ahmet gelecek hafta evlen……………… .
7-Siz gelecek hafta ne yapacaksınız? (Yüzmeye gitmek)
14- Biz yarın sabah balık tutmaya git………. .
…………….……..…………….……..
15- Yarın anneme mektup yaz……………… .
16- Ben gelecek yıl üniversiteyi bitir……..…. . 8-Onlar gelecek ay ne yapacaklar? (Türkçe öğrenmek)
17- Biz çok zengin ol………………………… . ………….……..…………….……..
18- Siz benimle gel……………………….….. . 9-Sen pazartesi günü ne yapacaksın? (Hastaneye gitmek)
…………….……..…………….……..
10-Salı günü ne yapacaksın? (Dişçiye gitmek)
…………….……..…………….……..
Alıştırma
11-Siz çarşamba günü ne yapacaksınız? (Tatile gitmek)
Lütfen sorulara cevap veriniz.
…………….……..…………….……..
1- Bu akşam ne yapacaksın? 12-Onlar perşembe günü ne yapacaklar? (Evlenmek)
………………………………………… …………….……..…………….……..
2- Yarın sabah ne yapacaksın? 13-Biz cuma günü ne yapacağız? (Taşınmak)
..……………………………………….. ………….……..…………….……..
3- Yarın öğleden sonra ne yapacaksın? 14-Cumartesi günü ne yapacaksın? (Araba tamir
...………………………………………. etmek)
4- Hafta sonu neler yapacaksın? ………….……..…………….……..
…………………………………………
15-Pazar günü ne yapacaksınız? (Sinemaya gitmek)
5- Gelecek ay neler yapacaksın?
………….……..…………….……..
.………………………………………...
6- Gelecek yıl neler yapacaksın?
.………………………………………...
29
Alıştırma
Aşağıda şimdiki zaman olarak verilen fiilleri gelecek

zamana göre yazınız.
Örnek : bakıyor - bakacak
Okuyor - ……………..
Dinliyor - ……………..
Temizliyor - …………….
Seyrediyor - ……………..
Çalışıyor - ……………..
İçiyor - …………….. Bir ormanda iki ormancı ağaç kesiyormuş.
Geçiyor - ……………..
Birinci ormancı sabah erkenden kalkıyor, ağaç
Tutuyor - ……………..
Soruyor - …………….. kesmeye başlıyormuş, bir ağacı kesip hemen
Görüyor - …………….. diğerine geçiyormuş. Gün boyunca, dinlenmek için ve
Seviniyor - …………….. öğle yemeği için kendine vakit ayırmıyormuş.
Uyuyor - …………….. Akşamları da ormancı arkadaşından birkaç saat
Siliyor - ……………..
sonra ağaç kesmeyi bırakıp evine
Açıyor - ……………..
Oynuyor - …………….. daha geç gidiyormuş. ikinci ormancı ise arada bir
Gidiyor - …………….. dinleniyor ve hava kararmaya başladığında evine
dönüyormuş. Bir hafta boyunca kim daha fazla ağaç
Alıştırma kesecek bakalım demişler, bu yoğunlukta çalıştıktan
sonra ne kadar ağaç kestiklerini saymaya
Kelimeleri önce gelecek zamana çevriniz sonra
cümlede kullanınız. başlamışlar.
Sonuç: ikinci ormancı çok daha
Örnek: geliyor - gelecek fazla ağaç kesmiş. En çok ağacı kendinin kestiğini
sanan birinci ormancı çok şaşırmış:
 O yarın akşam bize gelecek.
– Bu nasıl olabilir? Ben daha çok çalıştım.
yazıyor - …………
Senden daha erken ağaç kesmeye başladım,
 ……………………………………… .
senden daha geçevime döndüm. Ama sen daha fazla
biliyor - ………….
 ……………………………………… . ağaç kestin. Bunu nasıl başardın, sırrın nedir?
yürüyor- …………. İkinci ormancı tebessümle yanıt vermiş:
 ……………………………………… . – Bir sırrım yok. Sen durup dinlenmeden
kızıyor- …………. çalışırken ben birkaç ağaç kestikten sonra hem
 ……………………………………… . dinleniyordum hem de baltamı biliyordum. Keskin
süpürüyor- …………. baltamla, daha az çabayla, daha çok ağaç kestim.
 ……………………………………… . Kendimize, sevdiklerimize zaman ayırmak,
duruyor- …………. kendimizi eğitmek, bilgi becerilerimizi
 ……………………………………… . artırmak, baltamızı bilemektir.
koşuyor- …………. Başarıya ulaşmak için tek yol çok çalışmak
 ……………………………………… . değil yüksek bilgi, beceri sahibi olup verimli
çalışmaktır.
BALTAYI BİLEMEK
30
1.1.4. Geniş Zaman Eki (-r, -(a)r, -(e)r, -(ı)r, - Alıştırma
(i)r, -(u)r, -(ü)r) Lütfen boşlukları doldurunuz.
Eylemin geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanların tümüne
ait olduğunun, yani her zaman tekrarlandığının 1. Annenler bizim evde ne kadar kalacak?
bildirilmesinde ve genel yargıları anlatmakta kullanılır. Galiba …………………………………. bizimle kalacaklar.
ÖRNEK: 2. Ne zaman tatile çıkacaksın?

Akşamları kitap okurum. ……………………………………….……tatile çıkacağım.
Her yaz köyümüze gideriz.
Dünya, Güneş’in etrafında döner. 3. Ne zaman işin bitecek?
Galiba ……………………………………………… bitecek.
ALIŞTIRMA
Lütfen sorulara örnekteki gibi cevap veriniz. 4. Daha ne kadar televizyon seyredeceksin?
Örnek : ……………………………… kadar …………………….. .
Bugün saat 2'de okulda olacak mısın? 5. Daha ne kadar yolumuz kaldı?
Evet, bugün saat 2'de okulda olacağım. ………………………… daha …………………………… .
Hayır, korkarım olmayacağım. Evde yemek yapıyor olacağım.
(yemek yapmak) 6. Ne zaman bize geleceksin?
………………………… sonra …………………..… .
1. Bu sabah büroda olacak mısın?
Evet, ………………………………………………….. . 7. Ne zaman alış verişe gideceğiz.
Hayır, …………………………………………………………………………… . ……………………………………… sonra gideceğiz.
(uyumak)
8. Daha ne kadar bekleyeceğim?
2. Bugün saat 3'te evde olacak mısın? ……………………………… daha bekleyeceksiniz.
Evet, ………………………………………………...... .
Hayır……………………………………………………………………………. 9. Ne zaman yemek yiyeceğiz?
(alış veriş yapmak) Zannederim ……………………… sonra ………….. .
3. Bu akşam sinemada olacak mısın? ALIŞTIRMA

Evet, …………………………………………………… . Lütfen sorulara cevap veriniz.
Hayır, …………………………………………………………………………….
(evde oturmak) 1. Öğretmen kime kızıyor ?
…………………………………………………………………………….
4. Bu hafta sonu partide olacak mısın? (Öğrenci)
Evet, …………………………………………………… .
Hayır, ……………………………………………………………………………. 2. Polis kimi yakalıyor ?
(ders çalışmak) …………………………………………………………………………….
(Hırsız)
3. İnsanlar nerede bekliyor ?

…………………………………………………………………………….
(Durak)
4. Uçak nereden geliyor ?

…………………………………………………………………………….
(Türkiye)
5. Kime mektup yazdın ?
…………………………………………………………………………….
(Aile)
31
6. Okuldan eve yürüyerek kim geldi ?
…………………………………………………………………………….
(Ben)
7. Yarın havuza kimler gelecek ?

…………………………………………………………………………….
(Arkadaş)
8. Pastayı kime götürüyorsun ?

…………………………………………………………………………….
(Amca)
9. Meyve ve sebzeyi nereden aldın ?

……………………………………………………………………………. BARDAK OLMAYI BIRAKALIM ARTIK!
(Pazar)
Hintli Bir usta, çırağının mutsuz bir şekilde devamlı
10. Çocuk neyi yırttı ? her şeyden şikayet etmesinden usanmıştır.
……………………………………………………………………………. çırağına bir ders vermek ister ve çırağını tuz
(Kağıt) almaya gönderir. Çırak, tuz almaya beni niye
gönderdi diye şikayet ederek döner. Usta, bir avuç
11. Baba kime para veriyor ? tuzu bir bardak suya atıp karıştırıp, içmesini söyler.
…………………………………………………………………………….
(Ben) Çırak, tuzlu suyu içer içmez tükürmeye başlar.
Usta sorar:
12. Bu kimin kitabı ? – Tadı nasıl?
……………………………………………………………………………. Çırak öfkeyle cevap verir:
(Ben) – Tadı berbat, acı
Usta gülümser, çırağını kolundan tutar ve dışarı
13. Bu kitabı nereden aldın ?
çıkarır. Az ilerdeki gölün kıyısına götürür ve
…………………………………………………………………………….
çırağına bu kez de bir avuç tuzu göle atıp, gölden su
(Okul)
içmesini söyler. Suyu içen çırak, ağzının
kenarlarından akan suyu koluyla silerken, usta
14. Dün akşam nereye gittin ?
tekrar sorar:
…………………………………………………………………………….
– Tadı nasıl?
(Kütüphane)
Çırak cevap verir:
15. Akşam kim geç yattı ? – Tadı çok güzel, ferahlatıcı
……………………………………………………………………………. – Tuzun tadını aldın mı?
(Öğrenci) diye sorar usta,
– Hayır suyun tadından başka tat almadım.
16. Nereye gidiyorsun ? diye cevaplar çırağı. Usta, gölün yanına diz çökmüş
……………………………………………………………………………. olan çırağının yanına oturur ve şöyle der:
(Pastane) – Yaşamda kederler, sıkıntılar tuz gibidir, ne az, ne
17. Annem neyi yıkadı ? de çoktur. Sıkıntın olduğunda yapman gereken tek
……………………………………………………………………………. şey sıkıntı veren sorunla ilgili hislerini
(Çamaşır) genişletmektir. Onun için sorunlarla başa çıkarken
sen de bardak gibi değil, göl gibi olmaya çalış.
32
17. Kardeşim nerede oturuyor ?
ALIŞTIRMA …………………………………………………………………………….
Lütfen sorulara cevap veriniz. (Koltuk)
1. Kim ağladı ? 18. Kitaplar kimde duruyor ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Bebek) (Öğretmen)
2. Kimler sınava gelmedi ? 19. Bu olayda kimde suç yok ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Öğrenci) (Ali
3. Annen ne pişiriyor ? 20. Nereye bakıyorsun ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Yemek) (Manzara)
4. Bekir neyi okuyor? 21. Bu akşam kime gideceğiz ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Kitap) (Osman)
5. Ali nerede ders çalışıyor ? 22. Terzi neyi dikti ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Sınıf) (Elbise)
6. Nerede hava çok soğuk ? 23. Öğrenciler nereye gidiyorlar ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Öskemen) (Havuz)
7. Çocuk kimin kitabını yırttı ? 24. Kimde çok para var ?
……………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….
(Öğretmen) (Zengin)
8. Tren saat kaçta kalkıyor ?
……………………………………………………………………………. KENDİNİZİ TANITMA
(7:15)
9. Ninem kimlere masal anlattı ? Benim adım ………………………….
……………………………………………………………………………. ……………yaşındayım.
(Arkadaş) 19…. te …………………’da doğdum.
10. Hangi öğrenciyi tanıyorsun ? ………….’da yaşıyorum.
……………………………………………………………………………. Benim boyum………….cm’dir.
(Küçük boylu) ………………………………………. severim.
11. Bize ne zaman geleceksin ? ………………………….. sevmem.
……………………………………………………………………………. En sevdiğim renk ………..tır.
(Yarın) Benim ……………..(meslek)
12. Doktor nereye gidiyor ?
……………………………………………………………………………. Annemin adı…………… ……
(Hastane) O ……….’da yaşıyor.
13. Amcam ve halam nereden geliyorlar? Annem………………………………..(meslek)
…………………………………………………………………………….
(Biz) Babamın adı…………… ……
14. Dayım ve teyzem nereye gidiyorlar ? O ……….’da yaşıyor.
……………………………………………………………………………. Babamin mesleği ………….
(Ev) Bu benim ……kardeşim var
15. Ağabeyim ve ablam kimden geliyorlar ? Erkek kardeşlerimin adlarıı ……………………
…………………………………………………………………………….
(Komşu) Erkek kardeşlerimin adları ……………………
16. Annem neyi temizliyor ?
…………………………………………………………………………….
(Halı)
33
BİR GÜNÜM NASIL GEÇER?
Ben erkenden kalkarım.
Bir gün, adam ormanda gezerken bir

kelebeğin kozasından çıkmaya çalıştığını
Ailemle beraber Kahvaltı yaparım.
gördü. Kozasındaki küçük delikten çıkmaya
çabalayan kelebeği saatlerce izledi.
Sonra adam, kelebeğin kozadan çıkmak için

çabalamaktan vazgeçtiğini, gücünün
Otobüse biner ve işe giderim. kalmadığını düşündü. Kelebeğe yardım
edeyim de kolayca çıksın diye düşündü ve
kozadaki deliği daha rahat çıksın diye
büyüttü.
Bu sayede kelebek kozasından kolayca

Saat 8.00’den 17: 00’a kadar çalışırım. çıkabildi. Fakat çıkmaya daha hazır değildi,
sonra eve gelirim.
bedeni hala kuru ve kanatları buruş buruştu.
Adam, kelebeğin gücünü toplayıp, kanatlarını
açıp, uçacağını düşünüyordu. Ama Kelebek
kozasından zamanından önce çıkmıştı. Ne
Ailemle akşam yemeği yeriz.
kadar çabalasa da uçamadı ve buruşmuş
kanatlarıyla yerde sürünmeye devam etti.
Adam iyi niyetli bir şekilde kelebeğe yardım

etmeyi istemişti ama bilmediği nokta;
kelebeğin kozadan çıkmak için çabalaması,
Akşamları arkadaşlarımla dışarıda biraz zaman
geçirim.
bedenindeki sıvının kanatlarına gitmesini ve
bu sayede doğru zamanda kozasından
çıktığında uçabilmesini sağlayacaktı.
Hayat akarken sarf edilen çabalar, uğraşlar

bizi hayatımızdaki bir sonraki adıma
Eve döndüğümde kitap okurum, televizyon seyrederim.
hazırlar, gerekli güce ulaşılmasını sağlar.
Kendi kanatlarınızla uçmak isterseniz emek
vermeniz, zorluklarla mücadele etmeniz
gerekir.
Daha sonra aileme iyi geceler dedikten sonra yatarım.
34
KİTAP SEVGİSİ Alıştırma
Ben yaşlı bir adamım. Kitap okumayı çok severim. Lütfen sorulara cevap veriniz.
Bu sevgiyi ilkokulda kazandım. Babamın simit, şeker, 1- Patates sever misin?
oyuncak alayım diye verdiği paraları biriktirirdim.
Evet, …………………………………
Sonra da mahallemizdeki kitapçıya koşardım. Kitapçı,
Hayır, …………………………………………
elimdeki paraya bakar, sonra da bana kitap seçmemde
yardımcı olurdu. Aldığım kitapları okuduktan sonra bir 2- İngilizce bilir misiniz?
kenara fırlatmazdım. Onları biriktirirdim. Böylece bir Evet, …………………………………
kitaplığım oldu. En güzel günlerim kitaplarımın arasında Hayır, …………………………………………
geçti. İnsanları sevmeyi, hayatı sevmeyi kitaplardan 3- Tawfeeq Bey yemek pişirir mi?
öğrendim. Evet, …………………………………
Şimdi yaşlandım. Şimdi de en mutlu anlarım
Hayır, …………………………………………
kitaplarımla geçiyor. Ama kitap okumayan insanları
görünce çok üzülüyorum. 4- Sofıya Hanım Bulaşık ve çamaşır yıkar mı?
1)Yaşlı adam kitap okuma sevgisini ne zaman Evet, …………………………………
kazanmıştır? Hayır, …………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 5- Suharnı, Türk yemeklerinden hoşlanır mısınız?
………………………………………………………………………………………………… Evet, …………………………………
Hayır, …………………………………………
2)Yaşlı adam babasının verdiği paraları ne yaparmış?
………………………………………………………………………………………………… 6- Olena, Usta Rus yemekleri yapar mı ?
……………………………………………………………………………………………… Evet, ……….…………………………
Hayır, …………………………………………
Lütfen boşluklara geniş zaman eki getiriniz. Sonra 7- Rızky, Sinemaya gider misiniz ?
cevap veriniz. Evet, ……….…………………………
1- Asma, ders dinle………………. mi ? Hayır, …………………………………………
.................................……………. . 8- Raeıfa, iyi İngilizce konuşur mu ?
2- Siz gece çalış…………….. mısınız ? Evet, ……….…………………………
.................................……………. . Hayır, …………………………………………
3- Maceera romanları oku………… musunuz ? 9- Rama, Sabah dişlerini fırçalar mısın ?
.................................……………. . Evet, ……….…………………………
4- Kışın kar yağ………… mı ? Hayır, …………………………………………
.................................……………. . 10-Oladayo,Onlar pazar akşamları televizyon seyreder mi?
5- Ağaçlar baharda çiçek aç…………… mı ? Evet, ……….…………………………
.................................……………. . Hayır, …………………………………………
6- Yazın palto giy……………. miyiz ? 11- Hamoud, Dedeni ve nineni ziyaret eder misiniz?
.................................……………. . Evet, ……….…………………………
7- Her yaz tatile çık………….. mısınız ? Hayır, …………………………………………
.................................……………. . 12- Enıola, öğrenciler pazar günleri futbol oynarlar mı ?
8- Bir fincan kahve iç………… misiniz ? Evet, ……….…………………………
.................................……………. . Hayır, …………………………………………
9- Kardeşin sinemaya gid…………….. mi ? 13- Kawther, Boş zamanlarında kitap okur musun ?
...............................……………. . Evet, ……….…………………………
10- Uçak her hafta Kiev’e git………… mı? Hayır, …………………………………………
.................................……………. . 14- Duha, müzik dinler misin ?
11- Sabahları kahvaltı yap…………. mısın ? Evet, ……….…………………………
.................................……………. . Hayır, …………………………………………
35
Lütfen gelecek zamanın olumsuzu yapınız.
1- Ben hiç sigara iç………………………… .

2- Siz beni hiç anla………………………… .
3- Öğrenciler sınıfta konuş………………… .
4- Sen bana hiçbir zaman yalan söyle……. .
5- Benden izinsiz hiç birşeye dokun ……... . Bir gün Süleyman Peygamber (a.s) bir karıncaya bir
6- Ahmet yarın doktora git………………… . yıllık yiyeceğinin miktarını sorar. Karınca da,
7- Ali annesini hiç üz………………………. .
8- İnsanlar birbirlerini öldür……………….. . - "Bir buğday tanesi yerim" diye cevap verir.
9- Biz gelecek hafta pikniğe git……………. .
10- Ben sana yardım et……………………... . Cevabın doğru olup olmadığını kontrol etmek isteyen
11- Sinan yarın futbol oyna………………… . Süleyman Peygamber (a.s) karıncayı bir şişeye koyar.
12- Yarın sabah erken kalk……………….… . Yanına da bir buğday tanesi koyarak hava alacak
13- Yarın gece televizyona bak……………... . şekilde şişeyi kapatır. Ondan sonra da bir yıl bekler.
14- Gelecek yıl Türkiye’ye git…………….… .
15- Gelecek bayram seni ziyarete gel………. . Müddeti dolunca şişeyi açtığında bir de bakar ki
16- Gelecek ay hiç sinemaya git……………. . karınca buğday tanesinin yarısını yemiş, yarısını da
17- Ben boşa vakit geçir…………………….. . bırakmıştır. Kendi kendine meraklanır.
18- Siz bu yarışmaya katıl…………………… .
19- Ben insanlarla tartış……………………… . Acaba neden yemedi?
20- Siz otobüse bin…………………………… .
Bunun üzerine Hz. Süleyman (a.s) karıncaya buğday
tanesini tamamen neden yemediğini sorar.
Lütfen gelecek zamanın sorusu yapınız.
Karınca da, "Daha önce benim yiyeceğimi yüce
1- Ahmet yarın okula gel………………… ? Allah(c.c) verirdi. Ben de O' na güvenerek bir buğday
2- Sen çay iç…………..………......…… ? tanesini tamam olarak yerdim. Çünkü O beni asla
3- Siz gelecek yıl tatile çık… . ……………. ? unutmaz ve ihmal etmezdi. Fakat bu işi sen üzerine
4- Sen gelecek hafta parka git… ………….? alınca doğrusu nihayet bu aciz bir insandır diye sana
5- Gelecek yıl Ahmet okulu bitir... …………? pek güvenemedim.
6- Ahmet Bey tamirci çağır ………………?
7- Bu hafta sonu çamaşır yıka……...……? Belki beni unutup yiyeceğimi ihmal edebilirsin. O
8- Ahmet bu akşam ütü yap…… … .…….? yüzden de bir yıllık yiyeceğimin yarısını yiyerek,diğer
9- Yarın biz de gel………........………….. ? yarısını da ertesi yıla bıraktım" diye cevap verdi.
10- Sen bu kitabı oku……………......……. ?
11- Anneme mektup yaz………………. ? Yüce Allah (c.c) cümlemizi kul kapısına baktırmasın...
12- Bu akşamki filme bak…………..…….. ?
13- Hasta iyi ol……………..............……..? Günümüzde hepimiz iktisat etmeye (ç)alışalım.
14- Akşam bana telefon aç………………...?
15- Boş vaktim ol…………….........……... ?
HZ. SÜLEYMAN (A.S.) İLE KARINCA
36
 Merak ettiğiniz bilgileri giriş
kattaki danışmadan öğrenebilirsiniz.
 Ortalığı toplama görevini kardeşine verdiler.

(İsim Fiil Eki)
 Bu gün kimse gelmeyecek, ortalığı toplama.
(Olumsuzluk Eki)
VASİYET
Aşağıdaki boşlukları uygun fiilimsi ekleriyle
Adamın birisini kuduz bir köpek ısırdı. Adam hemen
doldurunuz.
doktora gitti. Doktor iğne yaptı, ilaç verdi. Bunların
1. Beni anla……. bu kadar zor mu?
hiç biri fayda etmedi. Doktor bir gün hastaya yakında
2. Bir bak….ı ömre bedeldir.
öleceksin vasiyetini yaz dedi. Hasta eline kâğıt, kalem
3. Bu yıl tarlaya buğday ek…… istiyorum.
aldı. Uzun uzun vasiyetini yazdı. Doktor merak edip
4. Bunları anla…. o kadar kolay değil.
sordu. Hâlâ vasiyetin bitmedi mi? Adam cevap verdi.
5. Çalış…. hem de çok çalışmak.
Ben vasiyetimi yazmadım, ısıracağım adamların
6. Çalış…. zorundayım.
listesini yazdım.
7. İnsanlar yaşa…. için çalışıyorlar.
8. Konuş….. bir sanattır.
1- Adam doktora niçin gitti.?
9. Ondaki çalış… hırsına hayranım.
…………………………………………………….
10. Bütün sorunları anlaş.. yoluyla çözebiliriz.
2- Doktor hastaya ne dedi?
11. Sırf göster… için bu kadar gezinti yapıyorlar.
.……………………………………………………
12. Yalnızlık çektiğinden buralarda kal…. istemiyor.
3- Hasta niçin uzun uzun yazdı?
13. Yaşa….. için çalış…. zorundayız.
..…………………………………………………...
14. Yaşa…. kadar güzeli var mı?
4- Doktor hastaya ne sordu?
Aşağıdaki metinde isim fiillerin altını çiziniz.
.......………………………………………………..
İSİM FİİL (MASTAR)
Bahar gelince insanlar neşelenmeye başlarlar.
Fiillere getirilen “-ma, -ış, -mak” ekleri ile yapılır.
Uçan kuşlar, yeşeren yapraklar, gülüp oynayan
Bu ekler fillere gelerek onları cümle içinde “isim”
çocuklar birer neşe kaynağıdır. Gördüğünüz manzara
yaparlar.
karşısında büyülenmemek elde değildir çoğu zaman.
ÖRNEKLER
Yaşanmış onca yıldan sonra bunları görebilmek
 Mektup yazmak onun için huzur verici bir
güzel şey. Büyüdükçe anlıyor insan yaşadığı yılların
şeydi.
değerini. Kırdığı insanlar, yalan söylediği annesi,
 Ben de sizinle tatile gelmeyi düşünüyordum.
yardım etmediği arkadaşı geliyor aklına ve üzülerek
 Programın başlayışı herkesi heyecanlandırdı.
bakıyor geçmişe. Kimi zaman da imrenilesi
 Yanımda oluşunu, bana sarılışını hiç unutamam.
dostluklarını, hiç unutulmayan paylaşımlarını getirip
 Onun gelişiyle oda bir anda sessizliğe büründü.
aklına, mutlu olmanın tadını çıkarıyor.
 Oturuşu ile herkesin dikkatini üzerine çekti.
Gözlerini kapar kapamaz uyuyamaması bundan
 Bir gülüşü ile her şeyi değiştirmeyi biliyordu.
insanın. Kimi zaman tebessüm edip kimi zaman içten
Olumsuzu: Görmemek, yazmamak, gelmeme, çalmama…
içe ağlaması bundan. Haydi, vakit kaybetmeden
ulaşılmaz dostluklarla yaşama sarılalım çok geç
Not:Kalıplaşmış isimler İsim Fiil olarak kabul olmadan.
edilmezler
 Elindeki çakmak ile oynaması annesini tedirgin
etti.
 Her gün dondurma yersen çok hasta olabilirsin.
37
Lütfen görülen geçmiş zamanla tamamlayınız. KIRLANGICIN HİKÂYESİ
1- Dün arkadaşımla sinemaya git…………… .
2- Ahmet geçen yıl derslerine çok çalış………… .
3- Sen çok doğru söy…………… .
4- Biz Türkçeyi iyi öğren…………… .
5- Siz dün derse geç kal…………… .
6- Onlar soruların cevabını bil………… .
7- Ben dün babama telefon et………… .
8- Seni dün iki saat bekle……………… .
9- Biz bu kitabı sana vermekten vazgeç……………..
Kırlangıcın biri bir gün bi adama aşık olmuş.
10- Ben böyle yaşamaya alış………… .
Her gün pencerenin önüne gelir onu izlermiş.
11- Ahmet annesini çok özle………… .
12- Siz bu kitabı oku…………… . Bir gün bütün cesaretini toplamış ve adama hey
13- Ödevlerimizi bitir…………… . adam ben seni seviyorum uzun zamandır, seni
14- Öğrenciler derste çok konuş………… . izliyorum, demiş. Adam, "Saçmalama sen bir kuşsun
15- Annem bulaşıkların hepsini yıka……… . ben ise bir insan durduk yere sende nereden çıktın?"
16- Polis hırsızları yakala………… . diye bunu içeri almamış, pencerenin önünden
kovalamış. Kırlangıç yine gelmiş, "Tamam seni hiç
Aşağıdaki boşlukları örneğe göre doldurunuz.
rahatsız etmeyeceğim, demiş sadece çok iyi dost
Doğum günümde şarkı söyleyecek misin?
olalım." Adam yine kabul etmemiş ve kovalamış.
1. Bugün bizimle ders çalış………….…………………….. ?
Kırlangıç tekrar gelmiş, "bak demiş, hava çok soğuk
2. Sana verdiğim kitabı oku……………………………….. ?
3. Bu gece televizyon ……………….…………………….. ? seninle çok iyi arkadaş olalım, beni içeri al soğukta
4. Paketleri masanın üzerine ………..…………………….. ? donacağım. Sıcak ülkelere göç etmek zorunda
5. Bu hafta sonu bize………………..…………………….. ? kalacağım, lütfen beni içeri al." demiş. Adam yine
6. Ayşe’nin doğum gününe…………..…………………… ? almamış.
7. Siz bu sene tatile……………………………………… ? Kırlangıç çok üzgün bir şekilde başını önüne eğmiş
8. Yemekten sonra tatlı……………..…………………… ? ve gitmiş. Aradan çok zaman geçmiş, adam pişman
9. Bugün eve erken……………………………………… ? olmuş. Yaz gelmiş, diğer kırlangıçlara sormaya
10. Pazardan meyve……………………………………… ?
başlamış; ama gören olmamış. Sonunda danışma ve
11. Salondaki eşyaların yerini………….……………… ?
bilgi almak için bilge bir kişiye gitmiş, olaları
12. Bugün televizyonu tamir …….……………………. ?
anlatmış. Bilge kişi demişki: "Kırlangıçların bütün
13. Misafirler için kek……………………………………. ?
ömrü altı aydır. Hayatta bazı fırsatlar vardır sadece
14. Bu sorunun cevabını ………………………………… ?
birkez elinize geçer; değerlendiremezseniz uçup
15. Yarın buluşacağımız yerde………….………………. ?
16. Derslerini zamanında …………..…………………….. ? gider.
17. Okuldan sonra kütüphaneye…….…………………….. ? Hayatta bazı insanlar vardır, sadece bir kez
18. Çiçekleri vazoya ……………………………………….? karşınıza çıkar; değerini bilmezseniz kaçıp gider ve
19. Yarın arkadaşlarınla pikniğe …….……………………..? asla geri gelmez. Dikkatli olun, farkında olun. Bir
20. Elbiselerini dolaba ……………….……………………. ? düşün bakalım acaba sen farkında olmadan bugüne
21. Bütün evin duvarlarını …………..…………………….. ? kadar kaç kırlangıç kovaladın."
22. Sana aldığım hediyeyi………………………………….. ?
38
NASRETTİN HOCA Kullanmak
Bir gece Nasrettin Hoca'nın evine hırsız  …………………….. ?
girmiş. Hoca, hırsızın eve girdiğini görmüş, hemen  ………………………. .
dolaba saklanmış. Hırsız, Nasrettin Hoca'nın evinde Temizlemek
çalacak bir şey bulamamış. Gözüne bir dolap çarpmış.  …………………….. ?
Belki içinde pahalı şeyler vardır diye dolabın kapağını  ………………………. .
açmış. Dolabı açtığı zaman karşısında Hoca'yı görmüş. Bakmak
Çok şaşırmış. "Aman Hocam siz burada mıydınız?" diye  …………………….. ?
 ………………………. .
sormuş. Hoca "Evet buradaydım. Evde hiç birşey yok,
Beklemek
o yüzden utandım, buraya saklandım." diye cevap
 …………………….. ?
vermiş.
 ………………………. .
1. Nasrettin Hoca, dolaba niçin saklanmış.
Konuşmak
…………………………………………………………………………………… .
 …………………….. ?
2. Hırsız dolabı niçin açmış?
 ………………………. .
…………………………………………………………………………………….
Evde oturmak
3. Hırsız, dolabı açınca niçin şaşırmış?
 ………………….…. ?
…………………………………………………………………………………….
 ………………………. .
4. Hoca, hırsıza ne demiş?
Doktora gitmek
………………………………………………………………………………….
 ..………………….…?
 ………………………. .
Aşağıdaki boşlukları örnekteki gibi doldurunuz
Dolaşmak
Uyumak
 ..………………….…?
 Uyuyacak mısın?
 ………………………..
 Uyuyacağım.
Saçını kestirmek
Düşünmek  ….……………….… ?
 …………………….. ?  ……………………….
 ………………………. . Kapatmak
Gelmek  …………………….. ?
 …………………….. ?  ……………………….
Spor yapmak
 ………………………. .
 ….……………….… ?
Söylemek  ……………………….
 …………………….. ? Uğramak
 ………………………. .  ….……………….… ?
Okumak  ……………………….
 …………………….. ? Satın almak
 …………………….. ?
 ………………………. .
 ……………………….
Koşmak
Para vermek
 …………………….. ?  ….……………….… ?
 ………………………. .  ……………………….
Sormak Dinlemek
 …………………….. ?  ….……………….… ?
 ………………………. .  ……………………….
39
SAAT KAÇ?
1. Saat kaç? Saat yedi. 14. Saat kaç? ………………… .
2. Saat kaç? ………………… . 15. Saat kaç? ………………… .
3. Saat kaç? ………………… . 16. Saat kaç? ………………… .
4. Saat kaç? ………………… . 17. Saat kaç? ………………… .
5. Saat kaç? ………………… . 18. Saat kaç? ………………… .
6. Saat kaç? ………………… .

19. .Saat kaç? ………………… .
7. Saat kaç? ………………… .

Alıştırma
Lütfen cevap veriniz.
8. Saat kaç? ………………… . 1- Otobüs saat kaçta gelecek ?

……………………………………………
2- Ders saat kaçta başlayacak ?
……………………………………………
3- Öğretmen saat kaçta gelecek ?
9. Saat kaç? ………………… . ...………………………………………….
4- Akşam saat kaçta sinemaya gideceğiz ?
……………………………………………
5- Maç saat kaçta başlayacak ?
10. Saat kaç? ………………… . ..…………………………………………..
6- Babam sana saat kaçta telefon edecek ?
……………………………………………
7- Saat kaçta zil çalacak ?
11. Saat kaç? …………………… ..…………………………………………..
8- Dersler saat kaçta bitecek ?
……………………………………………
12. Saat kaç? ………………… . 9- Düğüne saat kaçta gideceğiz ?
.…………………………………………...
10. Misafirler saat kaçta gidecekler?
..…………………………………………..
13. Saat kaç? ………………… .
40
Lütfen sorulara cevap veriniz Mutluluğun Sırrı
1- Akşam saat kaçta yatıyorsun ? (10:30)
………………………………………………………………………………………….. Bir genç bir
2- Sabah saat kaçta kalkıyorsun ? (7:00) zamanlar mutluluğun
………………………………………………………………………………………….. sırlarını öğrenmek
3- Saat kaçta kahvaltı yapıyorsun ? (7:15) istemiş. Bir bilge aramış.
………………………………………………………………………………………….. Sormuş, soruşturmuş
4- Saat kaçta evden çıkıyorsun ? (7:30)
falanca kişidir demişler.
…………………………………………………………………………………………..
Ayrıca kırk günlük mesafedeki bir köşkte yaşadığını da
5- Okula saat kaçta varıyorsun ? (7:55)
öğrenmiş. Üşenmemiş, yola çıkmış ve bilgeyi bulmuş.
…………………………………………………………………………………………..
Bilge, onu bir güzel ziyafetle ağırlamış,
6- Dersler saat kaçta başlıyor ? (8:00)
isteğini sormuş:
…………………………………………………………………………………………..
7- Dersler saat kaçta bitiyor ? (13:40)
Mutluluğun sırrı” demiş delikanlı ” bana bunu
…………………………………………………………………………………………..
öğret.”
8- Saat kaçta öğle yemeği yiyorsun ? (14:00)
………………………………………………………………………………………….. Bilge bu sırrı vermeyi kabul etmiş.
9- Saat kaçta kütüphaneye gideceksin ? (14:20)
………………………………………………………………………………………….. Delikanlının eline bir kaşık vermiş, iki damla sıvı
10-Saat kaçta basketbol oynayacaksın ? (14:50) yağı da kaşığın içine koymuş.
…………………………………………………………………………………………..
11-Saat kaçta Türkçe çalışacaksınız? (16:15) “Köşkümü bir güzel gezeceksin ancak bu yağı
………………………………………………………………………………………….. dökmeyeceksin” demiş. Delikanlı sarayı geziyormuş
12-Saat kaçta gazete okuyacaksın ? (17:00) ama gözü devamlı kaşıktaymış. Dönmüş gelmiş.
………………………………………………………………………………………….. Bilge sormuş.
13-Saat kaçta akşam yemeği yiyeceksin ? (18:30)
………………………………………………………………………………………….. “Salondaki Acem halılarını gördün mü,
14-Saat kaçta kitap okuyacaksın ? (19:20) kütüphanedeki şömineyi fark ettin mi, bahçedeki
………………………………………………………………………………………… gülleri gördün mü?” şeklinde bir yığın ayrıntı
15-Saat kaçta televizyon seyredeceksin ? (20:50) sormuş. Utanan delikanlı, hiçbir şey görmediğini itiraf
………………………………………………………………………………………….. etmiş. Çünkü sadece yağa bakıyormuş.
Lütfen aşağıdaki cümleleri görülen geçmiş zaman Bilge şöyle demiş;“Öyleyse git şimdi
ekiyle tamamlayınız. daha dikkatli olarak köşkümün harikalarını gör.
1. İbrahim, Türkçe ’ye çok çalış……… ve iyi not al……… Oturduğu evi tanımadan o insana güvenemezsin”.
2. Ahmet dün havaalanında annesini karşıla…………… . İçi rahatlayan delikanlı, kaşık elinde gördüğü
her şeyi hafızasına adeta kazırcasına dikkat
3. Ben üç sene önce üniversiteyi bitir………… .
etmiş, gördüklerini bir güzel anlatmış.
4. Çocuklar dün erken uyu………… .
Bilge; “Peki sana emanet ettiğim iki damla yağ
5. Jandos ile Daulet tatilde Türkiye’ye git……… . nerede? diye sormuş.
6. Mehmet Bey dün sabah erken kalk………ve traş ol…….
Kaşığa bakan delikanlı, iki damla yağın dökülmüş
7. Dün anneme bir mektup yaz………… . olduğunu görmüş.
8. Doğum gününde babama güzel bir hediye al………… . Bilgeler bilgesi demiş ki;
9. Dün arkadaşımla parkta gez……… .
“Mutluluğun sırrı, dünyanın bütün harikalarını
10.Biz akşam yemeğinde köfte ye………… . görmektir ama iki damla yağı unutmadan”.
11. Öğrenciler dersten sonra güzel bir film seyret……
12. Dün Yusuf Bey beni ziyarete gel………… .
41
Alıştırma Lütfen cevaplara uygun sorular sorunuz.
1. A : Hüseyin, dün gece iyi uyudu mu?
B : Hayır, ………………………………….. .
A : Çünkü, …………………………. . (komşuları gürültü yapmak) 1. ………………………………………………………………….?
2. A : Ali, dün gece çok ders çalıştı mı? Ahmet’e para verdim.
B : Evet, ………………………………… 2. ………………………………………………………………….?
A : Niçin?
B : Çünkü, …………………… . Ahmet bizi çok bekletti.
3. ………………………………………………………………….?
3. A : Nuray dün gece mektup yazdı mı?
B : Evet, ………………………………… . Öğrenciler soruların cevabını bildiler.
A : ………… yazdı? 4. ………………………………………………………………….?
B : Kardeşine ………… .
A : Niçin? Katil mahkemede konuştu.
B : Çünkü …………………………… . 5. ………………………………………………………………….?
4. A : Ali ………………… ne yaptı? Çocuğu köpek ısırdı.

B : O dün gece ……………………….. . 6. ………………………………………………………………….?
A : Niçin?
B : Çünkü dün gece televizyonda çok güzel bir program Eski arabasını sattı.
vardı. 7. ………………………………………………………………….?
Lütfen sorulara cevap veriniz.
1-Bahçıvan bahçeyi suladı mı ? Evet, o yeni araba aldı.
Evet,…………..……………………. 8. ………………………………………………………………….?
Hayır,………………………………………
Evet, polisler hırsızı yakaladılar.
2- Öğretmen öğrencilere çok soru sordu mu ?
Evet,…………..……………………. 9. ………………………………………………………………….?
Hayır,……………………………………… Kelimelerin hepsini ezberledim.
3- Öğrenciler doğru cevap verdiler mi ?
10.………………………………………………………………….?
Evet,…………..…………………….
Hayır,……………………………………… Evet, dün akşam geç yattım.
4- Dün havuzda yüzdünüz mü ? 11. ………………………………………………………………….?
Evet,…………..…………………….
Dün sinemaya gittik.
Hayır,………………………………………
5- Ödevini bitirdin mi ? 12.………………………………………………………………….?
Evet,…………..…………………….
Öğrenciler derste çok konuştular.
Hayır,………………………………………
6- Ailene mektup yazdın mı ? 13.………………………………………………………………….?
Evet,…………..……………………. Ahmet Türkçe öğrendi.
Hayır,………………………………………
14.………………………………………………………………….?
7- Ahmet kapıyı kapattı mı ?
Evet,…………..……………………. Ahmet ile Ayşe geçen hafta evlendiler.
Hayır,………………………………………
8- Öğrenciler Türkçe öğrendiler mi ?
Evet,…………..…………………….
Hayır,………………………………………
42
Aşağıdaki sorulara uygun cevaplar verin. SIFAT (ÖN AD): İsimlerin önüne gelerek isimleri
1. Firuze bugün beyaz gömlek giyecek mi? renk, şekil, durum, sayı vb. yönlerden niteleyen veya
belirten sözcüklere sıfat denir.
Hayır, ……………………………………………….. .
Örnek(ler)
………………………………………………. . (siyah gömlek)  Pazartesi günü küçük öğrencilerle kar yağışını
2. Berna bu gece ziyafet verecek mi? seyrettik.
1. Niteleme Sıfatları: Varlıkların durumlarını,
Evet, ……………………………………… .
biçimlerini, özelliklerini, renklerini kısaca NASIL
O, ne ………………? olduklarını bildiren sözcüklerdir.
O, pilav pişirecek. Örnek(ler)
» Çalışkan öğrenci sınavda birinci oldu.
3. Ailenizle tatile ……………gidecek misiniz?
» Gökyüzünü aniden kara bulutlar kaplamıştı.
Hayır, ……………………………………………………. .(Paris)
NOT:Özel isimlerle birlikte kullanılan akrabalık,
4. Lale Murat'a doğum gününde ne alacak? meslek, saygı unvanları da niteleme sıfatıdır.
Örnek(ler)
Lale Murat'a doğum gününde …………………………alacak.
Doktor Mehmet
Murat'ın doğum gününe kimler …………… ?
2. Belirtme Sıfatları
…………………………………………………………… (arkadaşları ve akrabaları) Varlıkları işaret, sayı, yer, belgisizlik ve soru gibi
5. Ayşe! Bu yıl çiçek dikecek misin? yönlerden belirten sözcüklerdir.
Örnek(ler)
Hayır, ……………………………………… .
 Bu kitabı senin için aldım.(“kitap” sözcüğüne “hangi
Niçin? kitap?” işaret sıfatıdır)
Çünkü çok fazla çiçeğim ……… . NOT: İşaret sıfatları mutlaka isim soylu bir sözcüğü
etkilemelidir ve ek almamalıdır, yoksa bu sözcükler
Peki ne ………….. ?
sıfat olmaktan çıkar.
Bu yıl, ……………………….. . (fidan dikmek)
Örnek(ler)
 O araba benim değil.(İşaret sıfatı)
 O benim değil.(İşaret zamiri)
Aşağıdaki boşlukları uygun biçimde tamamlayalım.
 Her akşam on beş sayfa kitap okurum.
Sayfa kelimesine “kaç sayfa?”,“on beş” sözcüğü,
1.Eş.......... ofis.......... çalışıyoruz.
“sayfa” sözcüğünün sayısını belirttiği için sayı
2.Deniz’.......... bebek.......... bakıyorum. sıfatıdır.
3. Arkadaş.......... köpek.......... korkuyorum.  On ikinci soruyu çözemedim. (“Kaçıncı soru?”,
4. O kız.......... ayakkabı.......... model………… çok güzel. “onikici” sıralama sayı sıfatı)

 Hepimiz altışar ceviz paylaştık. (“kaçar ceviz?”
5. Yarın kardeş.......... okul.......... gidiyorum.
“altışar” üleştirme sayı sıfatıdır.)
6. Onlar.......... otobüs.......... iki saat sonra geliyor.  Alım satımdan yüzde iki komisyon alıyor.
7. O.......... ev.......... havuz var. (“kaçta kaç?” “Yüzde iki” sözcüğü “kesir sayı
sıfatıdır”)
8. Çocuklar.......... hiç kitap.......... yok.
 Yarın birkaç kişiyle köye gidiyoruz.(ismi kesin
9. Masa.......... üst.......... neler var? olmayacak biçimde belirtiyorsa “ belgisiz sıfattır.
10. Semra.......... saat.......... yeni mi?  Sen, tatilde kaç kitap okumuştun?(soru sıfatı)
43
NOT İlgi eki (-ki), yer ve zaman bildiren AZİM
sözcüklerden sonra gelip eklendiği sözcüğü sıfat Japon çocuğun tek
yapar. hayali çok ünlü bir karateci
olmaktı. Fakat ailesi buna izin
Örnekler vermezdi. Bir gün talihsiz bir
 Sınıftaki öğrenciler dışarı çıkmış. kaza sonucu çocuk sol kolunu
 Yarınki sınava hazır mısın? kaybetti. Ailesi çocuğun
Bu cümlelerde “sınıf” sözcüğü, ilk önce bulunma moralinin çok kötü olduğunu görünce ona bir karate
durumu (-de, -da, -te, -ta) ekini alıp ardından sıfat
hocası tuttu. Hoca ilk dersinde çocuğa
yapan “-ki” ekini alarak önündeki “öğrenciler” adını;
karsısındakini sağ koluyla tutup üstünden savurmayı
“yarın” sözcüğü, sıfat yapan “-ki” ekini alarak önündeki
gösterdi. Hatta ikinci, üçüncü ve sonraki bütün
“sınav” adını belirttiği için sıfat görevindedir.
derslerde hep aynı hareketi yapıyorlardı.
Çocuk bir gün hocasına "hocam ben çok

Etkinlikler
sıkıldım, artık başka hareketlere geçsek" dedi.
1. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun olan dört Hoca ise bunu kabul etmeyerek dünyada bu işi en
niteleme sıfatı yazınız. hızlı yapan kişi olmadıkça bitirmeyeceğini söyledi.
Çocuk o kadar hızlanmıştı ki, hocasını bile göz açıp
Niteleme sıfatları İsimler
kapayıncaya kadar yerden yere vuruyordu. Bir gün
Küçük ev hoca elinde bir kâğıtla geldi kâğıtta çocuğun gençler
karate şampiyonasına katılabileceği yazıyordu.
……………………… ağaç
Çocuk çok şaşırdı. Ertesi gün salonda ilk rakibinin
…………………….. oda karşısına çıkacakken heyecanla hocasına sordu,
"hocam bu iş nasıl olur? Ben sadece tek hareket
………………………. öğrenci
biliyorum kesin kaybederim". Hocası ise "sen sadece
………………………. gül hareketi yap" cevabını verdi. Çocuk ringe çıktı ve
hareketiyle rakibini eledi. Hatta tek hareketle
2. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun olan dört finale kadar çıktı. Finalde karşısında kendisinin iki
işaret sıfatı yazınız.
katı birisi vardı. Önce çok korktu ama gene bildiği
İşaret sıfatları isimler hareketi yaparak son rakibini de yendi ve şampiyon
oldu.
Şu kalem
Sevinçle hocasının yanına koştu ve sordu
………………. okul
"hocam nasıl olur, anlamıyorum, sadece bir hareket
………………. çocuk biliyorum, tek kolluyum ve şampiyon oldum".
………………. öğrenci Hocası çocuğa baktı ve dedi ki, "senin

yaptığın hareket karatedeki en zor hareketlerden
………………. elma
biridir. ..
Ve bir tek savunması vardır o da, rakibin sol

kolunu tutmak".
44
3. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun olan dört EDAT (İLGEÇ)
sayı sıfatı yazınız. Tek başlarına bir anlam taşımayan, fakat cümle
içinde anlam kazanan, sözcükler arasında çeşitli anlam
Sayı sıfatları isimler ilgileri kuran sözcüklerdir.
ÖRNEK:
Üç kitap
“YALNIZ, ANCAK, SADECE, TEK, BİR”
……………….. ceviz  Hayatı boyunca yalnız para kazanmak için çalıştı.
(sadece)
…………………. sandalye  Teneffüste ancak bir bardak çay içebiliyorum.
(en fazla)
…………………. kalem
 Seni ancak ben mutlu edebilirim.
…………………. ağaç (sadece)
 Daha çok öğreneceğimiz konu var, kurs sonunda
4. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun olan beş ancak yetiştirebiliriz. (ihtimal)
soru sıfatı yazınız.  Müzik konusunda bir onu örnek alırım. (sadece/tek)
Soru sıfatları isimler

“İÇİN, ÜZERE, DİYE”
Nasıl masa?  Okumak için yurt dışına gitti. (maksat)
 Senin için her şeye katlanırım. (uğruna)
……………………. Ağaç?
 Onun için güzel sözler söylediler. (hakkında)
……………………… kuş?  Arabayı haftaya
getirmek üzere kiralayabilirsin. (koşul-şart)
……………………… öğrenci?
 Hava soğuk diye kombiyi çalıştırdık. (neden)
……………………… kalem?
“İLE”
……………………… ev  Öğretmenin gelmesiyle kendinden geçti. (neden)
5. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun olan beş

“KADAR, -E KADAR, DENLİ”
belgisiz sıfat yazınız.
 Üç kilo kadar su içmelisin. (ölçü, aşağı yukarı)
Belgisiz sıfat isimler  İki güne kadar haber verecekler. (yaklaşıklık)
 Gitmeseydin belki bu denli midem ağrımazdı (ölçü,
Bazı çocuklar
kadar)
………………….. okul
“GİBİ”
………………….. kitap  Annesi gibi güzel yemekler yapabiliyordu. (eşitlik)
 Zeytin gibi simsiyah gözleri vardı. (benzerlik)
………………….. öğrenciler
………………….. adamlar “(-DEN) DOLAYI, (-DEN) ÖTÜRÜ”

 Burnundaki eğrilikten dolayı rahatça nefes
………………….. bahçe alamıyordu.
Söylemek bir şey, “-E DOĞRU”

 Annesine doğru koşar adımlarla geldi. (Yön)
yapmakta başka bir şeydir.  Aldığı hediyeyi masaya doğru fırlattı. (Yer)
45
Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları verilen edatlarla KURABİYE HIRSIZI
tamamlayınız.
başka sadece beri dolayı ile

için için için için için
ile ile ile ile ile
kadar kadar kadar kadar kadar
göre göre
1. Sınava girmek ……………………….. geldiler.
2. Bahçeye ……………………….. koştular.
3. Gördüğünden ……………………….. unutmadı.

Bir gece genç bir kadın havaalanında uçağının
4. Bunu ……………………….. o yapabilir.
kalkmasını bekliyordu. Daha epeyce zaman vardı.
5. Bana ……………………….. bu iş onu çok yoracak.
Havaalanındaki dükkândan bir kitap ve bir paket de
6. Cennet ……………………….. kadar güzel bir ülkemiz var.
kurabiye alıp, kendisine oturacak bir yer buldu ve
7. Bana ……………………….. o başarılı olacak.
kitabını okumaya başladı. Kendisini okumaya öyle
8. Akıl para ……………………….. satılmaz.
kaptırmıştı ki, yanında oturan adamın aralarındaki
9. Apdalın dostluğu köy görününceye ………………………..dır.
paketten birer birer kurabiye aldığını paket yarıya
10. Hatır ………………………..çiğ tavuk yenir.
geldiğinde fark edebildi. Görmezden gelmeye karar
11. Hasta ol benim ……………………….. öleyim senin verdi. Gözü bir yandan da saatteydi, "kurabiye
……………………….. hırsızı" yavaş yavaş kurabiyelerini tüketirken. Her
12. Tren ……………………….. Ankara’ya gitti. kurabiyeye uzandığında adam da uzatıyordu elini.
13. Sel ……………………….. gelen yel ……………………….. gider.
Sonunda pakette tek bir kurabiye kalınca " Bakalım
14. Ana ……………………….. yar olmaz, Bağdat ……………………….. şimdi ne yapacak?" dedi kendi kendine. Adam
diyar olmaz. yüzünde bir gülümsemeyle son kurabiyeyi aldı, ikiye
15. Misafir kısmeti ……………………….. gelir. böldü. Yarısını ağzına atıp, diğer yarısını kadına
16. Kitap okumadığım ……………………….. öğretmenim uyardı. uzattı. "Aman Allah’ım, ne cüretkâr ve kaba bir
17. Sabahtan ……………………….. onu bekliyoruz. adam" diye düşündü kadın. Hayatında bu kadar
18. Okuldan eve ……………………….. konuşarak geldik. sinirlendiğini hatırlamıyordu. Uçağının kalkacağı
19. Balık ……………………….. iyi yüzdüğünü söylüyor! anons edildiğinde eşyalarını topladı ve dönüp
20. Sanki ondan ……………………….. oyuncu yok! “kurabiye hırsızına” bir kere bile bakmadan, çıkış
21. Ağacın tepesine ……………………….. bir taş fırlattım. kapısına yürüdü. Uçağa bindi, koltuğuna oturdu.
22. Keskin bir bıçak ……………………….. kalemi açtı. Bitmek üzere olan kitabını almak için çantasını açtı
23. Benden daha az çalıştığı ……………………….. öğrenemiyor.

ve çantanın içinde duran bir paket kurabiyeyi gördü.
Adamın onunla kurabiyelerini paylaştığını, özür
24. Hafta sonuna ……………………….. bu işi bitirmeliyiz.
dilemek için çok geç olduğunu anladı üzüntüyle. Kaba
ve cüretkâr olan "kurabiye hırsızı" asıl kendisiydi.
46
BAĞLAÇ
Cümle içinde aynı görevde olan ya da anlamca birbiri
ile ilgisi bulunan sözcükleri, sözcük gruplarını, anlam
Sıra
CÜMCE EDAT bakımından birbiri ile ilgili cümleleri bağlayan
No
sözcüklere “bağlaç” denir.
1. Keçi gibi inatçı oluyor bazen ÖRNEK
“İLE”
2. Ali ile Mehmet okula kadar
Güneş ile dünya arasındaki uzaklığı soruyor. (İsimleri bağlar)
koştular. (isim) (isim)
3. Özlem’e göre film çok Gelmesi ile gitmesi bir oldu. (Fiilimsileri bağlar)
güzelmiş.
Annesi ile teyzesi termal otelde konakladılar. (Özneleri bağlar)
4. Annem de babam gibi (özne) (özne)
düşünüyor.
“VE”
5. Yalnız sen anlıyorsun
Ayşe ve Fatma bu gün derse gelmediler.
sözlerimi. (Özne) (Özne) (Özneleri bağlar)
6. Kahve pişirmek için kalktı. Çarşıdan gazete ve ekmek aldım. (Eş görevli sözcükleri (bsiz.
nesne) bağlar)
7. Kitapların hepsi benim değil.
İşten geldim ve Kursa gittim. (Cümleleri (yüklem) bağlar)
8. Eşyaları araba ile getirdik. Pazardan aldığım sebzeleri yıkadım ve buzdolabına

koydum. (Cümleleri bağlar)
9. Seni de mi aradılar.
Yaramaz ve çalışkan çocuk. (Sıfatları bağlar)
10. Ben bile bu kadar
“AMA, FAKAT, LÂKİN, ANCAK, YALNIZ, OYSA,
çalışmadım. OYSAKİ, HÂLBUKİ”
11. Soruyu sadece ben çözdüm. Sebze yemeklerini yerim ama et yemeklerini daha çok severim.
(Cümleleri bağlamıştır.)
12. Hava bozacak gibi.
İyi koştu fakat birinci olamadı.
13. İki yüz kadar kitabı var.
Benimki aşk değil lakin onu çok seviyorum.
14. Seni sevdiği için korumaya
Kimsesi yoktu ancak kendine bakabilecek kadar da güçlüydü.
çalışıyor.
Paketi zamanında yerine ulaştıramadım oysa yola çok
15. Bize doğru gelen arabayı erken çıkmıştım.
görmedik.
“Kİ”
 Bağlaç olan “ki” daha çok cümleleri bağlama görevi

ile kullanılır. Ki bağlacından sonra gelen cümle
önceki cümlenin açıklayıcısı olur.
Güçlükler, başarının  Diğer sözcüklerden daima ayrı yazılır.
değerini arttıran  Bu bağlacın sesli ve sessiz harflerinde değişiklik

olmaz (kı, ku, kü şekilleri yoktur.)
süslerdir
47
ÖRNEKLER:
Canı sıkılmış ki bizimle gelmedi. (Neden-sonuç)
Artık erken yatmalı ki okula geç kalmasın. (Koşul-Şart)
Nietzsche der ki: “En büyük delilik, denize tuz

atmaktır.” Kartal, kuş türleri içinde en uzun yaşayanıdır.
70 yıla kadar yaşayan kartallar vardır. Ancak bu yaşa
Sen ki beni çok iyi tanırsın. (Özneyi pekiştirme)
ulaşmak için, 40 yaşlarındayken çok ciddi ve zor bir
Yarın buraya döner mi ki? (Kuşku, kaygı) kararı vermek zorundadır.
Kartalın yaşı 40’a dayandığında pençeleri
Beni anlamıyor ki… (Yakınma)
sertleşir, esnekliğini yitirir ve bu nedenle de
Dışarı çıktım ki ortalığı sel götürüyor. (Şaşma) beslenmesini sağladığı avlarını kavrayıp tutamaz
duruma gelir. Gagası uzunlaşır ve göğsüne doğru
DE BAĞLACI
kıvrılır. Kanatları yaşlanır ve ağırlaşır. Tüyleri
 Bağlaç olan “de” Her zaman kendinden önceki kartlaşır ve kalınlaşır.
sözcükten ayrı yazılır. Artık kartalın uçması iyice zorlaşmıştır.
1- “d” sesi sertleşerek “t” olmaz. Sadece de, da Dolayısıyla kartalın burada iki seçimden birisini
şekilleri vardır. yapması gerekir. Ya ölümü seçecektir ya da yeniden
doğuşun acılı ve zorlu sürecini göğüsleyecektir. Bu
 Bulunduğu cümlede çeşitli anlam ilgileri kurabilir.
yeniden doğuş süreci 150 gün kadar sürecektir. Bu
Cümlede var olan anlam ilgilerini (eşitlik, gibilik,
katılma vb) pekiştirir. yönde karar verirse kartal bir dağın tepesine uçar ve
orada bir kaya duvarda, artık uçmasına gerek olmayan
ÖRNEKLER: bir yerde yuvasında kalır.
O dergiyi ben de okudum. (Eşitlik, gibilik) Bu uygun yeri bulduktan sonra kartal gagasını
sert bir şekilde kayaya vurmaya başlar. En sonunda
Size de bir tablo yapabilirim. (Başkasına yaptığım gibi-
kartalın gagası yerinden sökülür ve düşer.
gibilik)
Kartal bir süre yeni gagasının çıkmasını bekler.
Burayı da görmemiştim. (Başka bir yeri görmediğim gibi- Gagası çıktıktan sonra bu yeni gaga ile pençelerini
gibilik)
yerinden söker çıkarır. Yeni pençeleri çıkınca kartal
Önce kendin çalış da sonra benden çalışmamı iste. bu kez eski kartlaşmış tüylerini yolmaya başlar. 5 ay
(Kızgınlık) sonra kartal, kendisine 20 yıl veya daha uzun süreli bir
Size ne oluyor da işimize karışıyorsunuz.(Azarlama)

yaşam bağışlayan meşhur yeniden doğuş uçuşunu
yapmaya hazır duruma gelir.
Okula bir gel de oradan çarşıya gidersin. (İstek) Kendi yaşamımızda sık sık bir yeniden doğuş
Ne iyi ettiniz de yemek getirdiniz. (Memnuniyet) süreci yaşamak zorunda kalırız. Zafer uçuşunu
sürdürmek için, bize acı veren eski
Okuyacak da bana yardım edecekmiş. (Alay)
alışkanlıklarımızdan, geleneklerimizden ve
Buraya gelmişsin de bize uğramamışsın. (Yakınma) anılarımızdan kurtulmak zorundayız. Ancak geçmişin
gereksiz safhasından kurtulduğumuzda,
Oyuncak da oyuncak diye tutturdu. (İnat)
deneyimlerimizin yeniden doğuşumuzun getireceği
Bu sınavı kazanacak da ben göreceğim. (Küçümseme) olağanüstü sonuçlardan tam olarak yararlanabiliriz.
“Geride kalanları unutmak ve önümüzde bizi
bekleyenlere ulaşmak için hedefinize doğru ilerleyin”
48
Cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun bağlaçlar ANA FİKİR (ANA DÜŞÜNCE)
yazınız.
Ana düşünce, parçada yazarın okuyucuya
1. Bilim ……………………….. sanat alanında gelişiyoruz. vermek istediği mesajdır. Buna paragrafın yazılış
2. ……………………….. tembel ……………………….. yaramaz. amacı da diyebiliriz.
3. Ali ……………………….. Veli mahkemeye gitmiş.
Ana düşünceyi bulmak için: “Yazar bu parçayı
4. Aptal karga ……………………….. kurnaz tilki.
niçin yazmıştır, yazarın okuyucuya iletmek istediği
5. Uçak ……………………….. helikopter bir hava aracıdır.
mesaj nedir?” sorularına yanıt ararız. Ana düşünce
6. ……………………….. mektup var ……………………….. haber.
genellikle parçanın başında veya sonunda verilir. Bu
7. ……………………….. bu deveyi gütmeli ……………………….. bu
nedenle parçaların ilk ve son cümleleri önemlidir;
diyardan gitmeli.
çünkü parçalarda önce ana düşünce verilir, sonra
8. Denize girerim ……………………….. yüzemem.
açıklanır veya önce açıklama yapılır, sonra ana düşünce
9. Umut ……………………….. Eylem kardeştir.
verilir. Cümle içinde yer alan , “ bu nedenle, bundan
10. Anlıyorum ……………………….. konuşamıyorum.
ötürü, öyle ki, oysaki, ….vb” ifadeler de bizi ana
11. Orada ……………………….. kitap ……………………….. kalem
düşünceye götürür.
var.
12. Çok yaşlı ……………………….. çok bakımlıdır. Ana düşünce, parçanın bütününde anlatılmak
13. Masa, sıra ……………………….. sandalye aldılar. isteneni en kapsamlı biçimde anlatan cümledir.
14. Babam ……………………….. annem köye gittiler.
15. ……………………….. yürürsün ……………………….. arabaya Parçada olmayan konular ana düşünce içinde yer
binersin. almayacağı gibi, sadece parçanın bir kısmını bildiren
16. Anladım ……………………….. bu işi kimse bilmiyor. cümleler de ana düşünce sayılamaz. Ana düşünce
17. Türkçe öğrenemedi; ……………………….. hiç parçanın tümünü kapsamalıdır.
çalışmamıştı.
KONU (TEMA)
18. Birkaç kez denedim ……………………….. başaramadım.
19. Ya sen git ……………………….. o gelsin. Bir yazıda üzerinde durulan olay, düşünce veya
durumlar bize konuyu yani temayı verir. Konuyu
Aşağıdaki cümlelerin karşısına kullanılan bağlacı bulabilmek için “Parçada neden söz ediliyor, neyin
yazınız. üzerinde daha çok durulmuş?” diye kendi kendimize
1. Gelecektim ama trafiğe takıldım. ……………… sorabiliriz. Bu sorunun cevabı bizi konuya
2. Telefonum eski fakat bütün oyunları çalıştırıyor. götürecektir.
………………
ANA DUYGU (TEMA)
3. Şimdiye zengin olabilirdim ancak böyle mutlu
olamazdım. ……………… Bir şiirde işlenen asıl konuya ana duygu (tema)
4. Arabayı alabilirsin yalnız deposunu doldur. denir.
………………
5. Keki fırından çıkar yalnız eldiven kullanmayı *Ana düşünce(fikir) bir cümle ile dile getirilirken, ana
unutma. ……………… duygu (tema) birkaç sözcükle anlatılır. Örneğin vatan
6. Patatesler çok pişmiş oysa en son onları sevgisi, sıla özlemi, yalnızlık vb…
koymuştum. ………………
7. Ateş ile barut yan yana durmaz. ……………… Yaşamak için bir nedeni
8. Sabah erken kalkmalıyım ki trafiğe takılmayayım. olan herkes, her sıkıntının
9. Senin kalemini kullandım çünkü benimkinin
mürekkebi bitmiş. ……………… üstesinden gelebilir
49
BAKLAVA
Hoca akşamleyin eve doğru yürürken, baklava
seven bir köylüyle karşılaşır.
-Hoca, kısa bir sure önce bir adam büyük bir tepsi
baklava götürüyordu...
-Beni ilgilendirmez!
-Fakat adam tepsiyi sizin eve götürüyordu.
-O zaman seni ilgilendirmez!
HAYALİM
METNİN ANA DÜŞÜNCESİ: Babasının işi nedeniyle çocuğun orta öğretimi
………………………………………………………………………………………………… kesintilere uğramıştı. Orta ikideyken, büyüdüğü zaman
………………………………………………………………………………………………… ne olmak ve ne yapmak istediği konusunda bir
………………………………………………………………………………………………… kompozisyon yazmasını istedi hocası.
……………………………………………………… Çocuk bütün gece oturup günün birinde at çiftliğine
sahip olmayı hedeflediğini anlatan 7 sayfalık bir
Özürlü insanlar da yaşamlarını sürdürmek için çalışmak
kompozisyon yazdı. Hayalini en ince ayrıntılarıyla
ve gelir elde etmek zorundadır. Çalışmak, severek
anlattı. Hatta hayalindeki 200 dönümlük çiftliğin
çalışmak yaşamı güzelleştirir, insanı mutlu eder.
krokisini de çizdi. Binaların, ahırların ve koşu yollarının
Özürlü insanların da yapabilecekleri işler vardır.
yerlerini gösterdi. Krokiye, 200 dönümlük arazinin
Onların çalışabilecekleri alanlarda onlara iş vermek
üzerine oturacak 1000 metrekarelik evin ayrıntılı
gereklidir.
planını da ekledi. Ertesi gün hocasına sunduğu 7
METNİN ANA DÜŞÜNCESİ: sayfalık ödev, tam kalbinin sesiydi...
………………………………………………………………………………………………… İki gün sonra ödevi geri aldı. Kâğıdın üzerinde kırmızı
………………………………………………………………………………………………… kalemle yazılmış kocaman bir “0” ve “Dersten sonra
………………………………………………………………………………………………… beni gör”, uyarısı vardı.
………………………………………………………………………………………………… - Neden 0 aldım, diye merakla sordu hocasına çocuk.
………………………………………………………………………………………………… - Bu senin yaşında bir çocuk için gerçekçi olmayan bir

………………………………………………… hayal, dedi hocası.
- Paran yok. Gezginci bir aileden geliyorsun. Kaynağınız
Alkollü içkiler, uyuşturucular, insanda bağımlılık yapar. yok. At çiftliği kurmak büyük para gerektirir. Önce
Uyuşturucu, alkol ve sigara toplum için büyük araziyi alman lazım. Damızlık hayvanlar da alman
tehlikedir. Alkol ve uyuşturucunun kendimize zararı gerekiyor. Bunu başarman imkânsız. Eğer ödevini
olduğu gibi ailemize ve çevremize de zararları vardır. gerçekçi hedefler belirledikten sonra yeniden
Ülser, siroz, felç, kanser gibi hastalıkların sebebi yazarsan, o zaman notunu yeniden gözden geçiririm.”
uyuşturucu ve alkollü içeceklerdir. Kendi sağlığımız için Çocuk evine döndü ve uzun uzun düşündü. Babasına
bütün zararlı maddelerden uzak durmamız gereklidir. danıştı.
- Oğlum, dedi babası; “Bu konuda kararını kendin
METNİN KONUSU:
vermelisin. Bu senin hayatın için oldukça önemli bir
…………………………………………………………………………………………………
seçim!”.
…………………………………………………………………………………………………
Çocuk bir hafta kadar düşündükten sonra ödevini
…………………………………………………………………………………………………
hiçbir değişiklik yapmadan geri götürdü hocasına.
…………………………………………………………………………………………………
- “Siz verdiğiniz notu değiştirmeyin... Ben de
…………………………………………………………………………………………………
hayallerimi...
50

Yabanclariintrkea 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yabanclariintrkea 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Yabancılar için Türkçe A-1

Dd Davul D…… Ss Sıra S……

Ff Fil F…… Tt Top T……

Gg Gül G…… Uu Uçak U……

Iı Ispanak I…… Yy Yaprak Y……

Söz söyleyen, dinleyen, kendisinden söz edilen

I. Tekil kişi iyelik eki : ben-im ev-im

A: Ben de memnun oldum.

30 40 50 60 70 Telefonda hemen hemen her gün kim bilir kaç kez

2. Varlıkların Sayılarına Göre İsimler

Aynı türden varlığın bir tanesini karşılayan isimlerdir.

Benim adım …………………….

19….’te ……………………. Doğdum.

Diğer resimde de dağlar vardı. Ama engebeli

…………………….’da yaşıyor. çatlaktan çıkan mini minnacık bir çalılık gördü.

- bu elma mı? (elma)

Duyu organımızdan herhangi biriyle - şu süt mü? (süt)

Örnek(ler): Kin, iyilik, kötülük, nefret, kıskançlık, - ………………………

Bir gün değil, - Şu Asım mı?(Abdullah)

Sucu, boynuna astığı

1.YALIN HALİ: İsimlerin durum eki almamış

2. YÖNELME HALİ(-e hali):

Bu benim erkek kardeşimdir.

O odasını düzenli kullanır.

Kardeşimin mesleği ……………

Onun boyu ……….

Boş zamanlarında …………………………….sever.

Biz onunla iyi anlaşırız.

ÖRNEK: Ağacın dalında bir kuş vardı.

Yalın hali -i Hali

Eklendiği kelimeyi dolaylı tümleç yapar; “çıkma,

İsmin sonuna –den veya dan eklerinden birisinin

okul-dan çıktı, ev-den ayrıldı, yurt-tan geliyor,

NEREDEN? hissetmesine sebep oldu. Bu hava içinde yakın

............................................................................ adamın şapkasına bıraktı. Adam öyle ama öyle

9. Bu saat........ nere........ getirdin? (İsviçre)

Aşağıda verilen kelimeleri eş anlamlılarının

Belgegeçer :………………………. Bulanık :……………………….

Balyoz camı paramparça eder ancak,

Öznenin kendi isteğiyle gerçekleşen ve öznenin

Öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği

NASRETTİN HOCA’ NIN YAŞI

Nasrettin Hoca’ nın yakın arkadaşı Hocanın İlkbaharda ağaçlar yeşillenir.

II. 1. BASİT FİİLLER FİİLDE YAPI BASİT TÜREMİŞ BİRLEŞİK

ziyandadır distribütörü olmuştur.

a) Yeterlilik Fiili Örnekleri

Saat 8.00’da çalışmaya başladım.

İşimi saat 17: 00 da bitirdim.

Elimi yüzümü yıkadım.

Saat 19.00’da akşam yemeği yedik.

Saat 21.00’da gezmek için arkadaşlarımla dışarı

Saat 7: 30 da evden çıktım. Otobüse bindim.

Kurallı Birleşik Fiil

12. ‘Yemek yapmak’ şimdiki zaman olumsuz soru

Aşağıda şimdiki zaman olarak verilen fiilleri gelecek

Örnek : bakıyor - bakacak

ÖRNEK: 2. Ne zaman tatile çıkacaksın?

3. Bu akşam sinemada olacak mısın? ALIŞTIRMA

3. İnsanlar nerede bekliyor ?

4. Uçak nereden geliyor ?

7. Yarın havuza kimler gelecek ?

8. Pastayı kime götürüyorsun ?

9. Meyve ve sebzeyi nereden aldın ?