Θέμα: « Τί γνωρίζετε γιά τή συνάντηση τῆς Χριστιανικῆς σκέψης μέ

τόν ἑλληνικό φιλοσοφικό στοχασμό στά ἔργα τῶν Ἀπολογητῶν τοῦ β’

αἰῶνα καί τῶν Ἀλεξανδρινῶν θεολόγων τοῦ γ’ αἰῶνα. Συγκριτική
προσέγγιση»

TAΛΙΕΡΗ ΕΛΕΝΗ ΑΜ 1230201800308

Οι απολογητές αντιμετώπισαν τις απόψεις των πολέμιων των

χριστανών κυρίως στη βάση της φιλοσοφικής σκέψης.Δικαίως
αποκαλούνται <φιλοσοφούντες θεολόγοι>.Αλλωστε σύμφωνα με το
γίγνεσθαι της εποχής τους έπρεπε να κρατήσουν το επίπεδο του
διαλόγου σε καθαρά φιλοσοφική επιχειρηματολογία,αποφεύγοντας
έτσι να εισέλθουν στην πραγμάτευση για την γνησιότητα του λόγου
της Αγίας Γραφής,με κίνδυνο να παρερμηνευθούν οι προσεγγίσεις τους
από τους εθνικούς, στους οποίους απευθυνόταν κυρίως ο λόγος τους.Τα
έργα των απολογητών είναι κυρίως κείμενα διαμαρτυρίας προς τις
ρωμαικές αρχές,απευθύνονται στην πλειονότητα τους στα ανώτερα
πνευματικά στρώματα του ρωμαικού γίγνεσθαι,με σκοπό την
κατάπαυση των διωγμών.Για αυτό και τα έργα τους στερούνται
θεολογικής πληρότητας ,εφόσον αναπτύσσουν κυρίως το
χριστολογικό δόγμα,και δεν υπεισέρχονται με διεξοδικότητα στην
τριαδολογία.Επίσης απέκρουσαν τις κατηγορίες του Ιουδαικού
κόσμου για αθεία ,ασέβεια,θυέστεια δείπνα,πολιτική
συνωμοσία,καταφεύγοντας στις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης.

Η θετική στάση των Απολογητών έναντι της ελληνικής σκέψης τους

έδωσε την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν έννοιες και όρους
φιλοσοφικούς,προκειμένου να εκφράσουν θεολογικά δόγματα,και να
θέσουν τα θεμέλια για την σύζευξη δύο τόσων διαφορετικών κόσμων.
Φυσικά υπήρχαν και απολογητές οι οποίοι δεν τάχθηκαν φιλικά στην
αρχαία ελληνική σκέψη όπως ο Ερμείας ο φιλόσοφος κά.Η προσέγγιση
της φιλοσοφίας από τους απολογητές ,υπήρξε βασικός σταθμός για την
οικείωση φιλοσοφίας και χριστιανισμού,και πρόδρομος για τη
μετέπειτα οργανική σύνδεση των δύο κόσμων.
Η θεολογική σχολή της Αλεξάνδρειας αντιπροσώπευε ένα σύστημα
σκέψης ,η οποίο αναμφίβολα επηρέασε τη θεολογική γραμματεία και
σκέψη του χριστιανισμού τους κατοπινούς αιώνες,και την οποία σκέψη
είχαν προετοιμάσει οι απολογητές.Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε την
πνευματική δύναμη που εξέμπεμπε η Αλεξάνδρεια ως πόλη πολιτισμού
και γραμμάτων,δημιουργώντας τις προυποθέσεις για την ανάπτυξη της
διαλεκτικής και της θεολογίας.Αν και όλα τα φιλοσοφικά συστήματα
συνεισφέρουν στην προσέγγιση των Αλεξανδρινών θεολόγων,ο
πλατωνικός στοχασμός αποτέλεσε το βάθρο επί του οποίου
σχηματίστηκαν οι βασικές θέσεις της Αλεξανδρινής θεολογίας. Το
κυρίαρχο για την εποχή φιλοσοφικό ρεύμα του Νεοπλατωνισμού
εκφράστηκε σημαντικά από τον Πλωτίνο και όχι μόνο.
Η Κατηχητική Σχολή της Αλεξάνδρειας ανέπτυξε την αλληγορική
μέθοδο της ερμηνείας. Στόχος της ήταν να ανακαλύψει παντού την
πνευματικότητα που αναδύεται από τον γραπτό λόγο της Γραφής. Η
αλληγορία αποκαλύπτει το βαθύτερο νόημα του κειμένου χωρίς
αναφορές σε οποιαδήποτε ιστορική πραγματικότητα .
Βασικές αρχές του Διδασκαλείου ή της Κατηχητικής Σχολής της
Αλεξάνδρειας, είναι: α. η ελευθερία στην έρευνα, β. η αναγωγή της
πίστεως σε γνώση με τη βοήθεια της φιλοσοφίας, γ. η χρησιμοποίηση
της αλληγορικής μεθόδου στην ερμηνεία των Γραφών, δ. η αναζήτηση
της αλήθειας στο πνεύμα και όχι στο γράμμα των Γραφών, ε. η
αναγνώριση του χριστιανισμού ως της μόνης αλήθειας .
Οι Αλεξανδρινοί Πατέρες πραγματευόμενοι το θέμα των δύο
φύσεωντου Χριστού, έδιναν αρχικά έμφαση στην ένωση,ένωση
φυσική,και κατόπιν ερευνούσαν την διττότητα.Ο Κύριλλος στη
θεολογία του δίνει έμφαση στη θεία φύση ,η οποία ολοκληρώνεται με
την τέλεια ανθρώπινη στο πρόσωπο του Χριστού.
Εν κατακλείδι, η θεολογία των απολογητών του β αιώνα αποτέλεσε το
θεμέλιο και την αφετήρια για την μετέπειτα ουσιαστικότερη
συνδιαλλαγή ελληνικού πνεύματος και χριστιανισμού,στην οποία αυτή
σύζευξη διέπρεψαν οι Αλεξανδρινοί Πατέρες.Σε αυτό βοήθησε όπως
προαναφέρθηκε το περιβάλλον της Αλεξάνδρειας ,με την πνευματική
άνθηση της εποχής με τα ποικίλα ρεύματα,αλλά και οι προσωπικότητες
των αλεξανδρινών,ιδιαίτερα του Κλήμη του Αλεξανδρέα και του
Ωριγένη.
Το κληροδότημα των Απολογητών του β αιώνα και των Αλεξανδρινών
Πατέρων, συνοψίζεται στο ότι οι αρχαίοι Ελληνες φιλόσοφοι έδωσαν
τις κατευθύνσεις για να εξελιχθεί το φθαρτό δημιούργημα σε καλύτερο
άνθρωπο.Ο Χριστός έδωσε την ίδια τη ζωή.