Professional Documents
Culture Documents
Final. DD Dieu Tri-Ckd 2020
Final. DD Dieu Tri-Ckd 2020
2. Phân tích nguyên tắc dinh dưỡng điều trị bệnh thận mạn tính.
3. Phân tích thông tin đánh giá TTDD, xác định vấn đề DD, xác
định chẩn đoán dinh dưỡng.
4. Xây dựng QTCSDD với mục tiêu can thiệp phù hợp.
• Phân bố máu
− 90% vỏ và tuỷ ngoài, khi thiếu máu, sốc sẽ hoại
tử nhanh
• Cung cấp máu đến thận: thận nhận 20% cung lượng tim (bằng 40-50 lần so với tạng khác)
− ĐM gian thuỳ
− ĐM cung
− Tiểu ĐM đến
− Tiểu ĐM đi
• Theo KDOQI (hội Thận học Hoa Kỳ-2002): Bệnh thận mạn tính là
những tổn thương về cấu trúc và chức năng thận tồn tại kéo dài trên 3
tháng kèm theo hoặc không kèm theo giảm mức lọc cầu thận.
Bệnh kẽ thận
a. Có những tổn thương về cấu trúc và chức năng thận kéo dài trên 3 tháng, biểu
hiện bằng:
Ø Tổn thương tại nhu mô thân được phát hiện qua sinh thiết thận
Ø Có bằng chứng tổn thương thận qua xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc bằng CĐHA
b. Mức lọc cầu thận (GFR) giảm <60 ml/ph/1,73 m2 da, liên tục trên 3 tháng, có
thể có tổn thương cấu trúc thận đi kèm hoặc không.
KDIGO 2003: Bổ sung thêm BN ghép thận cũng thuộc nhóm CKD (ký hiệu thêm là
T (Transplantation))
Friday, September 11, 2020 9
MỨC LỌC CẦU THẬN (GFR)
• Là lưu lượng máu lọc qua cầu thận trong một đơn vị thời gian
• Được xem là tiêu chuẩn vàng để đánh giá chức năng lọc cầu
thận
Giai đoạn 1 Tổn thương thận, HCTH, Viêm cầu thận, rối
loạn đi tiểu, bất thường XN, CĐHA
Giai đoạn 2 Biến chứng nhẹ
Giai đoạn 5 Hội chứng urê máu cao, bệnh tim mạch
Loạn dưỡng
Thiếu máu xương
2. Hạn chế tăng Urê, Creatinin máu cũng như các sản phẩm giáng hóa khác của
protein.
4. Làm chậm sự tiến triển của bệnh: bao gồm kiểm soát bệnh nền như ĐTĐ,
THA…
Với bệnh nhân đã chạy thận nhân tạo thì lượng protein nhiều
hơn tùy thuộc vào số lần lọc máu/tuần
• Chạy thận 1 lần/1 tuần số lượng đạm: 1g/kg cân nặng sau lọc
máu/ngày.
• Chạy thận 2 lần/1 tuần số lượng đạm: 1,2g/kg cân nặng sau lọc
máu/ngày.
• Chạy thận 3 lần/1 tuần số lượng đạm: 1,4g/kg cân nặng sau lọc
máu/ngày.
Với những bệnh nhân lọc màng bụng (thẩm phân phúc mạc):
• BN LMB mất từ 5 – 15g P/ngày, chủ yếu là albumin, Đặc biệt, lượng protein
còn mất cao hơn từ 15 – 20g/ngày trong suốt quá trình viêm màng bụng.
• Năng lượng > 35 kcal/kg (bao gồm năng lượng glucose từ chất
thẩm tách)
3. Lipid:
• 20 – 30% tổng năng lượng. Trong đó 1/3 là acid béo no, 1/3
là acid béo không no 1 nối đôi và 1/3 acid béo không no
nhiều nối đôi
4. Glucid
• Sử dụng thực phẩm giàu glucid nhưng lượng đạm thấp
như miến, khoai củ
• Hạn chế các loại ngũ cốc có nhiều đạm
• Các loại rau có hàm lượng đạm thấp như rau họ cải, bầu, bí, mướp, su
su
• Sử dụng nhiều thực phẩm nhóm khoai củ như miến, khoai củ, sắn, bột
sắn…
• Sử dụng dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu oliu
• Các loại quả ngọt: táo tây, nho ngọt, xoài chín…
• Mỡ động vật, phủ tạng động vật như tim, gan, bầu dục…
• Tránh các loại rau chứa nhiều đạm thực vật: rau muống, ngót, rau dền, giá đỗ đậu
quả
• Không ăn thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối như: thịt hộp, cá hộp, giò chả, dưa,
cà muối…
• Khi Kali máu cao hạn chế tối đa thực phẩm giàu kali
• Chiều cao
• Cân nặng hiện tại, thay đổi cân nặng gần đây (tăng/giảm
cân không chủ ý).
• Chỉ số BMI
• Các XN thăm dò chức năng thận: Ure, Creatinin, acid uric, protein niệu, HC niệu,
BC niệu, siêu âm, sinh thiết, các thăm dò CĐHA như Xquang, CT...
• Các xét nghiệm đánh giá các biến chứng/bệnh phối hợp: Glucose máu, chức
năng gan...
Friday, September 11, 2020 45
3. LÂM SÀNG ĐIỀU TRỊ
• Quá trình diễn biến của bệnh, bệnh sử
• Tiền sử mắc bệnh thận, bệnh phối hợp/biến chứng: ĐTĐ, THA,
Gout, loãng xương...
• Các triệu chứng lâm sàng của bệnh: hội chứng tăng ure máu, phù,
thiếu máu, rối loạn điện giải, rối loạn thăng bằng kiềm toan...
• Cân bằng dịch vào, dịch ra.
• Các can thiệp, điều trị y tế có ảnh hưởng tới dinh dưỡng: dịch
truyền, thuốc lợi tiểu, insulin, các loại vitamin, khoáng chất...
• Khẩu phần ăn 24 giờ của bệnh nhân à năng lượng đang ăn?
• Kiến thức, thực hành dinh dưỡng có liên quan đến bệnh
• Tâm lý
• Hành vi
• Niềm tin
• Thái độ
1. Thiếu hụt năng lượng khẩu phần ăn kéo dài dẫn tới suy dinh dưỡng
2. Suy dinh dưỡng do chế độ ăn kiêng chặt chẽ protein trong thời gian dài
3. Lượng protein ăn vào quá cao hay quá thấp làm ảnh hưởng tới chức năng thận
4. Khẩu phần dư thừa quá nhiều chất khoáng (kali, phosphor/Ca, natri…) dẫn tới tăng K
máu hoặc rối loạn cân bằng Ca/P, hoặc phù – tiểu ít…
6. Vấn đề dinh dưỡng và thực phẩm có liên quan tới thiếu kiến thức của bệnh nhân
7. Không sẵn sàng thay đổi lối sống/chế độ ăn, ít hoạt động thể lực
1 2
• Cung cấp kiến thức và nguyên tắc dinh dưỡng trong điều trị
bệnh CKD
• Giải thích cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân tầm quan
trọng việc kiểm soát lượng protein ăn vào với bệnh thận
• Dựa vào những vấn đề dinh dưỡng cụ thể của bệnh nhân
• Lựa chọn thực phẩm: thực phẩm nên dùng và không nên dùng
• Giúp bệnh nhân CKD xác định mục tiêu can thiệp dinh dưỡng
với từng giai đoạn CKD và tình trạng hiện tại của bệnh nhân
• Khuyến khích động viên người bệnh trong quá trình điều trị.
è Người bệnh thay đổi thái độ, niềm tin à thay đổi hành vi và
những thói quen chưa đúng liên quan đến dinh dưỡng.
CÁN BỘ
DINH
DƯỠNG
Phối hợp với các bác sĩ, điều
dưỡng, y tá… nhằm hỗ trợ ĐiỀU
BỆNH
DƯỢC SĨ DƯỠNG
NHÂN
bệnh nhân trong điều trị hay
kiểm soát các vấn đề liên
quan đến dinh dưỡng BÁC SĨ
ĐIỀU TRỊ
56
THEO DÕI, ĐÁNH GIÁ
• Sự đáp ứng của người bệnh với liệu pháp dinh dưỡng hiện tại:
− Sự tuân thủ chế độ dinh dưỡng
− Tình trạng dinh dưỡng: Cân nặng, thay đổi cân nặng, BMI
− Mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở
− Lượng ăn vào và thải ra, quan sát các dấu hiệu về cân bằng dịch và điện giải
− Hiệu quả của liệu pháp dinh dưỡng thể hiện qua các xét nghiệm đánh giá chức năng thận
• Theo dõi các dấu hiệu, triệu chứng lâm sàng của bệnh: thiếu máu, phù, THA...
• Các biến chứng của bệnh: ure máu cao, tăng kali máu...
5 Cân bằng dịch vào dịch ra?, điện giải (Na, Kali,
Cl)
6 Công thức máu? tình trạng thiếu máu có được
cải thiện? Huyết Áp? Glucose máu?
7 Triglycerit, Cholesterol, LDL, HDL
Protein TP, Albumin máu, Prealbumin máu
8 Các dấu hiệu, triệu chứng, biến chứng/bệnh
phối hợp
Friday, September 11, 2020 58