Pananaw ng mga Mag-aaral ng Baitang 11 - STEM sa

Epekto ng Teknolohiya sa Kakayahang Pagsulat

ng mga Mag-aaral Gamit ang
Wikang Filipino

Isang Pamanahong Papel na Iniharap sa mga Guro ng College of

St. John-Roxas

Bilang Bahagi ng Pagsasakatuparan sa

Asignaturang Pagbasa at Pagsusuri ng

Iba’t ibang Teksto Tungo

sa Pananaliksik

Mga Mananaliksik

BASINILLO, CHRISSHA DAYNE M.

CELINO, ASHLEY M.

OLILANG, SOPHIA KARYL A.

ROSAL, YRA MARIE N.

Ipinasa kay:

Bb. Jenifer S. Dullano

Mayo 2023

0
 KABANATA I

Ang Suliranin at Kaligiran Nito

Panimula

Sa bawat taon na lumilipas ang mga talino ng tao ay

nagbabago at nagdudulot ito ng mga pagbabago sa teknolohiya

na ginagamit ng mga tao upang mapadali ang kanilang buhay

dahil sa modernisasyon ng mga teknolohiya. Sa pag usbong ng

teknolohiya ay nagdudulot ito ng pagbabago hindi lamang sa

pang araw-araw ng mga tao kundi pati na rin sa pag-aaral ng

mga mag-aaral. Samaktuwid ayon kay Mayos et al. (2008), ang

teknolohiya ang tinatayang mailalapat rin sa pagtuturo ng

asignaturang Filipino. Ngunit habang tumatagal ang paggamit

ng teknolohiya ay nagkakaroon ito ng mga hindi magandang

dulot sa pag-aaral ng mga mag-aaral lalo na sa asignaturang

Filipino gamit ang wikang Filipino. Ang makabagong

teknolohiya ay nagiging malawak na ang nasasakop. Maraming

tao na ang gumagamit nito dahil ito ay mabilis at madaling

gamitin sa pang araw-araw. Sa pag-aaral ni (Gamboa Jonalyn,

2018), natuklasan niya gamit ang kanyang pag-aaral na

nagkakaroon ng mga bagong salita na bukambibig at ginagamit

ng mga mag-aaral sa kanilang kathang sanaysay. Maigi na

gamitin ang makabagong teknolohiya dahil ito ay higit na

nakakatulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral. Ayon kina

1
Barlaan et al. (2020), ang paggamit ng makabagong

teknolohiya ay may malaking naiambag sa pang araw-araw na

gawain ng tao lalo na sa pagpapakalat ng mga impormasyon at

paghatid ng impormasyon sa isang bansa at sa komunidad.

Ayon kay Bienvenido Lumbrera (2007), ang wika ay isang

parang hininga, sa bawat sandali ng buhay natin ay nariyan

ito. Sa bawat pangangailangan natin ay gumagamit tayo ng

wika upang kamtan ang kailangan natin. Ang wika ang pinaka

ugat ng bawat tao, hindi maipagkaka-ilang kasabay ng

modernisasyon sa lipunan dahil sa pagbabago rin sa

teknolohiya na nakasanayan na ng mga mamamayan. Sa pag-

usbong ng teknolohiya ay mas nagkakaroon ng mga reperensiya

ang mga estudyante sa pagkatuto ng wikang Filipino

nagkakaroon sila ng pagkakataon na magkaroon ng bagong

kaalaman ukol sa wikang Filipino. Ngunit may mga pagkakataon

na ang teknolohiya ang naging isa sa mga rason kung bakit

ang mga estudyante ay nagdudulot ng limitadong kaalaman sa

wikang Filipino dahil ang mas ginagamit ngayon ay ang wikang

Ingles. Ayon kay (Mabanglo, 2016) mahalagang bigyang diin

ang pagtuturo sa mga mag-aaral sa pagsasalita ng wikang

Filipino dahil ito ang ka una-unahang paraan upang matuto

ang mga mag-aaral sa wikang Filipino. Ang kasanayang

pagsulat ay ang kakayahan ng mga mag-aaral sa larangan ng

2
panitikan gamit ang wikang Filipino. Naimpluwensyahan ang

kakayahan ng mga mag-aaral sa kanilang kasanayang pagsulat

batay sa mga aspeto na nakaiimpluwensya sa kanila na baguhin

ang kanilang paraan sa pagsulat gamit ang wikang Filipino.

Ayon kay Virgilio Almario (2020) ang wika ay isang dinamiko

ito ay ang papalit-palit sa bawat pagdaan ng panahon. Hindi

maipagkakaila na sa pagbabago ng mundo dahil sa mga

teknolohiya ay nagbabago rin ang mga nakasanayan ng mga

mamamayan, kabilang na dito ang kasanayang ng pagsulat ng

mga mag-aaral.

Sa pagbabago ng mundo ay nagbabago rin ang wika ng mga

Pilipino. Nababago ito dahil sa impluwensya ng Makabagong

teknolohiya sa mga kabataan. May mga bagay na hindi na

masyadong maalam ang mga kabataan dahil ang kanilang

kaalaman ukol sa wikang Filipino ay limitado na lamang. Kung

kaya’t sa pag-aaral na ito ay malalaman ng mga mananaliksik

kung ano ang epekto ng makabagong teknolohiya sa kakayahang

pagsulat ng mga mag-aaral. Ang pananaliksik na ito ay

mapapakinabangan ng mga mag-aaral sa College of St. John

upang mas maunawaan ng mga respondente ang kanilang

kakayahang pagsulat gamit ang wikang Filipino. Makakatulong

din ang pananaliksik na ito sa mga guro na malaman ang

kakayahan ng mga estudyante sa pagsulat gamit ang wikang

3
Filipino at ang pananaw ng kanilang estudyante sa epekto ng

teknolohiya sa kanilang abilidad sa pagsulat gamit ang

wikang Filipino. Ang pananaliksik na ito ay maaaring gamitin

ng mga mananaliksik sa hinaharap upang gamitin bilang

reperensya sa kanilang pag-aaral.

PAGLALAHAD NG SULIRANIN

Ang pag-aaral na ito ay naglalayong ilarawan ang mga

pananaw ng mga mag-aaral ng baitang 11 Science, Technology,

Engineering and Mathematics (STEM) sa Epekto ng Teknolohiya

sa kakayahang pagsulat ng mga mag-aaral gamit ang wikang

Filipino. Partikular na naglalayong sagutin ang mga

sumusunod na katanungan:

1. Ano-ano ang mga pananaw ng mga mag-aaral ng baitang 11

(STEM) sa epekto ng makabagong teknolohiya sa

kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral gamit ang wikang

Filipino?

2. Sa paanong paraan nakakatulong ang makabagong

teknolohiya sa mga mag-aaral ng College of St. John-

Roxas sa kasanayang pagsulat gamit ang wikang Filipino?

3. Nakakatulong ba ang paggamit ng Makabagong Teknolohiya

sa pagpapalaganap ng Wikang Filipino?

4
LAYUNIN NG PAG-AARAL

Ang layunin sa pag-aaral na ito ay upang malaman ang

mga pananaw ng mga mag-aaral sa baitang 11 (STEM) sa epekto

ng Makabagong Teknolohiya sa pagsulat ng mga mag-aaral gamit

ang Wikang Filipino, nilalayon ding malaman kung

nakakatulong ba ang Makabagong Teknolohiya sa pagpapaunlad

ng Wikang Filipino, at upang malaman din kung sa anong

paraan nakakatulong ang makabagong teknolohiya sa mga mag-

aaral.

BATAYANG TEORETIKAL

Ang teoretikal na balangkas ay bumubuo ng pundasyon ng

isang pananaliksik. Nililimitahan nito ang saklaw ng isang

pag-aaral sa nauugnay na mga datos at ginagawang mas

makabuluhan ang mga obserbasyon at iniisip. Ang mga

teoretikal na ibabahagi sa pag-aaral na ito ay isang

pundasyon upang masuportahan ang pananaliksik na ito.

Teoryang Pinagmulan ng Wika

Maraming haka-haka tungkol sa pinanggalingan ng wika.

Kung saan, ano, at paano ito na buo. Mga haka-haka kung

sino-sino ang nag bigay impluwensya sa wika na ginagamit ng

5
mga mamamayan ngayon. Kung papaano ito nagbago sa bawat

panahong lumipas.

Ayon kay Rene Descartes (1987), ang mga tao ay hindi

pangkaraniwang hayop, naiiba ang mga tao sa mga hayop na

kinagisnan nila. Ang mga tao ay may likas at kakayahan na

gumamit ng wika na naangkop sa kaniyang kalikasan,

pinagmulan, at kinalakiha bilang tao. May mga likas na

aparato ang mga tao na ginagamit sa kanilang utak upang

makagamit ng mas mataas at komplikadong antas ng wikang

kailangang gamitin sa pang araw-araw. Kung kaya’t ang mga

tao ay naiiba kumpara sa ibang mga hayop, dahil may mataas

na antas ng kakayahan ang mga tao upang mag analisa, mag-

aral, at gumamit ng wikang umaayon sa kanilang lipunan.

Ang PiliFilipino ang inahaing panimulang teorya upang

suriin ang pang ibabaw, malalim at kaibuturan ng wika. Ang

PiliFilipino ay hango sa sinabi ni N. Chomshy (Searle 1971)

na mayroong surface structure (paimbabaw) at deep structure

(ubod) ang wika. Ngunit ayon kay Cecilio M. Lopez meron

pumapagitna sa dalawang level na ito, ang middle structure

na kung tatawagain ay ang lalim ng wika. At ito ang nawawala

sa Wikang Filipino (WF). Sa madaling salita, walalng lalim

ang wika dahil walang gramatikang nakaugat sa internal na

6
himpilan ng kamalayan ng mga tao. Tanging ang paimbabaw

lamang ang may tanging lakas at dominanteng puwersa mula sa

iba’t ibang direksyon, ideolohiya, adbokasi ang kasalakuyang

nagiging sandigan at batayan sa pagbabago ng pangwika.

Sa teoryang nabanggit, ang wikang Filipino ay na sa

paimbabaw lamang. Ukol dito, may tatlong pananaw tungkol

dito; una ang Kasalukuyang nililinang pa rin ang wika mula

sa pinagbatayang wikang Tagalog at ang naklululang hamon na

paglinang nito mula sa mga katuwang na wika sa bansa.

Ikalawa ay ang mabilis na paglaganap ng Taglish sa iba’t-

ibang domain ng kaalaman at praktika. At ang panghuli ay ang

Interbensyon ng gahum (estado, iskolar, media) na

nakakaapekto sa menu ng pagpili, pamimilit at pagpilipit sa

wikang Filipino (Kylie Caldito 2020).

Teorya ng Digital Divide

  Ang Teorya ng Digital Divide ay nagpapakita ng hindi

pantay na access sa mga teknolohikal na kagamitan tulad ng

mga personal computer, smartphones, at internet. Sa

kasalukuyan, maraming mga estudyante ang gumagamit ng

teknolohiya sa kanilang mga pang-araw-araw na gawain at sa

pag-aaral. Ang digital divide ay maaaring magdulot ng hindi

7
pantay na oportunidad sa pag-aaral at pagpapaunlad ng mga

kakayahan sa teknolohiya.

Ang mga mag-aaral na may access sa mga teknolohikal na

kagamitan ay mas malamang na makapagsagawa ng online

research, mapakinggan ang mga leksyon online, at makapagpasa

ng mga gawain online. Sa kabilang banda, ang mga mag-aaral

na walang access sa mga teknolohikal na kagamitan ay hindi

makakatanggap ng mga benepisyo na ito at maaaring magkaroon

ng hindi pantay na oportunidad sa pag-aaral. Bukod pa rito,

ang mga mag-aaral na mayroong limitadong access sa mga

teknolohiya ay mas malamang na magkaroon ng mga teknikal na

suliranin sa paggamit nito at hindi makapaglalaro sa mga

online games o mga interactive na educational tools na

maaaring makatulong sa kanilang pag-unlad.

Sa kabuuan, ang digital divide ay may malaking epekto

sa mga mag-aaral, hindi lamang sa kanilang pag-aaral kundi

maging sa kanilang pag-unlad bilang indibidwal at sa

kanilang kalagayan sa buhay. Kaya't mahalaga na magkaroon ng

pantay na access sa teknolohiya at digital resources upang

maalis ang digital divide at masigurong may pantay na

oportunidad sa pag-aaral at pag-unlad para sa lahat ng mga

mag-aaral.

8
  Ayon sa nakasaad sa teorya, ang digital divide ay may

malaking epekto sa mga mag-aaral, sa pag-aaral nila at sa

kanilang pag-unlad bilang indibidwal. Ang digital divide ay

ang hindi pantay na access sa mga teknolohikal na kagamitan,

kung saan sinusuportahan nito ang mga layunin sa

pananaliksik na ito. Sinusuportahan din nito ang Essay test

na ninanais ipagawa ng mga mananaliksik sa mga magiging

respondente. Ang mga mananaliksik ay naglalayong malaman ang

kalalabasan kung ang kalahati ng mga respondente ay gagamit

ng teknolohiya sa pagsulat ng sanaysay habang ang natirang

kalahati ay hindi gagamit ng teknolohiya.

 Teoryang Akomodasyon 

Likas na sa atin ang magkaroon ng mga pangalawang

linguwahe o wika dahil sa ibat ibang mga kadahilanan, maari

itong dahil sa ating makabagong teknolohiya, mga social

media, o di naman kaya ay sa ating mga pinagmulan. 

Ang teoryang ito ay nakatuon sa taong kasangkot sa

sitwasyong pangwika sa proseso ng pag-aaral at pagkatuto ng

pangalawang wika. Sa teoryang Akomodasyon ay itinatalakay

ang interference phenomenon at interlanguage. Ang

phenomenon na ito ang naka sentro sa pagtatalakay ng

9
imluwensya ng unang wika sa pangalawang wika. Dito na

napapaloob ang tinatawag nating taglish. Di maiiwasang

magkaroon tayo ng ganitong paggamit ng wika dahil sa ating

kasaysayan, ang pag kolonya.

Ang interlanguage naman ay ang mental grammar, ito ay

nabubuo ng tao sa paglipas ng panahon sa proseso ng

pagkatuto sa pangalawang wika. Sa dakong ito ay binabago ng

mga tagapagsalita ang grammar sa pamamagitan ng pagdagdag,

pagbawas o di naman kaya’y pagbago g alituntunin. 

Sa Teoryang ito natin matututunan na hindi maiiwasan

ang mga pagkakataon at mga taong magkaroon ng pangalawang

wika o di naman kay gumamit ng iba pang wika sapagkat likas

na sa atin ang magkaroon nito lalong lalo na na isa ang

Pilipinas ang nasakop noon.

Balangkas Konseptuwal

Malayang Baryabol Di-Malayang

Baryabol

Pananaw ng mga Mag- Epekto ng

aaral ng Baitang 11 – Teknolohiya sa
Science, Technology, Kakayahang Pagsulat
Engineering, and gamit ang Wikang
Mathematics (STEM). Filipino. 10
 Pigura 1. Balangkas Konseptuwal

Batay sa diyagram na nasa itaas ang malayang baryabol

sa pag-aaral na ito ay ang pananaw ng mga mag-aaral ng

baitang 11 Science, Technology, Engineering, and

Mathematics (STEM). Habang ang di-malayang baryabol sa pag-

aaral na ito ay ang epekto ng teknolohiya sa kakayahang

pagsulat gamit ang wikang Filipino.

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL

Ang makabagong teknolohiya ay nagkakaroon ng malaking

pagbabago sa pagsulat ng mga kabataan ngayong henerasyon.

Malalaman ng mga mananaliksik sa hinaharap ang iba’t ibang

pananaw ng mga mag-aaral ng Grade 11 - STEM sa epekto ng

makabagong teknolohiya sa kasanayang pagsulat gamit ang

wikang Filipino.

Mga Makikinabang

11
Mga Mag-aaral. Sa pamamagitan ng pag-aaral na ito malalaman

ng mga mag-aaral ang dulot ng teknolohiya sa kanilang

kakayahan sa pagsulat gamit ang wikang Filipino.

Mga guro. Sa pamamagitan ng pag-aaral na ito malalaman at

makikita ng mga guro ay epekto ng teknolohiya ayon sa

pananaw ng baitang 11 - STEM sa kanilang kakayahan sa

pagsulat gamit ang wikang Filipino. Matutulungan ng mga guro

kung paano mas maisanay ang kakayahan ng pagsulat ng mga

estudyante gamit ang wikang Filipino.

Mga mananaliksik sa hinaharap. Sa pamamagitan ng pag-aaral

na ito magagamit ng mga mananaliksik sa hinaharap upang

gamiting reperensya sa kanilang pananaliksik.

Saklaw at Limitasyon

Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa mga mag-aaral ng

College of St. John - Roxas sa Baitang 11 STEM. Limitado ang

pag-aaral na ito sa kwantidad ng tatlong (3) lalaki at

tatlong (3) babae sa bawat pangkat. Ito ay magaganap sa loob

ng kanilang silid-aralan ng College of St. John - Roxas.

Depinisyon ng mga Terminolohiya

12
Teknolohiya - Tumutukoy ito sa mga kagamitan na ginagamit o

ginawa upang mas mapadali ang buhay ng mga tao. Ito ay

ginagamit sa pakikipag komunikasyon, pagnenegosyo, pag-

aaral, at iba pa. Iniuugnay ang katagang teknolohiya sa mga

imbento at gadyet na ginagamit ng mga tao sa pang araw-araw

(Philippine News).

Ang pag-aaral na ito ay naka pokus sa pananaw ng mga

mag-aaral sa teknolohiya sa kanilang kasanayang pagsulat

gamit ang wikang Filipino. Sa pag-aaral na ito ay magiging

isang dependent variable.

Makabagong Teknolohiya - Ito ang mas bagong teknolohiya kung

saan mas marami ng kakayahan ang teknolohiya sa mundo. Ayon

kay Jessa H. Villa (2012) mas napapadali ang buhay ng mga

tao ngayon kumpara sa panahon dati na kailangan maglaan ng

oras para sa mga gawain.

Isa rin sa magiging salik ng pag-aaral na ito ay ang

paggamit ng makabagong teknolohiya ng mga mag-aaral sa

pagsulat ng iba’t-ibang teksto gamit ang wikang Filipino.

Kasanayan - Ang kasanayan ay ang kakayahan ng isa tao sa mga

bagay-bagay. Ayon sa diksyunaryo ang kasanayan o tinatawag

13
na Skill sa Ingles ito ang mga natutunang kapasidad o

kakayahan ng isa indibidwal. Ito ay isang pangngalan na

nagtutukoy sa kahusayan ng isang indibidwal (World of

Dictionary).

Ang kasanayan ay ang magiging bantayan ng pag-aaral na

ito sa pamamagitan ng pag-aalam kung anong lebel meron ang

mga baitang 11, Science, Techonlogy, Engineering, and

Mathematic (STEM) strand sa kasanayang pagsulat gamit ang

wikang Filipino.

Kasanayang Pagsulat - Ang pagsulat ay ang isang proseso ng

pangkaisipan na nangangailangan ng maingat na pagpili at

pag-aayos ng kaisipan at karanasan na naaayon sa layunin ng

pagpapahayag. Ang kasanayan ay ang kakayahan ng isang tao.

Ang kasanayang pagsulat ay ang kakayahan ng indibidwal sa

pagsulat.

Ang kasanayang pagsulat ay isa sa mga variable at salik

na gagamitin sa pag-aaral na ito. Dito malalaman ang

kasanayang pagsulat ng mga respondente gamit ang wikang

Filipino.

14
Facebook - Ang facebook ay isang social media platform kung

saan ito ay libre na nagbibigay-daan sa mga gumagamit na mga

netizens upang makipag-ugnayan at magbahagi ng mga nilalaman

sa pamamagitan ng internet. Ang facebook ay inilunsad sa

taong 2004, ang gumawa nito ay si Mark Zuckerberg

(ninanelsonbooks).

Isa sa mga teknolohiya o makabagong teknolohiya na

maaring gamitin ng mga mag-aaral sa pag hahanap ng mga ideya

at ginagamit upang makipag-ugnayan sa ibang tao.

Twitter - Ito ay isang microblogging social media platform

kung saan ang mga gumagamit ng social media o netizens ay

malaya na nakakapag post ng kanilang mga saloobin sa

pamamagitan ng pag tweet.

Sa makabagong teknolohiya na ito ay makakakita ang mga

mag-aaral ng bago o talinghanggang salita na maari nila

maggamit sa paggawa ng mga teksto gamit ang wikang Filipino.

Youtube - Ito ay isang media sharing site kung saan ang mga

netizens ay isang website kung saan dito ay makikita ang

pagbabahagi ng mga bidyo at nagbibigay ito ng daan upang

15
makapag upload, makita, at maibahagi sa publiko ang bidyo na

ginawa ng isang netizen.

Instagram - Ito ay isang libre na online application kung

saan ang mga netizens ay may pagkakataon na mag bahagi ng

mga bidyo at litrato sa social media. Ito ay inilunsad sa

taong 2010.

Kabanata II

Mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura

Ang paggamit ng teknolohiya sa mga mag-aaral ngayon ay

nakakaapekto sa ating lipunan. Maraming kabataan ang

naniniwala na ang teknolohiya ay may epekto sa ating lipunan

karamihan ay pumapabor na ang pag-unlad ng teknolohiya ay

nakakapagbigay ng sapat na tulong o kaalaman upang matugunan

ang kanilang mga pangangailangan.

Ayon kay Aquino Lexter T. et al., (2018) ang Internet

ay isang malaking tulong sa edukasyon at komunikasyon na

pinamamahalaan ng ibat ibang social media platforms tulad ng

Facebook, twitter, Instagram, Youtube at iba pa. Ang

internet may malaking naidudulot sa buhay ng mga tao lalong

16
lalo na sa mga mag aaral sa panahon ngayon. Ayon kay Bai-

Rhema S. Marmay (2011), malaking bahagi ang ginagampanan ng

teknolohiya upang mas maayos na maipakita ang mga aralin na

tinuturo sa klase. Ibat ibang klase ng teknolohiya ang

ginagamit sa loob ng klase dumedepende ito sa kung anong

asignatura o paksa ang kanilang pinag- aaralan. Bukod sa

malaki ang naging epekto nito sa edukasyon at komunikasyon,

malaki rin ang mga pagbabago ang naidudulot nito sa ating

wika. Sa pag usbong ng makabagong teknolohiya ay natuklasan

rin ang mga bagong paraan ng komunikasyon tulad ng SMS at

social media. Maraming larangan ng kultura ang naapektuhan

ng pagbabagong hatid ng teknolohiya, maraming kalakip sa

epekto ang mga nangyayaring pagbabago ayon kay Natalie Joy

d.J. Dazo. Hindi maipagkakaila na ang mga salitang ginagamit

dati ay madalas nang nabaon sa limot o nalilipasan na ng

panahon, ito ay ayon kay Jimenez, (2014).

Kahalagahan ng Teknolohiya sa Pag-aaral sa Wikang Filipino

Ayon kay Maed (2013), aminin man natin o hindi, malaki

ang epekto ng paglakas ng kapangyarihan ng teknolohiya sa

ating mundo, bansa, sa lokal, at sa paaralan na tinatayuan.

Ang edukasyon ay isang puhunan ng bawat mamamayan ng isang

partikular na bansa upang maging produktibo ang bawat isa sa

17
pagpapataas ng eknonomiya. Ayon kay Henry Thoreau ang

paglawak ng teknolohiya ay patuloy at walang katapusan. Kung

kayat sa bawat paglawak ng teknolohiya ay ang paglawak ng

ekonomiya ng isang bansa.

Bukod pa rito, ayon sa pananaliksik ni Jerome Francis

Kalaw (2016), maraming mag-aaral sa kasalukuyang panahon ang

gumagamit ng makabagong teknolohiya bilang instrumento upang

mapag-aralan at maunawaan ang mga dapat aralin sa bawat

kurso. Sa paggamit nila ng teknolohiya ay hindi maiiwasan na

ang mga estudyante ay umaasa na sa intelektwalidad ng

teknolohiya upang makatulong sa kanilang mga asignaturang

kinukuha. Sa pamamaraan ng teknolohiya ay nakakakuha o

nakakahagilap ang mga mag-aaral ng impormasyon upang

makatulong sa kanilang pag-aaral. Ngunit ang mga wika na

makikita sa mga social media ay kadalasan na sa wikang

Ingles.

Ang wikang Filipino ayon kay Anne Hernandez (2015),

siya ay naglahad ng tanong kung paano mapapanatili ang

maalab na pagmamahal sa Wikang Filipino kabila ng malawakang

pagsulong ng teknolohiya. Ayon sa mananaliksik, mapapanatili

ang maalab na pagmamahal sa Wikang Filipino sa kabila ng

malawakang pagsulong ng teknolohiya sa pamamaraan, ng

patuloy na paggamit ng Wikang Filipino na magagamit ng mga

kabataan. Sa pamamaraan ng paggamit ng mga social media

18
account ng mga mag-aaral ay makakapag palaganap sila gamit

ang wikang Filipino. Sa pamamagitan ng teknolohiya ay

makakapagbasa ang mga mag-aaral ng mga Wikang Filipino

online.

Ayon kay Espina at Borja (1999), ang wika ay isang

mahalagang kasangkapan upang maipahayag ng tao ang damdamin

at kaisipan. Ang kakayahan sa paggamit ng wika na nasasaling

sa isipan, damdamin at kilos ng tao ay resulta ng isang

dinamikong prosesong bunga ng karanasan-kabiguan, tagumpay,

pakikipagsapalaran at maging ang mga pangarap at mithiin ng

wikang Filipino sa makabagong panahon ay patuloy na umuunlad

at nagbabago.

Sa patuloy na paglaganap ng modernisasyon ang mga tao

dapat ay makisabay upang magamit ng wasto ang teknolohiya sa

pinakamataas na antas ng limitasyon nito.

Ayon kay De Torres et al. ang makabagong teknolohiya ay

maraming kahalagahan na naiaambag sa ating pang-araw-araw na

pamumuhay. Napapabilis nito ang komunikasyon, kung kaya’t

hindi maipagkakaila na ang Social Networking Sites ay isa sa

naging produkto ng makabagong panahon. Dito, ipinapahiwatig

na maraming naiambag ang makabagong teknolohiya sa ating

pamumuhay sa pang-araw-araw, at ito rin ay nakakatulong sa

mga mag-aaral sa mga saklaw na naapektuhan nito, katulad ng

paghahanap ng mga kahulugan ng mga salitang hindi pamilyar

19
sa isang indibidwal. Isang halimbawa din ay ang paggamit ng

mga website kung saan pwedeng maghanap ng mga artikulo

katulad ng mga kaugnay na pag-aaral para sa isang tiyak na

paksa sa isang pamanahong papel.

Epekto ng Teknolohiya sa Kakayahang Pagsulat ng mga Mag-

aaral Gamit ang Wikang Filipino

Ayon kay Lazaro (2004), ang pagsulat ay isa sa mga

makrong kasanayan na dapat magkaroon ng kakayahan ang isang

indibidwal. Mahalaga ang pagsulat dahil isa itong lundayan

ng lahat ng iniisip, nadarama, nilalayon at pinapangarap ng

tao. Ang pagsulat ay isang epektibong paraan upang

maipahayag ang sariling pananaw, opinyon, at ideya tungkol

sa isang paksa sa pasulat na anyo gamit ang sariling wika ay

isang kasanayan na dapat malinang sa bawat mag-aaral.

Ayon rin sa isang mananaliksik na si Austero (2006),

ang pagsulat ay nakapagdaragdag sa talino ng isang tao dahil

sa ginagawang analisis at sintesis sa mga nakuhang

impormasyon. Sa bawat talata o mga akademkong sinusulat ng

mga mag-aaral gamit ang wikang Filipino ay nakakapagdagdag

ito sa kanilang kaalaman.

Ayon kay Glenn Galingana, subalit sa panahong ito,

isang hamon sa bawat guro at mag-aaral ang pagsulat. Bawat

20
mag-aaral ay nakararanas ng matinding alalahanin kung paano

nga ba sisimulan ang pagsulat. Marami ring bilang ng mga

mag-aaral ang nagpapakita ng pagkayamot, kawalan ng

motibasyon sa pagsulat at kung minsan ay hirap na hirap pa

sa pagbuo ng mga ideya. May mga pagkakataon na inaasa na

lamang nga mga mag-aaral ang kanilang gawain sa teknolohiya

lalo na kapag ito ay kinakailangan gamitan ng wikang

Filipino. May mga estudyanteng nahihirapan magsulat gamit

ang wikang Filipino sapagkat nakasanayan na nilang gamitin

ang wikang Ingles.

Ang bawat teknolohiya ay nagdudulot ng pagbabago sa

kakayahan ng mga mag-aaral sa pagsulat gamit ang wikang

Filipino. Sa pamamagitan ng pag gamit ng mga social media

kagaya ng Facebook, Twitter, YouTube, at Instagram ay mas

nagkakaroon ng ugnayan ang mga estudyante sa publiko kung

kaya’t nakakakita sila ng mga bagong salita bukod sa wikang

Filipino. Ayon sa isang pag-aaral, isa sa mga salik na

siyang nagiging dahilan ng mga samo’t saring suliranin

patungkol sa wika ay ang paglitaw ng mga makabgaong wika o

salita na kung minsan ay nagbubunsod ng hindi

pagkakaintindihan ng bawat isa. Tulad ng paglaganap ng mga

jeje words, beki language at iba pa.

21
 KABANATA III

Paraan at Disenyo ng Pananaliksik

Disenyo ng Pananaliksik

Ang pangunahing disenyo ng pananaliksik na ito ay

“Descriptive Research”. Ang disenyong ito ay nakasentro sa

pananaw at karanasan ng bawat respondente. Napili ng mga

mananaliksik ang disenyong ito sapagkat malalaman ng mga

mananaliksik ang pananaw ng mga napiling respondente sa

epekto ng teknolohiya sa kakayahan ng mga mag-aaral sa

22
pagsulat gamit ang wikang Filipino sa pamamagitan ng

paggamit ng disenyong ito.

Respondente

Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa pag alam sa

kasanayang pagsulat gamit ang wikang Filipino ng mga mag

aaral ng baitang 11 kasabay ng pag unlad ng teknolohiya ng

bansa. Ang mga respondente ng pananaliksik na ito ay ang mga

mag aaral ng baitang 11 (STEM) ng College of St. John Roxas.

Inaasahang magkakaroon ng anim (6) na mga respondente kada

seksyon ng baitang 11, magkakaroon ng tatlong (3)

respondateng babae at tatlong (3) respondateng lalake. Sa

kabuuan, magkakaroon ng labindalawang (12) mga respondente

mula sa dalawang seksyon.

Ayon sa pananaliksik nina Goswami at Dutta (2016), ang

kasarian ay isa sa mga salik na naaapektuhan ang paggamit ng

teknolohiya. Dagdag pa nila na kung ikukumpara ang mga

lalaki at babae sa paggamit ng teknolohiya ay may

pagkakaiba. Halimbawa ay ang paggamit ng social networks,

makikinita sa kanilang pag-aaral na ang mga babae ay

gumagamit nito upang mapanatili ang mga umiiral na relasyon

nila sa lipunan. Kung saan naman ang mga lalaki ay gumagamit

ng social networks upang makipagkaiban sa ibang tao gamit

ang iba’t-ibang social media. Sa paggamit ng Information

23
Technology kung saan naririto ang mga – email services,

electronic data manegment sytems, at iba pa – ang kasarian

ay isa sa mga bagay na nakakaimpluwesniya, ang mga lalaki sa

pag-aaral na ito ay nakikinita na isa sa mga nagpapatibay ng

paggamit ng Information Technology kumpara sa mga babae.

Ang pananaliksik ay inaasahang mag uumpisa sa ikatlong

linggo ng Marso ngayong taong 2023 at magtatapos naman sa

Abril sa huling linggo sa parehong taon.

Ang instrumentong gagamitin sa pagkuha ng mga

kakailanganing datos sa pag-aaral na ito ay survey-

questionnaire o katanungan, at pagsusulit ng pagsulat ng

sanaysay gamit ang wikang Filipino. Nais nitong suriin ang

mga pananaw ng respondente ukol sa epekto ng teknolohiya sa

mga mag aaral sa College of St. John-Roxas gamit ang wikang

filipino. Ilan sa mga katanungang itatanong ay ang mga

sumusunod.

1. Bilang isang mag-aaral, nakakatulong ba sa iyo ang

paggamit ng makabagong teknolohiya sa iyong kasanayang

pagsulat gamit ang wikang Filipino?

2. Ano-ano sa iyong palagay ang mga mabuti o masamang

epekto ng paggamit ng makabagong teknolohiya sa

kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral sa Filipino?

24
 3. Sa iyong palagay, nakakatulong ba ang paggamit ng

makabagong teknolohiya sa pag-unlad ng wikang Filipino?

Instrumento ng Pag-aaral

Ang mga mananaliksik ay gagamit ng panayam o interview

bilang pangunahing instrumento sa pagkalap ng mga datos na

magagamit sa pag-aaral. Ang panayam ay nahahati sa dalawang

pangkat: ang pre-interview at post-interview sa paksang

pinag-aaralan.

Ang panayam na gagamitin ng mga mananaliksik ay

ipinakita at inaprubahan ng punong guro sa pananaliksik o

pag-aaral. Ang panayam na gagaamitin ay magsisilbing basehan

ukol sa pananaw ng mga mag-aaral o mga respondente na

ginamit sa pag-aaral na ito sa epekto ng teknolohiya sa

kanilang kakayahang pagsulat gamit ang wikang Filipino.

Pangangalap ng Datos

Ang mga datos na kakailanganin sa pag-aaral na ito ay

titipunin gamit ang panayam bilang pangunahing instrumento

na ginamit ng mananaliksik. Gagamitin ng mga mananaliksik

ang mga katanungan na inihanda dahil ang mga katanungan na

iyon ay may kaugnayan sa paksang pinag-aaralan. Ang mga

mananaliksik ay pupunta sa baitang 11 ng Science Technology

25
Engineering and Mathematics strand (STEM) bilang mga

respondente sa nasabing pananaliksik.

Nagsimula ang proseso ng pakikipag panayam ng mga

mananaliksik sa mga respondente sa pag pili na pinakaangkop

na mga katanungan na sasagot sa suliraning kinakaharap ng

pag-aaral na ito. Gumamit ng Semi-structured interview ang

mga mananaliksik dahil ang mga katanungan ay naka planado at

ipinatingin na sa punong guro sa pananaliksik na ito, ngunit

walang partikular na pagkakasunod-sunod. Gumamit ng

stratified sampling method ang mga mananaliksik dahil ang

mga mananaliksik ay pumili ng tatlong babae at tatlong

lalaki sa baitang 11 bilang mga respondente at upang ang

representasyon ng bawat strand ay tumpak sa gagawing

instrumento.

KABANATA IV

Presentasyon at Interpretasyon ng mga Datos

Presentasyon ng mga Datos 

  Ayon sa mga nakalap na datos ng mga mananaliksik ukol

sa pananaw ng baitang 11 Science, Technology, Egnineering,

and Mathematics (STEM) na strand sa epekto ng makabagong

26
teknolohiya sa kakayahang pagsulat ng mga respondente gamit

ang wikang Filipino. Sa kabanata na ito ay iprepresinta ng

mga mananaliksik ang mga nakalap na datos sa pakikipag

panayam ng mga mananaliksik sa mga respondente na ang mga

mag-aaral sa baitang 11 (STEM). Ang mga nakuhang datos ay

iaayon sa paglalahad ng suliranin at ang layunin ng pag-

aaral na ito. Sa mga mauunang talata ay ilalahad ng mga

mananaliksik ang mga naisagot ng mga respondente bago sila

nagsulat ng isang deskriptibong teksto ukol sa kanilang

paaralan gamit ang wikang Filipino.  

Ayon sa unang suliranin na inilahad sa pag-aaral na ito

ay kung “Ano-ano ang mga pananaw ng mga mag-aaral ng baitang

11 (STEM) sa epekto ng makabagong teknolohiya sa kasanayang

pagsulat ng mga mag-aaral gamit ang wikang Filipino?” Sa mga

nakalap na datos ng mga mananaliksik, ay ilalahad dito ang

mga naisagot ng mga respondente.

Respondente A. “May mabuting epekto ang paggamit ng

makabagong teknolohiya dahil mas napapadali nito ang paggawa

ng mga estudyante ng mga talata gamit ang wikang Filipino.

Ngunit may mga masasamang epekto rin ang makabagong

27
teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral dahil

mas aasa na lamang ang mga mag-aaral makabagong teknolohiya

kapag susulat sila ng talata gamit ang wikang Filipino.”

Respondente B. “Ang mabuting epekto ng makabagong

teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral gamit

ang wikang Filipino ay mas maraming mga karadagang

impormasyon mailalagay ang mga mag-aaral sa kanilang talata

kapag gagamit sila ng makabagong teknolohiya. Ngunit ang

masamang epekto ng makabagong teknolohiya sa kasanayang

pagsulat ng mga mag-aaral gamit ang wikang Filipino ay may

mga pangyayari na kinokopya na lamang ng mga mag-aaral sa

internet ang mga impormasyon na makikita nila dahil

convenient raw ito at mas madaling gamitin.”

Respondente C. “Isa sa mga masamang epekto ng makabagong

teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral ay ang

kanilang kawalan ng pokus. Kapag gagamit kami ng teknolohiya

sa pagsusulat may mga pagkakataon na nawawalan kami ng pokus

dahil mas inaatupag namin ang social media kesa sa aming

gagawin na gawain sa asignaturang Filipino. Kapag nawawalan

kami ng pokus may mga pagkakataon na hindi magiging epektibo

ang aming naisusulat na talata gamit ang wikang Filipino. Sa

magandang epekto naman ng makabagong teknolohiya sa

kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral ay mas naipapadali nito

28
ang mga gawain ng mga estudyante dahil sila ay may gabay at

tulong mula sa internet.” 

Respondente D. “Isa sa mga mabuting epekto ng makabagong

teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral ay

nagkakaroon sila ng pagkakataon na magkaroon ng bagong

kaalaman o bumuo ng mga gramatika na tama dahil sa tulong ng

teknolohiya. Ngunit ang masamang epekto nito ay ang

paglalaganap ng wikang Ingles halimbawa ay ang wattpad imbes

na wikang Filipino ang gagamitin ng mga awtor ay mas

pinipili nilang gamiting ang wikang Ingles. Dahil dito mas

napapalaganap ang wikang Ingles.”

Respondente E. “Ang masamang epekto ng makabagong

teknolohiya ay ang mga mag-aaral ay masyado na umaasa sa

teknolohiya na gawin o gumawa ng talata gamit ang wikang

Filipino. Sa pag-aasa ng mga estudyante sa teknolohiya hindi

na nila naeensayo ang kanilang kakayahang pagsulat ng hindi

gumagamit ng makabagong teknolohiya. Ang mabuting epekto ng

makabagong teknolohiya ay mas mabibihasa o meensayo ng mga

mag-aaral ang kanilang kakayahang pagsular dahil magkakaroon

sila ng ideya sa tamang paraan ng pagsulat gamit ang wikang

Filipino.”

Respondente F. “Ang mabuting epekto ng makabagong

teknolohiya ay naibibigay na nito ang mga pangangailangan ng

29
mga mag-aaral sa pagsulat ng talata gamit ang wikang

Filipino. Ngunit ang masamang epekto nito ay umaasa na

lamang ang mga mag-aaral sa makabagong teknolohiya sa

pagsulat gamit ang wikang Filipino. Hindi na nila neensayo

ang kanilang sariling kasanayan na walang ginagamit na

teknolohiya.”

Respondente G. “Isa sa mga masamang epekto ng paggamit ng

makabagong teknolohiya sa pagsulat gamit ang wikang Filipino

ay ang paggamit ng mga mag-aaral ng mga mag-aaral ng

reperensiya ngunit wala itong pahintulot mula sa awtor.

Maari itong mag silbi bilang isang plagiarism o copyright.

Ang mabuting epekto ng makabagong teknolohiya ay ang

pagkalat ng mga impormasyon at ideya sa internet na

makakatulong sa pagpapalaganap sa iba’t-ibang bansa.” 

Respondente H. “Ang masamang epekto ng makabagong

teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral ay

dumedepende o umaasa na lamang sila sa teknolohiya at sa mga

salitang makikita nila sa teknolohiya. Nawawalan na ng

pagkakataon ang mga mag-aaral na bumuo ng kanilang sariling

talata gamit ang kanilang sariling salita gamit ang wikang

Filipino. Ang mabuting epekto ng makabagong teknolohiya sa

kasanayang pagsulat ay mas mapapalawak nito ang bokabularyo

ng mga mag-aaral kung saan maari pa nila magamit ulit ang

30
mga salitang nalaman nila sa tulong ng makabagong

teknolohiya sa kanilang susunod na susulatin gamit ang

wikang Filipino.”

Ayon sa ikalawang suliranin na inilahad sa pag aaral na

ito ay kung “Sa paanong paraan nakakatulong ang makabagong

teknolohiya sa mga mag-aaral ng College of St. John-Roxas sa

kasanayang pagsulat gamit ang wikang Filipino?” Sa mga

nakalap na datos ng mga mananaliksik, ay ilalahad dito ang

mga naisagot ng mga respondente.

Respondente A. “Para sa akin, nakakatulong ito sa paraang

napapadali ang pagsagawa ng gawain dahil mayroon kang

maaasahan pagdating sa pagtranslate ng mga salita at

paghahanap ng mga kahulugan nito.”

Respondente B. “Nakakatulong ito sa paraang napapadali nito

ang paghahanap ng mga impormasyon sa internet sa paggawa ng

talata gamit ang wikang Filipino.”

Respondente C. “Nakakatulong ang makabagong teknolohiyang sa

aming mga mag-aaral dahil mas mapapadali nito ang paggamit

ng wikang filipino.”

31
Respondente D. “Mas nabibigyan kami ng mas malawak na

kaalaman sa pagsulat gamit ang wikang Filipino.”

Respondente E. “Ang paggamit ng makabagong teknolohiya ay

mas nabibigyan ako ng kaalaman at wastong paggamit nito.”

Respondente F. “Malaki ang naitutulong ng teknolohiya sa mga

mag aaral dahil mas nagkakaroon pasila ng sapat na kaalaman

sa kasanayang pagsulat gamit ang wikang Filipino.”

Ayon sa ikatlong suliranin na inilahad sa pag aaral na

ito ay kung “Nakakatulong ba ang paggamit ng Makabagong

Teknolohiya sa pagpapalaganap ng Wikang Filipino?” Sa mga

nakalap na datos ng mga mananaliksik, ay ilalahad dito ang

mga naisagot ng mga respondent.

Respondente A. “Sa tingin ko ay nakadepende ito sa

sitwasyon, kase nakakatulong ang teknolohiya sa paraang

nakakahanap tayo ng mga salita na sakto o bagay sa isang

pangungusap, ngunit mayroon din naman itong mga masamang

epekto.”

Respondente B. “Oo, sa aking palagay ay nakakatulong nga ang

paggamit ng makabagong teknolohiya sa pag-unlad ng wikang

Filipino.”

32
Respondente C. “Para sa akin, nakakatulong sa pag-unlad ng

wikang Filipino ang paggamit ng makabagong teknolohiya.”

Respondente D. “Para sa akin, nakakatulong ito ngunit may

mga negatibong epekto din ito. Kaya mag ingat nalang sa mga

negatibong epekto nito kagaya ng pag dedepend sa

teknolohiya, kung saan may mga masamang resulta kagaya ng,

kakulangan ng pagsisikap sa paggawa ng mga gawain sa paraang

hindi paggamit ng iyong sariling salita at ideya.

Nakakatulong naman ito dahil mas nagagamit ng mga mag-aaral

ang teknolohiya, kagaya na lamang ng social media, ito ay

nakakatulong sa pagpapalawak ng ating mga bokabularyo

sapagkat marami ding mga mag-aaral at Filipino Natives na

nagsasalita o nagpapalaganap ng kanilang sariling lenggwahe,

kung kaya’t marami tayong matututunan na mga salitang

Filipino.

Essay Test

33
 Bukod sa isinagawang panayam, ang mga mananaliksik ay

nagsagawa rin ng isang aktibidad kung saan ang mga

respondente ay magsasagawa ng isang deskriptibong sanaysay

na ang paksa ay tungkol sa paaralan (College of St. John-

Roxas). Sa pagsasagawa, ang mga babaeng respondente at mga

lalaking respondente ay magkaiba ang paraan ng paggawa ng

sanaysay. Ang mga babaeng respondente ay nabigyan ng

tagubilin na hindi sila maaaring gumamit ng kahit anumang

teknolohiya sa pagsulat ng talata, tanging ang kanilang

dating kaalaman o prior knowledge lang ang kanilang

gagamitin. Ang mga lalaking respondente naman sa kabilang

banda ay binigyan ng tagubilin na maaari silang gumamit ng

kahit anong teknolohiya sa kanilang paggawa ng sanaysay.

Base sa mga sanaysay na isinulat ng mga respondente,

ang mga sanaysay na isinagawa ng mga respondenteng gumamit

ng teknolohiya ay mas maayos pagdating sa gramatika. Ang iba

ay naglagay ng mga depinisyon at ibang mga sampol na galing

sa internet. Habang ang mga respondenteng hindi gumamit ng

teknolohiya naman sa kabilang banda ay mayroon din namang

maayos na resulta, ngunit ang mayroon lamang ng mga kaunting

pagkakamali pagdating sa gramatika, at yung iba naman ay

naglagay ng mga salitang Ingles sa kanilang mga sanaysay. Sa

kabuuan, ayon sa resulta ng mga sanaysay na isinagawa ng mga

34
respondente, ang mga respondenteng gumamit ng teknolohiya ay

mayroong mas maayos na gramatika sa kanilang isinulat na

deskriptibong sanaysay.

Post Interview

Pagkatapos ng aktibidad na ipinagawa ng mga

mananaliksik sa mga respondente ay nagkaroon ng post

interview o pagtatapos na panayam, kung saan magkaiba ang

mga katanungan sa mga babaeng respondente (hindi gumamit ng

teknolohiya) at ng mga lalaking respondente (gumamit ng

teknolohiya).

Ayon sa mga babaeng respondente, nahirapan sila ng

bahagya sa aktibidad na naibigay dahil hindi sila pinagamit

ng teknolohiya kung kaya ay nahirapan sila pagdating sa

pag-translate ng mga salita sa Filipino at ang iba din

sakanila ay nahirapan sa pag-aayos ng kanilang gramatika.

Ngunit sa kabila niyan, nasabi nilang naipahayag naman nila

ng mabuti ang deskriptibong sanaysay gamit ang wikang

Filipino, ngunit mayroong nakasaad na kakailanganin niya ng

mas mahabang oras sa paggawa upang mas maayos ang

kalalabasan ng kaniyang sanaysay. Ayon din sa kanilang mga

kasagutan, ang mga suliraning hinarap nila sa pagsulat ng

35
sanaysay ay ang pag translate ng mga salita sa wikang

Filipino, isa rin ang paghanap ng mga kahulugan ng ibang mga

salita, at higit sa lahat ay ang pagsasaayos ng kanilang mga

gramatika. Base sa kasagutan ng mga respondente, naging

hadlang sakanila ang hindi paggamit ng teknolohiya sa

pagsulat ng sanaysay. Ang mga respondente ay sumang-ayon na

mapapadali ang kanilang pagsulat ng sanaysay kung sila ay

gumamit ng teknolohiya.

Base sa resulta ng post interview ng mga lalaking

respondente, hindi sila masyadong nahirapan sa ibinigay na

aktibidad dahil sila ay napagbigyan ng pagkakataon na

gumamit ng teknolohiya sa kanilang pagsulat ng sanaysay,

kung kaya’y nagkaroon sila ng pagkakataon na maghanap at mag

translate ng mga salita sa Filipino. Nasabi din nilang

naipahayag nila ng mabuti ang deskriptibong sanaysay na

kanilang ginawa. Sila rin ay sumang-ayon na mas madali ang

pagsulat ng isang sanaysay o teksto kung gagamitan ito ng

teknolohiya. Ayon din sakanila, nakatulong nga ang paggamit

ng makabagong teknolohiya sa kanilang kasanayang pagsulat

gamit ang wikang Filipino. Sa kanilang palagay naman ay

magiging iba ang resulta ng kanilang mga sanaysay kung hindi

sila gumamit ng teknolohiya, ang iba ay nagsabi na kung

36
sakaling hindi sila gumamit ng teknolohiya, maaaring hindi

maayos ang kanilang gramatika.

Interpretasyon ng mga Datos

Sa pag aanalisa ng mga nakalap na datos ang mga mananaliksik

ng thematic analysis sa pag-aanalisa ng mga datos. Dahil sa

pag-aaral na ito ay naka pokus ang mga mananaliksik sa

pagkuha ng pananaw ng mga mag-aaral sa baitang-11 ng STEM.

Upang makakalap ng mga kinakailangan datos ang mga

mananaliksik ay gumagamit sila ng panayam at mga katanungan

na nagbibigay kasagutan sa mga suliranin sa kanilang pag-

aaral. Sa pag-aanalisa ng mga datos ay naaayon nila ito sa

pagkakaintindi at ang pananaw ng mga mag-aaral. Ang mga

susunod na mga suliranin ay ang layunin ng pag-aaral na

ito. 

Ayon sa naunang suliranin na inilahad sa pag-aaral na

ito ukol sa tanong na “Ano-ano ang mga pananaw ng mga mag-

aaral ng baitang 11 (STEM) sa epekto ng makabagong

teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral gamit

ang wikang Filipino?” Ang mga naisagot ng mga respondente ay

nakikita ang pagkakapareho. Kagaya lamang sa positibong

naidudulot ng makabagong teknolohiya sa kanilang kasanayang

pagsulat gamit ang wikang Filipino. Ayon sa kanilang ang

positibong naidudulot ng paggamit ng teknolohiya sa kanilang

37
pagsulat gamit ang wikang Filipino ay ang paglalakap ng mga

salitang kanilang gagamitin sa kanilang pagsulat gamit ang

wikang Filipino. Bukod pa dito mas mapapadali daw para sa

kanila ang pagsulat gamit ang wikang Filipino. Dahil sa

gabay ng teknolohiya ay mas nagkakaroon pagkakataon ang mga

mag-aaral na maghanap ng mga salitang makakatulong sa

kanilang pagsulat. Ang masamang dulot naman ng teknolohiya

sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral gamit ang wikang

Filipino ay ang pag-aasa ng mga mag-aaral sa teknolohiya sa

tuwing gagawa sila ng isang talata. Sa kanilang paggamit at

pag-aasa sa teknolohiya ay nawawala na minsan ang kanilang

kakayahan at kaalaman sa pagsulat gamit ang wikang Filipino

na nagdudulot ng masamang epekto sa kanilang kakayahan

bilang isang Filipino. 

Ayon sa ikalawang suliranin na inilahad sa pag-aaral na

ito ukol sa “Sa paanong paraan nakakatulong ang makabagong

teknolohiya sa mga mag-aaral ng College of St. John-Roxas sa

kasanayang pagsulat gamit ang wikang Filipino?” Ayon sa mga

kasagutan ng mga respondente ukol sa suliraning ito ang

kanilang mga sagot ay iba-iba naka depende ito sa kanilang

pananaw bilang isang mag-aaral. Sa kanilang mga naisagot,

napagtanto ng mga mananaliksik na ang pananaw ng mga mag-

aaral sa kung paanong paraan nakakatulong ang teknolohiya sa

38
kasanayang pagsulat gamit ang wikang Filipino ay sa iba’t-

ibang paraan. Ang mga paraan na iyon ay kagaya na lamang ng

naibibigay na tulong ng teknolohiya sa pag translate ng mga

salita sa wikang Filipino dahil hindi naman alam ng mga

Pinoy ang lahat ng salita sa wikang Filipino. Kung kaya’t

masasabi ng mga mananaliksik na mas mapapadali ng

teknolohiya ang buhay ng mga mag-aaral sa pagsulat gamit ang

wikang Filipino dahil natutulungan ng teknolohiya ang mga

mag-aaral sa iba’t-ibang uri ng paraan.   

Ayon sa ikatlo at pang huling suliranin na inilahad sa

pag-aaral na ito ukol sa “Nakakatulong ba ang paggamit ng

Makabagong Teknolohiya sa pagpapalaganap ng Wikang

Filipino?” Ayon sa nakalap na datos ng mga mananaliksik sa

pag-interbyu sa mga mag-aaral may iba’t-ibang uri ng sagot

silang naibigay o naisagot ukol sa teknolohiya at kung

nakakatulong ba ito sa pagpapalaganap ng wikang Filipino.

Meron dalawang respondente ang sumagot na nakakatulong nga

ang paggamit ng teknolohiya sa pagpapalaganap ng wikang

Filipino sa pamamaraan ng paggamit ng social media sa

pagpapalaganap ng wikang Filipino. 

39
 KABANATA V

 Konklusyon at Rekomendasyon

Konklusyon

Ang makabagong teknolohiya ay nagkakaroon ng pagbabago

sa kakayahang pagsulat gamit ang wikang Filipino. Sa pag-

aaral na ito ang layunin ng mga mananaliksik ay malaman ang

pananaw ng mga mag-aaral sa baitang-11 Science, Technology,

Engineering, and Mathematics (STEM). Ang pag-aaral na ito ay

gumamit ng panayam sa pag pangongolekta ng mga datos na

kakailanganin upang malaman ang pananaw ng mga mag-aaral sa

teknolohiya at kung paano ito naapektuhan ang kanilang

kakayahan pagsulat gamit ang wikang Filipino. Ayon sa mga

datos na nakalap ng mga mananaliksik ay meron iba’t-ibang

sagot o pananaw ang mga mag-aaral sa teknolohiya at ang

kanilang kakayahang pagsulat gamit ang wikang Filipino. 

Ayon sa teoryang pinagmulan ng wika na ayon kay N.

Chomshy (Searle 1971) na mayroong surface structure

(paimbabaw) at deep structure (ubod) ang wika. Ang wikang

Filipino ay nasa paimbabaw lamang. Kung kaya’t ang wikang

40
Filipino ay nag babago dahil na sa mga integrasyon ng mga

teknolohiya, kung kaya’t sa panahong ito ang wikang Filipino

ay minsan na lamang ginagamit ng mga kabataan o mag-aaral.

Sa mga datos na naikalap ng mga mananaliksik ay naisagot

nila ang malaking tulong ng teknolohiya sa pagsulat gamit

ang wikang Filipino dahil ang kanilang kaalaman sa wikang

Filipino ay limitado na lamang dahil sa eksposyur sa

teknolohiya. 

Sa pag-aaral na ito, ang mga datos na nakuha ng mga

mananaliksik ay umaayon sa suliraning kanilang kinakaharap.

Sa pamamagitan ng pakikipag panayam ay nakuha ng mga

mananaliksk ang mga datos na kinakailangan nila. Sa

pamamagitan ng isang essay test ay nakita rin ng mga

mananaliksik ang pagkakaiba ng talata ng mga babae at lalaki

sa respondenteng kanilang nakuha. Sa pananaliksik na ito ay

nalaman rin ng mga mananaliksik na mas gusto nilang gumamit

ng teknolohiya sa pagsulat gamit ang wikang Filipino.   

Rekomendasyon

Ang mga sumusunod na rekomendasyon ay ibinatay sa

inilahad na konklusyon:

Hinihikayat ang paaralan na magsagawa ng mga

aktibidades kung saan ang mga mag-aaral ay maraming

41
matututunan sa pagsusulat gamit ang wikang Filipino.

Pagsusulat kagaya ng mga literatura, sanaysay, tula, at iba

pang mga teksto. 

Maaari ding gumawa ng aktibidades kung saan ang mga mag-

aaral ay gagamit ng teknolohiya upang mapahusay ang kanilang

kasanayan sa pagsusulat gamit ang wikang Filipino.

Sanggunian

Gamboa Jonalyn (2018). “Antas ng Kakayahan sa Pagsulat ng

Sanaysay ng mga Senior High School Gamit ang Teknolohiya”

[online]

https://www.studocu.com/ph/document/saint-louis-university-

philippines/bachelor-of-science-in-nursing/document-i-am-18-

years-old/41008177

Mabanglo (2016). “Kakayahan Sa Panggramatikang Filipino Ng

Mga Mag-Aaral Ng Grade 9 Laboratory High School Ng President

Ramon Magsaysay State University” [online]

https://www.academia.edu/59585459/

KAKAYAHAN_SA_PANGGRAMATIKANG_FILIPINO_NG_MGA_MAG_AARAL_NG_GR

ADE_9_LABORATORY_HIGH_SCHOOL_NG_PRESIDENT_RAMON_MAGSAYSAY_ST

ATE_UNIVERSITY

Torres et al. (2017). “Ang Modernong Teknolohiya” [online]

https://www.academia.edu/31660931/Ang_Modernong_Teknolohiya

42
Kalaw (2016). “Epekto ng Teknolohiya sa Mag aaral”. [online]

https://www.academia.edu/22981024/

Epekto_ng_teknolohiya_sa_mag_aaral

Maed (2013). “Epekto ng Teknolohiya sa Edukasyon, Pag-aaral

at Pagkakatuto.” [online]

https://www.academia.edu/34888307/

Transcript_of_Epekto_ng_Teknolohiya_sa_Edukasyon_Pag_aaral_a

t_Pagkatuto_Epekto_ng_Teknolohiya_sa_Edukasyon_Pag_aaral_at_

Pagkatuto

Anne Hernandez (2015). “Epekto ng Modernisasyon ng Wikang

Filipino sa Pag-aaral ng mga Senior High School sa

Unibersidad ng Pangasinan” [online]

https://www.academia.edu/33470031/

Epekto_ng_modernisasyon_ng_wikang_filipino_sa_pag_aaral_ng_m

ga_Senior_High_School_sa_Unibersidad_Ng_Pangasinan

Espina at Borja (1999). “Ang Kahalagahan ng Teknolohiya sa

Pag-aaral ng Wikang Filipino ng mga Mag-aaral sa PHINMA-

University of Pangasinan” [online]

https://www.coursehero.com/file/44316584/kabanata-1-5docx/

De Torres et al. “Epekto Ng Makabagong Teknolohiya Sa Mga

Mag-Aaral Ng Senior High School Sa Ika-Labing Isang Antas Sa

Tanauan Institute Inc.” [online]

43
https://www.academia.edu/31494651/

EPEKTO_NG_MAKABAGONG_TEKNOLOHIYA_SA_MGA_MAG_AARAL_NG_SENIOR_

HIGH_SCHOOL_SA_IKA_LABING_ISANG_ANTTeknolohiya, Tulong sa

EdukasyonAS

Bai-Rhema S. Marmay (2011). “Teknolohiya, Tulong sa

Edukasyon” [online]

https://www.scribd.com/document/354172082/teknolohiya#

Aquino Lexter T. et al., (2018). “Impluwensya ng YouTube sa

Wika at Kultura ng mgaMag-aaral ng Senior High School ng

Universidad

deManila”[online]https://www.academia.edu/37627677/Impluwens

ya_ng_YouTube_sa_Wika_at_Kultura_sa_mga_Mag_aaral_ng_Senior_

High_School_ng_Universidad_de_Manila?

fbclid=IwAR3H9DAbBG0crSB1tljRbMUN_AECXV17GUXUMGSFjHSfUwpQYmP

TRvlS6p4

Natalie Joy d.J. Dazo. “Ang Epekto ng Makabagong Teknolohiya

sa Kulturang Kinagisnan ng mga Manilenyo”

[online]https://www.academia.edu/38352622/DAZO_Ang_Epekto_ng

_Makabagong_Teknolohiya_sa_Kulturang_Kinagisnan_ng_mga_Manil

enyo?

fbclid=IwAR3bhpqaxS6cDBR2fjFjsUrvfS7OSx49NInhOVQ3xSgCcPZIeZy

Hj6BltMo

Fidel R. Jimenez, (2014) “Ang pagsabay sa uso ng wikang

Filipino”[online]https://www.gmanetwork.com/news/topstories/

44
ulatfilipino/376707/ang-pagsabay-sa-uso-ng-wikang-filipino/

story/

Goswami at Dutta (2016) “Gender Differences in Technology

Usage”[online]https://www.scirp.org/journal/paperinformation

.aspx?

paperid=62732&fbclid=IwAR0TSWYBsd7meuy5QVvUvxgoG3HIEot7doD3b

q_MdFHR2Wk15L-B7kRjQgo

Kylie Cladito (2020) “Kabanata II” [online]

https://www.academia.edu/38505112/KABANATA_ll

DAHONG DAGDAG A

LIHAM PARA SA PUNONG GURO

45
 DAHONG DAGDAG B

LIHAM PARA SA GURO NG PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA’T

IBANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK

46
 DAHONG DAGDAG C

INSTRUMENTO NG PAG-AARAL

Mga Katanungan:
Mga katanungan bago ang aktibidades:
1. May kaalaman ka ba sa pagsusulat gamit ang wikang Filipino?
2. Nahihirapan ka ba bumuo ng talata gamit ang wikang Filipino?
3. Kapag pagbibigyan ka ng pagkakataon, gagamit ka ba ng teknolohiya kapag
susulat ka ng talata gamit ang wikang Filipino?

4. Ano-ano sa iyong palagay ang mga mabuti at masamang epekto ng paggamit ng

makabagong teknolohiya sa kasanayang pagsulat ng mga mag-aaral sa Filipino?
5. Sa iyong palagay, nakakatulong ba ang paggamit ng makabagong teknolohiya sa
pag-unlad ng wikang Filipino?

Aktibidades Panuto: Para sa mga lalaki magsusulat sila ng isang talata kung saan
gagamit sila ng teknolohiya. Kung saan ang mga babae ay magsusulat ng isang talata

47
ngunit hindi sila gagamit ng teknolohiya. Ang kanilang topiko para sa kanilang talata ay
isang deskriptibong talata na tungkol sa College of St. John – Roxas.

Mga Katanungan pagkatapos ng interbyu para sa mga babae: HINDI GUMAMIT NG

TEKNOLOHIYA
1. Nahirapan ka ba sa naibigay na akitibidades?
2. Naipahayag mo ba ng mabuti ang tekstong descriptibo gamit ang wikang
Filipino?
3. Ano- ano ang mga suliraning hinarap mo sa pagsulat ng teksto?
4. Naging hadlang ba ang hindi paggamit ng teknolohiya sa pagsulat ng teksto?
5. Sa iyong palagay, mas mapapadali ba ang iyong pagsulat ng talata kung ikaw ay
gumamit ng teknolohiya?

Mga katanungan pagkatapos ng interbyu para sa mga lalaki: GUMAMIT NG

TEKNOLOHIYA
1. Nahirapan ka ba sa naibigay na akitibidades?
2. Naipahayag mo ba ng mabuti ang tekstong descriptibo gamit ang wikang
Filipino?
3. Mas napadali ba sayo ang pag gawa ng deskritibong naratibo dahil gumamit ka ng
teknolohiya?
4. Para sa iyo, mas madali ba ang pagsulat ng isang teksto kung gagamitan ito ng
teknolohiya?
5. Sa iyong palagay, magiging iba kaya ang resulta ng talatang iyong sinulat kung
ikaw ay hindi gumamit ng teknolohiya?

48
 DAHONG DAGDAG D

CONSENT FORM

COLLEGE OF ST. JOHN – ROXAS

Member: Association of LASSSAI- Accredited Superschools (ALAS)

Consent Form

Ako, ay malayang makikibahagi sa pananaliksik na pinamagatang “Pananaw ng mga

Mag-aaral ng Baitang 11 – Science, Techonology, Engineering and Mathematics
(STEM) sa Epekto ng Teknolohiya sa Kakayahang Pagsulat ng mga Mag-aaral
Gamit ang Wikang Filipino” nina Chrissha Dayne Basinillo, Ashley M. Celino, Sophia
Karyl A. Olilang, at Yra Marie N. Rosal. Naipaliwanag sa akin at naunawaan ko ang mga
sumusunod:
Ang layunin ng pakikinayam na ito ay upang malaman ang kakayahan ng mga
mag-aaral o respondent sa baiting 11 STEM ng College of St. John – Roxas sa pagsulat
gamit ang wikang Filipino. Sa pamamagitan ng pag-aaral na ito ay malalaman ng mga
mananaliksik ang kakayahang pagsulat ng mga mag-aaral gamit ang wikang Filipino.
Ako ay isa sa mga napiling makakapanayam ng mga mananaliksik para sa pag-
aaral na ito gamit ang interview ukol sa nabanggit na paksa. Sa pamamaraan na ito ay
malalaman ng mga mananaliksik ang kakayahang pagsulat ng mga mag-aaral sa baiting
11 STEM ng College of St. John – Roxas sa paggamit ng wikang Filipino. Bilang

49
Filipino tintangkilik natin an gating sariling wika hindi lamang sa pakikipag salita, pati na
rin sa pagsusulat.
Kusang-loob akong makikibahagi sa pananaliksik na ito at maari kong itigil ang
pakikibahagi sa mananaliksik sa kahit anong oras o sa kahit anong kadahilaan.
Walang mali o tama sa pagsasagot ng mga tanong sa interview na ibibigay o
itatanong ng mga mananaliksik. Ang kailangan lamang gawin ay maging tapat sa pag
sagot ng mga katanungan na ibibigay.
Ang resulta ng pag-aaral na ito ay susuriin at isusulat sa paraang hindi malalaman
o matutukoy ang tunay ninyong pagkakakilanlan. Ang lahat ng datos na makukuha nga
mga mananaliksik mula sa panayam o interview ay hindi kakalat at itatago sa lugar kung
saan ang mga mananaliksik lamang ang nakakaalam.

Lagda:
Pangalan:
Petsa:
DAHONG DAGDAG F

DOKUMENTASYON

50
 CURRICULUM VITAE

PANGALAN: Chrissha Dayne M. Basinillo

ADDRESS: Brgy. Liong Roxas City, Capiz

PETSA NG KAPANGANAKAN: November 3, 2006

LUGAR NG KAPANGANAKAN: Roxas Memorial Provincial Capiz

Hospital

MAGULANG: Mr. Donald B. Basinillo

Ms. Chinana G. Mendoza

51
NASYONALIDAD: Filipino

EDUCATIONAL BACKGROUND

Elementary: Adlawan Integrated School

Secondary: Capiz National High School

CURRICULUM VITAE

PANGALAN: Ashley M. Celino

ADDRESS: Brgy. Tiza Roxas City

PETSA NG KAPANGANAKAN: July 17, 2006

LUGAR NG KAPANGANAKAN: Sigma Dao Capiz

MAGULANG: Mr. Reynaldo A. Celino

Ms. Magdalina O. Magbanua

NASYONALIDAD: Filipino

52
EDUCATIONAL BACKGROUND

Elementary: Dao Elementary School

Secondary: Dao National High School

CURRICULUM VITAE

PANGALAN: Sophia Karyl A. Olilang

ADDRESS: Ibilan Maninang Sapian Capiz

PETSA NG KAPANGANAKAN: April 6, 2006

LUGAR NG KAPANGANAKAN: Ibilan Maninang Sapian Capiz

MAGULANG: Mr. Lester M. Olilang

Ms. Marissa D. Alindao

NASYONALIDAD: Filipino

53
EDUCATIONAL BACKGROUND

Elementary: Bilao Elementary School

Secondary: College St. John - Roxas

CURRICULUM VITAE

PANGALAN: Yra Marie N. Rosal

ADDRESS: Brgy. Bago Roxas City, Capiz

PETSA NG KAPANGANAKAN: April 19, 2005

LUGAR NG KAPANGANAKAN: Doctor Montano General Hospital,

Bago Bantay Quezon City

MAGULANG: Mr. Romel A. Rosal

Ms. Myra B. Norba

NASYONALIDAD: Filipino

54
EDUCATIONAL BACKGROUND

Elementary: Our Lady of Grace Academy

Secondary: Our Lady of Grace Academy

55