Ćw.

7
Najdłuższa rzeka w Polsce
Wisła – najdłuższa rzeka Polski, a także najdłuższa rzeka
uchodząca do Morza Bałtyckiego, o długości 1047 km.
Wpływa do Zatoki Gdańskiej, a jej średnioroczny przepływ w
odcinku ujściowym wynosi 1046 m³/s.
Według pomiarów z 2005 roku Wisła, stanowiąca najdłuższą
rzekę w Polsce, ma długość 1023,5 km
Hydronim „Wisła” ma ponad 2000 lat. Pierwsza wzmianka
spisana po łacinie pochodzi z 7–5 r. p.n.e. i znajduje się na
wystawionej w Porticus Vipsania mapie Marka Agrypy oraz w
Historii naturalnej Pliniusza Starszego, który nazwał rzekę
Viscla. Od V wieku Vistla (Divisio orbis terrarum). W okresie
tym dorzecze Wisły zasiedlone było od południa przez
plemiona celtyckie, a od północy przez plemiona
wschodniogermańskie.
W wiekach od II do IV występuje nazwa Viscla (Gaius Iulius
Solinus, Pliniusz Starszy, Klaudiusz Ptolemeusz).
Ptolemeusz podał także nazwy i siedziby plemion nad
Wisłą: Wenedów, Gythonów, Galindów. Wisła u rzymskich
historyków uchodziła do Morza Swebów (łac. Mare
Suebicum, Tacyt I wiek), czyli Bałtyku, a ściślej Zatoki
Wenedzkiej (II wiek), czyli obecnej Zatoki Gdańskiej – de
internis eius partibus Alba, Guthalus, Viscla amnes latissimi
praecipitant in oceanum. W germańskiej tradycji pisanej
(Widsidh) nadwiślańskie lasy są ojczyzną Wandalów, Sasów
i innych plemion germańskich, chociaż w rzeczywistości
ludy te pochodzą z południowej Skandynawii.
W sensie geograficznym Wisła ma dwa potoki źródłowe: Białą
Wisełkę i Czarną Wisełkę. Natomiast w sensie hydrologicznym rzeka
Wisła zaczyna się w miejscu połączenia potoku Malinka z
potokiem Wisełka powstałym z połączenia Białej i Czarnej
Wisełki uchodzących do Jeziora Czerniańskiego. Górny
odcinek Wisły aż do ujścia Przemszy nie jest żeglowny i nosi
nazwę Małej Wisły.
Podział biegu rzeki Wisły
•bieg górny – od źródeł do Zawichostu (poniżej ujścia Sanu)
•bieg środkowy – od Zawichostu do ujścia Narwi (operacyjnie
często przyjmuje się do stopnia wodnego Włocławek)
•bieg dolny – od ujścia Narwi (lub od stopnia wodnego
Włocławek) do ujścia.
Zbiorniki na Wiśle
•Jezioro Czerniańskie
•Jezioro Goczałkowickie
•Jezioro Włocławskie
Delta Wisły
W miejscowości Biała Góra koło Sztumu około 50 km od ujścia,
rozdzielając się na dwa ramiona Leniwka (lewe) i Nogat (prawe),
tworzy szeroką deltę, zwaną Żuławami. W miejscu
noszącym obecnie nazwę Gdańska Głowa od Leniwki oddziela się
w kierunku wschodnim kolejne ramię zwane Szkarpawa, w
celu ochrony przeciwpowodziowej zamknięte śluzą. Kolejne
ramię Martwa Wisła oddziela się w Przegalinie. Uchodzi do
Zatoki Gdańskiej.
Do XIV wieku ujście Wisły dzieliło się na Wisłę Elbląską
(główne wschodnie ramię) i Wisłę Gdańską (mniejsze
zachodnie ramię). Od roku 1371 głównym ramieniem stała
się Wisła Gdańska. W czasach nowożytnych główne ramię
Wisły nazywano Samicą, a drugie Lachą Po powodzi w
1840 roku utworzyło się dodatkowe ramię Wisła Śmiała.
zajmuje powierzchnię 194 424 km²Najwyższy
Dorzecze Wisły
punkt dorzecza leży na wysokości 2655 m n.p.m. (szczyt
Gerlach w Tatrach).