Bepaling van de troebelheid m.b.v.

formazine standaardisering
De bepaling van de troebelheid met behulp van formazine standaardisering is een
veelgebruikte methode om de mate van troebelheid van water te meten. Het principe achter
deze methode is gebaseerd op het feit dat de hoeveelheid licht die door een oplossing wordt
verstrooid, evenredig is met het aantal deeltjes dat in de oplossing aanwezig is.
Formazine is een chemische verbinding die vaak wordt gebruikt als standaard voor het meten
van troebelheid. De standaardisatie van formazine gebeurt door een oplossing te bereiden met
een bekende concentratie van formazine deeltjes per milliliter water. Deze standaardoplossing
wordt vervolgens gebruikt als referentie om de troebelheid van andere watermonsters te
meten.
De methode voor het meten van troebelheid met behulp van formazine standaardisatie bestaat
uit het volgende:
1. Een watermonster wordt genomen en er wordt een oplossing van formazine aan
toegevoegd.
2. Het mengsel wordt geschud en vervolgens in een troebelheidsmeter geplaatst.
3. Een lichtbron wordt op het mengsel gericht en het licht dat door het mengsel wordt
verstrooid, wordt gemeten met behulp van een detector.
4. De gemeten troebelheid wordt vergeleken met de troebelheid van de
standaardoplossing van formazine. Op basis van deze vergelijking kan de troebelheid
van het watermonster worden bepaald.
De troebelheid van water wordt uitgedrukt in formazineneenheid (FE), wat overeenkomt met
de hoeveelheid licht die wordt verstrooid door 1 mg/l formazine in water. Een hogere FE-
waarde geeft aan dat er meer deeltjes in de oplossing aanwezig zijn, wat kan wijzen op
verontreiniging of een andere oorzaak van troebelheid.

Benodigdheden:
 Monster van te meten water
 Formazine-standaardoplossing met bekende concentratie (bijvoorbeeld 4000 FE/l)
 Troebelheidsmeter (ook wel nephelometer genoemd)
 Glazen monsterflesjes
 Pipetten
Werkwijze:
1. Neem een monster van het te meten water en breng dit over in een glazen
monsterflesje.
2. Pipetteer een bekend volume van de formazine-standaardoplossing in een ander glazen
monsterflesje (bijvoorbeeld 10 ml).
3. Breng beide monsterflesjes naar dezelfde temperatuur, bijvoorbeeld door ze in een
waterbad te plaatsen.
4. Plaats eerst de troebelheidsmeter op nul door de meting te kalibreren met een flesje
gedestilleerd water (dat zo min mogelijk troebelheid bevat).
5. Schud het monsterflesje met het te meten water grondig en voeg dan een bekend
volume van de formazine-standaardoplossing toe (bijvoorbeeld 1 ml). Schud opnieuw
grondig.
6. Plaats het monsterflesje in de troebelheidsmeter en start de meting.
7. Lees na de meting de troebelheidswaarde af in FE-eenheden.
8. Herhaal de meting voor elk monster van te meten water en gebruik telkens een nieuwe
pipet om de formazine-standaardoplossing toe te voegen.
Op basis van de troebelheidswaarde in FE-eenheden kun je de mate van troebelheid van het
watermonster bepalen. Een hogere waarde geeft aan dat er meer deeltjes in het water
aanwezig zijn die licht verstrooien, wat kan wijzen op verontreiniging of een andere oorzaak
van troebelheid.

2e werkwijze: Hierbij wordt gebruik gemaakt van een online troebelheidsmeter in plaats van
een laboratorium troebelheidsmeter.
De werkwijze voor deze methode is als volgt:
Benodigdheden:
 Online troebelheidsmeter met formazine-standaardisatie
 Monster van te meten water
Werkwijze:
1. Neem een monster van het te meten water.
2. Zorg dat de online troebelheidsmeter correct is ingesteld en gekalibreerd volgens de
handleiding.
 3. Meet het monster van het te meten water met de online troebelheidsmeter.
4. Lees de troebelheidswaarde af in FE-eenheden.
5. Herhaal de meting voor elk monster van te meten water.
De werking van de online troebelheidsmeter is gebaseerd op hetzelfde principe als de
laboratorium troebelheidsmeter, namelijk het meten van de hoeveelheid licht die door de
oplossing wordt verstrooid door de aanwezigheid van deeltjes. De online troebelheidsmeter
bevat een lichtbron en een detector die beide zijn bevestigd aan de buitenkant van de leiding
waar het te meten water doorheen stroomt. De formazine-standaardisatie vindt plaats in het
apparaat zelf, zodat er geen noodzaak is om handmatig een formazine-standaardoplossing toe
te voegen.
De online troebelheidsmeter is handig voor het continu monitoren van de troebelheid in het
water en kan worden gebruikt in industriële processen, drinkwaterzuivering en
afvalwaterbehandeling. De metingen zijn snel en nauwkeurig, maar het is belangrijk om de
online troebelheidsmeter regelmatig te kalibreren om nauwkeurige resultaten te verkrijgen.

3e werkwijze: Er is nog een andere werkwijze voor de bepaling van de troebelheid met behulp
van formazine standaardisering, namelijk de filtratiemethode. Bij deze methode wordt het
watermonster gefilterd door een membraanfilter met een bekende poriegrootte, waarna de
troebelheid van de filtratieoplossing wordt gemeten met behulp van een troebelheidsmeter.
De werkwijze voor deze methode is als volgt:
Benodigdheden:
 Monster van te meten water
 Membranenfilter met bekende poriegrootte (bijvoorbeeld 0,45 µm)
 Filterapparaat (bijvoorbeeld vacuümfilter)
 Formazine-standaardoplossing met bekende concentratie (bijvoorbeeld 4000 FE/l)
 Troebelheidsmeter (ook wel nephelometer genoemd)
 Glazen monsterflesjes
 Pipetten
Werkwijze:
1. Neem een monster van het te meten water en breng dit over in een glazen
monsterflesje.
 2. Plaats het membraanfilter in het filterapparaat en zuig het te meten water door het
membraanfilter met behulp van vacuüm.
3. Spoel het membraanfilter na met gedestilleerd water om eventuele achtergebleven
deeltjes weg te spoelen.
4. Pipetteer een bekend volume van de formazine-standaardoplossing in een glazen
monsterflesje (bijvoorbeeld 10 ml).
5. Breng beide monsterflesjes naar dezelfde temperatuur, bijvoorbeeld door ze in een
waterbad te plaatsen.
6. Schud het monsterflesje met de filtratieoplossing grondig en voeg dan een bekend
volume van de formazine-standaardoplossing toe (bijvoorbeeld 1 ml). Schud opnieuw
grondig.
7. Plaats het monsterflesje in de troebelheidsmeter en start de meting.
8. Lees na de meting de troebelheidswaarde af in FE-eenheden.
9. Herhaal de meting voor elk monster van te meten water en gebruik telkens een nieuwe
pipet om de formazine-standaardoplossing toe te voegen.
De filtratiemethode is handig voor het meten van deeltjes die groter zijn dan de poriegrootte
van het membraanfilter. Door de filtratie wordt het monster helderder en wordt het
eenvoudiger om nauwkeurig de troebelheid te meten. Deze methode wordt veel toegepast in
de drinkwaterindustrie en afvalwaterbehandeling om de mate van zuivering te bepalen en de
effectiviteit van filters te controleren. Het nadeel van deze methode is dat het tijd kost om het
monster te filteren en dat er een extra stap nodig is om het membraanfilter na te spoelen.

Opmerking:
Deze proef heeft 1 principe namelijk:
Het principe is gebaseerd op het meten van de verstrooiing van licht door de deeltjes in het
monster. Wanneer er deeltjes in het water aanwezig zijn, verstrooien zij licht dat door het
monster gaat. Hoe meer deeltjes er in het water zijn en hoe groter deze deeltjes zijn, des te
meer licht er verstrooid wordt en hoe hoger de gemeten troebelheidswaarde zal zijn. Het
meten van de troebelheid met behulp van formazine standaardisering is gebaseerd op dit
principe van lichtverstrooiing. De standaardisering met formazine is nodig om een referentie te
hebben waartegen de troebelheid van het monster kan worden gemeten.
Er zijn wel verschillende werkwijzen om de troebelheid met behulp van formazine
standaardisering te meten, zoals de methode met de secundaire standaardoplossing en de
filtratiemethode, maar deze werkwijzen zijn gebaseerd op hetzelfde principe van
lichtverstrooiing.