LECTIO 37

Ετυμολογικοί Συςχετιςμοί Λατινικών Λέξεων

Με λέξεισ ελληνικέσ θ άλλων ευρωπαϊκών γλωςςών

locum —► [αρχ. λατ. stlocos] ςτιλθ, ςτζλεχοσ, ςτολι

res—►ρεαλιςμόσ

est, esse, sint, sunt —►είμί.

deus —►Ζευσ, (γενικι) Διόσ.

casus —► κάηο [< ιταλ. caso (= ςυμβάν)],

sub-venerit [< sub-venio], veni —►βαίνω // (γαλλ.)

salvi —► ςάοσ* = ςώσ // (γαλλ.) salvation (= λφτρωςθ) // (αγγλ.) salve (= ανακουφίηω).

de-stiti [< de-sisto] —►ἵςτθμι, ςτάςισ // (αγγλ.)

dicere —► δείκ-νυμι (= δείχνω)

facere —► φάτςα, μανιφακτοφρα, (αγγλ.) facts (= γεγονότα), factory (= εργοςτάςιο),

τίκθμι, κζςθ, κετικόσ

con-cordiam —> καρδιά

per-tinerent —► τείνω, τάςη // (γαλλ.) tenir (= κρατϊ), pertinent (= ςχετικόσ, ςυναφισ).

in-vaserat [< in-vado] —► βάδην, βαίνω.

pugnare —> πφξ (= με γροκιά)· πυγμι,

ego —► εγώ.

clamabam [< clamo] —►ρεκλάμα, καλϊ, κλιςθ *< γαλλ. reclame (= διαφιμιςθ)+,

civili, civilibus, civilium —► κοίτη· (αγγλ.) city (= πόλθ) // (γαλλ.) civilisation (= πολιτιςμόσ),

miserius, misera —►μιηζρια, μίηεροσ (< ιταλ.).

victoria, victores, victor —► βικτοριανόσ (< αγγλ.) // (γαλλ.) victoire (= νίκθ), (αγγλ.) victory

fe-rociores —► θήρ· κθρίο, πάν-κθρασ.

im-potentiores [< possum < potis (= δυνατόσ) + sum] —► πόςισ, δες-πότησ («κφριοσ
ςπιτιοφ») // (αγγλ.) impotent (= ανίκανοσ, αδφναμοσ),

red-dit—► δίδωμι // (γαλλ.) donner (= δίνω), reddition (= απόδοςθ, παράδοςθ),

natura—► γί-γνο-μαι, γζννθςθ, γνιςιοσ // (γαλλ.) nature (= φφςθ), naturel (= φυςικόσ)*
νατουραλιςμόσ (< γαλλ.).

necessitate —► νεςεςζρ (< necessaire, γαλλ.) // (αγγλ.) necessity (= αναγκαιότθτα).

cogantur [< cogo < cum + ago] —► άγω, οδηγώ, παράγω

ex-itus [< ex-eo] —► εἶμι II (αγγλ.) exit (= ζξοδοσ).

solum —► ςόλο (ιταλ.), ςολίςτ(ασ).

fiant —►φφω, φφςισ.

velit [< volo] —► βοφλομαι, βοφληςη // (αγγλ.) volunteer (= εκελοντισ),

ob-sequatur —►ζπομαι // (αγγλ.) sequent (= ακόλουκοσ) // seconde (= δευτερόλεπτο) //

ςεκόντο (= δεφτερθ φωνι) (< ιταλ.).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.Να γραφοφν οι τφποι που ζητοφνται:

locum: ονομαςτικι πλθκυντικοφ (2 τφποι)

res: αφαιρετικι πλθκυντικοφ

deducta est: β' ενικό προςτακτικισ του ενεςτϊτα (ςτθν ίδια φωνι)

deus: γενικι πλθκυντικοφ

casus: δοτικι ενικοφ

aliqui: αιτιατικι ενικοφ του ουδετζρου γζνουσ

subvenerit: ονομαςτικι πλθκυντικοφ του αρςενικοφ γζνουσ του γερουνδιακοφ

salvi: ο αντίςτοιχοσ τφποσ του ουδετζρου

nequeamus: α' ενικό οριςτικισ του παρατατικοφ (ςτθν ίδια φωνι)

veni: απαρζμφατο παρακειμζνου

urbem: αιτιατικι πλθκυντικοφ

destiti: γ' ενικό οριςτικισ του ενεςτϊτα (ςτθν ίδια φωνι)

omnia: γενικι πλθκυντικοφ του κθλυκοφ γζνουσ

dicere: β' πλθκυντικό προςτακτικισ ενεςτϊτα (ςτθν άλλθ φωνι)

facere: απαρζμφατο μζλλοντα του αντίςτοιχου πακθτικοφ ριματοσ

sentire: γ' πλθκυντικό υποτακτικισ του υπερςυντελίκου (ςτθν ίδια φωνι)

concordiam: δοτικι ενικοφ

pertinerent: α' πλθκυντικό υποτακτικισ μζλλοντα (ςτθν ίδια φωνι)

tantus: γενικι πλθκυντικοφ του κθλυκοφ γζνουσ

furor: αφαιρετικι ενικοφ

invaserat: γενικι ενικοφ του αρςενικοφ γζνουσ τθσ μετοχισ ενεςτϊτα

cuperent: β' ενικό οριςτικισ ςυντελεςμζνου μζλλοντα (ςτθν ίδια φωνι)

ego: δοτικι πλθκυντικοφ

nihil: αφαιρετικι ενικοφ

bello civili: αιτιατικι ενικοφ

miserius: οι αντίςτοιχοι τφποι των δφο άλλων βακμϊν

ipsa: γενικι ενικοφ του κθλυκοφ γζνουσ

ferociores: οι αντίςτοιχοι τφποι των δφο άλλων βακμϊν του επιρριματοσ

impotentiores: οι αντίςτοιχοι τφποι των δφο άλλων βακμϊν

reddit: γ' ενικό υποτακτικισ του ενεςτϊτα (ςτθν ίδια φωνι)

natura: δοτικι πλθκυντικοφ

tales: γενικι πλθκυντικοφ του κθλυκοφ γζνουσ

sint: γ' πλθκυντικό προςτακτικισ μζλλοντα

necessitate: δοτικι πτϊςθ του ίδιου αρικμοφ

cogantur: β' πλθκυντικό οριςτικισ του παρακειμζνου (ςτθν ίδια φωνι)

exitus: γενικι πλθκυντικοφ

ea: ονομαςτικι πλθκυντικοφ του αρςενικοφ γζνουσ

fiant: ο αντίςτοιχοσ τφποσ του παρατατικοφ

quae: αιτιατικι ενικοφ του κθλυκοφ γζνουσ

velit: α' πλθκυντικό υποτακτικισ υπερςυντελίκου

obsequatur: γ' ενικό οριςτικισ του ενεςτϊτα

auxilio: δοτικι πλθκυντικοφ

victoria: ονομαςτικι πλθκυντικοφ

parta sit: β' ενικό προςτακτικισ ενεςτϊτα (ςτθν άλλθ φωνι)

2. i) nihil esse bello civili miserius, ii) sed nihil miserius quam ipsa victoria: Να εκφραςτεί ο
β' όροσ ςφγκριςθσ με ιςοδφναμο τρόπο.

3. Bellorum enim civilium [...] parta sit: Να μεταφερκεί το ριμα τθσ κφριασ πρόταςθσ ςε
παρατατικό και να γίνουν οι αναγκαίεσ αλλαγζσ ςτισ δευτερεφουςεσ προτάςεισ. (με βάςθ
πίνακα ακολουκίασ χρόνων)

4. Να μετατραπεί θ ςφνταξθ από ενεργθτικι ςε πακθτικι: ea victores ferociores

impotentioresque reddit.

5. Για κακεμιά από τισ παρακάτω λζξεισ τθσ νεοελλθνικισ γλϊςςασ, να γράψετε μία
ομόρριηι τθσ λζξθ του κειμζνου: casus, misera, natura, pugnare, veni.