‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

‫د افغانستان اسالمي امارت‬

‫د بهرنیو چارو وزارت‬
‫د حقوق او معاهداتو ریاست‬

‫د حقوق او معاهداتو ریاست د کاري ساحې په اړه لنډ‬

‫معلومات‬
 ‫د حقوق او معاهداتو ریاست تشکیالت‬
‫د حقوق او معاهداتو‬
‫ریاست‬
‫لومړی بست‬

‫د امریکا‪ ،‬اروپا‪ ،‬او اسټرالیا د‬

‫د آسیا او افریقا حوزې د معاهداتو‬ ‫حوزې د معاهداتو او د نړیوالو‬
‫د اداري ډسک مسئول‬
‫معاونیت‬ ‫کنوانسیونونو د برخې معاونیت‬
‫څلورم بست‬
‫دویم بست‬ ‫دویم بست‬

‫د سویيل آسیا هېوادونو د د ډسک‬ ‫د عريب‪ ،‬ترکیې او ایران هېوادونو‬ ‫د مرکزي آسیا‪ ،‬روسیې او قفقاز‬ ‫د لیرې ختیځ هېوادونو د ډسک‬ ‫د امریکا‪ ،‬اروپا او اسټرالیا د حوزې‬ ‫د نړیوالوالو کنوانسیونونو د ډسک‬
‫مسئول‬ ‫د ډسک مسئول‬ ‫هېوادونو د ډسک مسئول‬ ‫مسئول‬ ‫د ډسک مسئول‬ ‫مسئول‬
‫دریم بست‬ ‫دریم بست‬ ‫دریم بست‬ ‫دریم بست‬ ‫دریم بست‬ ‫دریم بست‬

‫د ډسک غړی‬ ‫د ډسک غړی‬ ‫د ډسک غړی‬ ‫د ډسک غړی‬

‫د ډسک غړی څلورم بست‬
‫څلورم بست‬ ‫څلورم بست‬ ‫څلورم بست‬ ‫څلورم بست‬
 ‫د حقوق او معاهداتو ریاست کاري ساحه‬
‫د حقوقي مشورو ورکول‬
‫د بهرنیو چارو وزارت مقام ته د حقوقي مشورې‬
‫ورکول؛‬
‫د وزارت د څانګو د قوانینو او د مقرراتو د طرحو‬
‫په اړه د نظر ورکول؛‬
‫د نړیوالو عمومي حقوقو اړوند د مشخصو مسئلو‬
‫په اړه د نظر ورکول‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو السلیکول‬
‫د نړیوالو معاهداتو د ترتیب‪ ،‬چمتو کولو او د قانوين پړاوونو د‬ ‫•‬
‫•‬
‫تېرولو پورې د اړوند چارو مدیریت؛‬
‫له نړیوالو کنوانسیونونو رسه د افغانستان د یوځای کېدو‬ ‫•‬
‫•‬
‫(الحاق) د قانوين پړاوونو تېرول؛‬
‫د نړیوالو تړونونو د السلیکولو او یا په نړیوالو کنفرانسونو او د‬ ‫•‬
‫•‬
‫نړیوالو سازمانونو په غونډو کې د افغانستان په استازیتوب د‬
‫دغه هېواد د چارواکو د ګډون لپاره د افغان چارواکو لپاره د‬
‫واک لیکونو او اعتبار لیکونو چمتو کول او صادرول‪.‬‬
 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫د واک لیک تقاضا او‬ ‫تسوید (د خاکې‬

‫د معاهدې السلیک‬ ‫مذاکره‬
‫صادرول‬ ‫جوړول)‬

‫د معاهدې ثبت او‬ ‫د معاهدې تبادله‬

‫توشیح‬ ‫تصدیق‬ ‫تایید‬
‫خپرول‬ ‫او ساتنه‬
 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬
‫د تسوید مرحله‬

‫• افغانستان د خپلې اړتیا په ساحه کې له بهرين لوري رسه د هوکړه لیک پر السلیکولو له‬

‫هوکړې څخه وروسته د معاهدې مسوده )خاکه (جوړوي‪.‬‬

‫• که چېرې د معاهدې مسوده د بهرين هېواد لخوا جوړه شوې وي‪ ،‬د بهرنیو چارو وزارت‬

‫لخوا د وړاندییز شوې مسودې له مطالعې‪ ،‬څېړلو او نظرونو پر ورکولو برسېره‪ ،‬یاده‬

‫مسوده د افغانستان اسالمي امارت اداراتو ته د نظر ورکولو لپاره استول کېږي‪.‬‬
 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫د مسودې د تدقیق مرحله‪:‬‬

‫• د بهرنیو چارو وزارت د معاهدې مسوده د هېواد له نافذه قوانینو رسه د مطابقت لپاره د‬

‫عدلیې وزارت ته استوي‪.‬‬

 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫د مذاکرې مرحله‬
‫• د حقوق او معاهداتو ریاست د مسودې اصيل متون او ژباړه بیاځيل تدقیق کوي‬
‫او د اړینو اصالحاتو څخه وروسته‪ ،‬یاده مسوده مقابل لوري ته د نظر ورکولو لپاره‬
‫استوي او په پایله کې سند د السلیک لپاره چمتو کوي‪.‬‬
‫• دواړه اړخونه د مسودې د نهایي کولو لپاره اړینې کړنې او مذاکرات تررسه کوي‬
‫ترڅو په یو واحد منت هوکړه ويش او لدې وروسته له ډیپلوماتیکې الرې د سند د‬
‫السلیک نېټه او ځای ټاکي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫• د واک لیک او اعتبارلیک غوښتنه‬

‫• د افغانستان اسالمي امارت اړونده‬

‫اداره د سند له امضاء څخه دمخه د‬
‫رسمي لیک په وسیله السلیک‬
‫کوونکي چارواکي لپاره رسما د حقوق‬
‫او معاهداتو ریاست څخه د واک لیک‬
‫یا اعتبار لیک غوښتنه کوي‪.‬‬
 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫• د واک لیک یا اعتبارلیک صادرول‬

‫• د بهرنیو چارو وزارت د سند د قانوين پړاوونو د بشپړولو له ډاډمن کېدو څخه وروسته د اړوندې‬
‫په غوښتنه‪ ،‬السلیک کوونکي شخص ته د بهرنیو چارو وزارت په السلیک‪ ،‬واک لیک‬
‫صادروي‪.‬‬

‫• که چېرې د معاهدې موضوع د نړیوالو معاهداتو او میثاقونو د قانون د نهمې مادې د مندرجو‬
‫موضوعاتو څخه وي‪ ،‬د هغې د السلیک لپاره باید د حکومت له ریاست څخه د اعتبارلیک‬
‫غوښتنه ويش‪.‬‬

‫• په ټولو معاهداتو کې باید د السلیک نېټه او ځای او د السلیک کوونکو نومونه او مشخصات‬
‫ولیکل يش‪.‬‬
 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫هغه چارواکي چې واک لیک ته اړتیا نه لري‪:‬‬

‫• د نړیوالو معاهداتو د کنوانسیون د اوومې مادې د دویم بند رسه سم‪ ،‬د دولتونو ټولواکه‬
‫استازي لکه امیراملؤمنین‪/‬د دولت رئيس‪ ،‬رئيس الوزرا‪/‬د حکومت رئيس او د بهرنیو چارو‬
‫وزیر واک لیک ته اړتیا نه لري‪.‬‬
 ‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو قانوني پړاوونه‬

‫د سند د السلیکولو مرحله‪:‬‬

‫• د سند د السلیک څخه دمخه‪ ،‬الندين ټکي باید په پام کې ونیول يش‪:‬‬
‫• د بهرنیو چارو وزارت لخوا د وروستۍ مسودې تایید؛‬
‫• د السلیک په وخت کې د وروستي منت د تایید او له مقابل لوري رسه د توافق لپاره د بهرنیو‬
‫چارو وزارت د حقوق او معاهدات ریاست استازي حضور اړین دی‪.‬‬
‫• مسوده تر وروستۍ لحظې پورې د تغییر وړ ده او هر اړخ هڅه کوي چې خپل د خوښې‬
‫تغییرات په مسوده کې ځای پر ځای کړي او یا په ځېنې وختونو کې خپله مسوده د السلیک‬
‫لپاره وړاندې کوي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫• د معاهداتو تعاطي؛‬

‫• تایید؛‬

‫• تصدیق؛‬

‫• توشیح؛‬

‫• ثبت او خپرول‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫د معاهداتو تعاطي‪:‬‬
‫• د معاهداتو ټولې السلیک شوې نسخې د اړخونو ترمنځ تبادله کېږي‪.‬‬

‫• وزارتونه او ادارې مکلفې دي چې د معاهداتو اصيل السلیک شوې نسخې له السلیک‬

‫څخه وروسته سمدالسه د بهرنیو چارو وزارت د حقوق او معاهداتو ریاست راولیږي‪.‬‬

‫• د معاهداتو اصيل السلیک شوې نسخې د بهرنیو چارو وزارت د د ډیپلوماتيک آرشیف په‬
‫ریاست کې ساتل کېږي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫په کابینه کې د معاهداتو تایید‬

‫• له السلیک او اړینو قانوين پړاوونو څخه وروسته‪ ،‬ټول معاهدات د بهرنیو چارو وزارت د‬
‫حقوق او معاهداتو ریاست لخوا د چارو د ادارې عمومي ریاست ته د کابینې د تایید‬
‫لپاره استول کېږي‪.‬‬

‫• د نړیوالو معاهداتو او میثاقونو د نهمې مادې اړوند معاهداتو پرته‪ ،‬ټول معاهدات د‬
‫کابینې له تایید څخه وروسته نافذیږي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫د معاهداتو تصدیق‬

‫• د کابینې له تایید څخه وروسته‪ ،‬معاهدات د حقوق او معاهداتو په ریاست کې د‬

‫مشخصې کمېټې لخوا تفکیک کېږي‪ ،‬او د نړیوالو معاهداتو او میثاقونو د نهمې مادې‬
‫اړوند معاهدې د تصدیق په موخه مقننه قوې ته استول کېږي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫توشیح او په رسمي جریده کې خپرېدل‬

‫• د کابینې له تایید او د مقننه قوې له تصدیق څخه وروسته‪ ،‬معاهدات د توشیح لپاره د‬
‫حکومت رییس ته وړاندې کېږي‪.‬‬

‫• پورتني معاهدات له توشیح څخه وروسته د یو فرمان له الرې مرعی االجرا او په رسمي‬
‫جریده کې خپرېږي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫• د معاهداتو مرعي االجرا کېدل‬

‫• د معاهداتو مرعي االجرا کېدل د بهرين هېواد له استازولی رسه د ډیپلوماتيک یادښت او رسمي‬
‫مکاتباتو د تبادلې له الرې صورت مومي‪.‬‬

‫• الف‪ -‬د دوه اړخیزو معاهداتو مرعی االجرا کېدل‪ :‬د وروستۍ لیکلې خربتیا له ترالسه کولو څخه‬
‫وروسته چې په هغه کې د اړینو کورنیو پړاوونو د بشپړولو خرب ورکړل شوی وي‪ ،‬معاهده مرعی‬
‫االجرا کېږي‪.‬‬

‫• ب‪ -‬د څو اړخیزو معاهداتو مرعی االجرا کېدل‪ :‬د څو اړخیزو معاهداتو د مرعی االجرا کېدو‬
‫څرنګوالی د سند په یوې ماده کې ذکر کېږي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫• د معاهداتو ثبت او خپرول‬

‫• د افغانستان په کورين نظام کې‪ :‬د نړیوالو معاهداتو او میثاقونو د پنځلسمې مادې رسه‬
‫سم‪ ،‬د دې قانون د نهمې مادې د لومړۍ فقرې اړوند معاهدات چې افغانستان هغه‬
‫السلیکوي یا له هغه رسه یوځای )الحاق) کېږي‪ ،‬له احوالو رسه سم د ملګرو ملتونو‬
‫سازمان په داراالنشا یا اړوند نړیوال سازمان کې ثبت او ساتل کېږي‪.‬‬

‫• د پنځلسمې مادې د دریمې فقره له مخې‪ ،‬ددې قانون د نهمې مادې په (‪ )۱‬فقره کې‬
‫درج شوي بین املللی تړونونه او میثاقونه په رسمي جریده کې خپرېږي‪.‬‬
‫د نړیوالو معاهداتو د السلیکولو څخه وروسته پړاوونه‬

‫• په بین املليل نظام کې‬

‫• د ملګرو ملتونو سازمان د منشور د‪۱۰۲‬مې مادې له مخې‪ ،‬هره نړیواله معاهده یا هوکړه لیک‬
‫چې د ملګرو ملتونو د سازمان د یو غړي لخوا السلیک کېږي‪ ،‬د ملګرو ملتونو په داراالنشا کې‬
‫ثبت او خپریږي‪.‬‬
‫• که چېرې د ملګرو ملتونو په سازمان کې ثبت نيش‪ ،‬اړخونه نيش کوالی چې په ملګرو ملتونو‬
‫کې په هغه استناد وکړي ‪۱۰۲ (.‬ماده دویم بند)‬
‫• د نړیوالو معاهداتو د ‪۱۹۶۹‬کنوانسیون په ‪۸۰‬مه ماده کې هم د معاهداتو ثبت او خپرېدو‬
‫وړاندوینه شوېده او څرګند شويدي چې معاهدات له مرعی االجرا کېدو څخه وروسته د ثبت او‬
‫خپرېدو لپاره د ملګرو ملتونو سازمان ته وړاندې کېږي‪.‬‬
 ‫پوښتنې‬

‫ځوابونه‬