Wymagania Egzaminacyjne 2022 - 2023-2023 - 2024 - Poziom Rozszerzony

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 16

Wymaganie egzaminacyjne w latach 2023 i 2024 – matematyka, poziom

rozszerzony
Egzamin maturalny dla pierwszych absolwentów zreformowanych szkół ponadpodstawowych w latach
2023 i 2024 zostanie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych ogłoszonych przez CKE
25 lutego 2022 r. w Aneksie do Informatora o egzaminie maturalnym z matematyki jako przedmiotu
dodatkowego obowiązującym w latach szkolnych 2022/2023 oraz 2023/2024 (projekt). Analiza tego
dokumentu pozwala precyzyjnie wskazać, które z treści nauczania zawarte w wymaganiach szczegółowych
podstawy programowej kształcenia ogólnego z matematyki w zakresie podstawowym i rozszerzonym
zostały usunięte lub zmodyfikowane. Poniżej prezentujemy pełne zestawienie zmian.

Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne


podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
I. Liczby rzeczywiste. Zdający:
1) wykonuje działania 1) wykonuje działania
(dodawanie, odejmowanie, (dodawanie, odejmowanie,
mnożenie, dzielenie, mnożenie, dzielenie,
potęgowanie, pierwiastkowanie, potęgowanie, pierwiastkowanie,
logarytmowanie) w zbiorze liczb logarytmowanie) w zbiorze liczb
rzeczywistych; rzeczywistych;

2) przeprowadza proste dowody 2) przeprowadza proste dowody


dotyczące podzielności liczb dotyczące podzielności liczb
całkowitych i reszt z dzielenia nie całkowitych i reszt z dzielenia nie
trudniejsze niż: trudniejsze niż dowód
a) dowód podzielności przez 24 podzielności przez 24 iloczynu
iloczynu czterech kolejnych liczb czterech kolejnych liczb
naturalnych, naturalnych;
b) dowód własności: jeśli liczba
przy dzieleniu przez 5 daje
resztę 3, to jej trzecia Przeniesiono do poziomu
potęga przy dzieleniu przez 5 rozszerzonego.
daje resztę 2;

3) stosuje własności pierwiastków 3) stosuje własności pierwiastków


dowolnego stopnia, w tym dowolnego stopnia, w tym
pierwiastków stopnia pierwiastków stopnia
nieparzystego z liczb ujemnych; nieparzystego z liczb ujemnych;

4) stosuje związek 4) stosuje związek


pierwiastkowania pierwiastkowania
z potęgowaniem oraz prawa z potęgowaniem oraz prawa
działań na potęgach działań na potęgach
i pierwiastkach; i pierwiastkach;

5) stosuje własności 5) stosuje własności


monotoniczności potęgowania, monotoniczności potęgowania,
w szczególności własności: jeśli wszczególności własności: jeśli
𝑥 < 𝑦 oraz 𝑎 > 1, to 𝑎 𝑥 < 𝑎 𝑦 , 𝑥 < 𝑦 oraz 𝑎 > 1, to 𝑎 𝑥 < 𝑎 𝑦 ,
zaś gdy 𝑥 < 𝑦 oraz 0 < 𝑎 < 1, to zaś gdy 𝑥 < 𝑦 oraz 0 < 𝑎 < 1, to
𝑎𝑥 > 𝑎𝑦 ; 𝑎𝑥 > 𝑎𝑦 ;
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
6) posługuje się pojęciem 6) posługuje się pojęciem
przedziału liczbowego, zaznacza przedziału liczbowego, zaznacza
przedziały na osi liczbowej; przedziały na osi liczbowej;

7) stosuje interpretację 7) stosuje interpretację


geometryczną i algebraiczną geometryczną i algebraiczną
wartości bezwzględnej, rozwiązuje wartości bezwzględnej, rozwiązuje
równania i nierówności typu: równania i nierówności typu:
|𝑥 + 4| = 5, |𝑥 − 2| < 3, |𝑥 + 4| = 5, |𝑥 − 2| < 3,
|𝑥 + 3| ≥ 4; |𝑥 + 3| ≥ 4;

8) wykorzystuje własności 8) wykorzystuje własności


potęgowania i pierwiastkowania Obliczanie procentów potęgowania i pierwiastkowania
w sytuacjach praktycznych, składanych ograniczono tylko w sytuacjach praktycznych, w tym
w tym do obliczania procentów dla kapitalizacji rocznej. do obliczania procentów
składanych, zysków z lokat Usunięto obliczanie kosztów składanych z kapitalizacją roczną
i kosztów kredytów; kredytów. i zysków z lokat;

9) stosuje związek 9) stosuje związek


logarytmowania z potęgowaniem, logarytmowania z potęgowaniem,
posługuje się wzorami na posługuje się wzorami na
logarytm iloczynu, logarytm logarytm iloczynu, logarytm
ilorazu i logarytm potęgi. ilorazu i logarytm potęgi.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, poziomu podstawowego,
a ponadto stosuje wzór na a ponadto:
zamianę podstawy logarytmu.
1) stosuje wzór na zamianę
podstawy logarytmu;

2) przeprowadza proste dowody


dotyczące podzielności liczb
całkowitych i reszt z dzielenia nie
trudniejsze niż dowód własności:
jeśli liczba przy dzieleniu przez 5
daje resztę 3, to jej trzecia potęga
przy dzieleniu przez 5 daje resztę
2.
II. Wyrażenia algebraiczne. Zdający:
1) stosuje wzory skróconego 1) stosuje wzory skróconego
mnożenia na: (𝑎 + 𝑏)2 , (𝑎 − 𝑏)2 , mnożenia na: (𝑎 + 𝑏)2 , (𝑎 − 𝑏)2 ,
𝑎2 − 𝑏 2 , (𝑎 + 𝑏)3 , (𝑎 − 𝑏)3 , 𝑎3 − Wzory na trzecie potęgi 𝑎2 − 𝑏 2 ;
𝑏 3 , 𝑎𝑛 − 𝑏 𝑛 ; przeniesiono do poziomu
rozszerzonego.
Usunięto wzór na różnicę 𝑛-
tych potęg.

2) dodaje, odejmuje i mnoży 2) dodaje, odejmuje i mnoży


wielomiany jednej i wielu wielomiany jednej i wielu
zmiennych; zmiennych;

3) wyłącza poza nawias jednomian 3) wyłącza poza nawias jednomian


z sumy algebraicznej; z sumy algebraicznej;
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024

4) rozkłada wielomiany na 4) rozkłada wielomiany na


czynniki metodą wyłączania czynniki metodą wyłączania
wspólnego czynnika przed nawias wspólnego czynnika przed nawias
oraz metodą grupowania oraz metodą grupowania
wyrazów, w przypadkach nie wyrazów, w przypadkach nie
trudniejszych niż rozkład trudniejszych niż rozkład
wielomianu 𝑊(𝑥) = 2𝑥 3 − wielomianu 𝑊(𝑥) = 2𝑥 3 −
√3𝑥 2 + 4𝑥 − 2√3; √3𝑥 2 + 4𝑥 − 2√3;

5) znajduje pierwiastki całkowite Przeniesiono do poziomu


wielomianu o współczynnikach rozszerzonego.
całkowitych;

6) dzieli wielomian jednej Przeniesiono do poziomu


zmiennej 𝑊(𝑥) przez dwumian rozszerzonego.
postaci 𝑥 − 𝑎;

7) mnoży i dzieli wyrażenia 5) mnoży i dzieli wyrażenia


wymierne; wymierne;

8) dodaje i odejmuje wyrażenia 6) dodaje i odejmuje wyrażenia


wymierne, w przypadkach nie wymierne, w przypadkach nie
1 1 1 1
trudniejszych niż: − , trudniejszych niż: − ,
𝑥+1 𝑥 𝑥+1 𝑥
1 1 1 𝑥+1 𝑥−1 1 1 1 𝑥+1 𝑥−1
+ + , + . + + , + .
𝑥 𝑥2 𝑥 3 𝑥+2 𝑥+1 𝑥 𝑥2 𝑥 3 𝑥+2 𝑥+1

Poziom rozszerzony. Zdający


Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia spełnia wymagania określone dla
wymagania określone dla zakresu poziomu podstawowego,
podstawowego, a ponadto: a ponadto:

1) znajduje pierwiastki całkowite 1) znajduje pierwiastki całkowite


i wymierne wielomianu i wymierne wielomianu o
o współczynnikach całkowitych; Usunięto stosowanie współczynnikach całkowitych;
własności trójkąta Pascala.
2) stosuje podstawowe własności 2) dzieli wielomian jednej
trójkąta Pascala oraz następujące zmiennej 𝑊(𝑥) przez dwumian
własności współczynnika Stosowanie symbolu postaci 𝑥 − 𝑎;
dwumianowego (symbolu Newtona tu usunięto, ale bez
𝑛 𝑛 3) korzysta ze wzorów na: (𝑎 +
Newtona): ( ) = 1, ( ) = 𝑛, zmian pozostało w dziale XI.
0 1 𝑏)3 , (𝑎 − 𝑏)3 , 𝑎3 + 𝑏 3 , 𝑎3 − 𝑏 3 .
𝑛 𝑛 𝑛 Kombinatoryka.
( ) = 𝑛, ( ) = ( ),
𝑛−1 𝑘 𝑛−𝑘
𝑛 𝑛 𝑛+1
( )+( )=( );
𝑘 𝑘+1 𝑘+1 Usunięto korzystanie ze
wzorów na: (𝑎 + 𝑏)𝑛 i (𝑎 −
3) korzysta ze wzorów na:
𝑏)𝑛 .
𝑎3 + 𝑏 3 , (𝑎 + 𝑏)𝑛 i (𝑎 − 𝑏)𝑛 .

III. Równania i nierówności. Zdający:


1) przekształca równania 1) przekształca równania
i nierówności w sposób i nierówności w sposób
równoważny; równoważny;
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
2) interpretuje równania 2) interpretuje równania
i nierówności sprzeczne oraz i nierówności sprzeczne oraz
tożsamościowe; tożsamościowe;

3) rozwiązuje nierówności liniowe 3) rozwiązuje nierówności liniowe


z jedną niewiadomą; z jedną niewiadomą;

4) rozwiązuje równania 4) rozwiązuje równania


i nierówności kwadratowe; i nierówności kwadratowe;

5) rozwiązuje równania
wielomianowe, które dają się
doprowadzić do równania Usunięto.
kwadratowego, w szczególności
równania dwukwadratowe;
5) rozwiązuje równania
6) rozwiązuje równania wielomianowe postaci 𝑊(𝑥) = 0
wielomianowe postaci 𝑊(𝑥) = 0 dla wielomianów
dla wielomianów doprowadzonych do postaci
doprowadzonych do postaci iloczynowej lub takich, które dają
iloczynowej lub takich, które dają się doprowadzić do postaci
się doprowadzić do postaci iloczynowej metodą wyłączania
iloczynowej metodą wyłączania wspólnego czynnika przed nawias
wspólnego czynnika przed nawias lub metodą grupowania;
lub metodą grupowania;
6) rozwiązuje równania wymierne
7) rozwiązuje równania wymierne 𝑉(𝑥)
postaci = 0, gdzie
𝑉(𝑥) 𝑊(𝑥)
postaci = 0, gdzie wielomiany 𝑉(𝑥) i 𝑊(𝑥) są
𝑊(𝑥)
wielomiany 𝑉(𝑥) i 𝑊(𝑥) są zapisane w postaci iloczynowej.
zapisane w postaci iloczynowej.
Poziom rozszerzony. Zdający
Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia spełnia wymagania określone dla
wymagania określone dla zakresu poziomu podstawowego,
podstawowego, a ponadto: a ponadto:

1) rozwiązuje nierówności 1) rozwiązuje nierówności


wielomianowe typu: 𝑊(𝑥) > 0, wielomianowe typu: 𝑊(𝑥) > 0,
𝑊(𝑥) ≥ 0, 𝑊(𝑥) < 0, 𝑊(𝑥) ≤ 0 𝑊(𝑥) ≥ 0, 𝑊(𝑥) < 0, 𝑊(𝑥) ≤ 0
dla wielomianów dla wielomianów
doprowadzonych do postaci doprowadzonych do postaci
iloczynowej lub takich, które dają iloczynowej lub takich, które dają
się doprowadzić do postaci się doprowadzić do postaci
iloczynowej metodą wyłączania iloczynowej metodą wyłączania
wspólnego czynnika przed nawias wspólnego czynnika przed nawias
lub metodą grupowania; lub metodą grupowania;

2) rozwiązuje równania 2) rozwiązuje równania


i nierówności wymierne nie i nierówności wymierne nie
trudniejsze niż trudniejsze niż
𝑥+1 1 2𝑥 𝑥+1 1 2𝑥
+ ≥ ; + ≥ ;
𝑥(𝑥−1) 𝑥+1 (𝑥−1)(𝑥+1) 𝑥(𝑥−1) 𝑥+1 (𝑥−1)(𝑥+1)

3) stosuje wzory Viète’a dla 3) stosuje wzory Viète’a dla


równań kwadratowych; równań kwadratowych;
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
4) rozwiązuje równania 4) rozwiązuje równania
i nierówności z wartością i nierówności z wartością
bezwzględną, o stopniu trudności bezwzględną, o stopniu trudności
nie większym niż: nie większym niż:
2|𝑥 + 3| + 3|𝑥 − 1| = 13, 2|𝑥 + 3| + 3|𝑥 − 1| = 13,
|𝑥 + 2| + 2|𝑥 − 3| < 11; |𝑥 + 2| + 2|𝑥 − 3| < 11;

5) analizuje równania 5) analizuje równania


i nierówności liniowe i nierówności liniowe
z parametrami oraz równania z parametrami oraz równania
i nierówności kwadratowe i nierówności kwadratowe
z parametrami, w szczególności z parametrami, w szczególności
wyznacza liczbę rozwiązań wyznacza liczbę rozwiązań
w zależności od parametrów, w zależności od parametrów,
podaje warunki, przy których podaje warunki, przy których
rozwiązania mają żądaną rozwiązania mają żądaną
własność, i wyznacza rozwiązania własność, i wyznacza rozwiązania
w zależności od parametrów. w zależności od parametrów.

IV. Układy równań. Zdający:


1) rozwiązuje układy równań 1) rozwiązuje układy równań
liniowych z dwiema liniowych z dwiema
niewiadomymi, podaje niewiadomymi, podaje
interpretację geometryczną interpretację geometryczną
układów oznaczonych, układów oznaczonych,
nieoznaczonych i sprzecznych; nieoznaczonych i sprzecznych;

2) stosuje układy równań do 2) stosuje układy równań do


rozwiązywania zadań tekstowych; rozwiązywania zadań tekstowych.

3) rozwiązuje metodą
podstawiania układy równań,
z których jedno jest liniowe,
a drugie kwadratowe, postaci Przeniesiono do poziomu
𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 = 𝑒 rozszerzonego.
{ 2 lub
𝑥 + 𝑦 2 + 𝑐𝑥 + 𝑑𝑦 = 𝑓
𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 = 𝑒
{
𝑦 = 𝑐𝑥 2 + 𝑑𝑥 + 𝑓

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto poziomu podstawowego,
rozwiązuje układy równań a ponadto:
kwadratowych postaci
𝑥 2 + 𝑦 2 + 𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 = 𝑐 1) rozwiązuje metodą
{ 2 . podstawiania układy równań, z
𝑥 + 𝑦 2 + 𝑑𝑥 + 𝑒𝑦 = 𝑓
których jedno jest liniowe, a
drugie kwadratowe, postaci
𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 = 𝑒
{ 2 lub
𝑥 + 𝑦 2 + 𝑐𝑥 + 𝑑𝑦 = 𝑓
𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 = 𝑒
{ ;
𝑦 = 𝑐𝑥 2 + 𝑑𝑥 + 𝑓
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
2) rozwiązuje układy równań
kwadratowych postaci
𝑥 2 + 𝑦 2 + 𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 = 𝑐
{ 2 .
𝑥 + 𝑦 2 + 𝑑𝑥 + 𝑒𝑦 = 𝑓
V. Funkcje. Zdający:
1) określa funkcje jako 1) określa funkcje jako
jednoznaczne przyporządkowanie jednoznaczne przyporządkowanie
za pomocą opisu słownego, tabeli, za pomocą opisu słownego, tabeli,
wykresu, wzoru (także różnymi wykresu, wzoru (także różnymi
wzorami na różnych przedziałach); wzorami na różnych przedziałach);

2) oblicza wartość funkcji zadanej 2) oblicza wartość funkcji zadanej


wzorem algebraicznym; wzorem algebraicznym;

3) odczytuje i interpretuje 3) odczytuje i interpretuje


wartości funkcji określonych za wartości funkcji określonych za
pomocą tabel, wykresów, wzorów pomocą tabel, wykresów, wzorów
itp., również w sytuacjach itp., również w sytuacjach
wielokrotnego użycia tego wielokrotnego użycia tego
samego źródła informacji lub kilku samego źródła informacji lub kilku
źródeł jednocześnie; źródeł jednocześnie;

4) odczytuje z wykresu funkcji: 4) odczytuje z wykresu funkcji:


dziedzinę, zbiór wartości, miejsca dziedzinę, zbiór wartości, miejsca
zerowe, przedziały zerowe, przedziały
monotoniczności, przedziały, monotoniczności, przedziały, w
w których funkcja przyjmuje których funkcja przyjmuje
wartości większe (nie mniejsze) wartości większe (nie mniejsze)
lub mniejsze (nie większe) od lub mniejsze (nie większe) od
danej liczby, największe i danej liczby, największe i
najmniejsze wartości funkcji (o ile najmniejsze wartości funkcji (o ile
istnieją) w danym przedziale istnieją) w danym przedziale
domkniętym oraz argumenty, dla domkniętym oraz argumenty, dla
których wartości największe których wartości największe
i najmniejsze są przez funkcję i najmniejsze są przez funkcję
przyjmowane; przyjmowane;

5) interpretuje współczynniki 5) interpretuje współczynniki


występujące we wzorze funkcji występujące we wzorze funkcji
liniowej; liniowej;

6) wyznacza wzór funkcji liniowej 6) wyznacza wzór funkcji liniowej


na podstawie informacji o jej na podstawie informacji o jej
wykresie lub o jej własnościach; wykresie lub o jej własnościach;

7) szkicuje wykres funkcji 7) szkicuje wykres funkcji


kwadratowej zadanej wzorem; kwadratowej zadanej wzorem;

8) interpretuje współczynniki 8) interpretuje współczynniki


występujące we wzorze funkcji występujące we wzorze funkcji
kwadratowej w postaci ogólnej, kwadratowej w postaci ogólnej,
kanonicznej i iloczynowej (jeśli kanonicznej i iloczynowej (jeśli
istnieje); istnieje);
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
9) wyznacza wzór funkcji 9) wyznacza wzór funkcji
kwadratowej na podstawie kwadratowej na podstawie
informacji o tej funkcji lub o jej informacji o tej funkcji lub o jej
wykresie; wykresie;

10) wyznacza największą 10) wyznacza największą


i najmniejszą wartość funkcji i najmniejszą wartość funkcji
kwadratowej w przedziale kwadratowej w przedziale
domkniętym; domkniętym;

11) wykorzystuje własności funkcji 11) wykorzystuje własności funkcji


liniowej i kwadratowej do liniowej i kwadratowej do
interpretacji zagadnień interpretacji zagadnień
geometrycznych, fizycznych itp., geometrycznych, fizycznych itp.,
także osadzonych w kontekście także osadzonych w kontekście
praktycznym; praktycznym;

12) na podstawie wykresu funkcji 12) na podstawie wykresu funkcji


𝑦 = 𝑓(𝑥) szkicuje wykresy funkcji 𝑦 = 𝑓(𝑥) szkicuje wykresy funkcji
𝑦 = 𝑓(𝑥 − 𝑎), 𝑦 = 𝑓(𝑥) + 𝑏, 𝑦 = 𝑦 = 𝑓(𝑥 − 𝑎), 𝑦 = 𝑓(𝑥) + 𝑏, 𝑦 =
−𝑓(𝑥), 𝑦 = 𝑓(−𝑥); −𝑓(𝑥), 𝑦 = 𝑓(−𝑥);

13) posługuje się funkcją 𝑓(𝑥) =


𝑎
, w tym jej wykresem, do opisu
𝑥
i interpretacji zagadnień
związanych z wielkościami
odwrotnie proporcjonalnymi,
również w zastosowaniach Usunięto.
praktycznych;

14) posługuje się funkcjami 13) posługuje się funkcjami


wykładniczą i logarytmiczną, wykładniczą i logarytmiczną,
w tym ich wykresami, do opisu w tym ich wykresami, do opisu
i interpretacji zagadnień i interpretacji zagadnień
związanych z zastosowaniami związanych z zastosowaniami
praktycznymi. praktycznymi.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:
1) na podstawie wykresu funkcji
𝑦 = 𝑓(𝑥) rysuje wykres funkcji 1) na podstawie wykresu funkcji
𝑦 = |𝑓(𝑥)|; 𝑦 = 𝑓(𝑥) rysuje wykres funkcji
𝑦 = |𝑓(𝑥)|.
2) posługuje się złożeniami
funkcji; Usunięto.

3) dowodzi monotoniczności
funkcji zadanej wzorem, jak w
przykładzie: wykaż, że funkcja Usunięto.
𝑥−1
𝑓(𝑥) = jest monotoniczna w
𝑥+2
przedziale (−∞, −2).
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
VI. Ciągi. Zdający:
1) oblicza wyrazy ciągu 1) oblicza wyrazy ciągu
określonego wzorem ogólnym; określonego wzorem ogólnym;

2) oblicza początkowe wyrazy


ciągów określonych rekurencyjnie,
jak w przykładach:
𝑎1 = 0,001
a) { 1 Usunięto.
𝑎𝑛+1 = 𝑎𝑛 + 𝑎𝑛 (1 − 𝑎𝑛 )
2

𝑎1 = 1
b) ) {𝑎2 = 1
𝑎𝑛+2 = 𝑎𝑛+1 + 𝑎𝑛

3) w prostych przypadkach bada, 2) w prostych przypadkach bada,


czy ciąg jest rosnący, czy malejący; czy ciąg jest rosnący, czy malejący;

4) sprawdza, czy dany ciąg jest 3) sprawdza, czy dany ciąg jest
arytmetyczny lub geometryczny; arytmetyczny lub geometryczny;

5) stosuje wzór na 𝑛-ty wyraz i na 4) stosuje wzór na 𝑛-ty wyraz i na


sumę 𝑛 początkowych wyrazów sumę 𝑛 początkowych wyrazów
ciągu arytmetycznego; ciągu arytmetycznego;

6) stosuje wzór na 𝑛-ty wyraz i na 5) stosuje wzór na 𝑛-ty wyraz i na


sumę 𝑛 początkowych wyrazów sumę 𝑛 początkowych wyrazów
ciągu geometrycznego; ciągu geometrycznego;

7) wykorzystuje własności ciągów, 6) wykorzystuje własności ciągów,


w tym arytmetycznych w tym arytmetycznych
i geometrycznych, do i geometrycznych, do
rozwiązywania zadań, również rozwiązywania zadań, również
osadzonych w kontekście osadzonych w kontekście
praktycznym. praktycznym.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:
1) oblicza granice ciągów,
1 1) oblicza granice ciągów,
korzystając z granic ciągów typu , 1
𝑛
𝑛 korzystając z granic ciągów typu ,
√𝑎 oraz twierdzeń o granicach 𝑛
𝑛
sumy, różnicy, iloczynu i ilorazu √𝑎 oraz twierdzeń o granicach
ciągów zbieżnych, a także sumy, różnicy, iloczynu i ilorazu
Usunięto obliczanie granicy
twierdzenia o trzech ciągach; ciągów zbieżnych;
ciągu, korzystając z
twierdzenia o trzech ciągach.
2) rozpoznaje zbieżne szeregi 2) rozpoznaje zbieżne szeregi
geometryczne i oblicza ich sumę. geometryczne i oblicza ich sumę.
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
VII. Trygonometria. Zdający:
1) wykorzystuje definicje funkcji: 1) wykorzystuje definicje funkcji:
sinus, cosinus i tangens dla kątów sinus, cosinus i tangens dla kątów
od 0° do 180°, w szczególności od 0° do 180°, w szczególności
wyznacza wartości funkcji wyznacza wartości funkcji
trygonometrycznych dla trygonometrycznych dla kątów
kątów 30°, 45°, 60°; 30°, 45°, 60°;

2) znajduje przybliżone wartości


funkcji trygonometrycznych,
korzystając z tablic lub Usunięto.
kalkulatora;

3) znajduje za pomocą tablic lub


kalkulatora przybliżoną wartość
kąta, jeśli dana jest wartość Usunięto.
funkcji trygonometrycznej;

4) korzysta z wzorów 2) korzysta z wzorów


sin 𝛼 sin 𝛼
sin2 𝛼 + cos 2 𝛼 = 1, tg 𝛼 = ; sin2 𝛼 + cos 2 𝛼 = 1, tg 𝛼 = ;
cos 𝛼 cos 𝛼

Stosowanie twierdzenia
5) stosuje twierdzenia sinusów 3) stosuje twierdzenie cosinusów
sinusów przesunięto do 1
i cosinusów oraz wzór na pole oraz wzór na pole trójkąta 𝑃 = ∙
1 poziomu rozszerzonego. 2
trójkąta 𝑃 = ∙ 𝑎 ∙ 𝑏 ∙ sin 𝛾; 𝑎 ∙ 𝑏 ∙ sin 𝛾;
2

6) oblicza kąty trójkąta i długości 4) oblicza kąty trójkąta i długości


jego boków przy odpowiednich Doprecyzowano, że do jego boków przy odpowiednich
danych (rozwiązuje rozwiązywania trójkątów danych (rozwiązuje trójkąty m.in.
trójkąty). można wykorzystać z wykorzystaniem twierdzenia
twierdzenie cosinusów. cosinusów).

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:

1) stosuje miarę łukową, zamienia 1) stosuje miarę łukową, zamienia


miarę łukową kąta na stopniową miarę łukową kąta na stopniową
i odwrotnie; i odwrotnie;

2) posługuje się wykresami funkcji 2) posługuje się wykresami funkcji


trygonometrycznych: sinus, trygonometrycznych: sinus,
cosinus, tangens; cosinus, tangens;

3) wykorzystuje okresowość 3) wykorzystuje okresowość


funkcji trygonometrycznych; funkcji trygonometrycznych;

4) stosuje wzory redukcyjne dla 4) stosuje wzory redukcyjne dla


funkcji trygonometrycznych; funkcji trygonometrycznych;

5) korzysta z wzorów na sinus, 5) korzysta z wzorów na sinus,


cosinus i tangens sumy i różnicy cosinus i tangens sumy i różnicy
kątów, a także na funkcje kątów, a także na funkcje
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
trygonometryczne kątów trygonometryczne kątów
podwojonych; podwojonych;

6) rozwiązuje równania 6) rozwiązuje równania


i nierówności trygonometryczne Usunięto rozwiązywanie trygonometryczne o stopniu
o stopniu trudności nie większym nierówności trudności nie większym niż
niż w przykładach: trygonometrycznych. w przykładzie
4 cos 2𝑥 cos 5𝑥 = 2 cos 7𝑥 + 1, 4 cos 2𝑥 cos 5𝑥 = 2 cos 7𝑥 + 1;
𝑤 sin2 𝑥 ≤ 1.
7) stosuje twierdzenie sinusów;

8) oblicza kąty trójkąta i długości


jego boków przy odpowiednich
danych (m.in. z wykorzystaniem
twierdzenia sinusów).

VIII. Planimetria. Zdający:


1) wyznacza promienie i średnice 1) wyznacza promienie i średnice
okręgów, długości cięciw okręgów okręgów, długości cięciw okręgów
oraz odcinków stycznych, w tym oraz odcinków stycznych, w tym
z wykorzystaniem twierdzenia z wykorzystaniem twierdzenia
Pitagorasa; Pitagorasa;

2) rozpoznaje trójkąty ostrokątne, 2) rozpoznaje trójkąty ostrokątne,


prostokątne i rozwartokątne przy prostokątne i rozwartokątne przy
danych długościach boków (m.in. danych długościach boków (m.in.
stosuje twierdzenie odwrotne do stosuje twierdzenie odwrotne do
twierdzenia Pitagorasa twierdzenia Pitagorasa
i twierdzenie cosinusów); stosuje i twierdzenie cosinusów); stosuje
twierdzenie: w trójkącie twierdzenie: w trójkącie
naprzeciw większego kąta naprzeciw większego kąta
wewnętrznego leży dłuższy bok; wewnętrznego leży dłuższy bok;

3) rozpoznaje wielokąty foremne 3) rozpoznaje wielokąty foremne


i korzysta z ich podstawowych i korzysta z ich podstawowych
własności; własności;

4) korzysta z własności kątów 4) korzysta z własności kątów


i przekątnych w prostokątach, i przekątnych w prostokątach,
równoległobokach, rombach równoległobokach, rombach
i trapezach; i trapezach;

5) stosuje własności kątów 5) stosuje własności kątów


wpisanych i środkowych; wpisanych i środkowych;

6) stosuje wzory na pole wycinka 6) stosuje wzory na pole wycinka


koła i długość łuku okręgu; koła i długość łuku okręgu;

7) stosuje twierdzenia: Talesa, Stosowanie twierdzenia 7) stosuje twierdzenia: Talesa,


odwrotne do twierdzenia Talesa, odwrotnego do twierdzenia o dwusiecznej kąta oraz o kącie
o dwusiecznej kąta oraz o kącie Talesa przeniesiono do między styczną a cięciwą;
między styczną a cięciwą; poziomu rozszerzonego.

8) korzysta z cech podobieństwa 8) korzysta z cech podobieństwa


trójkątów; trójkątów;
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024

9) wykorzystuje zależności między 9) wykorzystuje zależności między


obwodami oraz między polami obwodami oraz między polami
figur podobnych; figur podobnych;

10) wskazuje podstawowe punkty 10) wskazuje podstawowe punkty


szczególne w trójkącie: środek szczególne w trójkącie: środek
okręgu wpisanego w trójkąt, okręgu wpisanego w trójkąt,
środek okręgu opisanego na środek okręgu opisanego na
trójkącie, ortocentrum, środek Usunięto ortocentrum. trójkącie, środek ciężkości oraz
ciężkości oraz korzysta z ich korzysta z ich własności;
własności;

11) stosuje funkcje 11) stosuje funkcje


trygonometryczne do trygonometryczne do
wyznaczania długości odcinków wyznaczania długości odcinków
w figurach płaskich oraz obliczania w figurach płaskich oraz obliczania
pól figur; pól figur.

12) przeprowadza dowody Przeniesiono do poziomu


geometryczne. rozszerzonego.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto stosuje poziomu podstawowego,
własności czworokątów a ponadto:
wpisanych w okrąg i opisanych na
okręgu. 1) stosuje własności czworokątów
wpisanych w okrąg i opisanych na
okręgu;

2) stosuje twierdzenie odwrotne


do twierdzenia Talesa;

3) przeprowadza dowody
geometryczne.

IX. Geometria analityczna na płaszczyźnie kartezjańskiej. Zdający:


1) rozpoznaje wzajemne 1) rozpoznaje wzajemne
położenie prostych na położenie prostych na
płaszczyźnie na podstawie ich płaszczyźnie na podstawie ich
równań, w tym znajduje wspólny równań, w tym znajduje wspólny
punkt dwóch prostych, jeśli taki punkt dwóch prostych, jeśli taki
istnieje; istnieje;

2) posługuje się równaniami Posługiwanie się równaniami 2) posługuje się równaniem


prostych na płaszczyźnie, prostych w postaci ogólnej prostej na płaszczyźnie w postaci
w postaci kierunkowej i ogólnej, przeniesiono do poziomu kierunkowej, w tym wyznacza
w tym wyznacza równanie prostej rozszerzonego. równanie prostej o zadanych
o zadanych własnościach (takich własnościach (takich jak na
jak na przykład przechodzenie przykład przechodzenie przez dwa
przez dwa dane punkty, znany dane punkty, znany współczynnik
współczynnik kierunkowy, kierunkowy, równoległość lub
prostopadłość do innej prostej,
styczność do okręgu);
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
równoległość lub prostopadłość
do innej prostej, styczność do
okręgu);

3) oblicza odległość dwóch 3) oblicza odległość dwóch


punktów w układzie punktów w układzie
współrzędnych; współrzędnych;

4) posługuje się równaniem 4) posługuje się równaniem


okręgu (𝑥 − 𝑎)2 + (𝑦 − 𝑏)2 = 𝑟 2 ; okręgu (𝑥 − 𝑎)2 + (𝑦 − 𝑏)2 = 𝑟 2 ;

5) oblicza odległość punktu od 5) oblicza odległość punktu od


prostej; prostej;

6) znajduje punkty wspólne


prostej i okręgu oraz prostej Przeniesiono do poziomu
i paraboli będącej wykresem rozszerzonego.
funkcji kwadratowej;
6) wyznacza obrazy okręgów
7) wyznacza obrazy okręgów i wielokątów w symetriach
i wielokątów w symetriach osiowych względem osi układu
osiowych względem osi współrzędnych, symetrii
układu współrzędnych, symetrii środkowej (o środku w początku
środkowej (o środku w początku układu współrzędnych).
układu współrzędnych).
Poziom rozszerzony. Zdający
Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia spełnia wymagania określone dla
wymagania określone dla zakresu poziomu podstawowego,
podstawowego, a ponadto: a ponadto:

1) stosuje równanie okręgu Usunięto. 1) posługuje się równaniem


w postaci ogólnej; prostej w postaci ogólnej na
płaszczyźnie, w tym wyznacza
2) znajduje punkty wspólne Usunięto. równanie prostej o zadanych
dwóch okręgów; własnościach (takich jak na
przykład przechodzenie przez dwa
3) zna pojęcie wektora i oblicza dane punkty, równoległość lub
jego współrzędne oraz długość, prostopadłość do innej prostej,
dodaje wektory i mnoży wektor Usunięto działania na styczność do okręgu);
przez liczbę, oba te działania wektorach.
wykonuje zarówno analitycznie, 2) zna pojęcie wektora i oblicza
jak i geometrycznie. jego współrzędne oraz długość;

3) znajduje punkty wspólne


prostej i okręgu oraz prostej
i paraboli będącej wykresem
funkcji kwadratowej.

X. Stereometria. Zdający:
1) rozpoznaje wzajemne 1) rozpoznaje wzajemne
położenie prostych w przestrzeni, położenie prostych w przestrzeni,
w szczególności proste w szczególności proste
prostopadłe nieprzecinające się; prostopadłe nieprzecinające się;
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
2) posługuje się pojęciem kąta Posługiwanie się pojęciem 2) posługuje się pojęciem kąta
między prostą a płaszczyzną oraz kąta dwuściennego między między prostą a płaszczyzną;
pojęciem kąta dwuściennego półpłaszczyznami
między półpłaszczyznami; przeniesiono do poziomu
rozszerzonego.

3) rozpoznaje w graniastosłupach 3) rozpoznaje w graniastosłupach


i ostrosłupach kąty między i ostrosłupach kąty między
odcinkami (np. krawędziami, Rozpoznawanie kątów odcinkami (np. krawędziami,
krawędziami i przekątnymi) oraz między ścianami krawędziami i przekątnymi),
kąty między ścianami, oblicza przeniesiono do poziomu oblicza miary tych kątów;
miary tych kątów; rozszerzonego.

4) rozpoznaje w walcach
i w stożkach kąt między odcinkami
oraz kąt między odcinkami
i płaszczyznami (np. kąt rozwarcia Usunięto.
stożka, kąt między tworzącą
a podstawą), oblicza
miary tych kątów;

5) określa, jaką figurą jest dany


przekrój prostopadłościanu Przeniesiono do poziomu
płaszczyzną; rozszerzonego.

6) oblicza objętości i pola


powierzchni graniastosłupów, 4) oblicza objętości i pola
ostrosłupów, walca, stożka Usunięto obliczanie objętości powierzchni graniastosłupów
i kuli, również z wykorzystaniem i pola powierzchni walca, i ostrosłupów, również
trygonometrii i poznanych stożka i kuli. z wykorzystaniem trygonometrii
twierdzeń; i poznanych twierdzeń;

Wykorzystanie zależności
7) wykorzystuje zależność między między objętościami brył 5) wykorzystuje zależność między
objętościami brył podobnych. podobnych ograniczono do objętościami graniastosłupów
graniastosłupów i oraz ostrosłupów podobnych.
ostrosłupów podobnych.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:
1) zna i stosuje twierdzenie
o prostej prostopadłej do 1) zna i stosuje twierdzenie o
płaszczyzny i o trzech prostej prostopadłej do
prostopadłych; płaszczyzny i o trzech
prostopadłych;
2) wyznacza przekroje sześcianu i
ostrosłupów prawidłowych oraz 2) posługuje się pojęciem kąta
oblicza ich pola, także z dwuściennego między
wykorzystaniem trygonometrii. półpłaszczyznami;

3) rozpoznaje w graniastosłupach
i ostrosłupach kąty między
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
ścianami, oblicza miary tych
kątów;

4) określa, jaką figurą jest dany


przekrój prostopadłościanu
płaszczyzną;

5) wyznacza przekroje sześcianu


i ostrosłupów prawidłowych oraz
oblicza ich pola, także
z wykorzystaniem trygonometrii.

XI. Kombinatoryka. Zdający:


1) zlicza obiekty w prostych 1) zlicza obiekty w prostych
sytuacjach kombinatorycznych; sytuacjach kombinatorycznych;

2) zlicza obiekty, stosując reguły 2) zlicza obiekty, stosując reguły


mnożenia i dodawania (także mnożenia i dodawania (także
łącznie) dla dowolnej liczby łącznie) dla dowolnej liczby
czynności w sytuacjach nie czynności w sytuacjach nie
trudniejszych niż: trudniejszych niż:
a) obliczenie, ile jest a) obliczenie, ile jest
czterocyfrowych nieparzystych czterocyfrowych nieparzystych
liczb całkowitych dodatnich liczb całkowitych dodatnich
takich, że w ich zapisie takich, że w ich zapisie
dziesiętnym występuje dziesiętnym występuje
dokładnie jedna cyfra 1 dokładnie jedna cyfra 1
i dokładnie jedna cyfra 2, i dokładnie jedna cyfra 2,
b) obliczenie, ile jest b) obliczenie, ile jest
czterocyfrowych parzystych czterocyfrowych parzystych
liczb całkowitych dodatnich liczb całkowitych dodatnich
takich, że w ich zapisie takich, że w ich zapisie
dziesiętnym występuje dziesiętnym występuje
dokładnie jedna cyfra 0 dokładnie jedna cyfra 0
i dokładnie jedna cyfra 1. i dokładnie jedna cyfra 1.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:
1) oblicza liczbę możliwych
sytuacji, spełniających określone 1) oblicza liczbę możliwych
kryteria, z wykorzystaniem reguły sytuacji, spełniających określone
mnożenia i dodawania (także kryteria, z wykorzystaniem reguły
łącznie) oraz wzorów na liczbę: mnożenia i dodawania (także
permutacji, kombinacji i wariacji, łącznie) oraz wzorów na liczbę:
również w przypadkach permutacji, kombinacji i wariacji,
wymagających rozważenia również w przypadkach
złożonego modelu zliczania wymagających rozważenia
elementów; złożonego modelu zliczania
elementów;
2) stosuje współczynnik
dwumianowy (symbol Newtona) i Usunięto stosowanie 2) stosuje współczynnik
jego własności przy własności symbolu Newtona. dwumianowy (symbol Newtona)
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
rozwiązywaniu problemów przy rozwiązywaniu problemów
kombinatorycznych. kombinatorycznych.

XII. Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka. Zdający:


1) oblicza prawdopodobieństwo 1) oblicza prawdopodobieństwo
w modelu klasycznym; w modelu klasycznym;

2) stosuje skalę centylową; Usunięto.

3) oblicza średnią arytmetyczną 2) oblicza średnią arytmetyczną


i średnią ważoną, znajduje i średnią ważoną, znajduje
medianę i dominantę; medianę i dominantę;

4) oblicza odchylenie 3) oblicza odchylenie


standardowe zestawu danych standardowe zestawu danych
(także w przypadku danych (także w przypadku danych
odpowiednio pogrupowanych), odpowiednio pogrupowanych),
interpretuje ten parametr dla interpretuje ten parametr dla
danych empirycznych; danych empirycznych.

5) oblicza wartość oczekiwaną, np.


przy ustalaniu wysokości wygranej Usunięto.
w prostych grach losowych i
loteriach.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:
1) oblicza prawdopodobieństwo
warunkowe i stosuje wzór Bayesa, Usunięto stosowanie wzoru 1) oblicza prawdopodobieństwo
stosuje twierdzenie o Bayesa. warunkowe, stosuje twierdzenie o
prawdopodobieństwie prawdopodobieństwie
całkowitym; całkowitym;

2) stosuje schemat Bernoulliego. 2) stosuje schemat Bernoullego.

XIII. Optymalizacja i rachunek różniczkowy.


Uczeń rozwiązuje zadania Zdający rozwiązuje zadania
optymalizacyjne w sytuacjach optymalizacyjne w sytuacjach
dających się opisać funkcją dających się opisać funkcją
kwadratową. kwadratową.

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia Poziom rozszerzony. Zdający


wymagania określone dla zakresu spełnia wymagania określone dla
podstawowego, a ponadto: poziomu podstawowego,
a ponadto:

1) oblicza granice funkcji (w tym 1) oblicza granice funkcji (w tym


jednostronne); jednostronne);

2) stosuje własność Darboux do


uzasadniania istnienia miejsca
zerowego funkcji i znajdowania Usunięto.
Wymagania szczegółowe Komentarz do wymagań, które Wymaganie egzaminacyjne
podstawy programowej uległy zmianie w latach 2023 i 2024
przybliżonej wartości miejsca
zerowego;

3) stosuje definicję pochodnej 2) stosuje definicję pochodnej


funkcji, podaje interpretację funkcji, podaje interpretację
geometryczną i fizyczną Usunięto podawanie geometryczną pochodnej;
pochodnej; interpretacji fizycznej
pochodnej.
4) oblicza pochodną funkcji 3) oblicza pochodną funkcji
potęgowej o wykładniku potęgowej o wykładniku
rzeczywistym oraz oblicza rzeczywistym oraz oblicza
pochodną, korzystając z twierdzeń pochodną, korzystając z twierdzeń
o pochodnej sumy, różnicy, o pochodnej sumy, różnicy,
iloczynu, ilorazu i funkcji złożonej; Usunięto obliczanie iloczynu i ilorazu;
pochodnej funkcji złożonej.
5) stosuje pochodną do badania 4) stosuje pochodną do badania
monotoniczności funkcji; monotoniczności funkcji;

6) rozwiązuje zadania 5) rozwiązuje zadania


optymalizacyjne z zastosowaniem optymalizacyjne z zastosowaniem
pochodnej. pochodnej.

You might also like