Professional Documents
Culture Documents
11 Ders Notlari-Ii-Hi̇kâye
11 Ders Notlari-Ii-Hi̇kâye
Hikâye (Öykü)
Yaşanmış veya yaşanabilir bir olayı veya durumu zaman, mekân ve kişilere bağlı olarak okuyucuda este k zevk
uyandıracak biçimde ele alan ve kurmaca bir yapıyla okuyucuya sunan me nlere hikâye denir.
Hikâyenin Özellikleri
1. Gerçek ya da gerçeğe uygun olay veya durumlar ele alınır.
2. Kişi, yer ve zaman ögelerine bağlı olarak anla lır.
3. Romana göre kısa edebi bir türdür.
4. Bu türün yapı unsurları dar kapsamlı olarak ele alınır.
5. Hikâyelerde genellikle kısa cümleler kullanılır.
6. Olay ve durum hikâyesi olarak ikiye ayrılır.
7. Her hikâyede bir anla cı bulunur.
8. Hikâyeler bir ça şma üzerine kurgulanır.
9. Hikâyelerde iç konuşma, iç çözümleme ve bilinç akışı gibi teknikler kullanılır.
10.İtalyan yazar Boccacio tara ndan yazılan “Decameron” adlı eser türün ilk örneği olarak kabul edilir.
tı
tı
tı
tı
tı
tı
tı
ti
fi
tı
tı
tı
ti
fı
ti
ti
ti
tı
tı
tı
ti
ti
tı
ti
fı
ti
ti
Önemli: İnsanın aklından geçen ne varsa anla cı bunu aktarıyorsa bu kesinlikle hâkim bakış açısıyla yazılmış r.
2. Kahraman akış açısı
• Anla cı olayın kahramanıdır.
• Olaylar başkarakterin ağzıyla anla lır.
• Anla cı görüp yaşadıklarını anla r. Bunun dışına çıkamaz. Bundan dolayı da anla kları sınırlıdır.
• Anla cı bu tarz hikâyelerde sadece duyulan, görülen, yaşanılan ve bilinen olaylardan bahsedebilir.
3. Gözlemci bakış açısı (Kameraman)
• Olayların kamera sessizliğinde anla lmasıdır.
• Olaylara müdahale etmez.
• Olaylarda taraf tutmaz.
• Etra nda olup bitenleri bir kamera gibi izler.
• Tarafsız bir tutumla gördüklerini okura anla r.
HİKÂYE TÜRLERİ
Olay Hikâyesi (Maupassant Tarzı Hikâye)
1. İlk örneklerini Fransız yazar Guy de Maupassant vermiş r.
2. Olay örgüsü; kişi, zaman ve mekâna bağlıdır.
3. Önce gerilimin ar ğı bu hikâye türünde gözlem son derece önemlidir.
4. Bu hikâyeler çarpıcı bir sonla olaylar çözüme kavuşturulur.
5. Olay hikâyesi; serim, düğüm ve çözüm bölümünden oluşur.
Serim: Olayın geç ği yeri, zamanı ve kişilerinin be mlendiği bölümdür.
Düğüm: Olayın neden-sonuç ilişkisine bağlı olarak geliş ği ve merak unsurunun zirveye çık ğı bölümdür.
Çözüm: Merak edilen soruların çözüm bulduğu, merak unsurunun giderildiği bölümdür.
ÖNEMLİ: Olay hikâyesinin Türk edebiya ndaki kurucusu Ömer Seyfe n’dir. Diğer önemli temsilcileri: Re k Halit Karay,
Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Sabaha n Ali…
Durum Hikâyesi (Çehov Tarzı Hikâye)
1. İlk örneklerini Rus yazar Anton Çehov vermiş r.
2. Günlük yaşamdan bir insanlık durumu anla lır.
3. Olay hikâyesindeki gibi serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunmaz.
4. Bu tarz hikâyelerde zaman ve mekân belirsiz olabilir.
5. Bu hikâyelerde zaman, mekân ve kahramanların yaşamları sezdirme yoluyla verilmeye çalışılır.
6. Olay değil, tema önemlidir.
7. Durum hikâyesinde amaç; insanların davranışları, düşünceleri, ikili ilişkileri karşısında gösterdiği tepkiyi
göstermek r.
ÖNEMLİ: Durum hikâyesinin Türk edebiya nda iki önemli temsilcisi vardır: Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket
Esendal.
tı
tı
ti
fı
tı
tı
tı
ti
ti
ti
ti
ti
t
ttı
ti
ti
ti
ti
ti
fı
tı
tı
tı
ti
tı
tı
tı
tı
ti
tı
ti
ti
ti
ti
tti
tti
tı
ttı
tı
ti
tti
ti
ti
fi
tı
Şaşır cı, beklenmedik bir sonla biter. Bitmemişlik duygusu söz konusudur.
Dünya edebiya nda durum (kesit) hikâyesinin kurucu Anton Çehov olup Çehov tarzı hikâye olarak da adlandırılmış r.
tı
tı
ti
tı
tı
tı
tı
tı
tti
tı
ti
tti
tti
tı
tı
tı
tı
ti
tı
tı
tı
tı
tı
tı
tı
ft
ti
tı
tı
ti
tı
tı
tı
ti
ti
tt
ti
ti
tı
tı
ti
tı
tı
tı
tı
tı
ti
tı
tı
tı
tı
tı
tı
fi
tı
ti
tı
tı
• Hikâyelerde gözleme önem verilir, ayrın lar başarıyla esere yerleş rilir; realizm ve natüralizm akımları etkilidir.
• Bazı eserlerin kurgularında teknik aksaklıklar göze çarpar.
Temsilcileri: Sabaha n Ali, Sadri Ertem, Aziz Nesin, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Fakir Baykurt, Samim
Kocagöz, Talip Apaydın…
4. Modernist Hikâye:
• Dil ve Anla mda geleneksel tekniklerin dışında arayışlar söz konusudur.
• Yazarlar, yalın anla mdan kaçınırlar.
• Olayın birey üzerindeki etkisini anlatmak esas r.
• Yalnızlık, değerlere başkaldırı gibi konular işlenir.
• Yazarlar varoluşçuluk akımından etkilenmiş r.
• Alegorik anla m önemlidir.
Temsilcileri: Yusuf A lgan, Oğuz Atay, Orhan Pamuk, Sait Faik Abasıyanık, Bilge Karasu, Nezihe Meriç, Vüsat O. Bener,
Haldun Taner, Tahsin Yücel, Füruzan, Adalet Ağaoğlu, Memduh Şevket Esendal, Rasim Özdenören, Selim İleri, Buket
Uzuner, Oya Baydar, İhsan Oktay Anar, Leyla Erbil, La fe Tekin…
tı
tı
tı
tı
tı
tı
tı
tti
tı
ti
tı
tı
tı
tı
tti
tı
tı
tı
ti
tı
ti
tı
ti
tı
tı
tı
tı
ti
fı
ti
ti
ti
ti
tı
4. Geriye Dönüş Tekniği: Hikâyelerdeki kişiler hakkında bilgi vermek, yaşanan olayların geçmişini aydınlatmak amacıyla
kronolojik bir sıra halinde ilerlerken olay zamanının durdurularak geçmişteki zamana dönülmesine geriye dönüş denir.
Yani olay örgüsü içinde geçmiş bir zamana dönülerek olayın aydınla lması sağlanır.
tı