a. Sự giao tiếp của hs THCS với bạn bè cùng lứa tuổi
Quan hệ với bạn bè cùng lứa tuổi phức tạp, đa dạng hơn nhiều so với học sinh tiểu học. Sự giao tiếp của các em đã vượt ra ngoài phạm vi học tập, phạm vi nhà trường, mà còn mở rộng trong những hứng thú mới, những việc làm mới, những quan hệ mới trong đời sống của các em, các em có nhu cầu lớn trong giao tiếp với bạn bè vì: Một mặt, các em rất khao khát được giao tiếp và cùng hoạt động chung với nhau, các em có nguyện vọng được sống trong tập thể, có những bạn bè thân thiết tin cậy. Mặt khác, cũng biểu hiện nguyện vọng không kém phần quan trọng là được bạn bè công nhận, thừa nhận, tôn trọng mình. - Học sinh trung học cơ sở cho rằng quan hệ bạn bè cùng tuổi là quan hệ riêng của cá nhân, các em có quyền hành động độc lập trong quan hệ này bảo vệ quyền đó của mình. Các em không muốn người lớn can thiệp vào chuyện bạn bè của mình. Nếu có sự can thiệp thô bậo cảu người lớn, khiến các em cảm thấy bị xúc phạm, thì các em chống đối lại. Nhu cầu giao tiếp với bạn bè là một nhu cầu chính đáng của các em. Các em mong muốn có một tình bạn riêng, thân thiết để “gửi gắm tâm tình”. Các em có nhiều nhận xét, băn khoăn về dáng vẻ bên ngoài, về tình cảm, ý nghĩ tâm tư của mình, về quan hệ của mình với người khác và cả quan hệ của mọi người với nhau… Các em cần trao đổi với bạn bè để có được hiểu biết đầy đủ hơn, đúng hơn về bản thân và một số vấn đề khác… Nếu như quan hệ của người lớn và các em không hòa thuận, thì sự giao tiếp với bạn bè cùng tuổi càng tăng và ảnh hưởng của bạn bè đến với các em càng mạnh mẽ. - Tình bạn trong đời sống học sinh trung học cơ sở đã sâu sắc hơn. Các em thích giao tiếp và kết bạn với nhau, nhưng không phải mọi em ở trong lớp đều được các em thích và giao tiếp như nhau. Các em chỉ kết bạn với những em được mọi người tôn trọng, có uy tín và tiến bộ rõ rệt về mặt nào đó. Trò chuyện giữ một vị trí có ý nghĩa đối với lứa tuổi này, các em đã kể cho nhau về mọi mặt sinh họat, đời sống và suy nghĩ của mình, kể cả những điều “bí mật” nhiều khi các bạn không kể với bất cứ ai. Vì thế mà các em yêu cầu rất cao đối với bạn, phải cởi mở, hiểu nhau, tế nhị, vị tha, đồng cảm và giữ bí mật cho nhau. - Lí tưởng tình bạn của trẻ tuổi đây là “ sống chết cỏ nhau ”, “ chỉ ngọt , xẽ bùi ” - đây là vấn đề các em thâm nhập vào mọi mặt đời sống của nhau Càng lớn lên sự thâm nhập về tâm hồn giữa các em ngày càng dậy sớm , phát triển . Đó là sự giống nhau về đời sống nội tâm , là sự hiểu biết nhau , sự trùng hợp về những giá trị của cá nhân , về những hoài bảo , về quan điểm trong cuộc sống . b. Một đặc trưng quan trọng trong quan hệ với bạn bè cùng tuổi là sự xuất hiện những sắc thái mới trong quan hệ với bạn khác giới - những cảm xúc giới tính .. - Tự ý thức đã phát triển khiến các em nhanh chóng nhận thức được những đặc điểm giới tính của mình . Các em đã bắt đầu quan tâm đến nhau , thích nhau , từ đó quan tâm đến bề ngoài của mình . - Ở các em gái có thái độ quan tâm đến việc bạn được hưởng thụ có thể hiện khá thụ động và kín đáo ( làm cho ngoại hình hơn trước chú ý đến hình thức của mình hơn ), các bạn thường che giấu tình cảm của mình bằng cách thờ ơ, lãnh đạm với các bạn trai. Ở các bạn trai thể hiện thái độ công khai ngang nhiên - Trong tình bạn khác giới các em vừa có tâm hồn , vừa có vẻ “ thận trọng ” . “ kin đảo ” ... Nhìn chung , cảm xúc của các em là trong sáng , là động lực thúc đẩy các em tự hoàn thiện . Nhưng không phải tất cả thiếu niên đều có những rung cảm như vậy . Một số em được cuốn hút vào con đường "yêu cầu tương đương". Nhiều khi các em cũng không cuốn hút vào con đường “ yêu đương ” . Nhiều khi các em cũng không hiểu rõ tình cảm của mình và có ảnh hưởng nhất đến kết quả học tập . Người làm công tác giáo dục cần phải có sự cẩn trọng, tế nhị, khéo léo khi giải quyết vấn đề này. Cần hướng dẫn , chóng mai ch tình bạn giữa nam và nữ ở lứa tuổi này thật lành mạnh , trong sáng và là động lực để giúp đỡ nhau trong học tập , trong tu dưỡng . Không nên bạo lực , dùng biện pháp bạo lực , áp đặt đối với các em ..... c . Sự giao tiếp ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở là một loại hoạt động đặc biệt mà nội dung của nó là xây dựng những quan hệ qua lại và những hành động trong quan hệ đó Nhờ hoạt động giao tiếp mà các em nhận thức là người khác và bản thân mình đồng thời qua đó phát triển một số kỹ năng như kỹ năng so sánh , phân tích , đánh đố hành động của bản thân và bạn , làm phong phú thêm những biểu tượng về nhân cách của bạn và của bản thân . Do đó , làm công tác giáo dục phải tạo điều kiện để các em giao tiếp với nhau , hướng dẫn và kiểm tra sự quan hệ của các em , tránh tình trạng ngăn chặn , hạn chế sự giao tiếp của trẻ tuổi này .