Οι ανακαλύψεις στη μεταμεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία Ιστορία Β΄ Γυμνασίου

Οι ανακαλύψεις

Τα κίνητρα και οι προϋποθέσεις:

➢ Από το τέλος του Μεσαίωνα οι Ευρωπαίοι έμποροι
αναζητούσαν τα πολύτιμα προϊόντα της Ασίας μέσω του
δρόμου του μεταξιού (:Κίνας).
➢ Όμως κατά το 15ο αι. ο δρόμος αυτός αποκόπηκε αρχικά
από τους Άραβες και αργότερα απ' τους Οθωμανούς κι
έτσι οι Ευρωπαίοι αναζήτησαν πρόσβαση για τις αγορές
της Ανατολής από τη θάλασσα.
➢ Τα κίνητρα ήταν οικονομικά, πολιτικά, θρησκευτικά και
επιστημονικά.
➢ Από το 13ο αι. τα ταξίδια άρχισαν να γίνονται
ευκολότερα και ασφαλέστερα χάρη στα νέα τεχνικά
μέσα: πυξίδα, αστρολάβο, πορτολάνο, καραβέλα.
➢ Επιπλέον η επικράτηση της αντίληψης για τη
σφαιρικότητα της γης ώθησε τους Ευρωπαίους στην
περιπέτεια των ανακαλύψεων.
Τα εξερευνητικά ταξίδια:
➢ Τα μεγάλα εξερευνητικά ταξίδια έγιναν από τους
Πορτογάλους και τους Ισπανούς και χρηματοδοτήθηκαν
από τους αντίστοιχους βασιλείς.
➢ Οι Πορτογάλοι ανακάλυψαν το θαλάσσιο δρόμο προς τις
Ινδίες, πλέοντας γύρω από την Αφρική, όταν ο Βάσκο ντε
Γκάμα έφτασε το 1498 στο Κάλικουτ των Ινδιών.
➢ Ο Χριστόφορος Κολόμβος, γενουάτης θαλασσοπόρος,
τέθηκε στην υπηρεσία του βασιλιά της Ισπανίας και
πλέοντας δυτικά, ανακάλυψε την Αμερική (1492), αλλά ο
ίδιος νόμιζε ότι έφτασε στις Ινδίες.
➢Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος, πορτογάλος
θαλασσοπόρος, στην υπηρεσία κι αυτός του βασιλιά της
Ισπανίας έκανε τον πρώτο περίπλου της γης (1519 -
Οι ανακαλύψεις στη μεταμεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία Ιστορία Β΄ Γυμνασίου

1522), γεγονός που απέδειξε για πρώτη φορά τη

σφαιρικότητά της.
Η γέννηση ενός Νέου Κόσμου:
➢ Οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί κατέκτησαν τις περιοχές
που ανακάλυψαν, τις μετέτρεψαν σε αποικίες και τις
μοίρασαν μεταξύ τους με τη Συνθήκη της Τορντεζίλας
(1494).
➢ Από την απάνθρωπη σκληρότητα των Ισπανών,
εξαφανίστηκαν οι προκολομβιανοί πολιτισμοί της
Κεντρικής και Νότιας Αμερικής.
➢ Με τη Συνθήκη της Τορντεζίλας δημιουργήθηκαν δύο
αποικιακές αυτοκρατορίες: η πορτογαλική και η
Ισπανική.
➢ Στα τέλη του 16ου αι. η Ολλανδία, η Αγγλία και η Γαλλία
διεκδίκησαν μερίδιο από τις αποικίες, με αποτέλεσμα να
δημιουργηθούν ανταγωνισμοί και συγκρούσεις μεταξύ
των ευρωπαϊκών χωρών.
Η Ευρώπη και ο Νέος Κόσμος:
➢ Οι ανακαλύψεις προκάλεσαν ριζικές μεταβολές σ' όλο
τον κόσμο.
➢ Για την Ευρώπη τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:
o 1) Μετατοπίστηκε το κέντρο της οικονομίας από τη
Μεσόγειο στον Ατλαντικό και τη Β. Θάλασσα.
o 2) Νέα λιμάνια (Σεβίλλης, Λισσαβόνας, Αμβέρσας)
απέκτησαν οικονομική σπουδαιότητα.
o 3) Διευρύνθηκαν οι ανταλλαγές προϊόντων.
o 4) Δημιουργήθηκαν νέες οικονομικές
δραστηριότητες (εμπορικές και τραπεζικές) χάρη
στις μεγάλες ποσότητες χρυσού και αργύρου που
εισήχθηκαν στην Ευρώπη.
o 5) Από τις νέες οικονομικές δραστηριότητες
επωφελήθηκε η αστική τάξη.
Οι ανακαλύψεις στη μεταμεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία Ιστορία Β΄ Γυμνασίου

o 6) Η γνωριμία με νέους πολιτισμούς άνοιξε τους

πνευματικούς ορίζοντες των Ευρωπαίων.
o 7) Αναπτύχθηκαν νέοι επιστημονικοί κλάδοι.
➢ Ωστόσο για τους λαούς των νέων χωρών που
ανακαλύφθηκαν οι επιπτώσεις ήταν αρνητικές, διότι:
o 1) Οι Ευρωπαίοι επιδόθηκαν στην εντατική
εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών
τους.
o 2) Τους θεώρησαν υποδεέστερους και
εκμεταλλεύσιμους.
➢ Η πολιτική αυτή κληροδότησε πολλαπλά προβλήματα
στον κόσμο, όπως: δουλεία, αποικιοκρατία, υπανάπτυξη
και φτώχεια των τρίτων χωρών.