Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 30

2 n%%iS,fha iudc" wdr®:ßl f;dr;=re

ì|la

3 f,dj mqrd jHjydr uqo,a Ndú;


lsÍfï kj m%jK;d( w;:H uqo,a

14 uQ,H jxpd - wjxlNdjfhka jeiS we;s uq,dj


mh

20
,d

22

21
l

ck
3

jd uOH.; lDIsld¾ñl f;dr;=re moaO;shla lrd'''


1-

˙
-
u

ud

27
Ω

r®;
fj

= wkjir uqo,a ;ekam;= Ndr .kakd wdh;kj,ska iy


41

mqoa.,hkaf.ka m%fõYï fjuq

re' 20$-
YS% ,xld uy nexl=j
ikaksfõok fomdr®;fïka;=j
fj,ska.agkan%%iS,h

l%%hsiaÜpr®É

meisµsla uqyqo
n%%iS,fha
iudc" wd¾Ól f;dr;=re ì|la'''
N+ñ m%udKh
uqΩ m%udKh jr®. ls'ó' 8"515"770
f.dv ìï m%udKh jr®. ls'ó' 8"358"140
wNHka;r c,dY jr®. ls'ó' 157"630
ck.ykh ^2021 weia;fïka;=& 213"445"417
ck.yk jr®Ok fõ.h ^2021 weia;fïka;=& 0'65]
Wm;a wkqmd;h ^2022 weia;fïka;=&
13'96
^ck.ykh oyilg&
urK wkqmd;h ^2022 weia;fïka;=&
6'81
f,dalfha wgjeks úYd,;u wd¾Ólh jk ^ck.ykh oyilg&
n%iS,h fï jk úg 2015 iy 2016 § we;s jQ <ore urK wkqmd;h ^2021 weia;fïka;=&
18'37
b;sydi.; wjmd;hlska h:d ;;a;ajhg m;a ^icSù Wm;a oyilg&
fjñka isà' Wmf;a ° „ú; wfmalaIdj ^wjqre≥& ^2021 weia;fïka;=& 74'98
tlai;a ckmo fvd,r®
wd¾Ólh wjmd;hg n,md we;af;a mqoa.,sl o< foaYSh ksIamd†;h ^2019 weia;fïka;=&
ì,shk 1"877'9
iud.ï iy rdcH ks,OdÍka iïnkaO j isÿ uQQr®; o< foaYSh ksIamd†;fha jr®Ok fõ.h
ù we;s nyqúO ¥IK jxpdhs' thska f.dv tau 1'13]
^2019 weia;fïka;=&
i|yd tajdg iïnkaO iud.ïj,g tfrys j
tal mqoa., o< foaYSh ksIamd†;h ^2019 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® 6"796'84
iïndOl mkjd jHdmdßl wjia:d iSud lrñka"
meje;s wdjD; fjf<|fmd<g úfoaYSh iud. o< foaYSh ksIamd†;fha wdxYsl ixhq;sh ^2017 weia;fïka;=&
ïj,g msúiSug wjia:dj ,nd ÿkafka h' lDIslr®uh 6'6]
lr®udka; 20'7]
wkqm%dma;sl mßmd,kh rdcH uQ,H flfrys fiajd 72'7]
úYajikSh;ajh m%;sIaGdmkh lsÍu i|yd uQ,H Y%u n,ldh ^2017 weia;fïka;=& ñ,shk 86"621
yd jHqyd;aul m%;sixialrK ud,djla fï jk fiajd úhqla;sh ^2019 weia;fïka;=& 11'93]
úg l%shdjg kxjd we;' uyck úhoï iSud lsÍu
l=gqïN wdodhfï .sks ix.=Klh ^2018 weia;fïka;=& 53'9
i|yd 2016 foieïn¾ udifha § fldka.%ih
kS;s iïmdokh lf<a h' rcfha wdodhu jeä whjeh w;s˙la;h ^+& fyda ys`.h ^-& ^2017 weia;fïka;=& -1'1]
lsÍu i|yd f;,a yd iajNdúl .Eia fjkafoais o< foaYSh ksIamd†;fha m%;sY;hla f,i
jeks há;, myiqlï jHdmD;s o by< kexù h' WoaOuk wkqmd;h ^2019 weia;fïka;=& 3'7]
fhdað; wfkl=;a wd¾Ól m%;sixialrKj,ska wdkhk ^2020 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® ì,shk 227'44
úfoaY wdfhdack i|yd we;s ndOl o wju lf<a ms˙my≥ l< Lksc f;,a" jdyk
h' Y%u n,ldh iy ld¾ñl wxYh Yla;su;a wdkhk NdKav fldgia" fndrf;,a" taldnoaO m˙m:"
lsÍu i|yd .;a m%;sm;a;sj,ska fiajd kshqla;sh m<sfndaOkdYl
by< kxjd we;'n wmkhk ^2020 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® ì,shk 239'18

fidahd fndaxÑ" fndrf;,a" hlv"


uQQ,dY%% - World Fact Book wmkhk NdKav
b˙`.=" ,S m,ama ksIamdok
Wikipedia úYajfldaIh
uqo,a tallh n%iS,shdkq ˙hd,a

—igyk˜ iÕrdfjys m<jk woyia tA tA f,aLlhka f.a woyia ñi Y%S ,xld uy nexl=fõ woyia fkdúh yels h'
Y%S ,xld uy nexl=j kug ,shk ,o wOHCI
msgm;l ñ, ( re' 20 ' 00
uqo,a weKjqï$fplam;a fuys i|yka jd¾Isl odhl;ajh ( re' 320 ' 00 ikaksfõok fomd¾;fïka;=j
,smskhg tùfuka —igyk˜ ;emEf,ka ^;eme,a .dia;= o we;=<;aj& Y%S ,xld uy nexl=j
f.kajd .; yels h' ;e' fm' 590" fld<U

41 fjΩu 1-3 l,dmh 2022 ck' - ud¾' ISSN 1391-3697 fjí wvúh( www.cbsl.gov.lk
f,dj mqrd jHjydr
uqo,a Ndú; lsÍfï kj
m%jK;d( w;:H uqo,a
fhdydka iur;=x.
fcHaIaG iyldr f,alï
f,alï fomd¾;fïka;=j

fuu ,smsh u.ska f,dj mqrd jHjydr uqo,a Ndú; lsÍfï kj m%jK;d ms<sn| j idlÉPd flfrk w;r
f,dalfha jHjydr uqo,a Ndú;h iïnkaOfhka we;s wjfndaOh ms<sn| úuid n,hs' 20 jk ishji w.
Nd.fha mgka werfUkakd jQ" f;jk ld¾ñl úma,jh f,i o ye¢kafjk äðg,a úma,jh uOHfha"
;dlaIKfha kùk;u j¾Okhka iuÕ jHjydr uqo,a ms<sn| ksrka;rfhka fjkia fjñka mj;sk
wjfndaOh iïnkaOfhka we;s jQ úuis,su;a nj mÍlaIdjg ,la flfrñka mj;shs' cd;Hka;r j ms<s.;a
ÿ,N jHjydr uqo,a iy w;:H jHjydr uqo,aj, úldYh iïnkaO j hï oekqula ,nd §ug fuu ,smsfhka
woyia flf¾' uE; b;sydifha nyq;rhlf.a wjOdkh fhduq ù we;s ;¾lhka oaú;ajh jk ÿ,N jHjydr
uqo,a i|yd mj;sk b,a¨u by< hñka mj;shs hkakg tÈß j ÿ,N jHjydr uqo,a i|yd mj;sk b,a¨u
my< hñka mj;shs ms<sn| j fuu ,smsfha wjidk fldgfia § idlÉPdjg ,la flfrkq we;'

ye¢kaùu u fõ.fhka mßKduh fjñka mj;shs' ishjilg


muK fmr mej;s r;%ka m%ñ;Ska ms<sn| j mej;s
ñf,aksh,a hkqfjka ye¢kafjk Y mrïmrdj" X woyi o tu ld,fha jHjydr uqo,a Ndú;hg
mrïmrd iy fíì nQu¾ia hk ñka fmr mej;s n,mEï t,a, fldg we;' tfy;a t jeks Ndú;hka
mrïmrd blaujd hñka 1990 oYlh uOHfha isg kj mrïmrdjg úiauh cks; lrkq we;af;a wd¾Ól
bmÿKq Z mrïmrdj ^fcka Z& hkqfjka ye¢kafjk .kqfokq i|yd jHjydr uqo,a Ndú; lsÍug mj;sk
kj mrïmrdj mj;shs ^fydfrdúÜia" 2012&' fuu kùk l%ufõo ksidfjks'
fcka Z mrïmrdj hï hï foaj,a m%;HlaI lr
.kakd wdldrh iy Tjqkaf.a Ñka;k rgdj ie,lsh fuu r;%ka m%ñ;s hgf;a 1880 isg 1914 olajd
hq;= wdldrfhka fjkia ù we;' wka;¾cd,h iy jljdkqfõ § iEu rgla u uqo,a f;d. rka iy ߧ
iqyqre cx.u ÿrl:k ,dNodhS fkd jQj;a" fcka Z ixÑ;j,ska mj;ajd .;a w;r lvodis uqo,a f;d.fha
mrïmrdj myiqfjka msúish yels mßirhla ;=< jákdlu tu rka fyda ߧ ixÑ;j, jákdlug
Ôj;a ù we;' fuu.ska óg oYl lsysmhlg fmr msgqn,hla úh' tjlg ixÑ; f,i mj;ajd f.k
is;d .; fkd yels jQ úoHq;a ;emE," ux.; ix.S;h" .sh rka fyda ߧ ixÑ;j, jákdlug iß,k f,i
wka;¾cd, rEmjdysksh" ux.; ùäfhda úldYh rgl ixirKh jk foaYSh uqo,a m%udKh ;SrKh
jeks kj fiajd iuia;hla lrd fcka Z mrïmrdj lsÍfï l%uh jHjydr uqo,a uKav, moaO;sh f,i
ióm ù we;' ñksiqka iuÕ in|;d meje;aùfï ye¢kaù h' fuu iSud lsÍï cd;Hka;r fjf<|dï
mer‚ l%u úfYaIfhka u wd¾Ól .kqfokq b;du;a m%jdyhg ndOdjla ùu ksid wd¾Ól l%shdldrlï
4 2022 ck' - ud¾'

iSñ; ùug fya;= úh' fuu l%uh hgf;a rglg uqo, úh' t u.ska tlai;a ckmo fvd,rfha
fjf<| ysÕhla we;akï th uqo,a f;d.h wvq ùug ckm%sh;ajh fõ.fhka by< kexjqKq w;r" t;eka
fya;= jkq we;s w;r" rglg fjf<| w;sßla;hla mgka wo olajd u tlai;a ckmo fvd,rh jvd;a
we;akï th uqo,a f;d.fha by< hEug fya;= m%sh;ajhla olajk cd;Hka;r ixÑ; jHjydr uqo,
jkq we;' uqo,a f;d. wvq ùu fya;=fjka t rfÜ f,i Ndú; flfrñka mj;shs'
mdßfNda.slhka i|yd mj;sk iïm;a jvd wvq ùu
ksid wd¾Ól lghq;= lmamdÿ jkq we;' t neúka" fndfyda rgj,a úiska jeä jYfhka
tlai;a ckmo fvd,rj,ska ;u cd;Hka;r
miq ld,Sk j" iEu rgl u jHjydr uqo,aj, w.h ixÑ; f;d. mj;ajd f.k hhs' cd;Hka;r uQ,H
rka fyda ߧ ixÑ; u; r|d fkd isg" tlsfkld wruqo, úiska m%ldYhg m;a lrk ,o ks, úfoaY
iuÕ yqjudre lsÍug mQ¾j jYfhka ks.ukh úksuh ixÑ; ixhq;sfha ^Composition of Foreign
flfrk ia:djr yqjudre wkqmd;sl l%uhlg r;%ka Exchange Reserves - COFER& o;a; .nvdfõ
m%ñ;sh mßj¾;kh flß‚' flfia fj;;a 1971 jk jHjydr uqo,a ixhq;shg wkqj" my; 1 rEmfhka
úg r;%ka m%ñ;sh iïmQ¾Kfhka u w;a yeÍug isÿ oelafjk mßÈ" 2019 ys m<uqjk ld¾;=j wjidkfha
jQfha weußld tlai;a ckmofha tjlg ckdêm;s § tlai;a ckmo fvd,¾j,ska mj;ajd f.k hk
j isá ßpâ kslaika úiska tlai;a ckmo fvd,rh cd;Hka;r ixÑ; m%udKh uq,a ixÑ;j,ska ishhg
r;%ka fyda wfkl=;a ixÑ; j;alïj,g mßj¾;kh 62la muK fõ' ^cd;Hka;r uQQ,H wruqo,, 2019&'
lsÍfï yelshdj w;a yer oeóug iy lsishï rgl tlai;a ckmo fvd,rhg fmr Ndú; l< ixÑ;
we;s tlai;a ckmo fvd,¾ r;arkaj,g yqjudre
jHjydr uqo, jir 105la olajd" t kï" 1815 isg
lsÍug fkd yels nj ksfõokh lsÍfuka miqjhs'
1920 olajd wKil me;srE ì%;dkH iag¾,ska mjqu
r;%kaj,g mßj¾;kh lsÍfï yelshdj wfydais
jQ අතර,
w;r" tu
එම ia g¾,ska mjq ug fmr
ෙපර mej;sfha jir
lsÍfuka miqඅණසක
fndfydaපැQë
rgj,a «තාන.
cd;Hka;hට7:%
r fjf<|dïපÜම \ hට7:% පÜමට

lghq;= i|ydපැවQෙN
Tjqkaf.aවසර 95ක කාලයc, එ න4, 1720 Zට 1815ld,hla
දcවා පැවQ Eංශ1720
»ැ%c
95l " t kï" isය.
g 1815 olajd mej;s
iajlS h jHjydr uqo,a Ndú;
m%xY *%ekala h'
l< w;r tlai;a ckmo fvd,rh w;rueÈ jHjydr
1 #පය: 'ල )ෙ+ශ )'මය සං0ත සං23ය (1965 – 2018)

Currency
1 rEmh( ks, úfoaY úks Composition
uh ixÑ; ixhq;sh of Official
^1965 Foreign Exchange Reserves
- 2018&
(1965–2018)

Other
fjk;aCurrencies
jHjydr uqo,a Dutch
vÉ .s,Guilder
avr® Swiss
iaúia Franc
µ%%Ekala Australian Dollar
´iafÜ%%,shdkq fvd,r®
Canadian Dollar
lefkaähdkq fvd,r® Chinese
Ök frkñkaRenminbi
î French
m%%xY µ%%EFranc
kala Pound
iagr®,sxSterling
mjqï
Japanese
cmka fhkaYen Deutsche
fvdhs Mark
Ia udr® la Euro
hqfrda(until
^1999-1999
ECU -f;la
ECU)& US
tlaDollar
i;a ckmo fvd,r®
uQSource:
Q,dY%%h( www.data.imf.org

*දෙල> කා@යය;

ෙමම සංZs¶ෙN n ව.වහාර ?ද3 Eවණතාවල Eධාන සාධක ෙලස ?දෙ3


කා7යය% හ…නා ගැ ම වැදගi ෙñ. Eධාන වශෙය% ?දෙලé කා7යය%
2022 ck' - ud¾' 5

uqof,a ld¾hhka fl fia fj;;a" f,dal wd¾Ólh ;=< fjf<|


lghq;= j¾Okh lsÍug w;HjYH jQ iurEm;dj"
fuu ixisoaêfha § jHjydr uqo,a m%jK;dj, m%Odk iucd;s;ajh" iïu; m%udK iy nr" l,a mj;akd
idOl f,i uqof,a ld¾hhka y÷kd .ekSu jeo.;a nj" .nvd l< yels nj" tyd fuyd f.k hd yels
fõ' m%Odk jYfhka uqof,a ld¾hhka ;%s;ajhls' nj" w.fha ia:djr;ajh iy fnod fjka l< yels
m<uq j" NdKav iy fiajdj, w.h uekSfï .sKqï
nj jeks fndfyda úfYaIdx. NdKav uqo,aj, ysÕ
tallhla f,i uqo,a Ndú; flf¾' fojkqj" yqjudre
úh' t neúka" jHjydr uqo,a i|yd mj;sk b,a¨u
udOHhla f,i uqo,a Ndú; flf¾' f;jkqj
wkd.;fha § f.ùï isÿ lsÍu i|yd fhdod .; wkqj by; i|yka lrk ,o ish¨ u úfYaIdx.j,ska
yels jákdlfï ikaksêhla f,i o uqo,a Ndú; iukaú; jQ wd{ma;s uqo,a ^*shÜ& y÷kajd §ug uqo,a
l< yels h' ksoiqkla f,i" Tng fyg WoEik n,OdÍkag isÿ úh' z*shÜZ hk ,;ska jpkfhka
remsh,a 60la ñ,e;s mdka f.ähla .ekSug wjYH woyia jkafka zth tfia ùug bv fokakZ hkakhs'
kï Tng wo Èk Tn w;e;s jHjydr fkdaÜgq iy jákd f,dayj,ska idokq ,enQ ldisj,g fuka
ldis fyg Èk WoEik fílßhg tu ñ, f.ùu wdfõ‚l jQ w.hla oDV uqo,a f,i o ye¢kafjk
i|yd Ndú; l< yels h' wd{ma;s jHjydr uqo,aj,g fkd ;sfí' j¾;udkfha
§ ish¨ u rgj,a mdfya uqo,a f,i Ndú; lsÍug
NdKav uqo,a iy wd{ma;s uqo,a wd{ma;s uqo,a ksl=;a lrk w;r" m%Odk jYfhka
lvodisj,ska t kï" fndfyda úg úfYaI lmq
uqof,a idïm%odhsl ks¾jpkh wkqj yqjudre
udOHhla iy .sKqï tallhla f,i l%shd lrk ´kE m,amhlska fuu uqo,a idokq ,efí' Ökh úiska
u NdKavhla uqo,a f,i ksYaph l< yel' t neúka 10 jk ishjfia § muK fidka.a fm<m; hgf;a
ishjia lsysmhlg fmr" yqjudre l%uh hgf;a m<uq lvodis jHjydr uqo,a ksl=;a lr we;s njg
.jhd" wYajhd" t¿jd" W!rd" lrj," OdkH" .,a" jd¾;d fõ'
ljä" ismams lgq" moï l< i;a;aj iï" f,day iy
wfkl=;a oE uqo,a f,i ie,ls‚' t jeks uqo,aj,g wd{ma;s uqo,aj,g wdfõ‚l jQ w.hla fkd
wdfõ‚l jQ w.hla mej;=K;a uqo,a f,i Ndú; ;sîu o uqof,a uOHia:Ndjh ms<sn| woyila
l< t jeks NdKavj,g mejreKq ksYaÑ; w.hla we;s lrhs' uqof,a uOHia:Ndjh hkqfjka woyia
È.= ld,hla i|yd fkd ;snqKq nj wjfndaO lr jkafka fN!;sl uqo,a fyda oDV uqo,a u.ska ´kE u
.ekSu o jeo.;a fõ' fl fia fj;;a" miq ld,Sk NdKavhl fyda fiajdjl b,a¨u tu NdKavh fyda
j rka fyda ߧ jeks w.kd f,dayj,ska ilia l< fiajdj ñ,g .ekSu i|yd Ndú; lrk l%ufõoh
uqo,aj, Ndú;h;a iuÕ" Bg wod< iïu; w.hla u; r|d fkd mj;sk ksid" fiajd kshqla;sh" uQ¾;
mjrd ;sì‚' t fyhska" t jeks f,day j¾.j, o< foaYSh ksIamdokh fyda uQ¾; mßfNdackh jeks
úYd, ksê fidhd .ekSu u; ldis iemhqu r|d uQ¾; úp,Hhhka u; lsisÿ n,mEula we;s fkd
mej;Su ksid t jeks uqo,aj,g wdfõ‚l jQ w.h jk njhs'
fyda f,day w.h" ldisfha uqyqK; uqøKh fldg
we;s w.fhka fjkia úh' t neúka" 10 jk ishjfia mgka wd{ma;s uqo,aj,
m%uqL;ajh i,l=Kq lrñka .sKqï tallhla"
miq .sh oYl lsysmfha § uqof,a ks¾jpkh mßKduh
yqjudre udOHhla iy jákdlfï ikaksêhla
ù we;' uy nexl=j úiska jHjydr uqo,a fkdaÜgq
iy ldis jvd;a øjYS, j;alu f,i i,lkq f,i tys ld¾hhka bgq lrñka" fï olajd úldYh
,nk w;r" ld,Sk iy b;=reï ;ekam;=" jHjydr fjñka mj;shs' wd{ma;s uqo,a f,dj ish¨ rgj,
uqo,a fkdaÜgq iy ldis fj; ;sfnk jvd;a ióm iaffjÍh;ajh fyda tys wêldß;ajh úiska ksl=;a
wdfoaYl f,i i,lkq ,efí' j¾;udkfha §" uy lrkq ,nk j,x.= uqo,a f,i Ndú; lrhs' fl
nexl= fuu ks¾jpkh ;jÿrg;a mq¿,a lsÍu i|yd fia fj;;a" j¾;udkfha § äðg,a jHjydr uqo,a
nexl= fkd jk uQ,H w;rueÈlrejkag tfrys j fyda w;:H jHjydr uqo,aj, (Virtual Currency)
we;s uQ,H ysñlï o uqo,a iemhqu ;=<g we;=<;a lr Woa.ukh;a iuÕ wd{ma;s jHjydr uqo,a Ndú;h
.ekSug n,dfmdfrd;a;= fõ' wNsfhda.hg ,la fjñka mj;shs'
6 2022 ck' - ud¾'

jHjydr uqof,a úoHq;a yqjudre l%ufha biau;= m%;spdrfhka my; 2 rEmfha fmkajd § we;s mßÈ"
ùu hqfrdamSh ix.ufha rgj,a 19ka 15la ;=< 45]lg jvd
wvq ck;djla oDV uqo,aj,ska .kqfokq isÿ lsÍug
wdrïNfha § yqjudre udOHhla f,i wd{ma;s m%sh;ajhla olajk nj fmkakqï lrhs' fjk;a
uqo,a wNsfhda.hg ,la jQfha úoHq;a yqjudre l%uh wdldrhlska mjikafka kï" 55]lg jeä ck;djla
y÷kajd §u;a iuÕhs' 1980 oYlfha laI‚l f.ùï oDV uqo,aj,g jvd fjk;a l%uj,ska f.ùï isÿ
isÿ l< yels úoHq;a f.ùï cd, u.ska uQ,H j;alï lsÍug m%sh;ajhla olaj;s' fï wdldrfha oDV uqo,a
fyda fjf<| NdKav i|yd mß.Klh yryd isÿ Ndú; lsÍfï mqreÿj, fjkiaùï íf,dlafÉka
lrk .kqfokq fjkqfjka tla .sKqulska ;j;a ;dlaIKfha ixj¾Okh;a iuÕ b;d fõ.j;a ù
.sKqulg uqo,a yqjudre lsÍfuka .kqfokq lsÍfï we;'
msßjeh t kï" .; jk ld,h iy fhdod .kakd
íf,dlafÉka ;dlaIKh hkq l=ula o@
iïm;a m%udKh wju lsÍug yels úh ^fgdìka
1985&' fl fia fj;;a" by< hk wd¾Ól lghq;= mq¿,a w¾:hlska ú.%y lrk úg íf,dlafÉka
iy ;dlaI‚l kj fidhd .ekSïj, ixj¾Okh ;dlaIKh hkq ieu úg u wdh;k .Kkdjla
iuÕ oDV uqo,a ;ju;a m%.;shla w;a lr .ksñka Tiafia iïnkaO lr we;s o;a; .nvd cd,hla
isáhs' tfy;a" 21 jk ishjfia wdrïNfha isg ;:H jk w;r tu cd,h ;=< we;s o;a;j,g tla
.kqfokq i|yd äðg,a jHjydr uqo,a Ndú; lsÍu ysñlrefjl= fyda md,lhl= fkdue;' fuu cd,h
biau;= ùu;a iuÕ wd{ma;s jHjydr uqo,a t kï" jHdma; f,cr ;dlaIKhla ^Distributed Ledger
jHjydr uqo,a fkdaÜgq iy ldis wNsfhda.hg ,la Technology - DLT& fhdod .kS' ta wkqj" ´kE
úh' 2017 § hqfrdamSh uy nexl=j úiska isÿ lrk u whl=g o;a; .nvdj,g o;a; tla l< yels
,o iólaIKfha § tla .eg¨jla i|yd ,nd ÿka kuq;a" cd,fhys iyNd.Slrejka ish¨ fokdf.a

2 rEmh( hqfrdamSh uy nexl=j úiska mj;ajk ,o iólaIK m%;sM,j,ska tlla


2 #පය: 'ෙර*+ය මහ බැං1ව 345 පව6වන ලද ස;<ෂණ ?@ඵලවB5 එක<

rg wkqj mdßfNda.slhska leue;s f.ùï WmlrKh


m%Yakh( idmamqjl § Tng úúO f.ùfï l%u i|yd wjia:d ,nd § we;ehs Wml,amkh l<fyd;a"
Tn leu;s f.ùfï l%uh l=ulao@ ^]&
^m%;sY;h( hqfrda m%foaYfha m%;spdr oelajQjka 42"957la u; mokï j&
uqo,a
ldâm;a fyda uqo,a fkd jk f.ùï l%u
Tng uqo,a fyda uqo,a fkd jk f.ùï l%u w;r meyeÈ,s ukdmhla fkdue;
okafka ke;

uQ,dY%( ECB, Deutsche Bundesbak iy Nederlandsche nexl=j


igyka( 2014 c¾udkq iólaIKfha wik ,o m%Yakh z idmamq hdfï § úúO f.ùï úl,am w;r f;aÍula Tng we;ehs is;uq' Tfí ñ, § .ekSu i|yd
Tn f.ùï isÿ lrkafka fl fia o@z jQ w;r ms<s;=re jQfha( zuqo,a mu‚z" zm%Odk jYfhka uqo,a rys; f.ùï l%uz" iy zuqo,a fyda uqo,a rys; f.ùï
l%uhla iuÕ" idmamq ijdß ;;a;ajh wkqjz hk ldKav h' wjidk ldKavh zTng uqo,a fyda uqo,a fkd jk f.ùï l%u w;r meyeÈ,s ukdmhla
ke;z hkakg fjka lr we;'
uQ,dY% nd.; yels ine¢h(

[ෙලාEෙ\; තාEෂණය ය^ _මE ද?

>œ3 අ7ථයB% A„හ කරන Aට {ෙලාcෙJ% තාcෂණය යm සැම Aට ම


2022 ck' - ud¾' 7

u tlÕ;djlska f;dr j ft;sydisl o;a; l%u u.ska yqjudre l< yels" ;ekam;a l< yels
fjkia l< fkd yels h' t neúka" idïm%odhsl iy fjf<|dï l< yels" äðg,a l%uhg ksfhdackh
cd,hla Ndú; lrñka .kqfokq l%shd;aul lsÍfï lrk w.hla zw;:H uqo,aZ hkafkka woyia fõ
§ úYajikSh f;jk md¾Yajhla m;a lr .ekSula ^gcdks iy mõf,dajd" 2018 uehs 30&' fuh uqo,a
fuys § isÿ fkd fõ' íf,dlafÉka l%ufõoh u.ska úY=oaêlrKh fyda ;%ia;jd§kag uqo,a iemhSfï
Ndú; lrkq ,nk hdka;%Khg tÈß j idïm%odhsl wruqK i|yd uQ,H moaO;sh Ndú; lsÍu je<elaùu
ksIaldYK ksjila Ndú; lsÍfï l%ufõoh my; 3 iïnkaOfhka 2015$849 ^EU& úê ksfhda.hg kj
rEmfhka ksrEmKh lrhs' íf,dlafÉka l%ufõoh ixfYdaOkhla f,i 2018$843 ^EU& úê ksfhda.h
u.ska ksYaÑ; .‚;uh we,af.dß;uhla iys; jYfhka 2018'05'30 Èk hqfrdamSh md¾,sfïka;=j
o;a; jHqyhka Ndú; lrñka iïmdÈ; .kqfokq iy tu iNdj úiska fuh ksl=;a lrk ,§' fuu
ixfla;kh lsÍug ixfla;k fhÿï l%uf,aLkh kj úê ksfhda.h miajk m%;suqo,a úY=oaêlrKh
^Cryptography& kue;s hdka;%Khla Ndú; lrhs' je<elaùfï úê ksfhda.h ^AMLD5& f,i o
ye¢kafõ ^yQnka iy iak¾ia" cQ,s 2018&' wefußld
w;:H uqo,a hkq fudkjdo@
tlai;a ckmofha f*vr,a nÿ wruqKq i|yd"
uy nexl=jla fyda rdcH wêldÍ;ajhla úiska w;:H uqo,a foam< f,i i,lkq ,nhs' foam<
ksl=;a fkd lrk fyda iy;sl fkd lrk ,o" .kqfokq i|yd wod< jk idudkH nÿ uQ,O¾u
wksjd¾hfhka u ffk;sl j msysgqjk ,o jHjydr w;:H uqo,a Ndú; lrñka isÿ lrk .kqfokqj,g
පහත 3 ëපෙය% gëපණය පහතකරV. {ෙලාcෙJ%
3 ëපෙය% ìමෙñදය
gëපණය
wod< fõ ^wel= ම<%
ú" කරV.
ud¾;= gîáත
{ෙලාcෙJ%
2014&' ;j o" ìමෙñදය
w;:H uqo,aම<% gî
uqo,lg iïnka O fkd jk iy jHjydr uqof,a
ගíතමය ඇ3ෙගාxතමයc ගíතමය සéත දiත වèහය% භාAත කර^% ස4පාwත
fyda uqo,aj, ffk;sl ;;a;ajhla i;= fkd jk" ඇ3ෙගාxතමයc
hkq ixfla;k සéත fhÿïදiත වèහය%
l%uf,a භාAත
Lk hdka කර^%
;%Khls ka ස4ප
ගmෙදm සංෙcතනය BCමට සංෙcතන
ගmෙදm ෙයj4 ìමෙ3ඛනය
සංෙcතනය BCමට සංෙcතන (Cryptography)
ෙයj4 ìමෙ3ඛනය (Cryptogra
tfy;a iajNdúl fyda ffk;sl mqoa.,hka úiska ks¾udKh lrk ,o úúO äðg,a jHjydr uqo,a
නමැQ යා%óණයc භාAත කරV.නමැQ යා%óණයc භාAත කරV.
yqjudre udOHhla f,i ms<s.kq ,nk iy úoHq;a j¾.j, jvd úYd, Wml=,lhla fõ'

3 #පය: වFතමාන IJකාශණ පLධ@යට


3 #පය: එOP වIJකාශණ
වFතමාන වQාRත ෙලජර තා<ෂණ
පLධ@යට එOP ව වQාRත ෙලජර තා<ෂණ
3 rEmh( j¾;udk ksIaldYK moaO;shg tÈß
පLධ@ය j jHdma; f,cr ;dlaIK moaO;sh
පLධ@ය

jHdma; o;a; .nvdjla iys; íf,dlafÉka" uQ,H wdh;k w;r f;jk md¾Yajhkaf.a wjYH;dj bj;a lrkafka fl fia o@

ksIaldYk wdh;kh

uOH.; o;a; .nvdj jHdma; o;a; .nvdj


uQ,dY%h(

අතථ( *ද, (Virtual Currency) ය^ ෙමානවාද?


අතථ( *ද, (Virtual Currency) ය^ ෙමානවාද?
මහ බැං©වc ෙහM රාජ. අ¶කාCiවයc
මහ බැං©වcAZ%
ෙහM g©i ෙනා කරන ෙහMAZ%
රාජ. අ¶කාCiවයc සහQක
g©i ෙනා කරන ෙහM සහ
8 2022 ck' - ud¾'

wm%ldYs; úoHq;a uqo,a ^Cryptocurrency& hkq iuyrl kï lsysmhls' tajd wm%ldYs; úoHq;a uqo,a
fudkjd o@ f,i ye¢kajQj o" fuf;la tajd lsisÿ iajdêm;Hhla
úiska j,x.= uqo,la f,i i,lkq fkd ,efí'
wm%ldYs; úoHq;a uqo,a hkq ixfla;k fhÿï
l%uf,aLk keue;s hdka;%Kfhka w;=re wdrlaIdj iaffjÍ;aj n,OdÍka úiska ksl=;a lrkq ,nk
i|yd Ndú; lrk äðg,a fyda w;:H jHjydr wd{ma;s uqo,aj,ska fndfyduhla Ndú; lrñka
uqo,ls' miq .sh oYlh ;=< § j¾Ok fõ.hla w;a fyda wka;¾cd,h Tiafia isÿ lrkq ,nk f.ùï
lr .;a zìÜfldhska - ^BTC&Z f,i ye¢kafjk u.ska wka;¾cd,fha mj;sk wm%ldYs; úoHq;a uqo,a
wm%ldYs; úoHq;a uqo,a" if;daIs kldfudfgda yqjudre uOHia:dk ;=< fuu wm%ldYs; úoHq;a uqo,a
kï wdrEV kduh hgf;a ;ks mqoa.,hl= fyda wêl jYfhka .kqfokq isÿ lrhs' tu wm%ldYs;
lKavdhula úiska 2009 § y÷kajd fok ,È' úoHq;a uqo,aj, fjf<|fmd< m%d.aOkSlrKh
if;daIs klfudfgda úiska 2008 § zìÜfldhska( iu tlai;a ckmo fvd,¾ ì,shk 100lg wêl w.hla
- iu ^Peer to Peer& úoHq;a uqo,a moaO;shlaZ hk fõ' ìkkaia" fldhskafíia" ìÜfg%laia" l%elka iy
,smsh m%ldYhg m;a lsÍu ìÜfldhskays wdrïNhg l=fldhska hkdÈh wm%ldYs; úoHq;a uqo,a yqjudre
rel=<la úh' oeka Tng ìÜfldhska íf,dlafÉka uOHia:dk lsysmhls' ;j o" wm%ldYs; úoHq;a
u; .kqfokq meje;aùfï l%ufõoh ms<sn| fidhd uqo,aj,g iïnkaO .kqfokq i|yd nexl=lrKh
ne,Sug wjYH jkq we;' ^äðg,a miqïìh& iy Khm;a fiajd iemhSu
jeks myiqlï ie,iSug leue;a;la olajk fiajd
ìÜfldhska íf,dlafÉka Ndú; lrñka .kqfokq imhkakka fndfyduhla wka;¾cd,fha f.dv
isÿ lsÍfï l%ufõoh ksoiqkla u.ska úia;rd;aul kef.ñka mj;S'
j oek .ksuq' wekdg fc*a fj; ìÜfldhska 100la
heùug wjYH he hs is;kak" t úg m<uqfjka u wm%ldYs; úoHq;a uqo,a ms<sn| ñ:Hd u;
wehf.a fm!oa.,sl iQplh ^weh muKla okakd&
Ndú; lrñka fuu .kqfokqj i|yd wehg äðg,a by; úia;r l< mßÈ fï ish¨ wm%ldYs; úoHq;a
w;aikla ;eîug isÿ fõ' miq j ìÜfldhska cd,fha uqo,a j¾. fjf<| NdKavhla f,i fjf<|dï
fc*af.a ,smskh jk" fc*af.a fmdÿ iQplhg tu flfrñka mj;shs' tu ksid j¾;udk ld,fha §
.kqfokqj fhduq lsÍug wehg isÿ jkq we;' bka yqjudre udOHhla f,i lsisÿ iajdêm;Hhla fyda
miq" fuu .kqfokqj ìÜfldhska cd,h ;=< mqrela ksl=;a lsÍfï n,Odßfhl= úiska wm%ldYs; úoHq;a
u.ska i;Hdmkh lsÍug z.kqfokq ldKavhlaZ uqo,a ms<s.ekSu iel iys; fõ' t neúka wm%ldYs;
;=<g tla lrkq we;' fuys § wekdf.a fmdÿ iQplh úoHq;a uqo,a j,x.= uqo,a f,i ie,lsh fkd yels
Ndú; lr wef.a w;aik i;Hdmkh flfrkq w;r" t jeks wm%ldYs; úoHq;a uqo,a we;=<;a jk
we;' wekdf.a w;aik j,x.= jkafka kï" cd,h fuu moaO;sj, yg .kakd lvd jeàulska tajdfha
u.ska .kqfokqj ilia lr" ldKavh oduhg tla ;ekam;a fldg we;s uqo,a jákdlu úYd, jYfhka
lr" wekdf.ka fc*a fj; ìÜfldhska 100la udre wysñ ùug fya;= úh yels h'
lrkq we; ^yQnka iy iaksh¾ia" cQ,s 2018&' ir, j
tu .kqfokqfõ iEu mshjrla u úoHq;a jd¾;djla iafÜn,afldhska ^Stablecoin& hkq l=ula o@
jYfhka igyka lrkq we;' fl fia fj;;a" cd,h
;=<g f.dv k.d we;s l%shdldß;ajh u; mokï j iafÜn,afldhska hkq wm%ldYs; úoHq;a uqo,a j¾.hkays
.kqfokq lsÍfï l%ufõoh fjkia jkq we;' w.fha isÿ jk WÉpdpk wju lsÍug tlai;a ckmo
fvd,¾" hqfrda" fhka jeks i;H wd{ma;s uqo,aj,ska
ìÜfldhska ksl=;a lsÍfuka miq wfkl=;a j¾.j, iydh ,nd fok ;j;a tla wm%ldYs; úoHq;a uqo,a
wm%ldYs; úoHq;a uqo,a ish .Kkla y÷kajd § j¾.hla fõ' th l%smafgd iafÜn,afldhska f,i
we;s w;r f,dalfha äðg,a fjf<|fmd<j, tajd o ye¢kafõ' iafÜn,afldhska tlla i;H wd{ma;s
fjf<|dï jkakg mgka f.k we;' toßhï ^ETH&" uqo,a j¾.hlg tlg tlla jYfhka ksoyia lsÍu
ßm,a ^XRP&" ,hsÜfldhska ^LTC&" vEIa ^DASH& iafÜn,afldhska tlla u.ska iy;sl flf¾' uq,a
iy fudfkfrda ^XMR& hkq wm%ldYs; úoHq;a uqo,a ld,fha ksl=;a jQ wm%ldYs; úoHq;a uqo,a j¾.j,
2022 ck' - ud¾' 9

jákdlfï b;d by< WÉpdjpk fya;=fjka Bg uy nexl= äðg,a jHjydr uqo,a ^Central Bank
úl,amhla f,i iafÜn,afldhska y÷kajd fok ,È' Digital Currency - CBDC& hkq l=ula o@
fg;¾ ^USDT&" hQ tia ã fldhska ^USDC&" à hQ
uE;l §" ;u .kqfokq ;=<g jHdma; f,cr
tia ã ^TUSD&" fcñks fvd,¾ ^GUSD&" ìÜ iS
;dlaIKh l%shd;aul lsÍug we;s yelshdj ms<sn|
tka jhs ^BITCNY&" lefkaähka iafÜn,afldhska j uy nexl= úiska .fõIKh lrk ,§' ixÑ;
^CADT& hkd§ jYfhka iafÜn,afldhska j¾.j, wruqKq i|yd fyda uy nexl= iuÕ jd‚c nexl=
m%fNao lsysmhla fjf<|fmdf<a olakg we;' iy wfkl=;a uQ,Hdh;k úiska mj;ajd f.k hkq
we;eï iafÜn,afldhska j¾.j,g tlai;a ckmo ,nk mshùfï .sKqï i|yd uy nexl= oekgu;a
fvd,rh" lefkaähdkq fvd,rh" Ök hqjdka hkd§ äðg,a jHjydr uqo,ska .kqfokq isÿ lrñka mj;S'
uqo,aj,ska msgqn,hla ,nd f.k we; ^f,aÜ" 2019&' uqo,a m%;sm;a;s l%shdud¾. l%shd;aul lsÍug Ndú;
tajd w;ßka fndfyduhla wd{ma;s uqo,a wemlr .;a lrk fuu uqo,a oekgu;a uy nexl=fõ j.lSuls'
iafÜn,afldhska fyda wm%ldYs; úoHq;a uqo,a wemlr fl fia fj;;a" w;:H uqof,a ie,lsh hq;= biau;=
ùu;a iuÕ u uy nexl= äðg,a jHjydr uqo,a i|yd
.;a iafÜn,afldhska jqj o" we;eï tajd wemlr
mj;sk ienE w¾:h ks¾jpkh lsÍug ;ju;a bv
fkd .;a iafÜn,afldhska fõ'
m%ia:d ;sfí'
wd{ma;s uqo,a j¾.j,ska ,o msgqn,h iafÜn,afldhska
uy nexl= äðg,a jHjydr uqo,a ms<sn| meyeÈ,s
j¾.j,g yqjudre udOHhla f,i myiqfjka u wjfndaOhla we;s lr .ekSug uqof,a j¾.SlrKhg
ia:dmkh l< yels wm%ldYs; úoHq;a uqo,a j¾.j, wod< m%Odk ,laIK 4la jk tkï" ksl=;a
by< ñ, WÉpdjpk wju l< yels ksid" fuu lrkakd ^uy nexl=j ke;fyd;a fjk;a&" wdldrh
iafÜn,afldhska fjf<|fmd< ;=< ia:dhSldrl ^bf,lafg%dksl ke;fyd;a fN!;sl&" <Õd úh
f,i l%shd lrhs' yels nj ^iEu ;ekaysu mj;akd ke;fyd;a iSud
iys; nj& iy udre lsÍfï hdka;%Kh ^uOH.;
wm%ldYs; úoHq;a j;alï ^Crypto Assets& ke;fyd;a úuOH.;& hk uqLH ,laIK flfrys
wjOdkh fhduq lsÍu w;HjYH fõ ^fnla iy
uQ,drïNfha §" wm%ldYs; úoHq;a j;alï
.rd;a" 2017 iema;eïn¾&'
ks¾udKh jQfha úYajikSh f;jk md¾Yajhl
w;rueÈlrKhlska f;dr j jákdlï yqjudre uy nexl= äðg,a jHjydr uqo,a hkq iu-iu
lsÍu i|yd myiqlï ie,iSughs ^kldfudfgda" md¾Yajhka w;r úuOH.; wdldrhg yqjudre
2008&' t neúka wm%ldYs; úoHq;a j;alula hkq lr .ekSug yelshdjla we;s uy nexl=fõ úoHq;a
m%d:ñl j ixfla;k fhÿï l%uf,aLkh iy iajrEmfhka mj;sk uqo,a fõ' t jeks .kqfokq
jHdma; f,cr ;dlaIKh fyda t jeks ;dlaIKhla uOH w;rueÈhl=f.a wjYH;djlska f;dr j iDcq
u; mokï jQ iy tajdfha m%;HlaI jQ fyda wdfõ‚l j u f.jkakd ^Payer& iy ,nkakd ^Payee& w;r
w.fhka fldgila f,i jákdlu ;lafiare l< isÿ jkq we;' fomd¾Yajhla w;r isÿ jk uqo,a
yels fm!oa.,sl j;alï j¾.hls ^fnda¾â" 2018&' .kqfokqjla ieneúka u iu-iu md¾Yajhka w;r
wm%ldYs; úoHq;a j;alï i|yd lsisÿ rchlska fyda isÿ jk .kqfokqjls' t jeks .kqfokqjla uOH
fjk;a wêldÍ n,hlska msgqn,h fkd ,efnk mß.Kl fiajdodhlhl ^Central Computer
w;r" tajd lsisÿ wêlrK n,hlska j,x.= uqo,la Server& wjYH;djlska f;dr j mß.Kl cd,hla
f,i ms<s.kq fkd ,efí' fl fia fj;;a" wfkl=;a yryd isÿ l< yels ùu iu-iu md¾Yajhka w;r
rgj, we;eï fm!oa.,sl jHjidhka iy we;eï isÿ jk .kqfokqjlg iudk l< yelsh'
rdcH wxYfha wdh;k f.ùï i|yd j;alï
ms<s.ekSug ;SrKh lr we;s w;r" úfYaIfhka cd;Hka;r mshùï nexl=jg wkqj" uy nexl= äðg,a
u iaúÜi¾,ka;fha iq.a iy Ñhdfida hk md,k jHjydr uqo,a zfmdÿ wruqK i|yd jk uy nexl=
m%foaYj, we;eï .dia;= f.ùu i|yd wm%ldYs; äðg,a jHjydr uqo,aZ iy zf;d. jYfhka i|yd jk
úoHq;a j;alï ms<sf.k we; ^we,ka 2017&' uy nexl= äðg,a jHjydr uqo,a f,i j¾.SlrKh
10 2022 ck' - ud¾'

l< yels h' fuys § fmdÿ wruqK hkafkka woyia wdrïNfha isg fidrlï isoaê jd¾;d ùu ksid
jkafka ffoksl .kqfokq i|yd uyck;dj úiska wm%ldYs; úoHq;a uqo,a fjf<|fmd<g w¨;ska
isÿ lrkq ,nk jHjydr uqo,a fkdaÜgq iy ldis msúfikakka yg th ndOdjla úh' rcfha fidhd
fjkqjg uy nexl= äðg,a jHjydr uqo,a Ndú; ne,Sfï w;miqùï iy jHjia:dodhl n,fha
lsÍu fõ' t fuka u" f;d. jYfhka hkqfjka wvqmdvq ksid jerÈlrejkag w;:H uqo,a Ndú;
woyia lrkafka nexl= ;ekam;= u; mokï j lsÍfuka úúOdldrfhka f;dr;=re wjNdú; lsÍug
jHdma; f,cr ;dlaIKh jeks kj ;dlaIKhka iy Okh f.dv k.d .ekSug wjia:dj Wod ù we;'
Ndú; lr úYd, jákdlï mshùu i|yd uy nexl=
äðg,a jHjydr uqo,a Ndú; lsÍu fõ' ;j o" ux.; yqjudrejkays § fjf<|dï flfrk
fjf<| NdKavhla f,i wm%ldYs; úoHq;a uqo,a
fuh my; olajd we;s fjka rEm igykska úYd, jYfhka i,lkq ,efí' t neúka" wm%ldYs;
myiqfjka ksrEmKh l< yels h' th uy nexl= úoHq;a uqo,a fjf<| NdKavhla jYfhka jákdlfï
äðg,a jHjydr uqo,a wjfndaO lr .ekSu i|yd tys ikaksêhla f,i l%shd lrk w;r jHjydr uqof,a
uqLH ,laIK y;r tkï ksl=;a lrkakd" wdldrh" yqjudre udOHhla fyda .sKqï tallhla f,i isÿ
<Õd úh yels nj iy yqjudre lsÍfï hdka;%Khg lrk ld¾hh bgq fkd lrhs'
wkqj uqof,a úúO m%Njhka úúO fldgiaj,g fnod
fjka lrk uqo,a mqIamhla f,i ye¢kafõ' wm%ldYs; úoHq;a uqo,aj,g wod< jákdlu ta i|yd
යා%óණයට අmව ?දෙ3 AAධ Eභවය% AAධ ෙකාටhවලට ෙබදා ෙව% කරන
?ද3 >0පයc ෙලස හැ`%ෙñ. jk b,a¨fï ixfõ§ iajNdjh fya;=fjka ie,lsh
uqo,a mqIamh - uqof,a j¾.SlrKh
hq;= f,i WÉpdjpkh fõ' wm%ldYs; úoHq;a uqo,aj,
TදU VJපය - TදෙU වFXකරණය jákdlu wêl f,i WÉpdjpkh ùu ksid tys
bf,lafg%%dksl
uy nexl=j - ksl=;a
lrk ,o jákdlu ms<sn| j úYajikShNdjh ke;s jk
w;:H uqo,a
w;r tu ksid wm%ldYs; úoHq;a uqo,a È.= ld,hla
úYaùh f,i m%fõY
úh yels
iu-iu <Õ ;nd .ekSug fm<Uùula we;s fkd fõ' tu
mshùu
nexl=
;ekam;="
cx.u
fyda ixÑ;
.sKqu
ksid" wm%ldYs; úoHq;a uqo,a moaO;shla ì| jefgk
uqo,a
foaYSh uqo,a
wjia:djl <Õ ;nd .ekSfï kS;Hkql+,Ndjh ms<sn|
;ekam;a
l< uqo,a
.sKqu
CBCC
^f;d.& j o iel u;= jkq we;' oekg mj;sk fjf<|fmd<
CBCC
iy ;;a;ajhka ;=< wm%ldYs; úoHq;a uqo,a jHjydr
^is,a,r&

wm%ldYs;
wm%ldYs;
úoHq;a uqo,a
^f;d.&
uqof,a mej;sh hq;= mßK; iajrEmhla fmkakqï
uqo,a úoHq;a uqo,a
fkd lrhs'
NdKav uqo,a

oekgu;a we;eï rchka wm%ldYs; úoHq;a uqo,a


uQ,dY%h(
i|yd ffk;sl mrdñ;shka ks¾jpkh lsÍug iy
tys l%shdldrlï iy Ndú;h kshdukh lsÍug
අ4කාoත .දTU *දලට එෙර> ව පවSන ත@ක
wm%ldYs; úoHq;a uqo,g tfrys j mj;sk ;¾l mshjr f.k we;' f,dj úúO rgj,a u.ska fuf;la
jලභ ව.වහාර ?දෙ3 ගmෙදmවල ෙනාමැQ න?i අEකාÙත Aදèi ?දෙ3
ගmෙදmවල ඇQ අ7ධ-g7නා^කiව hවභාවය ෙ¢*ෙව% එම ගmෙදmෙñ fhdod .;a l%shdud¾. ms<sn| flá úia;rhla my;
ÿ,N jHjydr uqof,a .kqfokqj, fkdue;s kuq;a
අර?ණ ෙහGදරÜ eමට ඇQ ඉඩකඩ gසා ව.වහාර ?ද3 ෙවෙළ…% වඩාi j.=fjka oelafõ ^f*hdfr,a" 2015&'
wm%ldYs; úoHq;a uqof,a .kqfokqj, we;s w¾O-
පCcෂාකාC ෙñ. ජාල සැලâ4 g7මාණය කර ඇQ ආකාරයට අ¶ක හැZරeමට
ෙනා හැB eම gසා අEකාÙත Aදèi ?ද3 gදහෙh භාAත BCම †මා e ඇත.
ks¾kdñl;aj iajNdjh fya;=fjka tu .kqfokqfõ rg .;a mshjr
çට අමතර ව, අEකාÙත Aදèi ?දෙ3 ආරcෂාව තවමi ගැටtකාC තiiවයක
wruq|ÉෙකාV%
පවò. K fy<sආර4භෙN
orjq ùug we;s bvlv
Zට ෙසාරක4 kseම
Zs¶ වා7තා id gසා
jHjydr
අEකාÙත Ökh 2013 foieïn¾ 5 jk Èk Ök uy
uqo,a fjf<÷ka jvd;a mÍlaIdldÍ fõ' cd, ie,iq
Aදèi ?ද3 ෙවෙළඳෙපාළට අtQ% ;Aෙස%න% හට එය බාධාවc ï
Aය. රජෙN
nexl=j úiska uQ,Hdh;k u.ska
ෙසායා බැSෙ4 අතපâe4 සහ ව.වhථාදායක බලෙN අ£පා£ gසා වැරwකäව%ට
ks¾udKh lr we;s wdldrhg wêl yeisrùug fkd ìÜfldhska .kqfokq yeisrùu
yels ùu ksid wm%ldYs; úoHq 12 ;a uqo,a ksoyfia Ndú; ;ykï lrk ,È' ;ks mqoa.,hkag
lsÍu iSud ù we;' iy fm!oa.,sl md¾Yajhkag ffk;sl
jYfhka ìÜfldhska fjf<|dï l<
óg wu;r j" wm%ldYs; úoHq;a uqof,a wdrlaIdj
yels h'
;ju;a .eg¨ldÍ ;;a;ajhl mj;S' ìÜfldhska
2022 ck' - ud¾' 11

reishdj 2015 fmnrjdß udifha § reishdfõ iuÕ h' miq .sh oYlh ;=< § f,dj wd¾Ól j¾Ok
wNsfpdaol ckrd,ajrhdf.a wkqmd;sl fõ.fhka my; jegqKq úg iy fndfyda
ld¾hd,h úiska ìÜfldhska z;ks ÈhqKq wd¾Ólhka ;=< Y+kHhg wdikak ke;fyd;a
mqoa.,hka fyda ffk;sl wdh;k iDKd;aul fmd,S wkqmd;sl jeks iïm%odhsl fkd
úiska Ndú; lsÍug fkd yels nj" jk uqo,a m%;sm;a;s l%shd;aul ùfï § th ;jÿrg;a
m%ldY lrk ,È' m%;HlaI úh' w;:H uqo,aj, Ndú;fha ie,lsh
cmdkh ìÜfldhska fjf<|dï lsÍfuka hq;= ixj¾Okhla mj;sk cmdkh" tlai;a ckmoh"
Wmhk ,dN" ìÜfldhska fhdod tlai;a rdcOdksh iy isx.mamQrej jeks ixj¾ê;
.ksñka isÿ lrk ñ, § .ekSï iy rgj,a lsysmhl 2000 jif¾ isg o< foaYSh
.kqfokqj,ska yg .kakd wdodhï ksIamdÈ;fha m%;sY;hla f,i ÿ,N jHjydr uqo,a
nÿ u.ska wdjrKh lrkq we;' wkqmd;h by< f.dia we;s wdldrh my; j.=fjka
nexl= iy iq/l=ïm;a wdh;k i|yd ksrEmKh fõ ^Ysrdhs" 2019&'
ìÜfldhska fjf<|dï isÿ lsÍu
;ykï fõ' 1 j.=j( kdñl o< foaYSh ksIamdÈ;fhka m%;sY;hla
f,i uqo,a
c¾uksh wju jYfhka jirla i|yd m%d.aOk
,dN /ia fldg fkdue;s kï"
rg 2000 2005 2010 2015
ìÜfldhska leŒfuka ^Bitcoin
Mining& fyda fjf<|dfuka ,efnk cmdkh 12'8 16'0 17'4 19'4
,dN m%d.aOk ,dN noaog hg;a fõ' tlai;a ckmoh 5'7 6'0 6'5 7'8
bkaÈhdj zlsisÿ uy nexl=jlg fyda uqo,a hqfrdamSh l,dmh 4'8 6'2 8'3 9'9
wêldÍ;ajhlg f.ùfï udOHhla iaùvkh 4'1 3'8 3'0 1'7
f,i ìÜfldhska we;=¿ w;:H uqo,a fkda¾fõ 3'1 2'6 2'1 1'7
ks¾udKh lsÍu" fjf<|dï lsÍu
fvkaud¾lh 2'8 3'0 2'9 2'9
fyda Ndú;hg wjir ysñ fkd fõ'Z
he hs bkaÈhdkq ixÑ; nexl=fõ uy tlai;a rdcOdksh 3'2 3'3 3'8 4'0
f,alï" wð;a m%idoa mejiqfõ h' fl lekvdj 3'2 3'2 3'4 3'7
fia fj;;a" wm%ldYs; úoHq;a uqo,a ´iafÜ%,shdj 3'9 3'6 3'5 4'1
j¾;udkfha § kshdukh fkd fõ' isx.mamQrej 6'8 6'9 6'9 8'1
;dhsjdkh ìÜfldhska iajhxl%Sh fÜ,¾ hka;% fldßhdkq ckrch 3'4 2'8 3'4 5'5
i|yd wkque;sh m%;slafIam úh'
uyck Ök
14'6 12'7 10'9 9'0
iuQydKavqj
;ju;a f.ùfuys —wêm;shd˜ jkafka uqo,a o@
bkaÈhdj 9'8 11'1 11'7 11'4
f,dj fndfyda rgj, mj;sk ÿ,N jHjydr uqof,a
uQ,dY%h( CEIC, f*vr,a ixÑ; nexl=j
Ndú;hg fya;= jQ idOl úuid ne,Su ienúka u
w;HjYH lreKls' thg fya;= idOl lsysmhla ks.ukh
jkqfha uOHu wdodhï ldKavfha by< hEu;a iuÕ
f,dal ck.yKh by< hEu jeks ck úldYkfha miq.sh oYl lsysmh ;=< § f,dj f.ùï moaO;sj,
isÿ jQ fjkialï" foaYmd,ksl iy wd¾Ól ixj¾Okhka fndfyduhla fya;=fjka ffoksl
wúksYaÑ;;dj" iajNdúl úm;aj, ;¾ckh hkd§ wd¾Ól lghq;= i|yd idïm%odhsl wd{ma;s jHjydr
lreKq fõ' fuu fya;= idOl ksid ixirKfha uqo,aj, Ndú;h wNsfhda.hg ,la ù we;' t f,iska
mj;sk jHjydr uqo,a wfmalaIs; wkqmd;slhkag u" äðg,a nexl=lrKh iy mß.Kl cd, Tiafia
jvd jeä wkqmd;slhlska by< kexùug fya;= jQfha mqoa.,hka ke;fyd;a wdh;k w;r uqo,auh
ÿ,N jHjydr uqo,a m%Odk jYfhka jákdlfï jákdlï yqjudre lsÍfï kj l%ufõo y÷kajd
ikaksêhla f,i l%shd lsÍfï wjYH;dj we;s ùu;a §fï m%;sM,hla f,i ÿ,N jHjydr uqo,aj,
12 2022 ck' - ud¾'

ckm%sh;ajh wju ùug fya;= ù we;s nj meyeÈ,s h' financial stability implicationsBaselFinancial Stability
mßl,amkhg Tífnka mjd iSud udhsï wj;rKh Board
lrñka uyckhd fj; <Õd jk w;:H jHjydr
1985Financial Innovation and Deregulation in
uqo,aj, u;= ùu ksid ÿ,N jHjydr uqo,aj,
PerspectiveTokyoCowles Foundation Papers
meje;au wNsfhda.hg ,la ù we;' w;:H uqo,a i|yd
iEu foaYhla úiska u olajkq ,nk wkqj¾;kh 2014A Century and a Half of Central Banks, International
úh yels ùfï uÜgu u.ska kj ud¾. újr lrkq Reserves and International CurrenciesUniversity of
we;s w;r" th ld¾ñl úfYaI{hka i|yd ;j;a California, Berkeley and Graduate Institute of International
fndfyda wjia:d ks¾udKh lrkq we;' and Development Studies, GenevaJune

f*ianqlays mßYS,l ck.yKh oeka ì,shk 2'4l September 2016An Analysis of Cryptocurrency, Bitcoin and
w.hlg <Õd ù we;s wjia:djl" kqÿre wkd.;fha the FutureInternational Journal of Business Management
§ f*ianqla úiska z,sírdZ hkqfjka kj wm%ldYs; and CommerceVol.1 No.2, pages 1-9
uqo,la Èh;a lsÍu fï i|yd jvd;a fyd| ksoiqkls
^The Economist" 2019&' tlai;a ckmo ckf,aLk 2015An Analysis of the Cryptocurrency IndustryWharton
ld¾hdxYh ^USCensusBureau& úiska 2018 Research ScholarsPhiladelphiaUniversity of
iema;eïn¾ 19 Èkg ;lafiare lrk ,o f,dal PennsylvaniaMay
ck.yKh jQ ì,shk 7'5 i,ld ne,Sfï §" f,dj
2016Bitcoin and Cryptocurrency TechnologiesNew
fndfyda rgj, mj;sk f.ùï iy mshùï há;,
JersyPrinceton University Press
myiqlïj, oDIaáfldaKh fu u.ska ie,lsh hq;=
f,i fjkia úh yels h' 2008Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash SystemSatoshi
Nakamoto Institute
t neúka" w;:H jHjydr uqo,a ixl,amuh wÈhfrka
wfmalaId l< ;;a;ajhg jvd YS>%fhka mßKduh March 2019Cash Use Across Countries and the Demand for
jk neúka" uy nexl= úiska w;:H jHjydr uqo,a ;u Central Bank Digital CurrencyWashigton DCInternational
f.ùï iy mshùï há;, myiqlï iuÕ taldnoaO Monetary Fund
lsÍu i|yd i,ld ne,Sug ld,h Wod ù we;' óg
wu;r j" wkd.;fha § ixj¾ê; iy ixj¾Okh 2018Casting Light on Central Bank Digital CurrencyIMF
fjñka mj;sk rgj, ;j;a fndfyda ,dNodhS iy Staff Discussion NoteWashigton DCInternational Monetary
ld¾hlaIu f.ùï l%u ks¾udKh lsÍfï § l%ufõo FundNovember
iuÕ wkq.; ùu iqÿiq he hs fmkS hkafka kï" September 2017Central bank cryptocurrenciesBIS
kj kS;s mekùï iy kshduk rduqjla y÷kajd §ug Quarterly Review55-70
l%shdud¾. .ekSu w;HjYH jkq we;'
March 2018Central bank digital currenciesBaselBank for
wdY%s; .%ka:( International Settlements

_____2019Currency Composition of Official Foreign 2019CoinCodex, "Different Types of Stablecoins: How Do


Exchange Reserves (COFER)http://data.imf.org/regular. They Work and Why Are They Needed?"https://coincodex.
aspx?key=41175 com/article/3051/different-types-of-stablecoins-how-do-
they-work-and-why-are-they-needed/
2016History of World Reserve Currencieshttps://
philosophyofmetrics.com/history-of-world-reserve- July 2018Cryptocurrencies and BlockchainEuropean
currencies Parliament's Special Committee on Financial Crimes, Tax
Evasion and Tax AvoidanceBrusselsPolicy Department for
The Economist2019Coin Flip49-51
Economic, Scientific and Quality of Life Policies, European
2018Crypto-asset markets: Potential channels for future Parliament
2022 ck' - ud¾' 13

2019Cryptocurrency Regulations: Institutions and 2014 MarNotice 2014-21WashingtonDCThe Internal


Financial Openness ADBI Working Paper Series, Revenue Service, Income Tax & Accounting
No.978TokyoAsian Development Bank InstituteJuly
2017swissinfo.chChiasso accepts tax payments in
2019Digital Innovation, Data Revolution and Central bitcoinhttps://www.swissinfo.ch/eng/swiss-fintech_
Bank Digital CurrencyBank of Japan Working Paper chiasso-accepts-tax-payments-in-bitcoin/43503464
SeriesTokyoBank of JapanFebruary
1964The Evolution of the International Monetary System:
30 May 2018Directive (EU) 2018/843Official Journal of Historical Reappraisal and Future PerspectivesPrinceton
European Union54 Studies in International FinanceNew JersyPrinceton
University
February 2017Distributed ledger technology in payment,
clearing and settlementBaselBank for International 2017The use of cash by households in the euro
Settlements areaOccasional Paper SeriesEuropean Central
BankNovember
2019Motivations and prospects for central bank digital
currencyCentral Bankinghttps://www.centralbanking. USCensusBureauNewsroom:World Population Day:
com/fintech/cbdc/4162496/motivations-and-prospects- July 11, 2018https://www.census.gov/newsroom/
for-central-bank-digital-currency stories/2018/world-population.html
uQ,H jxpd
wjxlNdjfhka
jeiS we;s uq,dj ta mS t,a fÊ ÿ,dxc,S ;s,lr;ak
iyldr wOHlaI
uQ,H nqoaê tallh

i;H Ôú;fha wjia:djla

21 yeúßÈ ;re‚hl jQ zwdYdgZ ;snqfKa tla fojrla fkd is;d" wehf.a ñ;=rd jQ wdpd¾h ld¾,a
isyskhla mu‚' t kï" úfoia.; j jeäÿr iy Tyq úiska tjk ,o PdhdrEmh u; úYajdih
wOHdmkh yeoEÍug hs' wef.a isyskh ienE lr ;nñka" mjik ,o uqo, ;ekam;a l<d h' uo
.ekSu i|yd YsIH;ajhlg whÿï lsÍfï l%shdj,sfha fõ,djlska miq" yeÍ h<s;a jrla wdYd iïnkaO lr
§" weh úfoaYslhl= jQ wdpd¾h ld¾,a iuÕ ñ;=oula .;a w;r" fvd,¾ uqo,a ;Hd.h Y%S ,xld f¾.=fjka
f.dv k.d .;a;d h' idudkHfhka wd.ka;=lhka ksIaldYkh lr .ekSug f¾.= ksIaldYk .dia;=
flfrys úYajdih ;eîug ielhla olajk wdYd" f,i tu nexl= .sKqug u remsh,a 295"000l uqo,la
wdpd¾h ld¾,a ;u isyskhg iydh olajk fyhska ;ekam;a lrk fuka b,a,d isáfha h' wdYd fï
Tyq flfrys úYajdih ;eîug fkd miqng jQjd ms<sn| j wdpd¾h ld¾,af.ka úuid ;yjqre lr
h' Tjqyq ÿrl:k wxl yqjudre lr f.k" iudc .ekSfuka wk;=re j tu uqo, o tu .sKqug u
udOHfha ñ;=rka njg m;a jQ y' ;ekam;a l<d h' miq j tÈk u yeÍ h<s;a jrla
wdYd wu;d tu fvd,¾ uqo, Y%S ,xldjg /f.k
Tjqkaf.a ñ;%;ajh ld,h;a iuÕ u,a M, oerE tau i|yd tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkhg remsh,a
w;r" Èkla wdpd¾h ld¾,a wdYd wu;d wehg 900"000l uqo,la f.jd ksIaldYkh ,nd .; hq;=
iaj¾KdNrKj,ska ;Hd.hla iy uqo,ska fvd,¾ nj wehg oekqï ÿkafka h' yeÍ Tyqf.a m%ldYh
100"000l ;Hd.hla tùug wjYH nj oekqï ÿkafka ;yjqre lsÍu i|yd tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkfha
h' Tyq tu ;Hd.fha PdhdrEmhla weh fj; hjd" ksIaldYk iy;slfha PdhdrEmhla o wdYd fj;
th yels blaukska wehg ,eîug i,iajk njg tjd ;snQ w;r" tu iy;sl m;%fha jQ tlai;a
fmdfrdkaÿ úh' wdYd b;du;a i;=gg m;a jQ w;r" cd;Skaf.a ks, ,dxPkh úYajdi l< wdYd wod<
f;Èklg miq wdpd¾h ld¾,af.a ñ;=frl= f,i uqo, tu nexl= .sKqug u ;ekam;a l<d h' ;j o
;uka j u y÷kajd ÿka yeÍ keue;s mqoa.,hl=f.ka tlai;a cd;Skaf.a ksIaldYk l%shdj,shg Èk ;=kla
wehg ÿrl:k weu;=ula ,enq‚' ;uka lgqkdhl muK .; jkq we;s nj yeÍ wdYdg oekqï ÿkafka
nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jka f;dgqfmdf<a h' f;Èklg miq wdYd weu;+ yeÍ ;Hd.h ,nd
isák nj;a" tu ;Hd.h ksIaldYkh lr .ekSfï .ekSfï wjika mshjr jk fvd,¾ uqo,a ;Hd.h
l%shdj,sfha fh§ isák nj;a tu mqoa.,hd wdYdg Y%S ,xld remsh,a fj; yerùu i|yd Y%S ,xld uy
mejiS h' foaYSh nexl= .sKqul remsh,a 100"000l nexl=j fj; remsh,a 500"000l uqo,la f.úh hq;=
;ekam;=jla ksIaldYk .dia;= f,i ;ekam;a nj mjiñka Y%S ,xld uy nexl=j úiska ksl=;a lrk
lrk fuka yeÍ wdYdf.ka b,a,d isáfha h' wdYd" ,o iy;slhl PdhdrEmhla o weh fj; tjqfõ h'
2022 ck' - ud¾' 15

;Hd. b;d blaukska ,efnkq we;s nj;a" fï ish¨ jxpd lsÍu hkq ñksiqkaf.a /já,s iy.; iajNdjh
ksIaldYk .dia;= úfoaYfha isg ;Hd. tùfï § wh l%shd;aul jk t jeks tla wdldrhls' úúO uQ,dY%
lr .kakd idudkH msßjeh nj;a iy;sl lrñka u.ska úúO oDIaáfldaKj,ska jxpd ks¾jpkh lr
fuu iuia; l%shdj,sh ;=< § u wdYd ;uka fj; we;' jxpdjla hkq ñksiqka uq,d lsÍfuka uqo,a
È.ska È.g u m‚jqv tjQ wdpd¾h ld¾,a flfrys Wmhd .ekSu isÿ lrk jxl l%uhla úh yels
wehf.a úYajdih ;enqjd h' h ^Merriam-Webster’s Learners Dictionary&'
ke;fyd;a th jxpdldÍ mqoa.,hl= úiska uqo,a
wjidkfha §" wdYdf.a n,dfmdfrd;a;=j iM, meyer .ekSfï wruqKe;s j iel m< fkd lrk
lrñka ;Hd.h wehf.a fodrlvg u ,nd §ug f.dÿrla u; isÿ lrk l+fgdamdhla úh yels h
ish,a, iQodkï nj yeÍ weu;=ula ,nd § oekqï ^American Bankers Association&' id¾:l uQ,H
ÿkafka h' kuq;a uo fõ,djlska yeÍ h<s;a jrla jxpd u.ska zl;djla úlsŒuZ isÿ lrk w;r"
wdYd wu;d tu ;Hd.h uq,ska ;yjqre l< fvd,¾ tu jxpdlrejka l;d lSfï § muKla fkd j"
100"000l uqo,a ;Hd.hg wu;r j" fvd,¾ 900"000l ñksia iajNdjh iy idudkHfhka ñksiqka úiska
uqo,a ;Hd.hlska iukaú; he hs Y%S ,xld f¾.=j fkd lrkq ,nk oE Tjqka ,jd lrjd .ekSug tu
mejiQ nj o oekqï ÿkafka h' fl fia fj;;a" ñksiqka j ksjerÈ j fm<Uúh hq;af;a fl fia oe
wdrïNfha § wdpd¾h ld¾,a fvd,¾ 100"000l uqo,a hs hkak ukd j jgyd .kshs ^Carlson" 2019&'
;Hd.hla tjk nj okajd ;snQ fyhska wdYd yeÍj
úYajdi fkd l<d h' weh wdpd¾h ld¾,af.a kj jxpd ms<sn| úúO ks¾jpk iy u; i,ld
uqo,a ;Hd.h ms<sn| úuiQ úg" Tyq mejiQfha Tyqg ne,Sfuka wk;=re j" uQ,H jxpdjla hkq mqoa.,hl=
wehj mqÿu lrùug wjYH jQ fyhska ta ms<sn| j fyda lsysm fofkl= úiska ñksiqka uq<d lsÍfuka
fy<s fkd l< nj hs' uqo,a meyer .ekSug ie,iqï lrkq ,nk l%shdjla
nj ks.ukh l< yels h' w;S;fha § uQ,H jxpd
fl fia fj;;a" fï wjia:dfõ § wdpd¾h ld¾,a iy wju uÜgulska l%shd;aul ù we;;a" j¾;udkfha
yeÍ úiska mjik ,o foa yd yeÍ l< b,a,Sïj, § tajd ish¨ iudc lKavdhï yryd úksúo hñka
úYajikSh;ajh iy wjxlNdjh ms<sn| iel we;s úYd, m%udKhlg by< f.dia we;' ;dlaIKfha
lr .ekSug wdYd mgka .;a;d h' weh fï jk úg m%.;sh iy ksrlaIr;dj" lEorlu" iajhx-flakaøSh
fkd y÷kk iy fkd oel we;s mqoa.,hka fj; nj" wiSñ; wfmalaId iy iSud rys; l=;=y,h jeks
remsh,a 1"795"000l muK iuia; uqo,a m%udKhla udkj ,laIK fuka u uqo,a bmehSfï myiqj
f.ùfuka fjfyig iy l,lsÍug m;a j isáhd iy laI‚l nj uQ,H jxpd by< hEug úYd,
h' wjidkfha §" weh Y%S ,xld uy nexl=j iïnkaO jYfhka odhl ù we;' weis,a,lska l=vd uQ,H
lr .;a w;r" weh uyd mßudKfha uQ,H jxpdjl mdvqjl isg úYd, uQ,H mdvqjla olajd isÿ úh yels
f.dÿrla njg m;a j we;s nj oek .;a;d h' bka uQ,H jxpdj,g idudkHfhka we;af;a flá wdhq
wk;=re j weh wod< kS;s n,.ekaùfï wêldrhka ld,hls'
fj; oekqï §u i|yd wjYH mshjr .kq ,enqjd
h' tfia jqj;a" weh fï jk úg wehf.a b;=reï" f,dalh foi ne,Sula
wehf.a isyskh" ñksiqka flfrys iy ;uka flfrys
weh ;enQ úYajdih wysñ lr f.k we;' j¾;udkfha § uQ,H jxpd f,dalfha ish¨
l,dmhkag n,mdk f.da,Sh w¾nqohla njg m;a ù
jxpdjla hkq l=ula o@ we;' 2020 j¾Ih ;=< § f,dj mqrd m%Odk jYfhka
ÿrl:k iy wka;¾cd, jxpdj,g iïnkaO w;a
ksrka;rfhka fjkia jk f,dalhla ;=< wvx.=jg .ekSï 20"000lg jeä .Kkla jd¾;d
wjxl;ajfha iy uq<dfõ udkj l%shdldrlï úúO ù we; ^News and Events" 2020&' f.da,Sh iqmsß
ux udj;a Tiafia È.ska È.g u yg .ekSu" j¾Okh n,jf;l= jk wefußld tlai;a ckmoh mjd
ùu iy jHdma; ùu isÿ j we;' t jeks l%shdjka isÿ iudchg oeä f,i mSvd lrk uQ,H jxpd j¾.
lsÍug ñksiqka úiska Ndú; lrk ,o úúO ud¾. lsysmhla y÷kd f.k we;' ia;%S mqreINdjh wkqj
iy l%ufõohka úúO hq.j, § oel .; yels h' t jeks uQ,H jxpd i|yd jvd;a wjodkug ,la
16 2022 ck' - ud¾'

úh yels ldKavh msßñ mqoa.,hka jk nj o jhia jxpd f,dj ;=< isÿ ù we;' t jeks jxpd ul=¿
ldKavh wkqj tu ldKavh jhia.; ck.yKh oe,aj,g iudk jk w;r" jrla tys meg¨Kfyd;a
jk nj o lshefõ ^Phil Catlett" 2017&' tu ksid tu wjq,a cd,fhka .e,ùug uy;a mßY%uhla iy
f.da,Sh iqmsß n,j;df.a wêldÍ wdh;k iq,N wêIaGdkuh Yla;shla wjYH fõ' iQlaIau uÜgfï
jxpd ms<sno j fuka u tajdfhka wdrlaId jkafka isg uyd mßudKh olajd fjkia jk uQ,H jxpd
fl fia o hkak ms<sn| j o uyck;dj oekqïj;a wyUq mqoa.,hka fuka u" ixúOdk.; wmrdO l,a,s
lrhs ^Common Scams and Crimes&' ;j o" úiska ñksiqkaf.ka uqo,a meyer .ekSug Ndú;
´iafÜ%,shdj o È.ska È.g u by< hk jxpd f,i lrkq ,nhs'
jdyk jxpd" fma%u jxpd" ud¾..; jxpd y÷kd
f.k we; ^News & Alerts" 2021&' ueo fmrÈ. b,lal.; lafIa;%hka(
l,dmfha o jxpd iy uQ,H wmrdO by< hñka uQ,H jxpd úúO wxY ;=< l%shd;aul fõ'
mj;shs ^PWS’s Global Economic Crime and Fraud
Survey" 2020&' tlai;a rdcOdksfha uQ,H jxpd by< ² fiajd kshqla;sh
hEfï .eg¨fõ nrm;<lu hgm;a jkafka wod<
n,OdÍkag ieneúka u óg f.dÿrejkakkaf.ka fuys § jxpdlrejka úiska .dia;=jlg foia úfoia
iq¿;rhla muKla jd¾;d jk ksid nj uQ,H jxpd /lshd ,nd fokq ,nk njg jk fmdfrdkaÿ ùu
lafIa;%h ;=< mj;ajk ,o m¾fhaIK u.ska fmkajd Tiafia ñksiqkaf.a /lshd fidhd hEfï wjYH;dj
fohs ^Financial Scamming - Our Campaign and b,lal lr .kS' /lshdjla fidhd .ekSfï
Research to date&' t fuka u mqoa.,hka muKla n,dfmdfrd;a;= iqka jQ" tfy;a wjYH;dfjka
fkd j" wdh;ksl f,dj mjd jxpdlrejkaf.a oE;g miq jk /lshd fidhkakka by; i|yka lrk
yiq ù mSvd ú| we; ^PWS’s Global Economic /lshd imhkakka ms<sn| j lsisÿ fidhd ne,Sulska
Crime and Fraud Survey" 2020&' f;dr j" /lshdjla fidhd .ekSu i|yd b,a,d
isák .dia;=j Tjqkag f.jkq we;' fl fia fj;;a"
jxpdjlg we;=<;a jk md¾Yajhka wjidkfha § /lshd fidhd hkakdg uQ,Huh
mdvqjla fuka u fmdfrdkaÿ jQ /lshdj o fkd ,eî
idudkHfhka uQ,H jxpdjl md¾Yajhka oaú;a;ajhla hEfï ;;a;ajhla o Wod fjhs'
isáhs' t kï" jxpdlre iy b,lal.; lKavdhuhs'
fuh uQ,H jxpdj, ir,;u wdldrh f,i y÷kd ² fma%uh
.; yels w;r" fuys § jxpdlre ;ks j l%shd;aul
fuh fnfyúka ldka;djka b,lal.; j flfrk
ù wúysxil f.dÿr$f.dÿre fj; iDcq j <Õd fõ'
wx.hls' jxpdlrejka wújdyl fuka u újdyl
fl fia fj;;a" uyd mßudK uQ,H jxpdjlg tu
ldka;djkag o b;d ldre‚l iy WmldrYS,S núka
jxpdj wrUkakd$wrUkakka fuka u w;rueÈhka"
lghq;= lr Tjqkaf.a wdorh iy úYajdih Èkd .kshs'
jxpdlrejka iy b,lal.; lKavdhu jYfhka
bka wk;=re j jxpdlrejka Tjqka újdy lr .kakd
md¾Yajlrejka lsysm fofkl= isáh yelshs' jxpdj
njg fndre fmdfrdkaÿ § t fia jxpdjg yiq jQ
wrUkakd$wrUkakka wjYH nqoaêh iy iïm;a
ldka;dj iuÕ tla j wkd.;h ie,iqï lrhs' bka
iemhSu u.ska jxpdj ie,iqï lrk w;r" tu
miq jxpdlrejd ux., W;aijh meje;aùug fyda
ie,eiau l%shd;aul lsÍu i|yd tla w;rueÈfhla
ksjila ñ, § .ekSug fyda úfoaYhlg ixl%uKh
fyda w;rueÈhka lsysm fofkl=f.a iydh ,nd
ùug fyda wd§ jYfhka lreKq bÈßm;a lr uqo,a
.kshs' idudkHfhka" uyd mßudK uQ,H jxpdj, b,a,d f.k tajd fidrlï lrhs'
§ w;rueÈhka iDcq j u b,lal.; lKavdhu
iuÕ .kqfokq lrk w;r" jxpdj wrUkakd fuu ² j;alï iy ksIamdok
isÿùug msgqmiska isg l%shd lrhs' uQ,H jxpdj,
uy fud<lre úfoaY cd;slhka jQ wjia:d o we;' fuys § jxpdlrejka mqj;am;a" iudc udOHh jeks
jxpdj wrUkakd y÷kd .ekSu iy yiq lr .ekSu úúO udOHhka yryd ksjdi" jdyk" mß.Kl"
w;sYh ÿIalr lghq;a;la njg m;a jQ ixlS¾K ix.S; NdKav hkd§ j;alï iy iqj| ú,jqka"
iy ukd f,i ie,iqï l< uyd mßudK uQ,H T!IO jeks ksIamdok fjf<|du i|yd m%pdrKh
2022 ck' - ud¾' 17

lrkq ,nhs' fuu NdKav ñ, § .ekSug wjYH kï ² wdfhdack


wdrïNfha § nexl= .sKqulg w;a;sldrï .dia;=
f.ùula isÿ lrk f,ig jxpdlre b,a,d isákq uQ,H WmfoaYlhska fyda wruqo,a l<ukdlrejka
we;' f.úh hq;= w;a;sldru nexl=fõ ;ekam;a l< f,i fmkS isákd jxpdlrejka úiska by< m%;s,dN"
miq jxpdlre uqo,a ,nd f.k w;=reoka fõ' läkï ,dN iy uQ,sl m%d.aOkh úYd,kh i|yd
oekqu iy iydh ,nd fokq ,nhs' ;u b;=reï
² Èkqï iy ;E.s wdfhdackh lsÍu i|yd wdfhdaclhska fm<fUk
w;r" wjidkfha § b;=reï iy ,eîï wysñ ù hkq
úfoaYslhl= he hs ;uka j y÷kajd fok mqoa.,fhla we;'
f,d;/hs" r;%ka" î tï ví,sõ r:" uqo,a ;E.s Èkqï
jYfhka úfoaY rgj,ska ,nd fok njg fuys § ² iaú*aÜ ^SWIFT& m‚úv
fmdfrdkaÿ fõ' wk;=re j tu úfoaYslhd Tyqf.a
ñ;=frl= f,i rÕmdk w;rueÈfhl=f.a iydh we;s jHdc iaú*aÜ m‚úv hkq jxpdlrejka úiska
j" Èkqug ysñlï lSu i|yd foaYSh nexl= .sKqulg ñksiqka /jàu i|yd fhdod .kq ,nk ;j;a
l=ßh¾ .dia;=" f¾.= ksIaldYk" nÿ wh lsÍï uqo,ska tla l%uhls' fuys § widudkH f,i úYd, uqo,a
f.jd ouk fuka fu fia jxpdjg yiq jQ mqoa.,hdg m%udKhka yqjudre lrk nj fmkajd foñka
Wmfoia fohs' b,lal.; mqoa.,hd ;ud jxpdjlg jxpdlrejka úiska jHdc iaú*aÜ m‚úv ks¾udKh
yiq j we;s nj jegfyk wjia:djg <Õd jk úg" lrkq ,nkafka wruqo,a ksoyia lsÍu i|yd úúO
ie,lsh hq;= uQ,H mdvqjlg Tyq ,la j we;s w;r fldkafoais hgf;a .dia;= wh lsÍula isÿ lrk j.
ta jk úg;a Tyq jxpdlref.a .sKqug fo;=ka jrla mjiñka h' fl fia jqj o" wjOdrKh l< hq;=
uqo,a ;ekam;a fldg wjika h' lreKla jkqfha iaú*aÜ m‚úv hkq uQ,H .kqfokq
ms<sn| j f;dr;=re imhk ud¾.hla muKla jk
² uQ,H wdOdr w;r" tajdfha t jeks fldkafoais we;=<;a fkd jk
j.hs' th m‚úvhla muKla jk w;r" tys §
fuys § jxpdlrejka úiska b,lal lrkq ,nkafka Wmfoia ,nd §ula isÿ fkd fõ' uq,H wdh;k fyda
oßø;dj" Kh" frda.dndO jeks ñksiqkaf.a uQ,H kshduk wêldÍka uqo,a r|jd .ekSu ;=<ska tu uqo,a
wjYH;dhs' jxpdlrejka iydhlhka f,i ysñ ùu j<lajk nj i|yka lrñka jxpdlrejka
rÕmdñka" úúO wdldrfhka iydh iemhSug ;e;a úiska wod< mqoa.,hska fkd uÕ heùu isÿ lrkq
lrhs' fu jeks wjia:dj, §" uQ,H jxpdlrejka ,nhs' fl fia jqj o" jHdmdßl {dkh fkdue;slu
flfkl= úiska lrkq ,nk b;d wju wdrïNl fya;=fjka mqoa.,hska fujka jQ jxpdjkag f.dÿre
;ekam;=jlg Kh ,nd §ug fmdfrdkaÿ fjhs' t fõ'
fuka u frda.dndOj, §" uqo,a /ia lsÍu i|yd
nexl= .sKqï újD; lsÍu u.ska iydh ,nd §ug ² wdh;ksl f,dalh
jxpdlrejka W;aidy lrkq we;' by; wjia:dj,
§" jrla wdrïNl ;ekam;=jla isÿ l< úg fyda jxpdlrejka úiska mqoa.,hska muKla fkd j
wruqo,aj, ie,lsh hq;= uqo,a m%udKhla tla /ia wdh;k o b,lal lr .kq ,nhs' jxpksl Bfï,a
jQ úg jxpdlre úiska tu uqo,a meyer .kq ,efí' m‚úv fuka u o;a; iuqodhka iy moaO;s fj;
wkjirfhka we;=¿ ùu" uQ,H j;alï wjNdú;
² wd.ñl iy mqKH lghq;= lsÍu wdÈh iud.ïj, Okh fidrlï lsÍu i|yd
Ndú; lrk úê lsysmhls'
jxpd hkq iodpdrfhka f;dr lghq;= fõ'
jxpdlrejka úiska ñksiqkaf.a yr moaO;shg by; olajd we;s whqßka jxpd ksrka;rfhka isÿ
n,mEï lsÍug mQclhska" lkHd fidfydhqßhka" jk fuhdldr jQ mq¿,a mrdihlska meyeÈ,s jkqfha
mß;Hd." mqKHdh;k iy mokï jeks wd.ñl jxpdlrejka úiska ñksiqkaf.a w;HjYH jqjukd
iy mqKHdh;k yd noaO ixl,am fhdod .kq we;' tmdlï" Ôú; wNs,dI" isysk iy b,lal uQ,sl
wd.ñl iy mqKH lghq;= uQ,sl lr .;a mß;Hd. j y÷kd .kq ,nk njhs' t jeks wjYH;d iys;
uqjdfjka jxpdldÍ f,i uqo,a taalrdYS lrkq ,efí' mqoa.,hska fj; jxpdlrejka ishqï f,i ióm
18 2022 ck' - ud¾'

jk w;r" Tjqkaf.a udkisl;ajh l%u l%ufhka ld¾,a wod< jxpdfõ mqfrda.dñhd ùug yelshdjla
fjkia lrkq ,nhs' Tjqkaf.a úYajdih Èkd .ekSu we;s fia u" by; i|yka l< ish¨ md¾Yajhka
i|yd iydh iy ud¾f.damfoaY ,nd fok w;r" w;rueÈhka f,i lghq;= lrkd w;r;=r pxpdfõ
úYajdih Èkd .ekSfuka miq j jxpdlrejka úiska uy fud<lre ;srh msgqmi isg jxpdj ndOdjlska
fulS wysxil mqoa.,hskaf.a uqo,a fidrlï lsÍu f;dr j iqug f,i isÿ ùu ;yjqre lsÍu i|yd
i|yd l%u ilia lrkq ,efí' uQ,H jxpd lsÍfï wjYH mshjr .kakjd o úh yels h'
ud¾. f,i fldõâ-19 jix.; ;;a;ajh jeks
iudÔh fjkiaùï iy m%jK;d fhdod .ekSfuka wdpd¾h Wmdêhla ysñ j.lSï iys; W.;a mqoa.,hl=
fmkS hkafka mdßißl iy iudÔh fjkialï yd f,i rÕ olajk wdpd¾h ld¾,a" iudc udOH ;=<ska
wkqrEmS ùug iy wkqj¾;kh ùug uQ,H jxpdj,g wdYdf.a tl u isyskh fnod yod .ksñka iy th
we;s yelshdjhs' fmdaIKh lrñka wehf.a nd, jhia uÜgu b,lal
lr f.k fuka u wehg m%;slafIam l< fkd yels
jxpdlrejka Ndú; lrk ud¾. ;Hd.hla hjd wehj wdl¾IKh lr .kshs' fu lS
jxpdfõ §" udkqISh yeÕSï jk wkd.; wNsm%dhhka"
uQ,H jxpd i|yd úúO m%jdy fhdod .efkk w;r" jhi" l=;=y,h iy iudc ;;a;ajh jxpdlrejkaf.a
ÿrl:k weu;=ï" flá m‚úv" Bfï,a m‚úv" wjYH;djkag k;= lr .kq we;' Tyq wdYdf.a
iudc udOH" mqj;am;a iy iÕrd bka iuyrla fõ' úYajdih Èkd .kafka ;Hd.fha PdhdrEmhla heùu
uQ,H jxpd iSudjlska f;dr j iEu ish¨ fokd ;=<ska jk w;r" th úYajdi lrk wdYd ;u b;=reï
b,lal lr .kshs' jxpdlrejka úiska úúO iudc wd.ka;=lhl=f.ka ysñ jk ;Hd.hla Wfoid jeh
lKavdhï b,lal lr .ekSu i|yd úúO m%jdy lrkakS h'
Ndú; lrkq ,nhs' fma%u jxpd fj; ldka;djka
wdl¾IKh lr .ekSu i|yd ÿrl:k weu;=ï" flá uQ,H jxpdjkays § bx.%Sis NdIdfõ nyq, j Ndú;hg
m‚úv iy iudc udOH ksrka;rfhka Wmfhda.S .efkk yeÍ" ld¾,a" ú,shï" uhsla wd§ jQ kï
lr .kq ,nhs' wdl¾IŒh m%pdrKh" fmd<Ujd .; fhdod .efka' ;j o" fndfyda jxpdjkays §" úfoaY
yels l;d iy ta;a;= .ekaúh yels m%;s,dN iys; cd;slhska fuka u úfoaYhkaf.ka /f.k tk ;Hd.
j iudc udOHh uQ,sl j fhdod .kqfha ;reK f.!rjhla iy wNsudkhla f,i i,lhs' t u.ska
mrïmrdj fj; ióm ù Tjqka /jàughs' jeäysá ñksiqka pxpdjkag wdl¾IKh lr .ekSu i|yd
mrïmrdj fj; ióm ùu i|yd jxpdlrejka úiska jvd;a ta;a;= .ekaúh yels iy úYajdiodhS ud¾.hla
nyq, j u Wmfhda.S lr .kqfha mqj;am;a jk w;r" imhkq ,nhs' ;j o" fu lS ienE Ôú;fha jxpdj
thg fya;= ù we;af;a mqj;am;a Ndú;h jeäysá uyd mßudK pxpdjla f,i ie,lsh yelafla Èk
mrïmrdj w;r j¾;udkfha o m%p,s; ùuhs' Bfï,a y;la jeks ld,hla ;=< remsh,a 1"795"000la wysñ
m‚úv iy ÿrl:k weu;=ï jxpdlrejka úiska ùug th mdol jQ neúks'
fndfyda úg Wmfhda.S lr .kq ,nkafka ueÈ jhfia
;eke;a;ka b,lal lr .ekSug h' fu rg wd¾Ól lghq;= fndfyduhla yd iïnkaO
j nÿ wh lsÍu" .dia;= iy fr.=,dis ksl=;a lsÍu"
i;H Ôú;fha wjia:dj úYaf,aIKh lsÍu pl%f,aL" ud¾f.damfoaY iy fjk;a fndfyda
wkql+,;d wjYH;d ksl=;a lsÍu i|yd Y%S ,xldj
wdYd uqyqK ÿka by; i|yka isÿùu Y%S ,xldfõ ;=< lghq;= lrk njg iEu ish¨ fokd w;r u
ffoksl j isÿ jk ;j;a tla jxpdjls' m%isoaO m%Odk wdh;k ;%s;ajhla jk Y%S ,xld f¾.=j"
ixúOdkd;aul mqoa., lKavdhula úiska fuu uQ,H tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iy Y%S ,xld uy
jxpdj isÿ l< j. oelsh yels h' wdpd¾h ld¾,a" nexl=j hk wdh;k iy tajdfha kshduk lghq;=
yeÍ iy foaYSh nexl= .sKqï ysñhd u;=msáka fu lS fuu jxpdfõ § wjNdú; lr we;' uQ,H jxpdjl
jxpdj i|yd odhl jQjka f,i y÷kd .; yels jqj úkaÈ;hska pxpdlrejka j wdrïNfha § fndfyda
o" ;srfha msgqmi ;j;a fndfyda md¾Yajhka fuys fihska úYajdi lrkq ,nhs' ;ukaf.a ;Hd." uqo,a
fldgialrejka úh yels h' pxpdfõ uy fud<lre ;Hd." uQ,H iyh jeks oE fidrlï lsÍu i|yd
ljqreka oe hs meyeÈ,s ke;' fl fia jqj o" wdpd¾h jxpdlrejka uqo,a fidrd .ekSug Wmfhda.S lr
2022 ck' - ud¾' 19

.kakd ksIaldYk .dia;=" nÿ iy wh lsÍï n,OdÍka jd¾;d wod< kS;sh n,d;aul lrk wdh;k fj;
úiska mkjk ,o ndOdjka f,i úkaÈ;hska úiska ld,Sk j fhduq lsÍu" oekqj;a lsÍfï jevigyka
i,lkq ,nhs' t neúka" wod< n,OdÍkaf.ka iyh meje;aùu" ,sms m< lsÍu iy nexl=j, oekaùï m<
iy Wmldr ,nd .ekSug úkaÈ;hska wdrïNfha lsÍu t jeks mshjr lsysmhla fõ'
§ ue,s fjhs' we;eï wjia:dj, wod< n,OdÍka
iïnkaO lr .ksñka by; i|yka lr we;s mßÈ mÍlaIdldÍ jkak
úúO f.ùï ms<sn| j úuiqï l< o" tu ks,OdÍka
flfia jqj o" uQ,H jxpd ;¾ckh je<elaùu
úiska jxpd ms<sn| ,nd fok Wmfoia fkd ;ld
i|yd uQ,sl j.lSu uyck;dj i;= fõ' jxpdjl
úkaÈ;hska Tjqkg nek jÈk wjia:d o we;'
úkaÈ;fhl= ùfuka miq jeh jk fm!oa.,sl iy
;ks j l%shd;aul ùu iy lsisfjl= iuÕ fnod iudc msßjeh je<laùu i|yd" miqj ksjerÈ lsÍfï
yod fkd .ekSu jxpdjg f.dÿre ùug fya;= jk mshjr .ekSug jvd" uyck;dj iqmÍlaIdldÍ
m%Odk idOlhls' fu jeks yeisÍï i|yd fya;= ùfuka wod< jxpdjkag f.dÿre ùfuka je<lSu
jk m%Odk udkj ,laIKh jkqfha ;Kaydj jk jvd;a iqÿiq fõ'
w;r" th hula iSud rys; j úYajdi lsÍug;a" fkd uQ,H jxpdj,ska Tn wdrlaId ùu i|yd my;
ie,ls,su;a f,i l%shd lsÍug;a fya;= fõ' i|yka mshjr wkq.ukh l< yels h'
je<elaùfï mshjr ² nexl= .sKqï úia;r" yr$ner ldâm;a úia;r"
tla jrla muKla Ndú; jk uqrmo ^OTPs&
2006 wxl 6 ork uQ,H .kqfokq jd¾;d lsÍfï mk;
jeks fm!oa.,sl uQ,H f;dr;=re fkd y÷kk
m%ldr j" jxpdjka kS;Hkql+, fkd jk lghq;a;la
md¾Yajhka fj; wkdjrKh fkd lrkak'
f,i i,lkq ,efí' .kqfokqjla fyda .kqfokqjla
lsÍug ;e;a lsÍula jxpdjlg iïnkaO he hs ² ieu úg u f.ùï isÿ lsÍug fmr f;dr;=re
iel lsÍug wdh;khlg idOdrK fya;= ;sfnk i;Hdmkh lrkak'
wjia:djl §" 2006 wxl 6 ork uQ,H .kqfokq
jd¾;d lsÍfï mkf;a 7 jeks j.ka;sh m%ldr j" ² fkd okakd mqoa.,hkag fyda ksIamdok ñ, §
wod< wdh;kh tu ielh we;s lr .ekSfuka .ekSug lsisÿ w;a;sldrï f.ùula isÿ fkd
fyda f;dr;=r ,nd .ekSfuka miq j" tfy;a t;eka lrkak'
mgka jev lrk Èk folla miq fkd ù" iel iys;
.kqfokq jd¾;djla f,i .kqfokqj fyda .kqfokq ² iel iys; Bfï,a m‚úv" flá m‚úv"
lsÍug ;e;a lsÍu fyda ke;fyd;a f;dr;=r Y%S ,xld wêiïnkaOlhka ^Hyperlinks&" iajhxl%S j újr
uQ,H nqoaê tallhg jd¾;d l< hq;= fõ' jk ljq¿ hkdÈh újD; fkd lrkak'

lsishï mqoa.,hl= pxpdjl úkaÈ;hl= jQ ú.i ² ;ks j l%shd fkd lrkak' ´kE u iel iys;
Tyq$weh pxpdlref.a nexl= .sKqu we;s nexl=j fj; uQ,H ;;a;ajhl § Tfí mjq," jeäysáhka" ióm
^we;akï& oekqï §ug läkñka mshjr .; hq;= jk ñ;=rka iy n,OdÍka iuÕ idlÉPd lrkak' t
w;r" <Õ u msysá fmd,sia ia:dkfha o meñ‚,a,la fuka u" Tjqkaf.ka iydh ,nd .kak'
l< hq;= fõ' t jeks úkaÈ;hskag uQ,H nqoaê tallh
² uQ,H f,dalfha kùk;u Okd;aul iy
o we;=¿ j wod< wfkl=;a wdh;khkag o oekaúh
iDKd;aul m%jK;d ms<sn| j oekqj;a jkak'
yels h' Y%S ,xld uQ,H nqoaê tallhg oekqï fokafka
kï" wxl 30" ckdêm;s udj;" fld<U 01 hk uyck;dj fj; ,nd fok m‚úvh
,smskhg ;eme,a u.ska o" fiu@cbsl.lk hk úoHq;a
,smskhg Bfï,a m‚jqvhla o túh yels h' uQ,H zfkdñf,a ,nd fok Èjd wdydrhla jeks lsisÿ
jxpdjkaf.a úkaÈ;hka ùu je<elaùu i|yd Y%S hula fkdue;'Z uQ,H jxpdjl § fmdfrdkaÿ jk
,xld uQ,H nqoaê tallh fndfyda mshjr f.k we;s m%;s,dN wdrïNfha § fmd<Ujk iq¿ iajNdjhla
w;r" jxpd ms<sn| ,eî we;s iel iys; .kqfokq .kakd w;r" wjidkfha § mSvd ú£ulg uÕ mdokq
20 2022 ck' - ud¾'

we;' uQ,H jxpd y÷kd .ekSug" jd¾;d lsÍug https://www.fbi.gov/scams-and-safety/common-scams-and-


iy tajdfhka ;uka wdrlaId ùug wjOdkfhka crimes
iy mÍlaIdldÍ j miq jk fuka uyck;djf.ka
Financial Scamming - Our Campaign and Research to Date.
b,a,d isáuq' ieu úg u ;udg kqyqre ldrKd iuÕ
(n.d.). Retrieved from https://www.tradingstandards.uk/
.kqfokq lsÍfï § tajd ms<sn| úuiSï isÿ lrkak'
media/documents/policy/research/scam-booklet-final-draft.
Tnf.a wLKav iqmßlaIdldÍ nj" ld,Sk l%shd ud¾.
pdf
iy uQ,H oekqu flá ld,Sk j uQ,H jxpdj,ska
je<elS isàug WmldÍ jkq we;s w;r" th È.= News & alerts. (2021). Retrieved from SCAMWATCH:
ld,Sk j iqrlaIs; iy fkd m¿ÿ foaYhla f.dv https://www.scamwatch.gov.au/
ke.Sug iydh ,nd fokq we;'
News and Events. (2020). Retrieved from interpol.int:
uQ,dY% https://www.interpol.int/en/News-and-Events/News/2020/
More-than-20-000-arrests-in-year-long-global-crackdown-
(n.d.). Retrieved from Merrium-Webster's Learners on-phone-and-Internet-scams
Dictionary: https://learnersdictionary.com/
Phil Catlett, B. B. (2017, March 29). Top financial scams
(2019). In B. Carlson, Don’t Fall For It: A Short History of plaguing Americans. (WoodTV.com, Interviewer)
Financial Scams. John Wiley & Sons.
PwC’s Global Economic Crime and Fraud Survey. (2020).
American Bankers Association. (n.d.). Retrieved from ABA Retrieved from pwc.com: https://www.pwc.com/gx/en/
Foundation: https://slideplayer.com/slide/9698794/ services/forensics/economic-crime-survey.html

Common Scams and Crimes. (n.d.). Retrieved from FBI:


2022 ck' - ud¾' 21

uOH.; lDIsld¾ñl
f;dr;=re moaO;shla lrd'''
tï' iS' È,aydka o is,ajd
ksfhdacH wOHlaI
m%dfoaYSh ixj¾Ok fomd¾;fïka;=j

miqìu ^Real Time& f;dr;=re ,nd .ekSu fjkqfjka


buy;a W;aidyhl fhfoa'
lDIsl¾udka;h ;jÿrg;a Y%S ,xld wd¾Ólfha fld÷
kdráh f,i i,lkq ,nkafka th cd;sl wdydr rgl uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shla
iqrlaIs;;dj iy;sl lrk w;r u tu wxYh rfÜ ^Centralized Agriculture Information System
nyq;r fiajd kshqla;shg olajk odhl;ajh iy ^CAIS&& idudkHfhka l%shd;aul jkafka rdcH
wmkhk bmhSï i|yd o ie,lsh hq;= odhl;ajhla wxYh úiska ish¨ md¾Yajlrejkaf.a o;a; ks;sm;d
imhk neúks' f;a" rn¾ iy fmd,a jeks m%Odk tl;= lr .ekSfuks' o;a; tl;= lsÍu i|yd jk
jeú,s fNda.j,g wu;r j" Y%S ,xldj ;=< mq¿,a f,i úYajikSh ksjerÈ hdka;%Khla f.dv k.d .ekSu
isÿ lrk lDIs ksIamdok f,i fNda. ksIamdokh o fuys § jvd;a jeo.;a fõ' fuu moaO;sh Ndú;
^ù" t<j¨" m,;=re" wfkl=;a lafIa;% fNda. ^Other lrkakkag ;u ;SrK .ekSu i|yd wjYH f;dr;=re
Field Crops& yd ta wdY%s; l¾udka;&" iq¿ wmkhk flá ld,Sk ;SrK ^ksIamdokh lrkafka l=ula
fNda." u;aiH l¾udka;h ^wNHka;r iy uqyqÿ wdY%s; o" ld i|yd o" úl=Kkafka ljod o" fld;kl o"
l¾udka;& iy i;a;aj ksIamdok ^lsß" uia" ì;a;r l=uk ñ,lg o& iy È.=ld,Sk ;SrK ^l=ula" ljod
ksIamdokh i|yd lsß .jhska" l=l=<ka" t¿jka iy isÿ úh hq;= o hkak fyda rcfha ;SrK l%shd;aul
W!rka wd§ i;a;aj md,k lghq;=& ie,lsh yels lsÍu& iuÕ .e,fmk f,i y÷kd .; yels h'
h' úfYaIfhka u flá ld,Sk fNda. ksIamdokh
i|yd wjYH c, iemhqu j¾Idj u; mokï j o" Y%S ,xldfõ fndfyda lDIs ld¾ñl ksIamdok ms<sn|
w;sf¾l jdß ud¾. wdOdrfhka o isÿ flf¾' c, f;dr;=re moaO;s uOH.; fkd jk w;r tu moaO;s
iemhqfï iajNdjh u; mokï j f.dúhd fNda. ksIamdok mqfrdal:kh" ;dlaI‚l f;dr;=re
j.djka isÿ lrk w;r" fNda. úúOdx.SlrKfha o fnod yeÍu fyda wf,úlrK iydh jeks ksYaÑ;
fhfoa' wjYH;djkag iSud ù we;' ;j o" fuu f;dr;=re
moaO;s u.ska .kakd úi÷ï wka;¾ l%shdldÍ
by; lS uQ,sl lDIs ksIamdok u; mokï j" lDIs ^Interoperable& fkd jk neúka iy f;dr;=re
w.h oduhka ^Agriculture Value Chain& ;=< b;d hdj;a ld,Sk fkd jk neúka lDIs wxYh yd
úYd, iemhqïlrejka iy b,a¨ïlrejka ixLHdjla iïnkaO .eg¨j,g iïmq¾K fuka u m%dfhda.sl
lghq;= lrk w;r" fuu cd,h yd iïnkaO jQ yd jvd;a id¾:l úi÷ï ,nd §ug o wfmdfydi;a
rdcH yd fm!oa.,sl wxYfha ;SrK .kakka iy fjhs' fujeks f;dr;=re moaO;s lDIs l¾udka;fha
myiqlï imhkakka o /£ isá;s' fï ish¨ wxY úúO wxYhkays iSñ; wjYH;d imqrd,Sfï wruq‚ka
ksjerÈ mßfNdack" wdfhdack yd m%;sm;a;suh ks¾udKh fldg ixj¾Okh lrk ,o tajd neúka"
;SrK .ekSu i|yd jk ksjerÈ iy ;;ald,Sk wka;¾ l%shdldÍ mq¿,a ;SrK .ekSu i|yd fhdod
22 2022 ck' - ud¾'

.; fkd yel' WodyrK f,i" Y%S ,xld lDIsl¾u uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;sh m;a l<
fomd¾;fïka;=fõ fNda. mqfrdal:k f;dr;=re yels h'
moaO;sh" îc yd frdamK øjH f;dr;=re moaO;sh"
wmkhk lDIsl¾u fomd¾;fïka;=fõ l=re÷ lDIs l¾udka;h wd¾Ólfha uQ,sl wxYhla jk
f.dùka ,shdmÈxÑ lsÍfï f;dr;=re moaO;sh iy wdishdkq rgj, fujeks f;dr;=re moaO;Ska id¾:l
mqoa.,sl wxYh u.ska md,kh jk zf.dúm,Z iy f,i w;a yod n,ñka mj;S' bkaÈhdfõ lDIsl¾u
zf.dúñ;=reZ jeks lDIs wf,ú lrk f;dr;=re yd f.dú iqnidOk wud;HdxYh úiska ixj¾Okh
moaO;Ska oelaúh yels h' lrk ,o zlsidkaZ ^Kisan& keue;s f.dùkaf.a
ud¾..; ,shdmÈxÑ lsÍfï fodrgqj lDIsld¾ñl
uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shl
wxYh äðg,alrKh lsÍu i|yd iÔù WodyrKhls'
moku f,i ish¨ f.dùkaf.a f;dr;=re tla /ia
;j o" ms,smSkfha l%shd;aul Registry System for
fldg iïmq¾K f.dú o;a; .nvdjla ks¾udKh
Basic Sectors in Agriculture ^RSBSA& l%ufõoh
lsÍfuka isÿ l< yels h' fojkqj" fuh úúO
lDIs md¾Yajlrejka o iïnkaO lrk mq¿,a o;a; o fujeks uOH.; lDIs f;dr;=re moaO;shla
fõÈldjla ^Data Platform& njg m;a l< yels h' jk w;r" nx.,dfoaYfha zB-l%sfIdlaZ ^e-Krishok&
fï wkqj" wd¾Ól jYfhka jeo.;a jQ úúO úi÷ï o mq¿,a mrdihl lDIs fiajd fhdackd wdjrKh
fiùu i|yd uq,sl f;dr;=re .nvdjla njg lrk uQ,sl jYfhka ud¾..; f;dr;=re .nvdjls'

lDIsld¾ñl rlaIK rdcH wud;HdxY


ksfhdað;hka

lDIsl¾ufha
lDIs m%jdyk fm!oa.,sl wxYh
CAIS
lem l< wd¾Ól
lDIs iemhqïlrejka uOHia:dk

lDIs wuqøjH lDIsl¾u uq,H w;rueÈlrejka


iemhqïlrejka f;dr;=re
f.dùka $
f.dúfmd< iy fiajd
,shdmÈxÑ iemhSu iqmsß fjf<|fmd< odu
lDIs wmkhklrejka
lsÍu
^wkkH;d
ye÷kqïm; $ úYajúoHd, iy fjk;a
fmdfydr f,alï QR fla;h& Ydia;%Sh wdh;k
ld¾hd,h
f.dúhd

rEmh 1( uOH.; lDIsld¾ñl f;dr;=re moaO;shl l%shdldÍ;ajh


2022 ck' - ud¾' 23

uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shl ksjerÈ j ;SrK .ekSug iy úl,am l%shdud¾.
wjYH;dj yryd cd;sl wdydr iqrlaIs;;dj iy;sl lsÍug o
m%;sm;a;s iïmdolhskag wmyiq ù we;'
lDIs wxYh yd noaO jQ úúO .eg¨ wOHhkfha §
tajdfha uQ,sl fya;+ka fidhd ne,Su iy úi÷ï fuu lreKq wkqj" f;dr;=re u; lDIs ld¾ñl
,nd §ug wmyiq ù we;af;a flakaø.;" ksjerÈ wxYfha ish¨ l%shdldrlï by< ixfõ§;djla
iy ld,Sk f;dr;=re moaO;shla fkdue;slu nj olajk nj meyeÈ,s h' ;SrK .ekSug îc frdamKfha
meyeÈ,s h' isg miq wiajkq md,kh iy mßfNdackh olajd
ksjerÈ iy ld,Sk f;dr;=re jeo.;a fõ' b;d iq¿
b,a¨u yd iemhqu fkd i,lñka" ie,iqï rys; j mßudKfha jqj o" lDIs ld¾ñl wxYfha isÿ lrkq
wdydr fNda. ksIamdokh fya;=fjka isÿ jk lDIs ,nk wdfhdack ;SrK .ekSu i|yd fhojqï ,nd
fjf<|fmd< wld¾hlaIu;dj rfÜ iEu ksIamdok .ekSfï yelshdj" ld,.=K f;dr;=re ;dlaI‚l
lkakhl § u oelsh yels m%Odk .eg¨jls' m%Odk oekqu" Ydl wdrlaIK f;dr;=re" b,a¨u-iemhqu
lDIs ksIamdok lkakj, isÿ jk wê w;sßla; iy ñ, jeks lDIs fjf<| f;dr;=re yd fjk;a
iemhqu oeä ñ, WÉpdjpkhkag ;=vq fok w;r mdßißl idOl wdÈh b;d jeo.;a fõ'
f.dùkag b;d wvq wdodhï ,nd §ug fya;= fjhs'
;j o" lDIs ksIamdok iemhqï oduh mqrd oelsh f.dú;efka isg mdßfNda.slhska olajd lDIs
yels wêl miq wiajkq ydks u.ska o" lDIs iïm;a ld¾ñl w.h odu m%;sks¾udKh lsÍfï § f;dr;=re
Ndú;fha wld¾hlaIu;dj fmkakqï lrhs' fujeks yd ikaksfõok ;dlaIKh ^Information and
nrm;, fya;=ka ksid rch u.ska fmdfydr Communication Technology ^ICT&& Ndú;fhka Y%S
iykdOdr" fNda. rlaIK" f.dú úY%du jegqma" lDIs ,xldfõ .%dóh f.dú m%cdj we;=¿ mq¿,a mrdihlska
iyk Kh hkd§ fkdfhla fuj,ï yryd wdydr hq;a lDIs wxYfha md¾Yajlrejkaf.a Ndú;h
i|yd uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shla
fNda. ,dNodhS lsÍug mshjr .;a; o" f.dú;ek
ks¾udKh lsÍu iy ia:dms; lsÍu isÿ l< yels h'
.%dóh m%cdj w;r wvq ,dNodhS jHdmdrhla njg
m;a ù wE;' uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shl ks¾udKh
fldúâ - 19 f.da,Sh jix.;h wdrïNh;a iuÕ u cd;sl uÜgfï uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re
f;dr;=re ikaksfõokfha ÿ¾j,;d fya;=fjka lDIs moaO;shla ks¾udKh lsÍfuka f.dùka" lDIs
ksIamdok wf,úh fjkqfjka u lem jQ wd¾Ól ksIamdolhska yd jHdmdßlhska" rdcH yd fm!oa.,sl
uOHia:dkj, o w¾nqo we;s úh' lDIs ksIamdok wdh;k" ;SrK.kakka yd m%;sm;a;s iïmdolhska
tu uOHia:dkj,g m%jdykh l< fkd yels ùu iy mdßfNda.sl idudkH ck;djg wod< f;dr;=re
iy m%jdykh l< ksIamdok f;d. fjf<kaod /ia lsÍu iy fnod yeÍu isÿ flf¾' mßYS,lhd
ñ, § .ekSug ue,s ùu fuu ;;a;ajhg fya;= iy f;dr;=re imhkakd wkqj úúO uÜgfï
úh' lafIa;%hg hEug jQ wmyiqj;a iuÕ iuia; f;dr;=re mqjre ^Dashboards& imhkq ,enqj o
ksIamdokh yd iemhqu ;lafiare lsÍug m%;sm;a;s m%fõY úh yelafla mßYS,lhdf.a wruqKq i|yd
iïmdolhskag iy ;SrK .kakkag fkd yels wjYH o;a; iy f;dr;=rej,g mu‚' fuys §
ùfuka fïjd wf,úlrKhg iydh ùug o o;a;j, iqrlaIs;Ndjh w;sYhska jeo.;a lreKla
n,OdÍkag wmyiq úh' neúka ta i|yd jk o;a; wdrlaIK l%ufõo ilia
l< hq;= h'
fï w;r" uOH.; f;dr;=re ,nd §u ld¾hlaIu
j iy m%Yia; uÜgñka mj;ajd .ekSug fkd yels kq;k f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIK WmlrK
ùfuka lDIs ld¾ñl jix.; ^Wod' fiakd o<Uqjd fhdod .ksñka o;a; tla /ia lsÍu" úYaf,aIKh"
^Fall Army Worm& n,mEu&" .xj;=r iy kshx ikaksfõokh iy yqjudrej iajhxl%Sh l%shdj,shla
jeks iajNdúl úm;a fya;=fjka isÿ jk fNda. njg m;a l< yels w;r" ;SrK .ekSu yd mqfrdal:kh
w,dNh iy moaO;shg isÿ jQ ydksh wdÈh ksjerÈ lsÍu i|yd lD;%su nqoaêh ^Artificial Intelligence&
j ;lafiare lsÍug" f.dùkag jkaÈ f.ùu ms<sn| fhdod .ekSu o miq j isÿ l< yels h' ;jÿrg;a"
24 2022 ck' - ud¾'

o;a; tl;= lr .ekSug iy úYaf,aIKhg fv%dak fiajd f;dr;=re" fjf<ofmd< úYajdih" j.d
;dlaIKh" Internet of Things - IOT iy N+f.da,Sh l< hq;= jvd jdisodhl fNda. f;dr;=re iy lDIs
f;dr;=re moaO;s ^Geographic Information System l%shdldrlï y÷kd .ekSu" nexl=" lDIs rlaIK
^GIS&& l%ufõo o Ndú; l< yels h' iy fjk;a uQ,H lghq;= i|yd myiqlï y÷kajd
§fuka yelshdjla ,efí' ;jÿrg;a" rcfhka ,nd
uQ,sl j" uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shl fok iyk iy wdOdr jk fmdfydr iykdOdrh"
moku jk f.dùkaf.a f;dr;=re /ia lsÍu fjkqfjka îc iykdOdrh iy f.dú úY%du jegqma wdÈh
f.dùka ta i|yd fmd<Ujd .ekSu b;d jeo.;a fõ' ,nd .ekSu i|yd fuu moaO;sh yd iïnkaO ùu
wdrïNfha § ksIamdok w;sßla; l<ukdlrKhg wksjd¾h lsÍu jeks Wml%u o Ndú; l< yels h'
iy .%dóh f.dùkag idOdrK ñ,la iy;sl lsÍug
fuu moaO;sh yryd ld¾hNdrhla isÿ l< yels cx.u ÿrl:khla fyda geí WmlrKhla
h' fojkqj" f.dùkaf.a Wkkaÿj ;jÿrg;a jeä Ndú;fhka f.dùkaf.a uQ,sl o;a; /ia lsÍu
lrùug f.dúhdg ,nd .; yels iDcq jdis jk lafIa;% uÜgfï § isÿ l< yels h' fï ld¾hh
fmdfydr iy îc ms<sn| f;dr;=re" Ydl wdrlaIK i|yd lDIsl¾u wud;HdxYhg wkqhqla; .%dóh

ෙගාවීන් ලියාපදිංචිය

ෙගාවියා

ලියාපදිංචි කිරීම සඳහා •ජංගම (දුරකථන)


බලපෑම් කළහැකි සාධක ෙයදුම (mobile app)
සෘජු
ෙගාවීන් ලියාපදිංචිය

•ෙවබ් පදනම් හරහා


ලියාපදිංචිය (web based) ෙගාවියාට අනන2
• ෙපාෙහාර සහනාධාරය
වූ හඳුනාගැනීෙම්
• ෙබෝග රක්ෂණය ෙක්තයක්
• අස්වැන්න සඳහා සහතික
# කෘ.ප.නි.ස. ෙහෝ
කළ මිල • ෙගාවිජන ෙස්වා
නිලධාරීන් මගින් ඉක්මන් පතිචාර
• බීජ සහනාධාර / මධ2ස්ථාන ෙහෝ
# සංවර් ධන ෙක්තයක්
ෙනාමිෙල් ලබා ෙදන බීජ • ෙවනත් නම්
කරන ලද (QR code)
• ඉදිරි fjf<| ගිවිසුම් නිලධාරීන් මගින්
ආයතනයන් ෙහෝ
චුම්බක චිපයක්

හදිසි අවශ2තා සඳහා භාවිත


කිරීමට අමු දත්ත
උදා: හදිසිෙය් භාණ්ඩ විකිණීම

ෙතාරතුරු වලංගු කිරීම - මට්ටම 1


අරමුණු
කෘෂික¾u උපෙද්ශකවරුන් / ව2ාප්ති
• විධිමත් ඉදිරි fjf<| නිලධාරීන් විසින් වලංගු කරනු ලැෙබ්
ගිවිසුම්
• ගිවිසුම්
• අපනයන කටයුතු
• පතිපත්ති ෙතාරතුරු වලංගු කිරීම - මට්ටම 2
• පර්ෙය්ෂණ
තවදුරටත් වලංගු කිරීම
සහකාර අධ2ක්ෂ/ නිෙයෝජ2 අධ2ක්ෂ/
අධ2ක්ෂ/ පළාත් අධ2ක්ෂ

රූපය 2: ෙගාවීන් ලියාපදිංචිෙය් ගැලීම් සටහන


2022 ck' - ud¾' 25

lDIs lafIa;% ks,OdÍka iy fjk;a wud;HdxYhkag ksIamdokhla y÷kajd Èh yels h' b,a¨u-
wkqhqla; .%dóh uÜgfï ks,OdÍka fhdod .; yels iemhqu f;dr;=re" fhojqï ,nd .ekSfï
h' ;j o Ndú;hg myiq cx.u fhÿula ^Mobile yelshdj" ld,.=Kh iy foaY.=Kh" mdxY=
Application& y÷kajd §fuka" fuu f;dr;=re ,nd ;;a;ajhka" uQ,HlrKh" fjf<|fmd< ,nd
§u f.dùka ,jd u isÿ lrjd .kakg ie,eiaúh .ekSfï yelshdj" fjk;a mdßißl .eg¨"
yels h' by< fm< lafIa;% ks,OdÍka u.ska lDIs jHdma;sh" úoHq;a-bf.kqï ^e-Learning& yd
we;=,a lrk ,o o;a; j,x.= lsÍula ^Validation& mqyqKqj" úfYaI{ Wmfoia" wmkhk wjia:d jeks
moaO;sh yryd u isÿ lsÍfuka o;a;j, wLKav lDIsld¾ñl ksIamdokhg iy wf,úlrKhg
nj iy ksjerÈ nj iy;sl jkq we;' fuu o;a; n,mdk idOl wd§ f;dr;=re yryd ksIamdok
,nd §fuka ,shdmÈxÑ jk f.dúhd y÷kd .ekSug moaO;sfha ld¾hlaIu;dj jeäÈhqKq lsÍu"
pqïnl Ñmhla ^Magnetic Chip& ,nd §u fyda fjf<|fmd< jeäÈhqKq lsÍu iy lDIs ld¾ñl
y÷kd .ekSfï blauka m%;spdr fla;hla ^Quick wmkhk i|yd myiqlï ie,fikq we;'
Response ^QR& Code& ,nd §u jeks wdl¾YŒh jQ
• o;a; mokï lr .;a ;SrK( fuu l%ufõo u.ska
kj ;dlaI‚l Wml%uhla y÷kajd §u jeo.;a fõ'
o;a; mokï lr .;a ;SrK .ekSug iydh jk
fhdað; o;a; fõÈldj la,jqâ mokula ^Cloud w;r" jerÈ f;dr;=re u; mokï j m%;sm;a;suh
Base& f,i isÿ l< yels w;r fndfyda m%fõY ;SrK .ekSu je<efla' t neúka f.dùkag
iys; w;=re uqyqK;a ^Multiple Access Interfaces& iy wfkl=;a lDIsld¾ñl md¾Yajlrejkag
fhdod .ekSug yels Ndú;hg myiq cx.u fhÿula ldf,daÑ; yd ksjerÈ f;dr;=re ,nd fokq we;s
yryd bv ie,eiaùfuka myiqfjka ìï uÜgu w;r tu.ska lDIs l¾udka;fha ksjerÈ ;SrK
olajd f;dr;=re /ia lsÍu fuka u fiajd iemhSu o kshñ; fõ,djg .ekSu iy;sl flf¾'
iy;sl l< yels h' • úYajikSh lDIs wf,úlrKhla( fuu f;dr;=re
moaO;sh yryd lDIs ld¾ñl ksIamdok
wfmalaIs; m%;sM, mqfrdal:kh u; mokï j fyd¢ka ixúOdkh
uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;sh ks¾udKh jQ lDIs ld¾ñl wf,úlrKhla ie,iqï
lsÍu;a iuÕ u tu ish¨ u lDIs ld¾ñl f;dr;=re l< yels h' tneúka" fuu l%uh u.ska kj
iy fjk;a fiajd tl u l%uhla hgf;a N+f.da,Sh wjia:d ms<sn| f;dr;=re iemhSu" wkd.;
fyda fjk;a ndOl fkd i,ld f.dùkag fuka wdfhdaclhska$yjq,alrejka iuÕ .e,mSug
u w.h oduh ;=< isák ish¨ u mqoa.,hskag iy myiqlï ie,iSu wd§ lDIs l¾udka;fha
wdh;kj,g ,nd .; yels h' fuu Ndú;h lreKq fndfyda wxY ms<sn| j uÕ fmkaùu ;=<ska
lSmhlg ,>q l< fkd yels uq;a my; wdldrfha lDIs ld¾ñl ksIamdokh wLKav j lr f.k
m%;sM, fndfyduhla wfmalaId l< yels h' hEug f.dùka Èßu;a lrkq we;s w;r fï wkqj
;reK mrïmrdj mjd lDIs l¾udka;h fj;
• wkkH jQ ye÷kqïm;la( uOH.; lDIs ld¾ñl wdl¾IKh jkq we;'
f;dr;=re moaO;shla ìys ùu;a iuÕ u th
;=< ish¨ u f.dùka ,shdmÈxÑ lr Tjqkg u • iqrlaIs; iqNidOk ixrpl( fNda. rlaIKh"
wkkH jQ ye÷kqïm;la ,nd fokq we;' f.dùka f.dú rlaIKh iy úY%du jegqma l%uh jeks
fj; wkd.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re yd fiajd f.dùkaf.a iqNidOk ixrpl jßka jr
iemhSu fuu moaO;sh yryd isÿ flfrk w;r moaO;shg tl;= lr f.dùka w;r Tjqkaf.a
f.dúhdg ,nd § we;s iqúfYaIS ye÷kqïm; l%shdldrlïj, iqrlaIs;Ndjh iy ;sridrNdjh
bÈßm;a lsÍfuka úúO jQ fiajdjka ,nd .; .ek úYajikSh;ajhla we;s lsÍfuka Tjqkaf.a
yels h' f.dú;eka lghq;= lr f.k hEu i|yd wdrlaIs;
udkisl;ajhla we;s l< yels h'
• ie,iqï iy.; lDIs ksIamdokhla( uOH.;
lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;sh yryd ,efnk • ld¾hlaIu fmdfydr iykdOdr hdka;%Khla(
f;dr;=re fuka u oekqu yqjudre lr .ekSu fuu f;dr;=re moaO;sh Ndú;fhka ksjerÈ
u; mokï j ie,iqï iy.; lDIs ld¾ñl f.dùkag ksjerÈ m%udKhkaf.ka fmdfydr ,nd
26 2022 ck' - ud¾'

§ug ßis iykdOdr hdka;%Khla ld¾hlaIu j fuu l%uh u.ska f.dúhd ñ, ndr .kafkla
l%shd;aul lsßug o" ta wkqj" fmdfydr w;sßla; ^Price Taker& fjkqjg ñ, kshu lrkafkla
Ndú;h yd ta iïnkaO wys;lr n,mEï wju ^Price Setter& njg n, .ekafjhs'
lsÍug o yels fjhs' È.= .ukl wdrïNh
• uQ,H myiqlï i|yd mßirhla ( lDIsld¾ñl uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;shl
lghq;=" hdka;%SlrKh" há;, myiqlï wdrïNhla f,i" lDIs rlaIK uKav,fha
ixj¾Okh hkdÈh i|yd Kh" l,anÿ myiqlï uQ,sl;ajfhka f,dal nexl= idudðlhl= jk
iy fjk;a uQ,H myiqlï iemhSu i|yd iqÿiq cd;Hka;r uQ,H wruqo, iuÕ tla j ixj¾Okh
mqoa.,hl= j f;dard .ekSug yd fiajh lsÍug l< id¾:l uÜgfï uDÿldx.hla iuÕ w;ayod
nexl= iy fjk;a uQ,H wdh;kj,g uOH.; ne,Sï mÍlaIK lsysmhla yïnkaf;dg Èia;%slalfha
lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;sh Ndú; l< yels ù f.dùka iuÕ isÿ fldg we;' lDIs rlaIK
h' tneúka" fuu moaO;sh uQ,H wdh;k i|yd uKav,h wdrïN l< jevms<sfj, ;jÿrg;a
we;s wjodku wvq lrk w;r iqÿiq mqoa.,hdg bÈßhg f.k hEu i|yd lDIsl¾u wud;HdxYh
iqÿiq fj,djg iqÿiq jQ fiajdjka iemhQ njg uQ,sl;ajfhka úúO wdh;k ksfhdackh jk mßÈ
iy;sl lrhs' ieÿï ,;a fufyhqï lñgqjla yryd N+f.da,Sh
• N+-o;a; mokï lr .;a m%jdyk moaO;shla( f;dr;=re moaO;shlg ^Geographic Information
uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;sh System - ^GIS&& fuu lDIs f;dr;=re taldnoaO
yryd N+-o;a; ^Geo-data& mokï lr .;a lsÍug jevigykla wdrïN úh' fuu jevigyk
m%jdyk moaO;shla ks¾udKh l< yels w;r" yïnkaf;dg iy wkqrdOmqr Èia;%slalfha oekgu;a
tkhska lDIs ksIamdok fjf<|fmd<g iy wdrïN fldg we;' fï w;r" ù j.djg wu;r j
mdßfNda.slhskag msßjeh M,odhS f,i m%jdyk úúO lDIs ksIamdok f;dr;=re m%d:ñl o;a; f,i
lsÍu we;=¿ j fyd¢ka ixúOdkh jQ iemhqï o;a; moaO;shg we;=<;a lsÍfï jevigyklg
fiajdjla ixj¾Okh l< yels h' lDIsl¾u m¾fhaIK iy ksIamdok iyldr
ks,OdÍkaf.a iydfhka yïnkaf;dg Èia;%slalfha
• ;;a;aj iy;sl lsÍï( fï u.ska rg ;=<
uq, mqrd we;'
l%shd;aul jk hym;a lDIs ld¾ñl mßphka
^Good Agricultural Practices& iy ;;a;aj fuu uOH.; lDIs ld¾ñl f;dr;=re moaO;sfha
iy;sl lsÍï i|yd jeo.;a jk f;dr;=re id¾:l;ajh kqÿre ld,hl § h:d¾:hla njg
myiqfjka fidhd .ekSfï yelshdjla ,efnkq m;a ùu ish¨ md¾Yajlrejkaf.a wNs,dIhhs' fuu
we;' id¾:l;ajh rfÜ w;suy;a jQ lDIs lafIa;%fha kshq;=
jQjkaf.a o" rfÜ wd¾Ólfha o fmr<shla jkjdg
• úoHq;a-jd‚cH fõÈldjla ^e-Commerce
fkd wkqudkhs'
Platform&( fuu f;dr;=re moaO;sh n, .ekaùu;a
iuÕ u mq¿,a úoHq;a jd‚cH fõÈldjla miqjok
ixj¾Okh lsÍu yryd" wiajekak fk<Sug fuu ,smsh ilia lsÍfï § wmkhk lDIsl¾u
fmr isg u ksIamdok wka;¾cd, fjf<|du fomd¾;fïka;=fõ fiajfha kshq;= iyldr wOHlaI
i|yd fhduq l< yels h' fuu úoHq;a-jd‚cH ^m¾fhaIK& wreK rKjl uy;d" lDIsl¾u
fõÈldj yryd ;u ksIamdokj,g ñ, kshu fomd¾;fïka;=fõ fiajfha kshq;= iyldr wOHlaI
lsÍug f.dùkag n,h ,efí' f.dùkag uOH.; ^ixj¾Ok& fudfyduâ ßiajdka uy;d iy lDIs
f;dr;=re moaO;sh yryd ksl=;a lrkq ,nk ld¾ñl yd f.dúck rlaIK uKav,fha fiajfha
mQ¾j wk;=re weÕùu u; mokï j ;SrK .; kshq;= iyldr wOHlaI liqkaoÍ Èidkdhl uy;añh
yels w;r wiajekak fk<Sug fmr Tjqkaf.a iuÕ meje;ajQ idlÉPdj,ska ,nd .;a woyia yd
ksIamdok fjf<|dï lsÍu wdrïN l< yels fõ' fhdackd o Ndú; úh'
wkjir uqo,a
;ekam;= Ndr .kakd wdh;kj,ska
iy mqoa.,hkaf.ka

m%f õ Y ï f j u q
lú÷ ñysrdka f*dkafiald
l<ukdldr iyldr
nexl= fkdjk uQ,H wdh;k wëlaIK fomd¾;fïka;=j

uyck;djf.ka wkjir uqo,a ;ekam;= Ndr .kakd 2011 wxl 42 ork uqo,a jHdmdr mk; wkqj" uyck
wdh;k iy mqoa.,hka y;= msfmkakdla fuka wo jk ;ekam;= Ndr .ksñka ljr wdldrhlska fyda
úg rg mqrd ìys fjñka mj;S' fujeks kS;Hkql+, uqo,a Khg §u fyda ljr wdldrhlska fyda uqo,a
fkd jk uQ,H wdh;kj, iy mqoa.,hka fj; wdfhdackh lsÍu zuqo,a jHdmdrhlaZ f,i y÷kajd
uqo,a ;ekam;a fldg wmyiq;djg m;a mqoa.,hka we;' tu mk; m%ldr j wêldÍ n,hla fkdue;s j
ish fiai; u wysñ ùfuka ;u Ôú;h mjd wysñ uqo,a jHdmdr mj;ajd f.k hEu iy ;ekam;= Ndr
lr .ekSug ;e;a lsÍï jeks isÿùï ms<sn| wmg .ekSu jrola fõ'
wikakg ,efí'
;j o" tu mk; wkqj uqo,a iud.ula yer"
wkjir uQ,H wdh;k iy mqoa.,hka hkq ljf¾o@ fjk;a ;eke;af;l= úiska Y%S ,xld uy nexl=fõ
uqo,a uKav,fha wkque;sh fkdue;s j zuqo,az"
úúOdldr jQ Kh .súiqï iy Kh idOk m;% Ndú; zuQ,HlrKhz" fyda zuQ,Hz hk jpk ;ks j fyda
lrñka wdfhdack ie,iqï m%j¾Ok lsÍu" w;:H fjk;a jpk iuÕ tla j fyda bka iEÿK hï
uqo,a ^Virtual Currency& Ndú; lsÍu iy fjf<| jpkhla fyda fjk;a NdIdjl Bg iudk hï
oekaùï ^Ad Click& keröu ;=<ska uqo,a bmehSug jpkhla fyda ;u jHdmdr kduh i|yd Ndú;
yels nj mejiSu jeks jHdc Wml%u ;=<ska wkjir lsÍu jrola jkq we;'
uqo,a wdfhdackhka i|yd úúO md¾Yajhka úiska
wkjir uQ,H wdh;k iy mqoa.,hka fj; uqo,a
uyck;dj fmd<Ujd .kq ,nhs' uqo,a ;ekam;a
;ekam;a lsÍfï wjodku
lsÍug fmr" n,m;%,dNS nexl= yd uqo,a iud.ï
úiska msßkukq ,nk fmd,S wkqmd; wNsnjd fuu • wkjir uqo,a ;ekam;= ,nd .kakd wdh;k iy
wkjir uQ,H wdh;k iy mqoa.,hka yg b;d mqoa.,hska fndfyda úg kS;Hkql+, fkd jk
flá ld, mrdihla ;=< b;d úYd, jYfhka jHdmdrj, fhfok neúka ;ekam;=lrejka o
fmd,S$m%;s,dN ,nd §ug yelshdjla mj;skafka o tajdg odhl ùu ;=<ska wkjYH kvq lghq;=j,g
iy tu wkjir uQ,H wdh;k fj; ljr wdldrhl meg,Su
wd¾Ól YlH;djla mj;S o hkak uyck;dj úiska
úfYaIfhka fidhd ne,sh hq;= u h' fkd tfia • wkjir uQ,H wdh;kj, lghq;= uy nexl=j
kï wjidkfha § ish wdfhdackh;a" m%;s,dNh;a úiska ;ykï l< úg ;u ;ekam;= uqo,a
,nd .; fkd yels j uyck;dj mSvdjg m;a ùu ,nd .ekSu ;djld,sl j weK ysàfuka uqo,a
lK.dgqodhl ;;a;ajhls' wmyiq;djkag ,la úh yels ùu
28 2022 ck' - ud¾'

• wkjir uqo,a ;ekam;= ,nd .;a mqoa.,hska ñh • n,m;%,dNS jd‚c nexl= ^Licensed Commercial
.shfyd;a fyda úfoaY.; jqjfyd;a ;u uqo,a ,nd Banks&
.ekSug úúO ÿIalr;dj,g uqyqK §u
• n,m;%,dNS úfYaIs; nexl= ^Licensed Specialized
• Tn fjk;a wdh;khlska fyda mqoa.,hl=f.ka Banks&
uqo,a Khg ,nd f.k wkjir ;ekam;=j,
fhoùfuka Khlrejl= njg m;aùfï wjodku • n,m;%,dNS uqo,a iud.ï ^License Finance
Companies&
wkjir uqo,a jHdmdr lghq;= lr f.k hEfï
m%;súmdl fudkjd o@ wkjir uqo,a jHdmdrj, ksr; mqoa.,hka iy
wdh;k iïnkaOfhka Y%S ,xld uy nexl=fõ
Y%S ,xld uy nexl=fõ n,m;%hla ,nd fkd f.k iqmÍlaIK ld¾hhka
ksis wjirhlska f;dr j mj;ajd f.k hkq ,nk
wkjir uqo,a jHdmdr iy wkjir uqo,a ;ekam;= uqo,a jHdmdr mk;g mgyeks j uyck ;ekam;=
,nd .kakd mqoa.,hka iïnkaOfhka Y%S ,xld uy Ndr .ksñka wkjir uqo,a jHdmdr lghq;=j,
nexl=j úiska uqo,a jHdmdr mk; m%ldr j mj;ajkq ksr; jk mqoa.,hka iy wdh;k iïnkaOfhka
,nk úu¾Ykj, § jrolrejl= nj ;SrKh uyck;dj oekqïj;a lsÍfï jevuq¿ ,xldfõ úúO
jqjfyd;a" tu md¾Yajhkaf.a ish¨ u jHdmdr lghq;= m%foaYj, meje;aùu uyck;dj oekqïj;a lsÍfï
;ykï lsÍu" ish¨ u j;alï mejÍu fyda neyer m%pdrK lghq;= isÿ lsÍu" tu mqoa.,hka iy
lsÍu" ;ykï lsÍu iy úfoaY .uka n,m;% wj,x.= wdh;k iïnkaOfhka úu¾Yk lghq;= isÿ lsÍu"
lsÍu fuka u uydêlrKfha kvq úNd.hlg tu mqoa.,hka iy wdh;k iïnkaOfhka ffk;sl
,la lsÍfuka miq isr.; lsÍulg fyda ov uqo,a l%shdud¾. .ekSu" tlS wkjir uqo,a jHdmdr ms<sn|
kshu lsÍulg ,la lrkq ,eìh yels h' f;dr;=re uyck;dj fj; ikaksfõokh lsÍu
we;=¿ j uyck;djg idOdrKhla bgq lsÍu i|yd
tfia u" uqo,a jHdmdr mkf;a wêldÍ n,hla Y%S ,xld uy nexl=fõ nexl= fkd jk uQ,H wdh;k
fkdue;s j mj;ajd f.k hkq ,nk wkjir wëlaIK fomd¾;fïka;=j ;=< fjk u úu¾Yk
uqo,a jHdmdrhl hï wdfhdackhla isÿ lrkq wxYhla 2020 jif¾ § ia:dms; lrkq ,en we;'
,nk mqoa.,hl= o" tu mk; hgf;a jrola isÿ
lsÍug jl% wdldrfhka wkqn, §fï moku hgf;a tfia u" fujeks wkjir uQ,H wdh;k iy mqoa.,hka
oKavkhg ,laùfï wjodkula orkq ,nhs' ìys ùu je<elaùug iy tjeks md¾Yajhkaf.ka
uyck;djf.a uqo,a ;ekam;= Ndr .ekSug wjir fmdÿ uyck;dj wdrlaId lr .ekSu i|yd Y%S ,xld
we;af;a ldg o@ fmd,Sish" wêlrK moaO;sh iy fiiq kshduk
wêldÍka o Y%S ,xld uy nexl=j fj; iydh olajkq
uyck;djf.ka uqo,a ;ekam;= f,i Ndr .ekSug ,nhs' ;j o" fujeks wkjir uqo,a jHdmdr mj;ajd
wjir § we;af;a Y%S ,xld uy nexl=fõ ,shdmÈxÑ ù f.k hk wdh;k fyda mqoa.,hka ms<sn| j Y%S
n,m;% ,nd .;a wdh;kj,g mu‚' uyck;djg ,xld uy nexl=j úiska isÿ lrkq ,nk úu¾Yk
oek .ekSu ms‚i Y%S ,xld uy nexl= fjí wvúfha lghq;=j,g iydh oelaùu i|yd wmrdO mÍlaIK
fuu n,m;% ,nd .;a wdh;kj, ,ehsia;=jla olajd fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍkaf.ka iukaú; fjk
we;' u tallhla Y%S ,xld fmd,Sisfha uQ,H yd jd‚c
wmrdO úu¾Yk fldÜGdYh ;=< ia:dmkh lr
uyck;djf.ka uqo,a ;ekam;= Ndr .ekSu iy tu we;'
uqo,a Khg §u iy$fyda wdfhdackh lsÍu hk
lghq;= lr f.k hEu i|yd 1988 wxl 30 ork uyck;djf.a ld¾hNdrh l=ula o@
nexl= mk; iy 2011 wxl 42 ork uqo,a jHdmdr
mkf;a úêúOdkhka hgf;a Y%S ,xld uy nexl=j wkjir uqo,a jHdmdr mj;ajd f.k hk wdh;k
úiska my; i|yka wdh;k fj; wjir ,nd § fyda mqoa.,hka fj; uqo,a wdfhdackh lsÍfï §
we;' wdl¾IŒh fmd,S wkqmd; ,nd §u" nÿ f.ùï
2022 ck' - ud¾' 29

meyer yeÍu" uqo,a úY=oaêlrKh" m%lg jHdmdr jd¾;d lrk fuka okajd isà' tu f;dr;=re ,nd
kdu fj; fhduq ùu" fm!oa.,sl oek ye÷kqïlï fok mqoa.,hkaf.a iy Tjqka úiska ,nd fok tu
iy wfkl=;a jrm%ido ysñ jk njg ujd fmkaùu f;dr;=rej, ryiHNdjh wdrlaId lsÍug Y%S ,xld
;=< wysxil uyck;dj /jàug ,lafõ' tneúka" uy nexl=j ne£ isà'
;uka ÿla uykaisfhka Wmhd .;a uqo,a wdfhdackh
tfia u" Y%S ,xld uy nexl=j úiska ish úu¾Yk lghq;=
lsÍfï § /já,sldrhskag yiq fkd ù" by< fmd,S
i|yd f;dr;=re ,nd fok f,i uyck;djf.ka
wkqmd; iy jrm%idoj,g reÑ fkd ù nqoaêu;a
b,a¨ï lrkq ,enQ úg tu f;dr;=re läkñka ,nd
j lghq;= lsÍug uyck;dj j. n,d .; hq;= §" Y%S ,xld uy nexl=j fj; Wmßu iydhla ,nd §u
w;r" tjeks wkjir uqo,a jHdmdr fyda mqoa.,hka ;=<ska by; lS wkjir uqo,a jHdmdr yd mqoa.,hka
ms<sn| f;dr;=re oek .;a ú.i 011-2477504 hk ;jÿrg;a rg mqrd jHdma; ùu wju jkq we;'
ÿrl:k wxlh yryd Y%S ,xld uy nexl=j fj;

jeä úia;r ,nd .; yelafla flfia o@

uqo,a jHdmdr lghq;=j, ksr; úh yels uy nexl=fõ ,shdmÈxÑ wdh;k iïnkaOfhka Y%S
,xld uy nexl=fõ my; fomd¾;fïka;=j,ska Tng jeä úia;r ,nd .; yels h'

n,m;%,dNS jd‚c nexl= iy n,m;%,dNS úfYaIs; nexl= ms<sn| j n,m;%,dNS uqo,a iud.ï
iy n,m;%,dNS l,anÿ uQ,HlrK iud.ï ms<sn| j

nexl= wëlaIK fomd¾;fïka;=j

ÿrl:k wxl ( 0112477659

*elaia wxl( 0112477711

úoHQ;a ;emE,( dbsd@cbsl.lk

nexl= fkd jk uQ,H wdh;k wëlaIK fomd¾;fïka;=j

ÿrl:k wxl( 0112477504

*elaia wxl( 0112477738

úoHq;a ;emE,( dsnbfi@cbsl.lk

Bg wu;r j" www.cbsl.gov.lk hk Y%S ,xld uy nexl= fjí wvúh u.ska o uqo,a jHdmdr
lghq;=j, ksr; úh yels wdh;k iïnkaOfhka hdj;ald,Sk f;dr;=re oek .; yels h'
Tn okakjdo@
Y%S ,xld uy nexl=j uÕska kshdukh lrkq ,nk ish¨u uQ,H wdh;k oekg mj;sk uQ,H mdßfNda.sl wdrlaIK
rduqj hgf;a uQ,H mdßfNda.slhskaf.a whs;Ska wjfndaO lrf.k wdrlaId l< hq;= w;r Tjqkg idOdrK"
úksúoNdjhla iy iudkd;au;jhla iys; mßirhla hgf;a uQ,H .kqfokq isÿ lsÍug bv ie,ish hq;=h'

uQ,H mdßfNda.sl Tnf.a uQ,sl whs;Ska


 ;uka leu;s NdIdjlska ´kEu .kqfokqjla iïnkaOfhka iïmq¾K" meyeÈ,s" ixlaIsma;" ksjerÈ iy fkdu.
hjk iq¿ fkdjk f;dr;=re ,eîfï whs;sh'*
 b,a,d isák ´kEu wjia:djl§ - .kqfokqj t<öug fmr fyda miq tu .kqfokqjg wod< f;dr;=re ,eîfï
whs;sh'
 meñ‚,a,la bÈßm;a lsÍug iy idOdrK ld, iSudjla ;=< ta iïnkaOfhka iEySulg m;aúh yels ms<s;=rla
,eîfï whs;sh'
 úfYaIfhkau jeäysá" wndê;" fyda uQ,H idlaIr;djh wvq uQ,H mdßfNda.slhskag we;=¿ iEu uQ,H
mdßfNda.slfhl=gu iEu uQ,H wdh;hla ;=<skau iudkd;au;djfhka iy idOdrK;ajfhka hq;= fiajdjla ,eîfï
whs;sh'

Y%S ,xld uy nexl=fõ uQ,H mdßfNda.sl wdrlaIK rduqjg by; i|yka uQ,H wdh;khla iuÕ isÿ lrk ,o .kqfokqjla iïnkaOj
hg;ajk uQ,H wdh;k hïlsis .eg¿jla mj;sk wjia:djl§ Tng m<uqfjkau wod< uQ,H wdh;kh
fj; meñ‚,a,la bÈßm;a lr úi÷ula ,nd .ekSug lghq;= l< hq;=h'
n,m;%,dNS ,shdmÈxÑ uQ,H
n,m;%,dNS n,m;%,dNS uQ,H
jd‚c nexl= l,anÿlrK iud.ï
úfYaIs; nexl= iud.ï
ta i|yd Tng idOdrK ld,hl§
f.ùï iy mshùï ieySulg m;aúh yels m%;spdrhla
n,h,;a uqo,a
n,h,;a m%d:ñl
;e/õlrK
moaO;sh yd iïnkaO fkd,enqKfyd;a tu .eg¨j jeäÿr
wf,úlrejka iyNd.S;aj wdh;k**
iud.ï úuid ne,Sug ,sÅ;j Y%S ,xld uy
nexl=fõ uQ,H mdßfNda.sl in|;d
fomd¾;fïka;=j fj; bÈßm;a l<
yel'

* fuu f;dr;=re isxy," fou< fyda bx.%Sis NdIdfjka ,nd .; yelsh'


** f.ùï iy mshùï moaO;sh yd iïnkaO iyNd.S;aj wdh;k hkq f.ùï ldâm;a ksl=;a lrkakka" f.ùï ldâm;a ms<sn| uQ,H w;am;alrejka" .Kqfokqlrejkaf.a .sKqï mokï lr.;a cx.u
ÿrl;k wdY%s; f.ùï moaO;shl l%shdlrejka iy cx.u ÿrl:k mokï lr.;a úoHq;a uqo,a moaO;shl l%shdlrejka fõ'

Y%S ,xld uy nexl=fõ uQ,H mdßfNda.sl in|;d fomd¾;fïka;=jg meñ‚,s bÈßm;a


lsÍug wod< meñ‚,s wdlD;s m;%h my; fjí È.=j fyda QR fla;h yryd ,nd.; yel'

www.cbsl.gov.lk/si/fcrd 1935
(Hotline)

wOHlaI" uQ,H mdßfNda.sl in|;d fomd¾;fïka;=j


Y%S ,xld uy nexl=j
fkd' 30" ckdêm;s udj;" fld<U 01" Y%S ,xldj'
011 2477966 112 477744 fcrd@cbsl.lk www.cbsl.gov.lk

You might also like