CHEMIA ORGANICZNA DEFINICJE

1. Związki organiczne- zbudowane są z atomów węgla i wodoru oraz atomów tlenu, azotu, czasem też
fluorowców, siarki, fosforu.

2. Alkany- związki węgla i wodoru, w których wszystkie wiązania pomiędzy atomami węgla są
pojedyncze. Wzór ogólny CnH2n+2 , n>=1

3. Alkeny-węglowodory, w których między atomami węgla występuje tylko jedno wiązanie podwójne,
pozostałe są pojedyncze. Wzór ogólny CnH2n, n>=2

4. Alkiny- węglowodory, w których między atomami węgla występuje tylko jedno wiązanie potrójne,
pozostałe są pojedyncze. Wzór ogólny CnH2n-2, n>=2

5. Cykloalkany- alkany o budowie cyklicznej

6. szereg homologiczny- to szereg związków organicznych o podobnej budowie i właściwościach

różniące się między sobą o jedną lub więcej grup -CH2-

7. Rodniki- atomu lub grupy atomów posiadające niesparowany elektron. Na ogół są bardzo aktywne
chemicznie. CH3+* -rodnik metylowy

8. Rzędowość atomów węgla określa z iloma węglami łączy się bezpośrednio dany węgiel.

9. Izomeria- zjawisko istnienia związków o takim samym wzorze sumarycznym, ale różnym
strukturalnym.

IZOMERIA KONSTYTUCYJNA

1) Izomeria łańcuchowa- izomery różnią się kształtem łańcucha

2) Izomeria położenia- izomery różnią się miejscem występowania wiązania wielokrotnego lub
podstawnika lub grupy funkcyjnej
3) Metameria- izomery należą do różnych szeregów homologicznych
4) Tautomeria- zjawisko istnienia izomerów, jeden izomer przechodzi w drugi

IZOMERIA KONFIGURACYJNA

1) Izomeria geometryczna cis=trans

2) Izomeria optyczna- związki które posiadają węgiel asymetryczny, czyli połączony z 4 różnymi
podstawnikami tworzy izomery optyczne(enancjomery), czyli parę izomerów pozostających
do siebie w stosunku przedmiot-lustrzane odbicie.

ALKANY

1. Budowa:
a) Hybrydyzacja sp3
b) Wiązanie kowalencyjne
2. Ze względu na:
- hybrydyzację sp3
 -wiązania pojedyncze tej samej długości
-takie same kąty między wiązaniami
Alkany są bardzo mało reaktywne chemicznie
3. Właściwości fizyczne:
a) Gdy rośnie długość łańcucha węglowego, rośnie masa molowa związku, a to powoduje
wzrost temp. Wrzenia i topnienia
W temp. Pokojowej C1-4 gazy, C5-15 ciecze, C16+ ciała stałe
b) Węglowodory ze względu na budowę niepolarną, nie rozpuszczają się w wodzie
c) Alkany są lżejsze od wody- pływają po powierzchni
4. Właściwości chemiczne:
A) Alkany są palne, palą się bladoniebieskim płomieniem
Spalanie całkowite CH4+ 2O2 CO2 + 2H2O
Półspalanie 2CH4 + 3O2  CO + 2H2O
Spalanie niecałkowite CH4 + O2  C + 2H2O
B) Substytucja(podstawianie) chloru i bromu w alkanach
CH4 + Cl2 (nad strzałką hV, czyli światło-niezbędne do zajścia reakcji) HCl + CH3Cl
Od propanu w reakcji substytucji powstaje mieszanina produktów organicznych, które są
względem siebie izomerami. W przewadze pozostaje ten produkt organiczny, w którym
podstawiony został wodór znajdujący się przy węglu o wyższej rzędowości.
5. Otrzymywanie alkanów:
a) Al4C3 + 12HCl  3CH4 + 4AlCl3
Al4C3 + 12H2O  3 CH4 + 4Al(OH)3
b) Dekarboksylacja soli
CH3COONa +NaOH (CaO, T nad strzałką) CH4 + Na2CO3
c) Reakcja Wurtza- służy do wydłużania łańcucha lub jego rozgałęziania

Cykloalkany- mają takie same właściwości jak alkany