Karta pracy: Petersburg i jego mieszkańcy

1. Przeanalizuj fragmenty opisu Petersburga w Ustępie III części Dziadów i

uzupełnij tabelę.
Wersy Miasto (historia, atmosfera, architektura)
13-16 Miasto jest porównywane do Ateny i Rzymu.
powstał na ludzkim nieszczęściu (obszar
„wydarty świeżo morzu i Czuchońcom”)
17-20 Klimat jest surowy, jest śnieg i błoto, ziemia
nie jest żyzna.
21-24 Tu ludzie nie chcieli się osiąść, miasto nie jest
dla ludzi, lecz dla cara, pokazuje jego potęgę.”
Nie chcieli ludzie; — błotne okolice Błoto
Car upodobał, i stawić rozkazał,
Nie miasto ludziom, lecz sobie stolicę:”
25-32 Petersburg powstał na ludzkim nieszczęściu
(obszar „wydarty świeżo morzu i
Czuchońcom”), na ziemi zbrukanej krwią
jego budowniczych („Rozkazał wpędzić sto
tysięcy palów, I wdeptać ciała stu tysięcy
chłopów”).
33-42 Materiały budowlane zostały sprowadzone z
innych zakątków świata. „…inne pokolenia
Zaprzągł do taczek, do wozów, okrętów,
Sprowadzać drzewa i sztuki kamienia
Z dalekich lądów i z morskich odmętów”
43-49 Miasto miało się upodobnić do Wenecji,
Amsterdamu do Rzymu.
50-55 Architektura w jej przepychu nie
odzwierciedla tradycji i historii jej narodu,
zamiast tak jak w Wenecji, Paryżu czy
Londynie wydawać się dziełem boskim, a z
pewnością ludzkim, tutaj przybiera postać
szatańskiego stworzenia („Ale kto widział
Petersburg, ten powie, Że budowały go
chyba szatany.”)
56-80 Nowo powstałe miasto przybrało
karykaturalny charakter („Ulice wszystkie ku
rzece pobiegły: Szerokie, długie, jak wąwozy
w górach. Domy ogromne: tu głazy, tam
cegły, Marmur na glinie, glina na
marmurach; A wszystkie równe i dachy, i
ściany, Jak korpus wojska na nowo
ubrany.”).
Wersy Mieszkańcy Petersburga (zachowanie,
wygląd, postawy)
81-92 Społeczeństwo Petersburga jest wyraźnie
podzielone na „gminną trzodę” oraz na
 służalców cara, do których należą głównie
urzędnicy i wojskowi. 
93-100 Wszyscy wychwalają swojego władcę pod
niebiosa, stawiają Piotra Wielkiego na
pozycji umiłowanego przez Boga.
101-110 Wielbiciele władzy udają się na spacery, nie
zwracając przy tym uwagi na panujące
zimno. 
111-132 młodsza część społeczeństwa, która dopiero
rozpoczyna swoją „karierę” na carskim
dworze. 
133-146 Następni w kolejce są drobniejsi rosyjscy
urzędnicy państwowi, którzy, by poprawić
swoją pozycję w państwie, podlizują się
każdemu, kto ma większą władzę od nich.
W centrum pochodu znajdują się
wystrojone damy, dla których najważniejsze
są dobra materialne. 

2. Jaki dostrzegasz związek między atmosferą miasta a zachowaniem jego mieszkańców.

Niektórzy szczycą się darami od cara i wpisują się doskonale w atmosferę miasta, a inni czują się
zagubieni, gdyż w mieście wszechobecny jest chaos.

 Ludzie nie mogą się porozumieć, ze względu na różnorodność używanych w

Petersburgu języków, tabliczki i napisy są w wielu językach. Mickiewicz
porównuje Petersburg do wierzy Babel.
3. Jakie dostrzegasz podobieństwa między architekturą miasta a jego mieszkańcami?

Zachowanie jest tak samo karykaturalne i pełne hipokryzji jak architektura i struktura miasta.

4. W jaki sposób charakter władzy despotycznej może wpływać na zachowanie ludzi?

Ludzie albo się podlizują, albo paraliżuje ich strach. Są stłamszeni i nie manifestują niczego
oryginalnego.