VEÇUESIT DHE PËRVEÇUESIT

Përveçuesi elektrik është një material që lejon rrjedhjen e

elektroneve (elektricitetit) nëpër të. Elektronet rrjedhin më lehtë në
disa materiale si metalet: “Bakri, alumini, hekur, çelik etj. Disa
materiale të tjera janë përcjellës jo të mirë sepse elektronet nuk
rrjedhin me lehtësi nëpër to.

Materiali që nuk e lejon kalimin e elektricitetit quhet veçues. Disa

prej veçuesve janë: goma, plastika, uji kimikisht i pastër, ajri,
heksaflouridi i sulfurit e të tjera. Veçuesit kanë përdorime të mjaft të
rëndësishme në jetën e përditshme dhe industri.

ANDRE-MARI AMPER
André-Marie Ampère lindi më 20 janar të vitit 1775 dhe vdiq më 10 qershor të vitit
1836). Ishte një fizikan dhe matematikan francez, i cili ishte një nga themeluesit e
shkencës klasike, elektromagnetizmit, që ai i referohet si "electrodynamics". Ai është
edhe shpikësi i aplikimeve të shumta, të tilla si solenoid (një term i shpikur nga ai) dhe
telegrafi elektrik. Një autodi i zotidakt, Amperi ishte një anëtar i Akademisë së
Shkencave dhe profesor në École polytechnique dhe Kolegji i Francës. Njësia matëse
amper ekzistuese në sistemin SI, është emërtuar nga ai. Emri i tij është edhe një prej 72
emrat e gdhendur në Kullën Eiffel.

Në shtator 1820, Ampère mikut dhe eventual eulogist François Arago tregoi anëtarët e
frëngjisht Akademia e Shkencave e habitshme zbulimi i daneze fizikani Hans Christian Ørsted se një gjilpërë
magnetike është deflected nga një ngjitur me rrymë elektrike. Ampère filloi zhvillimin e një matematikore dhe fizike
teoria për të kuptuar marrëdhëniet në mes të energjisë elektrike dhe magnetizëm. Avancimi i Ørsted e punës
eksperimentale, Ampère tregoi se dy paralele telat e mbante elektrike rryma të tërhequr ose të sprapsin njëra-tjetra,
në varësi të faktit nëse rryma të rrjedhin në të njëjtën ose drejtime të kundërta, përkatësisht - kjo themelet e
electrodynamics. Ai gjithashtu matematikë e aplikuar në gjeneralizoni ligje fizike nga këto rezultatet eksperimentale.
Më e rëndësishmja nga këto ishte parimi që erdhi në jetë quajtur Ampère të ligjit, i cili thotë se veprimin e dy
gjatesite e tanishme-mbante tela është proporcionale me gjatesite e tyre dhe në intensities të tyre rrymat. Ampère
aplikuar edhe po të njëjtin parim të magnetizëm, duke treguar harmoninë në mes të ligjit të tij dhe fizikani francez
Charles Augustin de Coulombs'ligji i magnetike të veprimit. Ampère e përkushtim dhe aftësi me të, eksperimentale
teknikat e ngulitur e tij të shkencës brenda fushave të reja të fizikës eksperimentale. Ampère dhënë edhe një fizik të
të kuptuarit të elektromagnetike lidhjes, teoria e ekzistencës së një "electrodynamic molekulë" (pararojë e ide të
elektron), që shërbeu si element përbërës i të dy të energjisë elektrike dhe magnetizëm. Duke përdorur këtë fizike
shpjegim të elektromagnetike lëvizje, Ampère zhvilluar një fizik llogari të elektromagnetike dukuri që ishte edhe e
dukshme empirikisht dhe matematikisht parashikuese. Në vitin 1827 Ampère publikuar tij magnum opus, Mémoire
sur la théorie mathématique des phénomènes électrodynamiques uniquement déduite de l'experience (Kujtime në
Teori Matematikore e Electrodynamic Dukuri, në mënyrë Unike Deduktohet nga Përvoja), punën që është shpikur
emrin e tij të ri të shkencës, electrodynamics, dhe u bë i njohur ndonjëherë, pasi siç e themelimit të saj traktat. Në
vitin 1827 Ampère u zgjodh një të Huaj Anëtar i Shoqërisë Mbretërore dhe në 1828, një të huaj anëtar i Royal
Akademia suedeze e Shkencave.

Punoi Armend Dulli