O MEGALITISMO

É un fenómeno cultural que ven dado pola construcción de monumentos funerarios a

base de grandes pedras, estes extendense ao redor de todo o mundo. Ímonos centrar
no megalitismo da fachada atlántica europea. Existen monumentos megalíticos que
non tiveron por que ser monumentos funerarios, podían estar relacionado con outros
temas como os ritos

Terminoloxía e concepto

Terminoloxía xenérica

IRLANDA

É unha terra cunha gran cantidade de monumetos megalíticos

Tres tipos de dólmenes:

 Dólmenes de patio
 Dólmenes de corredor
 Dólmenes con pórtico

Y los dólmenes “en cuña”, más tardíos

Knowth: túmulo con dous grandes dolmens de corredor, 17 cairns (túmulos pequenos)
ao seu redor

Newgrange

O CALCOLÍTICO

Cobre primeiro metal, vese como un símbolo de luxo. Nun inicio o cobre non era tan
utilitario
A técnica metalúrxica:

Aparente complexidade e dificultade tecnolóxica: consideración como innovación de

primeira orde
Pero tarea relativamente sinxela
Non moi diferente da técnica da cerámica

Factores económicos: a intensificación productiva

RPS (Revolución dos Productos Secundarios) na gandería (Andrew Sherratt)

-Bóvidos: tracción, leite, carne…
-Ovinos: leite, carne, tecidos de lá
-Rebaños: esterco (mellora agrícola)

Os artefactos
-Metal non despraza á pedra
-Importancia de útiles foliáceos e pulimentados perforados:
·longas láminas
·armaduras de fouce
·puntas de frecha

O metal
-Principalmente útiles: tarefas concretas, defensa e caza
-Artefactos:
·machados
·cinceis
·punzóns
·puñais

Modo de producción Neolítico: doméstico, familiar, autárquico

Modo de producción Calcolítico: máis especializado, interdependente

O CALCOLÍTICO

O foco metalúrxico precoz balcánico

-Non ruptura cultural co Neolítico final (tells)
-Interese crecente por explotación-uso-circulación de materias primas de calidade
·inicio da metalurxia do cobre desde 5300 a.C.
·culturas de Vinça, Vinça-Plocnik, Gumelnitsa, Karanovo VI

Aparecen os primeiros mineiros

Metalurxia: factor importante pero…

·Non necesariamente desencadenada de cambios culturais
·Non causa, efecto de novas situación económicas sociais
·Non único rasgo definido do Calcolítico
·Unha sociedade xerarquizada: os axuares funerarios como paradigma

Inicios da complexidade social (ás veces detéctase no Neolítico)

·Enxovais funerarios
·Diferenzas / xerarquización dos poboados
·Estructuras socioeconómicas complexas

A “cultura” do vaso campaniforme

·Teorías principais

a) Tradicional:
CPF representativo dunha gran cultura ou civilización (Castillo, 1928: imperio
paneuropeo de orixe hispana)
·Rápida expansión: pastores, xinetes, quincalleiros…

b) Teoría do Fluxo-Refluxo (Sangmeister, 1963)

c) Symposium de Oberried (1974)

Orixe vario: Holanda, Midi, Texo…
·CPF forma parte de “ítem- paquete de prestixio”: CPFs, metal (Cu, Au), brazais,
botón en “V”…
·”Paquete” difundido por interación comercial entre élites

d) Coloquio de Riva de Garda (1998)

A IDADE DO BRONCE

GALICIA
Aparecen enterramentos de tipo individual con axuares metálicos (tesouro de Caldas
de Reis)

Os petroglifos galegos adoitan estar a media altura, o principal foco destes petroglifos
sitúanse na provincia de Pontevedra.

Desde o punto de vista tipolóxico distinguimos o bloque xeométrico (círculos,

laberintos) e o bloque naturalista (cervos, algún cabalo, figuras humanas solas ou co
seu armamento). Os cervos eran os animais totémicos e fundamentais representados
en gran cantidade e en diversas situacións

O BRONCE FINAL
Ritual de incineración, as cenizas en urnas, importancia do sal como moeda de cambio
e como mecanismo para conservar os alimentos