Isyu – mga problema, paksa, usapin, na pinag 5.

Isyung Kultural – kinalaman sa tradisyon, pag-

uusapan, pinagdedebatehan, at hinahanapan ng
sol.
Hal
Kontemporaryong Isyu – nagmula ito noong taong
2000 hanggang kasalukuyan
- mula sa salitang “con” = kasama sa at “tempor” =
panahon.
Mga Uri ng Kontemporaryong Isyu
1. Isyung Pangkapaligiran – kaugnay sa espasyo
at pook
Hal.
 Pagputol ng mg puno sa Baguio upang tayuan
ng mga imprastruktura
 Pagkatapos ng baha sa Metro Manila ay
tumambad ang sangkatutak na basura
 Quarrying operation sa mga bundok sa
probinsya ng Rizal (Isyung Lokal)
2. Isyung Pangkabuhayan/Pangekonomiya
- tungkol sa hanapbuhay at kalagayan,
kaunlaran, at kaginhawaang ekonomiko
Hal.
 Pagtaas ng presyo ng ilang bilihin sa merkado
 Kawalan ng trabaho
uugali, at wika ng mga tao
 Pagkamatay ng mga katutubong kalinangan
at wika
 Kalidad at katuturan ng edukasyon at ang
access nito
Uri ng Isyu batay sa lokasyon
1. Isyung lokal – lalawigan, bayan, lungsod
Hal.
 Lubak-lubak na daan sa Caybiga, Caloocan
 Lumalalabag sa mga ordinansa sa gabi
2. Isyung Nasyonal – suliranin ng buong bansa
Hal.
 Pagkakaroon ng mga aberya sa MRT
 Pagkakaroon ng mabigat na trapiko
3. Isyung Internasyonal – usaping tumatawid
sa isa o higit pang bansa
Hal.
 Pagkalat ng HIV at AIDS
 Climate Change

3. Isyung Pangkapangyarihan – distribusyon ng Mga Dapat Isaalang-alang sa Pag-aaral ng mga

kapangyarihan sa mga kaugnay na mga gawain K.I
at pag-aasal ng political  Sanhi
Hal.  Epekto
 Solusyon
 Umiiral na korupsyon  Opinyon
 Dayaan tuwing eleksyon  Pinagmulan ng Balita
 Pagtatanggal sa mga nakalagay na pangalan
ng mga pulitiko sa mga paaralan s autos ni Sanggunian
Mayor Isko Moreno (Isyung Lokal) Primaryang Secondaryang
 Sanggunian Sanggunian
4. Isyung Pangkalipunan/Panlipunan - - saksi - mga sinabihan
problema sa tao o sector - 1st hand information - editorials
- audio recordings - news articles
Hal. - kuha ng CCTV - libro/textbooks
 Diskriminasyon sa kasarian - fossils at artifacts
 Pangbubully sa ng kapwa - diary
 Mga Kasanayan Kailangan sa Pag-aaral ng K.I
1. Mapanuri
2. Mahusay sa pagbabahagi ng opinion
3. Alam kung may bias ito o wala (si Sir
nagsabi neto)
4. Alam kung ano yung totoo o fake (si sir rin
nagsabi neto)
Bakit Mahalagang Pag-aralan ang K.I
1. Upang maging mulat sa mga mahahalagang
pangyayari at isyu sa bansa
2. Upang malaman ang mga ugat at ang mga
suliranin sa ating bansa at nang sa gayon ay
maisipan at malapitan ng epektibong solusyon
3. Upang kapulutan ng mga mabubuting aral na
maaring gamitin natin sa ating buhay, at maari
ring gamitin ang mga opisyal upang ang isang
isyu o problema ay hindi na maging paulit-ulit
Disaster Risk Mitigation – tumutukoy sa mga
paraan upang mabawasan ang kapahamakang
hatid ng mga kalamidad
National Disaster Risk Reduction Management
Council – responsible sa pagtiyak sa proteksyon at
kapakanan sa mga tao sa sakuna
Drop (pwede “Duck”), Cover, and Hold - katawagan
sa Ingles sa unang dapat gawin ng mga tao kapag
lumilindol
Survival Kit
 Pagkaing hindi napapanis
 Tubig
 First Aid Kit
 Hygiene Kit
 Multitool
 Importanteng dokumento at pera
 I.D
 Powerbank
 Artificial light source
 Pito
Pagkain at tubig – dalawang importanteng bagay
na dapat meron sa “Survival-go bag”
Veterans Memorial Medical Center – lugar na
dapat puntahan ng mga taga QC kung sakaling
tumama ang the Big One
Kalamidad – tumutukoy sa di mabubuting
pangyayari dulot ng tao o kalikasan na ang bunga
ay pinsala sa buhay at ari-arian
Tsunami – malalakas at mapinsalang mga alon na
nabubuo dahil sa paggalaw ng lupa sailalim ng mga
karagatan
Geohazard Map – mapang nagpapakita ng lugar na
may mataas na posibilidad na makaranas ng
pagbaha at pagguho ng lupa
--------------------------------------------------
Primaryang Sanggunian – uri ng sanggunian na
tumutukoy sa mga orihinal na bagay na maaring
patunay sa pangyayari o sa mga taong naging saksi
sa kaganapan
Sekondaryang Sanggunian – saggunian nabuo
batay sa mga orihinal na dokumento o pahayag ng
mismong saksi sa pangyayari
Rehiyon V – pangunahing rehiyon sa Luzon na
madalas makaranas ng hagupit ng bagyo
Bagyong Yolanda – bagyong nagdudulot ng storm
surge sa Tacloban, Leyte
Bagyong Ondoy – bagyong tumaas sa NCR noong
2009 na angdulot ng pagkalunog sab aha ng buong
Marikina, at pagksawi ng maraming tao
Red/Pula – rainfall advisory na nag-uutos sa mga
residente na lumikas na tungo sa mas ligtas na
lugar dahil mapanganib na ang mararanasang
pagbaha
Mga Gawaing Nagpapalala sa Epekto sa
Kalamidad (based on my answers ito)
 Pagtatapon ng mga basura sa kapaligiran
 Nagmimina sa mga bundok na pinapataas
ang chansa ng landslide
 Illegal logging (pagpuputol ng mga puno) at
dahil doon wala nang puno sumisipsip sa
tubig tuwing tag-ulan
**kung gusto niyo mas maiksi edi maghanap kayo**
Philippine Institute of Volcanology and
Seismology – ay may tungkulin na mag-ulat
ukol sa pagsabog ng bulkan at paglindol
 El Ñino – maaga at mahabang panahon ng tag-
init bunsod ng pagtaas ng temperature sa
katubigan ng Karagatang Pasipiko
La Ñina – paglamig ng tubig ng Karagatang
Pasipiko na nagdudulot ng malalakas na bagyo
sa ating bansa
Mga Nakikitang Dahilan ng Pagkasira ng
Kalikasan sa Kasalukuyan
 Industriyalisasyon – pagsulong ng isang
bansa na magkaroon ng maraming
imprastruktura at istruktura na makakatulong
sa maatas na produksyon ng planta at pabrika
 Land-use conversion – pagbabago sa
gamit ng lupain dahilan upang lumiit ang
sukat ng mga lupang sakahan sa Pilipinas
 Malakihang export at import
 Konsyumerismo – paniniwalang nakakabuti
sa lahat ang pagbili at paggamit ng madaming
produkto
 Urbanisasyon – dahilan ng mataas na
densided sa mga lungsod
Tariff – buwis ng imported at exported goods
Labor Force/Lakas Paggawa – mga Pilipinong
nasa edad 15 taong gulang pataas na may sapat
na kaalaman at kakayahan upang magtrabaho
 Manual Laborers
 Skilled Laborers - propesyonal
Unemployment -isang kondisyon kung saan ang
mga manggagawa ay walang makita o
mapasukang trabaho sa kabila ng kanilang
- Nakasaad sa batas na kailangang gawing regular
sapat na pinag-aralan at kakayahan. (kinuha ko yung
unemployment sa brainly bahala kayo kasi wala sinulat si sirr)
- “ENDO” o “End Of Contract” “555” ang siyang
Mga Uri ng Unemployment
 Frictional Unemployment – ang mga
naghahanap ng hanapbuhay ay hindi kaagad
makahanap ng trabaho
 Seasonal Unemployment – nagaganap ito
kapag ang ilang industriya ay nagbabawas ng
produksyon batay sa panahon
 Structural Unemployment – nagaganap
kapag ang kasanayan ng mga naghahanap ng
hanapbuhay ay di-tugma sa bakanteng
posisyon
 Cyclical Unemployment – nagaganap sa
panahon kapag ang negosyo ay pababa
gayundin ang pangangailangan sa
manggagawa ay pababa rin (crisis ekonomiya)
Underemployment - ay ang pagkuha ng
trabaho na mababa sa kursong natapos. Sila ay
ang mga manggawa na may mataas na
kakayahan sa paggawa ngunit nagtatrabaho sa
mababang trabaho mga dahil walang
kakayahang magtrabaho ng "full- time" (kinuha ko
yung underemployment sa brainly bahala kayo kasi wala sinulat si sirr)
Underemployed – may trabaho subalit hindi
pernamente at hindi sapat ang sweldo sa pang-
araw-araw na gastusin.
ENDO (End Of Contract) – pagtratrabaho hanggang
5 buwan lamang
Mga Disadvantage
 Walang promotions
 Walang benepisyo matatanggap
 Mababa ang sahod
Mga Benepisyong Natatanggap sa trabaho (kapag
regular na employado ka)
 Educational plan
 Health Insurance
 Sick leave
Kontraktwalisasyon – isang katayuan sa trabaho
kung saan ipinagkakait sa kanya ang katayuang
“regular na employado” ng naturang kompanya o
kapitalista
Dahilan
ang manggagawa kapag umabot sya ng 6 na buwan
popular nang tawag at karanasan
Ano ang implikasyon nito?
- tumatanggap napakababang sahod (mas mababa
sa minimum wage)
- pinagkakaitan sa kanya ang mga benepisyong
itinakda ng batas
Mass Lay-off – maramihang tanggalan sa trabaho