Lokomotive 441 – odgovori, pneumatika

1. Sistem za snabdijevanje zbijenim vazduhom (glavni kompresor-tip, pogon; sušač zraka; glavni
rezervoar)
441-000
Klipni kompresor , tip “Westinghouse” 243 VC (4-cilindrični, dvostepeni, „V“ izvedbe). Pogon dobija od
trofaznog elektromotora snage 42 kW. Glavni rezervoar zapremine 800 litara smješten je ispod okvira
sanduka lokomotive, na desnoj strani lok.
441-900
Vijčani kompresor, tip SFN 125/2, pogonjen trofaznim asinhronim elektromotorom snage 30 kW.
Sušenje zbijenog zraka odvija se u dvokomornom sušaču.

2. Pomoćni kompresor (upotreba, pogon, uključenje)

Klipni kompresor za sabijanje zraka max. pritiska do 6 bar. Koristi se samo za podizanje pantografa i
uključenje glavnog prekidača, i to u slučaju stavljanju lokomotive u pogon sa ispražnjenim glavnim
rezervoarom.
Pogon kompresora je istosmjerni elektromotor koji se napaja iz akumulatorski baterija lokomotive, a
uključuje se prekidačem iz upravljačnice.

3. Regulacija rada glavnog kompresora, sigurnosni ventili

Regulacija rada kompresora vrši se na način rad-zaustavljanje kompresora. Tlačna sklopka automatski
reguliše rad kompresora, u području pritiska u napojnom vodu od 8 do 10 bar.
Kako ne bi došlo previsokog pritiska u glavnom rezervoaru, ugrađen je sigurnosni ventil podešen na 11
bar.
Radi zaštite elektromotora kompresora od nepotrebnog preopterećenja u trenutku pokretanja, do
postizanja punog broja obrtaja kompresor radi rasterećen.

4. Upotreba zbijenog zraka na lokomotivi

 Indirektna kočnica
 Direktna kočnica
 Uređaj za podizanje pantografa
 Upravljanje glavnim prekidačem
 Pogon elektro-pneumatskih uređaja
 Zvučna signalizacija
 Uređaj kontrole budnosti
 Sistem za pranje i brisanje čeonih stakala
 Uređaj za pjeskarenje
 Uređaj za podmazivanje vijenaca točkova

5. Kočna oprema u upravljačnici

 Indirektni kočnik FV4a
 Direktni kočnik FD1
 Kočnica u slučaju opasnosti
 Dvostruki manometar (GV i NV)
 Dvostruki manometar (KC jednog i KC drugog obrtnog postolja)
 Taster i pedala kontrole budnosti

1
  Taster za brzo otkočivanje locomotive
6. Oprema pneumatskog stalka

PT7- grupa za napajanje i PT4- grupa za zračnu kočnicu:

upravljanje pomoćnim -Rasporednik Lst1
uređajima -EP ventili za:
-za glavni prekidač Režim G/P, režim P/R, brzo
(redukcioni ventil 10/8,5 otkoč. lok., koordinaciju E i P
bar, manometar) koč.
-za cilindre pantografa -Prenosači pritiska D1
-za EP aparate (redukcioni -Senzori za pritisak i tlačne
ventil 10/6 bar, manometar) sklopke za zaštitu od vožnje
- isključne slavine za: zakočene lok. i voza
napajanje EP aparata, -isključne slavine za: isklj.KC
glavnog prekidača, cilindara postolja “A” i “B”, isključivanje
pantografa. rasporednika

PT5- napajanje zračne koč.;

- Isklj. slavina napajanja
pom. rezervoara iz GV PT6- grupa za pjeskar. i
podmazivanje vijenaca točkova
-EP ventili I isključne slavine
pjeskara
PT8- grupa za kontrolu
- EP ventili I isključne slavine za
budnosti mašinovođe podm. vijenaca
-EP ventil budnika
-slavina za isklj. budnika

“P” stalak locomotive 441-900

Pozicije za rukovanje i
nadzor

Zračna oprema lokomotiva 441-000 smještena je na stalku starije izvedbe, i po drugačijem rasporedu u
odnosu na “P” stalak lokomotiva 441-900.

2
 7. Direktna kočnica (upravljački i izvršni uređaji, kočenje, otkočivanje)

Upravljanje lokomotivskom kočnicom vrši se preko direktnih kočnika FD1. Prilikom kočenja, vrši se
upuštanje zraka u kočne cilindre iz napojnog voda preko direktnog kočnika. Kod lok. 441-900 zrak od
kočnika se preko prenosača D1 upušta u KC.
Svaki osovinski slog opremljen je izvršnim mehanizmom kočnice: kočni cilindar od 10”, kočno polužje sa
regulatorom, dvije dvostruke kočne papuče po točku.
Prilikom otkočivanja, iz kočnih cilindara ispušta se zrak preko direktnog kočnika u atmosferu.

8. Indirektna kočnica (tip kočnice; upravljački i izvršni uređaji)

Tip kočnice je Erlikon.

Upravljanje kočnicom vrši se preko indirektnih kočnika tipa FV4a, a tip rasporednika je Lst1.
Rasporednik Lst1 spada u grupu neiscrpnih lokomotivskih rasporednika (3 radna pritiska). Omogućava
kočenje i otkočivanje u G i P režimu, te kočenje niskim i visokim stepenom pritiska (“rapid”).
Na lok. 441- 900, u sistemu kočnice ugrađeni su i prenosači pritiska D1.
Svaki osovinski slog opremljen je izvršnim mehanizmom kočnice: kočni cilindar od 10”, kočno polužje sa
regulatorom, dvije dvostruke kočne papuče po točku.

9. Indirektna kočnica (kočenje, otkočivanje)

Postavljanjem ručice kočnika FV4a u neki od položaja kočenja, smanjuje se pritisak u GV duž cijelog
voza. Tada rasporednik ostvaruje vezu pomoćni rezervoar kočni cilindri (na lok. 441-900 preko prenosača
D1). Uspostavljeni pritisak u kočnim cilindrima zavisi od stepena zavedenog kočenja.
Prilikom otkočivanja, puni se GV duž cijelog voza, iz napojnog voda lokomotive, preko indirektnog
kočnika. Pri toj promjeni pritiska u GV, rasporednik ostvaruje vezu kočni cilindri-atmosfera, prema
stepenu zavedenog otkočivanja.
Kočenje i otkočivanje vagona u kompoziciji ostvaruje se preko njihovih rasporednika.

10. Indirektni kočnik „FV4a“ (položaji i dejstvo u svim položajima ručice kočnika)

I Isključni položaj (u ovom položaju prekinuta je svaka veza između napojnog voda, glavnog voda
i atmosfere, tako da je onemogućeno punjenje ili pražnjenje glavnog voda. Iz ovog položaja može
se zavesti brzo kočenje).
II Punjenje i forsirano otkočivanje (omogućava brže otkočivanje, sa kratkotrajnim pritiskom od 7
bar u GV).
III Vožnja (kočnik održava radni pritisak od 5 bar u GV)
IV Početni stepen kočenja (smanjenje pritiska u GV za 0,5 bar)
V Postepeno kočenje i postepeno otkočivanje (u intervalu od 5 do 3,5 bar u GV)
VI Brzo kočenje (potpuno pražnjenje GV)

3
 11. Položaj „teretni“ (izbor položaja, dejstvo kočnice)

Položaj „G“ (teretni) uključuje se pomoću grebenaste sklopke, čime se aktivira EP ventil za promjenu
vrste kočnice (G/P). Tako će se “prigušiti” protok zraka u komorama glavnog voda u rasporedniku.
Time dobijamo duža vremena kočenja i otkočivanja (kočnica sporog dejstva).
Maksimalan pritisak u kočnim cilindrima u ovom položaju iznosi 3,4 bar.
Izbor vrste kočnice vrši se prilikom pripreme za stavljanje lokomotive u pogon.

12. Položaj „putnički“ (izbor položaja, dejstvo kočnice)

Položaj „P“uključuje se pomoću grebenaste sklopke. EP ventil mjenjača vrste kočnice nije aktiviran i
povećan je protok zraka u komorama glavnog voda u rasporedniku.Time dobijamo kraća vremena
kočenja i otkočivanja (kočnica brzog dejstva).

13. „Rapid“ kočnica (uslovi za dejstvo kočnice, dejstvo kočnice)

I stepen kočenja
Ostvaruje se do brzine 60 km/h. EP ventil za promjenu P/R nije ktiviran, pa će rasporednik ostvariti
maksimalan pritisak od 3,4 bar u kočnim cilindrima.
Ovim stepenom kočenja koči se u položaju „G“ i „P“.
II stepen kočenja
Ostvaruje se iznad brzine 60 km/h. Dobijanjem signala od brzinomjera aktivira se EP ventil za
promjenu P/R, pa će rasporednik ostvariti maksimalan pritisak od 6 bar u kočnim cilindrima.
Kada brzina opadne ispod 55 km/h, EP ventil 36 izgubi struju i automatski se prelazi u I stepen
kočenja.
Vremena kočenja i otkočivanja za ovaj stepen kočenja odgovaraju vremenima „P“ kočnice.

14. Brzo otkočivanje lokomotive

Vrši se pomoću EP ventila, koji povezuje radnu komoru i komoru glavnog voda u rasporedniku.
Aktiviranjem ovog ventila (preko tastera iz upravljačnice) izjednačava se pritisak u RK i GV u
rasporedniku, te se rasporedni slog spušta i dolazi do otkočivanja.

15. Zaštita od vožnje zakočene lokomotive (isključivanje vučnih motora pri kočenju)
Na lokomotivi je ugrađena zaštita koja isključuje vučne elektromotore pri kočenju direktnom ili
indirektnom kočnicom.
Jedna tlačna sklopka povezana je sa vodom kočnih cilindara. Ona isključuje sklopnike vučnih motora pri
pritisku u KC od 0,6 bar. Ponovno uključenje vrši se kad pritisak u KC opadne na 0,4 bar.
Druga tlačna sklopka povezana je sa glavnim vodom. Ona isključuje sklopnike vučnih motora kada
pritisak u GV opadne na 4,0 bar.Ponovno uključenje releja vrši se kad pritisak u GV dostigne 4,5 bar.

16. Koordinacija rada EDK i pneumatske kočnice

4
Koordinacija EDK i pneumatske kočnice ima zadatak koli kod god je to moguće zamijeniti pneumatsku
kočnicu lokomotive sa EDK-om, odnosno omogućiti da kompozicija koči pneumatskom kočnicom , a
lokomotiva EDK-om.
Koordinirano kočenje, uključuje se ako je brzina lokomotive veća od 15 km/h, ako je uključena
automatska vožnja lokomotive i ako EDK nije blokirana nekim vanjskim nalogom (isključena dvomotorna
jedinica).
U koord. kočenju, pri svakom rukovanju indirektnim kočnikom, pri kojem u glavnom vodu pritisak opada
na 4,5 bar i manje, EDK se automatski uključuje.
U slučaju zavođenja potpunog ili brzog kočenja, uz EDK uključuje se i pneumatska kočnica lokomotive,
sa maksimalnim pritiskom u KC.
Kada EDK djeluje silom kočenja dovoljnom da nadomjesti silu kočenja koja bi se postigla pneumatskim
kočenjem, blokira se pneumatsko kočenje lokomotive. Pri tome, pneumatska kočnica djeluje samo na
vagonima.
U slučaju isključenja glavnog prekidača tokom koordiniranog kočenja, trenutno se uključuje pneumatska
kočnica prema stepenu zavedenog kočenja.

17. Kontrola budnosti (pravilno posluživanje, djelovanje)

Uključivanje, način posluživanja, djelovanje, razrješenje….

18. Vazdušni vodovi (glavni vod i napojni vod), čeone slavine i kočničke spojnice

Napojni vod služi za napajanje svih uređaja na vozilu za čije dejstvo je potreban zbijeni zrak.
Glavni vod je vod kočnice.Na ovaj vod priključeni su isključivo uređaji čije dejstvo je vezano za kočnicu.
Čeone slavine („Akerman“ slavine) služe za isključenje i uključenje glavnog i napojnog voda. Imaju dva
položaja:otvoreno i zatvoreno.
Kočničke spojnice služi kao fleksibilna veza vazdušnog voda između dva vozila. Razlikuju se spojnice
glavnog voda i spojnice napojnog voda, a međusobno se ne smiju povezivati.
Prilikom pregleda lok. prije vožnje, obavezno pregledati kočničke spojnice i čeone slavine.

Služba za vuču vozova

5
Sarajevo

TROŠKOVI VUČE
za 2016/2017 god.