Republic of the Philippines

Department of Education
Region I
SCHOOLS DIVISION OF ILOCOS NORTE

Edukasyon sa
Pagpapakatao 8
Ikaaapat na Markahan – Modyul 2:
Pagsasabuhay ng Katapatan sa
Salita at Gawa: Pagkakaroon ng
Komitment sa Katotohanan at
Mabuting Konsensya
MELCS
• Naipapaliwanag na: Ang pagiging tapat sa salita at gawa ay
pagpapatunay ng pagkakaroon ng komitment sa katotohanan
at ng mabuti/matatag na konsensya. May layunin itong
maibigay sa kapwa ang nararapat para sa kanya, gabay ang
diwa ng pagmamahal. (EsP8PBIIIh-12.3)
• Naisasagawa ang mga angkop na kilos sa pagsasabuhay ng
katapatan sa salita at gawa. (EsP8PIIIh-12.4)

Inihanda ni:

ANTONNETTE JOYS M. DE LARA

Guro I
San Nicolas National High School

1
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikawalong Baitang
Share-A-Resource-Program
Ikaapat na Markahan – Modyul 2: Pagsasabuhay ng Katapatan sa Salita at Gawa:
Pagkakaroon ng Komitment sa Katotohanan at Mabuting Konsensya
Unang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag

sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Antonnette Joys M. De Lara
Editor: Liza M. Piwit
Tagasuri: Amalia S. Labi-i
Tagapamahala: Joann A. Corpuz
Joye D. Madalipay
Santiago L. Baoec
Jenetrix T. Tumaneng
Amalia S. Labii
Division Design & Layout Artist: Bryan S. Maneja

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Schools Division of Ilocos Norte

Office Address: Brgy. 7B, Giron Street, Laoag City, Ilocos Norte
Telefax: (077) 771-0960
Telephone No.: (077) 770-5963, (077) 600-2605
E-mail Address: ilocos.norte@deped.gov.ph

2
 8
Edukasyon sa
Pagpapakatao 8
Ikaaapat na Markahan – Modyul 2:
Pagsasabuhay ng Katapatan sa
Salita at Gawa: Pagkakaroon ng
Komitment sa Katotohanan at
Mabuting Konsensya
Paunang Salita
Ang Contextualized Learning Module o CLM na ito ay maingat na
inihanda para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo
ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat
aralin at malinang ang mga kasanayang itinakda ng kurikulum.

Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na

naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng mga
magulang o kung sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-
aaral sa kani-kanilang tahanan.

Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang

nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang
magsasabi kung kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa
guro. Mayroon ding pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat
naman ang natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o
mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan namin na
magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.

Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang CLM na ito

upang magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o
mamarkahan ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay
na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.

Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang

guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at
paggamit ng CLM na ito.

Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga

tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila
sa paaralan.
 Alamin

Hangad ng lahat ang tapat na kapwa. Mula pagkabata, lahat tayo ay

hinuhubog na maging tapat sa salita at gawa. Ang katapatan ay isa mga
pinahahalagahan na katangian ng bawat isa sa atin.
Sa napakaraming sitwasyon sa ating buhay, hindi maiiwasang masubok ang
ating katapatan. Kaya naman sa modyul na ito, pag-aralan ang mga dapat tandaan
upang maisabuhay ang katapatan sa salita at gawa.
Ang mga sumusunod na pagkatuto at kasanayan ay inaasahang malinang sa
iyo, sa pag-aaral mo sa modyul na ito:

• Naipapaliwanag na: Ang pagiging tapat sa salita at gawa ay pagpapatunay

ng pagkakaroon ng komitment sa katotohanan at ng mabuti/matatag na
konsensya. May layunin itong maibigay sa kapwa ang nararapat para sa
kanya, gabay ang diwa ng pagmamahal. (EsP8PBIIIh-12.3)
• Naisasagawa ang mga angkop na kilos sa pagsasabuhay ng katapatan sa
salita at gawa. (EsP8PIIIh-12.4)

Maghanda na! Subukin natin ang iyong kaalaman sa aralin na ito.

 Subukin

Paunang Pagtataya

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap. Tukuyin kung

Tama o Mali ang nilalaman ng pangungusap.
1. Hindi mahalaga ang maging tapat sa salita at gawa.
2. Ang pag-amin sa kasalanan ay patunay rin ng katapatan.
3. Sa pagiging tapat ng bawat isa, mabubuo ang pagtitiwala.
4. Ang pagsisinungaling ay normal lang at dapat gawin ng tao.
5. Ang pangongopya ay hindi maituturing na pagsisinungaling.
6. Ang taong nanloko ng isang beses lamang ay maituturing pa ring tapat na
tao.
7. Ang pagsasabi ng katotohanan ay maraming magandang bunga na
maibibigay sa bawat isa.
8. Ang isang taong may komitment ay nagpapakita ng pagtatalaga ng sarili
sa isang tungkulin o gawain.
9. Ang katapatan ay isang birtud na nangangailangan ng kolektibong
pagkilos upang mapanatiling buhay at nag-aalab.
10. Ang isang taong nagsinungaling, nanloko o nagnakaw ay nagkakaroon
ng lamat sa kanyang sarili at kanyang relasyon sa kapwa.

Pagsasabuhay ng Katapatan sa
Aralin Salita at Gawa: Pagkakaroon ng
2 Komitment sa Katotohanan at
Mabuting Konsensya
Sa nakalipas na aralin, natutunan mo ang kahulugan ng katapatan sa salita
at gawa. Sa araling ito, tutukan ang mga dapat isaalang-alang upang maisabuhay
ang katapat sa salita at gawa.
Para maisakatuparan ito, balikan muna ang iyong mga natutunan sa
nakalipas na modyul.

Balikan

Gawain 1: Katapatan, Ano Ba Ito?

Panuto: Ibigay ang kahulugan ng katapatan gamit ang isa o dalawang pangungusap
lamang. Gamitin ang mga salita sa ibaba upang makabuo ng pangungusap.

2
 Ano nga ba ang katapatan?

❖ totoo ❖ mabuti ❖ salita

❖ tao ❖ sinungaling ❖ gawa
❖ tapat ❖ pagsasabi ❖ pagiging

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
KRAYTIRYA Higit na Inaasahan Nakamit ang Hindi Nakamit ang
(5 puntos) Inaasahan inaasahan (3
(4 puntos) puntos)
Nilalaman Malawak ang mga ideya Kumpleto ang mga May mga
at kaisipan tungkol sa ideya at kaisipan kakulangan sa ideya
katapatan tungkol sa katapatan at kaisipan tungkol
sa katapatan
Organisasyon Organisado at may Malinaw at maayos ang Hindi masyadong
ng mga Ideya malinaw na kaisahan paglalahad ng kaisipan maayos at malinaw
ang daloy ng paglalahad tungkol sa katapatan ang paglalahad ng
ng kaisipan tungkol sa kaisipan tungkol sa
katapatan katapatan
Wika at Angkop at wasto ang May ilang salitang hindi Maligoy at hindi
Gramatika mga salitang ginamit angkop ang angkop ang mga
pagkakagamit salitang ginamit

Tuklasin

Gawain 2: Matapat Ka Ba?

Panuto: Maging matapat sa pagsagot sa bawat pahayag upang masukat ang iyong
katapatan sa salita at gawa. Lagyan ng tsek (✓) ang Palagi, Madalas, Paminsan-
minsan o Hindi Kailanman batay sa iyong karanasan.

3
 Hindi
Palagi Madalas Paminsan-
Mga Pahayag Kailanman
(3) (2) minsan (1)
(0)
1. Inaamin ang kasalanan sa
magulang.
2. Nagbabalik ng mga bagay
na napupulot na hindi sa
iyo.
3. Sumusunod sa mga health
protocols bilang
proteksiyon sa COVID-19.
4. Hindi lumalabas ng bahay
kung ipinagbabawal.
5. Hindi nagpopost sa social
media ng mga hindi
totoong impormasyon.
6. Nagsasabi ng totoo
anuman ang sitwasyon.
7. Nagsasabi ng totoong
nararamdaman sa isang
tao.
8. Hindi nang-aangkin ng
gamit na hindi iyo.
9. Nagsasauli ng sobrang
sukli sa tindahan.
10. Naniniwala sa
kasabihang, “Honesty is
the best policy.”
Bilang ng Tsek:
Halimbawa: Palagi: 8 tsek x 3 = 24, Madalas: 2 tsek x 2 = 4, pagsamahin
ang 24 + 4 = 28 (iskor)
KABUUANG ISKOR:
INTERPRETASYON

26 – 30 Wala nang hahanapin pa. Likas kang matapat sa

salita at gawa!
16 – 25 Kinakikitaan ka ng pagsusumikap na mapanatili
ang pagiging matapat. Ipagpatuloy.
6 – 15 Mas malilinang ang kakayahang maging matapat
kung isasapuso ang kahalagahan ng katapatan sa
salita at gawa. Sumangguni sa taong maaaring
makatulong sa iyo.
5 pababa Ang katapatan ay kailangan ng bawat isa upang
makapamuhay ng matiwasay kasama ng kapwa
sa lipunan. Magkaroon ng pagsusumikap at
sumangguni sa taong maaaring makatulong sa
iyo.

4
 Suriin

Pagiging Matapat sa Salita at Gawa

Ang katapatan ay isang birtud na nangangailangan ng kolektibong pagkilos
upang mapanatiling buhay at nag-aalab. Ang pagkakaroon ng malawak na kaalaman
at sapat na kakayahan ang magiging sandata upang maging kaisa sa pagpapanatili
ng buhay at kinang nito.
(https://www.slideshare.net/meglauryn23/modyul12katapatansasalitaatsagawa)
Isa ang pagiging matapat sa mga kaugaliang makapagbibigay ng mapayapang
buhay sa bawat isa sa atin. Kung maisasabuhay ng bawat isa ang kanilang
katapatan, makabubuo sila nang maayos na ugnayan sa kanilang kapuwa.
Mabubuo ang pagtitiwala ng iba dahil batid nilang buo ang iyong loob na
gumawa ng mabuti at tuparin ang iyong ipinangako.
Kapag naisabuhay din ang katapatan, makabubuo ito ng prebelihiyo sa iyo
na malayang masabi ang lahat ng bagay na mayroong katotohanan. Ang pagsasabi
ng katotohanan ay maraming magandang bungang maibibigay sa bawat isa.
Kung tapat mong maihahayag ang iyong damdamin, at ng iba tao, malaki ang
pagkakataon na mapaunlad ng bawat isa ang kanilang mga sarili.
(https://www.panitikan.com.ph/bakit-mahalagang-isabuhay-ang-katapatan-sa-
salita-at-gawa)

Pagkakaroon ng Komitment sa Katotohanan

Ang pagiging tapat sa salita at gawa ay nagpapatunay ng pagkakaroon ng
komitment sa katotohanan at ng mabuti at matatag na konsensiya. May layunin
itong maibigay sa kpuwa ang nrarapat sa kaniyagabay ang diwa ng pagmamahal.
Upang maisabuhay ang katapatan sa salita at gawa, kinakailangang ang tao ay
magkaroon ng komitment sa katotohanan. Kinakailangan tanging ang katotohanan
lamang ang maghari sa kanyang mga kinikilos at winiwika. Ang taong may
komitment sa katotohanan ay hindi magsisinungaling, manglilinlang o manloloko.
Pagkakaroon ng Komitment sa Mabuti o Matatag na Konsensya
“Malinis ang konsensya ko.” Malimit na marinig ang katagang ito sa mga
pelikula o teleserye. Ito ay nasasabi ng karakter kapag pinagdududahan ng ibang
tao. Ang isang taong tapat ay may malinis na konsensya. Sinasabing nakakatulog
ito ng mahimbing sa gabi sapagkat alam nito na wala itong ginagawang masama o
panloloko sa kanyang sarili man o sa kanyang kapwa.
Ang isang taong nagsinungaling, nanloko o nagnakaw ay nagkakaroon ng
lamat sa kanyang sarili at kanyang relasyon sa kapwa. Tandaan na ang pagiging
matapat sa salita at gawa ay naisasabuhay sa pamamagitan ng pagkakaroon ng
komitment sa katotohanan at mabuting konsensya.
Ang matapat na tao ay hindi kailanman magsisinungaling, hindi kukuha ng
bagay na hindi niya pag-aari at hindi manlilinlang o manloloko ng kaniyang kapwa
sa anumang paraan. Ito ay ang pagkakaayon ng isip sa katotohanan.
Angkop na Kilos sa Pagsasabuhay ng Katapatan sa Salita at Gawa
Ang hindi pagsisinungaling o pagsasabi ng katotohanan ang kilos na dapat
pakatandaan anuman ang sitwasyon o kinalalagyan upang maisabuhay ang
katapatan sa salita at gawa. Ang pag-amin sa kasalanan ay patunay rin ng
katapatan. Ang pagsasauli ng gamit na hindi iyo maging ang hindi pandaraya tulad
ng hindi pangongokpya sa eksam ay maitututing ring angkop na mga kilos.

5
 Naipapakita ang katapatan sa salita pamamagitan ng paggamit ng matatapat
na mga salita. Ang katapatan ay makikita sa pagsasabi at pagsasabuhay ng mga
ugali na naaayon sa kung ano ang tinatanggap na totoo, tama, mabuti, amgkop at
moral para sa sitwasyon.
Mga katangian ng taong may katapatan sa Gawa
1. Hindi siya manloloko, manlilinlang o magsisinungaling upang makuha
lamang ang kanyang gusto sa kapuwa.
2. Hindi siya nabubulag ng pera upang gumawa ng bawal O mali na lalong
ikahihirap ng nakararami.
3. Hindi niya binabaluktot ang katotohanan upang hangaan at tanggapin ng
mga taong kaniyang nasasakupan.
4. Hindi siya kukuha ng mga bagay na hindi kaniya kahit na may pagkakataon
siyang gawin ito para sa sariling kapakanan.
5. Sisikapin niyang gawin ang kaniyang mga sinabi o ipinangako bilang patunay
ng kanyang katapatan.
6. Tatanggapin niya, magpapaliwanag at hihingi ng paumanhin sa
pagkakataong nabigo siya o di nakumpleto o di nagampanan nang husto ang
pangakong binitawan.

Pagyamanin

Gawain 3: Magnilay Tayo!

Siguradong marami ka nang natutunan sa aralin na ito. Panoorin ang short film na
ito at sagutin ang mga katanungan sa ibaba.

(https://www.youtube.com/watch?v=5s8nShm3h2Y)

6
Mga Gabay na Tanong sa Pagninilay:
1. Ano ang nangyari sa dalaga sa short film?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. Paano naipakita ang katapatan sa short film?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
3. Ano ang gagawin mo kung ikaw ang nasa sitwasyon ng batang babae?

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
PAMANTAYAN SA PAGSAGOT SA MGA TANONG
Puntos Pamantayan Katangian ng Paliwanag
5 Napakahusay Malinaw at maayos ang pagkakasulat ng ideya at daloy
ng paliwanag. Nagpapakita ng maliwanag na
kamalayan sa gawain
4 Mahusay Maayos ang pagkakasulat at daloy ng paliwanag. May
sapat na kamalayan sa Gawain.

3 Katamtamang Katamtamang husay ang daloy ng paliwanag

Husay

Isaisip

Tandaan…
Ang pagkakaroon ng komitment sa katotohanan at ng mabuting konsensya
ay patunay ng pagsasabuhay ng katapatan. Basahin ang maikling talata na ito
tungkol sa mabuting dulot at kahalagahan ng katapatan para sa bawat isa.
“Be honest with yourself, with others, and with God at all times. Being honest means
choosing not to lie, cheat, or deceive in any way. When you are honest, you
strengthen your character and as a result you can serve God and others more fully.
You will be blessed with peace of mind and self -respect. The Lord will trust you and
make you worthy to enter His holy temples.”

Isagawa

Gawain 4: Katapatan Mo, Isabuhay Mo!

Panuto: Suriing mabuti ang larawan at isulat sa ibaba ang angkop na kilos na
nararapat gawin upang maisabuhay ang katapatan sa salita at gawa.

7
Kung ikaw ang nasa sitwasyon ng mga bata, ano ang nararapat mong gawin?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
PAMANTAYAN SA PAGSAGOT SA MGA TANONG
Puntos Pamantayan Katangian ng Paliwanag
5 Napakahusay Malinaw at maayos ang pagkakasulat ng ideya at daloy
ng paliwanag. Nagpapakita ng maliwanag na kamalayan
sa gawain
4 Mahusay Maayos ang pagkakasulat at daloy ng paliwanag. May
sapat na kamalayan sa Gawain.

3 Katamtamang Katamtamang husay ang daloy ng paliwanag

Husay

Gawain 5: Katapatan Mo, Isapuso Mo!

Panuto: Matapos magnilay-nilay tungkol sa katapat sa salita at gawa. Gumawa ng
maikling listahan ng iyong mga pangako sa sarili upang maisabuhay mo ang
katapatan. Sumulat lamang ng maiikling pangungusap gaya ng nasa halimbawa.

Pangako, Ako ay Magiging Tapat Habambuhay

❖ Halimbawa: Pangako, hindi ako magsisinungaling kay nanay.

❖ ________________________________________________________________
❖ ________________________________________________________________
❖ ________________________________________________________________
❖ ________________________________________________________________
❖ ________________________________________________________________

8
 Tayahin

A. Basahin at unawaing mabuti ang bawat sitwasyon. Isulat ang T kung

Tapat at isulat ang DT kung Di-tapat ang kilos sa sitwasyon.
____1. Inamin ni Jay na niloko niya ang kanyang nobya.
____2. Sinagot ni Karlo ng tapat ang lahat ng katanungan sa kanya ng nars.
____3. May napulot na isang daan piso ang bata at pinambili ito ng mga kendi
at chichirya.
____4. Hindi gumawa ng takdang-aralin si Ina dahil mangongopya nalang ito
sa kanyang kaklase.
____5. Dinala ng magbabarkadang Jin, Roy at Lex and napulot nilang pitaka
sa police station.
____6. Sinabi ni Mia na uuwi siya ng ala-sais ngunit umuwi ito ng palihim ng
ala-diyes ng gabi.
____7. Humingi ng paumanhin ang batang lalaki ng mabunggo ang
naglalakad na ginang.
____8. Walang alinlangan na nagtaas ng kamay si Miko noong nagtanong ang
kanilang guro kung sino ang nahuli sa klase.
____9. Itinuro ni Leo si Miko bilang salarin sa pagkabasag ng paso sa kanilang
paaralan kahit siya talaga ang may kasalanan.
____10. Ipinaliwang ni Mr. Castro na lumabas siya ng gabing iyon kahit may
curfew para bumili ng gamot ng anak na sumasakit ang ngipin.
Rubrik sa Pagtala ng mga Pangako para Maisabuhay ang Katapatan
Nangangailangan Iskor
Napakahusay Mahusay
Pamantayan ng Pag-unlad (6
(10 puntos) (8 puntos)
puntos)
Nakatala ng Nakatala ng tatlo Nakatala ng
Nilalaman limang patunay o apat patunay ng dalawa o mas
ng mabuting mabuting mababa pang
pakikitungo sa pakikitungo sa patunay ng
kapuwa kapuwa mabuting
pakikitungo sa
kapuwa

Karagdagang Gawain

Gawain 5: Katapatang Iyong Naipamalas, Ipagmalaki!

9
 Aking Katapatan
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

Panuto: Ibahagi ang isang karanasan kung saan naipamalas mo ang iyong
katapatan. Ilahad ang iyong karanasan sa isang mailki na talata.

RUBRIK SA PAGMAMARKA NG MAIKLING TALATA

Kraytirya Napakahusay (5) Mahusay (4) Hindi Mahusay (2) Puntos
Nilalaman Nakapaglahad ng Nakapaglahad ng Nakapaglahad ng
karanasan na karanasan na hindi karanasan na hindi
nagpapakita ng gaanong nagpapakita ng
katapatan nagpapakita ng katapatan
katapatan
Organisasyon Organisado at Di gaanong Hindi organisado
ng mga lubos na organisado at ang ginawang
kaisipan naipahayag ang hindi lubos na pagpapahayag sa
kaisipang nais naipahayag ang kaisipang nais
iparating kaisipang nais iparating
iparating

10