Vo Nhat -Kim Lan- 1. GIOL THIEU: 1. Tie gia ~ Kim Lan la guong mat xudt sic cita van hoc hign dai Viét Nam ctta cdc giai doan trude i sau nm 1945, Kim Lan sing téc khong nhiéu nhung dng cé nhieu tac pham duge coi la Gt tac. Ba ao nghigp sng tac: chuyén viét truyén ngin cudc séng va con ngudi 6 ving dong bang ic bd. “Vg nhit” duge coi la kiét tac trong gia tai tic phim ctia Kim Lan. Day cng la mét tac pham xuat sae cia van xudi Viét Nam. ~ Xudt xc: tién than téc phim 1a tigu thuyét “X6m ngy cu” nhung bi mat ban thao, hoa binh Igp lai 1954, Kim Lan dya vio mét phan cét truyén trong xém ngy cur dé viet vo nhat. - Béi canh truyén ngén: nan doi 1945 - ¥ nghia nhan dé: ¢6 ¥ nghfa quan trong d6i véi mot tée phém van hoc. C6 thé coi nhan 8 la ten goi dira con tinh thin cita nha van. Vi thé, nha van nao cling muén dat cho téc pham mét tén goi hay, ¥ nghia.“Vo nhat” cia Kim Lan la truygn ngin ¢6 nhan dé déc dao va ¥ nghia. 11. PHAN TIC! 1. Nghé thut xay dung finh hudng truyén: a. Tinh huéng truyén duge xay dung ngay tir nhan dé “vg nhi - Vg: mot danb tir chi ngudi, 46 la mot ngudi rat quan trong trong cude ddi cla ngudi dan dng va viée lay vo 1a viée hé trong, phai tudn thi theo phong tuc tap quan thiéng liéng ciia van héa truyén thong. _ Nhat: Hanh déng ngau nhién, thé o, khéng cha quan, Dong tir nay thudng duge két hop voi hing danh tir it gia tr] hodc v6 gia tri, nhing thir ngudi ta nhat 6 dudi dat. Dong tir nay dura ra cm nhén gia tri ciia con ngudi bj coi ré ring nhur €6 rac, ngoai ra cling goi hoan canh é0 le ca ngudi chéng nghéo dén ndi phai nhat vo. ~ Nhan dé goi gid tri nhdn dgo va hign thyc cla tac phim:ng nan di * Nhan dé truyén 4a gig a bi tror én da gin é a ai Jn phan con nguol @ oid gidp ngudi doc cam nhan duoc than bao bot, v6 git ee Vi nan d6i khiing khiép, thé tham, thin phan con ngudi tro nén ré ring, 1, NEudi ta c6 thé nhat duge dé dang nhu nhat cai rom, cai rae & bén dubng. * Té cdo 161 de eta thue din Php, phat xt Nhit da ey ra nan d6i khsing khiép trons lich sit. Mia thu nam 1940, phat xit Nhat vao Dong Duong. Thue din Phap 43 cau ket voi bon Nhat théng tri nhan dan ta, Nhan dan ta roi vio tinh ednh mot e6 hai trong. Bon thye dan Phap va phat xit Nhat buge neu néng din phai nhé lia va hoa mau dé trong day, phe ve cho nhu cdu chién tranh. Newai dan 6 céc tinh ding bang Bic b6 lam vao nan doi khung khiép. Nguoi chét déi nhur nga ra, ngudi séng xanh xAm, di lai dat dé nhur hing bong ma. Khong gian van lén mui am théi ciia ric ruéi va mui gay cla xdc ngudi. Trong nan déi dy, than phan con ngudi tré-nén ré ring khdng khac gi c6 rac. * Khang dinh khat vong séng minh ligt ctia con nguisi. Dau bj day vao bude dudng cing, dimg bén ba vuc ciia nan déi va cdi chét, nhimg ngudi déi van khéng nghi dén cdi chet ma van nghi dén cai séng. Anh Trang dau phai day xe théc cho Nhat dé kiém séng, khi thay ngudi dan ba quyet tm theo minh cing lo ling, chgn nghi, nhung ri khat vong hanh phic da chién thang. Giira mét bén 1a nan déi va. mot nén 1a hanh phtic gia dinh, Trang da quyét dinh lay vg, xay dung gia dinh hanh phuc. Dé la triét li sng giau tinh nhan ban cia mot nha di minh. van gn bé véi con ngudi, cude déi bang cd mau thi + Qua nhan dé truyén, Kim Lan con ca ngoi tim long nhan hau ciia ngudi lao déng nghé nhat la tam long ciia me con Trang. Anh Trang di khéng gidu c6 gi, nhung khi nhin thay ngudi dan ba déi khat, khd sé, anh da mua banh dic cho thj an. Thay ngudi dn ba quyét tam theo minh, Tring khéng coi thung, khinh bi ma chap nh§n chi lim vo, tran trong, nang niu hanh phic. Ba cu Tit cing vay. Ban diu, ba. khéng muon chap nhan cuge hén nhan day nghich Ii, nhung vi thong con, thong dau, ba da mig cho hanh phic ciia con, khuyén con 1c vé dao li, 1€ séng cao dep ciia con ngudi va tin vao tridt li sng vui vé, lac “Tam long eta me con bicu Tir nhw m6t ngon hia héng dm ép gitta khung anh toi sim vi d6i khat & ang qué Viet Nam ning nm trude Céch mang thang Tim. Phai Ghang, dé ciing li thién chiée cao e& cia van hge duge thé hign mot céch ty nhign va day tinh hehe thuat trong trang viet cia Kim Lan: Nghé thudt lam néy né & con ngudi niém tin va khat vong hung t6i chan Ii"? ; 4 -Nhan dé truyén tuy ngdn go" nhung da the hign, wetuing nhan dao sau sic, méiimé va day cam déng iia nha van Kim Lan. Ong sd a xe trong cho cuge déi ngudi lao déng nghéo khé dudi hai tang xiéng xich Nhat, Phap; pl edn rong ngoi ea shims hae ne cha cro! ic ciza ngudi ndng dan; 8 céo t6i ae eta by i" dep, nat la khat vong hanh phic oe en en, a bon thy dan, phong kién, phat xit; khang dinh triét Ii song nhing diéu thud quan ciia dan gian. * ¥ nghia nghé thudt:~ Tén truyén ohi yén ghi nhan mét ti éne é are 7 F a ti © éo le, doc ngudi, Ibi cuba ee St tinh hudng éo le, doc doi ctia truyén va ruyén va ta } wz ae a. 2 . ee yen va tac dong dén dign bién tém trang, hinh dong cua nhig ngudi c6 | hay vita bi tham, vira thim dam tinh chi ¥ dic biét ciia ngudi doc. Tinh hung éo le dé di mé dau cho sy bien n quan. Nhuw vay, tén truyén da két tinh ia tei . : Vay, tén truyén da két tinh gid tri hign thyc, nh’n dao va nhig sang tao nghé thuat déc dao cia Kim Lan. 04. A hacen 6c dio ciia Kim Lan, g6p phan kim nén sy thinh céng ea téc phim, mot téc phim do gudi viet nhung giéng nhu than viét, nan huong truygn duge tao dung tir nhing nghich li: Nghich li & cha thé hanh dong nhat _ .” Chang nhat duge vo mot céch dé ding, khién moi ngudi lm tuéng anh ta c6 diéu kién tot dep tuyét voi; thyc té, chang rat xdu trai, thé vung, nghéo khé, dan ngy cu tinh cach ng nghéch, tré con; nhu thé dang 1é anh chang rat khé lay vo nhung thyc té anh Trang lai lay dugc vo mét cach dé dang, chéng vanh. *Nghich li trong hoan cdnh chon vg: ~ Hén nhan la biéu tugng cia sur sng, la dé dumg xay gia dinh, dé mé ra mét cuge séng méi, 4m 4p, binh yén, hy vong, théng thang ngudi ta “dumg vo ga chong” lc “in nén lam Vay ma cuéc hén nhan ciia chang bat dau trén chét dang biia vay cuéc séng xung quanh. ‘n nan déi, su lanh ling, dau khé va cai *Ngac nhién cia moi ngwdi khi chang lay vo: - Ngwoi din xm ngy ew: bat ng@, thay la ling réi ho lai ai oan nghT anh chang edn ruéc cia ng doi vé va ho lo King biét c6 nudi ndi nhau trong cai thi nay khong ~ Ba cu Tit: ngac nhién bat ngd khi thay ngudi dan ba la trong nha cia minh va 6 biét bao nhiéu cau héi, ban khodin trong suy nghi ciia ba, dén khi chang giai thich ba m - Ban than Trang 1a ngudi trong cudc cing khong khoi ngac nhién, Trang thay vo ngdi trong phdng ma vin nghi hoe “ra la minh da c6 vo 16i u?” Trang ¢6 hanh phiie thye sir va cit nghi chong gidc mo c. Gid tri cia tinh hudng truyé * Gia tri hign thye - Tinh hudng da phan dnb chan thyc bir tranh ngudi dan Vi ét Nam trong nan di ++Khéng gian ngdp tran am k © Doan ngudi bong bé v u ; lén xanh xdm nhu nhimg bong ma”, “ khong bud dat diu nhau: “Adi chiéu Ii lugt bdng bé , dat diu nhau ing nao ngudi trong Ling di chg, di Lamding khéng gap ba bin edi thay nim cong queo bén dude, ho 18 nhGing newer dang S972 nhung lai duge nha van so sanh nhu nhimg bong ma. a © Hinh anh thiéu size séng: ho dang song biing tan luc bang hoi thé cudi cing © Nha vin con miéu ta ngwoi chét: nhut nga ra Snam cong quce bén duong An e Am thanh: tiéng qua kéu gao lén timg hai thé thiét, am thanh ma qual va day ghé ron, am thanh thir hai la ém thanh lanh Iéo tir nhiing gia dinh ¢ thoi heo hit, lanh ngat tir canh déng théi vao. mii dm théi cita réc rudi va mii gay ctia xée ngudi © Béng ti: hai bén up sip tai om, khdng nha nao c6 bong dén, Anh Ita. _ => Dé la khéng gian ngdp tran dm khi lam nén cho cuge hon nhan cia chang, nO hién len lanh léo, am dam, thé lurong, ranh gidi gitta nguai va ma, giita sir song vd edi chét, mong anh nhue soi tée. Coi dm va lan v6i coi dieéng nhue mudn phi: Chis dieong thé. Tréin gian mat me bévuc ctia dm phi. Doan mo dau truyén cho ta thdy edi nhin te tdi vé cdi thai ghé ron, hién thie cude séng dicac nhin gidng nhue mét bai tha ma khong 6. ‘6 ngutai chét, dm thanh ciia gi6 - Tinh huéng truyén phan anh chiéu sau eda hign thye qua than phan, gia tri con ngwoi bi hity hoai mdt cdch dau dén trong nan déiz + Cai doi hity hoai hinh hai, dang vé cia con ngudi: © Ngudi din xém ngu cu: “ nhimng khudn mat hc hdc va u tdi cia ho”=> ho hign len yéi dang vé héc hac, u t6i. ‘© Neudi vg nhat an ban trong mét bé dang toi ta, do quan nhur 16 dia, gy sop hin di, khuén mat ludi cay xam xit, chi con 6 hai con mit. => Con nguéi trong nan doi thiéu thén v6 cig, ho khong can miéng Gn dé duy tri sw séng chinh diéu do khién ho suy kiét dé réi trén khudn mat, hinh hai la mét bG dang v6 cing tham hai dang throng. + Cai déi Iniy hoai nhan cach tam hon ngwdi vg nhgt: @ Thi chi nghe loi néi dita ciia chang ma ngay lap tite bam viu vai hy vong sé duge an. Chi vi migng an ma bd qua thé dign, phép lich su, bo qua sy duyén dang y tir cia mot con gai: “thay miéng An, hai con mat thi tic thi sang Ién” va “ngdi sa xudng, an that rai “cam dau vao an khéng chuyén tro gi ; : @ Thi cdn bau viu vio cau néi dita tm pho, tam phao cua Trang dén trong loi néi ctia chang cé hain tir *néi dia”, chi véi edu néi dy théi, chi da theo khéng mot nguisi din éng dé tran cdi déi, kiém ming &n, bo qua sy than trong lé gido dé tré thanh vg cua mot ngudi dung, + Cai déi con hiiy hogi di nhiing gid tri thiéng lieng exia cuge sug con ngudi: => Cude hén nhan caching: © Theo lé thudng, hon nbn bit ngudn tir tinh yéu, ho yeu nhaw, cm mén nhaw, tim higu nhau hode hon nhan bat ngudn tir sy dong tinh, sy mon ding hd doi ea nha trai va nha 4gai; nhumg déi voi cha %, 2 ‘Si chang va noua v: DAL noun tr sic Iya ea ngudi vo n thi khong h sudn tit tinh yeu cding khong ding budn, nd dane eee tone M8 ho pha duyén pha Kiép v6 nhaw. DS Ha duyén ch&t, Xudt phat eae te MSU tr edu hd dia, tie ming dn, tie mye dich chay tron edi di, cat Phat diem oai om, thim hai. © “Dam cudi” nhing gi aecsaquer Tet n quan dén cude hén nhan nay bi ha gid thé tham ar am cuéi khdng c6 tude dau ma chi 6 canh anh chang dua vo ve mot cach Iii nul trong mét budi chiéu day am khi > Cé dau vé nha chd 5 dng 3 poe ave * Co dau vé nha chéng khéng c6 quan do dep ma chi ¢6 b§ quin do rich ti toi nhu t6 dia, nén rach, dang vé citi dau tdi nghiép > Dem tan hén khéng dign ra trong khung canh king man ma dién ra trong khong gian tang tc véi nhiig 4m thanh than khéc vang lén tir nhiing gia dinh cé ngudi chét di > Bita com dau tién cia ning dau méi tai nha chéng thim hai chi ¢é rau chudi, ndi chao Jong bong va ndi chdo cam dang nghét. b. Gia tri nhan dao: * Sy d6i khat khong lam con ngwai mAt di lng nhan Ai: - Nhan vit anh Trang sin sing chia sé miéng dn, chia sé cude d minh v6i ngudi dan ba xa la. = Ba cu Tirsin sang dén nhan ngudi con dau, khéng nhiing thé ba cy con biét on vi nho: 6 thi ma con trai minh cé vg. Cu Tit con mimg lng, sin sing vun dap cho hanh phic ciia con trai va con dau. Dé 1a tam léng nhan ai cla mOt ngudi me nghéo ctia minh dé cuu mang mét ngudi dan ba xa la. - Nhang ngudi dain xém ngu cu: ching kién cudc hén nhan cia chang trong choc lat, ho da vuon lén duge bong t mai nha, t6 dm cia sing sé chia t6 am a ling, tuoi i cai chét gidp chang thang ndi so. - Vé Thi lic dau thj chip nhan theo khong cl im dén anh dé tron cai doi, cing co thé vi mét niém hy vong boi mot ngudi dan dng véi hanh dng hao phong nhur chang thi gia canh khim kha, sé gitip thi thoat chét doi. - Khi vé dén nha chang, thi dua doi mat nhin xung quanh ngoi nha riim 4, rich nat, tigu doi, thir ma thj tim cach trOn, thj nén tiéng thé dai, nhat mép cudi nhat an thi hoan toain c6 thé bude ra khoi cude dist 6 thé vin vao loi ndi d t i nhung thj vain khong tmy xr nhu vay, A vun ven cing ching diéu d6 chimg t6 trong sdu thin ngudi phy ni nay Ja khat vong hanh phic. vong*Sw déi khat khong lam cho con ngudi 1 tin vao mét turong lai t6t dep: ~ Khong gian trong téc phim co swe déi ty . eee 2 bé + Mé dau téc phim trude khi chang dura vg vé nha dé 14 khéng gian chim trong bong toi, am dam, chét chée, khéng gian ngaip tran tir khi. oo. . + Khéng gian budi sing hém sau khi chang co vg nhs c6 gi dé mai mé véi anh sang, cia mia hé, can nha gon ging, sach sé va tran day sinh khi. No khién Trang day niém tin vao cude séng gia dinh va tuong lai. ~ Nhitng loi ba cu Tie néi v6i cic con: “biét thé nao ho con ai dau ba hg ai khé ba doi co ra rdi thi con chau chiing may vé sau” va “Cam day may a! ngon dao dé cit thir an ma xem. X6m ta khdi nha con cha ¢6 cém ma an day”. Ba luén néi vé nhing dicu tot dep vé sau nay, dé chinh la hy vong cho hanh phiie cua con ciing gieo rac vao cdc con cua ba c6 niém tin, khat vong déi doi cho tuong lai. : xuat hién trong tam tri cla chang gieo vao - Hinh énh lé co dé phap phoi cudi truyé trong anh mét niém tin vé mét tuong lai khéng xa sé tim dén Anh sang cia céch mang va ld cd dy sé la diém tya ving chiic gitip chang va gia dinh cing voi nhimg ngudi dan song ngu cu chién thing dugc nan déi chién thang duge cai chét. 2. Ngh@ thudt xy dyng nan vit: a. NHAN VAT TRANG: *Ngoai hinh, lai lich, hodn cdnh: - Trang la mét ngudi duge tao héa déo got rit so sai, thé kéch . Khi bude vao trang van ciia Kim Lan, Trang 1a mot chang trai rét xdu trai c6 nhig nét thé: hai mat nhé ti, cai dau troc nhin, guong mat thé kéch véi cdi ham thi banh ra va than hinh thi to (lung to nhu lung gau) con c6 vé ngé nghéch, thi thoang hay ngtra mat lén troi cusi va 6 tt vita di vira lim nham nhiing diéu ma anh ta nghi. - Trang xuat than trong mét gia dinh nghéo khé - me géa con cdi, nghé nghiép thi vat vudng (kéo xe bd, ché théc thué cho lién doan), ching la dan ngu cu (bi coi thing vi phai di 6 nh@) a =>Vi nhiing diéu dy, Trang da nhiéu tudi ma cha c6 hanh phic gia dinh. - Ba thé, anh [gi la ngudi dan x6m ngu cu, truéc Cach mang thang Tm thudng bi ngudi lang khinh bi: “Trai lang 6 vay con dong Cé-sao em lai ldy chéng ngu cue" *Tinh cach cia Tring: | ; - Trang la ngwéi lao dong nghéo kho, trong thign: 6., + Anh kiém séng bin hoi, nude mat eva minh. X dan séng trong canh nude m: dong tan nhan. “Hoan canh at thue nghiém ng i nghé diy xe théc thué cho bon Nhét, kiém sng bing chinh mo ét dén cing, than phan Trang [a thén phén cia nhang ngudi nong nha tan, bj bon thye dan, phong kién cha dap, béc I6t sire lao ‘ain tinh con nguai nhdt dinh sé thay déi". Quan nigm | vi hoan canh, dé Y da gitip Nam Cao di vao tin oting néi kh ctia con ngudi khi bj tha hoa { hoan canh, dinh mat ca nhan hinh, nhén tinh vén trong sng nhu nhimg mach nguon chua ai khoi cla ngudi lao dong. Nhung nghé thud [dim nay no 6 con nguai niém tin vao ban than Va khét vong hueéng t6i chan li. Kim Lan khéng 48 nhan vat cia minh roi vao bi kich sinh ra ‘am ngudi ma Khéng duge séng cudc doi cia mét con ngudi. Dau cuge sing c6 cuc kho den dau, Trang van gitt ving nan cach, phim chat kim ngudi. - Trang la nguéi sing vui vé, lac quan: ___+Khi cai doi chwra tran dén x6m ngu cu, Tring sng rat hn nhién, lac quan, yeu doi. ‘MGi khi thdy anh di tir trén déc xudng, bon tré con Iai ta ra d6n. Dita thi cu, dita thi kéo, dira nh Trang oi, bé em may". X6m ngu cur nghéo nan nhu vui hon, ron ra hon khi c6 ién cila Trang. 4+ Ngay ca khi cai déi da tran dén xém ngy cu nhur cudng phong, nhu gidng bao, cubn i moi sinh linh, kiép ngwoi, Trang tuy mét méi, nhung anh van yéu doi nhu thé. + M6t minh kéo xe théc qua mét con déc tinh véi bao nhiéu vat va, nhoc nhan "lam mét minh cuc than", nhumg Trang khdng budn tai. Anh hd mét cdu cho voi bét di ndi nhgc nhan: "Muén an com trang may gié nay Lai day ma day xe 6 véi anh ni" Chao 6i, gitta cdi d6i thé déi thim nay, chéo loding con khéng c6 ma an thi ly dau ra com tring may gid! Voi Tring va nhiing bong ngudi xanh xm di lai dat dé nhu nhing bong, ma kia, com trang véi gid la ca gide mo khéng biét dén bao gid méi tré thinh hign thyc. Nhung trén dai khong cé ai nghéo khé, ai ciing gidu c6 nh mo uée ca minh. Phai chang, khi ct lén cau ho dy, Trang ty dng vién minh va nhimg ngudi ngudi nghéo khé hay huéng {6i tuong lai tt dep, no du va hanh phic hon? => Cé thé néi, 161 séng vui vé, lac quan ciia Trang ciing la truyén théng tét dep ngan di cua ngudi lao déng Viét Nam. Dau cho cugc déi trim dang ngin cay, ngudi lao dong van chigu roi anh sang lac quan vao manh dat hign thye u am, lanh l@o va tim ti. - Trang la ngwéi liéu link, boc dong: ; + Tring sin sing dai mot ngudi dan ba xa Ia gitta dudng an bén bat banh ditc=> thé hign su hao higp cia m6t ngudi dan ong+Lidu linh léy vo gitta ngdy doi kém trong khi khong biét 8 nudi,noi than minh khéng = Trang la ngudi nha hau: vige mai ngudi dan ba xa la gitta duréng an bon bat bainh de ehinh 1a bigu hign cia tém long nhdin hau, biét chia sé migng an voi ngudi doi khat hon minh ctia Trang, anh ta cing sn sing chia sé noi 6 etia minh voi ngwoi dan ba xa la ay ; Anh ta la ngudi cé khét vong hanh phic dai thuréng, hanh phd hia doi: mot khat vong vo cing nhan van, v6 cing nhan ban an sau trong mai con ngudi: viée dan thj vé lam vg con thé hign khao khat hanh phic dn su, Chinh khao khat d6 da khién chang chién thing noi so i déi, cdi chét dé che ché cho ngudi dn ba xa la. Khi da c6 mot gia dinh , Trang dugc séng trong cim giéc méi mé hanh phic. Mét cam gide nhu la tir trong gidc mo di ra. - Trang la ngudi cé niém tin va hank phic va trong lai: + Trong bita ain ngay déi, moi nguéi bang nghe thay tiéng tréng & ngoai dinh. Ba cy Tir néi cho nguadi dan ba biét dé la tiéng tréng thac thué ciia bon Nhat, Phap. Thi rat ngac nhién vi trén man Thai Nguyén, Bac Giang ngudi ta pha kho théc cla Nhat chia cho nhimg ngudi déi. Dy cém méi mé eda ngudi din ba vé tuong lai gidng nhu lan gié mdi thoi qua b> 6c von ngo nghéch, v6 tur cia Trang. Han nhé Iai nhimg lan han da kéo xe théc lién doan, chay tit qua cénh déng. Hin cdm thay an han, tiée ré van vo, khé higu. Trong 6c Trang bong xuat hién hinh anh dim ngudi déi chay am 4m trén con dé SOp, phia truéc c6 la co do bay phap phéi. Day la nhimng chi tiét rat tuoi sing, gép phan khac hoa sdu sic chil dé, tu tung cia truyén ngan. + Dam ngudi déi biéu tugng cho nhing ngudi néng dan dang bi dén day vao buée dung cling ctia nan d6i va cai chét. + Chay Am dm trén con dé Sép biéu tugng cho size manh tinh than, khi thé manh me, su doan két cia nhiing ngudi néng dan. 4 LA ed dé sao vang biéu tugng cho cach mang, cho Vigt Minh, cho tuong lai tuoi sing ngay mai. => Nhit dinh, trong tuong lai khéng xa, nhimg ngudi néng din nghéo khé, chiu bao dau dén, ti nhuc dudi ach d6_h6 ciia bon thyc dan, phong ki én, phat xit st dimg lén déu tranh, Ho sé pha kho thée cia Nhat, chia cho nhing neudi doi. Ho sé tw dimg lén giai phong cude doi minh va di theo tiéng goi cla céch mang, Vit Minh. Trong dim ngudi doi dé, chic chan sé c6 Trang, ngudi vg nhat t6i nghi¢p, dang thong nhung luén khao khat séng, khao khat mét mai dm gia dinh binh di, don so. Day khéng phai la sin pham ciia tri tuéng tugng, at vign anh khong bao gid tro thanh hién thye ma la mot chan li da duge chimg minh qua lich str dan t6 igt Li cudc tng khdi nghia Céch mang thang Tam va cudc khang chién chéng Phap trudng ki gian kho. Nhimg médc son chdi loi cila lich sir dain tc ciing la nhimg méc son vé sire manh tinh than ech mang cha ngudi ndng din Vigt Nam. So v6i phan Ion cdc tac phim van hgc hign thye Vigt Nam true nam 1945, hau hét cac tic 8 hu cdu, mo tuéng vese cu két thc bane es: o.é a di. Lao Hac, Chi fe NS cai chet cla nhan vat, bi kich bé téc ctia con ngudi rude cude chét dau dén, vat Va. Anh mi i pham ctia Nam Cao da két thie cudc doi minh trong ¢ cing" khong Chi Da ng tic phdm etia Nguyén Cong Hoan di vio "Buse duéng, canh "Tat den". Can "Vor nu chay Fa ngoai toi t6i den nr edi tién dB cia ehj trong khung MAE Ur Ue Med do ony ges Kit Ln Ini Két thie bing mgt budi sng mia hes Anh dang huéng v8 phia trade. phap phéi va doan ngudi véi site manh eda tinh than doan ket Kim Lan vio Bea ec) D6 Ia cach ket thie rat lac quan, the hién ni¢m tin m: in h ligt cla vao cach mang, t 1S NEUOi | 10 dng that tha, chat phde, song dén hau, lac quan voi ni¢m tr NO Khong one lai tui sing eva dn tc. Sir mgnh chan chinh cia van chuong 18.6 46. © Khong chi la stre manh quat khai trong ngue tdi, la hi vong, khat khao bén ctra s6 givong bénh ma cén nhin nha, tu sia lai cube di, ph nhn nhing ngang trai va bat cong, khoi day © con ngudi niém tin vao ban than va lam nay né khat vong hudng t6i chan li. i thoat, lao *Dién bién tam trang va hanh dong cia chang khi nhiit vo - Ngac nhién: + — Quyét dinh nhat vg 1a quyét dinh liéu linh va bat ng& véi moi ngudi va voi chinh ban than chang, nghi lai thi anh ta thy “tron” va khong thé ngo voi vai céu néi dita 1a anh ta da ©6 vg + Sau dém tan hén, Trang van ng& ngang nhu trong gidc mo di ra va khdng tin vao nhing gi xy ra: hanh phite d6, ngudi vo d6, mai nha dd => Nét tm trang ngac nhién ctia Trang dai t6 dém tinh cainh 60 le, M6t tinh huéng nhét vo thé hién duoc hét tam |y rat chan thec cita mét nguéi con trai khén khé. Hanh phiic gia dinh cd duoc lén lao qué, bat ngo qué cho nén chang da cé cho minh hanh phiic riéng ma ctt nga la mo, la méng, la khéng c6 that, anh khéng dam tin véi nhiing gi minh dang sé hizw - Hanh phic: + Guong mat cia chang trén duéng dura ngudi vg nhat vé nha duge Kim Lan miéu ta qua cde chi tiét “Mat han cé vé gi phan phé khdc thuéng. Han ting tim cudi ny mot minh va hai mit thi sng lén lap lanh” + Guong mit ciia chang déi lap véi khung cnh xung quanh. Nhing biéu chang lic bay gi cho ta cm nhan durgc hanh phac dang tran ngap trong hi Trang, hay dang bay béng trong tam hon Trang. + Trang thich y khi duge nhing ngudi 6 xém ngy cu dé dén anh mit vao minh , khudn mat anh vénh lén ty dic. Cé I Trang cam thay minh hon nhing ngudi xung quanh trong hoan canh khén kho thé nay. Trong khi ho sg cdi d6i, cai chét thi Tring Iai cé duge hanh phic. - Budi sing sau dém tin hon: | + Trang cdm thay ém di, lig lo nhu tir gidc mo di ra. Ching efing khéng gian xung quanh méi mé khac la, Trude khi Trang cé vg tat ca chim trong béng t6i, cudc dai nding né va khd i tram bé, doi khat 4m anh, de doa énh bat ctr lie ndo. Nhung ké tir khi cé vg, trén mat : trén nét matTring duge cham vio hanh phiic, duge hurdng thy hanh phie, ¢@ thé gid! Xun quanh age Mido cude song Tring thay doi mdi la ¥ s «aban duge o thai diém ay — Ite tir khi bao trim thi hanh ai cing cam nban duge. i King chét dan chét mon pho mt tang anh sing mau hdng ctia hank ph dep dé va dan tro nén ki digu, Nhdng hanh phiie ma anh ta nhér A giiie déi hoanh han, dimg bén ba vuc sinh tt, gitra khng gian phiic ay cing tré nén xa xi, thir hanh phiic ma khi dy khong phai Nhimg 6 1é syr hoan hi dy cita anh ta cing khién bau khong khi 6 cdi kia c6 tia sing cia niém tin va sur séng len Idi, nhen nhém. *Swr bién di siu sie cia Trang tir khi c6 vo: - Swe bién déi ctia Trang qua céch ting xit voi ngwoi vo nhd . + Trén duéng dua vg vé nha, trong long Trang chi c6 tinh nghia gitta han v ba kia. Déi véi han, ngudi dan ba xdu xi, chong lom, lan xa vao hin dé kiém miéng an, nhign khéng phai ngudi vo nhat, vo theo khéng ma la mot ngudi vg ding din vai y nghTa thiéng liéng, trang trong nhat trong cuéc dai cia hin. Chang da d6i xit véi ve het site tran trong, diéu dé thé hign qua nhimg lo toan nhé bé, nhung vé cing cdm dong. “Trude khi nha, Trang mua cho vg mét cdi thing”, “ ré vao hang com dn mot bita tht no né” + Dic bigt ching con mua hai hao dau - dé 1 mot sy tigu xai xa xi trong hoan cdnh doi khat liie bay gig. O day chang muén duge mot lin coi thuéng déng tién dé dinh dau ngay trong dai trong cudc dai anh ta, Dé cing li hanh ddng tran trong vo, tran trong ngay hanh phic ngay v9 vé vai gia dinh. + Trang vén di la mét chang trai v6 tam, nhung khi cd vo Trang da biét quan sat, quan tim dén sc mat cia ngudi vg. Khi dua ngudi vg nhat vé t6i nha, anh ta da nhdn ra nét mat bin than, that vong ciia vo va nhiing su ty van bén trong suy nghi hign Ién trong dau “Quai sao né lai budn thé nhi hdi. O, sao né lai buén thé nhi.” Nhimg cau hoi tu van dé da cho ta thdy ndi ban khoan, dy nay, cdim gide c6 1di ciia mot ngudi dan dng y thite duge trich nhi phai la chd dya cho vg, rai 1é ra ngudi vé nha chéng phai la ngudi tran diy niém vui, niém hanh phic nhung vi gia cdnh cia Trang nén mdi luc bat tong tim. ngudi din tuyét Gi = Ciich ching gidi thigu vg voi m ++ Chua bao gid’ Tring ¢6 thai d6 bin chén, lo King va mong chor me minh vé. Vay ma khi cé vg, chang da s6t rudt va khi thay me, chang reo Ién nhu mot dira tré “ u da vé day! at chay ra dén. ° + Cau néi cita chang, “nha t6i né vé kim ban véi ti diy u a”, tir“nha toi” chinh la cach noi dan da, binh dj, thanh nha ma tran day yéu thuong. Thé hign su céng nhin, tran trong cia Trang véi ngudi vg. Tir “lam ban” - cach ding tir v6 cing té nbj cia mot nguési din dng chin chan, diém dam chir khong phai 1a ca m6t anh chang vo tam nia, Chit “lim ban” con Ja nét nghia ham 6 cia mot ngudi c6 don nay c6 ngudi Kim ban, 10+ cing mig eae cia ba cy Tir “ir thoi con da phai duyén phai kiép a nay, gidc hanh phic. ly nguc nhe di nhu trait durge mét ndi lo va thay vao do la -Théh qua tinh cam thai dé cita chang véi cudc séng gia dink: Buoi sing dau tién sau khi c6 vo, Trang c6 cam gide rat méi mé, khde la, diéu d6 cho thay anh ta tham thia, cam théng truéc su thay ddi ctia cudc séng gia dinh, Anh ta quan sat can nha dé cdm nhan duge khéng gian séng voi sinh khi rao ruc, khéng gian dy da khién Trang ¢6 nhing bién déi sau sic hon, Tring c6 ¥ thite sau sac vé tréch nhigm va bén phan cia mOt ngudi dan éng trong gia dinh. Y thite trach nhiém gan lién véi tinh yéu thuong: bing nhién han thay hin thong yéu gin bé véi cai nha cia han Ia ling. Trang thay minh nén ngudi, anh ta nghi dén tuong lai véi niém tin vé su song sé cing vg sinh con dé cai & day dé lam nén mét t6 Am hanh phuc. + Tuy thite, chang da 6 nhimg hinh déng cy thé, chang xm xm chay ra gitta san muén cling vg va me sifa can nha dé vun dap cho t6 am + Bién déi [én lao nhat cia Trang la trong tim tu, suy nghi cia anh khi nghe lai cdu chuyén vé Viét Minh Linh dao ngudi dan di pha kho théc Nhat, anh ta da nhé lai cdnh tugng truée dé khéng liu ma Trang chimg kién, dé 1a nhimg doan ngudi déi am am kéo nhau di theo la co d6. Bay gié chang méi hiéu, thi ra ho di pha kho théc dé tim dudng séng va trong long ching 6 nhimg an han tide ré van vo. Chi tiét nay cho thay khi khi chang gap lai don ngudi dy, la c6 dé sao ving dy ching sé khéng bé I co hdi lan thir hai. => Kér thhic chuyén trong bita dn chéo cém, miéng chdo cam déing chdt, nhung ld cé phdp phéi bay trong tm tri Trang d@ gieo vao nguoi doc mét niém tin sau stic vao mét trong lai khéng xa, Trang sé dén vai céch mang, ste song sé duegc héi sinh véi gia dinh Trang. + ¥ nghia nban vit: Chiéu siu tr (uéng ctia Kim Lan qua Trang = Qua nhan vat Tring, Kim Lan phat hign chan thyc cuge séng tam téi, bi thim cia ngudi lao dong trong nan déi 1945, Gin tiép t6 céo thye dan phat xit, bat nhan dan ta nhé lia trong day gay ra nan d6i khién nhing manh doi nhu Trang lim vao tinh canh khén cing, léy vg ma Khéng cé m6t mam com cing gia tién, Ira doi chap chdi bén bo vuc ciia cai déi, cai chét, - Bén canh tim long xot thuong, qua sé phan va tam hén cia ‘Trang, Kim Lan khang i i: “Su sng chang bao gi chan nan, ludn manh hon edi chét, Tinh yéu la ngon gis xuan bat diét mang su séng hdi sinh”. - Ding thoi Kim Lan phat hign, nggi ca phim chit cao dep ciia ngudi ndng dan trong nan déi, Dit phai séng trong hoan cinh hét sic bi tham, ho van tin yéu vio con ngudi, gid tinh thuong yéu, biét vuon lén huong vé tuong lai va sr sing. Dang nhu Kim Lan tig n “Nhang ngudi déi, ho khéng nghi dén cai chét ma chi nghi dén sy song”. Két thiic téc phim, Trang cé dy cam di dai 1a biéu hign tu tuong nhan cach mang méi mé cia Kim van’ nha vin gin tinh thong v6i dau tranb, gin niém tin vio twong Iai, hanh phic eva con neudi ul* Nghé thus xay dung nhan vt Trang: ~ Xay dung nhan vat chan thuc, séng d61 at dé cdt 1é __~ Ngoi bit phan tich tam li sae so, tinh te. Nha van nhur ha than vio nha vat d& o@f bs tigng néi tam hén bén trong. Nhimg doan van migu ti tim trang Trang trén duong dua MBLC! vo nhat vé nha, vé dén nha va budi sang hém sau dé Iai an twong sau sac- ~ Nghé thuat ké chuyén sinh dong, hém hinh, hap dan. - Tinh hudng truyén vita déc dao, éo le, bi tham vira tham dam tinh doi, tinh ngu = Nghé thudt tao dung khung eanh, khéng gian ngay déi rat chan thu, c6 site am anh. - Ng6n ngdt gian dj nhumg durge chon loc rat chinh xc, ggi té ding dic diém tam Ii nhan vat. - Két cdu truyén dic sc. Truyén duge mé diu bing mét chiéu troi chang vang toi, ket thi bang m@t budi sing mita he anh ning ruc rd. Caich két cfu truyén gép phan thé hién sau sc tu tuéng cia Kim Lan. - XAy dung cae doan ddi thoai chan th - Chon duge chi tiét nghé thuat dic si c, sinh dong b. NHAN VAT BA CU TU: * Ngoai hinh va dang vé: - Su xuat hién cia ba cy Tir ciing that am dam, buén ba. Ba cu Tt long khong tir ngoai rng tre di vao, vira di via hing hang ho, lm bam tinh todn gi trong miéng. Chi bang mét vai nét goi ta, hinh anh ba cu Tit hién lén that t6i nghié; thong. Dé la mét ba me gia nghéo khé, 6m yéu, gan dat xa trdi; vay ma van phai Adi mat y6i nan déi kung khiép. Mac dit ba da vat va kiém song sudt mét ngay dai, vay ma khi trot chang vang t6i, tro vé nha, ba van ldm bam tinh todn gi trong miéng. Chéic han ba dang suy tinh hom nay Gn gi, ngdy mai sé song ra sao, lam thé néo dé cé thé thodt ra khéi nan di? Chan that la "diém di" va ciing la "diém dén" cia nghé thudt chan chinh. Site sing ctia nhén vat cing do yéu 16 nay quyét dinh. Boi khi vi nhdn vat, ta nhue dicoc séng voi thé tam hén "that hon ca con nguéi thet". Dén v6i nhdn vat ba cu Tit, nhiéu hic ta cé cém gide nine ba "hdp héy céip mét" budc tie edn nha riim ré, t6i tan ctia minh ma bbe vao trang truyén chit khong hé do dung cong xdy dung ctia téc gid, mot nhdn vat khong hé c6 nét nao ctia viée “t6 son dénh phan”. ding * Cuge doi ba bit hanh, dng thuong: = Chéng va con gai ba da chét, Liie nay, ba va dita con trai duy nhat cdn lai trén cdi doi cing phai déi mat véi nan déi tig phut, ting gidy. - Cling chinh vi gidng 6, cudng phong khiing khiép dy ctia nan dei, ba ey Tir phai tir bd qué huong than thude dén sinh sng & x6m ngu cu, trude ciich mang thing Tam thudng bj 12Ngudi lang khi 2401 lang khinh bi vi than pa. o.¢ NOi buGn dau. péq ee thap hén. Co thé néi, ca cude dai ba cy Tir ding dic nhing 26a con céi, § nim thang cudi cing etia cuge dai, ba van phai sng trong canh me Cing v6i nhan vat Tra XG hGi cli duedi ste thé ctia ché ai ng, ngudi vo nha, ba cu Tie ciing Id nan nhan dang Heong, ig tri ctia bon thuc dén, phong kién. *Dién bién tam ly cam xve on én tam ly cdm xtic cia ba cu Tir truéc viée con trai minh nhit vo: - Ngac nhiér + Ban dau, ba cu Tit rét ngac nhign khi hom nay di lam vé Trang 1 Ar h con Teo lén nhu mt dita tré bai khong gidu ndi sur sét rugt va niém vui cia minh. "U da ve day". Chae han trong nha phai c6 ngudi thir ba, ngudi dé phai cd méi quan hé gan gai, than thiét voi Trang va ba ey Tir thi ba cu Tir méi tré thanh u "chung" ciia hai ngudi nhu vay. Truc sur vin va va khac thing cita anh con trai, ba cu con “phap phong”, bat an, lo lng Khdng biét cé chuyén gi va ba ngac nhién hon dimg sig lai khi thay mot ngudi dan ba xa la trong nha cia minh. + Thy ngudi phu né Ig chio minh bing u ba vin ngac nhién, khong hiéu, khong nhan ra dé la ai, mat nhée di, bude chan lap cap. it dat chay ra dén me. => Thai d6 ngac nhién dy cho thdy swe tinh tuéng, nhay cam ciia ngudi me, nhan manh hon than phn khén khé trong nhiing nam thang déi khat, king khiép ctia qué hong. Hon canh dy khién cho ba khong thé tin véo nhig gi md tai minh nghe diroc, mat ba nhin duoc. thigu cia con trai, Kim Lan miéu ta ba cy Tit ctii dau nin lang, ba ldo hiéu 181. Higu bao nhiéu co su, bao nhiéu ai oan, cé biét bao nhiéu sy thdu hiéu an chira trong cai cdi dau nin ling. Dé 1a nhing udn khdc, éo le, nhiing digu ma Trang dang nghi dén nhung khéng n@ n6i ra, nhimg digu ma ba Tit nin Ling ma kh6ng n@ héi, dé A nhimg digu lam cho ngudi ve nhat kia lo sg va xduhd. , => Cach ting xtc dy c6 thé thdy duge vé dep tam hén va te cich cia bé cu Tit. DS la nguai me tig trai va c6 tam long nhan hau. -X6t thuong: + X6t thuong cho sé phan cita dira con minh phai di nhat vo mét cach oai o&m, tré tréu thé. + Cam gidc lo lang triu nang trong tim ngudi me. Ba cu Tit song trong ding hoi tuéng vé qua khit, budn ba vé hign ti, lo King cho tuong Jai, Ba lao nghi dén ching, nghi dén ngudi con gi DS 1 mot dng eam xtc hén don nhiing ta thay trong suy nghi cia ngudi me dy, tuyét nhién bd cu khong mét chit coi thudng ngudi dan ba khén kh ma chi c6 mét xtc cm bao trim dé i x6t thong. Vi thé ba da bs 13nigp vé cai d6i dé qua moi Ié gido phong k smn anh khing Ki ; , g”inh ng fo cfing nbur Am anh Khiing cing con trai minh chip nhén eta eee eae j ‘ap nhan cuu mang ngudi din ba khén kho kia. ~ Biét on nguoi con déu: oo. . ange Tong SUY nahi cia ba cy Tit con hung Gi xie cdm him on Vi nh C6 dy md con ba méi yén bé gia that, xtic cm Ay da kéo theo nhiing loi néi am ap thé hign duge tam Tons cua ngudi me ludn muén vun dap hanh phic cho cdc con. U'thi théi cde con dé hai duyén, phai kiép voi nhauu cing mimg long” 7 ___+ Cau dau tién 1a g6p ca con trai va con dau trong hai chir “cde con”, Chi can nghe hai tiéng cae con am Ap thi tat ca nhimg bé bang, tai hd ciia ngudi dan ba kia da voi di. Con anh Trang thi thé phao nhe nhém, ; Tit kh6ng néi bing long ma li “mimg long”. Dé la su chap thudn khéng hé c6 cudng guong ép ma la sur huéng img trong niém vui hanh phitc. + Ba cu Tir da quan tam ngudi con dau mot cach an cn “con ngdi xudng day cho dé méi chan”, “Con ngéi xuéng day...” Sau dé li anh nhin triu mén long day thuong x6t va dic biét 14 ba cu Tir da thé hign tryc tiép tinh cam véi con dau “Ching may lay nhau Iie nay u thurong qua” => Nhitng cté chi va I6i néi dy chinh la niém an ti 16n lao ctia nguoi vo nhat. Déng thei ciing cho thay sw ting trai ctia nguéi me hiéu doi cing v6i tém long bao dung, nhén hau. *TAm trang ciia ba cu Tir trong budi sing va bita com ngay déi - Niém tin, hi vong vao twong lai: + Niém tin ciia ba cu Tit vio cuge hén nhan ctia con trai dug thé hién ngay khi ba chap nhén ngudi dan ba xa la vé Kim dau con trong nha, ba cu hy vong va mong rang rdi may ra 6ng trdi cho kha “khéng ai giéu ba ho, khong ai khé ba dai”. Loi ndi dé ca ba cu Tir cn dé an Ui chinh ban than vita gieo vao long cae con niém tin va hanh phic. + Trong budi séng hém sau khi anh Trang c6 vg, ba da thay déi, khong cin dang vé long khong ma la dang vé xm xén, nhanh nhen thu don, quét tuéc nha cita mong cude song. kham khé hon, Day la mot niém tin c6 chiit cém tinh nhung né van anh lén hi vong cia sur déi dai. . + Bacu Tif ld ngudi cha dong va nbiét tinh, nhdt Ld trong viée dem lai niém vui cho bita n ngay déi, ba toan néi chuyén vui va nhimg chuyén sung suéng ngay sau: Nudi ga, ngoanh di, ngoanh lai sé 06 ga an... => Ba da gieo vio cdc con cém giée hao hing cho doi hanh phic, niém tin cé nha sé séng dé ching kién canh dan ga lon lén. - Bita com ngay 46i hign [én that tham hai. Gitta edi met rach c6 dc mot lim chudi thai 16i, m6t dia mudi trang dé n véi chdo va m6t niéu chdo long bong nude, Nhung didu ki di la su thiéu thén nghéo nan dén thé tham vé vat chat kh6ng lam gidm di su dim 4m cia tinh ngudi, nhat la niém tin manh liét vio tuong lai. 14tt n6i toan chuyén ui, trong tuong lai: "Trang kia lam cdi chudng ga godnh lai ching mdy ma eé ngay dan ga cho ma xem". Theo tong lai. Trong bai ea dae ge eens She Su sinh 6}, may nova niém tin mah liet Vio cing nhumg ho yin gs 0. Mud ea trig", mae di ngudi ndng dn rai vao tinh cinh khn "Ché ett Neng niém lac quan tin tuéng: (Cho than phn kh hé ai oi Con da: léng moc, con chéi: 1 ay cay" Phai chang, stie manh tinh than cia nhan dan ta tir ngan dei xua d& duge Kim Lan thé én mOt cach rat tyr nhién va xtie déng qua tim trang ba cu Tit. Lé séng lac quan dy that dang tran trong. ua lay gf qd. Nay ngosinh i m quan nigm dan gian, din hién + Ba cu Tir c6n tao niém vui cho cdc con trong cuge séng thy tai. Kim Lan da xay dung duge mét chi tiét nghé thuat chan thye va day xiic dong dé nggi ca tim léng ciia ba me nghéo. Dé 1a chi tiét ndi chao cam. Khi moi ngudi dang an rat ngon miéng thi niéu chéo long bong nude hét nhan, Ba cu 1 mé bung lén mét ndi gi béc khéi nghi ngit. Ba goi la ché khodn, nhung thyc ra la mét ndi chdo cm, mét sur sang tao ciia ba cu Tir trong bita com ngay déi. Chi tiét nay da khc hoa mét céich sau sic, xtic déng hon sy thé tham ciia nan d6i 1945, Bita com dau tién me chéng thét dai con dau khéng phai mam cao cé day gi ma chi cé ndi chdo cam. Nhung diéu ki diéu 1a niém vui, niém hanh phiic van dong day. Ba cu Tir da "sang trong héa" néi ché cam bang "ché khoan". Ba cdn khen "ngon dao dé", tuoi cudi, don da mtic ra bat moi cac con; dong vién cdc con cé ging an dé vuot qua nan déi: "X6m ta khéi nha con cha cé cam ma an day". Nghia 1a, gitta cai thdi déi quay déi quit nay, con cé chéo cam ma n 1a con duge séng, con duge hanh phic hon rat nhiéu nhimg ngudi nghéo khé khac, con c6 niém hi vong, tin tuéng vao tuong lai. Day 1a niém tin bat diét clia ba cu Tir vao cue doi. Ba cu Tir 43 tré thanh try c6t niém tin yéu cia cdi gia dinh bé nhd, gitip cdc con hi vong, tin tudng vao nhiing diéu tét dep trong tuong lai. Ngudi ta thudng ndi, ngudi gid khong co tuong lai. Nhung ba cy Tir lai toan néi chuyén tuong lai, chuyén sung suéng vé sau nay. Ba da la tuong lai, hanh phic cia con lam anh sang cia déi minh. Tam long cia ba thi trong. Co thé néi, néu nan déi nim 1945 gidng nhu mét man dém tim téi, am dam, thi nigm lac quan, tin tung cia ba cu Tur gidng nhu anh sdng lung linh, ki digu, soi dutmg cho cae con huéng t6i ngay mai. Phai am hiéu tim li ciia ngudi ndng dan, gin bo v. nao, Kim Lan mdi viét nén nhimg trang van xtic dong long ngudi dén thé! lay ho dén nhudng + M6t pham chat rat dang trdn trong 6 ngudi m éo dly nifa la ste Ige quan, tin tuéng 6 tuong lai. Ba da 6 cdi tudi gin dit xa tro’, ching cn song duge bao kiu nhumg chinh ba la ngudi néi chuyén tuong lai nhiéu nhit, Ba tin vao triét li din gian: "Ai gidu ba ho, ai khé ba di". Gidu, khong ai gidiu mai. Nehéo, khdng ai ngheo mai, Cuge di con ngudi nhat dinh se da tao ne Is inh than lac quan cila ba cu stre manh cho céc con gitta khung canhé tha chad ot tuong lai am dam, thé tham eta ngay dei, Ba etn Iudn mong mai cho cho con elu 69 me" NAT i si 3 ae nat tot dep dy ctia ngudi toi sang hon, dng vien eon vugt qua edi dai vi cat chét. Phim chat t0t dep ay U0 08 me nghéo, nhan hau cing chinh la truyén théng tét dep cua dan toc Viet Nam nén swe doi thay ki digu khé. Boi gitta lic nan ran doi ma con la ste wei da chién thing. Incong => Nhu vay, su ket hop giita Trang voi nguoi dan ba la da Kam cho ngoi nha cing nlue trai tim, tam hén nhieng nguéi lao déng cimg 61 dién ra thé tham, vide Trang cuéi vo khéng chi la ste thach thite voi” tuyén chién v6i ti than. Trong cude chién giita sue song va cdi chét, con Ng Vilé db, ba cu Tie cting nue moi nguuai da vot qua ste u dm, thé thm cia nan doi dé 163 tweong lai. _ => Ngay khi bi day dén tan cing ciia su doi khat thi nguoi dy van gitip cho cde con hiéu rang ho van cé thé tin vaio nhiing diéu t6t dé thap lén cho mink niém tin vao cuge song va vwcot qua déi khét. => Ba cu Tit la nguodi trai, hiéu dai sdu séic, la: nguoi me thong yeu con, nhén hau bao dung, luén tin teéng lac quan véo mét tong lai t6t dep. *Y nghia cia nhin - Gié tri hign thu. + Qua dign bién tam trang ba cy Tér, nha van Kim Lan tai hign chan thyc tinh cénh thé thim cia nan déi nam 1945 ma ba cu Tit Li nan nhan t9i nghigp, dang throng trong nan doi dy. - Gid tri nhan dao: + Nha van bay t6 niém déng cam, xét thong cho cue doi dau khé, tdi nhuc ctia ngudi lao dong nghéo; phat hién, tran trong, nggi ca phim chat tét dep cita ngudi lao déng cin khé, dac biét Ia tim long nhan hau, thong ngudi nh thé thuong than; khat vong song, kha yong mot mai 4m gia dinh hanh phic, niém tin tuéng, lac quan cua ho vio tuong lai tuoi sing ngay mai. ‘ + Kim Lan khong chi té céo tdi ae ca bon thye dan, phong kién da gay ra nan déi thé tham, khang khiép trong lich siz, day ngudi ndng din vio buéc dudng cing khng 1éi thoat, khign than phan con ngudi tro nén ré ring, beo bot ma cin chi ra con duéng dau tranh, gidi phéng cho nhiing nguai lao dong cing khd. Ho phai ty minh dimg lén chdng Iai éch dé hd tin bao cia bon thyc dan, phong kién va dén v6i cach mang, dén véi tuong lai tuoi sing. + Qua nhén vat ba cu Tit, Kim Lan con giti gm mot triét li séng gidu tinh nhan ban: Hay vui vé, lac quan, tin turéng vao tuong lai tt dep cba cude dai. "Nhing nguedi déi ho khéng nghi dén cai chét ma nghi dén cdi song". ¢. NHAN VAT NGUOI VQ NHAT: ; - * Newdi vo nhat 1a mot biéu tugng thé tham ctia nan doi - Hinh hai, 6 dang: 16+ Quan 4 do“ “rach ta toi canh V6 cing 464 khé, {hurt dia”, edi nén rach ting, ta do rich bot ~> rich rudi, hon ths +4 “Khun mat lui ci gu di site song, khéng dit an. xdm xit chi con hai con mat”, “Cai nguc gay lép nhé len” => Neuéi 1061 dan ba gidng niue mot con guy dei that thim hei, t6i nghiép, ding thon -Né et mat, nu cwdi, dnt mit, cit chi déu tham ha Fy Chi ngéi véu ra 6 cia nha kho trén tinh cing véi nhigu dan ba khéc cho, dé hi vong trong vé vong cé duge miéng an. + Dang vé cong eén: © Cach néi chao chat, chong lon, danh dé, chua ngoa. Vira méi gap Trang, thj da xung xia mang: "Digu, ngudi thé ma digu", An banh dite xong, thi cding khong ngan ngai bay t0: "= Ha, ngon! Vé chi dy thdy hut tién thi bo bé". * _ Swe“cong cém” trong cu néi trong khi tr Idi lai dé dd xét vé lai bong dita c6 lién quan t6i “com tring véi gid” => Cau hoi nay 4a lim 16 ra hi vong tham hai vé miéng an cia thi. + Thi cdn sung sia vi Trang 1d hen nhung ngay sau dé Iai “don da” mat nhu rang 6 lén trude hanh dong Trang v6 vao tii quan “Rich b6 cu” c6 Ié Ic bay gid Thi nhdn ra G ngudi dan 6ng thé kéch, xdu trai dy dang c6 miéng an ctru doi ma Thi thém khét. Séu 46 Thi xa xuéng cim dau an lién bén bat banh dic. @ Nhin thdy Trang ngdi uéng nude, thi ta 6 dau chay sim sip dén nhu bit duge con ng trong tham canh ngay déi. Ban dau, Tring khéng nhdn ra ngudi dan ba la ai, trong hom nay thi ta rach rudi qua. Nhung hi nhan ra ngudi dan ba da gitip minh day xe bd, Trang y tir moi th an gidu vi miéng trdu la dau cdu chuyén. Mot ngudi don gin nhu Trang cing khéng thé bd qua chat nghi thtte tng xir Ay. Nhung thi cong cén gat phang cai miéng gidu x4 giao 1é nghia dé kiém bat banh dic lap day da diy trong con doi khat. Thi sd xudng an mét chap bon bat banh dic chang chuyén trd gi, vira an vira thé. An xong thi méi cdm doc di dita, quyét ngang migng mét cai va khen banh dic ngon. “+ Thé hign hanh dng déi an “lon ton” vimg day day xe => kiém ming a => Hanh d6ng ctta nguéi dan ba co phéin thé tue nhung dé le két qué tét yéu cia nan doi. Khi con nguéi bi dén addy vio bude duéng cing, dimg bén bé vue ctia nan déi va cai ngudi ta cdn c6 cach néo hon la phai gat sang mé6t bén danh dee ctta mét con nguoi dé duoc ain, dua sing. Mudn song ld m6t khét vong chinh dang va mang tinh nhén bén. * D6i tho: — Lai néi phi dinh miéng an “cé khéi com tring voi gid day” da thé hign Thi chao chat, ching lin, danh dé, dap tit hy vong, vé miéng an trong cu néi cla Trang. + “Nay nha tdi oi” cé 6 ra King lo do xét miéng an. + “Ha ngon” cau ndi t6 ra vé man nguyén ra vé 17Cena : ty **Ve chi thay hut tién thi bo bé” vat vat di sy v6 duyen cua mint * Nhn each: cach bé bang ti nltuc. ‘i dién, nhimg phép tae x giao that. nhan bam yao mét cdu néi ~ Sur doi khit da hiy hogi nhan cach nguoi ve nat mG + Ci déi da khién cho Thi b6 qua tat ca nhiing xau ho, t6i thigu dé bam vio mot cau hd dita dé tim kiém mot migng An €6 + Thj cdn bé qua Ié gido, su than trong true mot cude hon dita dé theo khéng mét ngudi dan dng, tim chén nuong than dé cl hay trén cai doi. * Ngudi vo nhit gitip thé hign nigm tin vao bin chat tat dep etia con ngudi. - Khét vong song manh li + Hanh ddng voi Zn va theo khéng anh cu Trang vé lam vg nhin tir bé ngoai 1a hanh dong lam mat hét not tinh, nhan phém va long ty trong va khé chap nhiin dure nhung nhin nhimg vao ban chat thi dé la biéu hign cua khat vong s6ng, cla mong muon vugt qua duge ngay thang d6i khat. Thi theo Trang khéng phai vi thi ling lo ma vi mudn song. (M6 réng: Ba tram mot mu din ba ~ Mua vé ma trai chiéu hoa cho ngoi") + Khi biét hoan canh nghéo kh, trai ngugc 1di tuyén b6 “rich b6 cu” cua Tring, thi nén mét tiéng thé dai ngao ngan nhung van chiu dumg dé c6 co héi - Lang te trong khong bj hiiy hogi: * Lan 1: +Khi Thi lon ton day xa cho Trang, Thi liée mit cud tit “Ba that thi day chit sg gi”. “Sg ho chiing ta thay ngudi vg nhat dang ¢6 dap tit ndi so trong long minh. N6 da v6 tinh gi Tam 16 ndi sg hai khé s6 trong long Thi, Thi dang xdu hé, dang sg hai truéc nhiing énh mat dang nhin vao minh. * Lan 2: +Gap Trang, duge Tring méi an Thi lai néi: “An that nha! U'&n thi ctr an so gi” + Thi ¥ thite duge miéng an ma Trang cho minh la Thi dang di an trye, an xin. “Sg gi” 1a sur phi nhan ndi sg trong long Thi, diéu dé cho thy duge ring ngudi phy nit nay cing biét xi au hé truéc miéng an. Nhung vi khong kiém duge cam gide déi khat nén phai chdp nhan miéng an cia ngudi din éng xalacho minh, => Mot con nguéi biét so, biét xdu hé ttc la van con nguyén ven long te trong. Vay nén ta hiéu edi viée Thi éra lang Io, tinh tit, ddo dé chinh la chiéc do gidp gitip Thi che di néi khé, che di ste xdu hé dang ton tai trong long. * Thj con 1a mot ngudi phy - Diéu dé duge thé hién qua bién doi cua Thi khi theo Trang vé nha: + Hinh anh cia Thi trén dung vé nha ching: 18© Thi da gi su ron réne pn 0 sau Trang vai bude, hinh anh tr © then. D6 lam én rach nghiéng che khuat di nira khudn mat, cO Se d6 cia Thj L St ngudi din ba phép téc, nét na, hign thuc, Déi lp hoan toan véi © Lai tréu dita og ; ; dua tay lén x6¢ bein bon tré con khién ngudi dan ba khé chiu. Thi nhiu doi long may Iai, © Trude Idi ban tan nog oat {OH nehigp, ding thong, oo IMB et Vth Len ne non 0 cba hig ngudi hing xém, Trang rt thio, hh din et Dube di ed vie char ay inh. Con nau din ba cing tr nén ngwong nahi, chin no ei chinh minh, n kia, Duong nhu ngudi dan ba khéng thé dimg ving trén déi chan cita ai ta do, tron, eee : C8 be urate ¥é nha, ho vita di vira lam quen véi nhau, nhumng vi qué nguong ngung nén ae Khong biét néi nang gi, chi e6 tiéng 14 kno Igo xao trén bude chén hai ngudi khién Fang va nguoi vo nhat cang thém ling ting, khé xtt, Dén khi Trang tra Ii ng& nghéch: "Nha CO mOt minh tdi may u", ngudi vo Nhat tréu Trang: "Ba mot minh lai cdn may u, bé lim day!". Loi tréu dita cla ngudi vo nhat nao xéa di khoang cach gitra hai ngudi, tinh cém gitra ho tr nén than thiét, gan giii hon. Trang khoe véi ngudi vg méi chai dau anh moi mua trén tinh vé thap sang trong dém tan hén, mot cir chi thé hién sy ga lang, Ing man cia Trang cing a su tinh té, tran trong anh dinh cho ngudi vo nhat. Bam cudi khong cé mam cao cé day, nhung chit anh sang trong dém tan hon thi khong thé thigu. Ngudi vg nhat da phat manh vao vai Trang: "Hoang vira vira chit". Ngudi vo nhat ciing ¥ thife vé sire manb nit tinh cia minh nhur bat cit c6 gai nao khi duge yéu. © Vé dén nha, Trang rat vui. Anh xam xm bude bude vao nha, nhin thi cu6i cudi, don da: "ngdi day, ngdi xudng day, tu nhién". Thi dao mat nhin quanh, nén mét tiéng thé dai khi thay ng6i nha cia Trang gidng nhu mét tap léu moc xiéu veo trén mot biti cé dai. Cir chi "nén mot tiéng thé dai cho thay sy y tt cla ngudi dan ba. Phai chang, thi phan nao that vong vi gia canh qua nghéo cia Trang nhung c6 gidu vi khéng muén Trang budn? Theo ldi Tring, ngudi dan ba ngdi mém xuéng mép givéng, hai tay 6m khu khur cai thing, mat ban thin. C6 é thi dang nghi, dang budn tai vé than phn minh chir dau phai ngudi dan ba v6 tam, xe n © Thi ngdi vio mép giving thay ba cu Tir vé thi ding day chao. Cy Tir nhigu lan néi Con ngéi xudng cho d& méi chan” nhung Thj van khép nép dimg nguyén ché ci. + Sng hém sau Thi tré thanh m6t ngudi phy ni hien thyc va dung myc lang 1é quét don nha cita. . . , + Trong biia in ngay doi va miéng chdo cam dng chat bén migng Thi van diém nhién. => Day la cach ting xit khéo léo => Su bién déi cra Thi 6 vé bé ngodi khi cd gia dinh va cho ta hiéu duge thi ra déy méi chinh la con ngudi thc ctia Thi, Ste danh dé, chua ngoa, chao chat, ching lon khong phai ban chdt nanh noc ctia ngudi dan ba mé né la hé qué tat yéu cia nan déi, ste théng tri bao tan ctia bon thie dan, phong kién, phi xit, Sdu siic hon, dé cén la ste géng gong ciia nguéi dan ba, chi phai cé géing danh dé, chua ngoa dé vuot qua thém enh nan déi, chéng lai ban tay ctia tie than, duac dig bén nay bo vue ctia se song. 19* Nguoi dan ba c6 y thie vun ven, chit chiu hanh phi , - Sau dém tan hén, ngudi dan ba day sém, cing me chong quel Oe, TN gs Ciich xung h3 ngoan ngoan, I phép, img xir ding mye, khdc han vé chao eee rate ip trén tinh, C6 Ie, khi da e6 gia dinh, naudi din ba tro nén tu cht Kam gn. Ngoi nee nghéo nan ciia me con Tring di thye sur tr thin t5 Am che mua, che nang cho Cue ee = Bata com ngay déi thim hai (trén edi met rach c6 de mot tum rau chuoi thal 1 y Nhung ngudi vg nhat van didm nhién vi miéng chéo cdm vao migng. Vi ndi chdo cém khong chi la két qu cia sw chit chiu, vun vén eda ba eu Tir trong nan d6i thé thérm ma con Ta nh yéu thuong, sur quan tam, cham séc ba cy Tir dinh cho cdc con. Cho nén, ngudi dan ba khong thé phu lai tinh cam, tm long ciia cu Tis, khang mudn ba Kio buén. Hon nifa, trong tham enh ngn déi nay, vat chat c6 thé thiéu thén nhung khéng vi thé ma tinh ngudi phai nhat, trai lai nhig ngwdi nghéo khé cang thdu hiéu, gan bd, yéu thuong nhau hon. dinh: * ic gia din’ gc, thu don nha cla. *Ngudi dn ba cdn cé nhiing dy cm tuoi sing vé wrong fa ~ Trong bifa an ngay déi, moi ngudi bing nghe thay tiéng trong 6 ngoai dinh. Ba cy Tr néi cho ngudi dan ba biét dé 1a ting tréng thie thué cia bon Nhat, Phap. Thi rat ngac nhién vi trén man Thai Nguyén, Bac Giang ngudi ta pha kho théc cia Nhat chia cho nhiing ngudi d6i. Dir cam moi mé cia ngudi dn ba vé tuong lai gidng nhur Kin gié méi thdi qua bd 6c vén ngg nghéch, v6 tu cia Trang. Han nhé lai nhimg lan han da kéo xe théc lién doan, chay tat qua canh ding. Han cim thay an han, tiée ré van vo, khé hiéu. Trong 6c Trang béng xuat hién hinh anh dam ngudi déi chay Am Am trén con dé Sép, phia trudc c6 lé c& dd bay phap phéi. Day la nhing chi tiét rat tuoi séng, g6p phin khiic hoa sau sic chi dé, tu tuéng cla truyén ngin. ~ Dam ngudi déi biéu tuong cho nhing ngudi ndng dan dang bi dn day vao bude duéng cling ciia nan d6i va cai chét. = Chay am dm trén con dé Sp biéu tugng cho sire manh tinh than, khi thé manh mé, sur doan két cia nhing ngudi néng dan. ” Ld c& dé sao vang biéu tong cho céch mang, cho Vit Minh, cho tuong lai tuoi sing ngay mai. = Nndt dinh, trong tong lai khong xa, nhiig nguéi ndng dan nghéo khé, chin bao dau don, tii nhuc duéi dch a6 6 ctia bon thue dan, phong kién, phét xit sé ding lén du tranh, Ho sé phi kho théc cita Nhat, chia cho nhiing nguai déi. Ho s¢ te diing len gigi phéng cube dai minh va di theo tiéng goi ctia cach mang, Viét Minh. Trong dim ngudi abi dé, chéie chen rang, nguedi vor nh 16i nghiép, ding dueong nung ludn khao khiit séng, khao Khe é im gia dinh binh di, don so. Tw ncéng ctia Kim Lan ed ste tuong ding véi nha van Neuyén Tudin khi dng qué quyét da nhin thay chi Dé trong tae phdm "Téit den” cia Nab Tét Té di pha kho thée eva Nhat. Déy khong phi la san phim eta tri wedng neong, hue cau, mo racéng, vé mét vien dah king bao gid trd thank hign thee ma la mét chén li dé cege ching 20hing Pag Hes bite li cude ting Khai nghia ich mang thing bc son vi si ‘Ong ki sian kid. Nhiing méc son chéi loi ctia lich q tic phn vn “ anh tinh than cach mang ciia ngudi néng dan Vige eu ket thie bya, “ hoc hin thee Viét Nam trucée néim 1945, hdw hét edie Hae, Chi Phég ae MH chet ciia nhan vat, bi kich bé tic etia con ngudi trude aén, vat va. aon ee tac phim etia Nam Cao da két thi eube doi mink trong khéng 16; thodi aay trong tac pham tia Nguyén Cong Hoan ai vaio "Bude trong khung cénh "Tét ae at Chi Dau chay ra ngoai tréi (i den nlue edi tién d6 eta chi mita hé, énh méit trot eee Con ' Vo mht ctia Kim Lan lai két thie bang mot budi sang than doan két d rue 79, ld cé dé bay phép phéi va dodn nguai voi site manh ciia tinh ~ et dang hucéng vé phia truée. Bo la cach két thie rat lac quan, thé hién niém tin imanh ligt ciia Kim Lén vio nhiong nguéi lao dong that tha, chdt phic, song don hau, lac quan vor niém tin yao céch mang, twong lai tteoi sang ctia dén t6c. Sit ménh chan chinh ctia van hnrong 1a 6 dé. No khéng chi li site manh quét khdi trong ngue t6i, la hi vong, khat khao bén ctia 86 givong bénh ma con nhin nhén, tu stta lai cuéc déi, pti nhén nhiing ngang trai va bat cong, khoi day 6 con nguéi niém tin vao ban than va kam nay no khat vong hncéng toi chan li, cin Nam. 80 vai tac phém nay cude doi. Lao edi chét dau dicéng cing ’8 Id nhieng my Phan lin cdo * Khat vong vao niém tin hanh phic — Ngui vg nhat da di theo Trang dé cd miéng &n, dé trén cai di, thé nhung déi dién voi ng6i nha khén khé, rach nét thi Thi hiéu ring cai doi ma Thi dinh trén da hién ra, miéng an ma Thj tim thi khéng c6. Lic 4y, Thi hoan toan c6 thé buéc ra khéi doi Trang, béi vi trong hoan canh nay Tring khéng nudi ndi minh, sau tiéng thé dai, Thi da bude qua ngudng ctra, chap nh§n ké vai sat cénh cing Trang v6i nhting con nguéi khén khé nhumg day tinh yéu thuong, day sy bao dung. Bai Ie, Thi da tim thay sw quy gid hon ca migng an dé la tim long, Néu may man qua duge con adi khat thi Thi sé c6 duge hanh phitc. — Su xudt hign ctia Thi da khién cho cudc séng trong cn nha cla Tring dugc hdi sinh, dem t6i mét ngudn sinh khi cho ng@i nha rach nét. Dc biét, Thi cn gieo niém tin thuc té vé bién déi, qua cau chuyén trong bifa dn ngay déi vé Viét Minh di én. * Y nghia nhan vat - Hign thye - Nhin dao ; IH. TONG KET: 1. Nghé thuat: . - Str dung tinh hudng truyén doc dao, hap din. uta tam ly, migu ta ding vé ngaoijhinh, sir dung di ai rat hdp dan, day ty nhién. | - Yéu t6 dung canh chan thyc, sinh dong, dic sac dm anh. 21~ Yéu t6 néng thon moc mac gian dj, giau strc gi duge chit loc. 2. Ndi dung -Gia tri hign thye: + Truyén tai hién dugc tham canh cia nhan dan tatrongnan doi 1945.00 _ + Truyén tai hién duge tam long nhan i, sire s6ng ciia con ngwoi ngay bén bo vue tham ciia cai chét ma van huéng vé su séng va khat khao hanh phic gia dinh. - Gia tri hain dao: . a + Nha van bay t6 niém déng cam, x6t thong cho cue doi dau kho, tai nhuc cua ngudi lao dong nghéo; phat hign, tran trong, nggi ca phdm chat tét dep ciia ngudi lao dong cling khé, dic biét 1a khat vong séng, khat vong mét mai 4m gia dinh hanh phic, niém tin tudng, lac quan cia ho vao tuong lai tuoi sing ngay mai. + Kim Lan khéng chi td céo tdi dc ctia bon thyc dan, phong kién da gay ra nan déi thé tham, khiing khiép trong lich sir, diy ngudi néng dan vao buée dudng cing khéng loi thoat, khién than phan con ngudi tré nén ré ring, béo bot ma con chi ra con dudng dau tranh, gidi phéng cho nhig ngudi lao dng cing khd. Ho phai tu minh dimg lén chéng lai ach d6hd tan bao cia bon thyc dan, phong kién va dén véi cach mang, dén vi tuong lai tuoi sang. + Qua nhan vat nay, Kim Lan con giti gm mot triét Ii séng gidu tinh nb; vé, lac quan, tin tuéng vio tuong lai tat dep cia cude doi dén cai chét ma nghi dén cai séng". in ban: Hay vui "Nhung ngudi déi hg khéng nghT KET LUAN: Nha phé binh van hoc Nga Biélinxki viét: “Tac phdm vain hoc sé chét néu né khong phai la tiéng thet khé dau hay niém vui swéng han hoan, néu n6 khéng dét ra céu héi hay tré loi nhiing cau héi”. Doc "Vg nhat", ta khong chi nghe thay riéng rhét cita ndi dau khé cling cue cia con ngudi, niém vui suéng han hoan khi con ngudi tim thdy anh sang, niém tin vao tuong lai ma Kim Ln c6n dét ra nhiéu edu h6i vé cude doi, than phn con ngudi trong nan d6i 1945. Cudc dai cua ngudi lao dong bi day vao bude dudng cing r4i sé ra sao, tuong lai cilia ho sé nhu thé nao, ligu ho cd thé chién thing duge ban tay khting khiép ciia tir than vi nan doi? Voi nhimg gid tri dac sic vé noi dung va nghé thudt, Yo mhdit ctia Kim Lan vinh div dimg ngoai quy luat ciia sy quén King! RX 8