Erreakzio kimikoak Alda k eta kim ik oei

o
io k im ik
errea k z
en z a i e.
dei tz
Erreakz
io kimik
idatzizk oen
o adiera
laburreu zpen
ekuazio
kimiko d
eitzen z
aie.

Erreakzio kimikoak prozesu bat dira, eta horren bidez, hasierako substantzia bat edo batzuk
(erreaktiboak) eraldatzen dira, eta beste substantzia batzuk eratzen dira (produktuak).
 Ekuazio kimikoak arau batzuen arabera idazten
ARAUAK eta interpretatzen dira:
Ekuazio kimikoek bi atal dituzte, eta haien artean gezi bat idazten da aldaketaren
noranzkoa adierazten.
Lehengo atalean erreaktiboen formula kimikoak idatzen dira eta bigarrenean
produktuenak.
Substantzia guztien agregazio egoera idatzi behar da formula bakoitzaren ondoren:
solidoa (s), likido (l), gas (g) edo disoluzioan (aq).
Erreakbitoak eta produktuak bat baino gehiago badira, haien artean "+" sinboloa
idatzi behar da.
Formula kimiko bakoitzaren aurretik, substantzia bakoitzeko zenbat atomo (edo mol)
behar diren adierazdi behar da.
Erreaktibo eta produktuetan substantziaren atomo kopurua berdina izan behar
da.
 Talken teoria Erreakzio kimikoetan
maila molekularrean
Teoria honen arabera errekatiboen entitate molekularrak talka egiten zer gertatzen den
dute bata bestearen kontra. Hori dela eta, sortzen den energiari esker
erreaktiboen loturak apurtzen dira eta lotura berriak eratzen dira azaltzeko teoria da.
produktuak eratuz.
Baina erreaktiboen talka guztien ondorioz ez dira produktuak eratzen,
baldintza batzuk bete behar dira horretarako:
Behar besteko energia izatea (erreakzioa emateko beharezko
energia minimoa aktibazio-energia da).
Loturak orientazio egokia izatea.
Erreakzioen doiketa Lehenengoa
"tanteo" bidezko
Erreakzio kimikoak doitzeko formula bakoitzari dagokion era izango da.
koefiziente estekiometrikoa jarri behar zaio. Horrela
elementu bakoitzaren atomo kouru berdina egongo da
ekuazioaren bi aldeetan.

1. Lehenengo alde erreaktiboetan 1

eta produktuetan dauden
elementuaren kantitatea ikus
behar dugu.

2.Ondoren, berdintzen saiatu behar

gara zenbakiak aurrean jarrita
(horiek elementuaren zenbakia
biderkatuko dutelako).
2
Erreakzioen doiketa Lehenengoa
"tanteo" bidezko
Erreakzio kimikoak doitzeko formula bakoitzari dagokion era izango da.
koefiziente estekiometrikoa jarri behar zaio. Horrela
elementu bakoitzaren atomo kouru berdina egongo da
ekuazioaren bi aldeetan.
Erreakzioen doiketa Lehenengoa
"tanteo" bidezko
Erreakzio kimikoak doitzeko formula bakoitzari dagokion era izango da.
koefiziente estekiometrikoa jarr ibehar zaio. Horrela
elementu bakoitzaren atomo kouru berdina egongo da
ekuazioaren bi aldeetan.
Erreakzioen doiketa Bigarrena "método
algebraikoa"
Método algebraikoa aurrera eramateko hurrengo izango da
pausuak bete behar ditugu:
1. Formula bakoitzari letra bat adierazio diogu:

2. Ondoren, atomoaen ikurrak idatziko ditugu alde batean eta horien atomo
kantitatea alboan:
Erreakzioen doiketa Bigarrena "método
algebraikoa"
3. Orain, edozein letrari 1 balioa emango diogu: izango da
4. Eta horren arabera gainontzeko letren balioak aterako
ditugu:

5. Amaitzeko konposatu bakoitzari letraren ordez dagokion zenbakia jarriko diogu:

 Erreakzioen legeak Erreakzio kimiko
batean materia ez da
1.Legea: MASAREN KONTSERBAZIOAREN LEGEA desagertzen, beste era
Lege honek adierazten du edozein erreakzio kimikotan
batean antolatzen da.
erreaktiboen masaren batura eta produktuen
masaren batura berdina izan behar dela.

4g + 32g = ?

36g = 36g
2.Legea: PROPORTZIO DEFINITUEN LEGEA
2 elementu konbinatzen direnean composatu zehatz bat lortzeko, beti
konbinatuko dira proportzio berean.

1. Ebazteko hiruko erregela bat erabilik dugu:

2. Konpronbatuko dugu proportzioak

betetzen diren:
Truke-mekanismoaren arabera Truke-mekanismoaren edo
trukatzen diren partikulen

Sintesia arabera bereizten dira

erreakzio mota
Bi erreaktibo sinple edo gehiago konbinatzen desberdinak.
dira produktu konplexuagoa sortzeko.
Ekuazioaren bigarren atalean, substantzia
bakarra agertzen da.
Amoniakoa bi substantzien konbinazioaren
emaitza da: nitrogenoa eta hidrogenoa.
Truke-mekanismoaren arabera Truke-mekanismoaren edo
trukatzen diren partikulen
Deskonposizio arabera bereizten dira
erreakzio mota
Substantzia bat beste substantzia sinpleago
batzuetan deskonposatzen da. desberdinak.
Ekuazioaren lehen atalean, substantzia bakarra
agertzen da.

Ura hidrogeno eta gas oxigenoan banatzen da:

Truke-mekanismoaren arabera Truke-mekanismoaren edo
trukatzen diren partikulen
Desplazamendu edo
arabera bereizten dira
ordezkapen
erreakzio mota
Konposatu batean, elementu baten ordez beste bat
jartzen da.
desberdinak.
Ekuazioa identifikatzeko, erreakzioan parte hartzen duten
substantzien formulen azterketa konparatiboa egin behar
dugu.
Hurrengo erreakzioan, zinkak azido
klorhidrikoaren hidrogenoa desplazatu eta bere
lekua hartzen du.
Truke-mekanismoaren arabera Truke-mekanismoaren edo
trukatzen diren partikulen
Desplazamendu
arabera bereizten dira
bikoitzeko erreakzioak
erreakzio mota
Bi atomok beren posizioak trukatu eta bi konposatu berri eratzen
dituzte. desberdinak.
Ekuazioa identifikatzeko, erreakzioan parte hartzen duten
substantzien formulak alderatu behar ditugu.
Azido sulfurikoaren eta kaltzio hidroxidoaren arteko
erreakzioan, hidrogenoak eta kaltzioak beren
posizioak trukatzen dituzte kaltzio sulfatoa eta ura
sortzeko.
Trukatutakopartikulen arabera

Azido klorhidrikoaren disoluzio batek sodio

Neutralizazio hidroxidozko beste disoluzio batekin
erreakzionatzen du eta hala, azidoak hidron
Hidron izeneko hidrogeno katioiak (H+), bat ematen dio hidroxidoari eta gatza eta ura
azido batetik oinarri batera transferitzen sortzen dira:
dira. Produktu gisa gatz eta ur bat lortzen
da:

Disoluzio urtsuan, azidoak hidronak

ematen dizkio urari, eta oinarriak berriz,
uraren hidronak onartzen ditu.
Trukatutakopartikulen arabera
Zilar nitratozko disoluzio bat potasio klorurozko
Hauspeatze beste disoluzio batekin, zilarrarekin (1+), Ag+,
kloruroarekin (CI-) elkartzen da eta zilar
Disoluzioan dauden ioiak bi konposatu klorurozko hauspeatu bat sortzen da:
ioniko disolbagarriren artean
transferitzen dira, hauspeatze izeneko
gatz disolbaezina sortzeko.
Trukatutakopartikulen arabera
Oxidazio erredukzio
(redox)
Potasio bromuroaren eta kloroaren arteko erreakzioan,
kloroa erreduzitu egiten da (oxidazio-egoera murrizten
du) eta bromoa oxidatu egiten da (bere oxidazio egoera
handitzen da):
Erreaktiboen artean elektroi-transferentzia
duten erreakzioak.
Bi prozesu gertatzen dira aldi berean:
oxidazio prozesu bat eta erredukzio prozesu
bat.
Oxidazioa. Elementu batek elektroiak
galtzeko prozesua. Bere oxidazio egoera
handitzen da.
Erredukzioa. Elementu batek elektroiak
hartzeko prozesua. Bere oxidazio egoera
murrizten da.
Elektroiak galtzen dituen substantzia,
erreduktorea da (oxidatu egiten da) eta
elektroi horiek hartzen dituen substantzia
(erreduzitu egiten da) oxidatzailea da.
Erreakzioen abiadura Erreakzio abiadurak
adierazten du zer materia
Abiadura hori zenbait aldagaien araberakoa da:
kantitate eratzen edo

Tenperatura desagertzen den denbora

tarte bakoitzean
Zenbat eta tenperatura
handiagoa izan
erreakzioan, orduan eta
abiadura handiagoa
izango da.
Tenperatura Abiadura
Erreakzioen abiadura Erreakzio abiadurak
adierazten du zer materia
kantitate eratzen edo
Erreaktibo kontzentrazioa desagertzen den denbora
tarte bakoitzean
Zenbat eta erreaktiboen
kontzentrazioa
handiagoa izan, orduan
eta abiadura handiagoa
izango da.
Kontzentrazioa Abiadura
Erreakzioen abiadura Erreakzio abiadurak
adierazten du zer materia
kantitate eratzen edo
Erreaktibo solidoen
desagertzen den denbora
zatiketa-maila tarte bakoitzean
Zenbat eta handiagoa izan
erreaktiboen banaketa-
maila, orduan eta
handiagoa izango da
kontaktu-azalera, eta
handiagoa izango da
abiadura. Zatiketa-maila Abiadura
Erreakzioen abiadura Erreakzio abiadurak
adierazten du zer materia
kantitate eratzen edo
Katalizatzaileak izatea desagertzen den denbora
tarte bakoitzean
Katalizatzaileak erreakzio-
mekanismoa aldatzen duten
substantziak dira. Aktibazio-
energia aldarazten dute eta hori
dela eta, abiadura ere aldatzen
dute. Aktibazio-energia murrizten
dutenez, abiadura handitzen da.
Katalizatzailea Abiadura