Professional Documents
Culture Documents
Wykład Cz.6
Wykład Cz.6
Wydział Mechaniczny
Katedra Konstrukcji i Badań Maszyn
Ogólne zasady
projektowania stalowych
ustrojów nośnych
Dźwignice
AWARIE MASZYN
Wywrócenie suwnicy bramowej
3/55
METODA NAPRĘŻEŃ DOPUSZCZALNYCH
4/55
METODA NAPRĘŻEŃ DOPUSZCZALNYCH
Obciążenia
fi elementarne
Fj fi Kojarzenie
obciążeń
Sk Wyznaczenie
sił przekrojowych
Fj
1l Wyznaczenie
naprężeń od
sił przekrojowych
Sk
Naprężenia
2l od wpływów
lokalnych
R
l dop = g g
f n
6/55
METODA STANÓW GRANICZNYCH
gn - współczynnik ryzyka
g n gp f i gp - cząstkowy współczynnik obciążeń
w wybranym kojarzeniu obciążeń
fi - obciążenia elementarne
gn Fjgn gp fi Kojarzenie
obciążeń
Sk
Wyznaczenie
sił przekrojowych
g n Fj
1l Wyznaczenie
naprężeń od
sił przekrojowych
Sk
Naprężenia
2l od wpływów
lokalnych
R
l lim = g
m
10/55
Przekroczenie I-go stanu granicznego - odkształcenie
plastyczne członu wysuwnego wysięgnika
11/55
Przekroczenie I-go stanu granicznego
c) utrata stateczności ogólnej i lokalnej na skutek przekroczenia
naprężeń krytycznych materiału.
Utrata stateczności lokalnej dźwigara przenośnika
12/55
Stany graniczne
ciąg dalszy
II stan graniczny – ujawniający się powstawaniem pęknięć lub
uszkodzeń zmęczeniowych.
Nie przekroczenie II stanu granicznego zapewnia spełnienie
warunku trwałości (T).
Przykład
Przekroczenie
II stanu granicznego
- pęknięcie zmęczeniowe osi
Brak spełnienia warunku trwałości (T)
13/55
Żuraw DSRT
14/55
Miejsca pęknięcia członu stałego
wysięgnika żurawia
15/55
Warstwice zredukowanych naprężeń
Miejsca
pęknięć
16/55
Naprawa wysięgnika - wersja I
17/55
Warstwice zredukowanych
naprężeń w zmodyfikowanym członie
żurawia
Naprężenia
zredukowane
155 MPa
18/55
Wysięgnik po naprawie - modyfikacja I
19/55
Stany graniczne
ciąg dalszy
III stan graniczny – ujawniający się przez nadmierne
przemieszenia i drgania, uniemożliwiające normalną eksploatację
dźwignicy i szkodliwie oddziaływujące na organizm ludzki
(operatora).
Przykład
Przekroczenie
III stanu granicznego
- szkodliwe oddziaływanie
na organizm ludzki
20/55
Nowej generacji kabina koparki KWK 1200
z systemem wibroizolacji,
projekt
Zakładu CAD Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn
(obecnie Katedra Konstrukcji Badań Maszyn i Pojazdów)
Politechniki Wrocławskiej
• Obciążenia regularne
• Obciążenia nieregularne
• Obciążenia wyjątkowe
• Obciążenia różne
22/55
OBCIĄŻENIA REGULARNE
• Od masa dźwignicy
• Od masa ładunku brutto
• Spowodowane jazdą po nierównej nawierzchni
• Spowodowane przyspieszeniem ruchu poszczególnych napędów
• Wywołane odkształceniami (wstępnym napięciem, obciążeniem do
zadziałania ogranicznika zukosowania, odchyłki rozstawu szyn lub posadowienia
podpór)
OBCIĄŻENIA NIEREGULARNE
• Spowodowane zukosowaniem
23/55
OBCIĄŻENIA WYJĄTKOWE
• Wiatrem w stanie nieroboczym
• Obciążenia próbne
• Od uderzenia w zderzaki
• Spowodowane wychyleniem dźwignicy (wywołane kolizją ładunku i
kiedy wychylona dźwignica opada w sposób niekontrolowany)
• Od nagłego wyłączenia
• Spowodowane uszkodzeniem mechanizmów lub części
• Od oddziaływań podłoża na dźwignicę (trzęsienie ziemi, od falowania)
OBCIĄŻENIA RÓŻNE
• Występujące podczas montażu, demontażu i transportu
• Obciążenia podestów i dojść
24/55
Obciążenia występujące podczas montażu,
demontażu i transportu
http://www.vlassenroot.com/PLPL/site/steel-3.aspx
KOJARZENIE OBCIĄŻEŃ
26/55
27/55
28/55
29/55
GRUPA NATĘŻENIA PRACY USTROJU
NOŚNEGO
Dobierana jest na podstawie:
- klasy liczby cykli Ni
- klasy obciążenia Pi
N1 N 2 ·105
N2 2 ·105 < N 6 ·105
N3 6 ·105 < N 2 ·106
N4 2 ·106 < N 6 ·106
N5 6 ·106 < N 2 ·107
N6 N 2 ·107
30/55
Klasa obciążenia
Klasę obciążenia określa się na podstawie współczynnika obciążenia
m
ai Ni
K p m
N
a max
gdzie:
ai – kolejny poziom amplitudy naprężeń przy Ni cyklach naprężeń,
amax – amplituda maksymalna,
N – całkowita liczba cykli naprężeń,
m = 3,5 – dla konstrukcji spawanych,
m = 7 – dla ustrojów nośnych nitowych i śrubowych
a
a1
ai
N
N1 Ni
N
31/55
KLASA OBCIĄŻENIA
Tabela 9
Klasa Współczynnik obciążenia
obciążenia
Ustroje spawane Ustroje nitowane i
łączone śrubami
P1 Kp 0,28 Kp 0,38
P2 0,28 < Kp 0,49 0,38 < Kp 0,52
P3 0,49 < Kp 0,74 0,52 < Kp 0,75
P4 0,74 < Kp 1 0,75 < Kp 1
GRUPA NATĘŻENIA
PRACY USTROJU NOŚNEGO
Tabela 10
Klasa liczby cykli
Klasa obciążenia N1 N2 N3 N4 N5 N6
Grupa natężenia pracy
P1 1U 2U 3U 4U 5U 6U
P2 2U 3U 4U 5U 6U 6U
P3 3U 4U 5U 6U 6U 6U
P4 4U 5U 6U 6U 6U 6U
32/55
Wytrzymałość zmęczeniowa
Rodzaj karbu W0 i W1
33/55
Wytrzymałość zmęczeniowa
Rodzaj karbu W2
34/55
Wytrzymałość zmęczeniowa. Rodzaj karbu K0
35/55
Wytrzymałość zmęczeniowa. Rodzaj karbu K1
36/55
DZIAŁANIE KARBÓW
Współczynnik spiętrzenia naprężeń k
37/55
Tabela 11
Wytrzymałość obliczeniowa
(Wöhlera) Rw, N/mm2
Rodzaj karbu
Granica plastyczności stali
Re 240 N/mm2 Re 340 N/mm2
W0 120 132
W1 96 105
W2 84 84
K0 84
K1 75
K2 63
K3 45
K4 27
Podana wytrzymałość została ustalona z
prawdopodobieństwem P = 90% i przy uwzględnieniu
współczynnika zmniejszającego 0,75.
Dla stali o 240 < Re < 340 N/mm2 i dla karbów W0, W1 wartości
np należy interpolować liniowo
38/55
WSPÓŁCZYNNIK NATĘŻENIA PRACY
USTROJU NOŚNEGO np
Tabela 12
Współczynnik natężenia pracy np
39/55
Wytrzymałość zmęczeniowa materiału
podstawowego na rozciąganie i ściskanie Rz
Wytrzymałość zmęczeniową Rz należy obliczać wg wzorów:
- dla współczynnika asymetrii naprężeń – 1 R 0
a) rozciąganie gd
5
Rz n p Rw
3 - 2R
b) ściskanie g<d
2
Rz n p Rw
1- R
- dla współczynnika asymetrii naprężeń 0 R 1
a) rozciąganie 5
np
Rz 3 Rw
5
Rw n p
1 - 1 - 3 R
0,75R m 2 np
Rz Rw
b) ściskanie 2R n
1 - 1 - w p R
0,90R m
Rw – trwała wytrzymałość zmęczeniowa określona na bazie 2 ·106 cykli zmian naprężeń przy stałej
amplitudzie naprężeń ( = const, p = 1) i przy współczynniku asymetrii naprężeń R = -1
(wytrzymałość Wöhlera), zależna od rodzaju karbu, wg tab. 11,
np – współczynnik natężenia pracy ustroju nośnego zależny od grupy natężenia pracy ustroju nośnego wg
tab. 12,
Rm – minimalna wytrzymałość stali na rozciąganie wg tab. 1.
40/55
Wytrzymałość zmęczeniowa materiału
podstawowego na ścinanie Rzt
Rzt = 0,6 Rz
w którym
Rz – wytrzymałość zmęczeniowa materiału podstawowego
dla rodzaju karbu W0 i w zależności od gatunku stali.
41/55
Wytrzymałość zmęczeniowa spoin Rzs
(PN-M-06515:1979)
Tabela 13
Rodzaj Wytrzymałość zmęczeniowa
spoiny naprężeń spoiny materiału
Rz – wytrzymałość zmęczeniowa
materiału podstawowego na rozciąganie
rozciąganie Rzs = Rz i ściskanie wg 3.3.2.5. dla przypadku K0,
K1, K2, K3, K4 w zależności od
i ściskanie wykonania spoiny czołowej
Czołowe
Rz – wytrzymałość zmęczeniowa
ścinanie Rzs = 0,6 Rz materiału podstawowego na
Pachwinowe ścinanie Rzs = 0,7 Rz rozciąganie wg 3.3.2.5. dla przypadku
karbu K0
42/55
Rozwiązania konstrukcyjne elementów narażonych
na zniszczenie zmęczeniowe (5)
43/55
Rozwiązania konstrukcyjne elementów narażonych
na zniszczenie zmęczeniowe (6)
Konstrukcja ramowa
44/55
Rozwiązania konstrukcyjne elementów narażonych
na zniszczenie zmęczeniowe (7)
46/55
Rozwiązania konstrukcyjne elementów
narażonych na zniszczenie zmęczeniowe (9)
a)
b)
b)
c)
d)
49/55
Rozwiązania konstrukcyjne – ewolucja zmęczeniowa
a) b)
51/55
Równoważnik węgla ekwiwalentnego
Mn Cr Mo V Ni Cu
CE C
6 5 15
52/55
ZALECENIA DO PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI
SPAWANYCH PODDAWANYCH OBCIĄŻENIOM ZMIENNYM
53/55
ZALECENIA DO PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI
SPAWANYCH PODDAWANYCH OBCIĄŻENIOM ZMIENNYM
54/55