Professional Documents
Culture Documents
VBD-Communicable Note Upto 21st May
VBD-Communicable Note Upto 21st May
egkjk"V! jkT;
(िहवताप ,ह ीरोग व जलज य रोग )
LAaf{kIrfVi.k
dsanz 'AklukP;k ekxZn'AZd rRokP;k vf/Au jkgwu jkT;ke/;s jkcfo.;kr ;s.Ak&;k fofo/A fgorki fojks/Ah
mik;;kstuk [Akyhyizek.As-
(v) loZs{A.A & uohu fgorki jQX.A 'Akks/A.;klkBh jkT;krhy loZ ikMk] okM;k] oLrh] xkaoikrGhoj
deZpk&;kaekiQZr izR;{k loZs{A.A-
vkjksX; deZpk`;kaekiQZr fdVd'kkL_kh; losZ{k.k-
vk'Ak* Lo;alsod LFkkfud Lrjkoj fdVdtU; jksx fu;a_k.k dk;Zdzekr lgHkkx-
(c) iz;ksx'AkGk
jkT;krhy izR;sd vkfnoklh izk-vk- dsanzkP:kk fBdk.kh ,d iz;ksx 'kkGk ra_kK miyC/k-
fcxj vkfnoklh {ks_kkr 2 rs 3 izk- vk- dsanzklkBh ,d iz;ksx'kkGk ra_kK miyC/k-
ftYgk o xzkfe.k jQX.kky; Lrjkojgh iz;ksx 'kkGk ra_kK miyC/k-
ufou inkP;k vk<kO;ke/;s izR;sd izk-vk-dsanzkP:kk fBdk.kh ,d iz;ksx'kkGk ra_kK in eatqj-
nqxZe o vfrnqxZe Hkkxkr fgorkikP;k rkRdkG funkuklkBh jWfiM Mk;XuksLVhd VsLV fdVpk iqjoBk
ih-iQWYlhiQsje ;k xaHkhj LojQikP;k fgorkikps 'kh?kz funku o mipkjklkBh *vk'kk * dk;ZdrhZuk
izf'k{k.k-
(d) Mkl fu;a_A.AklkBh mik;;kstuk %&
fdVduk'Ad iQokj.Ah %& jkT;krhy fgorkiklkBh vfrlaosnu'khy fuoMd o mnzsdxzLr xkaoke/;s
flaFksfVd izk;kjsFkzkbZM xVkrhy fdVduk'kdkph ?kjks?kj iQokj.kh dj.;kr ;srs-
o"kZ iQokjysyh yksdla[;k (yk[kkr)
2019 13-61
2020 96-63
2021 97-19
2022 97-51
2023 &
vGhuk'Ad iQokj.Ah %& ukxjh fgorki ;kstusarxZr jkT;krhy fuoMd 15 'Agjkae/;s (eqacbZlg) rlsp
16 gRrhjksx fu;a_k.k iFkdkekiZQr MklksRiRrhLFAkaukaoj VsfeiQkWl] ch-Vh-vk;- ;k vGhuk'Adkaph
iQokj.kh dj.;kr ;srs- jkT;kr ukxjh fgorki ;kstusr lekfo"V vlysyh 15 'Agjs iq<hyizek.As &
vkSjaxkckn] chM] ukansM] ijHA.Ah] /AqGs] ukf'Ad] euekM] tGxkao] HAqlkoG] vgenuxj] ia<jiwj]
lksykiwj] vdksyk] iq.As o eqacbZ-
tho'AkL_Ah; mik;;kstuk%& fdVduk'AdkaeqGs gks.Ak&;k iznw"A.Akpk fopkj djQu jkT;ke/;s ;ksX;
MklksRiRrhLFAkukae/;s Mkl vGhHA{Ad xIihekls lksM.;kr ;srkr- lnj mik;;kstuk xzkeh.A rlsp
'Agjh HAkxkrgh vkgs- jkT;kr xIihekls iSnkl dsanzkaph fufeZrh dsyh vlwu ;ksX; MklksRiRrh LFAkukar
ekls lksM.;kr vkys vkgsr-
fdVduk'Ad HAkjhr ePNjnk.;k %&jkT;kr fofo/k ek/;ekOnkjs fdVduk'kd Hkkjhr ePNjnk.;kaps
fgorki leL;kxzLr Hkkxkr okVi dj.;kr vkys] R;kiSdh xMfpjksyh ftYg;krhy fgorki
leL;kxzzLr Hkkxke/;s ePNjnk.;k okVi dj.;kr vkY;k-
fdVd'kkL_kh; losZ{k.k %&fu;fer losZ{k.kvarxZr vkjksX; deZpk`;kaekiQZr 10% ?kjke/;s fdVd'kkL_kh;
losZ{k.k dj.;kr ;srs-
(b) eqY;ekiu o lafu;_k.k %&jk"V!h; fdVdtU; jksx fu;a_k.k dk;Zdze ;ksX; fjrhus jkcfoyk tkok ;k
dfjrk jkT; $ ftYgk $ rkyqdk $ izk-vk-dsanz LrjkojQu {ks_kh; HksVh Onkjs eqY;ekiu o lafu;_k.k
dsys tkrs-
(bZ) vkjksX; f'k{k.k %&
fgorki izfrjks/A efguk twu %& dsanz 'AklukP;k ekxZn'AZd lwpukauqlkj turse/;s fgorki
dk;Zdzekfo"A;h tkx=rh fuekZ.A dj.;klkBh njo"AhZs twu e/;s fgorki izfrjks/A efguk fofo/A
midzek}kjs jkcfo.;kr ;sr vkgs-
x.ks'kksRlo rlsp uojk_kksRloke/;s turse/;s fdVdtU; vktkjkafo"k;kh tutkx=rh dj.;kr ;srs-
fofo/A midze & in;k_kk] xzkelHkk] izHkkriQs`;k] dk;Z'kkGk] izf'k{k.k]fofo/k ek/;ek}kjs izfl/nh
(o=Rri_ks] gLrif_kdk] fHkRrhif_kdk] fHkarhojP;k Eg.kh] vkdk'kok.kh] nwjn'kZu] dscy fV-Ogh b-)
Msaxh rki
MsaX;w gk fo"kk.kwtU; jksx vkgs- lnj jksxkpk izlkj MsaX;w fo"kk.kq nqf"kr ,fMl ,ftIVk;
izdkjkrhy MklkP;k eknhekiQZr gksrks- ek.klkyk gk MsaX;w fo"kk.kw nqf"kr Mkl pkoY;kuarj lk/kkj.ki.ks
5 rs 6 fnolkr MsaX;w rkikph y{k.ks fnlw ykxrkr- MsaX;w rkikps 3 izdkj vkgsr- 1) MsaX;w rki 2)
jDrL_kko;qDr MsaX;w rki 3) MsaX;w 'kkWd flaM!kse-
MsaX;w rki gk iQY;w lkj[kk vktkj vkgs- jDrL_kko;qDr MsaX;w rki o MsaX;w 'kkWd flM!ksae gk rhoz
izdkjpk jksx vkgs ;ke/;s e=R;wgh gks.;kph 'kD;rk vlrs-
Msaxh rkikP;k lkFAhP;k fu;a_A.AklkBh [Akyhyizek.As mik;;kstuk jkcfo.;kar ;srkr-
rki jQX.A losZ{A.A vkjksX; deZpkjh] vkjksX; lsfodk] vk'kk ;kapsekiQZr dsys tkrs-
Msaxh rkikP;k fu"d"AkZlkBh rki jQX.Akaps jDruequs ?AsmQu la'kf;r jQX.Akauk iq.kZ x=fgrksipkj fnyk
tkrks-
rikl.khvarh vk<Gwu ;s.kk&;k fgorki jQX.Akauk leqG o iq.kZ dkyko/khpk mipkjfnyk tkrks-
jDruequs rikl.khvarh fgorki ulY;kps vk<GY;kl] la'Af;r rki jQX.Akaps jDrtyuequs ?AsmQu
,u-vk;-Ogh- iq.ks $ jkT;krhy fuoMd 43 lsaVhuy lsaVj ;sFAs fo"Ak.Aw ifj{A.AklkBh ikBfoys
tkrkr-
,fMl ,ftIrk; Mklkaps uequsgh fo"kk.kqapk izdkj vksG[k.;klkBh ,u-vk;-Ogh-iq.As dMs
rikl.AhlkBh ikBfoys tkrkr-
mnzsdxzLr Hkkxkr /Awj iQokj.Ah dsyh tkrs-
?Ajkrhy o ifjljkrhy MklvG;k vk<Gwu vkysys ik.;kP;k lkB;kae/;s vGhuk'kd VsfeiQkWl
okijys tkrs- dk;e ik.khlkB;kr xIihekls lksMys tkrkr-
tursl Msaxh rkik fo"A;d [Akyhy ckchaps vkjksX; f'A{A.A fnys tkrs-
ik.kh lkBo.kwdhP;k HkkaM;kaph >kkd.ks ?kVV@ clfo.ks-vkBoM;krhy ,d fnol dksjMk fnol
Bjowu R;k fno'kh ik.kh lkBo.kwdhph HkkaMh fjdkeh djQu]?kklwu&iqlwu iqUgk ik.kh Hkj.;klkBh
okijk.ks-
?kjkrhy o ifjljkrhy fujQi;ksxh oLrq mnk- iQqVds fiai] Vk;j] HkkaMh] dqaM;k bR;knh oLrqaph
foYgsokV yko.ks-
izf'k{k.k %&“uohu MsaX;w O;oLFkkiu mipkj i/nrhr* izf'k{kdkaps izf'k{k.k Hkh"kd (fiQthf'k;u)]
ckyjksx rK ;kauk ns.;kr vkys- ;k izf'k{kdkauh R;kaps foHkkxkrhy oS|fd; vf/kdkjh o
jQX.kky;hu deZpkjh ;kauk izf'kf{kr dsys vkgs-
jk"V!h; MsaX;w fnu (16 es ) lktjk dj.;kr vkyk-
MsaX;w izfrjks/k efguk tqyS %& dsanz 'AklukP;k ekxZn'AZd lwpukauqlkj turse/;s tqyS efgU;kr MsaX;w
izfrjks/k efguk fofo/A midzek}kjs jkcfo.;kr ;sr vkgs-
'kkys; MsaX;w tkx=rh eksfge & ek/;fed 'kkGkae/khy b;Rrk 8 oh rs 10 oh P;k eqykae/;s MsaX;w
izfrca/k o fu;a_k.k lanHkkZr ekgs vkWxLV e/;s 'kkys; MsaX;w tkx=rh ekssfge jkcfo.;kr ;sr vkgs-
Msaxh$fpdquxqfu;k vktkjkP;k funkuklkBh jkT;kr 43 lsaVhuy lsaVlZ LFkkiu dsysyh vkgsr-
ts-bZ- vktkjkP;k funkuklkBh jkT;kr 5 lsaVhuy lsaVlZ LFkkiu dsysyh vkgsr-
lu 2020 iklwu Msaxh rki ekfgrh [Akyhyizek.As-
jkT;kr lokZf/kd MsaX;w jQX.k vlysys ftYgs vkf.k euik iq<hyizek.ks &
2022 2023 2022 2023
ftYgk (21 es i;Zar) (21 es i;Zar) Ekuik (21 es i;Zar) (21 es i;Zar)
jQX.k e=R;w jQX.k e=R;w jQX.k e=R;w jQX.k e=R;w
iky?kj 35 0 104 0 c=gUeqacbZ 84 0 313 0
dksYgkiwj 77 0 62 0 ukf'kd 0 0 84 0
lkaxyh
lkaxyh 12 0 32 0 fejt 1 0 71 0
lkrkjk 49 0 30 0 lksykiwj 35 0 32 0
lksykiwj 22 0 29 0 dksYgkiwj 6 0 28 0
;orekG 45 0 29 0 iq.ks Ekuik 15 0 21 0
jRukfxjh 9 0 24 0 ukxiwj 0 0 17 0
ukansM 4 0 24 0 vkSjaxkckn 0 0 11 0
ukansM
iq.ks 100 0 23 0 ok?kyk 0 0 10 0
fla/kqnqxZ 18 0 22 0 Bk.ks Ekuik 7 0 8 0
fejk
vdksyk 3 0 18 0 HkkbZanj 1 0 6 0
fpdquxqU;k
fpdquxqU;k fo"kk.kqpk izlkj ,Mhl ,ftIVk; ;k Mklkaiklwu gksrks- ;k fo"kk.kw rkikph y{k.ks rki] Mksdsnq[kh]
myVh] eGeG] vaxkoj pV@Vs meV.ks o lka/;krwu gkMs oG.ks bR;knh vkgsr-
lu 2020 iklwu fpdquxqU;k rkikckcrph l|fLFkrh
o"kZ riklysys jDrty uequs fpdquxqU;k fo"Ak.Aw ;qDr e=R;w
2020 4229 782 0
2021 19363 2526 0
2022 14758 1087 0
2023 (21 es v[ksj) 7173 134 0
jkT;kr lokZf/kd fpdquxqfu;k jQX.k vlysys ftYgs vkf.k euik iq<hyizek.ks &
2023 2023
2022 (21 es i;Zar) 2022 (21 es i;Zar)
ftYgk (21 es i;Zar) euik (21 es i;Zar)
jQX.k e=R;w jQX.k e=R;w jQX.k e=R;w jQX.k e=R;w
iq.ks 51 0 16 0 c=gUeqacbZ 5 0 15 0
vdksyk 11 0 9 0 mYgkluxj 0 0 4 0
ijHk.kh 0 0 7 0 fejk 1 0 3 0
HkkbZanj
lkaxyh 16 0 6 0 fHkoaMh 0 0 2 0
tWifut ,UlsiQsykbZfVl (esanqToj)
2020 2 1 0 0 12 0 14 1
2021 0 0 0 0 0 0 0 0
2022 2 0 0 0 0 0 2 0
2023 (21 es v[ksj) 0 0 0 0 0 0 0 0
2) gRrhjksx ckf/kr jQX.kkauk mipkj & ekxhy 3 o"kkZrhy gRrhjksx lOgsZ{k.kklkBh rikl.kh dsysY;k
jDruewus vkf.k uO;kus gRrhjksx nwf"kr vk<Gwu vkysY;k jQX.kkaph la[;k iq<hyizek.ks vkgs- &
dsanz 'kklukus ,e-Mh-,- dk;Zdze 7 fnolke/;s iq.kZ dj.ksckcrP;k lqpuk fnY;k vlrkuk loZ
ykHkkFkhZ i;Zr YkkHk iksgksp.;kP;k n="Vhdksukrqu lnj dk:kZdze 21 fnol ;'kLohfjR;k jkcoqu
tkLrhr tkLr ykHkkF;kZauk vkS"k/kksipkj fnysyk vkgs
6) lalxZ iMrkG.kh losZ{k.k (TAS - Transmission Assesment Survey)
T;k ftYg;kr MDA P;k 5 iQs`;k ;'kLohi.ks ikj iMY;k vkgsr] R;k Hkkxkrhy gRrhjksx lalxZ
$ izlkj izek.k deh >kkys vkgs fdaok dls ;kph iMrkG.kh dj.;klkBh gk lOgsZ dj.;kr ;srks-
;k lOgsZe/;s 6 o 7 o"kZso;ksxVkrhy 2000 eqykaps losZ{k.k dj.;kr ;srs-
R;krhy 18 is{kk deh eqys gRrhjksx ckf/kr vk<Gyh rj Vkl losZ ;'kLohi.ks ikj iMyk vls
x=fgr /kj.;kr ;srs-
;kizdkjs 3 lOgsZ ;'LohfjR;k ikj iMY;kuarj rks ftYgk gRrhjksx eqDr >kkyk vls ?kksf"kr
dj.;kr ;srs-
7) gRrhjksx izfrca/k o fu;a_k.kkckcr tursps izcks/ku
M) gRrhjksx izfrca/k o fu;a_k.kklkBh jkT;krhy ;a_k.kk &
gRrhjksx losZ{k.k iFkds & 6
gRrhjksx fu;a_k.k iFkds & 16
gRrhjksx jk_kfpfdRlky;s & 34
b) gRrhjksx fu;a_k.kkr jkT;kus dsysyh dkefxjh&
1) jkT;krhy 18 gRrhjksx izHkkfor ftYg;kaiSdh ,dw.k 8 ftYg;kauh Vkl 3 gk VIik iw.kZ dsyk
vlwu R;keqGs gs ftYgs gRrhjksx eqDr >kkys vkgsr- (fla/kwnqxZ] vdksyk] tGxkao] vejkorh]
o/kkZ] lksykiwj] ykrwj] mLekukckn)-
2) ekxhy 3 o"kkZr gk;M!kslhy jQX.kkaph la[;k 11929 ojQu 7256 oj vkyh vkgs-
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&