Professional Documents
Culture Documents
ΕΥΦΡΟΣΥΝΙΔΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ - MΔΕ
ΕΥΦΡΟΣΥΝΙΔΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ - MΔΕ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Ευφροσυνίδου Αικατερίνη
ΠΑΤΡΑ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, 2021
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο ΔΠΜΣ Διαχείριση Τεχνικών Έργων
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η εφαρμογή της μεθόδου ΒΙΜ ανοίγει νέους ορίζοντες και προσφέρει πολυάριθμες
δυνατότητες στην μελέτη, κατασκευή και διαχείριση των κατασκευαστικών έργων. Η
βελτιωμένη συνεργασία και επικοινωνία των ενδιαφερόμενων μελών του έργου, η
συγκέντρωση των πληροφοριών σε ένα ψηφιακό μοντέλο, η πρόβλεψη των αστοχιών,
η μείωση του κόστους και του χρόνου παράδοσης του έργου είναι μόνο μερικά από
τα οφέλη της μεθόδου. Όμως το σχετικά χαμηλό ποσοστό υιοθέτησης της φανερώνει
ότι υπάρχουν πολλά εμπόδια στην εφαρμογή της, τα οποία πρέπει να μελετηθούν
ώστε να ξεπεραστούν. Μερικά από αυτά είναι τα προβλήματα διαλειτουργικότητας
που προκύπτουν μεταξύ των ομάδων εργασίας, αλλά και η λανθασμένη αίσθηση ότι η
επένδυση στο ΒΙΜ θα κοστίσει πολύ χρόνο και χρήμα.
ABSTRACT
The past few years we are watching the Digitalization entering the construction field.
Digital construction, lasers, augmented reality, BIM are some of the terms that are
becoming more and more popular. The last of those term, “BIM”, is the subject of
this Master Thesis.
The Building Information Modeling (BIM) is a new process of project design and
management. There are refences of BIM since the '70, but the last years it became
more popular. Many countries raise awareness about BIM by funding educational and
research programs or creating a legal framework.
In this thesis, the potential benefits of the method BIM are to be evaluated in
comparison with the traditional methods of project design and management. The
research focuses on the architectural design and the time management (4D BIM) of a
project. A project, which was completed with the traditional methods, was selected
and it was redesigned with the use of Autodesk Revit and Autodesk Navisworks
Manage.
The implementation of BIM opens new horizons and offers plenty of benefits to the
design, construction, and management process. The efficient collaboration and
communication between the stakeholders, the gathering of needed information in one
digital model, the provision of potential problems, the cost and time reduction are
only some of the BIM benefits. However, the small implementation rates show there
are still obstacles that must be resolved. Such obstacles are interoperability issues
between the project teams, but also the wrong notion that a BIM investment cost must
time and money.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ.................................................................................................................. 2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι............................................................................................................... 8
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ .......................................................................................................... 8
1.1 Αντικείμενο και στόχοι της ΜΔΕ .......................................................................... 8
1.2 Μεθοδολογία έρευνας ............................................................................................ 8
1.3 Δομή Εργασίας ...................................................................................................... 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ ............................................................................................................. 9
4 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ .......................................................................................... 57
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ....................................................................................................... 60
ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΚΟΝΩΝ
Εικ. 1: Η μέθοδος ΒΙΜ σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής ενός έργου (Πηγή:
Bradley, et al., 2016) ...................................................................................................... 9
Εικ. 2: Επίπεδα διαστάσεων ΒΙΜ (Πηγή: biblus.accasoftware.com) .......................... 11
Εικ. 3: Επίπεδα ανάπτυξης της πληροφορίας ανάλογα τη φάση του κύκλου ζωής του
έργου (Πηγή: www.kelarpacific.com) ......................................................................... 13
Εικ. 4: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 100- LOD 100 (πηγή: BIM Forum, 2020) 13
Εικ. 5: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 200- LOD 200 (πηγή: BIM Forum, 2020) 14
Εικ. 6: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 300- LOD 300 (πηγή: BIM Forum, 2020) 14
Εικ. 7: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 350- LOD 350 (πηγή: BIM Forum, 2020) 14
Εικ. 8: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 400- LOD 400 (πηγή: BIM Forum, 2020) 15
Εικ. 9: Επίπεδα Εξέλιξης αντικειμένων ΒΙΜ (Πηγή: blog.areo.io/level-of-
development)................................................................................................................ 16
Εικ. 10: Πρότυπο Construction Operations Building Information Exchange (COBie)
(πηγή: www.thenbs.com) ............................................................................................. 17
Εικ. 11: Επίπεδα ωριμότητας ΒΙΜ .............................................................................. 19
Εικ. 12: Ανίχνευση συγκρούσεων (Πηγή: bimdigitalamd.com).................................. 21
Εικ. 13: Στατική και ενεργειακή ανάλυση σε μοντέλο ΒΙΜ (Πηγή:
blogs.autodesk.com) .................................................................................................... 22
Εικ. 14: Καμπύλη MacLeamy (CURT, 2004) ............................................................. 24
Εικ. 15: Καμπύλη παραγωγικότητας κατά την εφαρμογή νέων πληροφοριακών
συστημάτων (Πηγή: Autodesk, 2012) ......................................................................... 26
Εικ. 16: Μέθοδος Σχεδιασμός- προσφορά- κατασκευή............................................... 28
Εικ. 17: Μέθοδος Σχεδιασμός- κατασκευή ................................................................. 29
Εικ. 18: Μέθοδος Σχεδιασμός μαζί με τον κατασκευαστή .......................................... 29
Εικ. 19: Σύγκριση IPD με συμβατικές μεθόδους. (Autodesk, 2008) ........................... 31
Εικ. 20: Υιοθέτηση ΒΙΜ από εταιρίες στο Ηνωμένο Βασίλειο (πηγή: NBS) ............. 32
Εικ. 21: Υιοθέτηση ΒΙΜ από Ευρωπαϊκές χώρες (πηγή: Chinnapandian A, et al 2020)
...................................................................................................................................... 33
Εικ. 22: Κάτοψη Ισογείου ............................................................................................ 38
Εικ. 23: Κάτοψη Ορόφου............................................................................................. 39
Εικ. 24: Εξωτερικές φωτορεαλιστικές απεικονίσεις .................................................... 39
Εικ. 25: Δισδιάστατη αναπαράσταση χρονικού προγραμματισμού με τη συμβατική
μέθοδο (διάγραμμα GANTT) ...................................................................................... 39
Εικ. 26: Περιγραφή της μεθόδου ΒΙΜ στην Μελέτη Περίπτωσης .............................. 40
Εικ. 27: Περιβάλλον έναρξης Revit 2020 .................................................................... 41
Εικ. 28: Περιβάλλον εργασίας αρχιτεκτονικού προτύπου ........................................... 41
Εικ. 29: Ορισμός μονάδων μέτρησης .......................................................................... 42
Εικ. 30: Εισαγωγή επιπέδων αναφοράς ....................................................................... 42
Εικ. 31: Ορισμός των families- αντικειμένων ............................................................. 43
Εικ. 32: Σχεδιασμός κατόψεων βάσει των 2D σχεδίων ............................................... 44
Εικ. 33: Δημιουργία 3D τομών με την επιλογή Selection box .................................... 44
Εικ. 34: Ορισμός φάσεων έργου .................................................................................. 45
Εικ. 35: Εμφάνιση επιλεγμένων φάσεων ..................................................................... 45
Εικ. 36: Εμφάνιση προειδοποίησης ανίχνευσης αλληλοκαλύψεων ............................ 46
Εικ. 37: Λίστα αστοχιών .............................................................................................. 46
Εικ. 38: Εντολή Schedules για την προμέτρηση υλικών ............................................. 47
Εικ. 39: Εισαγωγή πεδίων ............................................................................................ 47
Εικ. 40: Εισαγωγή φίλτρων.......................................................................................... 48
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Για την εφαρμογή της μεθόδου στην μελέτη περίπτωσης έχει ακολουθηθεί η εξής
διαδικασία:
Ανίχνευση σφαλμάτων και συγκρούσεων στο έργο μέσω της επιλογής Clash
detection,
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ
Εικ. 1: Η μέθοδος ΒΙΜ σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής ενός έργου (Πηγή: Bradley, et al.,
2016)
Η Εθνική Επιτροπή Προτύπων BIM των ΗΠΑ (National BIM Standard- United
States) ορίζει το ΒΙΜ ως μια ψηφιακή αναπαράσταση των φυσικών και λειτουργικών
χαρακτηριστικών μιας κατασκευής. Ένα μοντέλο ΒΙΜ αποτελεί μια κοινή πηγή
πληροφοριών σχετικά με το έργο, η οποία δημιουργεί μια αξιόπιστη βάση για τη
λήψη αποφάσεων καθ‘ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου, από την αρχική σύλληψη
έως την κατεδάφιση.
Το ΒΙΜ δεν είναι απλά ένα τρισδιάστατο μοντέλο απεικόνισης του έργου, όπως
πολλοί λανθασμένα πιστεύουν. Ουσιαστικά το ΒΙΜ είναι η συνέχεια του CAD, με τη
διαφορά ότι πλέον χρησιμοποιούνται διαφορετικά εργαλεία. Πλέον, αυτό που εισάγει
το ΒΙΜ είναι η οπτικοποίηση, πέρα των γεωμετρικών, και των λειτουργικών
χαρακτηριστικών της κατασκευής. Έτσι, προκύπτουν νέες διαστάσεις στο μοντέλο,
όπως η 4D, η οποία αντιπροσωπεύει τον χρόνο, η 5D, η οποία αντιπροσωπεύει το
κόστος και η 6D, που αφορά στη διαχείριση του κτιρίου.
3D ΒΙΜ
Το 3D BIM είναι η πιο ευρέως διαδεδομένη μορφή ΒΙΜ και αφορά τη δημιουργία
του τρισδιάστατου μοντέλου, στο οποίο εμπεριέχονται όλες οι γραφικές και μη
πληροφορίες, οι οποίες μπορούν να αναπαρασταθούν ως τρισδιάστατο αντικείμενο.
4D ΒΙΜ
μοντέλο του έργου αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για όλους του εμπλεκόμενους
στο έργο, αρχικά διότι μπορούν να οπτικοποιήσουν το χρονοδιάγραμμα και το τελικό
αποτέλεσμα, καθώς επίσης μπορούν εύκολα να ανταλλάζουν πληροφορίες, να
πραγματοποιούν αλλαγές και να ελέγχουν τυχόν αποκλίσεις από τον αρχικό
προγραμματισμό (Μπόνιος Α., 2018).
5D ΒΙΜ
Το 5D BIM προσθέτει μια επιπλέον διάσταση στο πληροφοριακό μοντέλο και αυτή
αφορά τις πληροφορίες που αφορούν το κόστος των αντικειμένων. Το 5D μοντέλο
χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση του προϋπολογισμού και την ανάλυση του
κόστους (P Mesároš, et al., 2019). Σε κάθε στοιχείο που υπάρχει στο μοντέλο
εισάγεται η παράμετρος του κόστους και οι προδιαγραφές του. Έτσι, στο ενιαίο
πληροφοριακό μοντέλο, που έχει ήδη δημιουργηθεί και εμπεριέχει τις πληροφορίες
των προηγούμενων διαστάσεων, προστίθενται στοιχεία κόστους, τιμολόγησης,
ποσοστά προόδου εργασιών, αριθμός πόρων, κόστος αγοράς και εγκατάστασης,
κόστος λειτουργίας, επισκευής και αντικατάστασης.
Όπως συμβαίνει και στο 4D μοντέλο, έτσι και το 5D επιτρέπει την οπτικοποίηση του
κόστους, την επιμέτρηση των στοιχείων του έργου και ειδοποιεί τον χρήστη σε
περίπτωση αλλαγών. Επιπλέον, το 5D μοντέλο επιτρέπει την πραγματική
παρακολούθηση του κόστους του έργου αφού η βάση δεδομένων ενημερώνεται
καθώς προχωράει και η κατασκευή. Έτσι, με τη χρήση της μεθοδολογίας ΒΙΜ είναι
εφικτή η ανάπτυξη οικονομικά αποδοτικών κατασκευών, αφού μπορεί να προβλεφθεί
με μεγαλύτερη ακρίβεια η οικονομική πρόοδος του έργου (Γκαλέ, Α. 2019).
Η έκτη και έβδομη διάσταση του ΒΙΜ δεν είναι ακόμα πλήρως καθορισμένες.
Υπάρχουν πολλές έρευνες που δίνουν διαφορετική σημασία στο 6D BIM. Σε
διάφορες έρευνες το 6D BIM σχετίζεται με πληροφορίες που αφορούν την ασφάλεια,
σε άλλες με τη βιωσιμότητα ενώ σε πολλές με τη διαχείριση των εγκαταστάσεων, ενώ
το 7D BIM είναι μια έννοια, η οποία βρίσκεται ακόμα σε πολύ αρχικά στάδια.
Παρόλα αυτά η επικρατέστερη άποψη σχετίζει το 6D BIM με την βιωσιμότητα και το
7D BIM με τη διαχείριση των εγκαταστάσεων (Charef , et al., 2018).
Τα επίπεδα ΒΙΜ που περιγράψαμε μέχρι τώρα εμπεριέχουν στοιχεία του, τα οποία
αφορούν τα στάδια της μελέτης και κατασκευής του. Παρόλα αυτά, η ολοκληρωμένη
μεθοδολογία ΒΙΜ αφορά όλο τον κύκλο ζωής μιας κατασκευής. Έτσι, το
πληροφοριακό μοντέλο που ενισχύεται με πληροφορίες που αφορούν τα στάδια
λειτουργίας και συντήρησης του έργου (Facility Management) αναφέρεται ως 7D
BIM. Σε αυτή τη διάσταση, τα αντικείμενα του πληροφοριακού μοντέλου, πέρα από
τις πληροφορίες που αφορούν τη γεωμετρία, τον χρόνο και το κόστος, είναι
σχεδιασμένα έτσι ώστε να δίνουν πληροφορίες για τη χρήση, τη συντήρηση, την
εγγύηση και την αντικατάστασή τους. Το 7D BIM δίνει τη δυνατότητα στους
Εικ. 3: Επίπεδα ανάπτυξης της πληροφορίας ανάλογα τη φάση του κύκλου ζωής του έργου
(Πηγή: www.kelarpacific.com)
LOD 100: Στο επίπεδο αυτό κάθε αντικείμενο του μοντέλου εμφανίζεται με μια
γενική ή πιο λεπτομερή γραφική αναπαράσταση, χωρίς να εμπεριέχει περαιτέρω
πληροφορίες πέρα από τα κάποια γεωμετρικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένες
πληροφορίες, όπως το υλικό, το κόστος ή η δραστηριότητα στην οποία ανήκει,
μπορεί να παραλείπονται ή να δίνονται κατά προσέγγιση. Το επίπεδο αυτό
χρησιμοποιείται συνήθως για το στάδιο της προμελέτης ή σε μια μελέτη
σκοπιμότητας.
Εικ. 4: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 100- LOD 100 (πηγή: BIM Forum, 2020)
LOD 200: Στο δεύτερο επίπεδο ανάπτυξης της πληροφορίας τα αντικείμενα και
οι γεωμετρικές πληροφορίες του μοντέλου γίνονται ακόμα πιο ακριβείς, χωρίς
βέβαια να έχουν καθοριστεί ακόμα. Πλέον η γεωμετρία, το μέγεθος και οι
ποσότητες ενός αντικειμένου γίνονται πιο ακριβείς και επιπλέον μπορεί να
εμπεριέχουν και μη γραφικές πληροφορίες. Το επίπεδο αυτό χρησιμοποιείται
κατά τα αρχικά στάδια της μελέτης, μετά το πέρας του σταδίου της προμελέτης.
Εικ. 5: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 200- LOD 200 (πηγή: BIM Forum, 2020)
Εικ. 6: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 300- LOD 300 (πηγή: BIM Forum, 2020)
LOD 350: Στο τέταρτο επίπεδο ανάπτυξης της πληροφορίας τα στοιχεία του
μοντέλου αναπαρίστανται ως συγκεκριμένα αντικείμενα, σε ότι αφορά την
ποσότητα, το μέγεθος, το σχήμα και τον τρόπο που αλληλοεπιδρούν με τα άλλα
αντικείμενα ή συστήματα του μοντέλου. Επίσης σε αυτό το επίπεδο,
αναπαρίσταται και μέρη που σχετίζονται με τη συνδεσιμότητα ή στήριξη των
αντικειμένων του μοντέλου.
Εικ. 7: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 350- LOD 350 (πηγή: BIM Forum, 2020)
LOD 400: Στο πέμπτο επίπεδο ανάπτυξης της πληροφορίας τα στοιχεία του
μοντέλου αναπαρίστανται ως συγκεκριμένα αντικείμενα με ακριβείς πληροφορίες
σχετικά με την ποσότητα, το σχήμα και το μέγεθος τους. Επίσης σε αυτό το
επίπεδο το κάθε στοιχείο αναπαρίσταται με τρόπο που εμπεριέχει επαρκείς
πληροφορίες που αφορούν στην κατασκευή, συναρμολόγηση και εγκατάσταση
των επιμέρους στοιχείων.
Εικ. 8: Επίπεδο Ανάπτυξης πληροφοριών 400- LOD 400 (πηγή: BIM Forum, 2020)
LOD 500: Στο έκτο και τελευταίο επίπεδο ανάπτυξης της πληροφορίας τα
στοιχεία του μοντέλου αναπαρίστανται έτσι όπως έχουν κατασκευαστεί «as-
built», με ακριβές μέγεθος, ποσότητα, σχήμα και πλέον εμπεριέχει πληροφορίες
που αφορούν στη διαχείριση, συντήρηση και λειτουργία του έργου.
Το πληροφοριακό μοντέλο ΒΙΜ δεν αποτελεί απλά μια τρισδιάστατη απεικόνιση του
έργου, καθώς συγκροτείται από αντικείμενα και όχι απλώς από γραμμές και όγκους.
Τα αντικείμενα αυτά, πέρα από τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά τους, εμπεριέχουν και
μη γραφικές πληροφορίες που σχετίζονται με τα υλικά τους, τις ιδιότητες και τις
ποσότητες αυτών, την σχέση τους με άλλα αντικείμενα κ.α.
Έτσι, ανάλογα τη φάση του κύκλου ζωής ενός έργου, και το απαιτούμενο Επίπεδο
Ανάπτυξης της Πληροφορίας (Level of Development), ο βαθμός λεπτομέρειας των
αντικειμένων και των πληροφοριών που έχουμε για αυτά διαφέρει. Για τον λόγο αυτό
τα αντικείμενα ΒΙΜ έχουν ένα χαρακτηριστικό το οποίο ονομάζεται Επίπεδο
Λεπτομέρειας (Level of Detail), το οποίο δείχνει το πόσο λεπτομερείς είναι οι
πληροφορίες που εμπεριέχει ένα αντικείμενο. Όσο πιο μεγάλο είναι το επίπεδο
λεπτομέρειας ενός αντικειμένου, τόσο πιο αξιόπιστη θα είναι η ανίχνευση αστοχιών,
αλλά και πιο ακριβής η προμέτρηση υλικών.
Σε αυτό το σημείο εισάγεται ο όρος της Διαλειτουργικότητας, που ως στόχο έχει την
επίλυση αυτού του προβλήματος. Διαλειτουργικότητα είναι η ικανότητα της
αυτόματης ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ διαφορετικών λογισμικών (Eastman C.
2008).
Από τις δεκαετίες '70-'80, όπου και ξεκίνησε η χρήση των ηλεκτρονικών
υπολογιστών στην διαδικασία του σχεδιασμού, η ανάγκη της ανταλλαγής δεδομένων
ήταν εμφανής. Συνήθως, οι ανταλλαγές δεδομένων μεταξύ ειδικοτήτων αφορούσαν
στην γεωμετρία του έργου. Παρόλα αυτά, οι όλο αυξανόμενες ανάγκες των
κατασκευαστικών έργων απαιτούν την ανταλλαγή περισσότερων και πιο
εξειδικευμένων δεδομένων (πχ κατασκευαστικές οδηγίες), τις οποίες ένα σύστημα
CAD δεν μπορεί πλέον να στηρίξει. Ενώ το σύστημα CAD αφορά στην γεωμετρία
του έργου, το σύστημα ΒΙΜ εμπεριέχει δεδομένα που αφορούν σε σχέσεις μεταξύ
των αντικειμένων, χαρακτηριστικά, συμπεριφορές της κατασκευής κ.ά. (Eastman C.
2008).
για την ανταλλαγή δεδομένων του μοντέλου πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων
λογισμικών που χρησιμοποιούνται από τους εμπλεκόμενους του έργου. Το πρότυπο
IFC απευθύνεται σε όλα τα στάδια ζωής του έργου, από την μελέτη σκοπιμότητας και
τον σχεδιασμό μέχρι την κατασκευή και διατήρηση του έργου (Eastman C. 2008).
Εικ. 10: Πρότυπο Construction Operations Building Information Exchange (COBie) (πηγή:
www.thenbs.com)
Μετά το πέρας της κατασκευής ενός έργου, ο εργολάβος παραδίδει το έργο στον
ιδιοκτήτη, ο οποίος με τη σειρά του, στις περισσότερες των περιπτώσεων, αναθέτει τη
Με τη χρήση της μεθοδολογίας ΒΙΜ, όλες οι πληροφορίες που αφορούν στο έργο
συγκεντρωνόντουσαν, ήδη από την μελέτη και την κατασκευή του, σε ένα ενιαίο
ψηφιακό μοντέλο. Το ανοιχτό πρότυπο COBie (Construction Operations Building
Information Exchange) είναι αυτό που υποστηρίζει την ενσωμάτωση στο ψηφιακό
μοντέλο πληροφοριών που αφορούν τη διαχείριση, συντήρηση και τη λειτουργία του
έργου.
Στο πρότυπο COBie στοιχεία του έργου, όπως εγγυήσεις, λίστες εξοπλισμού,
προγράμματα συντήρησης κ.ά., εξάγονται με κωδικοποιημένη μορφή σε λογιστικά
φύλλα. Αυτό καθιστά εύκολη τη διαχείρισή τους από τους τελικούς χρήστες, διότι
απαιτεί απλά βασικές γνώσεις πληροφορικής, σε κάθε λογισμικό που υποστηρίζει
τεχνολογία ΒΙΜ (William East E., 2007, East B. Et al., 2012).
Επίπεδο 0
Το Επίπεδο 0 αποτελεί την πιο απλοποιημένη μορφή ΒΙΜ, κατά την οποία
χρησιμοποιούνται τα παραδοσιακά 2D σχέδια με τη χρήση λογισμικών CAD. Η
εξαγωγή και η διανομή των σχεδίων γίνεται μέσω έντυπης ή ηλεκτρονικής
εκτύπωσης. Σε αυτό το επίπεδο ωριμότητας δεν υπάρχει καμία συνεργασία μεταξύ
των μελών και όλες οι αλλαγές, έλεγχοι και οι διεπαφές μεταξύ ειδικοτήτων δεν
γίνονται αυτοματοποιημένα.
Επίπεδο 1
Επίπεδο 2
Στο επίπεδο 2, γίνεται πλέον αναφορά για τα «Έξυπνα έργα», στα οποία κάθε
αντικείμενο εμπεριέχει πληροφορίες και χαρακτηριστικά τα οποία μπορούν να
επεξεργαστούν σε περιβάλλον ΒΙΜ. Πλέον, είναι εφικτό να γίνει η προσομοίωση του
κτιρίου σε διάφορα στάδια και να εξεταστούν διαφορετικά σενάρια, που μπορεί να
αφορούν τη λειτουργία του, την κατασκευή, τη θερμική του απόδοση κ.α. Τα μέλη
του έργου μπορούν να αναπτύσσουν τρισδιάστατα μοντέλα και να ανταλλάσσουν
πληροφορίες με κοινό τύπο αρχείου (όπως IFC ή COBie). Η χρήση ενός ενιαίου
κοινού μοντέλου δεν είναι προϋπόθεση για το Επίπεδο αυτό, κάθε ομάδα εργάζεται
πάνω στο δικό της τρισδιάστατο μοντέλο πληροφοριών. Βασική προϋπόθεση για να
διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα στο Επίπεδο 2 είναι κάθε ομάδα να χρησιμοποιεί
λογισμικό, το οποίο υποστηρίζει τα διεθνή πρότυπα IFC (Industry Foundation Class)
και COBie (Construction Operations Building). Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται
Επίπεδο 3
Στο επίπεδο 3 η συνεργασία δεν περιορίζεται στον βασικό διαχειριστή του έργου,
αλλά συμπεριλαμβάνει όλα τα μέλη των ομάδων για όλη τη διάρκεια κύκλου ζωής
του έργου, από το σχεδιασμό και τη κατασκευή μέχρι τη συντήρηση ή και την
κατεδάφισή του. Όλες οι ομάδες του έργου δουλεύουν πάνω σε ενιαίο κοινό μοντέλο
(intergrated Building Information Modeling- iBIM), το οποίο αποθηκεύεται σε μια
κοινή διαδικτυακή πλατφόρμα ΒΙΜ (cloud- based BIM). Κάθε ειδικότητα, μέσω των
συνεργαζόμενων προγραμμάτων, έχει άμεση πρόσβαση στο ενιαίο μοντέλο. Έτσι, ο
χρήστης μπορεί να συγχρονίσει το δικό του μοντέλο με το ενιαίο κοινό μοντέλο,
στέλνοντας έτσι αυτόματα αλλαγές και νέες πληροφορίες, διατηρώντας το μοντέλο
πληροφοριών συνεχώς ενημερωμένο. Η Μεγάλη Βρετανία έχοντας πετύχει το στόχο,
ότι μέχρι το 2016 τα δημόσια έργα θα τηρούν τα πρότυπα του Επιπέδου 2, θέτει νέο
στόχο ότι μέχρι το 2020 θα καταφέρει να υιοθετήσει το Επίπεδο 3.
Είναι γεγονός ότι η υιοθέτηση της μεθοδολογίας ΒΙΜ σε διάφορες φάσεις του έργου
έχει πολλά δυνητικά οφέλη για όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη. Πλέον, τα
κατασκευαστικά έργα γίνονται όλο και πιο απαιτητικά, με αποτέλεσμα ο
παραδοσιακός τρόπος εργασίας με δισδιάστατα σχέδια να μην αρκεί.
Ακόμη ένα σημαντικό όφελος της μεθόδου ΒΙΜ για τον επενδυτή είναι η μείωση του
επενδυτικού κινδύνου. Ο επενδυτής, πριν προχωρήσει σε μια επενδυτική απόφαση,
χρειάζεται πληροφορίες που αφορούν την κερδοφορία της επένδυσης. Αυτό σημαίνει
ότι πρέπει να γνωρίζει το συνολικό κόστος της επένδυσης, το οποίο περιλαμβάνει και
το πόσο ελκυστική είναι, την τοποθεσία της καθώς και την χρηστικότητα της. Με την
χρήση του ΒΙΜ, ο επενδυτής είναι σε θέση να ελέγξει το κατά πόσο μια επένδυση
είναι κερδοφόρα, ήδη από τα αρχικά στάδια μελέτης, και να προσαρμόσει τις
παραμέτρους του έργου προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του (Grzyl et. al,
2017).
Ανίχνευση συγκρούσεων
Ο παραμετρικός σχεδιασμός των μοντέλων ΒΙΜ προσφέρει ακόμα ένα πολύ χρήσιμο
πλεονέκτημα κατά τον σχεδιασμό, την ανίχνευση συγκρούσεων- αστοχιών. Η
δημιουργία του πληροφοριακού μοντέλου, κατά τη φάση σχεδιασμού και κατασκευής
ενός έργου, προϋποθέτει τη συμμετοχή πολλών ομάδων εργασίας το οποίο οδηγεί
συχνά σε αντικρουόμενα στοιχεία μεταξύ των μελετών. Το εργαλείο της ανίχνευσης
συγκρούσεων που προσφέρουν τα λογισμικά ΒΙΜ επιτρέπουν τον έλεγχο και
εντοπισμό συγκρούσεων μεταξύ των 3D αντικειμένων. Έτσι, οι χρήστες μπορούν να
ελέγχουν πιθανές συγκρούσεις μεταξύ των συστημάτων, όπως τα μηχανικά,
ηλεκτρικά ή δομικά συστήματα. Για παράδειγμα, το εργαλείο αυτό μπορεί να
εντοπίσει τη σύγκρουση ενός δομικού στοιχείου, πχ ενός δοκαριού, με τις
σωληνώσεις. Σε μια τέτοια σύγκρουση το λογισμικό θα δώσει προτεραιότητα στο
σταθερό δομικό στοιχείο και θα προτείνει εναλλακτικές θέσεις για τις σωληνώσεις.
Διαλειτουργικότητα/ Συνεργασία
Τα λογισμικά ΒΙΜ είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να καθιστούν εφικτή την ανταλλαγή
δεδομένων με άλλες εφαρμογές/ λογισμικά, χωρίς την ενδιάμεση απώλεια
δεδομένων. Το χαρακτηριστικό αυτό ονομάζεται Διαλειτουργικότητα και έχει ήδη
αναλυθεί σε προηγούμενο κεφάλαιο. Με αυτό το χαρακτηριστικό επιτυγχάνεται η
αποτελεσματικότερη συνεργασία και συντονισμός μεταξύ των διαφορετικών
ειδικοτήτων που συμμετέχουν σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του έργου. Το γεγονός
ότι όλες οι ομάδες εργασίας μπορούν να εργάζονται πάνω σε ένα ενιαίο ψηφιακό
μοντέλο μειώνει σημαντικά τον χρόνο σχεδιασμού καθώς και τα λάθη που μπορούν
να προκύψουν από την ανταλλαγή των δισδιάστατων σχεδίων.
Εικ. 13: Στατική και ενεργειακή ανάλυση σε μοντέλο ΒΙΜ (Πηγή: blogs.autodesk.com)
Όπως συμβαίνει και κατά τη διάρκεια σχεδιασμού, έτσι και κατά τη διάρκεια της
κατασκευής ενός έργου η χρήση της μεθόδου ΒΙΜ ευνοεί την αποτελεσματική
επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων μελών του. Όλα τα μέλη που
εργάζονται στο ενιαίο ψηφιακό μοντέλο ΒΙΜ ενημερώνονται αυτόματα για
οποιαδήποτε αλλαγή έχει γίνει από τις άλλες ομάδες εργασίας. Έτσι, μπορούν να
γίνουν αλλαγές από κάθε ειδικότητα στο πληροφοριακό μοντέλο, το οποίο
ενημερώνει αυτόματα όλα τα αντικείμενα που επηρεάζονται και ο χρήστης μπορεί να
ελέγξει εύκολα τις πιθανές συγκρούσεις μεταξύ των διαφορετικών μελετών. Αυτό
μειώνει την πιθανότητα ανταλλαγής λανθασμένων και μη ενημερωμένων εγγράφων
καθώς επίσης και τον χρόνο λήψης αποφάσεων. Η δυνατότητα πρόβλεψης
προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της κατασκευής, με τη
χρήση του πληροφοριακού μοντέλου, διευκολύνει την αποτελεσματική
παρακολούθηση και οργάνωση του έργου και μειώνει τον χρόνο και το κόστος
παράδοσης (Lancine D., et al., 2016).
Ακόμη ένα πλεονέκτημα της μεθοδολογίας ΒΙΜ κατά τη διάρκεια της κατασκευής
είναι η δυνατότητα προσομοίωσης του εργοταξίου. Έτσι μπορούν τα εμπλεκόμενα
μέλη να έχουν εικόνα του πώς θα φαίνεται το εργοτάξιο και η κατασκευή μέρα με τη
μέρα. Ακόμη, το τρισδιάστατο μοντέλο ΒΙΜ παρέχει πληροφορίες που αφορούν στην
αλληλουχία των εργασιών και στους απαιτούμενους πόρους. Έτσι ο συντονιστής του
έργου μπορεί να οργανώσει καλύτερα το πότε θα δουλέψει στο εργοτάξιο ο κάθε
υπεργολάβος, το πότε πρέπει να γίνει η άφιξη ανθρώπινου δυναμικού, εξοπλισμού
και υλικών στο εργοτάξιο, ώστε να βελτιωθεί η ροή των εργασιών και να αποφευχθεί
η μη απαραίτητη αποθήκευση εξοπλισμού/ υλικών στον χώρο του έργου. Μέσω
αυτού του εργαλείου μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική οργάνωση του εργοταξίου,
των ανθρώπινων και υλικών πόρων καθώς και καλύτερος έλεγχος σε ζητήματα
ασφάλειας στο εργοτάξιο (Κουγεβετοπούλου Ε. 2019).
Έλεγχος της πορείας του έργου μέσω των πολυδιάστατων ΒΙΜ μοντέλων
Η ανέλιξη των πολυδιάστατων μοντέλων ΒΙΜ (nD BIM) είναι μια συνεχής
καινοτομία που προσφέρει Smart- διαδικασίες, επιπρόσθετες δυνατότητες
διαλειτουργικότητας μεταξύ των τομέων των μηχανικών, ψηφιακή αναπαράσταση
της εγκατάστασης καθώς επίσης και την ανταλλαγή - μεταφορά σχεδιαστικών
πλάνων και λεπτομερειών που είναι συμβατά σε περισσότερα λογισμικά
προγράμματα. Όλα τα εξελιγμένα πλέον ΒΙΜ μοντέλα μπορούν να λάβουν
πληροφορίες που αφορούν γεωγραφικά χαρακτηριστικά, φωτογραφίες, χωροταξικά
δεδομένα, κόστη, βαθμολογία πυροπροστασίας και άλλα. Με αυτό τον τρόπο οι
μηχανικοί είναι σε θέση να έχουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του έργου, να
παρακολουθούν τις επιμέρους εργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη και να βλέπουν
όλο τον προγραμματισμό με λεπτομέρειες (Miettinen, R. et al., 2014; Lee S, et al.,
2006). Με τη χρήση των μοντέλων 4D και 5D BIM ο κατασκευαστής είναι σε θέση
να ελέγχει και να προσαρμόζει, σε πραγματικό χρόνο, τη χρονική και οικονομική
εξέλιξη του έργου. Τέτοιου είδους μοντέλα μπορούν να δώσουν πληροφορίες και για
τον βοηθητικό εξοπλισμό του έργου (προσωρινές κατασκευές, γερανοί κα), κάτι το
οποίο δεν λαμβάνεται συχνά υπόψη με τις συμβατικές μεθόδους.
χρόνια που είναι ήδη γνωστή. Αυτό συμβαίνει διότι ακόμα υπάρχουν πολλά εμπόδια,
τα οποία πρέπει να ξεπεραστούν προκειμένου οι εμπλεκόμενοι του έργου να
επωφεληθούν πλήρως από τις δυνατότητες που προσφέρει.
Διαλειτουργικότητα
Ένα από τα πιο συχνά εμπόδια που αναφέρονται για την εφαρμογή ΒΙΜ είναι η
διαλειτουργικότητα. Ως διαλειτουργικότητα ορίζεται η δυνατότητα των λογισμικών
να ανταλλάζουν πληροφορίες μεταξύ πλατφόρμων χωρίς να χάνεται καμία από τις
πληροφορίες. Όσο εύκολο και αν ακούγεται αυτό για την τεχνολογία του σήμερα,
λόγω των πολλών εταιριών λογισμικών που κυκλοφορούν στην αγορά, αυξάνεται η
πιθανότητα να μην είναι συμβατά τα προγράμματα μεταξύ τους (Criminale A. et al.,
2017).
Η εξοικείωση και εκπαίδευση του προσωπικού αλλά και η αγορά των κατάλληλων
λογισμικών απαιτούν χρόνο και χρήμα από την εταιρία. η εξειδίκευση που χρειάζεται
ο μηχανικός στα προγράμματα ΒΙΜ παίζει σημαντικό ρόλο έτσι ώστε να επωφεληθεί
από όλα τα θετικά στοιχεία του προγράμματος και να επιτευχθεί το βέλτιστο
αποτέλεσμα. Η διαδικασία αυτή απαιτεί αρκετό χρόνο από πλευράς σχεδιαστών για
την εισαγωγή όλων των δεδομένων που είναι αναγκαία για τη συνοχή της
πληροφορίας μεταξύ των υπολοίπων μηχανικών και την παράθεση, παρουσίαση
συζήτηση του έργου με τον πελάτη. Παρόλο που τα χρήματα αυτά αποτελούν
επένδυση για την εταιρία, τα παραπάνω μπορούν να θεωρηθούν σημαντικό
τροχοπέδη στην εφαρμογή της μεθόδου ΒΙΜ για τις εταιρίες (Criminale A. et al.,
2017).
Θεσμικό πλαίσιο
Ένα ακόμη πολύ σημαντικό θέμα που απασχολεί τους χρήστες της μεθόδου ΒΙΜ
είναι η έλλειψη νομοθεσίας και πρωτοκόλλων σχετικά με την εφαρμογή του (Mesároš
P. et al., 2017). Όταν όλα τα εμπλεκόμενα μέλη ενός έργου συμμετέχουν στη
δημιουργία και επεξεργασία του μοντέλου, προκύπτει η ανησυχία σχετικά με το ποιος
είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση του μοντέλου, τα ενδεχόμενα λάθη που δύναται να
γίνουν, ακόμη και για την ιδιοκτησία (Criminale A. et al., 2017). Θεωρητικά θα έλεγε
κανείς ότι εφόσον ο πελάτης πληρώνει για τη δημιουργία του μοντέλου, αυτός είναι
και ο ιδιοκτήτης του. Όταν όμως μέλη της ομάδας, πχ αρχιτέκτονες, προμηθευτές
εξοπλισμού/ υλικών, παρέχουν ιδιόκτητες πληροφορίες για το έργο, τότε και οι
πληροφορίες αυτές πρέπει να προστατευτούν. Η αδυναμία να καθοριστεί η ιδιοκτησία
των δεδομένων του μοντέλου μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη για τα μέλη του έργου
και να αποθαρρύνει τη χρήση της μεθόδου ΒΙΜ. Μια αποτελεσματική λύση για την
αποφυγή του προβλήματος ιδιοκτησίας είναι η σύνταξη ενός συμβολαίου, στο οποίο
καθορίζονται εξαρχής ζητήματα ιδιοκτησίας των δεδομένων και ευθύνης στη
διαχείριση του μοντέλου (Salman A., 2011).
Ένας τρόπος αξιολόγησης μιας επένδυσης είναι μέσω του δείκτη της Απόδοσής της
(Return of Investment). Με αυτό τον τρόπο συγκρίνονται τα προβλεπόμενα ή
Όσο πιο περίπλοκη είναι μια επένδυση τόσο πιο περίπλοκος γίνεται και ο τύπος για
τον υπολογισμό της απόδοσης. Στην περίπτωση επενδύσεων σε πληροφοριακά
συστήματα, όπως αυτά που απαιτούνται για την εφαρμογή της μεθόδου ΒΙΜ, για τον
υπολογισμό της απόδοσης των επενδύσεων πρέπει να ληφθεί υπόψιν η αλλαγή στα
επίπεδα αποδοτικότητας των χρηστών.
Η εταιρία Autodesk δημιούργησε ένα διάγραμμα που φανερώνει την πορεία την
παραγωγικότητας με την εισαγωγή ενός νέου συστήματος εντός μιας ομάδας. Όπως
φαίνεται παρακάτω, με την εισαγωγή ενός νέου συστήματος υπάρχει άμεση πτώση
της παραγωγικότητας τον χρηστών. Με τον χρόνο η καμπύλη της παραγωγικότητας
ανεβαίνει και καταλήγει να ξεπερνάει τα ποσοστά που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του
νέου συστήματος. (Autodesk, 2012)
Εικ. 15: Καμπύλη παραγωγικότητας κατά την εφαρμογή νέων πληροφοριακών συστημάτων
(Πηγή: Autodesk, 2012)
Η αξιολόγηση της επένδυσης στη μέθοδο ΒΙΜ με τον τύπο ROI δεν αναδεικνύει
βέβαια πάντα όλα τα δυνητικά οφέλη που προσφέρει. Αυτό οφείλεται στο ότι
υπάρχουν παράγοντες, τους οποίους επηρεάζει η εφαρμογή ΒΙΜ, οι οποίοι δεν
κοστολογούνται εύκολα. Η βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας της
κατασκευής και η βελτίωση της επικοινωνίας των ενδιαφερόμενων μελών σε όλες τις
φάσεις του κύκλου ζωής του έργου είναι παράγοντες που δεν μπορούν να
μεταφραστούν εύκολα σε κόστος, σε αντίθεση με την μείωση κόστους και χρόνου και
την αποφυγή επαναληπτικών μελετών (Lee, et al., 2019)
Η διαδικασία παράδοσης έργου, για την επιλογή της οποίας είναι αρμόδιος ο
ιδιοκτήτης του και επικυρώνεται μέσω συμβάσεων, καθορίζει εξαρχής τη δομή των
σχέσεων μεταξύ των εμπλεκομένων, καθώς επίσης και τον ρόλο και τις ευθύνες του
κάθε μέλους. Στην επιλογής της μεθόδου παράδοσης ενός έργου παίζουν πολλοί
παράγοντες ρόλο, όπως ο προϋπολογισμός και το χρονικό περιθώριο που έχει θέσει ο
ιδιοκτήτης, τα ενδεχόμενα ρίσκα, το είδος του έργου (νέα κατασκευή, αποκατάσταση
κα) κ.ά. Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι παράδοσης είναι:
Η μέθοδος αυτή αποτελεί την πιο διαδεδομένη μέθοδο παράδοσης και θεωρείται οτι
με αυτή προκύπτουν τα χαμηλότερα κατασκευαστικά κόστη, λόγω της μειοδοτικής
προσφοράς. Εδώ η φάση του σχεδιασμού είναι διακριτά χωρισμένη από αυτή της
κατασκευής, διότι ο ιδιοκτήτης συνάπτει δυο διαφορετικές συμβάσεις με την
μελετητική ομάδα και τον κατασκευαστή.
Η μέθοδος αυτή ακολουθεί μια γραμμική ροή διαδικασιών, στην οποία οι ρόλοι των
μελετητών και κατασκευαστών δεν αλληλοκαλύπτονται. Όσο ξεκάθαρη και
απλοποιημένη φαίνεται αυτή η διαδικασία, η έλλειψη επικοινωνίας και ανταλλαγής
γνώσεων και απόψεων μεταξύ των ομάδων μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις και
πρόσθετα απρόβλεπτα κόστη.
Σε αυτή την μέθοδο παράδοσης δεν μπορεί να γίνει ολοκληρωμένη εφαρμογή του
ΒΙΜ. Οι μελετητικές ομάδες μπορούν να δημιουργήσουν τα πληροφοριακά μοντέλα
είτε για την καλύτερη επικοινωνία με τον ιδιοκτήτη μέσω της οπτικοποίησης των
σχεδίων τους είτε για να επωφεληθούν από τις δυνατότητες του λογισμικού
Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι οι δυο ομάδες συνεργάζονται σε όλες
τις φάσεις του έργου. Αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι ήδη από τη φάση του σχεδιασμού
μπορούν να προβλεφθούν λάθη που σε άλλη περίπτωση θα εντοπίζονταν στη φάση
της κατασκευής. Επίσης, η διάρκεια από την αρχή του σχεδιασμού ως την
ολοκλήρωση της κατασκευής είναι συνήθως συντομότερη, για αυτό τον λόγο η
μέθοδος αυτή προτιμάται για fast track έργα.
Εδώ ο διαχειριστής εγγυάται, κατά τη σύναψη του συμβολαίου που αφορά στον
σχεδιασμό, μια μέγιστη τιμή παράδοσης του έργου, το οποίο αποτελεί το ρίσκο της
μεθόδου αυτής. Σε περίπτωση υπέρβασης του κόστους, μειώνεται η αμοιβή του
διαχειριστή. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη και αποτελεσματική
συνεργασία μεταξύ της μελετητικής ομάδας και του κατασκευαστή.
1. Στην οποία υπάρχει άμεση συνεργασία μεταξύ της φάσης σχεδιασμού και της
κατασκευής,
2. Η οποία αξιοποιεί τα μέλη της ομάδας και τις γνώσεις τους από τα αρχικά
στάδια του έργου,
3. Όπου όλες οι πληροφορίες του έργου είναι άμεσα προσβάσιμες σε όλα τα
μέλη της ομάδας,
4. Όπου η επιτυχία του έργου είναι άμεσα συνδεδεμένα με την επιτυχία της
ομάδας, όπως και το ρίσκο,
5. Όπου οι αποφάσεις παίρνονται βάση της αξίας και όχι του κόστους,
6. Όπου γίνεται στο έπακρο η χρήση των διαθέσιμων τεχνολογιών
Όπως αναφέρεται και στο White Paper της Autodesk, η κατασκευαστική βιομηχανία
κατευθύνεται προς την υιοθέτηση της Διαδικασίας Ολοκληρωμένου Σχεδιασμού
λόγω της διεθνοποίησης του κατασκευαστικού κλάδου, της ανάγκης για αυξημένη
παραγωγικότητα, της απαίτησης για βιώσιμο σχεδιασμό και της αυξανόμενης
πολυπλοκότητας των έργων.
Όπως και το ΒΙΜ έτσι και η IPD εμφανίζει προκλήσεις στην εφαρμογή της. Λόγω
του ότι αυτή η διαδικασία απαιτεί την συμμετοχή όλων των μελών του έργου από τα
αρχικά στάδια, απαιτείται η εύρεση αυτών, οι οποίοι πρέπει να χρησιμοποιούν
λογισμικά και συστήματα επικοινωνίας βασισμένα στη μεθοδολογία ΒΙΜ,
προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα διαλειτουργικότητας.
Ηνωμένο Βασίλειο
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πρωτοπόρος στην υιοθέτηση της μεθοδολογίας ΒΙΜ στα
κατασκευαστικά έργα. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση του έχει θέσει ήδη από το 2016
ως προαπαιτούμενο την χρήση ΒΙΜ Level 2 σε έργα του δημοσίου τομέα. Αν και η
εφαρμογή του ΒΙΜ είναι πιο δημοφιλής στις μεγάλες εταιρείες, παρατηρείται
σημαντική υιοθέτηση και από μικρότερες εταιρίες.
Η έρευνα του NBS, που πραγματοποιήθηκε το 2020 πριν την έναρξη της πανδημίας
COVID-19, φανερώνει ότι το 73% των ερωτηθέντων έχουν υιοθετήσει τη μέθοδο
ΒΙΜ σε σύγκριση με το 2011, όπου το νούμερο αυτό ήταν μόλις στο 13%. Από το
73% των χρηστών το 46% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τη μέθοδο σχεδόν σε όλα του τα
έργα, γεγονός που φανερώνει ότι το ΒΙΜ έχει γίνει πλέον μέρος της δουλειάς τους.
Εικ. 20: Υιοθέτηση ΒΙΜ από εταιρίες στο Ηνωμένο Βασίλειο (πηγή: NBS)
Ευρώπη
Τα ποσοστά αυτά συνδέονται άμεσα με τα νομικά πλαίσια της κάθε χώρας- μέλους.
Σε πολλές χώρες η εφαρμογή ΒΙΜ είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή των εταιριών
σε διαδικασίες του δημοσίου τομέα. Αντιθέτως, σε χώρες όπως η Πορτογαλία, το
Βέλγιο, το νομικό πλαίσιο δεν υποχρεώνει τις εταιρίες να κάνουν χρήση της μεθόδου
ΒΙΜ για τη συμμετοχή τους σε δημόσια έργα. Επιπλέον, αυτά τα ανομοιόμορφα
ποσοστά υιοθέτησης οφείλονται κατά βάση στην διάρθρωση της ευρωπαϊκής
οικονομίας και στο μέγεθος των εταιριών. Έρευνες δείχνουν ότι η υιοθέτηση της
μεθόδου ΒΙΜ γίνεται συνήθως από τις μεγάλες εταιρίες, ενώ στου μικρομεσαίους
οργανισμούς είναι περιορισμένη. Συγκεκριμένα, το 85% των μεγάλων μελετητικών
εταιριών εφαρμόζει την μέθοδο ΒΙΜ σε αντίθεση με το 71% των μικρομεσαίων, ενώ
στις κατασκευαστικές εταιρίες τα ποσοστά αυτά είναι 81% και 54% αντίστοιχα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε το 2015 την ομάδα EU BIM Task Group, της
οποίας αποστολή είναι η σύνθεση μιας ενιαίας στρατηγικής προσέγγισης προκειμένου
να ευνοηθεί η χρήση της μεθόδου ΒΙΜ από τον δημόσιο τομέα των κρατών- μελών.
Ο στόχος του οδηγού αυτού είναι να προωθηθεί η υιοθέτηση της μεθόδου ΒΙΜ από
τα κράτη- μέλη, με μακροπρόθεσμο σκοπό τη δημιουργία «μιας ανταγωνιστικής και
ανοικτής ψηφιακής αγοράς στον κλάδο των κατασκευών».
Εικ. 21: Υιοθέτηση ΒΙΜ από Ευρωπαϊκές χώρες (πηγή: Chinnapandian A, et al 2020)
Ελλάδα
Παρά την προώθηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για ψηφιοποίηση του κατασκευαστικού
τομέα, η εφαρμογή της μεθόδου ΒΙΜ δεν είναι σημαντικά διαδεδομένη. Το μικρό
ενδιαφέρον που δείχνει η ελληνική κατασκευαστική κοινότητα για τη χρήση του
ΒΙΜ, επισημαίνεται και από τα λιγοστά μέλη που αντιπροσωπεύουν την Ελλάδα στο
BIM Task Group της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2 από τα συνολικά 5 επιτρεπόμενα μέλη
για κάθε χώρα). Αυτή η έλλειψη ενδιαφέροντος ενδεχομένως να οφείλεται στις
ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία, οι οποίες
δεν συναντώνται εύκολα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ήδη από την δεκαετία του '50,
ο κατασκευαστικός ελληνικός κλάδος αποτελείται από μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις,
οι οποίες λειτουργούσαν με το σύστημα της αντιπαροχής, γεγονός που οδήγησε στην
δημιουργία ενός ανοργάνωτου και πολλές φορές «παράνομου» αστικού
περιβάλλοντος. Η λογική αυτή, των πολλών μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων,
δυσχεραίνει την δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για την τυποποίηση της
κατασκευαστικής διαδικασίας (Bakogiannis E., et al., 2020).
Κρίνοντας ότι ο δημόσιος τομέας πρέπει να παίξει ηγετικό ρόλο στη διαδικασία
υιοθέτησης του ΒΙΜ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με
το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος έχουν συγκροτήσει μια ομάδα εργασίας με στόχο
την προώθηση και ενημέρωση για την μέθοδο ΒΙΜ και τα οφέλη της. Τον στόχο αυτό
προβλέπεται να επιτύχει μέσω της εφαρμογής τριών πράξεων:
Η χρήση της μεθόδου δεν είναι υποχρεωτική από όλες τις Πολιτείες, αλλά εκτιμάται
ότι στα επόμενα χρόνια αυτό θα αλλάξει. Η Πολιτεία του Wisconsin είναι η πρώτη
που έκανε υποχρεωτική τη χρήση της μεθόδου ΒΙΜ για δημόσια έργα
προϋπολογισμού άνω των 5 εκ. δολαρίων. Παρά το γεγονός ότι οι Η.Π.Α. είναι αυτές
που εισήγαγαν τον όρο ΒΙΜ, ο ρυθμός υιοθέτησης είναι πολύ αργός σε σύγκριση με
άλλες χώρες, οι οποίες έχουν εξελιχθεί πολύ περισσότερο σε αυτόν τον τομέα, όπως
είναι το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σιγκαπούρη
Η κυβέρνηση της Σιγκαπούρης, στα πλαίσια της μετατροπής της σε «Έξυπνο Έθνος»,
αναγνώρισε τα δυνητικά οφέλη της μεθοδολογίας ΒΙΜ. Ήδη από το 2010, η
υπηρεσία Building and Construction Authority (BCA) δημιούργησε έναν χάρτη
εφαρμογής της μεθόδου ΒΙΜ, με σκοπό την ευρύτερη υιοθέτηση του ΒΙΜ από την
κατασκευαστική βιομηχανία (αρχικός στόχος ήταν το 80% των επιχειρήσεων να
χρησιμοποιούν την τεχνολογία ΒΙΜ μέχρι το 2015) και την αύξηση της
παραγωγικότητας κατά 25%. Επιπλέον, δημιουργήθηκε από κρατικό κονδύλιο ΒΙΜ
για την ενίσχυση των εταιρειών, καλύπτοντας το 50% των εξόδων που αφορούν στην
εκπαίδευση του προσωπικού και την αγορά κατάλληλων συστημάτων και
λογισμικών.
σύστημα για την αδειοδότηση των έργων. Ενώ αρχικά ήταν αποδεκτή και η έντυπη
καταχώρηση των σχεδίων- εγγράφων της μελέτης, πλέον απαιτείται η καταχώρηση
ενός IFC αρχείου, ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι, χρησιμοποιώντας εργαλεία ΒΙΜ,
ελέγχουν την εγκυρότητα οικοδομικών κανονισμών (Longhui L. et al, 2020).
Παρακάτω αναφέρονται μερικά από τα πιο γνωστά λογισμικά ΒΙΜ ανά ειδικότητα:
Ειδικότητα Λογισμικό
Αρχιτεκτονικός Autodesk Revit Architecture
σχεδιασμός Graphisoft ArchiCad
Nemetschek Allplan Architecture
Δομοστατικός Autodesk Revit Structure
σχεδιασμός Autodesk Robot Structural Analysis
Bentley Strucrutal Modeler
Tekla Structures
SCADA Pro
Ηλεκτρομηχανολογικός Autodesk Revit MEP
σχεδιασμός 4M
Bentley Hevacomp Mechanical Designer
Ενεργειακός σχεδιασμός Autodesk Ecotect Analysis
Graphisoft EcoDesigner
Bentley Tas Simulator
Διαχείριση κατασκευής Autodesk Navisworks
Solibri Model Checker
Synchro Professional
Tekla BIMSight
Διαχείριση ακινήτων Bentley Facilities
FM: Systems FM: Interact
Vintocon ArchiFM (For ArchiCAD)
Πίν. 1: Λογισμικά ΒΙΜ (Πηγή: www.cad-addict.com)
Το Revit είναι ένα ΒΙΜ πρόγραμμα μέσω του οποίου είναι δυνατή η παραμετρική
μοντελοποίηση και η σύνταξη στοιχείων (πχ κατασκευαστικά σχέδια). Ένα αρχείο
Revit είναι μια βάση δεδομένων, στην οποία έχουν πρόσβαση όλα τα μέλη μιας
ομάδας. Το μοντέλο του Revit δημιουργείται με τη χρήση τρισδιάστατων
αντικειμένων, τα Revit Families (τοίχοι, δάπεδα, παράθυρα, πόρτες κ.ά.), στα οποία
δίνονται συγκεκριμένα χαρακτηριστικά- παράμετροι. Τα τρισδιάστατα αυτά
αντικείμενα μπορεί να είναι ορατά σε περισσότερες από μια όψεις του μοντέλου και
οποιαδήποτε αλλαγή στην πληροφορία του αντικειμένου γίνεται είναι αυτομάτως
ορατή σε όλες τις όψεις (κατόψεις, όψεις, τομές, σχεδιαγράμματα, λίστες).
Με τη χρήση του Revit, δημιουργείται μια πλατφόρμα κοινής χρήσης αρχείων, μέσω
της οποίας όλοι οι χρήστες μπορούν να συνεργάζονται και να αλληλοεπιδρούν. Κάθε
χρήστης εργάζεται σε ένα αντίγραφο του κεντρικού αρχείου. Στη συνέχεια, οι
χρήστες αποθηκεύουν στο κεντρικό αρχείο για να το ενημερώσουν με τις αλλαγές
τους και για να λάβουν αλλαγές από άλλους χρήστες. Το Revit ελέγχει το κεντρικό
αρχείο κάθε φορά που ένας χρήστης επεξεργάζεται ένα αντικείμενο στη βάση
δεδομένων για να δει εάν άλλος χρήστης επεξεργάζεται το ίδιο αντικείμενο. Αυτή η
διαδικασία εμποδίζει δύο άτομα να κάνουν την ίδια αλλαγή ταυτόχρονα και
αποτρέπει τις συγκρούσεις.
Έτσι, πολλοί κλάδοι που εργάζονται μαζί στο ίδιο έργο δημιουργούν τις δικές τους
βάσεις δεδομένων και συνδέονται στις βάσεις δεδομένων των άλλων συμβούλων για
επαλήθευση. Το Revit μπορεί να εκτελέσει έλεγχο παρεμβολών, ο οποίος ανιχνεύει
εάν διαφορετικά στοιχεία του κτιρίου καταλαμβάνουν τον ίδιο φυσικό χώρο
(www.whitleygroup.com).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ
3 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ
Η κάλυψη του κτιρίου είναι 186,93 τ.μ. και η κάτοψη ισογείου που προσμετράται
στην δόμηση, εξαιρουμένου του κεντρικού κλιμακοστασίου και του έρκερ της
βορειοδυτικής πλευράς, είναι 124,77 τ.μ., ενώ του 1ου ορόφου 115,22 τ.μ. Το μέγιστο
ύψος του κτιρίου φτάνει στα 7,36 μ. με ύψος στέγης 1,56 μ.
Το κτίριο αναπτύσσεται σε δύο ορόφους, ισόγειο και 1ο όροφο, και υπόγειο. Στο
ισόγειο δημιουργούνται 4 μονόχωρα διαμερίσματα 27,51- 31,72 τ.μ., καθώς και
χώρος υποδοχής, ενώ στον 1ο όροφο ένα μονόχωρο και ένα διαμέρισμα δύο
υπνοδωματίων, μεγέθους 27,51 τ.μ. και 90,39 τ.μ. αντίστοιχα. Κάθε διαμέρισμα
εκτονώνεται σε εξώστες ή ημιυπαίθριος χώρους. Στην ανατολική και δυτική πλευρά
του κτιρίου υπάρχουν δυο μη στεγαζόμενοι εξώστες ενώ στη νότια και βορεινή
πλευρά του κτιρίου βρίσκονται οι ημιυπαίθριους χώροι. Τέλος, στο υπόγειο
τοποθετούνται κοινόχρηστοι χώροι πλυντηρίων και χώρος γυμναστηρίου. Η είσοδος
στο οικόπεδο γίνεται είτε από τα δυτικά με τη χρήση κλίμακας, η οποία οδηγεί
απευθείας στην κεντρική είσοδο του κτιρίου, είτε νότια μέσω ράμπας, η οποία είναι
σχεδιασμένη βάσει των προδιαγραφών για άτομα ΑΜΕΑ. Επίσης στην νότια πλευρά
βρίσκεται η είσοδος για το αυτοκίνητο.
Ο φέρων οργανισμός του κτιρίου θα είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα C25/30 και
χάλυβα B500C με δώμα, του οποίου τμήμα θα καλύπτεται από εδραζόμενες
τετρακλινείς ξύλινες κεραμοσκεπές. Στο περίβλημα του κτιρίου εφαρμόζεται Σύνθετο
Σύστημα Εξωτερικής Θερμομόνωσης (Σ.Σ.Ε.Θ.), προκειμένου να καλύψει τις
ανάγκες παθητικής θερμομόνωσης του κτιρίου, η οποία επικαλύπτεται με ειδική
πάστα με χρώμα. Οι εσωτερικοί και εξωτερικοί τοίχοι πλήρωσης θα είναι από
οπτόπλινθους, των οποίων οι επιφάνειες εσωτερικά θα επικαλυφθούν με σοβά και θα
χρωματιστούν. Τα εξωτερικά κουφώματα θα είναι από συνθετικά προφίλ με διπλούς
θερμομονωτικούς υαλοπίνακες και εξωτερικά ρολά. Στο ισόγειο υπάρχει
ημιυπαίθριος χώρος, στον οποίο θα εφαρμοστεί πέτρινη επένδυση, ενώ στον πρώτο
όροφο υπάρχει μεταλλική πέργκολα.
Παραδοχές μελέτης
Ο σκοπός της έρευνας είναι η εφαρμογή της μεθόδου ΒΙΜ με τη χρήση των
προγραμμάτων Autodesk Revit και Autodesk Navisworks Manage στη μελέτη
περίπτωσης, που αφορά στην ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος για τη δημιουργία
ενοικιαζόμενων δωματίων- διαμερισμάτων.
Κατά την έναρξη του λογισμικού δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να ανοίξει ένα
πρόσφατο έργο ή να δημιουργήσει ένα καινούργιο, καθώς επίσης και το άνοιγμα ή τη
δημιουργία των families- αντικειμένων. Τα families- αντικείμενα είναι τα αντικείμενα
που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του μοντέλου, όπως τοίχοι, παράθυρα/
πόρτες, κάγκελα κλπ. και αποθηκεύονται στη βιβλιοθήκη του Revit από όπου ο
χρήστης μπορεί να τα ανακτήσει οποιαδήποτε στιγμή επιθυμεί. Όταν ένα family-
αντικείμενο τροποποιηθεί, τότε η αποθηκευμένη αλλαγή γίνεται αυτόματα σε όλα τα
συγκεκριμένα αντικείμενα που βρίσκονται στο μοντέλο. Πέρα από τα family-
αντικείμενα, ο χρήστης μπορεί να εισάγει ΒΙΜ αντικείμενα που διατίθενται στο
διαδίκτυο.
Κατά τον σχεδιασμό ενός έργου στο Revit είναι σημαντικό πρώτα να οριστούν τα
επίπεδα αναφοράς όλων των στοιχείων της κατασκευής. Πιο συγκεκριμένα, για την
τοποθέτηση των families- αντικείμενων πρέπει να οριστεί το επίπεδο βάσης (Base
Constraint) και το ανώτερο επίπεδο (Top Constraint). Έτσι, επιλέγοντας μια όψη του
έργου εμφανίζεται η επιλογή των επιπέδων (Εικ. 30- ροζ πλαίσιο). Μετά την
εισαγωγή των επιπέδων δημιουργούνται αυτόματα οι κατόψεις του κάθε επιπέδου
(Εικ. 30- μπλε πλαίσιο).
Μετά την εισαγωγή των επιπέδων πρέπει να ορίσουμε τα families- αντικείμενα που
θα χρησιμοποιηθούν στο έργο. Αυτό το βήμα μπορεί να γίνεται και κατά τη διάρκεια
του σχεδίου, παρόλα αυτά ο καθορισμός αυτών εξαρχής (όπου αυτό είναι εφικτό)
διευκολύνει την όλη διαδικασία. Έτσι μπορούμε να εισάγουμε τις πλάκες, τα στοιχεία
του φέροντος οργανισμού και τις τοιχοποιίες πλήρωσης που θα χρησιμοποιηθούν στο
έργο. Οι πληροφορίες των στοιχείων αυτών μπορούν να τροποποιηθούν σε
Για τον σχεδιασμό της μελέτης περίπτωσης εισάγουμε τα δισδιάστατα σχέδια, όπως
αυτά έγιναν με τη συμβατική μέθοδο με τη χρήση του λογισμικού AutoCAD. Αυτό
γίνεται με την επιλογή Link CAD μέσω της καρτέλας Insert. Επίσης ο χρήστης
μπορεί να ρυθμίσει ποια εισαγόμενα αρχεία εμφανίζονται σε κάθε όψη του μοντέλου
μέσω της επιλογής Visibility/ Graphics, που βρίσκεται στην καρτέλα View.
Μετά τον σχεδιασμό των δομικών στοιχείων εισάγουμε τα εξωτερικά και εσωτερικά
ανοίγματα επιλέγοντας τα αντίστοιχα families- αντικείμενα που δημιουργήσαμε ή
βρήκαμε στο διαδίκτυο. Με αντίστοιχο τρόπο, σχεδιάζουμε τις μεταλλικές
κατασκευές (πέργκολες, κιγκλιδώματα) και τον περιβάλλοντα χώρο.
Για την καλύτερη απεικόνιση του κτιρίου και την διευκόλυνση στον σχεδιασμό
υπάρχει η επιλογή Selection box, με την οποία ο χρήστης μπορεί να δημιουργήσει
τρισδιάστατες τομές στο μοντέλο. Με τα βέλη πλοήγησης, ο χρήστης μπορεί να
ρυθμίσει την περιοχή και το μέγεθος του επιθυμητού σημείου τομής (Εικ. 33- ροζ
πλαίσιο).
Ακόμη μια δυνατότητα που δίνει το Revit, η οποία βοηθάει στην καλύτερη οργάνωση
του έργου είναι ο ορισμός των φάσεων και η ανάθεση κάθε αντικειμένου σε αυτές.
Για παράδειγμα, ως φάσεις του έργου μπορούν να οριστούν ο φέρον οργανισμός, οι
τοιχοποιίες πλήρωσης, οι επενδύσεις/ επιστρώσεις κα. Με αυτό το εργαλείο, κάθε
φάση του έργου μπορεί να απεικονισθεί ξεχωριστά από τις άλλες ή families-
Ο ορισμός των φάσεων μπορεί να γίνει από την καρτέλα Manage (Εικ.34- ροζ
πλαίσιο) με την επιλογή Phasing (Εικ.34- μπλε πλαίσιο)
Μετά τον ορισμό των φάσεων και την ανάθεση families- αντικείμενα ο χρήστης
μπορεί να ενεργοποιήσει οποιαδήποτε φάση επιθυμεί σε κάθε προβολή του έργου
μέσω της επιλογής Phasing στην καρτέλα Properties (Εικ. 35- μπλε πλαίσιο).
Το Revit διαθέτει ακόμα ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που αφορά στον εντοπισμό
συγκρούσεων μεταξύ αντικειμένων. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αναγνωρίζει
τα αντικείμενα όπως είναι στην πραγματικότητα, πχ έναν τοίχο, και τον σχεδιασμό
αυτών όπως θα κατασκευαστούν. Έτσι, όταν ο χρήστης σχεδιάσει έναν τοίχο πάνω σε
έναν άλλο τοίχο (Εικ. 36- μπλε πλαίσιο) το πρόγραμμα υπογραμμίζει το πρόβλημα
και εμφανίζει προειδοποίηση σφάλματος (Εικ. 36- ροζ πλαίσιο).
Κάποια από αυτά τα σφάλματα δεν μπορούν να αγνοηθούν και το πρόγραμμα δεν
επιτρέπει την περαιτέρω σχεδίαση, άλλα είναι απλώς ενημερωτικά και ο σχεδιασμός
δεν επηρεάζεται από αυτά. Πέρα από την αυτόματη προειδοποίηση του
προγράμματος κατά την εκτέλεση της αστοχίας υπάρχει η επιλογή εμφάνισης της
λίστας αστοχιών (Εικ.37- μπλε πλαίσιο) του έργου με την επιλογή Review Warnings
(Εικ.37- ροζ πλαίσιο) μέσω της καρτέλας Manage.
Προμετρήσεις αντικειμένων
Μέσω της επιλογής Schedules (Εικ. 38- ροζ πλαίσιο) της καρτέλας View ο χρήστης
μπορεί να επιλέξει το αντικείμενο το οποίο θέλει να προμετρήσει.
Μέσω αυτής της εντολής ο χρήστης μπορεί να προσδιορίσει τα πεδία (Εικ. 39- μπλε
πλαίσιο) τα οποία επιθυμεί να εμφανίζονται στις λίστες προμετρήσεων, πχ η φάση
στην οποία κατασκευάστηκε το αντικείμενο, σχόλια που αφορούν το αντικείμενο, το
υλικό του, τα γεωμετρικά του χαρακτηριστικά κ.ά.
Από την καρτέλα Manage επιλέγουμε το Shared Parameters (Εικ.41- μπλε πλαίσιο)
και εκεί δημιουργούμε την παράμετρο που επιθυμούμε. Έτσι, επιλέγοντας ένα
αντικείμενο στο μοντέλο εμφανίζεται η επιλογή της παραμέτρου στην καρτέλα
(Properties) (Εικ.42- ροζ πλαίσιο). Εκεί εισάγουμε την παράμετρο που θέλουμε σε
κάθε αντικείμενο, η οποία θα είναι εμφανής και στο μοντέλο προσομοίωσης του
Navisworks.
Στη συνέχεια, αφού εξάγουμε το μοντέλο του Revit σε αρχείο nwc, το εισάγουμε στο
λογισμικό Navisworks μέσω της επιλογής Append (Εικ. 44- μπλε πλαίσιο), η οποία
βρίσκεται στην μπάρα Εργαλείων.
Αφού εισάγουμε το μοντέλο, μέσω της εντολής Autodesk Rendering (Εικ. 45- μπλε
πλαίσιο) έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε την εμφάνιση των αντικειμένων
επιλέγοντας υλικά από την βιβλιοθήκη του προγράμματος (Εικ. 46- ροζ πλαίσιο).
Επιπλέον, μέσω αυτής της εντολής μπορούμε να ενεργοποιήσουμε τον ήλιο και να
ρυθμίσουμε την θέση του ανάλογα την τοποθεσία του έργου.
Με αυτόν τον τρόπο, μας δίνεται η δυνατότητα στο μοντέλο του Navisworks να
ομαδοποιήσουμε σε Sets τα αντικείμενα ανά εργασία με την εντολή Find Items (Εικ.
47- μπλε πλαίσιο). Στην εντολή αυτή επιλέγεται η Κοινή Παράμετρος που έχουμε
δημιουργήσει στο Revit (Property) και η χαρακτηριστική παράμετρος που αντιστοιχεί
στο κάθε αντικείμενο (Value). Έτσι, επιλέγουμε όλα τα στοιχεία με αυτό το
χαρακτηριστικό και τα ομαδοποιούμε σε ένα Set με το αντίστοιχο όνομα.
Όπως φαίνεται λοιπόν στην Εικ. 22, τα αντικείμενα με την Κοινή Παράμετρο 2.4
έχουν ομαδοποιηθεί στο Set 2.4 και αντιστοιχηθεί στην εργασία του
χρονοδιαγράμματος με Display ID 2.4.
Γραφική Αναπαράσταση
Η κυριότερη διαφορά μεταξύ των δυο μεθόδων είναι η δισδιάστατη και τρισδιάστατη
απεικόνιση του έργου. Η συμβατική μέθοδος βασίστηκε σε σύστημα CAD, κατά το
οποίο οι απεικονίσεις του κτιρίου (κατόψεις, όψεις, τομές) αποτελούνταν από
δισδιάστατα στοιχεία (όπως γραμμές, επιφάνειες), τα οποία ο μελετητής διαμόρφωνε
(τύπος, πάχος, χρώμα γραμμών κα) αναλόγως την φάση του έργου, το επίπεδο
λεπτομέρειας και την πληροφορία που ήθελε να διαμοιράσει. Αντιθέτως, στο
σύστημα ΒΙΜ οι απεικονίσεις του έργου αποτελούνται από επιμέρους αντικείμενα
(τοίχοι, πλάκες, κουφώματα). Τα αντικείμενα αυτά έχουν ενσωματωμένες ιδιότητες
που αφορούν την προβολή τους σε κάθε απεικόνιση του έργου (πχ διαφορετικό πάχος
γραμμής όταν το αντικείμενο τέμνεται ή όταν προβάλλεται).
Ακόμη μια δυνατότητα που δίνει το σύστημα ΒΙΜ σε σχέση με το CAD είναι τα
πρότυπα απεικόνισης του έργου. Η μελέτη ενός έργου είναι μια διαδικασία κατά την
οποία απαιτούνται διαφόρων ειδών σχέδια σε διαφορετικές κλίμακες και με
διαφορετικά επίπεδα λεπτομερειών. Πιο συγκεκριμένα, τα σχέδια της προμελέτης
έχουν διαφορετικές πληροφορίες από αυτά των κατασκευαστικών σχεδίων. Το
σύστημα ΒΙΜ δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να ορίσει αυτά τα πρότυπα
απεικόνισης από τα αρχικά κιόλας στάδια του έργου και να εναλλάσσεται σε αυτά
οποιαδήποτε στιγμή του έργου. Αντίθετα, στο σύστημα CAD, ο χρήστης πρέπει να
προσαρμόζει το επίπεδο πληροφοριών που θέλει να διαμοιραστεί σε κάθε σχέδιο
ξεχωριστά, για κάθε φάση της μελέτης.
Επιμετρήσεις
4D Simulation
Όσον αφορά τον χρονικό προγραμματισμό του έργου και στις δυο περιπτώσεις
γίνεται χειροκίνητα και βασίζεται στις γνώσεις και την εμπειρία του μελετητή. Στην
μελέτη περίπτωσης στην συμβατική αλλά και στην μέθοδο ΒΙΜ το χρονοδιάγραμμα
έγινε στο Excel, αλλά υπάρχουν και άλλα προγράμματα τα οποία είναι πιο κατάλληλα
για τις ανάγκες του Project Manager, όπως το MS Project ή το Primavera. Η χρήση
του λογισμικού Navisworks έγινε μόνο κατά τη μέθοδο ΒΙΜ προκειμένου να
πραγματοποιηθεί η 4D προσομοίωση της κατασκευής. Στην συμβατική διαδικασία,
λόγω των μικρών απαιτήσεων, το βήμα αυτό παραλήφθηκε. Παρόλα αυτά είναι
φανερό το πλεονέκτημα της χρονικής προσομοίωσης του μοντέλου, αφού δίνει στον
χρήστη καλύτερη και ολοκληρωμένη εικόνα της κατασκευαστικής διαδικασίας.
4 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Στην παρούσα διπλωματική εργασία, μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης και της
μελέτης εφαρμογής, μελετήθηκε η εφαρμογή της μεθοδολογίας ΒΙΜ σε υφιστάμενο
έργο. Μέσω αυτής της έρευνας προέκυψαν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα που
αφορούν στα οφέλη, τα εμπόδια και τις απαιτήσεις που συνδέονται με την
μεθοδολογία ΒΙΜ σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους.
Αρχικά, όσον αφορά στα εμπόδια που προκύπτουν με την εφαρμογή της μεθόδου, το
κυριότερο είναι αυτό του κόστους και του χρόνου. Η πλήρης και ορθή εφαρμογή της
μεθόδου προϋποθέτει τη χρήση νέων, και πιθανότατα ακριβών, λογισμικών, τα οποία
είναι σχεδιασμένα βάσει της λογικής του ΒΙΜ. Παράλληλα, η αποδοτική χρήση του
ΒΙΜ προϋποθέτει τη δημιουργία ενός ακριβές και κατασκευάσιμου μοντέλου. Αυτό
σημαίνει ότι θα πρέπει να επενδυθεί χρόνος για την σωστή εκπαίδευση του
προσωπικού και την απόκτηση εμπειρίας. Αυτό συνήθως αποτελεί τον πιο
αποτρεπτικό παράγοντα για την υιοθέτηση της τεχνολογίας, ειδικά για μικρομεσαίες
επιχειρήσεις που ασχολούνται κυρίως με έργα μικρής κλίμακας.
Επίσης, είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι όταν αναφερόμαστε στην εκπαίδευση του
προσωπικού δεν εννοούμε την απλή εξοικείωση του με λογισμικά ΒΙΜ, αλλά την
υιοθέτηση ενός νέου τρόπου εργασίας. Αυτό αυτομάτως, θέτει ως εμπόδιο την
εφαρμογή της μεθόδου από μελετητές, οι οποίοι έχουν “μεγαλώσει” με τη χρήση
λογισμικών CAD. Για την αποδοτικότερη εφαρμογή της μεθοδολογίας ΒΙΜ
απαιτείται λεπτομερείς σχεδιασμός, με ορθή χρήση των αντικειμένων- στοιχείων των
λογισμικών, ήδη από τα αρχικά στάδια σχεδιασμού ενός έργου. Παράλληλα, οι
χρήστες πρέπει να θέσουν και να ακολουθούν ένα ενιαίο σύστημα κωδικοποίησης
των αντικειμένων του μοντέλου, προκειμένου δυνατότητες όπως η επιμέτρηση
υλικών ή η 4D προσομοίωση να δώσουν ακριβέστερα αποτελέσματα.
Παρά τις προκλήσεις που εμφανίζει η υιοθέτηση της μεθοδολογίας ΒΙΜ, τα οφέλη
που προκύπτουν από τη χρήση του είναι περισσότερα και σημαντικά. Τα οφέλη αυτά
αφορούν τόσο στην μελέτη του έργου όσο και στην κατασκευή αλλά και λειτουργία-
συντήρησή του.
Το ψηφιακό μοντέλο ΒΙΜ είναι ένα πολύ καλό και εύκολο μέσο επικοινωνίας, διότι
μέσω αυτού η πληροφορία οπτικοποιείται. Όπως προέκυψε και από την μελέτη
περίπτωσης, ήδη από τη δημιουργία του σχεδιαστικού μοντέλου, όλα τα εμπλεκόμενα
μέλη του έργου μπορούν να έχουν μια ολοκληρωμένη άποψη για το έργο. Αυτό έχει
σαν αποτέλεσμα τυχόν αλλαγές, ανακρίβειες ή λάθη να εντοπίζονται εγκαίρως και να
διορθώνονται χωρίς να επιβαρύνεται το κόστος της κατασκευής, γεγονός πολύ
σύνηθες στην συμβατική μέθοδο. Επίσης, με λογισμικά διαχείρισης όπως το
Navisworks, που χρησιμοποιήθηκε και στη μελέτη εφαρμογής, όλες οι μελέτες του
έργου καθώς και στοιχεία του οικονομικού και χρονικού προγραμματισμού
ενσωματώνονται και οπτικοποιούνται στο κοινό ψηφιακό μοντέλο. Έτσι, ο έλεγχος
και η αναπροσαρμογή του χρονικού και οικονομικού προγραμματισμού, ανάλογα με
την πορεία του έργου γίνεται πιο εύκολη και κατανοητή από όλα τα εμπλεκόμενα
μέλη.
Είναι φανερό, λοιπό, ότι τα δυνητικά οφέλη που προκύπτουν από την υιοθέτηση της
μεθοδολογίας ΒΙΜ είναι πολλά και είναι βέβαιο ότι στο μέλλον θα εμφανιστούν και
άλλα. Για τον λόγο αυτό κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη η εκπαίδευση όλων των
εμπλεκόμενων του έργου, μηχανικών, εργολάβων, προμηθευτών, διαχειριστών και
του δημοσίου τομέα, ώστε να γίνει εφικτή η ουσιώδης και αποδοτικότερη εφαρμογή
της μεθόδου από τα αρχικά στάδια του έργου μέχρι την λειτουργία και συντήρησή
του.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική Βιβλιογραφία
Μάνεσης Φ. (2017), Οι περιπτώσεις των 3D, 4D, 5D και 6D μοντέλων του Building
Information Modeling (BIM) στην κατασκευή και διαχείριση κτηρίων. Συγκριτική
αξιολόγηση, δυνατότητες και ευκαιρίες στην Ελληνική αγορά, Διπλωματική Εργασία,
ΕΑΠ.
Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία
Yang L.B, Chou H.Y. (2019). Subjective benefit evaluation model for immature BIM-
enabled stakeholders, Automation in Construction Volume 106, October 2019,
102908
Bradley A., Li H., Lark R., Dunn S. (2016). BIM for infrastructure: An overall review
and constructor perspective. Automation in Construction 71 (2), pp. 139-152.
Koutamanis A. (2020) Dimensionality in BIM: Why BIM cannot have more than four
dimensions? Automation in Construction, Volume 114, June 2020, 103153
Salman A., (2011) Building Information Modeling (BIM): Trends, Benefits, Risks,
and Challenges for the AEC Industry. Leadership and Management in Engineering
The American Institute of Architects (AIA) and AIA California Council, (2007)
Integrated Project Delivery: A Guide., Version 1
Bim, M. & Jones, S.a., 2009. Building Information Modeling. Civil Engineering
Xing, D., Tao, J. (2016). Design and Application of Green Building Based on BIM.
Geo-Informatics in Resource Management and Sustainable Ecosystem: Third
International Conference, GRMSE 2015, Wuhan, China, (901-907).
Qian, AY. (2012). Benefits and ROI of BIM for multi-disciplinary project
management. Singapore: National University of Singapore
Lee, G., Park, H., Won J. (2012). D3 city project — economic impact of BIM-assisted
design validation. Automatation in Construction, 22, (577–86)
Miettinen, R., Paavola, S. (2014). Beyond the BIM utopia: approaches to the
development and implementation of building information modeling. Automation in
Construction, 43, (84–91)
Lee Sacks, R., Eastman, C. (2006). Specifying parametric building object behavior
(BOB) for a building information modeling system. Automation in Construction, 15,
(758–76).
Laiserin, Jerry (2002). “Comparing Pommes and Naranjas”, The Laiserin Letter, Issue
15, ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση:
http://www.laiserin.com/features/issue15/feature01.php
National BIM Standard (2014). BIM Levels explained, ανακτήθηκε από την
ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.thenbs.com/knowledge/bim-levels-explained
Longhui L., Evelyn A. L. T., Ruidong C., Xianbo Z. (2020). Diffusion of Building
Information Modeling in Building Projects and Firms in Singapore, Sustainability
2020, 12, 7762
Bakogiannis, E.; Papadaki, K.; Kyriakidis, C.; Potsiou, C. (2020). How to Adopt BIM
in the Building Construction Sector across Greece? Appl. Sci., 10, 1371
Azhar S. (2011). Building Information Modeling (BIM): Trends, Benefits, Risks, and
Challenges for the AEC Industry, Leadership Manage. Eng., 2011, 11(3): 241-252
Sacks, R., Eastman, C. M., Lee, G., & Orndorff, D. (2005). A target benchmark of the
impact of three-dimensional parametric modeling in precast construction. PCI
Journal, 50, 126–139. https://doi.org/10.15554/pcij.07012005.126.139
Lee M., Lee U.K., (2019). A framework for evaluating an integrated BIM ROI based
on preventing rework in the construction phase, Journal of Civil Engineering and
Management. 2020 Volume 26 Issue 5: 410–420
Charef R., Alaka H., Emmitt S. (2018). Beyond the third dimension of BIM: A
systematic review of literature and assessment of professional views, Journal of
Building Engineering, Volume 19, September 2018, Pages 242-257
Ηλεκτρονικές πηγές
www.nationalbimstandard.org/faqs#faq
www.buildingsmart.org
www.teetkm.gr/bim-kataskevh-ergwn
biblus.accasoftware.com/en/bim-maturity-levels-in-the-uk-working-towards-bim-
level-3-for-2020/
www.cad-addict.com/2010/03/list-of-bim-software-providers.html
www.whitleygroup.com/
www.thenbs.com/knowledge/bim-dimensions-3d-4d-5d-6d-bim-explained
www.thenbs.com/knowledge/bim-implementation-hok-buildingsmart
www.planbim.io/blog/2020/04/27/different-project-delivery-methods-in-the-
construction-industry-and-how-the-implementation-of-bim-improves-them/
www.bimforum.org/lod/
biblus.accasoftware.com/en/bim-dimensions-3d-4d-5d-6d-7d-bim-explained/
bim360resources.autodesk.com/connect-construct/top-10-benefits-of-bim-in-
construction.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
2.2 Προμήθεια, μεταφορά επί τόπου, διάστρωση και συμπύκνωση σκυροδέματος με χρήση αντλίας ή
πυργογερανού. Για κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα κατηγορίας C25/30.
Type ID Base Level Volume
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
4.7 Ποδιές παραθύρων και επικαλύψεις στηθαίων από σκληρό μάρμαρο πάχους 3 cm
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
2. ΣΤΕΓΗ 126.15 m²
Grand total: 1 126.15 m²
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
6.1 Πλήρες κούφωμα από συνθετικά προφίλ (υαλοστάσιο και υαλοπίνακας) ανοίγματος κτιρίου.
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
Προμέτρηση υλικών