The 

7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand

Determining Causation 
in Epidemiology

Waranuch Pitiphat, DDS, MPHM, MS, 
ScD (Epidemiology), FRCDS (Dental Public Health)
Faculty of Dentistry, Khon Kaen University, 
Khon Kaen, Thailand 1
 Outline
Nội dung
Basic concept of causation quả
Khái niệm cơ bản về quan hệ nhân

Application Ứng dụng

• Exploring the association between

periodontal disease & adverse pregnancy
outcomes Tìm hiểu mối liên quan giữa bệnh nha chu và những dấu hiệu bất
lợi trong thời gian mang thai.

2
 Association vs. Causation
QUAN HỆ LIÊN QUAN VÀ QUAN HỆ NHÂN QUẢ

Overweight people are the ones that drink diet coke 
Những người thừa cân là những người uống nước có ga dành cho người ăn kiêng

LIÊN QUAN

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health  3
Khon Kaen, Thailand
Does this mean that diet coke makes people fat?
Điều đó có nghĩa là nước uống có ga dành cho người ăn kiêng gây ra béo phì không?

QUAN HỆ NHÂN QUẢ?

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  4
Thailand
 Association  ≠  Causation
LIÊN QUAN # NHÂN QUẢ
Does this mean that diet coke makes people fat?

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  5
Thailand
 Types of Association
CÁC LOẠI QUAN HỆ LIÊN QUAN

• Real association • Spurious (false) association
Observed association

Observed association
Mối
quan Characteristic Characteristic Mối
hệ under study under study quan
liên Đặc điểm nghiên cứu hệ
Đặc điểm nghiên cứu
được liên
quan được
sát Factor X quan
Nhân tố X sát

Disease Disease
Bệnh Bệnh
Causal association Due to confounding
Phụ thuộc vào yếu tố nhiễu
Mối quan hệ liên quanThe 7th Workshop on Clinical Research 
nhân quả
Methods in Oral Health, 
Khon Kaen, Thailand 6
 Periodontitis & CHD Risk
Bệnh viêm nha chu và nguy cơ mắc bệnh lý động mạch vành

• Casual association • Confounding
quan hệ nhân quả yếu tố nhiễu
Observed association

Observed association
Periodontitis Periodontitis
bệnh viêm nha chu

Smoking
hút thuốc lá

Increased Risk  Increased Risk 
of CHD of CHD
Tăng nguy cơ mắc bệnh đm vành Tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành
CHD = Coronary Heart Disease
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen, 
Thailand 7
 Is this distinction really important?
Việc phân biệt rõ ràng các mối quan hệ này có thực sự quan trọng hay không?

• Casual association • Confounding
Observed association

Observed association
Periodontitis Periodontitis

Smoking

Increased Risk  Increased Risk 
of CHD of CHD
CHD = Coronary Heart Disease
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen, 
Thailand 8
Importance of Causal Inference 
Tầm quan trọng của suy luận nhân quả

Individuals

Các cá thể

Clinicians Guidelines

Bác sỹ lâm sàng Các hướng dẫn thực hành

Y tế công cộng:
Public Health:   tiến hành các cuộc điều tra,
outbreak investigation,  khảo sát, chương trình
surveillance, public health  phát triển y tế công cộng
program development
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  9
Thailand
 Bằng chứng của một mối quan hệ nhân quả
Evidence for a Causal Relationship
Koch’s Postulates Định đề của Koch
1. The organism is  always found with the disease
Một loại vi sinh vật luôn được tìm thấy trong một bệnh lý nhất định
2. The organism is  not found with any other disease
Vi sinh vật đó không được tìm thấy trong bất kỳ bệnh lý nào khác
3. The organism, isolated from one who has the 
disease, and cultured through several generations, 
produces the diseases (in experimental animals)
Vi sinh vật đó, lấy từ bệnh phẩm của người mắc bệnh, và được
nuôi cấy qua nhiều thế hệ, có khả năng gây bệnh cho động vật thí nghiệm
4. Even when an infectious disease cannot be 
transmitted to animals, the ‘regular’ and ‘exclusive’ 
presence of the organism (prostulates 1 and 2) 
Thậm chí ngay cả khi bệnh truyền nhiễm không thể truyền sang
proves a causal relationship.động vật, sự xuất hiện "thường xuyên" và "duy nhất" của vi sinh vật
(ở mệnh đề 1 và 2) cũng hình thành mối quan hệ nhân quả
The 7th Workshop on Clinical Research 
Robert Koch, German Physician and Bacteriologist (1843 – 1910) 10
Methods in Oral Health, Khon Kaen, 
Thailand
 Sir Austin Bradford Hill

Hill, Austin Bradford. 
"The environment and disease: 
association or causation?"
Proceedings of the Royal Society of 
Medicine 1965;58: 295‐300. 
Môi trường và bệnh: mối quan hệ liên quan
hay nhân quả
 Streptomycin in treating tuberculosis (RCT)
 Smoking and lung cancer (case‐control study)
- streptomycin trong điều trị lao (nghiên cứu thực nghiệm lâm sàng có đối chứng)
- hút thuốc là và ung thư phổi (nghiên cứu bệnh - chứng)
English epidemiologist and statistician
(1897 ‐1991) 
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  11
Thailand
Bradford Hill’s Criteria for Causation
Các tiêu chí cho mối quan hệ nhân quả của Bradford Hill
Tiêu chí Ý nghĩa
Sự phơi nhiễm có ảnh hưởng với mức độ như thế
Độ mạnh của mối liên quan
nào tới kết quả (thể hiện qua tỷ số chênh hoặc nguy
đổi)quan hệ đó có được lặp lại ở những cá thể
cơ tươngMối
khác nhau, ở những địa điểm, hoàn cảnh, thời
TÍnh ổn định gian khác nhau hay không?Kết quả đó có đặc
hiệu với một phơi
X hiệu)
TÍnh đặc (1‐to‐1 relationship) nhiễm không (mối
TÍnh tạm thời Phơi nhiễm có xảy ra trước quan hệ 1 - 1)
kết quả không?

thay đổi sinh học

(Dose-response relationship) Nguy cơ của kết quả có thay đổi theo sự thay đổi tương ứng của phơi nhiễm không?
Mối quan hệ đáp ứng liều
Môi quan hệ nhân quả có
phù hợp với các hiểu biết về sinh học sẵn có không,
Tính hợp lý có cơ chế sinh học giải thích cho mối quan hệ này
không?

Tính rõ ràng X Các dữ liệu có mâu thuẫn

với những kiến thức chung về lịch sử phát
triển tự nhiên và sinh lý của bệnh không?

Thí nghiệm Có bằng chứng thực nghiệm về tác động của phơi nhiễm lên bệnh không?

Tính tương tự X Có mối quan hệ nào tương tự không?

The 7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
12
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu
trong nghiên cứu thống kê.

Smoking is one of the leading

causes of statistics.
Fletcher Knebel

The 7th Workshop on Clinical Research 13

Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
 Hướng dẫn đánh giá
Guidelines for Evaluating the  bằng chứng của một
mối quan hệ nhân
Evidence of Casual Relationship  quả

Major Criteria Tiêu chí chính

Gordis, 1990 
• Consistency Tính ổn định
Tính thời điểm (tính liên tục theo
• Temporal relationship (time sequence) thời gian)
• Biological plausibility Sự hợp lý về sinh học
• Alternative explanations (confounding, systematic or 
random error) Các cách giải thích khác (yếu tố nhiễu, sai số hệ thống hoặc ngẫu
nhiên
Other Considerations Các yếu tố cần quan tâm khác
• Dose‐response relationship Mối quan hệ liều - đáp ứng
• Strength of association Độ mạnh của mối quan hệ
• Cessation effects   evidence from intervention studies
HiệuTheứng đình chỉon->
7th Workshop bằngResearch
Clinical chứngMethods
từ cácin Oral
nghiên cứu
Health, can
Khon thiệp
Kaen, Thailand
14
 Example:
Is maternal periodontal disease a
(casual) risk factor for adverse
pregnancy outcomes?
Ví dụ: bệnh lý nha chu thai kỳ (thông thường) có phải là yếu tố nguy cơ của các
The 7th Workshop on Clinical Research 
hệ quả bất lợi trong thời kỳ mang thai hay không?
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  15
Thailand
Systemic diseases associated with 
Các bệnh toàn thân có
periodontal disease  liên quan tới bệnh nha
chu
• Bacterial endocarditis viêm nội tâm mạc nhiễm
khuẩn
• Diabetes tiểu đường
• Respiratory diseases bệnh lý hô hấp
• Adverse pregnancy outcomes Tai biến sản khoa
• Osteopenia & osteoporosis bệnh loãng xương
• Cardiovascular diseases Bệnh lý tim mạch
• Hypertension cao huyết áp
• Renal disease bệnh thận
• Rheumatoid arthritis thấp khớp
• Prostatitis  viêm tuyến tiền liệt
• Cancers (pancreatic, head & neck, 
lung, upper gastrointestinal, etc.) ugng thư
• Alzheimer’s disease Bệnh Alzheimer
• Parkinson’s disease Bệnh Parkinson
The 7th Workshop on Clinical Research 
• Erectile dysfunction Rối loạn cương
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  16
dương
Thailand
 Bệnh nha chu gây ra mọi bệnh lý khác?
Perio causes everything? 

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  17
Thailand
 Dùng chỉ tơ nha
khoa
hoặc chết
Vi khuẩn tìm thấy quanh răng
có thể có liên hệ
với đột quỵ tim mạch,
sinh non.

Professor Raul Garcia, Boston University

The 7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health,

Khon Kaen, Thailand 18
 Periodontal Diseases & Adverse Pregnancy Outcomes
Bệnh nha chu và các biến chứng trong thời kỳ mang thai

Periodontal Diseases Bệnh lý nha chu

Low Fetal
Preterm Pre-
Birth Growth Miscarriage
Birth eclampsia
Weight Restriction Sảy thai
Sinh non Sinh thiếu cân
Hạn chế phát triển
thai nhi
Tiền sản giật

Weight <10th Pregnancy loss

Born before Birth weight Toxemia
percentile of BW before 20 weeks
37 weeks <2500 g in pregnancy gestation
for a given
cân nặng lúc sinh gestational age Nhiễm độc Mất tim thai
sinh trước 37w <2500g thai nghén ở tuổi thai nhỏ hơn
cân nặng mỗi tháng 20 tuần
Preterm Low Birth Weight tăng trưởng <10% Gestational
cân nặng lúc sinh Tiểu đường thai kỳ
diabetes
19
mellitus
The 7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
Bacteria Associated with Preterm birth
Vi khuẩn có liên quan tới sinh non

• Chlamydia
• Trichomonas
• Group B Streptococci
• E.coli
• Anaerobes
• Fusobacterium nucleatum
• Capnocytophaga
Thỉnh thoảng được phát hiện trong nước tiểu mặc dù không thấy
xuất hiện trong âm đạo
sometimes present in amniotic fluid while absent in vagina!
(Hill, 1980; Miller, 1984; Hillier, 1995)
The 7th Workshop on Clinical 20
Research Methods in Oral Health,
Khon Kaen Thailand
 Animal Studies
NGHIÊN CỨU TRÊN ĐỘNG VẬT

Pregnant hamster model Mẫu vật chuột hamster mang thai

Localized subcutaneous infections with P. gingivalis

Tiêm dưới da tại chỗ gây nhiễm khuẩn với P.gingivalis

Increased levels of pro-inflammatory cytokines (PGE2 and TNF-alpha)

Tăng số lượng các yếu tốt gây viêm (PGE2 và TNF - alpha)

Fetal weight decreased up to 25%

Cân nặng thai nhi giảm tới 20 %
The 7th Workshop on Clinical 21
(Collins et al., 1994a) Research Methods in Oral Health,
Khon Kaen Thailand
 Animal Studies
Nghiên cứu trên động vật

Pregnant mice model Mẫu vật chuột mang thai

Intravenous injection of F. nucleatum

Tiêm tĩnh mạch F. nucleatum

Presence of F. nucleatum in amniotic fluid

Xuất hiện F.nucleatum trong nước tiểu

Preterm delivery
Sinh non
The 7th Workshop on Clinical 22
(Han et al, 2004) Research Methods in Oral Health,
Khon Kaen Thailand
 Human Studies NGHIÊN CỨU TRÊN NGƯỜI
Delivery Periodontal Measurement
Case-control Design dự sinh đo lường nha chu
Thiết kế bệnh - chứng Time
thời gian

Periodontitis & preterm low birth weight (PTLBW)

viêm nha chu và sinh non, sinh thiếu cân (SNSTC)
93 PTLBW cases & 31 controls 93 trường hợp SNSTC và 31 ca chứng
Mothers with PTLBW babies were 7.9 times more likely to
have periodontitis Người mẹ của những trẻ SNSTC có tỷ lệ mắc bệnh nha chu
cao hơn 7.9 lần
Limitations: inability to establish time sequence, selection
bias, small sample size and confounding hạn chế: không xác định được thời
gian, sai số lựa chọn, cỡ mẫu nhỏ
Offenbacher et al., J Periodontol 1996 và các yếu tốt nhiễu
23
The 7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
 A prospective study in women with relatively high
socioeconomic economic status in Massachusetts, USA
Một nghiên cứu theo dõi trên phụ nữ có điều kiện kinh tế xã hội tương đối cao ở Massachusetts, Mỹ

 Periodontitis was associated with 2.26 times increased

risk for poor pregnancy
The 7th outcomes
Workshop on Clinical
Nguy cơ mắc bệnh nha chu tăng lên 2,26 lần ở những phụ
nữ có thu nhập thấp
24
Research Methods in Oral Health,
Khon Kaen Thailand
 Increased risk of preterm birth among Non-
smoking, non-alcohol drinking women with
maternal periodontitis
Sự tăng nguy cơ sinh non ở các phụ nữ không hút thuốc, không uống rượu với
bệnh viêm nha chu thai kỳ
A case-control study in non-smoking, non-alcohol
drinking women in Vietnam (130 cases, 260 controls)
Một nghiên cứu bệnh chứng trên những phụ nữ không hút thuốc, không uống rượu ở
Việt Nam (130 ca bệnh, 260 chứng)
Women with preterm birth were 4.47 times more
likely to have periodontitis as compared with the
controls (adjusted OR = 4.47, 95%Cl= 2.43, 8.20)
Những phụ nữ sinh non có tỷ lệ mắc bệnh viêm nha chu cao hơn 4,47 lần
so với các ca chứng (OR điều chỉnh = 4,47, 95% CI=2.43, 8,20)

(Le HTT et al., Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2007)
26
The 7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
 Periodontitis & Adverse Pregnancy Outcomes 
in Thai HIV‐Infected Women
Bệnh viêm nha chu và các tai biến sản khoa trên những phụ nữ Thái Lan mắc HIV
A prospective study conducted in 10 
hospitals in Bangkok (n=292) Nghiên cứu quan sát thực hiện tại 10
bệnh viện ở Bangkok (n=292)
A significant association Mối tương tuan có ý nghĩa thống kê
• Preterm delivery (RR=3.08, 95%CI:1.29‐7.38) Sinh non
• Low birth weight (RR=2.55, 95%CI: 1.04‐2.65) Sinh thiếu cân
• Preterm and low birth weight (RR=4.08, 95% CI: 
1.55‐10.76)  Sinh non và sinh thiếu cân
Pattrapornnan P, J Periodontol 2012
27
The 7th Workshop on Clinical Research Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
CÁC NGHIÊN CỨU VỀ BÊNH LÝ NHA CHU VÀ CÁC TAI BIẾN SẢN KHOA
STUDIES ON PERIODONTAL DISEASE & PREGNANCY OUTCOMES

The 7th Workshop on Clinical Research  28
Methods in Oral Health, Khon Kaen, 
Thailand Scannapieco et al, 2010
 Mức độ bằng chứng thể hiện sự liên quan giữa bệnh
viêm nha chu và sinh non, sinh thiếu cân: Nghiên cứu
tổng quan hệ thống các nghiên cứu quan sát thuần tập.

Meta-analysis showed a significant risk of preterm delivery for

pregnant women with periodontitis (RR: 1.70, 95% CI 1.03,
2.81) and a significant risk for LBW (RR: 2.11, 95% CI: 1.05,
4.23) or PB/LBW (RR: 3.57, 95%CI 1.87, 6.84)
Phân tích gộp cho thấy có liên quan có ý nghĩa thống kê giữa bệnh viêm nha chu ở người
The 7th Workshop on Clinical
mẹ với sinh non, và sinh thiếu cân,Methods
Research và sinh nonHealth,
in Oral hoặc sinh thiếu cân. 29
Khon Kaen Thailand
 Periodontal Disease and Pregnancy
Outcomes: Overview of Systematic Reviews
Bệnh lý viêm nha chu và tai biến sản khoa: Tổng quan và tổng quan hệ thống

The association between periodontal disease and various common

and severe adverse pregnancy outcomes is now sufficiently
established for the field to start moving beyond conducting
additional primary epidemiologic studies and systematic reviews in
this area.
There is now a need to focus on elucidating the mechanisms
underlying the link between periodontal disease and adverse
pregnancy outcomes to inform the development of targeted
therapies and preventive strategies.
Daalderop et al, 2018
30
 Association or Causality?
MÔI QUAN HỆ LIÊN QUAN HAY NHÂN QUẢ

• Consistency of association Tính ổn định của mối liên quan

• Time sequence Trình tự thời gian
• Alternative explanation? Các cách giải thích khác
• Strength of association Độ mạnh của mối liên quan
• Dose response relationship Quan hệ liều - đáp ứng

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  31
Thailand
What are plausible mechanisms?
Những cơ chế hợp lý là gì?

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  32
Thailand
 Biological Mechanisms
Các cơ chế sinh học
Periodontitis Viêm nha chu

Bacteria & toxin Proinflammatory Mediators,

via systemic circulation e.g. TNF-a, IL1-b, IL-6 in blood
Vi khuẩn và độc tố vi khuẩn trong Các nhân tố gây viêm
hệ tuần hoàn
Prostaglandin E2 & cytokines CRP
in amniotic fluid
Prostaglandine E2 và các cyokines
trong nước tiểu Endothelial dysfunction
Uterine Contraction, of placental blood vessels
Rupture of Membranes Rối loạn chức năng nội mô
Sự co lại của tử cung, của các mạch máu nhau thai
phá vỡ màng tế bào
Reduced length of gestation Reduced fetal growth
The 7th Workshop on Clinical 33
Giảm thời gian mang thai Research Methods in Oral Health, Giảm tăng trưởng thai nhi
Khon Kaen Thailand
 BẰNG CHỨNG TỪ CAN THIỆP:
LIỆU ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH LÝ NHA CHU CÓ HIÊU QUẢ
TRONG VIỆC NGĂN CHẶN CÁC TAI BIẾN SẢN KHOA
HAY KHÔNG?

Evidence from intervention:

Is periodontal treatment effective in
preventing adverse pregnancy
outcomes?
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  34
Thailand
 The review authors found 15 relevant studies. Five were from North America, four
from South America, three from Europe, two from Asia and one from Australia.
Các tác giả nghiên cứu tìm kiếm được 15 nghiên cứu có liên quan: 5 nc từ Bắc Mỹ, 4 nc từ Nam Mỹ, 3 nc từ Châu Âu,
2 nc từ Châu Á và 1 nc từ Úc.
 When pregnant women with gum disease who receive periodontal treatment are
compared with those who receive no treatment:
Khi phụ nữ mang thai có bệnh về lợi được điều trị nha chu được so sánh với những phụ nữ không được điều trị

• there is no clear difference in the number of babies born before 37 weeks

(low-quality evidence); Không có sự khác biệt rõ ràng về số lượng trẻ sinh trước 37 tuần (bằng chứng yếu)
• there may be fewer babies born weighing less than 2500 g (low-quality
Có thể có ít trẻ sinh thiếu cân (dưới 2500g) hơn (bằng chứng yếu)
evidence).
• It is unclear if one periodontal treatment is better than alternative periodontal
treatments in preventing adverse birth outcomes. Không có bằng chứng rõ ràng cho một điều trị nha chu
nhất đinh cho kết quả tốt hơn các điều trị nha chu khác
trong việc ngăn ngừa các tai biến sản khoa
October 2016 35
 What could explain the lack of effects of 
periodontal treatment 
on adverse pregnancy outcomes?

GIẢI THÍCH THẾ NÀO CHO VIỆC ĐIỀU TRỊ NHA CHU ÍT
ẢNH HƯỞNGTỚI SỰ THAY ĐỔI TỶ LỆ CÁC TAI BIẾN SẢN KHOA?

The 7th Workshop on Clinical Research 
36
Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
Why Rx is ineffective? Vì sao điều trị không có hiệu quả
1. Periodontal treatment is not always successful in 
returning the patients to the healthy periodontal 
Điều trị nha chu không phải lúc nào cũng thành công và đưa về trạng thái nha chu hoàn toàn
status khỏe mạnh ở những bệnh nhân quay lại tái khám
– 41% of the pregnant women who received treatment still 
had periodontal disease progression (Offenbacher, 2009)
41% phụ nữ mang thai được điều trị nha chu vẫn có sự tiến triển bệnh
– In Periodontal Infections & Prematurity Study (PIPS): 
Trong nghiên cứu về nhiễm khuẩn nha chu và sinh non
• 70% had unsuccessful treatment (Macones et al. 2010)
70% điều trị là không thành công
• Women with unsuccessful treatment were 6 times more likely to 
deliver preterm infants than those with successful treatment 
(OR=6.01, 95%CI 2.57‐14.03) (Jeffcoat, 2011)
Phụ nữ đượ điều trị không thành công có nguy cơ sinh non cao hơn 6 lần so với những người được điều trị thành ông

The 7th Workshop on Clinical Research 
37
Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
Why Rx is ineffective?
2.  Inappropriate timing of treatment Thời điểm điều trị không thích hợp

– Most studies gave treatment during 2nd trimester of 
pregnancy  Nhiều nghiên cứu thực hiện điều trị trong 3 tháng giữa thai kỳ
– At which time it might be too late to prevent 
inflammatory cascade as a result of periodontal disease
Tại thời điểm này, việc điều trị có thể là đã muộn để có thể ngăn ngừa sự bùng phát của viêm nhiễm
gây ra bởi bệnh nha chu.

The 7th Workshop on Clinical Research 
38
Methods in Oral Health, Khon Kaen, Thailand
VẬY CHÚNG TA CÓ NÊN TIẾP TỤC ĐIỀU TRỊ NHA CHU
CHO PHỤ NỮ MANG THAI HAY KHÔNG?

Should we still provide periodontal 

treatment for pregnant women?
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  39
Thailand
 Summary of evidence 
TÓM TẮT BẰNG CHỨNG

• No sufficient evidence that periodontal 
treatment is effective in reducing adverse 
pregnancy outcomes
• Treatment has benefits on oral health of the 
mothers
• Treatment is not harmful for mothers and 
fetuses

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  40
Thailand
 Future research direction
HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
 To investigate possible benefits of periodontal 
Để nghiên cứu các lợi ích có thể có của việc điều trị nha chu
treatment 
 At different timing Thay đổi thời điểm điều trị
Trước khi thụ thai
 Preconception 
 Very early in pregnancy Rất sớm trong thai kỳ

 Between pregnancies Giữa các lần mang thai

 Subgroups of population Điều trị theo nhóm

 Subjects with less severe periodontal disease
Tập trung vào nhóm có bệnh nha chu ít nghiêm trọng

The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  41
Thailand
 Bottom Line
LỜI KẾT
Always searching for new evidence before 
making a conclusion 
Luôn luôn tìm kiếm các bằng chứng mới trước khi đưa ra kết luận

The 7th Workshop on Clinical 42

Research Methods in Oral Health,
Khon Kaen Thailand
 Question?
The 7th Workshop on Clinical Research 
Methods in Oral Health, Khon Kaen,  43
Thailand