Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 34

1

BETONARME YAPI TASARIMI


DERS NOTLARI

Prof. İBRAHİM EKİZ

FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


2

1. BETONARME DÖŞEME HESAPLARI


1.1 Giriş
Proje çalışmasında kat kalıp planı incelendiğinde, tüm döşemelerin kirişli plak döşeme olduğu
görülür. Plak döşemelerin statik ve betonarme hesaplarında izlenecek hesap adımları aşağıda
sıralanmıştır.
• Döşeme çalışma biçimi ve mesnetlenme şartları belirlenir.
• Döşeme kalınlığı için sınır değerler belirlenerek (narinlik sınırı ya da sehim sınır),
döşeme kalınlığı seçilir.
• Döşeme yük analizi yapılır.
• Döşeme çalışma biçimine göre statik analiz yapılır.
• Döşeme çalışma biçimine göre betonarme hesapları yapılarak,
belirlenen donatılar kalıp planına işlenir.

1.2 Kirişli Plak Döşemelerin Çalışma Biçiminin Belirlenmesi


Dört kenarından kirişlere mesnetli kirişli plak döşemelerin çalışma biçimi, kenar uzunlukları oranı
m’ye bağlı olarak belirlenir.

S1 S2
K1

Burada D1

ƖƖ: Döşeme uzun kenarı


Ɩsn

Ɩs: Döşeme kısa kenarıdır.


Ɩs

K3

K4

S3 S4
TS500/2000: m ≤ 2 İki doğrultuda çalışan plak döşeme K2
m > 2 Bir doğrultuda çalışan plak döşeme ƖƖ

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


3

1.3 DÖŞEME MESNET ŞARTLARININ BELİRLENMESİ


Döşemenin mesnetlendiği kirişin diğer tarafında döşeme yoksa, döşeme bu kiriş üzerine basit
mesnetli olarak, eğer diğer tarafta da döşeme varsa döşeme bu kiriş üzerinde ankastre mesnetli
olarak düşünülür. Ankastre mesnetler taranarak gösterilir. Döşeme kenarında kiriş yoksa bu
kısmım serbest uç olarak isimlendirilir ve kesik çizgi ile gösterilir.
D101

D103 D104
D102

D108
D105

D107
D106

1.4 Döşeme Kalınlığının Belirlenmesi (hf)


1.4.1 Bir Doğrultuda Çalışan Döşemeler
Uzun kenarının kısa kenarına oranı 2 den daha büyük olan kirişli döşemelere bir doğrultuda
çalışan kirişli döşemeler denir (m=𝑙𝑙/𝑙s>2). Bir doğrultuda çalışan kirişli döşemelerde döşeme
kalınlığı, aşağıda belirtilen sınır değerlerden az olamaz.

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


4

TS500’e göre: Tek doğrultuda çalışan plaklar için en küçük kalınlık 80 mm’dir. Tavan
döşemelerinde ve bir yerin örtülmesine yarayan veya yalnız onarım, temizlik veya benzeri
durumlarda üzerinde yürünen döşemelerde döşeme kalınlığı 60 mm’ye kadar düşürülebilir.
Üzerinden taşıt geçen döşemelerde kalınlık en az 120 mm olmalıdır.
Ayrıca,
Basit mesnetli tek açıklıklı döşemelerde hf>𝑙sn/25
Sürekli döşemelerde hf>𝑙sn/30
Konsol döşemelerde hf>𝑙sn/12
Olmalıdır. Burada 𝑙sn döşemenin kısa kenarının serbest açıklığıdır.

1.4.2 İki Doğrultuda Çalışan Plak Döşemeler


Uzun kenarının kısa kenarına oranı 2 ya da daha küçük olan kirişli döşemelere iki doğrultuda
çalışan kirişli döşemeler denir (m=𝑙𝑙/𝑙2 ≤2). İki doğrultuda çalışan kirişli döşemelerde döşeme
kalınlığı, aşağıda belirtilen sınır değerlerden az olamaz.
TS500’e göre : İki doğrultuda çalışan plak döşemeler için en küçük kalınlık 80 mm’dir. Tavan
döşemelerinde ve bir yerin örtülmesine yarayan veya yalnız onarım, temizlik veya benzeri
durumlarda üzerinde yürünen döşemelerde döşeme kalınlığı 60 mm’ye kadar düşürülebilir.
Üzerinden taşıt geçen döşemelerde kalınlık en az 120 mm olmalıdır.
Kullanma durumunda döşeme sehimlerinin kabul edilebilir sınırlarının altında kaldığının
gösterilmesi yerine kalınlığı TS500 de verilen aşağıdaki koşulu sağlayacak şekilde seçilmesi
öngörülmüştür.
İki Doğrultuda çalışan döşeme plaklarının kalınlıkları aşağıdaki değerlerden az olamaz (narinlik
koşulu)

S1 S2
K1
D1
hf ≥8 cm olmalıdır.
Ɩsn

Burada
Ɩs

K3

K4
S3 S4
ƖƖ: Döşeme uzun kenarı
K2
Ɩs: Döşeme kısa kenarı
Ɩsn: Döşeme kısa kenarının serbest açıklığı ƖƖ
Plaklarda kesme kuvveti güvenliği için, mesnet yüzündeki kesme kuvveti esas alınarak ilgili
hesap yapılır. Plak kalınlığının kesme kuvveti donatısına ihtiyaç göstermeyecek şekilde, başka
değişle
Vd≤0,5Vcr=0,65fctdbd
koşulunu
Burada Vsağlayacak şekilde seçilmesi uygun olur.
d,
-Karşılıklı iki kenarı aynı mesnet şartı olan plaklarda
Vdx=χPd𝑙xsn/2, Vdy=ρPd𝑙ysn/2
-Karşılıklı kenarlardan birinin sabit mesnet birinin ankastre mesnet olması durumunda
Vdx=χPd𝑙xsn/2+X/𝑙xsn , Vdyy=ρPd𝑙ysn/2+Y/𝑙ysn ,
-Konsol plaklarda Vd=Pd𝑙sn,
şeklinde hesaplanabilir. χ ve ρ plak mesnetlenme biçimi ve m değerine göre ilgili çizelgeden alınır.
Burada, X ve Y sırayla x ve y doğrultularındaki mesnet momentleridir.
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
5

ÖRNEK

D101 DÖŞEMESİ: Konsol plak döşemedir. Döşeme net açıklığı 𝑙sn =137,5 cm dir.
D101

D105
hf≥137,5/12= 11,46 cm

D105 DÖŞEMESİ: Bir doğrultuda çalışan bir döşemedir.


Serbest açıklığı 𝑙sn= 117,5 cm dir. hf≥117,7/25= 4,7 cm
137, 140
550
D102 DÖŞEMESİ: 𝑙𝑙=550 cm, 𝑙s=400 cm, m=550/400=1,375,
𝑙sn=375 cm
400

D102 αs=(400×2+550)/2(400+550)=1350/1900=0,71

550
D106 DÖŞEMESİ: 𝑙𝑙=660 cm, 𝑙s=550 cm, m=660/550=1,2,
𝑙sn=525 cm
D106 αs=(660×2+550×2)/2(660+550)=1,00
660

D108 DÖŞEMESİ: 𝑙𝑙=450 cm, 𝑙s=400 cm, m=450/400=1,125,


𝑙sn=375 cm
D10 αs=(450+400)/2(450+400)=950/1900=0,5
450

8400

bulunur. Bu değerlere göre döşeme kalınlığı hf=12 cm seçilir.

1.5 DÖŞEME YÜKLERİ


1.5.1 Döşeme sabit yükleri

Kaplama
h f hk

Harç, şap ve/veya tesviye betonu

Betonarme döşeme
h

Tavan sıvası
bw
Şekil 2.8.3 Döşeme kaplaması ve kiriş enkesiti
Döşemelere gelen yükleri döşeme kendi ağırlığı ve kaplama ve sıva ağırlığı olarak iki ayrı grupta
inceleyebiliriz.
-Döşeme kendi ağırlığını gd ,

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


6

-Kaplama ve tavan sıvası (ve varsa asma tavan) ağırlığını gkap.


ile gösterilerek
Döşemeye gelen toplam sabit yük: gdöş.=gd+gkap. bulunur.
Döşeme kendi ağırlığı gd: Döşeme kendi ağırlığı, döşeme kalınlığı ile donatılı betonun birim hacim
ağırlığının çarpımından
gd=hf.γbet.
şeklinde hesaplanır.
Döşeme kaplaması ve tavan sıvası ağırlığı:
Döşeme kaplaması malzemelerinin 1 cm kalınlık için hesap değerleri TS498 Çizelge’6 da,
Beton, harçlar ve sıvaların hesap değeri TS498 Çizelge’3 de verilmiştir.
Kalınlıkları Yapı İşleri Birim Fiyat Analizlerinden veya mimari projelerden alınabilir.
Tavan sıvası kalınlığı genel olarak 1,5 cm alınabilir. Asma tavan ağırlığı 0,5 kN/m2 alınabilir.
Aşağıda bazı kaplama ile kaplanmış döşemelerin kaplama yükleri hesaplanmıştır.

Karo mozaik kaplamalı döşeme


2 2
Karo mozaik : 3cm×0,22kN/m /cm = 0,66 kN/m
3 2
Çimento harcı : 0,025m×22kN/m = 0,55 kN/m
3 2
Tavan sıvası : 0,015m×20kN/m = 0,30 kN/m
2
gkap. = 1,51 kN/m

Mozaik döşeme
3 2
Düz mozaik harcı : 0,025m×22kN/m = 0,55 kN/m
3 2
Tesviye betonu : 0,03m×22kN/m = 0,66 kN/m
3 2
Tavan sıvası : 0,015m×20kN/m = 0,30 kN/m
2
gkap. = 1,51 kN/m

Karo seramik kaplamlı döşeme


2 2
Karo seramik : 0,8cm×0,22kN/m /cm = 0,18 kN/m
3 2
Çimento harcı : 0,015m×22kN/m = 0,33 kN/m
3 2
Tesviye betonu : 0,03m×22kN/m = 0,66 kN/m
3 2
Tavan sıvası : 0,015m×20kN/m = 0,30 kN/m
2
gkap.= 1,47 kN/m

Ahşap parke kaplamlı döşeme


2 2
Ahşap parke :2,2cm×0,08kN/m /cm= 0,18 kN/m
3 2
Tesviye betonu ve şap: 0,03m×22kN/m = 0,66 kN/m
3 2
Tavan sıvası : 0,015m×20kN/m = 0,30 kN/m
2
gkap.= 1,14 kN/m

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


7

Mermer kaplamlı döşeme


3 2
Mermer plak (3cm) : 0,03m×28kN/m = 0,84 kN/m
3 2
Harç : 0,03m×22kN/m = 0,66 kN/m
3 2
Tavan sıvası :0,015m×20kN/m = 0,30 kN/m
2
gkap. = 1,80 kN/m

1.5.2 Hareketli yükler


Yapılardaki hareketli yükler TS498 Çizelge 14’de verilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
2
Çatı arası odaları . . . . . . . . . . . . . . . . .…………1,5 kN/m
2
Konut oda ve koridorları ……………………………… 2,0 kN/m
2
Bürolar …….. . . . . . . . . . . . . . . . . ……. 2,0 kN/m
2
Hastahane odaları …….. . . . . . . . . . . . . . . . . ……. 2,0 kN/m
2
Konut sahanlık ve merdivenleri ……………………….. 3,5 kN/m
2
Hastane mutfakları, muayene odaları ve poliklinik odaları 3,5 kN/m
2
Sınıflar ……. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,5 kN/m
2
Yatakhaneler ……. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,5 kN/m
2
Camiler ………… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Tiyatrolar ve sinemalar ………… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Spor , dans ve sergi salonları …… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Oturma yeri sabit tribünler ………… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Toplantı ve bekleme salonlar ……… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Mağazalar ………… . . . . . . . . . . . . . . . .…5,0 kN/m
2
Lokantalar ………… . . . . . . . . . . . . . . . .…5,0 kN/m
2
Kütüphaneler ………… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Arşivler ………… . . . . . . . . . . . . . . . . 5,0 kN/m
2
Hafif ağırlıklı atölyeler ………… . . . . . . . . . . . . . . . .…5,0 kN/m
2
Büyük mutfaklar ve kantinler ……… . . . . . . . . . . . . . . . .… 5,0 kN/m
2
Mezbahalar ………… . . . . . . . . . . . . . . . 5,0 kN/m
2
Fırınlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5,0 kN/m
2
Büyükbaş hayvan ahırları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 5,0 kN/m
2 2
Balkonlar (10 m ’ye kad . . . . . . . . . . . . . .. . .. . 5,0 kN/m
2 2
Kamuya açık binaların balkonları (10 m ’ye kadar) . . . . . . . 5,0 kN/m
2
Merdiven ve sahanlıkları ………… . . . . . . ………… . 5,0 kN/m
Büro, hastane, okul, tiyatro, sinema, kütüphane, depo vb
2
yapıların koridorları . . . . . . . . . . . . . . . . ……… 5,0 kN/m
2
Garajlar (toplam ağırlığı 2,5 tona kadar olan araçlar için) 5,0 kN/m
Oturma yeri sabit olmayan tribünler …………….7,5kN/m

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


8

1.6 Döşemelerde Kesit Tesirlerinin Belirlenmesi (Statik Analiz)


1.6.1 Bir Doğrultuda Çalışan Döşemeler

-Konsol Plak Döşemeler

D101
Konsol plaklarda mesnette eğilme momenti
Md=-Pd𝑙2sn/2
Konsol plaklarda kesme kuvveti 𝑙sn
𝑙sn
Vd=Pd𝑙sn
137,5

-Dört Tarafı Basit Mesnetli plak Döşemeler


Bir doğrultuda çalışan tek açıklı plaklarda yayılı yükler altında oluşan eğilme momentleri,
mesnetlerinde serbestçe dönebilen kirişlere göre hesaplanır.
Açıklıkta eğilme momenti Md=Pd𝑙2/8,
Mesnette kesme kuvveti Vd=Pd𝑙/2
-Tek açıklıklı bir kenarı basit mesnetleri bir kenarı ankastre döşemelerde
Açıklık Momenti Md=Pd𝑙2/11
Pd𝑙2/24 Pd𝑙2/8
Mesnet momenti
Basit mesnetli kenarda Md=-Pd𝑙2/24
Ankastre menetli kenarda Md=-Pd𝑙2/8 Pd𝑙2/11
Kesme kuvveti Vd=(5/8)Pd𝑙
-Sürekli Plak Döşemeler
Bir doğrultuda çalışan sürekli plaklarda yayılı yükler altında oluşan eğilme momentleri, mesnetlerinde
serbestçe dönebilen sürekli kirişlere göre hesaplanır.
Pd𝑙2/24 Pd𝑙2/8 Pd𝑙2/24
-İki açıklıklı plaklarda
Açıklık Momentleri : Md=Pd𝑙2/11,
Pd𝑙2/11 Pd𝑙2/11
Mesnet Momentleri:
Dış mesnetlerde: Md=-Pd𝑙2/24, İç mesnetlerde : Md=-Pd𝑙2/8
-İkiden fazla açıklıklı plaklarda
Açıklık Momentleri : Kenar açıklıkta: Md=Pd𝑙2/11, İç açıklıklarda : Md=Pd𝑙2/15,
Mesnet Momentleri:
Dış mesnetlerde : Md=-Pd𝑙2/24,
Kenar açıklığın iç mesnetlerde : Md=-Pd𝑙2/9,
Diğer iç mesnetlerde : Md=-Pd𝑙2/10,

Pd𝑙2/9 Pd𝑙2/10 Pd𝑙2/24


Pd𝑙2/24 Pd𝑙2/9

Pd𝑙2/11 Pd𝑙2/15 Pd𝑙2/15 Pd𝑙2/11

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


9

Burada 𝑙 döşeme hesap açıklığıdır. Duvarlara serbestçe oturan döşemelerde bu açıklık, serbest
açıklığa döşeme kalınlığı eklenerek bulunur. Ancak bu değer mesnet eksenleri arasındaki
uzaklıktan fazla ve serbest açıklığın 1,05 katından az olamaz. Mesnet momentleri hesaplanırken,
komşu açıklıkların ve yüklerin ortalaması alınmalıdır. Sürekli plaklarda mesnedin iki tarafındaki
döşemenin 𝑙 ve pd’lerin ortalaması alınır.
Plak mesnetlerinin kiriş olması durumlarda, tasarım mesnet momenti, mesnet ortasındaki
momentten
ΔM=Va/3
Değerinin çıkarılması ile bulunur.
M’=M- ΔM
olur. Burada V, hesap yapılan açıklığa ait kesme kuvveti, a mesnet genişliğidir. Mesnet
genişliği açıklığın 0,175 katından fazla alınamaz ve azaltılmış moment
Pd𝑙2/14 değerinden az alınamaz.
M’≥ Pd𝑙2/14
olmalıdır.
Betonarme kirişler arasında uzanan sürekli plaklarda, hareketli yükten doğabilecek negatif
açıklık momentleri, kirişlerin burulma rijitlikleri dikkate alınarak azaltılabilir.
Sürekli plakların açıklıkta hesaplanan pozitif eğilme momentleri iki ucun ankastre varsayılması
ile (serbest açıklık gözönünde bulundurulacak) elde edilen momentten küçükse kesit hesabında
ankastre uç varsayımı ile bulunan açıklık momenti esas alınır.
Maçıklık≥ Pd𝑙2sn/24
Minimum Donatı Koşulları
Bir doğrultuda çalışan plak döşemelerde eğilme donatısı yalnız kısa doğrultuda hesaba dayalı
olarak yerleştirilir, uzun kenar doğrultusunda ise dağıtma donatısı konur.
Bir doğrultuda çalışan plak döşemelerde eğilme donatısı oranı
S220 için :ρ≥ 0,003
S420 ve S500 için : ρ≥ 0,002
olmalıdır.
Asal donatı aralığı döşem kalınlığının 1,5 katını ve 200 mm yi geçemez.
Açıklıktaki alt donatının
- bir açıklıklı plaklarda en az 1/2 si
-sürekli plaklarda en az 1/3 ü
mesnetten mesnede kesilmeden uzatılır. Diğer bir anlatımla bir açıklıklı plaklarda yarısı, sürekli
plaklarda üçte ikisi pliye olarak kullanılabilir. Uygulama da her durumda yarısı pliye yarısı düz
donatı olarak seçilir.
Diğer doğrultuya asal donatının 1/5’den az olmamak üzere dağıtma donatısı konur. Bunun aralığı
300 mm den fazla olamaz.
Kısa kenar doğrultusundaki kirişler üstüne, döşeme asal donatısına dik doğrultuda boyuna
mesnet donatısı konulur. Üste konulacak ve her iki tarafta kısa açıklığın 1/4 ü kadar uzatılacak
olan donatı, asal donatının %60’ın dan az olamaz. Ayrıca en az S220 için Ø8/200 mm, S420 için
Ø8/300 mm, S550 için Ø5/150 mm donatı konulmalıdır.

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


10

1.6.2 İki Doğrultuda Çalışan Döşemeler


İki doğrultuda çalışan plakların hesabı geçerliliği kanıtlanmış bir yöntemle yapılmalıdır. Bu tür
yöntemlerde kritik kesitler için bulunan tasarım kesit tesirleri bulunur ve donatılar taşıma gücü
esasına göre hesaplanır.
1.6.2.1 İki Doğrultuda Çalışan Kirişli Döşemeler için Yaklaşık Yöntem (Wetergaard
Yöntemi-TS 500)
Plak mesnet ve açıklık eğilme momentleri, Elastik plak teorisine göre çözülmüş çok sayıda
plakta elde edilen sonuçların, deneylerden elde edilen sonuçlarla kalibre edilerek elde edilen (α)
katsayıları yardımı ile hesaplanır. Bu katsayılar TS 500 Çizelge 11.1 de verilmiştir. Eğilme
momenti hesaplarında neğatif momentler için mesnet yüzündeki (kiriş kenarındaki), pozitif
moment için açıklık ortasındaki kesit gözönüne alınır.
Birim genişliğe düşen döşeme eğilme momentleri TS500 Çizelge 11.1 de sınır koşullarını m
uzun kenarın kısa kenara oranına göre verilen α katsayıları ile
md=αpd𝑙2sn
bağıntısı ile bulunur. Burada
α TS500 Çizelge 11.1 de verilen katsayı
𝑙𝑙 Plak uzun kenarı açıklığı (mesnetten mesnede)
𝑙s Plak kısa kenarı açıklığı (mesnetten mesnede)
𝑙sn kısa kenar doğrultusundaki net açıklık,
m=𝑙𝑙/𝑙s uzun kenarın kısa kenara oranı,
pd=1,4g+1,6q hesap yüküdür.
Konsol döşeme ile döşemenin birleştiği mesnette her zaman konsol döşeme momenti gözönüne
alınır.
İki komşu plağın ortak mesnedinin bir tarafındaki eğilme momenti değerlerinden küçüğünün
büyüğüne oranı 0,8 katından az ise, aradaki farkın 2/3’ü komşu plaklara, döşeme şeridi
rijitlikleri oranında dağıtılır, donatı hesabında büyük olan değer kullanılır. İki momentten
küçüğünün büyüğüne oranı 0,8 den fazla ise tasarımda büyük olan eğilme momenti kullanılır. Bu
yöntemde mesnet moment düzeltilmesi yapılmaz. Diğer bir anlatımla bulunan mesnet
momentleri kiriş kenarındaki momentlerdir.
X2<X1 olsun.
X2/X1<0,8 ise
X1

ΔM=X1-X2
X2

X’1=X1- (2/3)ΔM(k1/(k1+k2)
X’2=X2+ (2/3)ΔM(k2/(k1+k2) D1 k1 k2 D2
Xd hesap momenti X’1 ve X’2 den büyüğü alınır.
X2/X1≥0,8 ise
Xd hesap momenti X1 ve X2 den büyüğü yani X1 alınır.

Minimum Donatı Koşulları


İki doğrultuda çalışan kirişli döşeme plaklarına açıklıklara her iki doğrultuda ve mesnetlere bir
doğrultuda donatı yerleştirilir.
İki doğrultuda çalışan kirişli döşemelerde herbir doğrultudaki en küçük donatı oranı
ρx≥0,0015, ρy≥0,0015
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
11

İki doğrultudaki donatı oranları toplamı


S220 için (ρx+ ρy)≥0,004
S420 ve S 500 için (ρx+ ρy)≥0,0035 olmalıdır.
Donatı aralığı s≤1,5hf
kısa doğrultusunda s≤200mm
uzun doğrultuda s≤250 mm
olmalıdır.

Örnek 2.8.1
Kalıp planının çizimini, kirişlere gelen yükleri, kirişlerin taşıma şemalarını kiriş
boyutlarını, kiriş ve kolon atalet momentlerini ve elverişsiz yüklemeleri daha açık bir
şekilde anlatabilmek için Şekil 2.8.10’da mimari planı, Şekil 2.8.11’de kalıp planı, kiriş ve
kolon boyutları verilen sistem örnek olarak alınmıştır.
Kaplamalar, yatak odaları ve salonda ahşap parke, Mutfak, koridor, banyo ve
balkonlarda karo seramik, sahanlık ve merdiven basamaklarında 3 cm’lik mermerdir.
Duvarlar dış cephelerde 24 cm kalınlığında izotuğla, iki daire arası ve merdiven kovası 19
cm, diğer tüm iç duvarlar 13,5 cm yatay delikli tuğladır. Tüm döşeme kalınlıkları 12 cm,
sahanlık ve payanslarda kalınlık 14 cm’dir.
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
12

D101 Döşemesi (Konsol döşeme)


Mesnet Momenti, 𝑙sn=1,375 m, pd=11,88 kN/m2

D101
X=-0,5×11,88×1,3752=-11,23 kNm/m
Kesme Kuvveti
Vd=11,88×1,375=15,373 kN/m
D102 döşemesi
137,5 D102
𝑙x=5,50m, 𝑙y=4,00m , 𝑙𝑙=5,50m, 𝑙s=4,00m ,
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=3,75 m,
pd=8,996 kN/m2 + My
X - - X
m=5,50/4,00=1,375 Çizelge 11.1, bir kenar süreksiz +
(ikinci satırdan), 1,3 ile 1,4 arasında lineer enterpolasyon yapılarak Mx
-
Açıklık ortası eğilme momentleri: Y
Kısa açıklık doğrultusunda My=0,045×8,996×3,752=5,69 kNm/m D102
Uzun açıklık doğrultusunda Mx=0,031×8,996×3,752=3,92 kNm/m
Mesnet Momentleri
+5,69
Kısa açıklık doğrultusunda Y=-0,060×8,996×3,752=-7,59 kNm 5,69 - - 5,69
Uzun açıklık doğrultusunda X=-0,041×8,996×3,752=-5,19 kNm +
3,92
-
Kesme Kuvvetleri
7,59
m=1,375 için χ= 1-0,645=0,355 ρ=0,645
Vdx=0,5×8,996×0,355×5,25= 8,38 kN/m
Vdy=0,5×8,996×0,645×3,75+(7,59/4,00)=12,90 kN/m
D103 Döşemesi
𝑙x=2,50m, 𝑙y=4,00m , 𝑙𝑙=4,00m, 𝑙s=2,50m ,
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=2,25 m,
pd=11,858kN/m2
D103
m=4,00/2,50=1,6 Çizelge 11.1, bir kenar süreksiz
(ikinci satırdan), 1,5 ile 1,75 arasında lineer enterpolasyon yapılarak
Açıklık ortası eğilme momentleri:
Kısa açıklık doğrultusunda Mx=0,050×11,858 ×2,252=3,00 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda My=0,031×11,858 ×2,252=1,86 kNm/m
Mesnet Momentleri
Kısa açıklık doğrultusunda X=-0,066×11,858 ×2,252=-3,96 kNm
Uzun açıklık doğrultusunda Y=-0,041×11,858 ×2,252=-2,46kNm
Kesme Kuvvetleri
m=1,60 için χ= 0,929 ρ=1-0,929=0,071
Vdx=0,5×11,858×0,929×2,25= 12,39 kN/m
Vdy=0,5×11,858×0,071×3,75+(2,46/4,00)=2,23 kN/m

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


13

D104 döşemesi D104


𝑙x=4,0m, 𝑙y=4,0m , 𝑙𝑙=4,00m, 𝑙s=4,00m , Y
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=3,75 m, pd=8,996 kN/m2
-
m=4,0/4,00=1,0 Çizelge 11.1, bir kenar süreksiz
(üçüncü satırdan), X - Mx
Açıklık ortası eğilme momentleri: +
My
+
Kısa açıklık doğrultusunda Mx=0,037×8,996×3,752=4,68 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda My=0,037×8,996×3,752=4,68 kNm/m
D104
Mesnet Momentleri 6,20
Kısa açıklık doğrultusunda X=-0,049×8,996×3,752=-6,20 kNm -
Uzun açıklık doğrultusunda Y=-0,049×8,996×3,752=-6,20kNm 6,20 -
+
bulunur. 4,68 + 4,68
Kesme Kuvvetleri
m=1,0 için χ=0,50, ρ= 1-0,50=0,50
Vdx=0,5×8,996×0,50×3,75 +(6,20/4,00)=10,09 kN/m
Vdy=0,5×8,996×0,50×4,25+6,20/4,00)= 10,09 kN/m
D105 Döşemesi (Bir yönde çalışan döşeme)
𝑙x=1,40, 𝑙y=6,60m , 𝑙𝑙=6,60m, 𝑙s=1,40 m , Pd𝑙2/24
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=3,75 m, Pd𝑙2/8
pd=11,88 kN/m2
Açıklık Momenti Pd𝑙2/11 D105
Mx=11,88×1,402/11=2,11 kNm/m
Mesnet Momentleri
Diğer ucunda plak olmayan mesnette : X=-11,88×1,402/24=0,97 kNm/m 140
Diğer tarafında döşeme bulunan mesnette: X=-11,88×1,402/8=-2,91 kNm/m
Kesme kuvveti:
Vd=(5/8)×11,88×1,4 =10,40 kN/m
D106 döşemesi
𝑙x=5,50, 𝑙y=6,60 , 𝑙𝑙=6,60m, 𝑙s=5,50m , 550
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=5,25m, pd=8,996 kN/m2
m=6,60/5,50=1,2 Çizelge 11.1, dört kenarı sürekli (birinci satırdan), D106
660

Açıklık ortası eğilme momentleri:


Kısa açıklık doğrultusunda Mx=0,034×8,996×5,252=8,43 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda My=0,025×8,996×5,252=6,20 kNm/m
Mesnet Momentleri
Kısa açıklık doğrultusunda X=-0,045×8,996×5,252=-11,16 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda Y=-0,033×8,996×5,252=-8,18 kNm/m
Kesme Kuvvetleri
m=1,2 için χ=0,675, ρ= 1-0,675=0,325
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
14

Vdx=0,5×8,996×0,675×5,25=15,94 kN/m
Vdy=0,5×8,996×0,325×6,35= 9,28 kN/m
D107 Döşemesi
𝑙x=2,50m, 𝑙y=4,50m , 𝑙𝑙=4,50m, 𝑙s=2,50m , D107
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=2,25 m,
pd=9,458 kN/m2
m=4,50/2,50=1,8 Çizelge 11.1, bir kenar süreksiz
(ikinci satırdan), 1,75 ile 2,0 arasında lineer enterpolasyon yapılarak
Açıklık ortası eğilme momentleri:
Kısa açıklık doğrultusunda Mx=0,057×9,458 ×2,252=2,72 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda My=0,031×9,458 ×2,252=1,48 kNm/m
Mesnet Momentleri
Kısa açıklık doğrultusunda X=-0,078×9,458 ×2,252=-3,73 kNm
Uzun açıklık doğrultusunda Y=-0,041×9,458 ×2,252=-1,96kNm
Kesme Kuvvetleri
m=1,80 için χ= 0,955 ρ=1-0,955=0,045
Vdx=0,5×9,458 ×0,955×2,25= 10,16 kN/m
Vdy=0,5×9,458 ×0,045×3,75+(1,96/4,25)=1,26 kN/m
D108 döşemesi
D108
𝑙x=4,0m, 𝑙y=4,50m , 𝑙𝑙=4,50m, 𝑙s=4,00m ,
Kısa kenar doğrultusunda net açıklık 𝑙sn=3,75 m, pd=9,458 kN/m2 Y
m=4,50/4,00=1,255 Çizelge 11.1, bir kenar süreksiz -
(üçüncü satırdan), 1,2 ile 1,3 arasında lineer enterpolasyon yapılarak
Açıklık ortası eğilme momentleri: X - Mx
+
My
Kısa açıklık doğrultusunda Mx=0,048×9,458×3,752=6,38 kNm/m +
Uzun açıklık doğrultusunda My=0,037×9,458×3,752=4,92 kNm/m
Mesnet Momentleri
D108
Kısa açıklık doğrultusunda X=-0,063×9,458×3,752=-8,38 kNm 6,52
Uzun açıklık doğrultusunda Y=-0,049×9,458×3,752=-6,52 kNm
-
bulunur.
8,38 -
Kesme Kuvvetleri +
6,38 + 4,92
m=1,255 için χ=0,716, ρ= 1-0,716=0,284
Vdx=0,5×9,458×0,716×3,75 +(8,38/4,50)=14,93 kN/m
Vdy=0,5×9,458×0,284×4,25+6,52/4,00= 7,24 kN/m

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


15

5,69 51,48 4,68


11,23
5,19

4,68
3,00
3,92

2,46 6,52
7,59
7,59 1,96 6,20

1,48
11,16
11,16

8,38
2,91

3,73

3,73
4,92
0,97

8,49

6,38
2,11

2,72

6,20

7,59

1.7 Döşemelerde Donatı Hesabı


1.7.1 Bir Doğrultuda Çalışan Döşemeler
Bir doğrultuda çalışan döşemelerde ana donatı kısa kenara paralel olarak ve alta konur. Diğer
doğrultuda onun üstüne dağıtma donası konur.
Faydalı Yükseklik: Donatı ağırlık merkezi ile basınç bölgesi üst kenarı arasındaki uzaklık.
d= hf-15-Ø/2 mm Dağıtma donatısı
olur.
a

d
hf

Ø b

Döşeme genişliği: Hesaplar 1m genişlik için hesaplandığından kesitin genişliği 100 cm alınır.
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
16

D105 Döşemesi
Bir doğrultuda çalışan döşemedir.
Malzeme: C20, S220
fck=20 N/mm2, fcd=20/1,5=13,33 N/mm2=13,33×103 kN/m2, fctk=1,6 N/mm2 ,
fctd=1,067 N/mm2 =1,067×103 kN/m2
fyk=220 N/mm2, fyd=191,3 N/mm2
M=2,11 kNm,
Genelde döşemelerde Ø8’lik veya Ø10’luk donatı kullanılır. Ø10’luk donatı kullanılacağı
varsayılarak
b=100 cm, d=12-1,5-0,5=10cm
Denge Şartından
Mx=2,11 kNm/m, dx=0,10m, b=1,00m
Md=0,85fcd×a×b(d-a/2)
2,11=0,85×13,33×103×1,00a(0,1-a/2)
2,11=(1,13305a-5,665a2)×103
5,665a2-1,13305a+0,00211=0

olduğundan a=0,0019 m alınır.

Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)


Mx=2,11 kNm/m, dx=10 cm, b=1,00m
= = Çizelge A8a den kd=6,89 için ks=5,38 bulunur.

/m
bulunur.
Donatı Seçimi
S220 için ρmin=0,003
Asmin=10×100×0,003=3,00 cm2>1,14 cm2 /m olduğu için As=3,00 cm2 alınır.
Ø8’lik seçilirse 1 Ø8’ liğin alanı As1=πd2/4=π×0,82/4=0,50cm2
Konulacak donatı sayısı n=3,00/0,5=6 adet
Konulacak donatı aralığı s=100/6=16,67 cm bulunur 16,50 cm alınır.

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


17

Yada Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den veya ekteki çizelgeden Asx=300 mm2 (305
mm2) için s=165 mm bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
olmalıdır. Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 16,5 cm seçilir. Konulan donatının yarısı
piliye ve yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/33 düz ve Ø8/33 pliye seçilir.

Dağıtma donatısı:
Asd=3,00/5= 0,60 cm2 Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asx=60 mm2 (63 mm2) için
s=840 mm bulunur.
Yönetmelik gereği s≤30 cm olmalıdır. Bunlara göre dağıtma donatısı Ø8/30 seçilir.
Kısa kenarlar üstüne uzun kenara paralel konulacak mesnet donatısı:
Asm=0,60As=0,60×3,00=1,80 cm2 Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asx=180 mm2
(180 mm2) için s=280 mm bulunur.
TS500 Yönetmeliği gereği S220 çeliği için en az Ø8/20 cm’lik donatı konulması gerekir. 28>20
olduğundan bu mesnetlere Ø8/20’lik donatı konur. Her iki tarafa kısa açıklığın (1/4) ü kadar
uzatılır.
1.7.2 İki Doğrultuda Çalışan Döşemeler
D102 DÖŞEMESİ
Malzeme: C20, S220
fck=20 N/mm2, fcd=20/1,5=13,33 N/mm2=13,33×103 kN/m2, fctk=1,6 N/mm2 ,
fctd=1,067 N/mm2 =1,067×103 kN/m2
fyk=220 N/mm2, fyd=191,3 N/mm2
Açıklık ortası eğilme momentleri:

Kısa açıklık doğrultusunda My=5,69 kNm/m


Uzun açıklık doğrultusunda Mx=3,92 kNm/m
Faydalı Yükseklik: Donatı ağırlık merkezi ile basınç bölgesi üst kenarı arasındaki uzaklık.
Döşeme genişliği: Hesaplar 1m genişlik için hesaplandığından kesitin genişliği 100 cm alınır.
Hangi yöndeki eğilme momenti daha büyükse o eğilme momentinden oluşan donatılar çekme
bölgesi alt kenarına diğer doğrultudaki donatı hemen onun üstüne konur.
D102 döşemesinde açıklıkta Mx=3,92kNm/m<My=5,69 kNm/m olduğundan My eğilme
momentinden oluşan donatılar alta konur.
a

Øx
dy
dx
hf

Øy
b
Buna göre:
dy= hf-15-Øy/2 mm
Diğer yöndeki donatının üst kenara uzaklığı (donatı faydalı yüksekliği)
dx=hf-15-Øy-Øx/2 veya dx=dy-(Øx+Øy/2 mm
Genelde döşemelerde Ø8’lik veya Ø10’luk donatı kullanılır. Ø10’luk donatı kullanılacağı
varsayılarak
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
18

dy=120-15-10/2=100 mm
dx=100-10=90 mm
bulunur.
Büyük Eğilme Momenti (y doğrultusundaki eğilme momenti My) için

My=5,69 kNm,
b=100 cm, dy=10cm
Denge Şartından
My=5,69 kNm/m, dx=0,10m, b=1,00m
Md=0,85fcd×a×b(d-a/2)
5,69=0,85×13,33×103×1,00a(0,1-a/2)
5,69=(1,13305a-5,665a2)×103
5,665a2-1,13305a+0,00569=0

Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)


My=5,69 kNm/m, dy=10 cm, b=1,00m
= = Çizelge A8a den kd=3,96 için ks=5,45 bulunur.

/m
Küçük Moment (x doğrultusundaki eğilme momenti Mx) için
Denge Şartından
Mx=3,92 kNm/m, dy=100-10=90 mm=0,090 m, b=1,00m
Md=0,85fcd×a×b(d-a/2)
3,92=0,85×13,33×103×1,00a(0,09-a/2)
3,92=(1,0197a-5,665a2)×103
5,665a2-1,0197+0,00492=0

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


19

Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)


My=3,92kNm/m, dy=9 cm, b=1,00m

= = Çizelge A8a den kd=4,56 için ks=5,47 bulunur.

Donatı Seçimi
ρxmin= ρymin≥0,0015
ρxmin+ ρymin≥0,004
Asymin=10×100×0,0015=1,50 cm2<3,17cm2 olduğu için
Asxmin=9×100×0,0015=1,35 cm2<2,38 cm2 olduğu için
ρy=3,17/(10×100)=0.00317, ρx=2,38/(9×100)=0.00264
ρy +ρy =0.00317+0.00264=0,0581>0,004 olduğundan
Asy=3,17 cm2/m, Asx=2,38 cm2/m’ye göre donatı seçilir.
Ø8’lik seçilirse 1 Ø8’ liğin alanı As1=πd2/4=π×0,82/4=0,50cm2
y-y yönünde
Konulacak donatı sayısı n=3,17/0,5=6,34 adet
Konulacak donatı aralığı s=100/6,34=15,8cm bulunur 15,5 cm alınır.
Yada Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asx=317 mm2 (324mm2) için s=155 mm
bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
olmalıdır. Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 15,5 cm seçilir. Konulan donatının yarısı
piliye ve yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/31 düz ve Ø8/31 pliye seçilir.
x-x yönünde
Konulacak donatı sayısı n=2,38/0,5=4,76 adet
Konulacak donatı aralığı s=100/4,76=21,01cm bulunur ve 21 cm alınır.
Yada Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asy=2,38 mm2 (239mm2) için s=210 mm
bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤25 cm
olmalıdır. Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 18 cm seçilir. Konulan donatının yarısı
piliye ve yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/36 düz ve Ø8/36 pliye seçilir.

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


20

D108 Döşemesi Açıklık Donatıları


Malzeme: C20, S220
fck=20 N/mm2, fcd=20/1,5=13,33 N/mm2=13,33×103 kN/m2, fctk=1,6 N/mm2 ,
fctd=1,067 N/mm2 =1,067×103 kN/m2
fyk=220 N/mm2, fyd=191,3 N/mm2
Hesaplaanan açıklık eğilme momentleri
Kısa açıklık doğrultusunda Mx=6,38 kNm/m
uzun açıklık doğrultusunda My=4,92 kNm/m
Faydalı Yükseklik: Donatı ağırlık merkezi ile basınç bölgesi üst kenarı arasındaki uzaklık.
Döşeme genişliği: Hesaplar 1m genişlik için hesaplandığından kesitin genişliği 100 cm alınır.
Hangi yöndeki eğilme momenti daha büyükse o eğilme momentinden oluşan donatılar çekme
bölgesi alt kenarına diğer doğrultudaki donatı hemen onun üstüne konur.
D18 döşemesinde açıklıkta Mx=6,38 kNm/m>My=4,92 kNm/m olduğundan Mx eğilme
momentinden oluşan donatılar alta konur.
a

Øy

dx
dy
hf

Øx

Buna göre: b
dx= hf-15-Øx/2
Diğer yöndeki donatının üst kenara uzaklığı (donatı faydalı yüksekliği)
dy=hf-15-Øx-Øy/2 veya dy=dx-(Øx+Øy/2
Genelde döşemelerde Ø8’lik veya Ø10’luk donatı kullanılır. Ø10’luk donatı kullanılacağı
varsayılarak
dx=120-15-10/2=100 mm
dy=100-10=90 mm
bulunur.
Büyük Eğilme Momenti (x doğrultusundaki eğilme momenti Mx) için
Mx=6,38 kNm,
b=100 cm, dx=10cm
Denge Şartından
Mx=6,38 kNm/m, dx=0,10m, b=1,00m
Md=0,85fcd×a×b(d-a/2)
6,38=0,85×13,33×103×1,00a(0,1-a/2)
6,38=(1,13305a-5,665a2)×103
5,665a2-1,13305a+0,00638=0

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


21

Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)


Mx=6,38kNm/m, dx=10 cm, b=1,00m
= = Çizelge A8a den kd=3,96 için ks=5,46 bulunur.

/m
Küçük Moment (y doğrultusundaki eğilme momenti My) için
Denge Şartından
My=4,92 kNm/m, dy=100-10=90 mm=0,090 m, b=1,00m
Md=0,85fcd×a×b(d-a/2)
4,92=0,85×13,33×103×1,00a(0,09-a/2)
4,92=(1,0197a-5,665a2)×103
5,665a2-1,0197+0,00492=0

Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)


My=4,92kNm/m, dy=9 cm, b=1,00m

= = Çizelge A8a den kd=4,06 için ks=5,46 bulunur.

Donatı Seçimi
ρxmin= ρymin≥0,0015
ρxmin+ ρymin≥0,004
Asxmin=10×100×0,0015=1,50 cm2<3,48cm2 olduğu için
Asymin=9×100×0,0015=1,35 cm2<2,98 cm2 olduğu için
ρx=3,48/(10×100)=0.00348, ρy=2,98/(9×100)=0.00331
ρx +ρy =0.00348+0.00331=0,00679>0,004 olduğundan
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
22

Asx=3,48 cm2/m, Asy=2,98 cm2/m’ye göre donatı seçilir.


Ø8’lik seçilirse 1 Ø8’ liğin alanı As1=πd2/4=π×0,82/4=0,50cm2
x-x yönünde
Konulacak donatı sayısı n=3,48/0,5=6,96 adet
Konulacak donatı aralığı s=100/6,96=14,37cm bulunur 14,00 cm alınır.
Yada Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asx=348 mm2 (359mm2) için s=140 mm
bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
olmalıdır. Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 14 cm seçilir. Konulan donatının yarısı
piliye ve yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/28 düz ve Ø8/28 pliye seçilir.
y-y yönünde
Konulacak donatı sayısı n=2,98/0,5=5,96 adet
Konulacak donatı aralığı s=100/5,96=16,78cm bulunur ve 16,5 cm alınır.
Yada Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asy=298 mm2 (305mm2) için s=165 mm
bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤25 cm
olmalıdır. Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 16,5cm seçilir. Konulan donatının yarısı
piliye ve yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/33 düz ve Ø8/33 pliye seçilir.
D103 DÖŞEMESİ
Açıklık ortası eğilme momentleri:
a

Øx

dx
dy
hf

Øy
Kısa açıklık doğrultusunda Mx= 3,00 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda My=1,86 kNm/m b

Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)


Mx=3,00 kNm/m, dx=10 cm, b=1,00m
= = Çizelge A8a den kd=5,78 için ks=5,42 bulunur.

/m

My=1,86 kNm/m, dy=9 cm, b=1,00m

= = Çizelge A8a den kd=6,62 için ks=5,36 bulunur.

Asxmin=10×100×0,0015=1,50 cm2<1,74cm2 olduğu için


Asymin=9×100×0,0015=1,35 cm2>1,11 cm2 olduğu için
ρx=1,74/(10×100)=0.00174, ρy=1,11/(9×100)=0.00123
ρx +ρy =0.00174+0.00123=0,00297<0,004 olduğundan
Asx=0,5×0,004×10×100=2,00 cm2
BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ
23

Asy=0,5×0,004×9×100=1,80 cm2
olmalıdır.
x-x yönünde
Buna göre Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asx=2,00 mm2 (201mm2) için s=250
mm bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 18 cm seçilir. Konulan donatının yarısı piliye ve
yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/36 düz ve Ø8/36 pliye seçilir.

y-y yönünde
Asy=180 mm2 (180mm2) için s=280 mm bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 18 cm seçilir. Konulan donatının yarısı piliye ve
yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/36 düz ve Ø8/36 pliye seçilir.
D106 DÖŞEMESİ
Açıklık ortası eğilme momentleri:
Kısa açıklık doğrultusunda Mx =8,43 kNm/m
Uzun açıklık doğrultusunda My =6,20 kNm/m
Çizelgeden (Zekai Celep, Betonarme Yapılar)
Mx=8,43kNm/m, dx=10 cm, b=1,00m
= = Çizelge A8a den kd=3,44 için ks=5,48 bulunur.

/m
My=6,20 kNm/m, dy=9 cm, b=1,00m

= = Çizelge A8a den kd=3,61 için ks=5,46 bulunur.

Vdx=15,94 kN/m
Vd≤0,5Vcr=0,5×0,65fctdbd
0,5Vcr=0,50×0,65×1,067×103×0,10×1,00=34,68kn/m >15,94 olduğundan kesme yönünden
döşeme kalınlığı yeterlidir.
Asxmin=10×100×0,0015=1,50 cm2<4,62 cm2 /m olduğu için
Asymin=9×100×0,0015=1,35 cm2<3,76 cm2 olduğu için
ρx=462/(10×100)=0.00462, ρy=3,76/(9×100)=0.00333
ρx +ρy =0.00462+0.00333=0,00795>0,004 olduğundan
Asx=4,62cm2/m
Asy=3,76 cm2/m

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


24

olmalıdır.
x-x yönünde
Buna göre Zekai Celep Betonarme Yapılar Tablo A4’den Asx=4,62 mm2 (479mm2) için s=105
mm bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 10,5 cm seçilir. Konulan donatının yarısı piliye ve
yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/21 düz ve Ø8/21 pliye seçilir.
y-y yönünde
Asy=3,76 mm2 (387 mm2) için s=130 mm bulunur.
s≤1,5hf=1,5×12=18 cm
s≤20 cm
Donatı aralığı bu üç değerden küçüğü olan 13 cm seçilir. Konulan donatının yarısı piliye ve
yarısı düz donatı olacağından bu yönde Ø8/26 düz ve Ø8/26 pliye seçilir.
hf

MESNET DONATILARI

d
a

b
D101-D102 Döşemeleri arasındaki mesnet

Bu mesnette XD101=-11,23 kNm/m, XD102=-5,18kNm/m’dir. Bu mesnette D101 döşemesi konsol olarak


bağlandığından her zaman bu tür mesnetlerde konsol döşemenin momenti gözönüne alınmalıdır. Buna
göre donat hesabı XD101=-11,23 kNm/m’ye göre yapılacaktır.

M=-11,23 kNm/m, d=10 cm, b=1,00m


= = Çizelge A8a den kd=2,99 için ks=5,56 bulunur.

/m
Mevcut Donatı D102 döşemesinden Ø8/36 1,40 cm2
İlave donatı As ilave=6,29-1,40=4,89 cm2 Ø8/10 cm (5,03 cm2) veya Ø10/16 cm (4,91 cm2)
bulunur ve s=16 cm seçilir.
D102-D103 Döşemeleri arasındaki mesnet
XD102=-5,18kNm/m, XD103=-3,96 kNm/m
3,96/5,18=0,76<0,80 olduğundan
k102=I/5,50=0,18, k103=I/2,50=0,40I
ΔM=5,18-3,96=1,22
X’102= -5,18+(2/3)×1,22×(0,18/(0,18+0,40)=-4,80 kNm/m
X’103= -3,96-(2/3)×1,22×(0,40/(0,18+0,40)=-4,80 kNm/m=-4,80 kNm/m olduğundan donatı hesabı X=-
4,80 kNm’ye göre yapılacaktır.

M=-4,80 kNm/m, d=10 cm, b=1,00m


= = Çizelge A8a den kd=4,52 için ks=5,45 bulunur.

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


25

/m
Mevcut Donatı D102 döşemesinden Ø8/36 1,40 cm2, D103 döşemesinden Ø8/36 1,40 cm2
Asmevcut=1,40+1,40=2,80cm2 >2,62 cm2 olduğundan ilave donatıya gerek yoktur.
D106-D102 Döşemeleri arasındaki Mesnet
YD102==-7,59 kNm/m , YD106=-8,18 kNm/m
7,59/8,18=0,92>0,80 olduğundan donatı hesabı Y=-8,18 kNm/m’ye göre yapılır.
M=-8,18 kNm/m, d=10 cm, b=1,00m
= = Çizelge A8a den kd=3,50 için ks=5,48 bulunur.

/m
Mevcut Donatı D102 döşemesinden Ø8/31 için 1,62 cm2, D106 döşemesinden Ø8/26 için
1,93cm2 dir.
Asmevcut=1,62+1,93=3,55cm2 <4,48 cm2 olduğundan ilave donatı alanı
Asilave=4,48-3,55=0,93 cm2, Buna göre donatı aralığı 54 cm bulunur. Ancak ilave donatı aralığı
33 cm’den az olması gerektiğinden seçilen ilave donatı Ø8/33 olmalıdır.

Ø10/16
Ø8/36
Ø8/36
Ø8/31
Ø8/31

Ø8/36
Ø8/36
Ø8/36
Ø8/30
Ø8/20

Ø8/36
Ø8/33

Ø8/21
Ø8/33
Ø8/33

Ø8/33
Ø8/21
Ø8/28
Ø8/33
Ø8/26
Ø8/26

Ø8/28
Ø8/30
Ø8/20

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


26

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


27

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


DÖŞEMLRDE 1 M GENİŞLİK İÇİN DONATI ALANI CM2/M)

28

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


29

s cm/Ø
mm 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24
A cm2 0,2826 0,3847 0,5024 0,785 1,1304 1,5386 2,0096 2,5434 3,14 3,7994 4,5216
5 5,65 7,69 10,05 15,70 22,61 30,77 40,19 50,87 62,80 75,99 90,43
5,5 5,14 6,99 9,13 14,27 20,55 27,97 36,54 46,24 57,09 69,08 82,21
6 4,71 6,41 8,37 13,08 18,84 25,64 33,49 42,39 52,33 63,32 75,36
6,5 4,35 5,92 7,73 12,08 17,39 23,67 30,92 39,13 48,31 58,45 69,56
7 4,04 5,50 7,18 11,21 16,15 21,98 28,71 36,33 44,86 54,28 64,59
7,5 3,77 5,13 6,70 10,47 15,07 20,51 26,79 33,91 41,87 50,66 60,29
8 3,53 4,81 6,28 9,81 14,13 19,23 25,12 31,79 39,25 47,49 56,52
8,5 3,32 4,53 5,91 9,24 13,30 18,10 23,64 29,92 36,94 44,70 53,20
9 3,14 4,27 5,58 8,72 12,56 17,10 22,33 28,26 34,89 42,22 50,24
9,5 2,97 4,05 5,29 8,26 11,90 16,20 21,15 26,77 33,05 39,99 47,60
10 2,83 3,85 5,02 7,85 11,30 15,39 20,10 25,43 31,40 37,99 45,22
10,5 2,69 3,66 4,78 7,48 10,77 14,65 19,14 24,22 29,90 36,18 43,06
11 2,57 3,50 4,57 7,14 10,28 13,99 18,27 23,12 28,55 34,54 41,11
11,5 2,46 3,34 4,37 6,83 9,83 13,38 17,47 22,12 27,30 33,04 39,32
12 2,36 3,21 4,19 6,54 9,42 12,82 16,75 21,20 26,17 31,66 37,68
12,5 2,26 3,08 4,02 6,28 9,04 12,31 16,08 20,35 25,12 30,40 36,17
13 2,17 2,96 3,86 6,04 8,70 11,84 15,46 19,56 24,15 29,23 34,78
13,5 2,09 2,85 3,72 5,81 8,37 11,40 14,89 18,84 23,26 28,14 33,49
14 2,02 2,75 3,59 5,61 8,07 10,99 14,35 18,17 22,43 27,14 32,30
14,5 1,95 2,65 3,46 5,41 7,80 10,61 13,86 17,54 21,66 26,20 31,18
15 1,88 2,56 3,35 5,23 7,54 10,26 13,40 16,96 20,93 25,33 30,14
15,5 1,82 2,48 3,24 5,06 7,29 9,93 12,97 16,41 20,26 24,51 29,17
16 1,77 2,40 3,14 4,91 7,07 9,62 12,56 15,90 19,63 23,75 28,26
16,5 1,71 2,33 3,04 4,76 6,85 9,32 12,18 15,41 19,03 23,03 27,40
17 1,66 2,26 2,96 4,62 6,65 9,05 11,82 14,96 18,47 22,35 26,60
17,5 1,61 2,20 2,87 4,49 6,46 8,79 11,48 14,53 17,94 21,71 25,84
18 1,57 2,14 2,79 4,36 6,28 8,55 11,16 14,13 17,44 21,11 25,12
18,5 1,53 2,08 2,72 4,24 6,11 8,32 10,86 13,75 16,97 20,54 24,44
19 1,49 2,02 2,64 4,13 5,95 8,10 10,58 13,39 16,53 20,00 23,80
19,5 1,45 1,97 2,58 4,03 5,80 7,89 10,31 13,04 16,10 19,48 23,19
20 1,41 1,92 2,51 3,93 5,65 7,69 10,05 12,72 15,70 19,00 22,61
20,5 1,38 1,88 2,45 3,83 5,51 7,51 9,80 12,41 15,32 18,53 22,06
21 1,35 1,83 2,39 3,74 5,38 7,33 9,57 12,11 14,95 18,09 21,53
21,5 1,31 1,79 2,34 3,65 5,26 7,16 9,35 11,83 14,60 17,67 21,03
22 1,28 1,75 2,28 3,57 5,14 6,99 9,13 11,56 14,27 17,27 20,55
22,5 1,26 1,71 2,23 3,49 5,02 6,84 8,93 11,30 13,96 16,89 20,10
23 1,23 1,67 2,18 3,41 4,91 6,69 8,74 11,06 13,65 16,52 19,66
23,5 1,20 1,64 2,14 3,34 4,81 6,55 8,55 10,82 13,36 16,17 19,24
24 1,18 1,60 2,09 3,27 4,71 6,41 8,37 10,60 13,08 15,83 18,84
24,5 1,15 1,57 2,05 3,20 4,61 6,28 8,20 10,38 12,82 15,51 18,46
25 1,13 1,54 2,01 3,14 4,52 6,15 8,04 10,17 12,56 15,20 18,09
25,5 1,11 1,51 1,97 3,08 4,43 6,03 7,88 9,97 12,31 14,90 17,73
26 1,09 1,48 1,93 3,02 4,35 5,92 7,73 9,78 12,08 14,61 17,39
26,5 1,07 1,45 1,90 2,96 4,27 5,81 7,58 9,60 11,85 14,34 17,06
27 1,05 1,42 1,86 2,91 4,19 5,70 7,44 9,42 11,63 14,07 16,75
27,5 1,03 1,40 1,83 2,85 4,11 5,59 7,31 9,25 11,42 13,82 16,44
28 1,01 1,37 1,79 2,80 4,04 5,50 7,18 9,08 11,21 13,57 16,15
28,5 0,99 1,35 1,76 2,75 3,97 5,40 7,05 8,92 11,02 13,33 15,87
29 0,97 1,33 1,73 2,71 3,90 5,31 6,93 8,77 10,83 13,10 15,59
29,5 0,96 1,30 1,70 2,66 3,83 5,22 6,81 8,62 10,64 12,88 15,33
30 0,94 1,28 1,67 2,62 3,77 5,13 6,70 8,48 10,47 12,66 15,07

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


30

DÖŞEMLRDE 1 M GENİŞLİK İÇİN DONATI ALANI CM2/M)

s cm/Ømm 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24
A cm2 0,2826 0,3847 0,5024 0,785 1,1304 1,5386 2,0096 2,5434 3,14 3,7994 4,5216
30,5 0,93 1,26 1,65 2,57 3,71 5,04 6,59 8,34 10,30 12,46 14,82
31 0,91 1,24 1,62 2,53 3,65 4,96 6,48 8,20 10,13 12,26 14,59
31,5 0,90 1,22 1,59 2,49 3,59 4,88 6,38 8,07 9,97 12,06 14,35
32 0,88 1,20 1,57 2,45 3,53 4,81 6,28 7,95 9,81 11,87 14,13
32,5 0,87 1,18 1,55 2,42 3,48 4,73 6,18 7,83 9,66 11,69 13,91
33 0,86 1,17 1,52 2,38 3,43 4,66 6,09 7,71 9,52 11,51 13,70
33,5 0,84 1,15 1,50 2,34 3,37 4,59 6,00 7,59 9,37 11,34 13,50
34 0,83 1,13 1,48 2,31 3,32 4,53 5,91 7,48 9,24 11,17 13,30
34,5 0,82 1,11 1,46 2,28 3,28 4,46 5,82 7,37 9,10 11,01 13,11
35 0,81 1,10 1,44 2,24 3,23 4,40 5,74 7,27 8,97 10,86 12,92
35,5 0,80 1,08 1,42 2,21 3,18 4,33 5,66 7,16 8,85 10,70 12,74
36 0,79 1,07 1,40 2,18 3,14 4,27 5,58 7,07 8,72 10,55 12,56
36,5 0,77 1,05 1,38 2,15 3,10 4,22 5,51 6,97 8,60 10,41 12,39
37 0,76 1,04 1,36 2,12 3,06 4,16 5,43 6,87 8,49 10,27 12,22
37,5 0,75 1,03 1,34 2,09 3,01 4,10 5,36 6,78 8,37 10,13 12,06
38 0,74 1,01 1,32 2,07 2,97 4,05 5,29 6,69 8,26 10,00 11,90
38,5 0,73 1,00 1,30 2,04 2,94 4,00 5,22 6,61 8,16 9,87 11,74
39 0,72 0,99 1,29 2,01 2,90 3,95 5,15 6,52 8,05 9,74 11,59
39,5 0,72 0,97 1,27 1,99 2,86 3,90 5,09 6,44 7,95 9,62 11,45
40 0,71 0,96 1,26 1,96 2,83 3,85 5,02 6,36 7,85 9,50 11,30

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


31

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


32

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


33

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ


34

BETONARME YAPI TASARIMI,BETONARME DÖŞEMELER, Pof. İBRAHİM EKİZ, FSMVÜ

You might also like