System zarządzania jakością i ochroną powietrza na

terenie gminy Lesznowola

Wprowadzenie do tematu
Diagnoza stanu obecnego
W obrębie aglomeracji warszawskiej, w której leży gmina Lesznowola, zostały przekroczone
średniorczne poziomy dopuszczalne dla PM10 oraz PM2,5, poziom docelowy dla
benzo(a)pirenu, poziom celu długoterminowego dla ozonu. Na jej terenie stężenie
średnioroczne benzo(a)pirenu wynosi 1,81-2,5 ng/m 3, poziom docelowy wynosi 1 ng/m3.
Częstość przekroczeń dla stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 występowała przez
66 dni(maksymalnie może być to 35 dnia), maksymalne stężenie dobowe wynosiło
58,57μg/m3, gdzie wartość dopuszczalna to 50 μg/m3(dane na 2015 rok) Przyczyną obecności
zanieczyszczeń w powietrzu na tym obszarze jest emisja zanieczyszczeń pochodzących z
ogrzewnictwa budynków oraz z duży ruch pojazdów na drogach. Porównano emisję
zanieczyszczeń pyłowych innych powiatów. Emisja powiatu piaseczyńskiego jest na poziomie
najwyższym (86 ton w 2010 roku - w porównaniu
z rokiem 2009 spadła o 14 ton). Najniższa emisja jest w powiecie pułtuskim i osiągnęła w
roku 2010 poziom 21 tony. Przyczyny przekroczeń związane są z dużym ruchem
samochodowym zarówno na terenie Gminy Lesznowola jak i w jej pobliżu oraz z emisją
związaną z indywidualnym ogrzewaniem budynków. Emisja ze środków transportu wciąż
wzrasta z uwagi na wzrost liczby środków transportu należących do mieszkańców nowo
osiedlających się na terenie Gminy Lesznowola, którzy znajdują tutaj miejsce zamieszkania
łączące blisko kontakt z przyrodą z nowoczesnym otoczeniem, blisko największej aglomeracji
miejskiej. Wzrost liczby mieszkańców związany jest również ze wzrostem liczby gospodarstw
domowych (dla porównania w 2010 r. – 5 750 nieruchomości zabudowanych, a zaledwie 4
lata później w 2014 r. – 7 500 nieruchomości zabudowanych. W 2014r. przeprowadzono
również badania emisji CO2, do grupy zankietyzowanych w 2014 r. budynków użyteczności
publicznej zaliczono obiekty z terenu Gminy Lesznowola takie jak: placówki oświatowe
nauczania przedszkolnego, podstawowego i gimnazjalnego, Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej w Lesznowoli, Świetlica w Nowej Woli oraz budynek Urzędu Gminy i inne.
Powierzchnia ogrzewana zinwentaryzowanych budynków publicznych wyniosła ok. 23
260,52m 2 . Większość z nich została już poddana termomodernizacji. Zinwentaryzowane
budynki użyteczności publicznej są ogrzewane za pomocą kotłów na gaz ziemny. Roczne
zużycie gazu w tych budynkach wynosi 260 736,0 m3 , natomiast łączne zużycie gazu w
sektorze budynków publicznych oszacowano na poziomie 717 024 m3 . Sumarycznie zużycie
energii finalnej przez wszystkie budynki publiczne w 2014 r. wyniosło 7 241,9424MWh.

Ocena obecnego systemu zarządzania ochroną środowiska

Aby efektywnie zarządzać ochroną powietrza i jego jakością urząd gminy Lesznowola
stworzył program ograniczenia niskiej emisji dla Gminy Lesznowola na lata 2019-2024.

str. 1
Obecnie program można uznać za efektywny. Mieszkańcy gminy chętnie z niego korzystają.
W ramach programy w zeszłym roku złożono 24 wnioski dotyczące termomodernizacji a
zrealizowano 18. Oprócz składania wniosków Gmina może się pochwalić wymianą aż 38
kotłów gazowych, 2 pomp ciepła oraz instalacją 7 instalacji fotowoltaicznych. Dodatkowo w
roku 2020 przeprowadzono 70 kontroli prewencyjnych podczas których rozdawano ulotki
dotyczących programu.

Raport o stanie gminy Lesznowola 2020

Powyższa tabelka pokazuje rodzaj prac oraz procent zainteresowania.

Propozycje rozwiązań technicznych ograniczających

oddziaływanie na środowisko
Jednym z rozwiązań technicznych w Gminie jest wymiana urządzeń grzewczych. W ramach
tego programu można wymienić kotły węglowe na kotły gazowe lub zainstalować instalacje
fotowoltaiczne do 10 kW, co wiąże się z wycofaniem urządzeń nieefektywnych energetycznie
i mających negatywny wpływ na środowisko. Dodatkowo istnieje możliwość wymiany pomp
ciepła która również znajduje się w ramach projektu.

Opis rodzaj i charakterystyka instrumentów zarządzania ochroną

środowiska
Akty prawne powszechnie obowiązujące w Polsce
 Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627, tj. Dz.U. 2020 poz. 1219 z
późn. zm.)
 Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w
których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U. 2012 poz. 914)
 Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 października 2019 r. w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2019 poz. 1931)

Akty prawa miejscowego

 Uchwała nr 98/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
zmieniająca uchwałę w sprawie programu ochrony powietrza dla strefy

str. 2
 mazowieckiej, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu
zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu
 Uchwała Nr 39/V/2019 Rady Gminy Lesznowola z dnia 15 stycznia 2019 roku w
sprawie przyjęcia Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Lesznowola na lata
2019 -2024

Przepisy organizacyjne
 Strategia rozwoju Gminy Lesznowola do roku 2021
 Plan gospodarki niskoemisyjnej

Decyzje, postanowienia, pozwolenia

 decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
 decyzje dotyczące spraw związanych z ochroną powietrza na terenie Gminy
 sprawozdania do Urzędu Marszałkowskiego z realizacji Programu Ochrony Powietrza dla
Mazowsza;

Kontrolowanie przestrzegania przepisów

 Kontrole przestrzegania zakazu wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów
przydrożnych, trzcinowisk i szuwarów
 Kontrole gospodarstw domowych w zakresie spalania odpadów(w roku 2020
przeprowadzono 70 kontroli)

Instrumenty ekonomiczne i finansowe

Do instrumentów ekonomicznych i finansowych gminy należą głównie środki własne oraz
dotacje zewnętrzne.

Instrumenty marketingowe
 Rozdawanie ulotek dotyczących wymogów uchwały antysmogowej.
 Udzielanie informacji o programie i informacji o możliwościach pozyskania środków
na wymianę ciepła. Informacje są udzielane w urzędzie gminy oraz na stoiskach w
trakcie festynów.
 Punkty konsultacyjny „Czyste Powietrze” w urzędzie gminy i na gminnych festynach.
 Informacje na stronie internetowej

Źródła informacji o środowisku

Gmina posiada własną sieć 10 sensorów monitorujących stężenie pyłu PM2,5 oraz PM10.
Najbliższe stacje pomiarowe, należące do krajowego systemu monitoringu jakości powietrza
w Województwie Mazowieckim (prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska) są na terenie dzielnicy Warszawy Ursus, Otwocku, Piastowie, Konstancin-
Jeziornie.

str. 3
 Sposób organizacji systemu zarządzania ochroną środowiska
Wójt Gminy Lesznowola

Współpraca z Kierownik Referatu

innymi referatami: ochrony środowiska i rolnictwa
Referatem
realizacji budżetu
Referatem
urbanistyki i Starszy specjalista
planowania do spraw ochrony środowiska
przestrzennego
Referatem
promocji i
komunikacji z
mieszkańcami

Młodszy specjalista
do spraw ochrony środowiska

Harmonogram i koszt wdrożenia systemu

Sposoby monitorowania efektów
Efekty prowadzonych działań są monitorowane a dane przekazywane do Wojewódzkiego
Funduszu ochrony Środowiska z który następnie możemy pobrać/uzyskać dane np.: o ilości
złożonych wniosków dotyczących wymiany urządzeń grzewczych. Oprócz tego Gmina
prowadzi interaktywną mapę, dzięki której możemy sprawdzić ewidencję indywidualnych
źródeł ciepła oraz monitorować je, stale diagnozować problem i sprawdzić stopień wymiany
starych pieców na nowe. Na stronie możemy również zobaczyć porównanie statystyczne. W
ramach monitorowania jakości powietrza zainstalowani 10 sensorów mierzących stężenie
pyłów PM 2,5 oraz PM 10 zamontowanych na obiektach użyteczności publicznej na terenie
Gminy, dane zgromadzone przez sensory są dostępne poprzez aplikacje „Airly”. Oprócz, tego
do monitorowania efektów wykorzystane również będą dane z rządowej sieci pomiarowej.

str. 4
Charakterystyka współpracy ( z partnerami, społeczeństwem oraz
organizacjami pozarządowymi)
Poprzez stworzenie punktu Czyste Powietrze, program ochrony powietrza prowadzonego w
gminie daje mieszkańcom możliwość brania w nim udziału. Mieszkańcy mogą się w każdej
chwili udać do Urzędu Gminy Lesznowola w którego budynku znajduje się punkt i dopytać o
wszystkie szczegóły programu oraz zaproponować rozwiązania. Oprócz tego w roku 2020
gmina dostała dotację z w ramach Mazowieckiego Instrumentu Wsparcia Ochrony Powietrza
MAZOWSZE 2020. Gmina Lesznowola nie współpracuję z innymi organizacjami
pozarządowymi pod względem ochrony powietrza, natomiast współpracuje nad innymi
kwestiami takimi jak ochrona kultura i dziedzictwa narodowego czy wsparcie działań
profilaktycznych i socjalistycznych. Gmina Lesznowola posiada zawarte umowy współpracy
partnerskiej z innymi gminami europejskimi. Gmina podpisała dnia 30 czerwca 2004 roku
Porozumienie o współpracy z Miastem Ialoveni w Republice Mołdawii. W dniu 23 czerwca
2007 roku podpisana została Europejska Umowa o Wymianach, Rozwoju i Współpracy, której
sygnatariuszami byli przedstawiciele małych gmin wiejskich, gmin średnich i miast z Rumunii,
Francji i Polski. Gmina Lesznowola podjęła również współpracę z organizacjami
pozarządowymi na podstawie UCHWAŁY NR 343/XXIX/2020 RADY GMINY LESZNOWOLA z
dnia 29 października 2020 r. w sprawie uchwalenia rocznego programu współpracy Gminy
Lesznowola z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi
działalność pożytku publicznego na rok 2021, która uchwala roczny program współpracy
Gminy Lesznowola z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi
działalność pożytku publicznego na rok 2021.

Źródła finansowania
Własne
 W roku 2020 7,16% budżetu zostało przekazane na gospodarkę komunalna i ochronę
środowiska, co daje kwotę około 53 mln złotych-

Fundusze
 WFOŚIGW (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w
Warszawie) – sfinansowanie wymiany 90 szt. kotłów węglowych i starych gazowych
na nowoczesne piece gazowe
 Dotacja w ramach Mazowieckiego Instrumentu Wsparcia Ochrony Powietrza
Mazowsze 2020 w wysokości 161 214 zł.

Źródła międzynarodowe
 Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego programu
Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020

str. 5
Analiza SWOT (to zrobić do końca listopada)
Mocne strony
 wysoki stopień gazyfikacji Gminy
Lesznowola (87,39 %)
 Zamontowanie na terenach
budynków użyteczności 10
sensorów mierzących stężenie
pyłów 2,5 PM oraz 10 PM
 Istniejący już program
dofinasowania wymiany urządzeń
grzewczych oraz termomodernizacji
 Działalność punkt informacyjnego
„Czyste powietrze”
 Przeprowadzona została
inwentaryzacja źródeł ciepła
 Duży całkowity budżet Gminy w
porównaniu do innych Gmin w kraju
 Dobrze funkcjonująca komunikacja
zbiorowa
 Informacje edukacyjne zamieszczane
w szkołach na terenie Gminy dla
rodziców np: ulotki, plakaty
 Kampanie edukacyjne dla dzieci
mieszkających na terenie Gminy o
ochronie powietrza i smogu
 Informowanie na spotkaniach
wiejskich i eventach szkolnych
nowych mieszkańców gminy o
programie.
Szanse
 Możliwość uzyskania dotacji w
ramach Mazowieckiego Instrumentu
Wsparcia Ochrony Powietrza
Mazowsze 2020
 Dotacje z WFOŚIGW
 Dotacje z UE
str. 6
Słabe strony
 Nieprawidłowa lokalizacja sensorów
mierzących stężenie pyłów 10 PM
oraz 2,5 PM niedostosowana do
warunków klimatycznych oraz
czujnik są zlokalizowane w miejscach
niereprezentatywnych cześć
 Duże korki – niedostosowanie
infrastruktury komunikacyjnej do
natężenia ruchu pojazdów
 Gmina finansuje tylko i wyłącznie
koszty związane z samą wymianą
pieca. Pozostałe koszty musi ponieść
wnioskodawca np.: wymiana
instalacji, jej przebudowa,
doprowadzenie przyłącza (jeśli
wcześniej dom był ogrzewany
piecem na węgiel)
 Brak odpowiedniego programu
antysmogowego
Zagrożenia
 Położenie w aglomeracji
Warszawskiej – migracja
zanieczyszczeń z Warszawy i innych
miejscowości
 Warunki meteorologiczne panujące
w okresie grzewczym (inwersja
temperatury, zgniłe wyże,
bezwietrzna pogoda)
 System szkolnictwa w Polsce w
zakresie edukacji ekologicznej- niska
świadomość ekologiczna
społeczeństwa Polskiego
 Budująca się na terenie Gminy
 autostrada może pogorszyć lokalnie
stan powietrza

Wizja rozwoju – skrócić i dostosować do tematu

Wizję Gminy Lesznowola będą cechować następujące elementy i wyróżniki:

 Liczba ludności wzrośnie do ponad 40 tys. głównie poprzez migrację z Warszawy,

nastąpi wzrost wykształcenia, a wykształcenie wyższe posiadać będzie ponad 25%
społeczeństwa. Pojawi się szkolnictwo średnie na terenie gminy. Zanotowany zostanie
wzrost aktywności szczególnie w obszarze kształtowania podmiotowości obywatelskiej
społeczeństwa gminy.

 Na terenie całej gminy wykonana będzie pełna infrastruktura w zakresie odprowadzania

ścieków i gospodarki odpadami ze 100% segregacją. Powstaną nowe oczyszczalnie
ścieków, nastąpi znaczna poprawa stanu świadomości ekologicznej mieszkańców.
Pojawi się znaczne zainwestowanie w infrastrukturę służącą utylizacji śmieci. Część
gospodarstw i instytucji wykorzystywać będzie do celów grzewczych złoża geotermalne
i kolektory słoneczne..

 Pozostanie około 30% dużych, specjalistycznych gospodarstw rolnych w części

posiadających status gospodarstwa ekologicznego. Znaczna część gruntów rolnych
zostanie przekwalifikowana na tereny inwestycyjne. Niektóre tereny rolnicze pełnić
będą funkcję czasowej rezerwy terenu.

 Nastąpi rozbudowa zaplecza kulturalnego, oświatowego, zdrowotnego i

rekreacyjnego gminy. Powstanie także centrum administracyjno-handlowo-usługowe
gminy. Powstanie szpital, ośrodek pomocy społecznej, ośrodek sportu z basenem
i halami sportowymi. Powstanie sprawny system budownictwa komunalnego oraz
centrum kultury z salą kinowo – widowiskową i teatrem. Wybuduje się nowe szkoły
podstawowe, gimnazja, przedszkola oraz szkołę wyższą. Lokalny szpital będzie
zaspokajał lecznicze potrzeby mieszkańców. Pojawią się nowe boiska sportowe, basen z
parkiem wodnym, ścieżki rowerowe i tereny zielone. W oświacie zbudowany zostanie
system doskonalenia kadr poprzez własny ODN.

 Budżet znacznie się powiększy, gmina charakteryzować się będzie wysokim poziomem
skuteczności pozyskiwania środków zewnętrznych. Powstanie nowe centrum gminy z
tradycyjnym ratuszem.

 Mieszkańcy utrzymywać się będą z dochodowych usług i nieuciążliwej produkcji.

Dochody mieszkańców powstawać będą także w oparciu o małą i średnią
przedsiębiorczość. Około 50% miejsc pracy powstanie na terenie gminy. Poziom
bezrobocia utrzymywać się będzie poniżej 5%.

 Infrastruktura techniczna gminy będzie odpowiadała miejskim standardom.

Komunikacja z Warszawą będzie wzorcowa. Kolej przekształcona zostanie w
system WKD. Infrastruktura drogowa gminy będzie rozbudowana o: obwodnicę
Lesznowoli (południowa obwodnica Warszawy), Trasę S7, obwodnicę ulicy Słonecznej,
własną aleję dojazdową do Warszawy połączoną z Al. Żwirki i Wigury, metro

str. 7
 nadziemne.

 Lesznowola rozwijać się będzie w kierunku gminy mieszkaniowo – usługowej z

dobrze rozwiniętym sektorem małych i średnich przedsiębiorstw i kilkoma inwestorami
strategicznymi. Poważną gałęzią dochodów gminy i kreowania miejsc pracy będzie
sektor rekreacyjny. Gmina wypełniać będzie praktycznie wszelkie funkcje miejskie z
rozwiniętym sektorem działań społecznych.
Prezentacje 10 i 17 stycznia do 24 wysłać

Wyznaczenie celów działania

Krótkoterminowe
Długoterminowe
Źródła:
Program ochrony środowiska dla Gminy Lesznowolana lata 2019-2022z perspektywą do roku
2026
https://www.lesznowola.eobip.pl/_gAllery/41/55/41556/POS_dla_Gminy_Lesznowola_-
_do_konsultacji_spolecz_.pdf
Program Ograniczania Niskiej Emisji dla Gminy Lesznowolana lata 2019-2024
https://lesznowola.eobip.pl/_gAllery/39/40/39400/PONE_Gmina_Lesznowola_-
_program.pdf
coś o stacjach pomiarowych ale nie wiem gdzie to mam dać :
https://www.lesznowola.pl/news/aktualnosci/2017/2017-02/pomiary-natezenia-smogu
Strona gminy Lesznowola:
https://www.lesznowola.pl/strona-glowna/nasza-gmina/zdrowie
Komentarz na temat monitorowania jakości powietrza na terenie powiatu piaseczyńskiego
http://obywatelskithinktank.org/wp-content/uploads/2018/10/Komentarz-w-sprawie-
monitorowania-jako%C5%9Bci-powietrza-rev-1-01-pow-Piaseczno-2.pdf

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Lesznowola wykonany przez IGO Sp. z o.o. Sp. k. ul.
Barbary 21a 40 - 053 Katowice

https://www.lesznowola.pl/strona-glowna/dla-mieszkancow/organizacje-pozarzadowe
„Strategia rozwoju gmina Lesznowola” autorzy: Michał Górski, Janusz Barchański ,Robert
Witosławski, Joanna Barchańska, Katarzyna Górska.

str. 8
str. 9