B N Chính

Khảo sát hệ thống điện xe Ford Ranger 2019
MỤC LỤC
Trang
CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT..................................................................................................
LỜI NÓI ĐẦU......................................................................................................................
1. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI..........................................................................
2. GIỚI THIỆU VỀ XE FORD RANGER.........................................................................1
2.1. THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA XE FORD RANGER..................................................8
2.2. GIỚI THIỆU CÁC HỆ THỐNG CƠ BẢN TRÊN XE...................................................9
2.2.1. Hệ thống nhiên liệu......................................................................................................9
2.2.2. Hệ thống khởi động......................................................................................................11
3. KHẢO SÁT HỆ THỐNG ĐIỆN THÂN XE FORD RANGER...................................18
3.1. TỔNG QUAN.................................................................................................................18
3.2. MỘT SỐ KÝ HIỆU TRONG HỆ THỐNG ĐIỆN VÀ ĐIỆN TỬ TRÊN XE FORD RANGER
................................................................................................................................................20
3.3. HỆ THỐNG CUNG CẤP...............................................................................................23
3.3.1. Chức năng của hệ thống cung cấp...............................................................................23
3.3.2. Ắc quy..........................................................................................................................24
3.3.3. Máy phát điện .............................................................................................................27
3.3.3.1. Cấu tạo máy phát điện xoay chiều............................................................................27
3.3.3.2. Nguyên lý sinh điện của máy phát điện xoay chiều 3 pha........................................28
3.3.3.3. Bộ chỉnh lưu..............................................................................................................29
3.3.3.4. Bộ điều chỉnh điện....................................................................................................32
3.3.4. Sơ đồ mạch điện hệ thống cung cấp điện trên xe Ford Ranger...................................34
3.4. HỆ THỐNG THÔNG TIN..............................................................................................35
3.4.1. Bảng táp lô...................................................................................................................35
3.4.1.1. Cấu tạo bảng táp lô...................................................................................................35
3.4.1.2. Sơ đồ mạch điện bảng táp lô.....................................................................................36
3.4.2. Hệ thống mạng MPX ................................................................................................37
3.4.2.1. Những tín hiệu vào đường truyền dữ liệu tốc độ cao (HS-CAN) trong mạng kết nối bộ
điều khiển táp lô.....................................................................................................................39
3.4.2.2. Những tín hiệu vào đường truyền dữ liệu tốc độ trung bình (MS-CAN) trong mạng kết
nối bộ điều khiển táp lô..........................................................................................................39
3.5. HỆ THỐNG ĐO ĐẠC VÀ KIỂM TRA.........................................................................40

3.5.1. Màn hình huỳnh quang chân không (VFD).................................................................41
3.5.1.1. Cấu tạo......................................................................................................................41
3.5.1.2. Nguyên lý hoạt động.................................................................................................41
3.5.2. Đồng hồ báo tốc độ động cơ......................................................................................42
3.5.3. Đồng hồ và cảm biến báo tốc độ xe..........................................................................43
3.5.3.1. Đồng hồ tốc độ xe kiểu cáp mềm..............................................................................43
3.5.3.2. Đồng hồ tốc độ xe loại điện tử chỉ thị bằng kim.......................................................43
3.5.3.3. Đồng hồ tốc độ xe loại hiển thị bằng số....................................................................44
3.5.4. Đồng hồ và cảm biến báo áp suất dầu......................................................................46
3.5.5. Đồng hồ và cảm biến báo nhiên liệu.........................................................................48
3.5.5.1. Đồng hồ nhiên liệu kiểu điện trở lưỡng kim.............................................................48
3.5.5.2. Đồng hồ nhiên liệu kiểu cuộn dây chữ thập.............................................................49
3.5.5.3. Đồng hồ nhiên liệu kiểu hiển thị bằng số.................................................................51
3.5.6. Đồng hồ và cảm biến báo nhiệt độ nước làm mát...................................................52
3.5.6.1. Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát kiểu điện trở lưỡng kim ........................................52
3.5.6.2. Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát kiểu hiển thị số......................................................53
3.5.7. Các mạch đèn cảnh báo.............................................................................................54
3.5.7.1. Cơ cấu báo nguy áp suất nhớt động cơ.....................................................................54
3.5.7.2. Cơ cấu báo nguy nhiệt độ nước lám mát động cơ....................................................55
3.6. HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG...........................................................................................56
3.6.1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống chiếu sáng ............................................56
3.6.2. Thông số cơ bản và các chức năng của hệ thống chiếu sáng..................................56
3.6.2.1. Thông số cơ bản........................................................................................................56
3.6.2.2. Các chức năng của hệ thống chiếu sáng...................................................................56
3.6.2.3. Cấu tạo của bóng đèn................................................................................................57
3.6.3. Các sơ đồ mạch điện hệ thống chiếu sáng trên xe Ford Ranger............................59
3.6.3.1. Đèn đầu xe (Headlight)............................................................................................59
3.6.3.2. Đèn trần (Interiol light)............................................................................................60
3.6.3.3. Đèn hậu (Taillight), đèn báo đỗ xe (parking light)...................................................61
3.6.3.4. Đèn sương mù phía trước (Front fog light)...............................................................61
3.7. HỆ THỐNG TÍN HIỆU..................................................................................................62
3.7.1. Hệ thống còi................................................................................................................63

3.7.1.1. Cấu tạo còi điện........................................................................................................63
3.7.1.2. Nguyên lý hoạt động.................................................................................................63
3.7.1.3. Sơ đồ mạch điện còi trên xe Fod Ranger..................................................................64
3.7.2. Sơ đồ mạch điện đèn xinhan và đèn báo nguy........................................................64
3.7.2.1. Công tắc đèn báo rẽ...................................................................................................64
3.7.2.2. Công tắc đèn báo nguy..............................................................................................64
3.7.2.3. Sơ đồ mạch điện đèn xinhan và đèn báo nguy xe Ford Ranger................................65
3.7.3. Sơ đồ mạch điện đèn phanh (Brake light)...............................................................66
3.8. HỆ THỐNG AN TOÀN.................................................................................................67
3.8.1. Hệ thống phanh ABS ( Hệ thống chống bó cứng bánh xe khi phanh) .................67
3.8.1.1. Giới thiệu chung về hệ thống phanh ABS................................................................67
3.8.1.2. Chu trình điều khiển của ABS .................................................................................67
3.8.1.3. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của các cụm chi tiết ................................................68
3.8.1.4. Sơ đồ mạch điện........................................................................................................72
3.8.2. Hệ thống túi khí an toàn............................................................................................72
3.8.2.1. Nhiệm vụ túi khí.......................................................................................................72
3.8.2.2. Nguyên lý hoạt động của hệ thống túi khí................................................................73
3.8.2.3. Cấu tạo của một số bộ phận trong hệ thống túi khí..................................................73
3.8.2.4. Sơ đồ điều khiển hệ thống túi khí trên xe Ford Ranger...........................................75
3.9. CÁC HỆ THỐNG PHỤ..................................................................................................76
3.9.1. Hệ thống điều hoà không khí....................................................................................76
3.9.1.1. Cấu tạo, nguyên lý hệ thống điều hoà.......................................................................76
3.9.1.2. Mạch điện hệ thống điều hoà xe trên xe Ford Ranger..............................................77
3.9.1.3. Các bộ phận chính của hệ thống...............................................................................78
3.9.2. Hệ thống xông kính phía sau....................................................................................82
3.9.2.1. Công dụng.................................................................................................................82
3.9.2.2. Sơ đồ mạch điện........................................................................................................82
3.9.3. Hệ thống gạt nước và rửa kính.................................................................................83
3.9.3.1. Cấu tạo các bộ phận trong hệ thống gạt nước rửa kính............................................83
3.9.3.2. Sơ đồ mách điện hệ thống gạt nước và rửa kính của xe Ford Ranger......................85
3.9.4. Hệ thống khoá cửa.....................................................................................................87
3.9.4.1. Công tắc điều khiển khóa cửa...................................................................................88

3.9.4.2. Mô tơ khóa cửa.........................................................................................................88
3.9.4.3. Sơ đồ mạch hệ thống khoá cửa.................................................................................89
3.9.5. Hệ thống nâng hạ kính .............................................................................................89
3.9.5.1. Cấu tạo......................................................................................................................90
3.9.5.2. Sơ đồ mạch điện........................................................................................................91
4. TÍNH TOÁN VÀ KIỂM TRA CÔNG SUẤT MÁY PHÁT.........................................92
4.1. SƠ ĐỒ CÁC TẢI CÔNG SUẤT ĐIỆN TRÊN Ô TÔ....................................................92
4.2. TÍNH TOÁN CÔNG SUẤT TIÊU THỤ THEO CÁC CHẾ ĐỘ TẢI...........................93
4.2.1. Chế độ tải hoạt động liên tục....................................................................................93
4.2.2. Chế độ tải hoạt động không liên tục.........................................................................93
5. CHẨN ĐOÁN HƯ HỎNG VÀ CÁCH KHẮC PHỤC .................................................95
5.1. CÁC HƯ HỎNG VÀ CÁCH KHẮC PHỤC TRONG HỆ THỐNG CUNG CẤP............95
5.1.1. Đèn báo nạp hoạt động không bình thường............................................................95
5.1.2. Ắc quy yếu, hết điện...................................................................................................96
5.1.3. Ắc quy bị nạp quá mức..............................................................................................96
5.1.4. Tiếng ồn khác thường................................................................................................96
5.2. CÁC HƯ HỎNG VÀ CÁCH KHẮC PHỤC TRONG HỆ THỐNG CHIẾU
SÁNG97
5.3. CÁC HƯ HỎNG VÀ CÁCH KHẮC PHỤC TRONG HỆ THỐNG TÍN HIỆU.............98
6. KẾT LUẬN.......................................................................................................................99
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................100
LỜI NÓI ĐẦU

Ngành ô tô thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang phát triển mạnh mẽ với việc ứng
dụng ngày càng nhiều những thành tựu công nghệ thông tin vào sản xuất và lắp đặt các linh kiện
ô tô. Hiện nay thì vấn đề “điện và điện tử” trang bị trên ô tô là tiêu chí chính để đánh giá một
chiếc xe hơi cao cấp.
Trải qua thời gian học tập, thực hành tại trường, nhóm em đã tiếp thu và học hỏi được nhiều
kiến thức và đó là động lực để nhóm em tự tin hơn khi theo đuổi ngành này. Đồ án “Điện - Điện tử
ô tô” là môn học nhằm đánh giá sự hiểu biết của mình về chúng để từ đó chúng ta lên một kế hoạch
cụ thể, để hoàn thành được tốt nhất. Nhận thức được tầm quan trọng đó nhóm em đã chọn đề tài
“Khảo sát hệ thống điện thân xe Ford Ranger”. Đây là một đề tài rất gần với thực tế nhằm đáp
áp ứng nhu cầu sản xuất và sửa chữa các hệ thống điện trên xe.
Với sự nỗ lực của nhóm và sự giúp đỡ của thầy giáo đặc biệt là thầy “ Bùi Văn Hùng” đã
giúp chúng em hoàn thành đồ án đúng với tiến độ công việc đã đặt ra.Tuy nhiên, do kiến thức
thực tế còn hạn chế và đây là lần đầu tiên làm quen với việc nghiên cứu khoa học nên đề tài
không tránh khỏi sai sót. Nhóm em rất mong nhận được sự quan tâm của các thầy và các bạn để
đề tài được hoàn thiện hơn. Với việc thực hiện đề tài này đã giúp em có thêm nhiều kiến thức
thực tế, đây chính là hành trang để em dễ dàng hơn trong công việc sau này.
Cuối cùng, nhóm em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy “Bùi Văn Hùng” và “Khoa
Cơ Khí Ô Tô” đã giúp nhóm em hoàn thành đồ án một cách tốt nhất.
Đà Nẵng, ngày tháng năm

Sinh viên thực hiện:
1. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI

Ngày nay, khi mà khoa học kỹ thuật đang phát triển như vũ bảo thì những ứng dụng công
nghệ tiên tiến trên ô tô ngày càng nhiều. Trong đó không thể thiếu những thiết bị tiện nghi trên
xe, nhu cầu sử dụng xe hơi ngày càng khắt khe hơn người ta ngày càng quan tâm đến những
chiếc xe được trang bị các hệ thống hiện đại, mà trên đó không thể thiếu được các thiết bị điện,
điện tử. Ngược trở lại những năm 1950 và sớm hơn nữa, xe hơi chỉ được trang bị ắc quy 6V và bộ
sạc điện áp 7V. Dĩ nhiên, những chiếc xe cổ này cũng không cần nhiều điện năng ngoài việc đánh
lửa hay vài bóng đèn thắp sáng. Giữa thập kỷ 50, việc chuyển sang hệ thống điện 12V mang lại
giúp các nhà sản xuất có thể sử dụng các dây điện nhỏ hơn và đồng thời kéo theo việc sinh ra
nhiều tiện nghi dùng điện cho xe hơi. Trên những chiếc xe hiện đại ngày nay, ngoài các hệ thống
điện chiếu sáng còn rất nhiều các hệ thống điện rất hiện đại phục vụ cho nhu cầu giải trí: Hệ
thống âm thanh, CD, Radio…, hệ thống an toàn trên xe: ABS, hệ thống chống trộm, hệ thống túi
khí an toàn, hệ thống kiểm soát động cơ,…Các hệ thống hiện đại này đã nâng giá trị của ô tô lên
rất cao và con người không chỉ dừng ở đó, các kỹ sư ô tô còn có những ước mơ lớn hơn là làm
sao để những chiếc xe thật sự thân thiện với người sử dụng, đến lúc đó khi ngồi trên xe ta sẽ có
cảm giác thật sự thoải mái, giảm đến mức tối thiểu các thao tác của người lái xe, mọi hoạt động
của xe sẽ được kiểm soát và điều chỉnh một cách hợp lý nhất.
Để có được những chiếc xe hiện đại và tiện nghi như vậy cần rất nhiều các thiết bị điều
khiển, những thiết bị này có thể đã được lập trình sẵn hoặc không. Tuy nhiên chúng cùng có một
đặc điểm chung là phải sử dụng nguồn điện trên ô tô, nguồn điện này được cung cấp bởi ắc quy
và máy phát.
Với những ý nghĩa tốt đẹp đó nhóm em quyết định chọn đề tài “Khảo sát hệ thống điện
thân xe Ford Ranger ”, nhóm em cũng mong với đề tài này sẽ là một cuốn tài liệu chung nhất
cho công việc sửa chữa các hệ thống điện nói chung và hệ thống điện thân xe nói riêng.
Trong đề tài này nhóm em tập trung vào tìm hiểu các kết cấu, nguyên lý làm việc và tìm
hiểu các sơ đồ mạch điện của các hệ thống điện bố trí trên xe. Từ đó phân tích, chẩn đoán các
dạng hư hỏng thường gặp và biện pháp khắc phục hư hỏng.
2. GIỚI THIỆU VỀ XE FORD RANGER
2.1. THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA XE FORD RANGER
A E
B
Bảng 2.1. Thông số kỹ thuật của xe Ford Ranger
KÍCH THƯỚC XE [1]
STT Thành phần Đơn vị Số liệu

1 Chiều dài toàn bộ mm 5362
2 Chiều rộng toàn bộ mm 1860
3 Chiều cao toàn bộ mm 1830
4 Chiều dài cơ sở (D) mm 3220
5 Chiều rộng cơ sở (E) mm 1430
TRỌNG LƯỢNG XE [1]
6 Trọng lượng toàn bộ xe tiêu chuẩn kg 2890
Trọng lượng không tải xe tiêu
7 kg 1803
chuẩn
8 Tải trọng định mức cả người kg 700
THÔNG SỐ ĐỘNG CƠ [1]
9 Động cơ Động cơ TDCi Turbo
Trang 1/107
Diesel 2.2L
10 Dung tích xy lanh cc 2198
Đường kính xy lanh x Hành trình
11 mm 93 x 92
piston
12 Công suất cực đại KW/vòng/phút 160 / 3200
13 Mô men xoắn cực đại Nm/vòng/phút 385 / 3200
14 Tỷ số nén 19,8
Bốn bánh chủ động
15 Hệ thống truyền động
/ 4x4
16 Hộp số 10 số tay
Sử dụng lò xo đĩa
17 Ly hợp côn, điều khiển bằng
thuỷ lực.
Phanh trước phanh
18 Hệ thống phanh đĩa, phanh sau phanh
tang trống
- Một số tính năng nổi bật trên xe:
+Hệ thống cân bằng điện tử ESP
+ Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD
+ Hệ thống kiểm soát giảm thiểu lật xe
+ Hệ thống kiểm soát xe theo tải trọng
+ Hỗ trợ khởi hành ngang dốc HLA
+ Hệ thống hỗ trợ đổ đèo
+ Hệ thống kiểm soát hành trình
+ Hệ thống cảnh báo lệch làn và hỗ trợ duy trì làn đường
+ Hệ thống cảnh báo va chạm phía trước
+ Hệ thống hỗ trợ đỗ xe chủ động song song
Trang 2/107
2.1.1 Các kí hiệu viết

 APM (Amplifier) – Bộ khuyếch đại
 A/C (Air Conditioning) – Điều hoà không khí
 ACC (Accessories) - Thiết bị phụ
 ABS (Anti-Lock Brake System) – Hệ thống chống hãm cứng bánh xe khi phanh
 CMP (Camshaft Position Sensor) – Cảm biến vị trí trục cam
 CKP (Crankshaft Position Sensor) – Cảm biến vị trí trục khuỷu
 CMP (Camshaft Position Sensor) – Cảm biến vị trí trục cam
 CPU (Central Processing Unit) – Bộ xử lý trung tâm
 CAN (Cotroller Area Network) - Điều khiển dữ liệu theo vùng.
 F (Front) – Phía trước
 GEN (Generator) – Máy phát điện
 HI (High) – Mức cao
 HS-CAN - Đường truyền dữ liệu mạng CAN tốc độ cao
 INT (Intermittent) – Gián đoạn
 LO (Low) – Mức thấp
 MPX (Multiplex) - Các phương thức truyền dữ liệu
 MS-CAN - Đường truyền dữ liệu mạng CAN tốc độ trung bình
 MIN (Minute) – Phút
 M – Mortor
 PCM (Powertrain Control Module) - Bộ điều khiển động cơ
 R (Rear) – Phía sau
 ST (Start) – Khởi động
 SAS (Sophisticated Air Bag Sensor) – Bộ cảm biến và điều khiển túi khí.
 VSS (Vehicle Speed Sensor) – Cảm biến tốc độ bánh xe
2.1.2. Các kí hiệu cảnh báo điều khiển
Hệ thống phanh
Bộ lọc không khí
Kiểm tra nắp nhiên liệu

Đèn cảnh báo túi khí
Khoá mở cửa an toàn cho trẻ em Trang 3/107

CảnhĐèn
báo sương
trượt mù (trước)
Kiểm
Kiểmsoát
soátxuống
đườngdốc
mòn
Cảnh báo dễ cháy
Cảnh báo bơm nhiên liệu

Hệ thống lau kính chắn gió
Hệ
Đènthống
nháyrửa và hiểm
nguy lau kính chắn gió
Tránh xa tầm tay trẻ em

Hệ thống sưởi đã mở
Hệ thống tan băng kính chắn gió
Đèn chiếu hậu đã bật
Đèn báo áp suất lốp
Hỗ trợ đậu xe
Dầu trợ lực lái
Phanh tay
Cảnh báo an toàn
Đèn cảnh báo động cơ
Trang 4/107
Túi khí hành khách được kích
Túi khí hành khách ngừng hoạt

động
Đèn cảnh báo tuối khí hai bên
2.1.3. Một số ký hiệu trong hệ thống điện và điện tử trên xe ford ranger
Bảng 3.1. Ký hiệu một số phần tử điện và điện tử
ST
Ký hiệu Tên Công dụng
T
Một linh kiện bán dẫn mà chỉ cho
1 Diodes phép lưu lượng dòng đi qua một
phương hướng.
Diode chỉ cho dòng điện chạy qua một
hướng. Nhưng với Diode zener thì khi
2 Diodes zener điện áp lớn hơn điện áp định mức thì nó
cho dòng điện chạy theo hướng ngược
lại.
Trang 5/107
Cầu dao hai Thay đổi sự điều khiển thông qua sự

3
tiếp điểm tiếp điểm của hai má tiếp điểm
Là một sợi chì mỏng. mà khi dòng điện

có cường độ cao qua nó thì nó sẻ tự
4 Cầu chì
chảy lỏng làm ngắt mạch điện qua đó
bảo vệ mạch điện.
Cầu chì chính

5 Dùng trong các mạch có cường độ cao
(liên kết mạch)
Khi dòng điện đi qua sẻ làm cho các

Bóng đèn
6 sợi dây bị nóng lên và phát sáng. Trong
một bóng người ta có thể dùng một sợi
hoặc hai sơi.
Phát hiện những tín hiệu xung từ sự

7 Cảm biến
quay đối tượng
Năng lượng điện chuyển hóa bên

trong. Là nơi cung cấp dòng điện
8 Ắc quy
DC cho toàn bộ các thiết bị điện tử trên
ôtô
Là nơi tích trử tạm thời năng lượng
điện cho các mạch tiêu thụ.Tụ mà
9 Tụ điện
thường xuyên tích trử thì được gọi là tụ
cái
Trang 6/107
Là công cụ để kết nối,có thể dùng thay

10 Dắc cắm cho phích cắm.Các giắc cắm này không
có ren mà chỉ có khoá
Khi có dòng điện di qua là nguyên

11 bóng đèn nhân làm cho các sợi đối nóng
lên và phát sáng
Sau khi có dòng chạy qua thì nó
phát sáng chi có điều không có
12 LED
sức nóng như bóng đèn. Nó dược
sử dụng trong công cụ hiển thị
Mở ra hoặc đóng các mach .Cho phép

13 Công tắc
điều khiển các dòng
Là một cổ máy chuyển điện năng

14 Mô tơ
thành cơ năng. Sinh mômen quay
Về cơ bản thì rờle giống như một

công tắc. Có thể là loại thường đóng
15 Rơle
hay thường mở. Cuộn dây tạo ra
lực từ để đóng, mở rơle.
Là một linh kiện có giá trị điện trở

16 Điện trở không đổi. Khi đặt trong một hiệu điện
thế thì nó giảm điên áp.
Trang 7/107
Là một điện trở có giá trị điện trở

17 Biến trở
Có thể thay đổi được.
Là một điện trở mà giá trị của nó có

18 Cảm biến nhiệt
thể thay đổi được khi thay đổi nhiệt độ
Một thiết bị tao ra âm thanh khi có dao

19 Loa
động điện
Diode phát Là một loại diode phát sáng khi có dòng

20
quang (LED) điện chạy qua.
Là một linh kiện bán dẩn. Giống như

21 Transitor rơle điện tử, điều khiển thông qua điện
áp cở sở.
Là một thiết bị sinh nhiệt khi có dòng

22 Bộ sấy
điện đi qua.
2.2. GIỚI THIỆU CÁC HỆ THỐNG CƠ BẢN TRÊN XE FORD RANGER

- Công nghiệp ôtô - máy kéo ngày càng phát triển, kết cấu ôtô máy kéo ngày càng hoàn thiện thì
mức độ tự động hóa, điện tử hóa của chúng ngày càng cao. Yêu cầu về mặt tiện nghi, về tính an
toàn của chuyển động càng lớn thì hệ thống trang thiết bị điện trên ôtô - máy kéo ngày càng phức
tạp và hiện đại.
- Nếu như trên những ôtô - máy kéo đầu tiên các trang thiết bị điện hầu như không có gì ngoài bộ
phận để châm lửa hỗn hợp cháy rất thô sơ bằng dây đốt, thì ngày nay trên ôtô - máy kéo, điện
năng đã được sử dụng để thực hiện rất nhiều chức năng trên các hệ thống sau:
- Hệ thống cung cấp điện (Charging system): Bao gồm ắc quy, máy phát điện, các bộ điều chỉnh
điện.
- Hệ thống khởi động (Starting system): Bao gồm máy khởi động (động cơ điện), các rơle điều
khiển và các rơle bảo vệ khởi động. Ngoài ra, đối với động cơ Diesel còn trang
bị thêm hệ thống xông máy.
Trang 8/107
- Hệ thống chiếu sáng và tín hiệu (lighting and signal system): Gồm các đèn chiếu sáng, đèn
tín hiệu, còi, các công tắc và các rơle.
- Hệ thống đo đạc và kiểm tra (Gauging system): Bao gồm các đồng hồ trên bảng Taplô (đồng
hồ tốc độ động cơ, đồng hồ tốc độ xe, đồng hồ đo nhiên liệu, đồng hồ đo nhiệt độ nước làm mát)
và các đèn báo hiệu.
- Hệ thống điều khiển ôtô (Vehicle control system): Gồm hệ thống điều khiển phanh chống
hãm cứng (ABS), hộp số tự động, hệ thống lái, hệ thống treo, hệ thống truyền lực, hệ thống gối
đệm.
- Hệ thống điều hoà nhiệt độ (Air conditioning system): Bao gồm máy nén, giàn nóng, giàn
lạnh, lọc ga, van tiết lưu và các thiết bị điều khiển hỗ trợ khác.
- Hệ thống các thiết bị phụ: Bao gồm quạt gió, hệ thống gạt nước rửa kính, nâng hạ kính,
đóng mở cửa xe, radio, tivi, hệ thống chống trộm, hệ thống nâng hạ ghế…
Các hệ thống trên hợp thành một hệ thống nhất, là hệ thống điện trên ôtô máy kéo, với hai
phần chính: Nguồn điện (hệ thống cung cấp điện) và các bộ phận tiêu thụ điện (các hệ thống
khác).
- Nguồn điện trên ôtô: Là nguồn một chiều được cung cấp bởi ắcquy nếu động cơ chưa làm
việc (hoặc làm việc ở số vòng quay nhỏ), hoặc bởi máy phát nếu động cơ làm việc ở số vòng
quay trung bình và lớn. Để tiết kiệm dây dẫn, thuận tiện khi lắp đặt sửa chữa, …, trên đa số các
xe người ta sử dụng thân sườn xe làm dây dẫn chung. Vì vậy, đầu âm của nguồn điện được nối
trực tiếp ra thân xe.
- Các bộ phận tiêu thụ điện (phụ tải điện): Trong các bộ phận tiêu thụ điện thì máy khởi động
là bộ phận tiêu thụ điện mạnh nhất (dòng điện cung cấp bởi ăcquy khi khởi động có thể lên đến
400÷600 (A) đối với động cơ xăng, hoặc 2000 (A) đối với động cơ diesel). Phụ tải điện được chia
làm các loại cơ bản sau:
+ Phụ tải làm việc liên tục: Bơm nhiên liệu, kim phun nhiên liệu,…
+ Phụ tải làm việc không liên tục: Gồm các đèn pha, đèn cốt, đèn kích thước,…
+ Phụ tải làm việc trong khoảng thời gian ngắn: Gồm các đèn báo rẽ, đèn phanh, mô tơ gạt
nước lau kính, còi, máy khởi động, hệ thống xông máy,…
- Mạng lưới điện: Là khâu trung gian nối giữa phụ tải và nguồn điện, bao gồm: Các dây
dẫn, các bộ chuyển mạch, công tắc, các thiết bị bảo vệ và phân phối khác nhau.
Trang 9/107
Cùng với sự phát triển vượt bậc của kỹ thuật điện tử và điều khiển tự động, các trang
thiết bị điện, điện tử trên các ôtô - máy kéo hiện đại hiện nay không tồn tại dưới các bộ phận, các
cụm tương đối độc lập về chức năng như trước mà được kết hợp lại thành các vi mạch tích hợp,
được xử lý và điều khiển thống nhất bởi một bộ xử lý trung tâm, làm việc theo các chương trình
đã được dựng sẵn.
2.2.1. Giới thiệu sơ về động cơ TDCI 2.5L
Item Description
1 Radiator
2 Turbocharger inlet tube

3 Turbocharger outlet tube
4 Turbocharger
5 Cylinder head
6 EGR cooler
Trang 10/107
7 Upper radiator hose
8 Radiator-to-degas bottle hose

9 Pressure relief cap
10 Degas bottle
11 Coolant outlet connector tube
Trang 11/107
Khảo sát hệ thống điện thân xe Ford Ranger 2019
12 Engine degas bottle hose
13 Cylinder head/integrated exhaust manifold coolant outlet tube

14 EGR cooler outlet hose
15 Cabin coolant heater pump outlet hose
16 Cabin coolant heater pump

17 Heater outlet hose
18 Heater inlet hose
19 Heater core
20 Coolant outlet connector
21 Coolant bypass hose
22 Engine oil cooler

23 Lower degas bottle hose
24 Transmission coolant control valve inlet hose
25 Transmission oil cooler
26 Transmission oil cooler outlet hose
27 Transmission oil cooler inlet hose

28 Transmission coolant control valve
29 Engine oil cooler inlet hose

30 Coolant bypass tube
31 Lower radiator hose
32 Coolant inlet connector
33 Thermostat
34 Coolant pump adapter
35 Coolant pump
36 Cylinder block
- Hệ thống nhiên liệu:
Hình ảnh về hệ thống nhiên liệu

Item Description
A Diesel Exhaust Fluid (AdBlue) filler
B Diesel Exhaust Fluid (AdBlue) tank
C Diesel Exhaust Fluid (AdBlue) filler hose
 Hệ thống nhiên liệu của động cơ diesel có nhiệm vụ chính sau:

- Chứa nhiên liệu dự trữ đảm bảo cho động cơ hoạt động liên tục trong một khoảng thời
gian quy định;
- Lọc sạch nước và tạp chất bẩn trong nhiên liệu;
- Lượng nhiên liệu cấp cho mỗi chu trình phù hợp với chế độ làm việc của động cơ;
- Cung cấp nhiên liệu đồng đều vào xy lanh theo trình tự làm việc của động cơ
 Tổng quan hệ thống nhiên liệu động cơ TDCi Turbo Diesel 2.2L.
 Khả năng làm việc được cải tiến:
- Nhiên liệu được phun vào kết hợp việc tăng áp động cơ đã làm tăng mômen xoắn trung
bình của động cơ.
- Động cơ diesel tăng áp có làm mát khí nạp làm tăng công suất động cơ.
- Tăng tính tiện lợi.
- Việc kết hợp lọc nhiên liệu với bơm mồi nhiên liệu đã làm đơn giản hoá quá trình lắng lọc
nước, cặn bẩn.
- Đối với các nước xứ lạnh bộ phận sấy nhiên liệu có tác dụng chống làm đông nhiên liệu,
gây tắc lọc khi nhiệt độ môi trường bên ngoài hạ xuống thấp.
 Tính ổn định ở chế độ không tải được cải tiến:
- Nhờ thiết bị điều khiển không tải nhanh nên tốc độ động cơ được duy trì ổn định ở chế độ
không tải;
- Lượng nhiên liệu cấp đồng đều cho các xylanh nên giảm được rung động của động cơ
ngay ở chế độ không tải.
Hình ảnh về hệ thống nhiên liệu – Động Cơ TDCI 2.5L

- Sơ lược qua về hệ thống nhiên liệu trên xe Ford Ranger động cơ TDCI 2.5L. Nhiên liệu
được hút lên bơm cao áp,lọc nhiên liệu, thông qua bơm tiếp vận được tích hợp trong bơm cao
áp có áp suất duy trì là 6Kg/Cm² , thông qua van điều tiết lưu lượng nhiên liệu, nạp vào buồng
áp suất cao bơm cao áp rồi được nén tới áp suất quy định, sau đó được nén vào ống phân phối
nhiên liệu, các vòi phun nhiên liệu được kết nối với ống phân phối thông qua các ống dẫn nhiên
liệu cao áp, từ đây nhiên liệu sẽ được phun vào buồng đốt từ vòi phun nhiên liệu nhờ tín hiệu
điều khiển của hộp điều khiển (PCM) đến vòi phun nhiên liệu theo thứ tự nổ của các tổ máy.
2.2.2. Hệ thống khởi động
Hình ảnh về máy khởi động trên xe

2.2.2.1. Công dụng
- Hệ thống khởi động có nhiệm vụ cung cấp một nguồn năng lượng bên ngoài, quay động
cơ đến một tốc độ tối thiểu nào đó để đảm bảo nhiên liệu đưa vào động cơ có thể đốt cháy được
và sau đó động cơ có thể tự làm việc được. Tốc độ tối thiểu đó gọi là tốc độ khởi động của
động cơ (nkd).
- Đối với động cơ xăng tốc độ khởi động cần phải đảm bảo tạo được độ chân không cần
thiết trong đường nạp để hỗn hợp hoà trộn tốt và chuyển động đủ nhanh để giảm hiện tượng
ngưng tụ hơi nhiên liệu. Tốc độ khởi động của động cơ xăng thường nằm trong khoảng 35÷50
(v/ph). Trong khi đó, động cơ Diezel cần tốc độ khởi động lớn hơn để đảm bảo cho nhiên liệu
tự bốc cháy được cần phải có một nhiệt độ đủ lớn ở cuối kỳ nén ,tốc độ khởi động của động cơ
diesel vào khoảng 100÷200 (v/ph).
2.2.2.2. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của hệ thống khởi động điện
- Hầu hết trên ô tô đều trang bị hệ thống khởi động bằng động cơ điện một chiều.
- Khi bật công tắc máy khởi động ở vị trí Star (13) có dòng điện từ (+) Ắc quy  Cầu chì (11)
 Rơle (12)  Vào đồng thời cuộn kéo (7) và cuộn giữ (8). Dòng điện từ ắc quy chạy qua
cuộn giữ về mát trực tiếp, đồng thời cũng chạy qua cuộn kéo về mát trong máy khởi động. Cả
hai cuộn cùng tạo từ trường mạnh hút lõi thép qua phía phải áp đĩa tiếp điện vào hai tiếp điểm
đóng mạch cho dòng điện chạy trực tiếp từ (+) ắc quy vào roto máy khởi động làm quay máy
khởi động.
Máy khởi động

Giải thích: 1.Ắc quy; 2Máy khởi động; 3.Lò xo; 4.Khớp truyền động; 5.Cần gạt; 6.Lõi
Solennoid; 7.Cuộn hút; 8.Cuộn giữ; 9.Đĩa tiếp điện; 10.Tiếp điểm; 11Cầu chì; 12.Rờ le máy
khởi động; 13.Công tắc máy khởi động.
- Công dụng của cuộn kéo là tạo thêm từ trường đủ mạnh vào lúc đầu để đẩy bánh răng
khớp truyền động cài vào vành răng bánh đà, áp đĩa tiếp điện vào hai tiếp điểm. Khi đĩa tiếp
điện đã áp vào hai tiếp điểm thì điện (+) ắc quy đặt vào cả hai đầu dây của cuộn kéo nên không
có dòng điện qua cuộn này. Cuộn giữ vẫn tiếp tục tạo từ trường duy trì đĩa tiếp điện áp vào hai
tiếp điểm đóng mạch cho máy khởi động.
2.2.2.3. Sơ đồ mạch điện hệ thống khởi động
Sơ đồ mạch điện hệ thống khởi động
2.2.3. Hệ thống cung cấp.

2.2.3.1.Chức năng của hệ thống cung cấp.

Xe được trang bị rất nhiều thiết bị điện để lái xe được an toàn và thuận tiện.Xe cần sử
dụng điện không chỉ khi đang chạy mà cả khi dừng.Vì vậy, xe có ắc quy để cung cấp điện và hệ
thống nạp để tạo ra nguồn cung cấp điện khi động cơ đang nổ máy.Hệ thống nạp cung cấp điện
cho tất cả các thiết bị điện và để nạp điện cho ắc qui.
Hệ thống cung cấp bao gồm các thiết bị chính sau đây: Ắc quy; máy phát điện
; bộ chỉnh lưu (đặt trong máy phát); bộ điều chỉnh điện (đặt trong máy phát); Đèn báo xạc,công
tắc máy.
2.2.3.2. Ắc quy. Sơ đồ hệ thống cung cấp điện tổng quát.

1. Ắc quy khởi động:
Công dụng: Thường được sử dụng với mục đích là khởi động (đề nổ cho động cơ) các loại
máy như ô tô, xe máy, máy phát điện…
Hình ảnh minh hoạ
2. Nhiệm vụ và phân loại, cấu tạo ắc quy trên ô tô:
-Nhiệm vụ:
+Chuyển đổi hóa năng thành điện năng và ngược lại
- Cung cấp điện năng cho các phụ tải khi động cơ chưa hoạt động
- Bộ lọc và ổn định điện thế cho hệ thống điện ô tô.
a. Phân loại:
- Ắc quy chì – axit:
Ắc quy hở khí Ắc quy kín khí
-Ắc quy kiềm:
+ Ắc Quy Kiềm Niken-Cadmium (Ni-Cad)

+ Niken –Sắt (Ni-Fe); Bạc- Kẽm (Ag-Zn)
- So sánh hai loại Ắc quy:
+ Ắc quy chì axit :
 Khả năng quá tải không cao, dòng nạp lớn nhất đạt được khi quá tải là Inmax = 20%C10
 Hiện tượng phóng lớn, do đó ắc qui nhanh hết điện ngay cả khi không sử dụng.
 Sử dụng rộng rãi trong đời sống
 Dùng trong ôtô, xe máy và các động cơ máy nổ công suất vừa và nhỏ.
 Giá thành thấp
+ Ắc quy kiềm:
 Khả năng quá tải rất lớn dòng điện nạp lớn nhất khi đó có thể đạt tới: Inmax = 50%C10
 Hiện tự phóng nhỏ.
 Sử dụng ở những nơi có yêu cầu công suất lớn quá tải thường xuyên, được sử dụng với các
thiết bị công suất lớn.
 Dùng phổ biến trong công nghiệp hàng không, hàng hải và những nơi nhiệt độ môi trường
thấp.
 Giá thành cao

b.Cấu tạo:
- Vỏ ắc quy
- Chú thích:
Positive terminal: Điện cực dương
Negative terminal: Điện cực âm
Separator: Tấm cách
Abs battery case: Vỏ ắc quy
Negative plate: Bản cực âm
Positive plate: Bản cực dương
Abs lid: Nắp
Lifting handle: Quai xách
Negative strap connector: Thanh bản cực âm
Positive strap connector: Thanh bản cực dương
Vent strip for valves: Lỗ thông hơi
+ Chế tạo từ nhựa ebonit hoặc cao su cứng
+ Có độ bền cao và chịu được axit
+ Chia thành các khoang riêng biệt
- Khối bản cực
+ Khối bản cực dương
 Khung: hợp kim chì-stibi (Pb-Sb)
 Lưới: hợp kim Pb-Sb + 1,3%Sb+0,2%K + bột dioxit chì PbO2
+ Khối bản cực âm
 Khung: hợp kim chì-stibi (Pb-Sb)
 Lưới: hợp kim Pb-Sb + 0,2%Ca+0,1%Cu + bột chì Pb
+ Tấm chắn, Thanh nối
 Nhựa PVC + Sợi thủy tinh
 Cách điện giữa các các tấm bản cực dương và âm.

- Dung dịch điện phân
+ Dung dịch axit sulfuric loãng( H2S04: 1,22- 1,27 g/cm3)

+ Nồng độ cao: Nhanh hỏng tấm ngăng,rụng bản cực, giảm tuổi thọ.
+ Nồng độ thấp: Điện thế giảm
3. Quá trình điện hoá trong ắc quy:

-Phương trình phản ứng:
2PbSO4 + 2H2O Pb + PbO2 + H2SO4
- Quá trình phóng điện:

- Quá trình nạp điện:
4. Thông số của ắc quy chì axit:

- Điện áp
- Dụng lượng dự trữ RC
- Dòng khởi động nguội CCA
- Công suất (W)
- Giải thích các thông số trên ắc quy:

5. Giải thích các thông số trên ắc quy:
-Ví dụ: trên bình ghi 50B24LS (loại bình thường dùng cho Civic, CRV, Yaris,
Vios,…) thì cách đọc các thông số như sau:
+ Số “50”: Dung lượng danh định của bình. Thông thường, ở chế độ phóng 20
giờ, dung lượng là 2,5 Ampe giờ, hay còn đọc là bình 2,5.
+ Chữ “B”: Chiều ngang bình, dạng B thì bình có kích thước 127 mm, chữ “D”:
172 mm, …
+ Số “24”: Thể hiện chiều dài của bình là 24 cm.
+ Chữ “L”: Left – Bình cọc trái, R – Right thể hiện cọc phải, hoặc có khi không ghi
gì.
+ Chữ “S”: Thể hiện loại cọc to nếu bình có 2 loại cọc
+ Để xác định đâu là bình cọc trái hoặc cọc phải, có mẹo như sau: Áp chiều dài
bình và quay phần 2 cọc hướng về bụng, nếu cọc âm bên trái thì đó là cọc L (trái),
còn cọc dương bên trái thì đó là cọc R (Right).
+ Xác định bình cọc nổi hay cọc chìm: Bình có cọc chìm là bình có 2 cọc thụt
thấp không cao hơn bề mặt tổng trên cùng.
+ Bình cọc to hay cọc nhỏ: Cọc to có đường kính từ 14 – 15 mm, cọc nhỏ có
đường kính 12 – 13 mm.
6. Những dấu hiệu cho thấy ắc quy bị hư hỏng:
- Đèn cảnh báo sáng.
- Xe khởi động yếu: khi khởi động, xe không nhạy, tốn nhiều thời gian.
- Khó khởi động vào buổi sáng khi để xe qua đêm.
- Còi xe không to như trước và một số bóng đèn bị yếu....
- Ắc quy bị phồng, rò rỉ…
7. Các cách kiểm tra bình ắc quy:

- Kiểm tra bằng mắt:
+ Kiểm tra phát hiện các hiện tượng nứt vỏ và gãy cọc accu, gây rò rỉ dung dịch điện phân.
+ Kiểm tra dây cáp hay mối nối có bị đứt và cần thay thế hay không.
+ Kiểm tra các accu có bị bẩn và ăn mòn hay không
+ Kiểm tra giá giữ accu và siết lại nếu bị lỏng
+ Kiểm tra mức dung dịch điện phân trong accu nếu là accu nước.
- Kiểm tra bằng vôn kế:

+ Bước 1: Tắt công tắc xe và dùng đồng hồ VOM và đặt ở thang đo điện áp từ 0-
50V.
+ Bước 2: Ngắt các cọc bình ắc quy, tháo cực âm trước rồi đến cực dương để tránh
chạm mass. Tiếp theo lau sạch các đầu cực.
+ Bước 3: Dùng que đo màu đỏ nối cực dương của ắc quy với cực dương của vôn
kế. Nối cực âm của ắc quy với cực âm của vôn kế ( màu đen)
+ Bước 4: Kiểm tra điện áp trên vôn kế: Ắc quy ở trạng thái tốt và được nạp đầy thì
điện áp sẽ rơi vào trong khoảng từ 12,4 đến 12,7 V. Nếu chỉ số thấp hơn tiêu chuẩn
thì ắc quy cần phải được sạc lại.
8. Cách sạc bình acquy:

Bước 1: Chuẩn bị bộ sạc, ắc quy, dây nối có kẹp cá sâu
Bước 2: Xác định đúng cực của ắc quy và bộ sạc. Khi này bộ sạc chưa bật.
Bước 3: Dùng dây nối có kẹp cá sâu để kẹp cực dương bộ sạc với cực dương ắc quy,
tương tự như thế với cực âm.
Bước 4: Điều chỉnh hiệu điện thế cần sạc cho bình, thông thường là 12V, còn nối tiếp
bình với nhau thì có thể là 24V hoặc 36V
Bước 5: Điều chỉnh núm dòng sạc ở mức 1, nếu sạc cho nhiều bình thì có thể điều chỉnh
lớn hơn.
Bước 6: Đợi sạc ngắt điện khi đầy, ta ngắt nguồn điện và tháo sạc ra khỏi bình.
9. Hệ thống giám sát ắc quy BMS:

- Phân loại:
+ Xe cấp thấp + Xe cấp cao
 Hệ thống này đo tải ắc quy để sạc ắc quy hiệu quả đồng thời cải thiện khả năng tiết
kiệm nhiên liệu và khí thải.
 Điều quan trọng là phải đảm bảo bất kỳ tải điện hoặc phụ kiện bổ sung nào được nối đất
đúng cách vào thân xe, để hệ thống xác định tải trọng bổ sung. Nếu kết nối được thực
hiện với cực âm của pin, BMS sẽ không xác định tải hoặc sạc. Điều này có thể khiến
pin bị sạc quá mức và do đó không thể khởi động lại xe.
Hình ảnh về hệ thống giám sác ắc quy trên xe

2.2.3.3. Máy phát điện.

1 .Máy phát điện xoay chiều:
- Vị trí: Nằm ngay trên thân động cơ và được dẫn động bởi trục khuỷu.
Hình ảnh máy phát điện trên động cơ
- Công dụng: Cung cấp điện cho tất cả các phụ tải và nạp điện cho ắc quy.
-Phụ tải trên ô tô được chia làm 3 loại:
+Phụ tải làm việc liên tục: Bơm nhiên liệu hệ thống đánh lửa, kim phun,..
+Phụ tải làm việc không liên tục: Gồm các đèn pha, cốt, đèn kích thước radio car, các đèn báo
trên tablo,…
+Phụ tải làm việc trong khoảng thời gian ngắn: Đèn báo rẽ, đèn thắng, motor điều khiển kính,
quạt làm mát động cơ ,quạt điều hòa nhiệt độ, motor gạt nước,còi ,đèn sương mù; còi lui, máy
khởi động, mồi thuốc,..
- Nguyên lý làm việc của máy phát điện xoay chiều:

+Thiết bị có khả năng biến đổi cơ năng thành điện năng
+Tạo ra điện dựa trên nguyên lý “cảm ứng điện từ” và các định luật về những tác dụng của lực từ
trường trên dòng điện
+ Hiện tượng cảm ứng điện từ : Khi số đường sức từ của nam châm đi xuyên qua tiết diện của
cuộn dây tăng giảm một cách luân phiên (do nam châm quay tròn hoặc do cuộn dây quay tròn),
khi đó, trong cuộn dây cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng luân phiên đổi chiều.

2. Phân loại và cấu tạo:
-Theo dòng điện phát ra:
+Máy phát điện một chiều
+Máy phát điện xoay chiều
-Lý do tại sao không sử dụng máy phát điện một chiều:
+ Phải luôn nối mạch điện với ắc quy chúng mới làm việc được.
+Cản trở việc điều chỉnh thế hiệu của máy phát.
+Lúc chạy chậm không tải, dòng điện phát ra rất yếu.
+Dễ hư hỏng (cổ góp, chổi than..)
+Làm giảm tuổi thọ của ắc quy.
=>Từ những lý do trên nên ngày nay đa số họ sử dụng máy phát điện xoay chiều.
-Theo tích chất kích từ: (Máy phát điện xoay chiều)
+Nam châm vĩnh cửu
+Nam châm điện
-Yêu cầu:
+Máy phát phải luôn tạo ra một hiệu điện thế ổn định
+Chịu được rung xóc bụi bẩn và làm việc tin cậy
+Tuổi thọ cao
+Kích thước và trọng lượng nhỏ, giá thành thấp.
+Hiệu điện thế phải bảo đảm Uđm = 14V đối với những xe sử dụng hệ thống điện 12V, Uđm =
28V đối với những xe sử dụng hệ thống điện 24V. (Bù sụt áp dây dẫn).
-Cấu tạo:
Hình ảnh về các chi tiết của máy phát điện

+ Vỏ: Để bảo vệ máy khỏi bị những vật bên ngoài rơi vào làm hư hỏng dây quấn, nó còn làm
giá đỡ cho các đầu trục roto, đồng thời cũng để bắt máy phát điện vào ôtô. Nắp thường được
chế tạo bằng thép, gang hoặc nhôm.
Hình ảnh về nắp máy của máy phát điện xoay chiều
+Phần ứng (Rotor):
 Chức năng: Tạo ra từ trường và xoay để tạo ra sức điện động trong cuộn dây Stator.
 Rôto được chế tạo thành hai nửa. Mỗi nửa có các cực làm bằng thép non (thông thường 6 cực
từ), bên trong có cuộn dây kích từ dòng điện kích từ được đưa vào cuộn kích từ trên Roto. Hai
đầu dây của cuộn kích từ nối với hai vòng tiếp điện bằng đồng đặt trên trục roto nhưng cách
điện với trục roto. Các chổi than lắp trong giá đỡ và áp sát các vòng đó. Khi ta bật công tắc
máy, điện ắc quy vào kích từ cuộn cảm các vấu cực roto trở thành nam châm điện các từ cực
bắc nam xen kẽ nhau.
Hình ảnh roto được tách rời

 Các loại rotor chính:
Roto nam châm hình trụ rỗng Roto nam châm hình sao Roto nam châm hình móng
 Đơn giản nhất là loại rôto hình trụ. Nó có ưu điểm là chế tạo đơn giản, nhưng nhược điểm là
hiệu suất sử dụng nam châm thấp. Vì thế chúng chỉ được sử dụng ở các máy phát cỡ nhỏ công
suất nhỏ hơn 100 VA.
 Thông dụng nhất là loại rôto nam châm hình sao. Loại này có ưu điểm là hệ số sử dụng vật
liệu lớn. Số cực nam châm thường là sáu, vì nếu tăng số cực lên nữa thì hệ số sử dụng vật liệu lại
kém đi. Công suất giới hạn khoảng 180 VA.
+ Phần cảm ( Stator):
 Chức năng: Tạo ra điện thế xoay chiều 3 pha nhờ sự thay đổi từ thông khi Rôto quay.
 Stato được ghép bằng những lá thép kĩ thuật điện, cách điện với nhau bởi một lớp sơn mỏng
để giảm thiểu dòng điện xoáy (dòng Fucô) làm nóng máy phát trong quá trình làm việc. Mặt
trong của stato có các rãnh để đặt các cuộn dây phần ứng. Các cuộn dây phần ứng được chia
thành ba nhóm dây quấn lần lươt xen kẽ nhau để tạo thành 3 pha (mỗi pha có 6 cuộn dây
mắc nối tiếp). Các cuộn dây phần ứng được đấu theo hình sao hoặc hình tam giác.
 Các chi tiết chính:
 Lõi Stato
 Cuộn dây Stato
 Đầu ra
Hình ảnh về stator

 Các loại đấu dây trong Stator:
Cuộn dây được mắc hình sao Cuộn dây được mắc hình tam giác
 Cách mắc kiểu hình sao: cho ra điện thế cao, được sử dụng phổ biến.
 Cách mắc kiểu tam giác: cho ra dòng điện lớn.

Hình ảnh stator trong thực tế
+ Chổi than và vòng tiếp điện:

 Chức năng: Cho dòng điện chạy qua Rôto để tạo ra từ trường
 Chổi than làm bằng grafit-kim loại với tính chất đặt biệt có điện trở nhỏ và được phủ một
lớp đặt biệt chống mòn
 Chổi than
 Lò xo
 Vòng kẹp chổi than
 Vòng tiếp điện
Hình ảnh về chi tiết chổi than và vòng tiếp điện

+ Bộ chỉnh lưu
 Chức năng: Biến dòng điện xoay chiều ba pha trong stato thành dòng 1 chiều để dùng cho phụ tải
và nạp cho ắc quy .
 Đầu ra
 Diode âm và Diode dương
Hình ảnh minh hoạ Hình ảnh thực

tế
 Cấu tạo và nguyên lý của bộ chỉnh lưu:
 Bộ chỉnh lưu thường gồm có 6,8 hay 9 điốt silic xếp thành 3 nhánh
 Các điốt mắc theo sơ đồ nắn mạch cầu ba pha và nối vào các đầu ra của các cuộn dây
phần ứng trên stato.
 Nguyên lý làm việc:
 Khi Rôto quay tạo ra điện áp trong mỗi cuộn dây pha. Do các cuộn dây đặt lệch nhau
góc 120° nên đỉnh của xung xoay chiều sinh ra ở mỗi cuộn dây lệch nhau 120°.
 Dòng điện qua cầu Diode để chỉnh lưu về dòng một chiều có tần số nhấp nháy gần
giống đường thẳng.
 Các phương pháp chỉnh lưu dòng điện của bộ chỉnh lưu:
 Phương pháp nắn dòng một pha nửa kỳ
 Phương pháp nắn dòng cả kỳ một pha theo sơ đồ cầu
 Phương pháp nắn dòng 3 pha nửa kỳ
 Phương pháp nắn dòng 3 pha cả kỳ
+ Pulley
 Puly được gắn vào đầu trục roto và truyền chuyển động từ puly trục khuỷu đến máy
phát thông qua dây đai. Có 3 kiểu puly: kiểu thường có rãnh, kiểu có khớp một chiều,
kiểm khớp một chiều có lò xo giảm chấn
Hình ảnh về puly có khớp 1 chiều

 Máy phát mới được trang bị puly có khớp một chiều. Nó có các con lăn và lo xo bố trí giữa
vòng trong và vòng ngoài của puly giúp puly có thể quay được một chiều. Kết cấu này giúp
hấp thu sự thay đổi của tốc độ động cơ và truyền năng lượng theo chiều quay của động cơ.
Kết quả là tải đặt lên trên đai chữ V được giảm đi

Hình ảnh về cấu tạo puly có khớp 1 chiều
Hình ảnh cấu tạo puly có khớp một chiều có lò xo giảm chấn
- Sơ đồ nguyên lý làm việc:

+ Nguyên lý làm việc: Khi đóng khóa điện cuộn kích từ có điện, từ hóa hai má cực trở thành
nam châm điện. Khi động cơ làm việc dẫn động rôto quay. Các cuộn dây stato cắt các đường
sức từ, trong cuộn đây stato sinh ra dòng điện cảm ứng. Dòng điện này là dòng điện xoay chiều
ba pha thông qua bộ chỉnh lưu nén thành dòng điện một chiều, cung cấp cho phụ tải và nạp
điện cho ắquy
Bộ chỉnh lưu
Hình ảnh về sơ đồ nguyên lý làm việc của máy phát điện xoay chiều
- Tiết chế vi mạch( Bộ điều chỉnh điện áp)

+Chức năng: Điều chỉnh dòng điện kích từ (đến cuộn dây Roto) để kiểm soát điện áp phát ra.
+ Theo dõi tình trạng phát điện và báo khi có sự cố, hư hỏng.
Hình ảnh về tiết chế vi mạch trong thực

+Cấu tạo của tiết chế vi mạch gồm: có vi mạch, cánh tản nhiệt và giắc nối.
 Việc sử dụng vi mạch làm cho bộ tiết chế có kích thước nhỏ gọn.

2.2.3 Hệ thống thông tin

Hệ thống thông tin trên xe bao gồm các bảng đồng hồ (tablo), màn hình và các đèn báo
giúp tài xế và người sửa chữa biết được thông tin về tình trạng hoạt động của các hệ thống
chính trong xe.
2.2.3.1 Cấu trúc tổng quát
- Bao gồm các đồng hồ sau:
 Đồng hồ tốc độ xe (speedometer): Bao gồm đồng hồ tốc độ xe thường kết hợp với đồng
hồ đo quãng đường (odometer) để báo quãng đường xe đã đi từ lúc xe bắt đầu hoạt
động và đồng hồ hành trình (tripmeter) để đo các khoảng cách ngắn.
 Đồng hồ tốc độ động cơ (tachometer): Hiển thị tốc độ động cơ (tốc độ trục khuỷu) theo
v/p (vòng/phút) hay rpm.
 Vôn kế: Chỉ thị điện áp accu hay điện áp ra của máy phát. Loại này hiện nay không còn
trên tableau nữa.
 Đồng hồ áp lực nhớt: Chỉ thị áp lực nhớt của động cơ.
 Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát: Chỉ thị nhiệt độ nước làm mát động cơ.
 Đồng hồ báo nhiêu liệu: Chỉ thị mức nhiên liệu có trong thùng chứa.
 Đèn báo áp suất nhớt thấp. Chỉ thị áp suất nhớt động cơ thấp dưới mức bình thường.
 Đèn báo nạp: Báo hệ thống nạp hoạt động không bình thường (máy phát hư).
 Đèn báo pha: Báo đèn đầu đang ở chế độ chiếu xa.
 Đèn báo rẽ: Báo rẽ phải hay trái.
 Đèn báo nguy hoặc ưu tiên: Đèn này được bật khi muốn báo nguy hoặc xin ưu tiên.
Lúc này cả hai bên đèn rẽ phải và trái sẽ chớp.
 Đèn báo mức nhiên liệu thấp: Bảo nhiên liệu trong thùng nhiên liệu sắp hết.
 Đèn báo hệ thống phanh: Báo đang kéo phanh tay, dầu phanh không đủ hay bố phanh
quá mòn.
 Đèn báo cửa mở: Báo có cửa chưa được đóng chặt.
2.2.3.2 Bảng táp lô

2.2.3.3 Cấu tạo của bảng táp lô
A. Cửa sổ điều hoà

B. Màn hình chức năng
C. Cần gạt nước chống gió
D. Điều khiển âm thanh
E. Cụm đồng hồ
F. Công tắc kiểm soát hành trình
G. Đèn báo rẽ
H. Công tắc điều khiển đèn
I. Công tắc mở và đóng nắp capo
J. Công tắc đánh lửa
K. Điều chỉnh hệ thống lái
L. Còi
M. Điều hoà khí hậu
1. Đồng hồ đô tốc độ động cơ; 2. Đèn cảnh báo xin rẽ trái; 3. Đồng hồ đo tốc độ xe; 4. Đèn
cảnh báo xin rẽ phải; 5. Đồng hồ báo mức nhiên liệu; 6. Đồng hồ báo nhiệt độ nước làm mát;
7. Đèn báo xông kính phía sau; 8. Đèn báo xông máy; 9. Đèn cảnh báo hệ thống túi khí; 10.
Đèn cảnh báo nhiên liệu sắp hết; 11. Đèn báo lọc nhiên liệu bị bẩn, nghẹt; 12. Bộ đo hành
trình; 13.Đèn báo khoá vi sai; 14. Đèn báo khoá cầu; 15. Đèn báo có cửa chưa đóng
chặt;16.Đèn cảnh báo hệ thống ABS; 17. Đèn báo phanh tay; 18.Đèn cảnh báo áp suất nhớt
thấp; 19.Đèn báo sạc; 20. Đèn báo đang bật đèn pha.
2.2.5. HỆ THỐNG TÍN HIỆU
Hình10 Kết cấu còi điện và sơ đồ đấu dây.

1. Loa còi; 2. Khung thép; 3. Màng thép; 4. Vỏ còi; 5. Khung thép; 6. Trụ đứng; 7.
Tấm thép lò xo; 8. Lõi thép từ; 9. Trụ điều khiển; 10. Ốc hãm; 11. Cuộn dây; 12.
Cần tiếp điểm tĩnh; 13. Cần tiếp điểm động; 14. Trụ đứngcủa tiếp điểm;
15. Tụ điện; 16. Đầu bắt dây còi; 17. Rơ le còi; 18. Núm còi; 19. Cầu chì; 20. Ắc
quy
- Hệ thống tín hiệu bao gồm hệ thống còi điện, hệ thống báo rẽ và báo nguy, hệ thống đèn
phanh và hệ thống báo sự cố hệ thống đèn tín hiệu. Ngoài ra, còn có hệ thống đèn kích thước,
bao gồm các đèn kích thước được lắp sau xe, trước xe, bên hông xe, trên nắp cabin để chỉ báo
chiều rộng, chiều dài và chiều cao xe.
- Sơ đồ tổng quát:
Nguyên lý hoạt động:

- Khi ấn núm còi (18) sẽ nối mass cho rơ le còi (17) cho dòng điện từ (+) ăcquy vào cuộn dây
tạo ra lực từ trường hút tiếp điểm đóng lại cho dòng điện chạy theo mạch sau: (+) ăcquy  cầu
chì  khung từ  tiếp điểm  cuộn dây (11)  cần tiếp điểm động (13)  cần tiếp điểm
tĩnh (12)  mass.
- Cuộn dây từ hóa lõi thép, hút lõi thép kéo theo trục điều khiển màng rung (3) làm tiếp điểm
mở ra  dòng qua cuộn dây mất  màng rung đẩy lõi thép (8) lên  tiếp điểm đóng lại. Do
đó, lại có dòng qua cuộn dây nên lõi thép đi xuống. Sự đóng mở của tiếp điểm làm trục màng
rung dao động với tần số 250 ÷ 400 (Hz ) màng rung tác động vào không khí, phát ra tiếng
kêu.
- Sở dĩ phải dùng rơ le còi vì khi mắc nhiều còi thì dòng tiêu thụ rất lớn (15 ÷ 20 A ) nên rất dễ làm
hỏng công tắc, vì vậy khi dùng rơ le còi thì dòng qua công tắc chỉ còn khoảng 0,1 (A).
- Sơ đồ điện mạch còi:
2. Sơ đồ mạch điện đèn xinhan và đèn báo nguy (Turn and hazard warning light)
2.1. Công tắc đèn báo rẽ
Công tắc đèn báo rẽ được bố trí trong công tắc tổ hợp nằm dưới tay lái, gạt công tắc này
sang phải hoặc sang trái sẽ làm cho đèn báo rẽ phải hay trái.
2.2.Công tắc đèn báo nguy

Khi bật công tắc đèn baó nguy nó sẽ làm cho tất cả các đèn báo rẽ đều nháy.
Hình 12 Vị trí công tắc đèn Hình 13 Công tắc đèn báo
báo nguy. rẽ.
- Sơ đồ mạch điện:
2.2.5. HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG.

2.2.5.1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống chiếu sáng.
+ Nhiệm vụ: Hệ thống chiếu sáng nhằm đảm bảo đều kiện làm việc cho người lái ô tô nhất là
vào ban đêm và đảm bảo an toàn giao thông.
+ Yêu cầu: Hệ thống chiếu sáng phải đảm bảo hai yêu cầu cơ bản
Một là có cường độ sáng lớn và phù hợp với điều kiện vận hành của xe.
Hai là không làm lóa mắt tài xế xe chạy ngược chiều.
+ Phân loại: Theo đặc điểm của phân bố chùm ánh sáng người ta phân thành 2 loại hệ thống
chiếu sáng.
* Hệ thống chiếu sáng theo Châu Âu.
* Hệ thống chiếu sáng theo Châu Mỹ.
2.2.5.2. Thông số cơ bản và các chức năng của hệ thống chiếu sáng.
2.2.5.2.1. . Thông số cơ bản
Chế độ chiếu sáng Khoảng chiếu sáng Công suất tiêu thụ của mỗi bóng đèn
Chiếu xa 180 ÷ 250 (m) 45 ÷ 75 (W)
Chiếu gần 50 ÷ 75 (m) 35 ÷ 40 (W)
Bảng Các thông số của hệ thống chiếu sáng
2.2.5.3. . Các chức năng của hệ thống chiếu sáng

- Hệ thống chiếu sáng là một tổ hợp gồm nhiều loại đèn có chức năng khác nhau
+ Đèn kích thước trước và sau xe (Front side & Rear light): Được sử dụng thường xuyên, đặc
biệt là vào ban đêm nhằm giúp cho tài xế xe phía sau biết được kích thước và khoảng cách của
xe đi trước.
+ Đèn đầu (Headlight): Đây là đèn lái chính, dùng để chiếu sáng không gian phía trước xe giúp
tài xế có thể nhìn thấy trong đêm tối hay trong điều kiện tầm nhìn hạn chế.
+ Đèn sương mù (Fog light): Trong điều kiện sương mù, nếu sử dụng đèn pha chính có thể tạo
ra vùng ánh sáng chói phía trước gây trở ngại cho các xe đối diện và người đi đường. Vì vậy
người ta sử dụng đèn sương mù để giải quyết vấn đề trên. Các đèn sương mù thường chỉ sử
dụng ở các nước có nhiều sương mù.
+ Đèn trong xe (interior light): Gồm nhiều đèn có công suất nhỏ, ở các vị trí khác nhau trong xe
với mục đích tăng tính tiện nghi và thẩm mỹ cho nội thất xe hơi.
+ Đèn bảng số (Licence plate lllumination): Đèn này phải có ánh sáng trắng nhằm soi rõ bảng số
xe, đèn này phải được bật sáng cùng lúc với đèn pha hay cốt và đèn đậu xe.
+ Đèn lùi (back-up light): Đèn này được chiếu sáng khi xe gài số lùi, nhằm báo hiệu cho các xe
khác và người đi đường.
2.2.5.4. Cấu tạo của bóng đèn
- Trên ô tô hiện nay thường sử dụng hai loại bóng đèn là: Loại dây tóc và loại halogen.
+ Loại đèn dây tóc: Vỏ đèn làm bằng thủy tinh, bên trong chứa một dây điện trở làm bằng
volfram. Dây volfram được nối với hai dây dẫn để cung cấp dòng điện đến. Hai dây dẫn này
được gắn chặt vào nắp đậy bằng đồng hay nhôm. Bên trong bóng đèn sẽ được hút hết khí tạo
môi trường chân không nhằm tránh oxy hóa và bốc hơi dây tóc.
Hình Cấu tạo bóng đèn loại dây tóc.

a. Loại một dây tóc; b. Loại hai dây tóc.
1.Vỏ đèn; 2.Dây tóc; 3.Dây đỡ; 4.Chốt định vị; 5.Mass; 6.Tiếp điểm
+ Khi hoạt động ở một điện áp định mức, nhiệt độ dây tóc lên đến 2300 C và tạo ra vùng sáng
0
trắng. Nếu cung cấp cho đèn một điện áp thấp hơn định mức, nhiệt độ dây tóc và cường độ
sáng sẽ giảm xuống. Ngược lại nếu cung cấp cho đèn một điện áp cao hơn thì trong một thời
gian ngắn sẽ làm bốc hơi volfram, gây ra hiện tượng đen bóng đèn và có thể đốt cháy cả dây
tóc.
+ Đây là loại bóng đèn dây tóc thường, môi trường làm việc của dây tóc là chân không nên dây
tóc dễ bị bốc hơi sau một thời gian làm việc. Đó là nguyên nhân làm cho vỏ thủy tinh bị đen.
+ Để khắc phục điều này, người ta có thể làm cho vỏ thủy tinh lớn hơn, tuy nhiên cường độ ánh
sáng sẽ giảm sau một thời gian sử dụng.
+ Loại đèn halogen: Sự ra đời của bóng đèn halogen đã khắc phục được các nhược điểm của
bóng đèn dây tóc thường. Người ta sử dụng phần lớn thủy tinh thạch anh để làm bóng vì loại vật
liệu này chịu được nhiệt độ và áp suất rất cao (khoảng 5 đến 7 bar) cao hơn thủy tinh bình
thường làm cho dây tóc đèn sáng hơn và tuổi thọ cao hơn bóng đèn thường.
Thêm vào đó, một ưu điểm của bóng halogen là chỉ cần một tim đèn nhỏ hơn so với bóng
thường. Điều này cho phép điều chỉnh tiêu điểm chính xác hơn so với bóng bình thường
Hình Cấu tạo bóng đèn halogen.

1. Vỏ thủy tinh thạch anh; 2. Dây tóc tim cốt; 3. Dây tóc tim pha; 4.
Giáđỡ; 5. Các tiếp điểm
- Đèn halogen có chứa khí halogen (như Iod hoặc Brôm). Các chất khí này tạo ra một quá trình
hóa học khép kín: Iod kết hợp với vonfram (hay Tungsten) bay hơi ở dạng khí thành iodur
vonfram, hỗn hợp khí này không bám vào vỏ thủy tinh như bóng đèn thường mà thay vào đó sự
chuyển động đối lưu sẽ mang hỗn hợp này trở về vùng khí nhiệt độ cao xung quanh tim đèn (ở
nhiệt độ cao trên 1450 0C) thì nó sẽ tách thành 2 chất: vonfram bám trở lại tim đèn và các phần
tử khí halogen được giải phóng trở về dạng khí.
Quá trình tái tạo này không chỉ ngăn chặn sự đổi màu bóng đèn mà còn giữ cho tim đèn luôn hoạt
động ở điều kiện tốt trong một thời gian dài. Bóng đèn halogen phải được chế tạo để hoạt động ở
nhiệt độ cao hơn 250 0C. Ở nhiệt độ này khí halogen mới bốc hơi.
2.2.5.5. Các sơ đồ mạch điện hệ thống chiếu sáng trên xe Ford Ranger
A. Đèn đầu xe (Headlight).
- Dùng để chiếu sáng không gian phía trước xe giúp tài xế có thể nhìn thấy trong đêm tối hay
trong điều kiện tầm nhìn hạn chế.
Khi công tắc điều khiển đèn nằm ở vị trí Headlight trong mạch xuất hiện dòng điện:
Headlight relay
(+) Battery → Main fuse block Mass
TNS relay
Dòng điện chạy qua Headlight relay và TNS relay sẻ làm các tiếp điểm của rơle đóng lại.Trong
mạch lúc này lại xuất hiện các dòng:
Dòng thứ nhất
Headlight LH 15A → Headlight LH
(+) Battery → Main fuse block Headlight swicht
Headlight RH 15A → Headlight RH
→ Mass
- Công tắc đặt ở chế độ cốt (LO) bóng đèn 55W sáng.
- Công tắc đặt ở chế độ pha (HI) bóng đèn 60W sáng.
- Công tắc đặt ở chế độ nháy pha (Flash to pass) bóng đèn 60W nháy sáng.
Dòng thứ 2
(+) Battery → Main fuse block → Tail 10A → Hệ thống đèn phía sau
B. Đèn trần (Interiol light).
Vào ban đêm rất khó nhìn ổ khoá điện hoặc khu vực sàn xe trong bóng tối của cabin. Hệ thống
này sẽ bật các đèn trong xe khi mở cửa xe, làm cho việc tra chìa khoá vào ổ khoá điện hoặc
thực hiện các thao tác bằng chân được dễ dàng hơn (chỉ khi công tắc đèn trần ở vị trí DOOR).
Khi ở chế độ ON thì việc mở, đóng cửa xe không có làm đèn trong xe sáng mà ta phải bật công
tắc riêng ở từng bóng
D. Đèn sương mù phía trước (Front fog light).
Trong điều kiện sương mù, nếu sử dụng đèn pha chính có thể tạo ra vùng ánh sáng chói phía
trước gây trở ngại cho các xe đối diện và người đi đường. Nếu sử dụng đèn sương mù sẽ giảm
được tình trạng này.
Sơ đồ mạch điện đèn sương mù phía trước.
Khi công tắc điều khiển đèn nằm ở vị trí Headlight hoặc TNS và ta bật công tắc đèn sương mù
trong mạch sẽ xuất hiện dòng điện :
(+) Ắc quy → Hộp cầu chì chính → Rơ le TNS → Rơ le đèn sương mù → Công tắc đèn
sương mù phía trước → Mass
Dòng điện chay qua cuộn dây của rơle đèn sương mù phía trước → Làm tiếp điểm của
rơ le đóng lại.Trong mạch lại xuất hiện dòng điên:
Front Fog Ligh LH
(+) Battery → Main fuse block → Fog 10A Mass
Front Fog Ligh LH
Lúc này hai bóng đèn 55W sáng. Khi công tắc điều khiển đèn nằm ở vị trí Off hoặc không bật
công tắc đèn sườn mù thì 2 bóng này không sáng.
2.2.6. HỆ THỐNG ĐO ĐẠC VÀ KIỂM TRA
- Hệ thống đo đạc và kiểm tra bao gồm các đồng hồ, màn hình và các đèn cảnh báo thường nằm
trên bảng táp lô nhằm giúp người lái xe dễ dàng xác định được tình trạng hoạt động của các hệ
thống chính trong xe.
- Các đèn cảnh báo được sử dụng để cảnh báo các thông số quá mức, các chức năng của các
thiết bị điện và sự hoạt động không bình thường của các hệ thống. Thông thường trên bảng táp
lô có lắp các đèn sau: Đèn báo áp suất dầu thấp; Đèn báo ăcquy phóng điện; Đèn báo pha; Đèn
báo xinhan; Đèn báo cảnh báo (đèn báo nguy); Đèn báo mức xăng thấp; Đèn báo hệ thống
phanh; Đèn báo mở cửa....
- Các đồng hồ gồm có hai loại: đồng hồ hiển thị bằng kim và đồng hồ hiển thị bằng số.
- Với loại đồng hồ hiển thị bằng kim có thể là loại cơ khí hoặc loại điện tử dẫn động kim. - Loại
hiển thị bằng kim (dẫn động cơ khí) có độ chính xác thấp do khả năng chịu được rung động
kém và có độ trễ cơ khí.
- Loại hiển thị bằng số có nhiều ưu điểm như: dễ xem, độ chính xác cao, độ tin cậy cao do hiển
thị số không có các chi tiết chuyển động.
- Màn hình hiển thị số trong mỗi đồng hồ thường dùng một VFD (màn hình huỳnh quang chân
không), một vài diod đèn LED phát sáng hoặc một LCD (màn hình tinh thể lỏng).
2.2.6.1. Màn hình huỳnh quang chân không (VFD)
a. Cấu tạo:
Hình ảnh: Cấu tạo màn hình huỳnh quanh chân không.
- Cấu tạo màn hình huỳnh quang chân không (VFD) gồm 3 phần: Một bộ dây tóc (ca -tốt); 20
đoạn a-nốt được phủ chất huỳnh quang; Một lưới được đặt giữa ca-tốt và a-nốt để điều khiển
dòng điện. Tất cả các chi tiết này được đặt trong một buồng kính phẳng đã hút hết khí.
- A-nốt gắn trên tấm kính, các dây điện nối với các đoạn a-nốt nằm trực tiếp trên mặt tấm kính,
một lớp cách điện phủ lên tấm kính và các đoạn huỳnh quang nằm ở phía trên lớp cách điện.
- Các đoạn được phủ chất huỳnh quang sẽ phát sáng khi bị các điện tử đập vào. Phía trên a-nốt
là một lưới điều khiển được làm bằng kim loại đặc biệt và phía trên lưới là ca-tốt, một bộ dây
tóc làm bằng dây tungsten mỏng được phủ một vật liệu đặc biệt có khả năng phát ra điện tử khi
bị nung nóng.
- Nguyên lý hoạt động:
Khi dòng điện chạy qua các dây tóc, dây tóc bị nung tới khoảng 6000C và vì vậy nó phát ra các
điện tử. Nếu sau đó điện áp dương được cấp cho các đoạn huỳnh quang nó sẽ hút các điện tử từ
dây tóc. Các điện tử này sau đó sẽ chạy vào các đoạn huỳnh quang rồi xuống mass, sau đó quay
lại các dây tóc kết thúc một chu kỳ.
Khi điện tử từ dây tóc đập vào đoạn huỳnh quang, chất huỳnh quang sẽ phát sáng (nếu các đoạn
huỳnh quang được cấp điện áp dương).
Ngược lại, nếu các đoạn huỳnh quang không được cấp điện áp dương nó sẽ không phát sáng.
Chức năng của lưới là để đảm bảo các điện tử đập đều lên tất cả các đoạn huỳnh quang.
Do lưới luôn có điện áp dương tại mọi thời điểm, nên tất cả các phần tử của nó đều hút các điện
tử được phát ra từ dây tóc.
Do đó, khi điện tử xuyên qua lưới và đập vào a-nốt chúng sẽ được chia đều.
2.2.6.2. Đồng hồ báo tốc độ động cơ.
Trên xe có động cơ diesel người ta dùng cảm biến điện từ loại nam châm đứng yên đặt
trên trục khuỷu (hoặc trục cam). Tín hiệu này để điều khiển kim đồng hồ quay.
Sơ đồ của loại này được trình bày trên (hình).
Hình ảnh: Sơ đồ mạch đồng hồ đo tốc độ động cơ bằng cảm biến điện từ
- Khi bật công tắc máy sẽ có dòng điện chạy qua tụ C2, R3, R2
Vì có tụ C2 nên ngắn mạch cực B và E của T3 ⇒ VB = VE ⇒ T3 đóng, đồng thời C2 nạp.
Dòng qua R3, R2 làm 2 áp trên cực B và E cân bằng ⇔ VBE ¿ 0 ⇒ T2 đóng.
Khi tụ C2 nạp đến giá trị để VBE = 0,7V thì T3 bắt đầu dẫn bảo hoà, dòng điện qua cực C
của T3 đổ qua R9, nó không thể đổ qua R5 để lên cực B của T2 được vì VB2 > VC3
Khi động cơ quay, cảm biến bắt đầu hoạt động thì T1 dẫn bão hoà. Tín hiệu có dạng
sóng sin từ cảm biến qua cực C của T1 sẽ đảo pha và có dòng qua C1. Đồng thời nhờ tín hiệu
đảo pha này mà làm cho diode D3 phân cực thuận và có dòng chạy từ cực B của T2 → D3 → T1
→ Mass. Lúc này T2 sẽ dẫn → Có dòng:
R3 T2 R6 Đồng hồ P Mass.
R7
Dòng điện trung bình qua cuộn dây đồng hồ P tỷ lệ thuận với tốc độ động cơ.
2.2.6.3. Đồng hồ và cảm biến báo tốc độ xe.
Đồng hồ báo tốc độ xe thường kết hợp với đồng hồ đo quãng đường (odometer) để chỉ quãng
đường xe đi được từ lúc xe bắt đầu hoạt động và đồng hồ hành trình (trip) để đo các lộ trình
ngắn.
2.2.6.3.1 . Đồng hồ tốc độ xe kiểu cáp mềm.

- Đây là loại đồng hồ cơ khí đơn giản, tuy nhiên nó có nhược điểm là chịu rung sóc kém và sai
số nhiều.
Hình ảnh: Đồng hồ tốc độ xe loại cáp mềm
1. Kim chỉ thị ; 2. Lò xo cân bằng ; 3. Chụp nhôm 4. Nam châm vĩnh cữu ; 5. Tấm cân bằng
nhiệt ; 6. Cặp trục vít - bánh vít ; 7. Trục dẫn động
Khi ô tô hoạt động, trục cáp mềm truyền mô men từ trục thứ cấp của hộp số đến trục dẫn động
(7) kéo nam châm vĩnh cửu quay. Từ thông xuyên qua chụp nhôm làm phát sinh sức điện động,
tạo dòng điện trong chụp nhôm (3). Dòng điện này tác dụng với từ trường của nam châm (4)
làm chụp nhôm quay, kéo theo kim chỉ vận tốc (1) tương ứng trên vạch chia của đồng hồ.
Mômen quay của chụp nhôm được cân bằng bởi lò xo (2).
Tấm cân bằng nhiệt (5) có tác dụng làm giảm bớt sai số do nhiệt của đồng hồ. Khi nhiệt độ
tăng, từ thông qua nó giảm, phần lớn sẽ qua chụp nhôm để giữ cho dòng điện trong chụp nhôm
không đổi.
2.2.6.3.2. Đồng hồ tốc độ xe loại điện tử chỉ thị bằng kim.
Đây là loại đồng hồ được sử dụng phổ biến trên ô tô hiện nay, dựa trên cơ sở cảm biến từ trở
hoặc cảm biến Hall
Cấu tạo đồng hồ tốc độ chỉ thị bằng kim dựa trên cảm biến Hall
- Cảm biến tốc độ :

+ Cảm biến tốc độ được gắn ở hộp số và được dẫn động ở bánh răng chủ động của công tơ mét.
+ Cảm biến tốc độ bao gồm một cảm biến Hall gắn bên trong và một nam châm bốn cực.Khi xe
bắt đầu chuyển động và vòng nam châm bắt đầu quay, cảm biến tốc độ sẽ phát ra các tín hiệu
xung.
- Có hai kiểu cảm biến tốc độ xe:
+ Kiểu cảm biến điện từ.
+ Kiểu cảm biến Hall hoặc từ trở (loại phổ biến).
Hình Cấu tạo của cảm biến tốc độ.
2.2.6.3.3. Đồng hồ tốc độ xe loại hiển thị bằng số

Hoạt động của đồng hồ này dựa vào tín hiệu đầu ra từ máy tính, máy tính đếm các tín hiệu
xung từ cảm biến tốc độ trong khoảng thời gian xác định, rồi tính tốc độ sau đó bật VFD để
hiển thị tốc độ.
Cảm biến tốc độ Bộ vi xử lý

Cặp quang học
C1
5V
VFD
C2
Tr1 C3 12 V Chuông
báo tốc độ
D4
MILES/KM
D3
A1
Đến các ECU khác
A2
Hình Sơ đồ mạch điện đồng hồ tốc độ xe loại hiển thị số.

- Cảm biến tốc độ có một cặp quang gắn bên trong, cặp này bao gồm một diod phát sáng (LED)
và một transistor quang. Giữa LED và transistor quang là một đĩa cảm biến có 20 rãnh.
- Đĩa xẻ rãnh được nối với dây công tơ mét vì vậy dây quay nhanh hay chậm khi tốc độ xe tăng
hay giảm. Khi quay nó liên tục làm gián đoạn các nguồn sáng chiếu từ LED đến transistor
quang, bật tắt transistor quang và vì vậy Tr1 bật tắt gián đoạn. Khi Tr1 bật tắt gián đoạn tạo ra
một tín hiệu 20 ppr (xung/vòng) đến cực C2 của máy tính. Bộ điều khiển sẽ đếm số xung trong
một khoảng thời gian từ đó xác định tốc độ của xe.
- Công tắc MILES/KM dùng để thay đổi thông số hiển thị tốc độ xe dưới dạng (mph) hay
(Km/h).
- Mỗi nhóm 20 xung từ cảm biến tốc độ được chia thành 4 nhóm nhỏ, mỗi nhóm 5 xung và 4
tín hiệu này được phát ra từ cực A2 đến các cụm điều khiển tốc độ xe khác nhau như: ECU
động cơ, ECU chân ga...
- Chuông báo tốc độ được trang bị để khi tốc độ xe vượt quá tốc độ cho phép (125 km/h), một
transistor bên trong bộ vi xử lý bật và tắt làm chuông kêu.
2.2.6.4. Đồng hồ và cảm biến báo áp suất dầu
Hình Cấu tạo cảm biến tốc độ xe.
- Đồng hồ báo áp suất dầu nhằm mục đích báo áp suất dầu trong động cơ giúp phát hiện hư
hỏng trong hệ thống bôi trơn. Trên ô tô hiện nay thường dùng loại đồng hồ áp suất dầu kiểu
nhiệt điện (lưỡng kim).
- Cấu tạo cơ cấu đồng hồ gồm hai phần: Bộ cảm biến, được lắp vào carte của động cơ hoặc lắp
ở bộ lọc dầu thô và một đồng hồ hiển thị bố trí trên bảng táp lô. Đồng hồ và bộ cảm biến mắc
nối tiếp với nhau và đấu vào mạch sau công tắc máy.
- Bộ cảm biến làm nhiệm vụ biến đổi tương đương sự thay đổi của áp suất dầu nhờn thành sự
thay đổi các tín hiệu điện để đưa về đồng hồ đo. Thang đồng hồ được phân độ theo đơn vị
kg/cm2.
- Nguyên lý của loại đồng hồ này là cho một dòng điện đi qua một phần tử lưỡng kim. Phần tử
lưỡng kim được chế tạo bằng cách liên kết hai kim loại khác nhau hoặc hợp kim có hệ số giản
nở nhiệt khác nhau, vì vậy các phần tử lưỡng kim này sẽ bị cong khi nhiệt độ thay đổi. Phần tử
lưỡng kim thường kết hợp với một dây may so
Đồng hồ và cảm biến áp suất dầu kiểu nhiệt điện.
- Khi áp suất dầu thấp: Phần tử lưỡng
a. Không có ápkim
suất ởdầu;
bộ b.
phận cảm
áp suất biến
dầu cao áp suất dầu có gắn một tiếp điểm
và1,5.
độPhần
dịchtửchuyển kim2,8.
lưỡng kim; đồngDâyhồ tỉ so;
may lệ với dòng
3. Đồng hồđiện chạy
báo áp suấtqua
dầu;dây
4. Bộmay
cảm so.
biếnKhi áp suất
áp suất dầu bằng
dầu; 6.
Tiếp điểm; 7. Màng.
0, tiếp điểm mở (vì màng 7 không nâng lên). Vì vậy khi bật công tắc máy vẫn không có dòng
điện chạy qua. Do đó kim chỉ mức 0.
- Khi có áp suất dầu thấp, màng đẩy tiếp điểm làm nó tiếp xúc nhẹ. Sau đó có một dòng điện
chạy qua dây may so của cảm biến và bộ báo áp suất dầu. Vì áp suất tiếp xúc của tiếp điểm
nhỏ, tiếp điểm lại mở do phần tử lưỡng kim bị uốn cong do có dòng điện nhỏ chạy qua nó. Do
tiếp điểm của bộ cảm biến áp suất dầu mở khi dòng điện chạy qua trong một thời gian ngắn.
Nhiệt độ của phần tử lưỡng kim trong bộ chỉ thị áp suất không tăng nên nó bị uốn ít. Vì vậy,
kim chỉ thị lệch nhẹ.
- Khi áp suất dầu cao: Khi áp suất dầu tăng, màng (7) đẩy tiếp điểm (6) mạnh nâng phần tử
lưỡng kim lên. Vì vậy, dòng điện sẽ chạy qua trong một thời gian dài, tiếp điểm sẽ chỉ mở khi
phần tử lưỡng kim (5) uốn lên trên đủ để chống lại lực đẩy của dầu. Do dòng điện chạy qua
phần tử lưỡng kim trong một thời gian dài cho đến khi tiếp điểm (6) mở, làm nhiệt độ của phần
tử lưỡng kim (1) tăng vì vậy làm tăng độ cong của nó. Kết quả là làm cho kim chỉ thị lệch
nhiều hơn. Như vậy, độ cong của phần tử lưỡng kim (1) trong bộ chỉ thị tỉ lệ với độ cong của
phần tử lưỡng kim (5) trong bộ cảm biến áp suất dầu.
2.2.6.5. Đồng hồ và cảm biến báo nhiên liệu.
Đồng hồ nhiên liệu có tác dụng báo cho người lái xe biết lượng xăng (dầu) có trong bình chứa.
Có ba kiểu đồng hồ nhiên liệu, kiểu điện trở lưỡng kim, kiểu cuộn dây chữ thập và kiểu hiển thị
bằng số.
2.2.6.5.1. Đồng hồ nhiên liệu kiểu điện trở lưỡng kim.
Cấu tạo: Một phần tử lưỡng kim được dùng ở đồng hồ chỉ thị và một biến trở trượt kiểu phao
được dùng ở bộ cảm nhận mức nhiên liệu.
Cấu tạo bộ cảm biến mức nhiên liệu

- Biến trở trượt kiểu phao bao gồm một phao dịch chuyển lên xuống cùng với mức nhiên liệu. -
- Thân bộ cảm nhận mức nhiên liệu có gắn với điện trở trượt, và đòn phao nối với điện trở
trượt. Khi phao dịch chuyển, vị trí của tiếp điểm trượt trên biến trở thay đổi làm thay đổi điện
trở.
- Thông thường vị trí chuẩn của phao được đặt ở vị trí thấp hơn của bình vì ở vị trí này khi mức
nhiên liệu thấp sẽ đo chính xác hơn.
Sơ đồ mạch điện đồng hồ báo nhiên liệu điện trở lưỡng kim.
- Hoạt động: Khi bật công tắc máy ở vị trí ON, dòng điện chạy qua bộ ổn áp và dây may so ở
bộ chỉ thị nhiên liệu và được tiếp mass qua điện trở trượt ở bộ cảm nhận mức nhiên liệu. Dây
may so trong bộ chỉ thị nhiên liệu sinh nhiệt khi dòng điện chạy qua làm cong phần tử lưỡng
kim tỷ lệ với cường độ dòng điện. Kết quả là kim được nối với phần tử lưỡng kim lệch đi một
góc trên thang đo.
- Khi mức nhiên liệu cao, điện trở của biến trở nhỏ nên cường độ dòng điện chạy qua lớn hơn. -
- Vì vậy, nhiệt được sinh ra trên dây may so lớn hơn, do đó phần tử lưỡng kim bị cong nhiều
làm kim dịch chuyển về phía F (Full).
- Khi mức nhiên liệu thấp điện trở của biến trở lớn, nên chỉ có một dòng điện nhỏ chạy qua. Vì
vậy, phần tử lưỡng kim bị uốn ít và kim dịch chuyển về phía E (Empty).
- Đồng hồ kiểu điện trở lưỡng kim bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của điện áp cung cấp. Sự tăng
hay giảm của điện thế trên xe sẽ gây ra sai số chỉ thị trong đồng hồ nhiên liệu. Để tránh sai số
này, người ta lắp một ổn áp lưỡng kim (hoặc một ổn áp IC) trong đồng hồ nhiên liệu để giữ
điện áp ở một giá trị không đổi.
2.2.6.5.2. Đồng hồ nhiên liệu kiểu cuộn dây chữ thập.
- Đồng hồ nhiên liệu cuộn dây chữ thập được dùng trong đồng hồ chỉ thị còn bộ phận cảm nhận
mức nhiên liệu vẫn dùng biến trở.

- Đặc điểm của đồng hồ kiểu cuộn dây chữ thập so với đồng hồ kiểu phần tử lưỡng kim là: Có
độ chính xác cao hơn; Góc quay của kim rộng hơn; Không cần mạch điều chỉnh điện áp.
- Cấu tạo:
Hình ảnh: Cấu tạo đồng hồ nhiên liệu

kiểu cuộn dây chữ thập.
- Đồng hồ cuộn dây chữ thập là một thiết bị điện tử trong đó các cuộn dây được quấn bên ngoài
một rôto từ theo bốn hướng, mỗi hướng lệch nhau 900. Khi dòng điện qua cuộn dây bị thay đổi
bởi điện trở của bộ cảm nhận mức nhiên liệu, từ thông được tạo ra trong cuộn dây theo bốn
hướng thay đổi, làm rôto quay và kim dịch chuyển.
Khoảng trống phía dưới rôto được điền đầy dầu silicol để ngăn không cho kim dao động khi xe
bị rung.
- Hoạt động:
+ Các cực bắc (N) và nam (S) được tạo ra trên rôto từ. Khi dòng điện chạy qua mỗi cuộn dây,
từ trường sinh ra trên mỗi cuộn dây làm rôto quay và làm kim dịch chuyển.Cuộn L1 và L3 được
quấn trên cùng một trục nhưng ngược hướng nhau, cuộn L2 và L4 được quấn trên cùng một trục
lệch với trục kia một góc 900 và cũng được quấn ngược chiều nhau.
Sơ đồ mạch điện đồng hồ nhiên liệu kiểu cuộn dây chữ thập
- Khi công tắc máy ở vị trí ON, dòng điện chạy theo hai đường:
(+)Ăcquy  L1  L2  Bộ cảm nhận mức nhiên liệu  mass.
(+)Ăcquy  L1  L2  L3  L4  mass.
+ Điện áp VS thay đổi theo sự thay đổi của điện trở trong bộ cảm nhân mức nhiên liệu làm cho
cường độ dòng điện I1 và I2 thay đổi theo. Kết quả làm cho độ lớn của từ trường thay đổi và
chiều quay của kim chỉ thị cũng thay đổi.
+ Khi thùng nhiên liệu đầy: lúc này điện trở của bộ cảm biến mức nhiên liệu nhỏ, nên có một
dòng điện lớn chạy qua bộ cảm nhận mức nhiên liệu và chỉ có một dòng điện nhỏ chạy qua cuộn
L3 và L4. Vì vậy từ trường sinh ra trong hai cuộn L3 và L4 yếu, kết quả làm cho từ trường tổng có
xu hướng làm rôto quay sao cho kim chỉ về phía F (Full).
+ Khi thùng nhiên liệu hết: điện trở bộ báo mức nhiên liệu lớn nên cường độ dòng điện qua L3
và L4 sẽ lớn và kết quả làm cho từ trường tổng có xu hướng làm cho rôto quay sao cho kim chỉ
về phía E (Empty).
2.2.6.5.3. Đồng hồ nhiên liệu kiểu hiển thị bằng số
- Đây là loại đồng hồ sử dụng màn hình hiển thị VFD giúp lái xe nhận biết mức nhiên liệu một
cách trực quan và chính xác hơn. Bộ cảm nhận mức nhiên liệu vẫn dùng một biến trở như loại
đồng hồ thông thường.
 Cấu tạo:
Hình 3.29. Sơ đồ mạch đồng hồ nhiên liệu hiển thị số.

 Hoạt động:
- Cấp điện áp 5 (V) vào cực A10 của bộ cảm nhận mức nhiên liệu. Điện áp cực A4 được nối và
thay đổi theo sự di chuyển của phao bộ cảm nhận nhiên liệu. Máy vi tính nhận biết điện áp cực
A4, so sánh với điện áp chuẩn và bật VFD để hiển thị mức
nhiên liệu.
- Mức nhiên liệu được hiển thị bằng một thanh có 10 đoạn, mỗi đoạn gồm 2 cột VFD. Do mức
nhiên liệu dao động nên máy tính sẽ đo điện áp vài trăm lần trong một thời gian ngắn sau đó
tính giá trị trung bình để hiển thị.

- Khi mức nhiên liệu thấp, dấu hiệu “bơm xăng” màu xanh sẽ tắt và thay vào đó là màu hổ
phách để báo hiệu cho người lái. Lúc đó đoạn số 2 của màn hình hiển thị mức nhiên liệu tắt, tức
là khi chỉ có đoạn số 1 sáng.
- Bộ cảm nhận mức nhiên liệu không bình thường: hiện tượng này xảy ra khi có sự gián đoạn
giữa cực A4 và bộ cảm nhận mức nhiên liệu hay giữa cực A2 và bộ cảm nhận mức nhiên liệu.
-- Nếu nó xảy ra, tất cả 10 đoạn (hiển thị mức nhiên liệu đầy) sẽ nháy trong khoảng 2 phút khi
khóa điện bật ON. Cùng lúc đó màn hình đồng hồ nhiên liệu sẽ chuyển sang vị trí cảm nhận hết
xăng. Mặt khác nếu cực nối A2 và bộ cảm nhận mức nhiên liệu bị gián đoạn trong khi khóa
điện đang bật thì đồng hồ nhiên liệu chỉ mức hết xăng.
2.2.6.6. Đồng hồ và cảm biến báo nhiệt độ nước làm mát.
- Đồng hồ nhiệt độ nước chỉ nhiệt độ nước làm mát trong áo nước động cơ.Có hai kiểu đồng hồ
nhiệt độ nước: kiểu điện trở lưỡng kim có một phần tử lưỡng kim ở bộ chỉ thị và một biến trở
(nhiệt điện trở) trong bộ cảm nhận nhiệt độ và kiểu cuộn dây chữ thập với các cuộn dây chữ
thập ở đồng hồ chỉ thị nước làm mát.
2.2.6.6.1. Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát kiểu điện trở lưỡng kim
Bộ chỉ thị dùng điện trở lưỡng kim và cảm biến nhiệt độ là một nhiệt điện trở.Nhiệt điện trở là
một chất bán dẫn, nên thuộc loại hệ số nhiệt âm NTC (Negative Temperature Coefficient).
Điện trở của nó thay đổi rất lớn theonhiệt độ. Điện trở của nhiệt điện trở giảm khi nhiệt độ tăng.
Cấu tạo cảm biến nhiệt độ nước và đường đặc tính.

- Đồng hồ nhiệt độ nước kiểu điện trở lưỡng kim có nguyên lý hoạt động tương tự như đồng hồ
nhiên liệu kiểu điện trở lưỡng kim. Khi nhiệt độ nước làm mát thấp, điện trở cảm biến nhiệt độ
nước cao và gần như không có dòng điện chạy qua. Vì vậy, dây may so chỉ sinh ra một ít nhiệt
nên đồng hồ chỉ lệch một chút. Khi nhiệt độ nước làm mát tăng, điện trở của cảm biến giảm,
làm tăng cường độ dòng điện chạy qua và cũng tăng lượng nhiệt sinh ra bởi dây may so. Phần
tử lưỡng kim bị uốn cong tỉ lệ với lượng nhiệt làm cho kim đồng hồ lệch về hướng chữ H
(high).
Hình Hoạt động của đồng hồ nước làm mát.
2.2.6.6.2. Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát kiểu hiển thị số

Loại đồng hồ này vẫn sử dụng bộ cảm nhận nhiệt độ nước loại nhiệt điện trở như giới thiệu
hình 3.32. Màn hình hiển thị là loại VFD.
Cấu tạo và hoạt động:
Bộ vi xử lý
Màn hình
Bộ cảm nhận 5 Volts bình thường
nhiệt độ nước
R
A6 Báo hiệu quá nóng
(>1200C)
A9
Hình Sơ đồ mạch đồng hồ nhiệt độ nước làm mát hiển thị số.
Cấp điện áp cho điện trở R trong bộ vi xử lý và đến bộ báo nhiệt độ nước, nó được mắc nối tiếp
với điện trở R. Khi nhiệt độ nước làm mát động cơ thay đổi, thì nhiệt độ của bộ cảm nhận
(nhiệt điện trở) cũng thay đổi làm thay đổi điện áp tại chân
A6. Bộ vi xử lý nhận tín hiện này và so sánh với điện áp chuẩn rồi hiển thị kết quả bằng cách
bật sáng các thanh đồ thị của VFD.
- Nhiệt độ nước làm mát được hiển thị bằng một VFD có một thanh gồm 10 đoạn, tạo thành 2
cột.
- Khi nhiệt độ nước làm mát động cơ bình thường (< 96 0C ±3 0C) màn hình VFD sáng bình
thường.
- Khi nhiệt độ nước làm mát động cơ vượt mức cho phép (> 96 0C ±3 0C) màn hình VFD sẽ
nháy liên tục. Nếu nhiệt độ vượt quá 120 0C tín hiệu báo quá nóng sẽ bật sáng báo hiệu phải
dừng động cơ.
- Trên các xe có trang bị loại đồng hồ nhiệt độ làm mát kiểu hiển thị số sẽ không cần trang bị
cơ cấu báo nguy nhiệt độ nước làm mát.
2.2.6.7. Các mạch đèn cảnh báo
- Cảm biến báo nguy và đèn hiệu nhằm báo cho lái xe biết tình trạng làm việc của một số bộ
phận như áp suất dầu trong hệ thống bôi trơn, nhiệt độ nước làm mát động cơ...
- Các mạch đèn cảnh báo bao gồm hai bộ phận chính: Bộ cảm biến báo nguy và đèn cảnh báo.
- Bộ cảm biến báo nguy là một loại công tắc điện tự động đặc biệt làm nhiệm vụ bật đèn ở bảng
đồng hồ khi có sự thay đổi nguy hại đến điều kiện làm việc của động cơ.
2.2.6.7.1. Cơ cấu báo nguy áp suất nhớt động cơ
Hình Cơ cấu báo nguy áp suất dầu bôi trơn.
1.Công tắc máy; 2.Nắp; 3.Đèn báo; 4.Các má vít (tiếp điểm); 5.Giá
tiếp điểm; 6.Màng áp suất; 7.Buồng áp suất; 8.Núm.
- Cơ cấu này báo hiệu trong trường hợp áp suất nhớt động cơ giảm tới mức
có thể hư động cơ. Khi động cơ ôtô làm việc hoặc áp suất trong hệ thống bôi trơn giảm xuống
thấp hơn 0,4 - 0,7 kg/cm2 màng 6 (xem hình 1.28) nằm ở vị trí ban đầu, còn tiếp điểm 4 ở trạng
thái đóng, đảm bảo thông mạch cho đèn báo 3. Khi công tắc 1 đóng, đèn báo 3 ở bảng đồng hồ
sẽ sáng, báo hiệu sự giảm áp suất nhớt tới mức không cho phép. Khi động cơ ôtô làm việc, nhớt
từ hệ thống bôi trơn động cơ sẽ qua lỗ của núm 8 vào buồng 7 và khi áp suất dầu trong buồng 7
lớn hơn 0,4 – 0,7 kg/cm2 thì màng 6 sẽ cong lên, nâng cần tiếp điểm di động và tiếp điểm 4 mở
ra, đèn báo 3 tắt.
2.2.6.7.2. Cơ cấu báo nguy nhiệt độ nước làm mát động cơ
- Cơ cấu này báo hiệu cho tài xế biết nhiệt độ nước quá cao (không cho phép) trong hệ thống
làm mát động cơ, cơ cấu này được trang bị trên các xe có đồng hồ nhiệt độ nước làm mát kiểu
cơ khí.
- Bộ cảm biến nhiệt độ nước làm mát được vặn vào phía trên của két nước hoặc trên đường
nước đi, còn đèn hiệu lắp ở bảng đồng hồ.
Hình Cơ cấu báo nguy nhiệt độ nước làm mát động cơ.
1.Công tắc máy; 2. Đèn báo; 3.Vỏ; 4.Thanh lưỡng kim; 5.Chụp nhôm;
6.Vít
- Cấu tạo bộ cảm điều
biến báochỉnh; 7.Tiếp
nguy nhiệt độđiểm.
nước làm mát trên (hình 3.34) gồm một thanh lưỡng
kim (4) đặt lật ngược và nằm trong chụp nhôm (5). Thanh lưỡng kim này làm nhiệm vụ đóng
mở tiếp điểm (7) (nối hoặc cắt mass) cho đèn báo hiệu (2) theo nhiệt độ nước làm mát động cơ.
- Khi nhiệt độ nước làm mát động cơ thấp thì tiếp điểm (7) ở trạng thái mở  đèn (2) tắt.
- Khi nhiệt độ nước làm mát tăng, thanh lưỡng kim (4) bị nóng, nó sẽ biến dạng và khi nhiệt độ
nước làm mát trong khoảng 96 0C ± 3 0C thì tiếp điểm (7) đóng  đèn (2) sáng.
2.2.7. HỆ THỐNG AN TOÀN
- Đây là hệ thống trang bị cho ô tô có thêm các tính năng bảo vệ cho người ngồi trên xe cũng
như những người xung quanh, đồng thời tăng khả năng điều khiển cho lái xe. Hệ thống an toàn
gồm có hệ thống phanh ABS (Antiblock Brake System) và hệ thống túi khí SRS
(Supplementary Restraint System).
2.2.7.1 Hệ thống túi khí (Supplemental Restraint System):
Hình ảnh về vị trí cảm biến gắn trên xe

- Nhiệm vụ túi khí:
+ Các túi khí được thiết kế để bảo vệ lái xe và hành khách ngồi phía trước được tốt hơn ngoài
biện pháp bảo vệ chính bằng dây an toàn. Trong trường hợp va đập mạnh từ phía trước túi khí
làm việc cùng với đai an toàn để tránh hay làm giảm sự chấn thương bằng cách phồng lên, nằm
làm giảm nguy cơ đầu hay mặt của lái xe hay hành khách phía trước đập thẳng vào vành tay lái
hay bảng táp lô.
- Hệ thống túi khí trên xe Ford Ranger 2019 bao gồm:
+ Túi khí hai tầng dành cho người lái và hành khách bổ sung các hạn chế.
+ Cảm biến vị trí ghế lái.
+ Hệ thống cảm biến hành khách phía trước.
+ Mô-đun kiểm soát hạn chế với cảm biến va đập và an toàn.
+ Hệ thống dây điện cho túi khí, cảm biến va chạm, bộ thắt dây an toàn, cảm biến sử dụng dây
an toàn phía trước, cảm biến vị trí ghế lái, hệ thống cảm biến hành khách phía trước và đèn báo.
- Một số hình ảnh túi khí trên xe Ford Ranger 2019:
Hình ảnh túi khí phía trước

Hình ảnh về túi khí bên hông
Hình ảnh về túi khí 2 bên khung xe

- Hệ thống an toàn cá nhân hoạt động như thế nào:
+ Hệ thống an toàn cá nhân có thể điều chỉnh và triển khai các thiết bị an toàn theo mức độ
nghiêm trọng của tai nạn và điều kiện của người ngồi trong xe. Một modun tập hợp các cảm
biến va chạm và cảm biến người ngồi trong xe cung cấp thông tin cho mô-đun điều khiển hạn
chế. Trong một vụ tai nạn, mô-đun kiểm soát hạn chế có thể triển khai bộ phận thắt dây an
toàn, một hoặc cả hai giai đoạn của túi khí hai tầng dựa trên mức độ nghiêm trọng của va chạm
và điều kiện của người ngồi trong xe.
- Nguyên lý hoạt động của túi khí:

Hình ảnh: Sơ đồ nguyên lý

- Nguyên lý hoạt độngc của túi khí:
Cảm biến túi khí trung tâm nhận tín hiệu va đập khi bị xe bị tai nạn, tín hiệu này được truyền
tới bộ xử lý trung tâm, bộ xử lý trung tâm cho dòng điện chạy đến ngòi nổ và nóng lên. Kết quả
là nhiệt này làm bắt cháy chất cháy (chứa trong ngòi nổ) và làm lửa lan truyền ngay lập tức đến
chất mồi và chất tạo khí. Chất tạo khí tạo ra một lượng lớn khí nitơ, khí này đi qua màng lọc,
được làm mát và sau đó đi vào túi. Túi phồng lên ngay lập tức bởi khí. Nó xé rách mặt vành tay
lái hay cửa túi khí và phồng lên trong khoang hành khách. Túi khí xẹp nhanh xuống sau khi nổ
do khí thoát qua các lỗ khí xả khí. Nó làm giảm lực va đập vào túi khí cũng như bảo đảm tầm
nhìn rộng
Cảm biến dự phòng có tác dụng chống kích hoạt túi khí khi va đập không đủ lớn.
- Cấu tạo của một số bộ phận trong hệ thống túi khí
 Bộ thổi khí và túi khí
a) b)
Cấu tạo bộ thổi khí cho ghế lái (a) và ghế phụ (b).
+ Bộ thổi khí chứa ngòi nổ, chất cháy mồi, chất tạo khí... Túi khí được làm bằng ny
lông có phủ một lớp chất dẽo trên bề mặt bên trong. Túi khí có các lỗ thoát khí ở bên
dưới để nhanh chóng xả khí nitơ sau khi túi khí đã bị nổ
 Cáp xoắn:
Bộ công tắc
Phần quay
Trục lái
Cáp chính
huỷ
Giắc nối đến

ngòi nổ
Vỏ
Hình 3.55. Cấu tạo của cáp xoắn.

- Cáp xoắn được dùng để nối điện từ phía thân xe (cố định) đến vành tay lái (chuyển động
quay). Vỏ được lắp trong cụm công tắc tổng. Rôto quay cùng với vành tay lái. Cáp có chiều dài
khoảng 4,8 (m) và được đặt bên trong vỏ sao cho nó bị chùng. Một đầu của cáp được gắn vào
vỏ, còn đầu kia gắn vào rôto. Khi vành tay lái quay sang phải hay trái, nó có thể quay được chỉ
bằng độ chùng của cáp (2 và ½ vòng).
 SAS unit
- SAS unit được lắp trên sàn xe nó bao gồm bộ xử lý trung tâm và cảm biến va chạm. Bộ xử lý
trung tâm nhận các tín hiệu từ cảm biến va chạm , đánh giá xem có cần kích
hoạt túi khí hay không và chẩn đoán hư hỏng trong hệ thống
ON ON
1 1
2 2
6
5 5
6
4
3 3
a) b)
Hình SAS unit
a. Nhận tín hiệu từ cảm biến ; b. Kích hoạt túi khí
1. SAS unit; 2. Cảm biến dự phòng; 3. Cảm biến va chạm; 4.
Tín hiệu vào;5.Bộ xử lý trung tâm; 6. Bộ thổi khí
- Sơ đồ hệ thống túi khí trên xe Ford Ranger.

- Nguyên lý hoạt động:

+ Bộ điều khiển điện tử sẽ nhận tín hiệu từ cảm biến để xác định gia tốc giảm dần của xe. Khi
bộ điều khiển nhận được tín hiệu gia tốc giảm dần đủ lớn (bị va chạm) sẽ cung cấp dòng điện
kích nổ túi khí tương ứng. Tốc độ nổ túi khí là rất nhanh (khoảng từ 10 đến 40 phần nghìn giây)
nên sẽ tạo ra một túi đệm khí tránh cho phần đầu và ngực cửa hành khách va đập trực tiếp vào
các phần cứng của xe. Sau khi đã đỡ được hành khách khỏi va chạm, túi khí sẽ tự động xả hơi
nhanh chóng để không làm kẹt hành khách trong xe.
- Các lưu ý khi sử dụng túi khí:
+ Không đặt cánh tay của bạn lên nắp túi khí hoặc qua vô lăng. Nếu không tuân theo hướng dẫn
này có thể dẫn đến thương tích cá nhân.
+ Giữ cho các khu vực phía trước túi khí không bị cản trở. Không dán bất cứ thứ gì lên hoặc
trên nắp túi khí. Các vật thể có thể trở thành đạn trong quá trình triển khai túi khí hoặc dừng đột
ngột. Nếu không tuân theo hướng dẫn này có thể dẫn đến thương tích cá nhân hoặc tử vong.
+ Túi khí có thể giết chết hoặc làm bị thương một đứa trẻ trong ghế an toàn cho trẻ em. Không
bao giờ đặt ghế an toàn cho trẻ em quay mặt về phía sau trước túi khí đang hoạt động. Nếu bạn
phải sử dụng ghế an toàn cho trẻ em quay mặt về phía trước ở ghế trước, hãy di chuyển ghế mà
ghế an toàn trẻ em được lắp đặt hết cỡ về phía sau.
+ Đừng tựa đầu vào cửa. Túi khí bên hông có thể làm bạn bị thương khi nó bung ra từ bên
cạnh lưng ghế.
+ Tất cả những người ngồi trên xe của bạn, bao gồm cả người lái xe, phải luôn thắt dây an toàn
đúng cách, ngay cả khi có hệ thống hạn chế bổ sung túi khí. Việc không thắt dây an toàn đúng
cách có thể làm tăng nghiêm trọng nguy cơ chấn thương hoặc tử vong.
2.2.7.2 Hệ thống chống bó cứng phanh ABS:
Hình ảnh cảm biến hệ thống phanh ABS

- Hệ thống ABS và hệ thống kiểm soát ổn định bao gồm các hệ thống con sau đây hỗ trợ
người lái duy trì khả năng kiểm soát xe:
- ABS
- EBD
- ESC
- Kiểm soát xuống đồi
- Hỗ trợ bắt đầu Hill
- RSC
- Hỗ trợ phanh bổ sung
- Hỗ trợ kiểm soát hành trình thích ứng
- Hỗ trợ tránh va chạm
- Kiểm soát lực kéo
- Điều khiển lắc lư rơ moóc
-ABS giúp duy trì khả năng kiểm soát tay lái trong quá trình phanh gấp bằng cách ngăn chặn
tình trạng khóa bánh xe. ABS cũng bao gồm chức năng hỗ trợ phanh cung cấp áp suất hệ thống
phanh tối đa trong tình huống phanh nghiêm trọng.
-Hệ thống EBD giúp duy trì khả năng kiểm soát xe bằng cách giữ điều kiện phanh cân bằng
giữa bánh trước và bánh sau.
-Hệ thống ESC giúp ngăn ngừa trượt hoặc trượt bên bằng cách điều chỉnh áp suất dầu phanh
thành các kẹp phanh riêng lẻ và giảm mô-men xoắn động cơ.
-Tính năng kiểm soát xuống dốc giúp duy trì tốc độ xe thấp trong khi giảm độ dốc trên các
điều kiện bề mặt khác nhau.
-Tính năng hỗ trợ khởi hành ngang dốc được thiết kế để hỗ trợ người lái trong quá trình khởi
hành ngang dốc. Sử dụng ABS, hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc giữ xe nghiêng trong
thời gian ngắn, cho phép người lái nhả bàn đạp phanh và nhấn bàn đạp ga mà không cần để
sử dụng phanh tay.
- Hệ thống RSC giúp ngăn ngừa xe lăn bánh quá mức bằng cách điều chỉnh áp suất dầu phanh
cho từng kẹp phanh và giảm mô-men xoắn động cơ.
-Hệ thống hỗ trợ phanh bổ sung sử dụng động cơ bơm thủy lực và HCU để cung cấp hỗ trợ
phanh bổ sung trong sự kiện phanh nghiêm trọng hoặc để bù đắp cho sự mất chân không trong
bộ trợ lực phanh.
-ABS hỗ trợ hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng bằng cách áp dụng phanh khi cần thiết
để duy trì khoảng cách do người lái đặt ra
-ABS hỗ trợ hệ thống tránh va chạm bằng cách theo dõi thông tin và sạc trước hệ thống
phanh cho phép xe dừng lại trong khoảng cách ngắn nhất có thể.
- Hệ thống kiểm soát lực kéo giúp ngăn ngừa mất lực kéo bằng cách giảm độ quay của bánh xe
truyền động trong quá trình tăng tốc.
- Hệ thống kiểm soát lắc lư rơ moóc giúp duy trì sự ổn định của xe trong khi kéo rơ moóc
bằng cách phát hiện và hỗ trợ giảm các điều kiện gây lắc lư rơ moóc.
- Một số tiếng ồn từ hệ thống và xung trong bàn đạp phanh là điều kiện bình thường trong
hầu hết các lần kích hoạt hệ thống ABS và kiểm soát ổn định. Hành trình bàn đạp phanh dài
hơn bình thường cũng có thể được trải nghiệm ngay sau khi kích hoạt ABS hoặc hệ thống
kiểm soát ổn định.
- Sơ đồ hệ thống:
-Thông báo đầu vào mạng mô-đun - ABS Module:
Vị trí bàn đạp ga Pcm Thông báo này được gửi đến
GWM và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này cung cấp
cho mô-đun ABS vị trí bàn đạp
ga hiện tại và thông báo cho
mô-đun ABS nếu dữ liệu hợp lệ
hoặc không hợp lệ. Mô-đun
ABS sử dụng thông tin vị trí bàn
đạp ga để vận hành chính xác
hệ thống kiểm soát lực kéo,

ESC, RSC và hỗ trợ khởi hành
ngang dốc.
Giảm tốc kiểm soát Ccm Thông báo này được gửi đến
hành trình thích ứng IPMA và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này chứa
lượng giảm tốc hiện tại theo yêu
cầu của hệ thống kiểm soát hành
trình thích ứng để duy trì
khoảng cách khoảng cách do
người lái đặt ra.
Kiểm soát hành trình Ccm Thông báo này được gửi đến
thích ứng phanh sạc IPMA và sau đó đến mô-đun
trước ABS. Thông báo này được
CCM gửi để yêu cầu sạc trước
hệ thống phanh để chuẩn bị cho
việc giảm tốc kiểm soát hành
trình thích ứng từ mô-đun ABS.
Yêu cầu phanh kiểm Ccm Thông báo này được gửi đến
soát hành trình thích IPMA và sau đó đến mô-đun
ứng ABS. Thông báo này được
CCM gửi để yêu cầu phanh
kiểm soát hành trình thích ứng
từ mô-đun ABS.
Nhiệt độ không khí Pcm Thông báo này được gửi đến
xung quanh GWM và sau đó đến mô-đun
ABS. Mô-đun ABS sử dụng
thông tin này để tính toán
trong việc xác định trạng thái
hoạt động của các hệ thống và
tính năng kiểm soát độ ổn định
khác nhau.
Bàn đạp phanh được Pcm Thông báo này được gửi đến
áp dụng GWM và sau đó đến mô-đun
ABS. Được sử dụng để thông

báo cho mô-đun ABS , người
lái xe đã nhấn bàn đạp phanh
và thông báo cho mô-đun ABS
nếu dữ liệu hợp lệ hoặc không
hợp lệ. Thông báo này được
mô-đun ABS sử dụng để kiểm
tra cảm biến áp suất brake
nằm bên trong HCU và để
kiểm soát lực kéo, ESC, RSC
và các hoạt động hỗ trợ khởi
hành ngang dốc.
Dữ liệu bàn đạp ly Pcm Thông báo này được gửi đến
hợp GWM và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này thông báo
cho mô-đun ABS về vị trí bàn
đạp ly hợp hiện tại theo tỷ lệ
phần trăm của tổng hành trình
và nếu thông tin nằm trong
thông số kỹ thuật, bị lỗi hoặc
không tồn tại.
Giảm tốc độ giảm Ccm Thông báo này được gửi đến
tốc va chạm IPMA và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này chứa
lượng giảm tốc hiện tại theo
yêu cầu của CCM để hỗ trợ
tránh va chạm.
Giảm thiểu va chạm Ccm Thông báo này được gửi đến
phanh sạc trước IPMA và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này được
CCM gửi để yêu cầu sạc
trước hệ thống phanh để chuẩn
bị cho việc giảm tốc độ giảm
thiểu va chạm từ mô-đun
ABS.
Yêu cầu phanh giảm Ccm Thông báo này được gửi đến
thiểu va chạm IPMA và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này được
CCM gửi để yêu cầu phanh
giảm thiểu va chạm từ mô-đun
ABS.
Tình trạng kiểm soát Pcm Thông báo này được gửi đến
hành trình GWM và sau đó đến mô-đun
ABS. Thông báo này thông
báo cho mô-đun ABS về tình
trạng hệ thống kiểm soát hành
trình hiện tại: tắt, bị từ chối,
chờ hoặc đang hoạt động; và
chế độ kiểm soát hành trình
hiện tại: không hoạt động, giữ
tốc độ, tăng tốc, giảm tốc, tiếp
tục ở mức cao, tiếp tục ở mức
thấp, chạm vào chờ lên, chạm
xuống chờ.
Đầu ra mô-men Pcm Thông báo này được gửi đến
xoắn bánh xe dẫn GWM và sau đó đến mô-đun
động ABS. Thông báo này thông báo
cho mô-đun ABS về đầu ra
mô-men xoắn hiện tại có sẵn
tại các bánh xe được điều khiển.
Thông tin này được sử dụng để
kiểm soát lực kéo, hỗ trợ khởi
hành ngang dốc, hoạt động tính
năng ESC và RSC .
Trạng thái mở cửa Bcm Thông báo này được gửi đến
ABS. Thông tin này được sử
dụng bởi mô-đun ABS cho hoạt
động hỗ trợ khởi hành ngang

dốc.
Yêu cầu góc bên PSCM Thông báo này thông báo cho
ngoài EPAS mô-đun ABS rằng thiết bị
EPAS đang trong quá trình
hoàn thành yêu cầu chỉ đạo hỗ
trợ đỗ xe.
Trạng thái EPAS PSCM Thông báo này thông báo cho
mô-đun ABS về trạng thái hoạt
động EPAS hiện tại; trạng thái
truyền động có sẵn, mô-men
xoắn trạng thái truyền động có
sẵn, lỗi, mô-men xoắn cột lái.
Trạng thái động cơ Pcm Thông báo này được gửi đến
cho mô-đun ABS về tình trạng
động cơ hiện tại; động cơ tắt,
động cơ bật, động cơ tự động
dừng , không sử dụng.
Vòng tua máy của Pcm Thông báo này được gửi đến
động cơ GWM và sau đó đến mô-đun
ABS. Được sử dụng để thông
báo cho mô-đun ABS về RPM
động cơ hiện tại. Mô-đun ABS
sử dụng thông tin này cho tính
năng phát hành ổ đĩa EPB,
kiểm soát lực kéo, ESC, RSC
và các hoạt động hỗ trợ khởi
hành ngang dốc.
Đầu ra mô-men Pcm Thông báo này được gửi đến
xoắn động cơ GWM và sau đó đến mô-đun
báo cho mô-đun ABS về đầu
ra mô-men xoắn động cơ hiện

tại. Thông tin này được sử
dụng để kiểm soát lực kéo, hỗ
trợ khởi hành ngang dốc, hoạt
động tính năng ESC và RSC.
Yêu cầu kiểm soát Ipc Thông báo này được gửi đến
xuống đồi GWM và sau đó đến mô-đun
báo cho mô-đun ABS rằng
người lái xe đã yêu cầu hệ
thống kiểm soát™ xuống dốc
được kích hoạt hoặc hủy kích
hoạt.
Trạng thái hỗ trợ Ipc Thông báo này được gửi đến
khởi động ngang GWM và sau đó đến mô-đun
dốc ABS. Thông báo này thông báo
trạng thái tính năng hỗ trợ khởi
động đồi mô-đun ABS; Bật, Tắt
hoặc Không xác định.
Loại khóa đánh lửa Bcm Thông báo này được gửi đến
báo cho mô-đun ABS về loại
khóa đánh lửa hiện tại; tiêu
chuẩn hoặc MyKey. ABS sửa
đổi các tham số hoạt động nếu
sử dụng MyKey bị hạn chế.
Trạng thái đánh lửa Bcm Thông báo này được gửi đến
báo cho mô-đun ABS về tình
trạng đánh lửa hiện tại; tắt,
phụ kiện, chạy, khởi động,
không xác định hoặc không
hợp lệ.
Giá trị tổng thể của Ipc Thông báo này trước tiên được
đồng hồ đo đường gửi đến GWM và sau đó đến
mô-đun ABS. Thông báo này
thông báo cho mô-đun ABS về
quá trình phay đồng hồ đo
đường hiện tại.
PATS bắt đầu yêu Pcm Thông báo này trước tiên
cầu lệnh mục tiêu được gửi đến GWM và sau đó
đến mô-đun ABS. Thông báo
này trước tiên được gửi đến
cho mô-đun ABS thử thách và
mật khẩu để khởi động xe chống
trộm. Trong quá trình khởi
động xe, PCM và mô-đun ABS
trao đổi thông tin để đảm bảo xe
đang được khởi động chính xác.
Trạng thái mục tiêu Pcm Thông báo này trước tiên được
yêu cầu bắt đầu gửi đến GWM và sau đó đến
PATS mô-đun ABS. Thông báo này
trước tiên được gửi đến GWM
và sau đó đến mô-đun ABS.
Thông báo này thông báo cho
mô-đun ABS về trạng thái yêu
cầu bắt đầu chống trộm hiện tại;
Vô hiệu hóa, kích hoạt động lực
bắt đầu, kích hoạt khởi động
không động lực, vô hiệu hóa đặt
lại.
Trạng thái khóa vi TCCM Thông báo này thông báo cho
sai phía sau mô-đun ABS về trạng thái
khóa vi sai phía sau hiện tại;
không có lỗi, lỗi không xác

định, vi sai không mở được và
vi sai không đóng được. Mô-
đun ABS yêu cầu mở khóa vi sai
phía sau trong quá trình kiểm
soát lực kéo, hoạt động ESC và
RSC.
Mô-men xoắn khóa TCCM Thông báo này thông báo cho
vi sai phía sau mô-đun ABS về lượng mô-
men xoắn hiện tại được áp dụng
cho vi sai phía sau. Mô-đun
ABS yêu cầu mở khóa vi sai
phía sau trong quá trình kiểm
RSC.
Số sê-ri RCM RCM xe được khởi động hoặc đánh
lửa được đặt thành ON hoặc
ACC. Theo thời gian, mô-
đun ABS tìm hiểu độ lệch của
các cảm biến ổn định bên trong
RCM. Khi tìm thấy số sê-ri
RCM mới và quy trình Khởi tạo
Động lực học Phương tiện
Tương tác (IVD) được thực
hiện bằng công cụ quét chẩn
đoán, mô-đun ABS sẽ đặt lại
các giá trị bù đã học cho cảm
biến tốc độ ngáp, gia tốc kế
bên và cảm biến tốc độ cuộn.
Trạng thái bánh Tcm Thông báo này được gửi đến
răng ngược GWM và sau đó đến mô-đun
báo cho mô-đun ABS về trạng
thái bánh răng ngược hiện tại;
không hoạt động không được

xác nhận, không hoạt động
được xác nhận, hoạt động
không được xác nhận hoặc
hoạt động được xác nhận.
Thông tin này được sử dụng
chohỗ trợ sta rt đồi, hoạt động
ESC và RSC. Hỗ trợ khởi
hành ngang dốc hoạt động ở
bánh răng tiến và lùi. ESC và
RSC không hoạt động khi quá
trình truyền ở
REVERSE.không hoạt động
không được xác nhận, không
hoạt động được xác nhận, hoạt
động không được xác nhận
hoặc hoạt động được xác nhận.
chohỗ trợ sta rt đồi, hoạt động
ESC và RSC. Hỗ trợ khởi
hành ngang dốc hoạt động ở
bánh răng tiến và lùi. ESC và
trình truyền ở REVERSE.
Yêu cầu chế độ ổ Bcm Thông báo này được gửi đến
đĩa có thể lựa chọn GWM và sau đó đến mô-đun
cho mô-đun ABS chế độ địa
hình đã chọn ổ đĩa hiện tại; bình
thường, cát, bùn / đường ray,
đá hoặc bị lỗi
Yêu cầu chế độ ổ Pcm Thông báo này được gửi đến
đĩa có thể lựa chọn GWM và sau đó đến mô-đun
cho mô-đun ABS chế độ địa

hình đã chọn ổ đĩa hiện tại; bình
Yêu cầu chế độ Ipc Thông báo này được gửi đến
kiểm soát lực kéo ổn GWM và sau đó đến mô-đun
định ABS. Thông báo này thông
báo cho mô-đun ABS rằng
trình điều khiển đã yêu cầu
thay đổi để bật hoặc tắt điều
khiển lực kéo, ESC hoặc RSC.
Góc vô lăng PSCM Mô-đun ABS sử dụng thông tin
cảm biến góc lái cho hoạt động
ESC và RSC. Thông báo này
cung cấp cho mô-đun ABS góc
vô lăng hiện tại theo độ cũng
như số góc vô lăng (số hoặc số
vòng quay).
Chế độ địa hình Máy atcm Thông báo này cung cấp cho
mô-đun ABS chế độ địa hình đã
chọn ổ đĩa hiện tại; bình
Cấu hình điều khiển Ipc Thông báo này được gửi đến
lắc lư rơ moóc GWM và sau đó đến mô-đun
cho mô-đun ABS rằng người
lái xe đã yêu cầu kích hoạt hoặc
hủy kích hoạt hệ thống điều
khiển lắc lư rơ moóc.
Kết nối điều khiển TBM Thông báo này thông báo cho
phanh rơ moóc mô-đun ABS một đoạn giới
thiệu được kết nối với xe. Mô-
đun ABS sử dụng thông tin này
cho hoạt động điều khiển lắc lư

của rơ moóc.
Trạng thái khóa TCCM Thông báo này thông báo cho
trường hợp chuyển mô-đun ABS về trạng thái đã
khóa trường hợp truyền hiện tại;
OK, được mở bằng lệnh, không
hoạt động, lỗi, cảnh báo, bị vô
hiệu hóa, bị khóa hoàn toàn
bằng lệnh, mô-men xoắn bị giới
hạn bởi lệnh, dưới điều khiển
mô-men xoắn bên ngoài và
không xác định. Mô-đun ABS
yêu cầu mở khóa trường hợp
truyền trong quá trình kiểm soát
lực kéo, hoạt động ESC và
RSC.
Hộp chuyển mô- TCCM Thông báo này thông báo cho
men xoắn khóa mô-đun ABS về lượng mô-men
xoắn hiện tại được áp dụng cho
trường hợp truyền. Mô-đun
ABS yêu cầu mở khóa trường
hợp truyền trong quá trình kiểm
RSC.
Phạm vi trường hợp TCCM Thông báo này thông báo cho
chuyển mô-đun ABS về phạm vi trường
hợp truyền hiện tại; thấp, trung
tính hoặc cao. Mô-đun ABS
sửa đổi các ngưỡng kiểm soát
lực kéo, can thiệp ESC và RSC
dựa trên phạm vi trường hợp
truyền hiện tại.
Vị trí bánh răng Tcm Thông báo này được gửi đến
truyền động GWM và sau đó đến mô-đun

cho mô-đun ABS về thiết bị mà
hộp số hiện đang sử dụng.
Thông tin này được sử dụng cho
hỗ trợ khởi hành ngang dốc,
hoạt động ESC và RSC. Hỗ trợ
khởi hành ngang dốc hoạt động
ở bánh răng tiến và lùi. ESC và
trình truyền ở REVERSE.
Cần số truyền động Tcm Thông báo này được gửi đến
vị trí GWM và sau đó đến mô-đun
cho mô-đun ABS về bánh răng
mà người lái xe đã chọn.
cho hỗ trợ khởi hành ngang dốc,
hoạt động ESC và RSC.
Chuyển số hoạt Tcm Thông báo này được gửi đến
động GWM và sau đó đến mô-đun
cho mô-đun ABS rằng hộp số
hiện đang thay đổi bánh răng.
Thông tin này được sử dụng để
kiểm soát lực kéo, hoạt động
ESC và RSC.
Dữ liệu cấu hình xe Bcm Thông báo này được gửi đến
cho mô-đun ABS các mục tùy
chọn và cấu hình hiện tại như
kích thước lốp, tỷ lệ trục,
chuyển đổi thủ công hoặc tự
động, nhập không cần chìa khóa
và VIN.
Dữ liệu gia tốc bên RCM Thông báo này cung cấp cho
xe mô-đun ABS dữ liệu tăng tốc
bên xe hiện tại và thông báo
cho mô-đun ABS nếu dữ liệu
hợp lệ hoặc không hợp lệ.
Mô-đun ABS sử dụng dữ liệu
gia tốc bên để kiểm soát lực
kéo, hoạt động tính năng ESC
và RSC.
Dữ liệu gia tốc theo RCM Thông báo này cung cấp cho
chiều dọc của xe mô-đun ABS dữ liệu tăng tốc
theo chiều dọc của xe hiện tại
và thông báo cho mô-đun
ABS nếu dữ liệu hợp lệ hoặc
không hợp lệ. Mô-đun ABS
sử dụng dữ liệu tăng tốc theo
chiều dọc cho hoạt động của
tính năng ESC và RSC.
Dữ liệu tốc độ lăn RCM Thông báo này cung cấp cho
xe mô-đun ABS dữ liệu tốc độ lăn
xe hiện tại và thông báo cho
mô-đun ABS nếu dữ liệu hợp lệ
hoặc không hợp lệ. Mô-đun
ABS sử dụng dữ liệu tăng tốc
theo chiều dọc để hoạt động tính
năng RSC.
Tốc độ xe Pcm Thông báo này được gửi đến
báo cho mô-đun ABS về tốc
độ xe hiện tại.
Dữ liệu tốc độ ngáp RCM Thông báo này cung cấp cho
xe mô-đun ABS dữ liệu tốc độ
ngáp xe hiện tại và thông báo

cho mô-đun ABS nếu dữ liệu
hợp lệ hoặc không hợp lệ. Mô-
đun ABS sử dụng dữ liệu tốc
độ ngáp để hoạt động tính năng
ESC và RSC.
6. KẾT LUẬN
Hệ thống điện thân xe là một khái niệm tương đối rộng vì nó bao hàm nhiều hệ
thống điện khác nhau, mỗi hệ thống điện đó có một mục đích và nguyên lý hoạt động
khác nhau. Trên thực tế thì hệ thống điện thân xe rất hay bị hư hỏng do cách vận hành
xe của người sử dụng thường không đúng so với nhà sản xuất yêu cầu và do điều kiện
môi trường làm việc của các hệ thống điện trên xe. Điều này thể hiện ở việc phải thường
xuyên bảo dưỡng, sửa chữa ắc quy, máy phát (hệ thống cung cấp), mô tơ gạt nước lau
kính... được xem là những chi tiết hay gặp sự cố nhất trong các hệ thống của ô tô. Một
ví dụ minh họa cho điều này là rất hay xảy ra hiện tượng chạm mạch trong hệ thống
điện do khung sườn xe được sử dụng làm dây dẫn chung (dây (-)), nếu dây dẫn (dây (+))
vì một lý do nào đó bị xước vỏ bọc thì ngay lập tức sẽ bị chập mạch và có thể xảy ra
những thiệt hại rất lớn.
Đồ án này đã đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu được một số hệ thống điện cơ bản dưới dạng
các sơ đồ mạch điện, đồng thời cũng đề ra một số biện pháp khắc phục hư hỏng của các
hệ thống điện đó.
Tuy nhiên đề tài cũng còn một số hạn chế nhất định như:
Chưa thể trình bày được đầy đủ các mạch điện trong hệ thống điện thân xe.
Nhóm em hy vọng say khi đề tài được hoàn thiện nó sẽ trở thành cuốn tài liệu thực hành
cho công việc sửa chữa các hệ thống điện thân xe.
Tài liệu tham khảo:

-https://hanoiford.com.vn/nhung-dieu-can-biet-ve-he-thong-nhien-lieu-xe-ranger-
transit-va-everest-6877?fbclid=IwAR2nJA3a8bCG6mbYS9ElDkmG6VP3GZ9tg9qAj-
2rmtkpOPvcVUfBA3rTO-M.
-https://oto-hui.com/threads/cach-doc-so-do-mach-dien-rat-chi-tiet.109082/?
fbclid=IwAR1U3I8hJJmb3OWu-
958qFpFT5MMD4yYcRMjJCoQVlE6zJTp7bNWVZv8jhs
https://www.fordservicecontent.com/Ford_Content/vdirsnet/OwnerManual/Home/
Index?
Variantid=6478&languageCode=EN&countryCode=USA&marketCode=US&bookcode
=O56400&VIN=&userMarket=USA&div=f&fbclid=IwAR17IleONwlCRwk2d65YpxD
HB-ENhIGo91birf7D91E0w6KfoFGkghCpy-o&buildtype=web
- https://www.fordservicecontent.com/Ford_Content/Catalog/owner_information/2019-
Ford-Ranger-Owners-Manual-version-1_om_EN-US_10_2018.pdf
-https://www.ford.co.nz/content/dam/Ford/website-assets/ap/nz/owner/body-equipment-
manuals/ranger-p375-tkd-2019.pdf
- https://www.ford.com.vn/download-brochure/#

B N Chính

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

B N Chính

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Khảo sát hệ thống điện xe Ford Ranger 2019

3.5. HỆ THỐNG ĐO ĐẠC VÀ KIỂM TRA.........................................................................40

3.7.1. Hệ thống còi................................................................................................................63

3.9.4.1. Công tắc điều khiển khóa cửa...................................................................................88

LỜI NÓI ĐẦU

Đà Nẵng, ngày tháng năm

1. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI

2. GIỚI THIỆU VỀ XE FORD RANGER

2.1. THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA XE FORD RANGER

Bảng 2.1. Thông số kỹ thuật của xe Ford Ranger

KÍCH THƯỚC XE [1]

STT Thành phần Đơn vị Số liệu

8 Tải trọng định mức cả người kg 700

THÔNG SỐ ĐỘNG CƠ [1]

9 Động cơ Động cơ TDCi Turbo

- Một số tính năng nổi bật trên xe:

+Hệ thống cân bằng điện tử ESP

+ Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

+ Hệ thống kiểm soát giảm thiểu lật xe

+ Hệ thống kiểm soát xe theo tải trọng

+ Hỗ trợ khởi hành ngang dốc HLA

+ Hệ thống hỗ trợ đổ đèo

+ Hệ thống kiểm soát hành trình

+ Hệ thống cảnh báo va chạm phía trước

+ Hệ thống hỗ trợ đỗ xe chủ động song song

2.1.1 Các kí hiệu viết

Kiểm tra nắp nhiên liệu

Khoá mở cửa an toàn cho trẻ em Trang 3/107

Cảnh báo bơm nhiên liệu

Tránh xa tầm tay trẻ em

Đèn chiếu hậu đã bật

Đèn báo áp suất lốp

Dầu trợ lực lái

Đèn cảnh báo động cơ

Túi khí hành khách được kích

Túi khí hành khách ngừng hoạt

Đèn cảnh báo tuối khí hai bên

Bảng 3.1. Ký hiệu một số phần tử điện và điện tử

Cầu dao hai Thay đổi sự điều khiển thông qua sự

Là một sợi chì mỏng. mà khi dòng điện

Cầu chì chính

Khi dòng điện đi qua sẻ làm cho các

Phát hiện những tín hiệu xung từ sự

Năng lượng điện chuyển hóa bên

Là công cụ để kết nối,có thể dùng thay

Khi có dòng điện di qua là nguyên

Mở ra hoặc đóng các mach .Cho phép

Là một cổ máy chuyển điện năng

Về cơ bản thì rờle giống như một

Là một linh kiện có giá trị điện trở

Là một điện trở có giá trị điện trở

Là một điện trở mà giá trị của nó có

Một thiết bị tao ra âm thanh khi có dao

Diode phát Là một loại diode phát sáng khi có dòng

Là một linh kiện bán dẩn. Giống như

Là một thiết bị sinh nhiệt khi có dòng

2.2. GIỚI THIỆU CÁC HỆ THỐNG CƠ BẢN TRÊN XE FORD RANGER

2.2.1. Giới thiệu sơ về động cơ TDCI 2.5L

2 Turbocharger inlet tube

7 Upper radiator hose

8 Radiator-to-degas bottle hose

12 Engine degas bottle hose

13 Cylinder head/integrated exhaust manifold coolant outlet tube