MASUSING BANGHAY ARALIN

FILIPINO VI
IKA-9 NG PEBRERO, 2023

I. Mga Layunin
Sa pagtatapos ng talakayan, ang mga sumusunod ay inaasahan sa mga mag-aaral:
a. Nakikilala ang pagkakaiba ng ng mga uri ng pangngalan ayon sa kaukulan;
b. Nakapagbibigay ng halimbawa ng pangungusap na gumagamit ng kaukulang palayon;
c. Maipakita ang pagkilala sa kahalagahan ng pangngalan sa pamamagitan ng paggamit nito
sa dayalogo.

II. Nilalaman
A. Paksang Aralin:
Wika at Gramatika: Uri ng Pangngalan ayon sa Kaukulan – Tuwirang Layon (Palayon)
Panitikan: ----
B. Sanggunian:
Curriculum Guide Filipino 6
Teacher’s Guide Filipino 6
https://www.scribd.com/document/472953965/kaukulan
C. Kagamitan:
powerpoint, mga bagay sa bag o paaralan (lapis, ballpen, crayon)

III. Pamamaraan
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral
Panimulang Gawain
a.1 Pagbati
Magandang umaga sa inyong lahat! Isuot Magandang umaga rin po, G. Merindo!
nang maayos ang face mask, panatilihin ang
isang metrong pagitan sa bawat isa, at mag-
alcohol muna ang lahat bago tayo
magsimula.
a.2 Panalangin Renz: Tayo ay manalangin, sa ngalan ng Ama, ng
Ngayon, tayo na’t manalangin. Maaari bang Anak, at ng Espiritu Santo. Amen.
pumunta rito sa harapan si Renz upang Panginoon, maraming salamat po sa ibinigay
pangunahan ang ating pagdarasal. ninyong panibagong pagkakataon upang kami ay
matuto. Gawaran mo kami ng isang bukas na isip
upang maipasok namin ang mga itinuturo sa amin
at maunawaan ang mga aralin na makatutulong sa
amin sa pagtatagumpay sa buhay na ito. Amen.

Maraming salamat, Renz.

Bago kayo maupo, maaari ninyo bang (Titingnan at pupulutin ng mga mag – aaral ang
tingnan ang silong ng inyong upuan upang basura sa ilalim ng kanilang upuan at uupo ng
pulutin ang mga kalat, at ayusin ang mga maayos sa kanilang upuan)
upuan.

a.3 Pagtatala ng lumiban sa klase

Ngayon, itatala natin kung sino ang mga
lumiban sa klase. Ang mga liders sa bawat
pangkat, mayroon bang lumiban sa ating
klase?
 Pangkat 1. Wala pong lumiban sa klase sa aming pangkat,
Ma’am.

Pangkat 2. Wala pong lumiban sa klase sa aming pangkat,

Ma’am.

Pangkat 3. Wala pong lumiban sa klase sa aming pangkat,

Ma’am.
Pangkat 4. Wala pong lumiban sa klase sa aming pangkat,
Ma’am.
Mabuti naman at walang lumiban sa ating
klase ngayong araw.

a.4 Balik-Aral
Bago tayo pumunta sa ating paksa ngayong Kahapon ay ating napag-aralan ang tungkol sa
araw, Trisha, maaari mo bang sabihin ang kaukulang pamuno.
ating pinag-aralan kahapon?

Magaling!
Khyne, ano na ulit ang kaukulang pamuno?
Ang kaukulang pamuno ay ang pangngalang
tumutukoy sa simuno at nasa bahagi rin ng simuno.
Ang simuno at isa pang pangngalan sa panaguri ay
iisa.

Mahusay!
Tristan, maaari ka bang makapagbigay ng Si Hesus, ang ating Diyos, ay lagging gumagabay
pangungusap na nagpapakita ng kaukulang sa atin.
pamuno?

Tama!
Kyfer, maaari ka rin bang makapagbigay ng Si Maricel, ang panganay ni Gng. Romeo, ay
isa pang pangungusap? magtatapos sa susunod na taon.

Napakahusay ninyong lahat!

Mayroon pa ba kayong katanungan tungkol Wala na po, sir!
sa ating paksa kahapon?

Kung wala, tayo ay magpatuloy na sa ating

talakayin. Atin itong aalamin sa
pamamagitan ng isang maikling tula at ng
aking inihandang mga pangungusap.

Panlinang na Gawain

b.1 Pagganyak
Mayroon akong ipapakita sa inyo na isang
tula na pinamagatang “Ang Sentimyento ni
Ella”. Atin itong basahin nang sabay-sabay.

(babasahin ng guro at mga mag-aaral ang

maikling kwento)

Sa ating binasang maikling kwento,

 magbigay ng mga pangngalan na mayroon Ella
sa kwento. larawan
batas
tiwala
lapis
papel
sasakyan
mag-aaral
senador
b.2 Paglalahad
Mahuhusay kayong lahat!
Ngayon, magbabanggit ako ng mga
pangngalan na nabanggit ninyo kanina,
sabihin ninyo kung ito ay pambalana o
pantangi
Pantangi
Ella Pambalana
larawan Pambalana
batas Pambalana
tiwala Pambalana
lapis

Tama ang mga kasagutan ninyo.

Ngayon ay pag-aaralan natin ang ibang pag-

uuri sa pangngalan. Ito ay ang kaukulang
palayon o tuwirang layon ng pangngalan.

Dumako na tayo sa mga pangungusap na

aking inihanda. Atin itong basahin nang
sabay-sabay.

1. Gumuhit ng napakagandang larawan ang

tanyag na pintor
2. Unti-unting nawawala ang tiwala ng
mga mamamayan sa pamahalaan.
3. Bumili ng mas malaking sasakyan si
Roger para sa kanyang pamilya. (babasahin ng guro at mga mag-aaral ang mga
pangungusap)
(babasahin ng guro at mga mag-aaral ang
mga pangungusap) Ang mga pangungusap ay mayroong pangngalan at
mga pandiwa.
Anu-ano ang inyong mga napansin sa mga
pangungusap na ating binasa?
Ang mga pangungusap ay maaari ring sumagot sa
Tama! tanong na ano.
Ano pa ang inyong napapansin?

Magaling! Ang mga pangngalan sa bawat

pangungusap ay tumatanggap ng kilos.

Ang tawag sa mga kaukulan ng

pangngalang ito ay tuwirang layon o
palayon.
b.3 Pagtalakay
Mula sa inyong kinauupuan, makinig nang
mabuti sa aking itatalakay.

(uumpisahan na ng guro ang pagtatalakay)

Mayroong tatlong Kaukulan ang

Pangngalan – palagyo, palayon at paari.

Ang kaukulang palagyo ay kapag ang

pangngalan ay ginagamit bilang:
 Simuno ng Pangungusap
 Pantawag (may isang mag-aaral na maboboluntaryo upang
 Kaganapang pansimuno basahin ang mga halimbawa)
 Pangngalang pamuno

Maaari bang may isang mag-aaral na

magboluntaryo upang basahin ang mga
halimbawa ng payak na pang-uri?

Halimbawa:
 Si Atty. Flor ay magaling.
 Atty. Flor, ikaw an gaming pag-asa!
 Si Atty. Flor ay mambabatas na
ubod ng talino.
 Si Atty. Flor, ang abogado na
tagapagtangol ng mga mahihirap.

Ang kaukulang paari ay kapag may (may isang mag-aaral na maboboluntaryo upang
dalawang pangngalang magkasunod, at ang basahin ang mga halimbawa)
pangalawa ay nagsasaad ng pag-mamay-ari.

Maaari bang may isang mag-aaral na

magboluntaryo upang basahin ang mga
halimbawa ng payak na pang-uri?

Halimbawa:
 Ang laruan ni Ben ay nasira ng bata.
 Ang batas ng Pilipinas ay
komplikado.
 Ang bahay ni Aling Rosa ay
napakaganda.
 Ang mamahaling baso ni Eba ay
nabasag dahil sa lindol.

Sa kabilang banda, ang kaukulang palayon

ay kapag ang pangngalan ay ginagamit
bilang: (may isang mag-aaral na maboboluntaryo upang
 Layon ng Pandiwa – kapag ang basahin ang mga halimbawa)
pangngalan ay tumatanggap ng kilos
 Layon ng Pang-ukol – kapag ang
pangngalan ay pinaglalaanan ng
kilos at kasunod ay pang-ukol
 Maaari bang may isang mag-aaral na
magboluntaryo upang basahin ang mga
halimbawa ng payak na pang-uri?

Halimbawa:
 Ang abogado ay nabiyayaan ng Opo, sir.
isang medalya.
Wala nap o, sir!
 Ang pagmamahal ng Diyos ang
lakas niya sa buhay.
 Binigyan ng parusa ang batang
marahas. Ito ay ang palayon, paari at palagyo.
 Bumili ng lapis si mama.

Naintindihan ba ang ating paksa ngayong Mag-aaral 1: Ang kaukulang palagyo ay kapag ang
araw? pangngalan ay ginagamit bilang:
May mga katanungan ba kayo?  Simuno ng Pangungusap
 Pantawag
Pangwakas na Gawain  Kaganapang pansimuno
 Pangngalang pamuno
c.1 Pagbubuod
Anu-ano na muli ang iba’t-ibang kaukulan Mag-aaral 2: Ang kaukulang paari ay kapag may
ng pangngalan? dalawang pangngalang magkasunod, at ang
pangalawa ay nagsasaad ng pag-mamay-ari.
Mahusay! Ano ang pagkakaiba ng mga
kaukulan? Mag-aaral 3: ang kaukulang palayon ay kapag ang
pangngalan ay ginagamit bilang:
 Layon ng Pandiwa
 Layon ng Pang-ukol

Mahusay!
Tumpak ang inyong mga kasagutan.

Lubos niyo ngang naintindihan ang ating paksa,

kaya naman ihanda ang sarili para sa ating
pangkatang gawain.

c.2 Paglalapat
(hahatiin ng guro ang klase sa dalawang grupo)

Para sa unang pangkat, narito ang inyong

panuto.

Panuto: Ang unang pangkat ay bubuo ng isang

 jingle na may isang verse at isang chorus sa
saliw ng isang kilalang awitin na magpapakita
ng mga halimbawa ng tuwirang layon.

Para sa ikalawang pangkat, ito ang inyong

panuto.

Panuto: Bumuo ng isang dula na may temang

romance-comedy na sa loob ng iskrip ay
makakabanggit ng iba’t ibang halimbawa ng
tuwirang layon.

Bawat pangkat ay mayrooong dalawampung

(20) minuto para gawin ang naatas na gawin sa
bawat pangkat. (Kung hindi man matapos ang
dalawang pangkat ay ipagpapatuloy ito
kinabukasan.)

RUBRIKS NG PANGKATANG GAWAIN

BATAYAN PUNTOS
Nilalaman at
Organisasyon ng
25
mga Kaisipan o
Mensahe
Tinig at Bigkas 15
Istilo o
10
Pagkamalikhain
Kaangkupan ng
20
Paksa
Kaisahan ng Pangkat
30
o Kooperasyon
KABUUAN 100

(sisimulan na ng bawat pangkat ang pag-uusap

at pagpaplano)

(isasagawa na sa harapan ng bawat pangkat ang

nakaatas na mungkahing estratihiya sa kanilang
pangkat)

(ipapahayag ng guro ang magiging puntos ng

bawat pangkat)

c.3 Pagpapahalaga
Bakit mahalaga na alam mo ang iba’t ibang
kaukulan ng pangngalan? Paano mo ito
magagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-
usap?
(magtatawag ang guro ng ilang mag-aaral upang
sagutin ang mga katanungan)
Tama ang inyong mga kasagutan.
Ngayon dumako na tayo sa ating pagtataya.

IV. Pagtataya
Tukuyin ang gamit ng pangngalan na may salungguhit. Isulat ang sagot sa patlang gamit ang mga titik na
sumusunod: PL (palagyo), TL (tuwirang layon), o P (Paari).

Kakayahan: Nakikilala ang pagkakaiba ng ng mga uri ng pangngalan ayon sa kaukulan

____ 1. Si G. Teodoro ay kawani sa munisipyo ng kanyang siyudad.

____ 2. Si Maricel, ang panganay ni Gng. Romeo, ay magtatapos sa susunod na taon.
____ 3. Ramil, magsaliksik tayo sa silid-aklatan mamayang hapon.
____ 4. Ang pulong na ito ay tungkol sa mga bagong panukala.
____ 5. Gumuhit ng napakagandang larawan ang tanyag na pintor.
____ 6. Sina Carmina at Shiela ay sasama sa ating paglalakbay.
____ 7. Kuya, kayo po ba ang maghahatid sa amin sa paaralan ngayon?
____ 8. Kumakain ng matatamis na mangga ang mga bata.
____ 9. Ang aking ama, si G. Gregorio Martin, ay nagpapasalamat sa inyong walang humpay na pagsuporta.
____ 10. Unti-unting nawawala ang tiwala ng mga mamamayan sa pamahalaan.
____ 11. Si Jonas ay mag-aaral sa ika-anim na baitang.
____ 12. Ang mga halaman ay para sa hardin sa gitna ng plaza.
____ 13. Bumili ng mas malaking sasakyan si Roger para sa kanyang pamilya.
____ 14. Hadlang sa kaunlaran ang mga katiwaliang nagaganap sa pamahalaan.
____ 15. Sa susunod na linggo na po ang mga pagsusulit namin sa paaralan, Nanay.

V. Takdang-Aralin

Gumawa ng isang tula na gumagamit ng kaukulang palayon.

RUBRIKS
BATAYAN PUNTOS
Nilalaman at Organisasyon ng mga
25
Kaisipan o Mensahe
Tinig at Bigkas 15
Istilo o Pagkamalikhain 10
Kaangkupan ng Paksa 20
Kaisahan ng Pangkat o Kooperasyon 30
KABUUAN 100

Inihanda ni:

Iwinasto ni: