Ruchy górotwórcze polegają głównie na pofałdowaniu warstw skalnych i

powstaniu gór. Istnieje wiele teorii i hipotez próbujących wyjaśnić

powstanie gór. Obecnie najwięcej zwolenników ma teoria związana z
występowaniem geosynklin oraz teoria tektoniki płyt litosfery.

W skorupie ziemskiej stwierdzono istnienie rozległych, podłużnych

zagłębień występujących najczęściej w oceanach i określono je mianem
geosynklin. Posiadają one w większości ruchliwe dno i wypełniają się
osadami. W wyniku ruchów dna oceanicznego skały ulegają bocznym
naciskom, które w konsekwencji doprowadzają do ich sfałdowań.
Pogrubiona w tym miejscu litosfera, wskutek działania izostazji, ulega
wypiętrzeniu tworząc ​łańcuchy górskie​.

Powierzchnię Ziemi tworzą gigantyczne płyty litosfery, które przesuwają

się po powierzchni bardziej płynnych warstw znajdujących się poniżej.
Płyty te na przemian zderzają się i rozdzielają niosąc ze sobą oceany i
kontynenty. Gdy zderzą się dwie takie płyty to zostaje uwolniona
ogromna energia, która ujawnia się w powstaniu wulkanów, trzęsień ziemi
i formowaniu łańcuchów górskich.

Według teorii płyt litosfery wszystkie pasma górskie powstały na brzegach

przesuwających się płyt kontynentalnych. Obszary te, zwane ​strefami
subdukcji​, obejmują miejsca zanurzenia się ciężkiej skorupy oceanicznej
pod lżejszą skorupę kontynentalną. Na krawędzi płyt skały wygniatały się
albo pękały pod wpływem sił ściskających lub rozrywających będących
rezultatem kolizji płyt.
W zależności od sposobu powstania, a także budowy tektonicznej,
wyróżnia się trzy główne rodzaje gór :
-fałdowe – np. Karpaty, Alpy, Pireneje, Andy, Kordyliery
-zrębowe – np. Abisyńskie, Sudety, Smocze, masyw Tibesti
-wulkaniczne – nie tworzące łańcuchów, np. Cotopaxi, Kilimandżaro,
Wezuwiusz

W Dziejach Ziemi można wyróżnić 4 główne orogenezy. Każda z

nich składa się z wielu faz górotwórczych. Podczas nich na
niektórych obszarach ziemi ruchy górotwórcze się nasilały.

1.Orogenezy prekambryjskie – Podczas tej najstarszej an Ziemi miały

miejsce wielokrotne ruch górotwórcze. Ze względu na odległość czasową
trudno dokładnie ustalić zasięg i przebieg tych ruchów.
2.Orogeneza kaledońska – trwała od końca kambru do końca dewonu. Jej
największe nasilenie przypadło na sylur. Zostały wówczas sfałdowane i
wypiętrzone Góry Kaledońskie, Skandynawskie, Grampian, Sajany,
północno-wschodnie Appalachy, Alpy Australijskie, część Gór
Świętokrzyskich.
3.Orogeneza hercyńska(waryscyjska) – miała miejsce w karbonie i
permie. Powstały wtedy pasma górskie Irlandii, Bretanii, Masyw
Centralny, Reńskie Góry Łupkowe, Masy Czeski, część Wielkich Gór
Wododziałowych, Ural, Ałtaj, południowo-zachodnie Appalachy, Sudety,
Góry Świętokrzyskie.
4.Orogeneza alpejska – rozpoczęła się w triasie. Największe jej nasilenie
przypadło na trzeciorzęd. Utworzyły się Alpy, Karpaty, Pireneje, Himalaje,
Kordyliery, Andy.

źródło Ruchy Górotwórcze, ​

https://procesylitosfery.wordpress.com/​[stan na 25.06.2020]