Recent ‘Nope Projekt toe Marcin Salta Redator Sina Zakk Kota Zasat © Copyright by Posie Towarytvo Elonamicete Kd 2004 ISBN 83.908535-7-4 Polke Tovaraystvo Blonomicze Sala 2, 30.003 Krak fe: (012) 65432-39,ta (0-12 6340381 psp. tahow pt pl sata ane Meters ayia Daa TECHNET Sp. 20.0 st Woe 3082 Kako Woe Objet toa Spis tresci Wen Rondel (GLOWNE KATEGORIE MAKROEKONOMICZNE Poi cle makochoomi [2-Rachunek maoekooomcey: pro alow rd oy och ard 122° Prockt modo bat zs 135. rok joy tats acd adn 125 Cayo wart ocho rdw bin ep pod 125. Mie postr rorwej gupta 13. lacey prstva ep zat w acho pls} Praia sprudee Ronfil2 [WSPOLCZESNE TEORLE MAKROEKONOMICZNE 21. Uvagi wage 22 Glome wats tor IML Knee mH 23 Naty w mich ie eyes 24 Moneuryan 25 Malroelononicins ese manson Pri spawns Roads 3 KoNTROWERSIE WOK: AW owe

93 Teo peyenyn wat aces 93 Hora yay mado 54 Ronni gospodaera poll wae Swine utara ce otras {95 Mealy oda wana psa ou pracbigki omuniraloego 96 Kryzyomedatwiaiczniaw espace ental lnowane), 99, Wannia onan w Pate wolves asormach sem) Pyaniaspeamdance Ron 10 -EWOLUCIA MIEDZYNARODOWYCH STOSUNKOW HANDLOWYCH 101.Polia wolnego hana a roto eapeteconiam 102. rocesineraconlzas opens pope yin paw PROCESY INTEGRACII GOSPODARCZE WE WSPOLCZESNYM 11.1. Teortyeas pods eons ners gospadaes. 112 Powstase Wap Barnes 113. Bupyrwoje Uni Europe 14 Suet woe nd Europe LI Ewopepise Soarsyaerse Wolneo tao 11.42 Srodkowoeuopephi Usa o Wolrym Hada 115. Upipowana ineraye we nee ise LS. Stoyreazenie Ks Aap Poaowo- Wich) 1.52 Pétocnoameyhasta Sula Weep Hana 153. Wopny Ryne Amery Plaine) yuna price Rosia 12 ‘GLOBALIZACIA GOSPODARKI SWIATOWEI 12.1. Iot mechani bas oped Svat) {QL Boje expe sacs poo be 122. Tranarsdowe keponije ako glowne podmity proce labalizac 123. Konowesje wl gala nen 19 SEEBESZEEER BBBee tn Pott w pone gba 135, hie ten ope ia 1252. rteny demic ayaicione 1253. Pnlenysroneowosnereane 1254: Prony sole yun sricce 268 20 m mWstep Na polski rynks Aslgashim jest wielerenomowanych podrgczniksw ‘ezakesn cheno, autre thmacronych 2 Merry zachodn), Zaire ne léwnic anal gospodack Kaw wysoko roewinigyeh. Mimo wiela 23+ Tene moea one by jaye aGdlem wiedy da stadertow polsich, isto lure nnisjzego podrgerika sara si, aby nawiqzywal on do doswindezeh {rea ransormujace) sie gospodarki polskie ca shiada si 12 rondzal6w. Kandy z nich zamykazestaw py uot livsieychsamdbicne opracowanieposzereglnych2agadieh, Poarecznikpazanaczony jest slownie dla stwent6w stow ekonomice tych ale pesentowany w nim sakes tmuyezny mode bye preydany row is stadent6w Kerunkow porachonomiraych ich jak: paw, administra, fexjlogn, sychologin czy geografa Ze weeds na pestepy Jezyk opraco- a # powedzenem maze on by tz wykornytany proc erty KAS 2 eli 2lasoera meneerw pak kow administra publiczne) "Praca sais nowacaesny spos praedstawieniapostawowych 2agadnich “wspélezese} makiockonomi 2 lsracjamigraficanyn,niezbne 2a vein icane 2stly pomyslane tak. aby wstwiéarocumiene tazpatywanych Beszlemy wdzigcanicaytelaikom 2a wszckie uvagi | sugestic donezyee foxy, i oraz uk injsgo podrganka. Prony je Ketone pa ade fem Polskie Towarzytvo Ekonomicane, Oldzatw Krakowie ul. Lubelska 21 Krak: Tyo cigly proces wera i uzupelnich moze bowiem sae ‘owié gvarancj¢ urzymania ladlego podrczika na odpowiednim poziomic Mytorcznym dydaiyernym AutreyRozdziat 1 . Gtowne kategorie makroekonomiczne 1. Pojecie i cele makroekonomii Makrockonomie mon okesli jako ten segment ekonomi, Ky ame sig slr, eiagigciam i zachowanim sie gospodark ako cao Jest 0 naj syietycanych defini, lee eden itt ekonomi ro jako zwigcki migdzy wiekkimiapregatam,tkimi jak: produkt globalny, sj, Konsumpca. oszezgdnote,zatoiene,wymiana. ishsznie tvitdt sig, 2 termi ymakrockonomia” wprowadzit Fisch w 1933, poeas ply w rnceywsosl pzyezyait sg do po- ekonomi na mikro-1 makrockonomig Zasainiczym eclem makroskonon jest poszukivanie czymiksw warun hy ves0kipoziom oraz tempo waost produkjii Konsum, "= sysoki pziom zatrudnienia nish Stop bezsoboca, | Sabino ean warunkachwelnego yak, se immowagebilansyobrisw bizaeych z agrania i stabil kuru wae ami porwalsjacymioiagaépowyosze cele {polity fiskana, cyl basta, digh re} momma okreéalokacje ¥ dochodéw patstwa, jk te alokacje wydatkow migdzy dobrami publican ra ich wp ns popyt sable Pennetta of re “ar ny pn yma | Ta = rcs Raat oes PE Waza 82 38pottyka pienigna (monctama), Kies) zadaniem jest stabilises I vp na ops pods pienadza a stymulowanie(aablizajs) poppe peng strony porzensplych point gospdarcych, "polka dochodowa eziajaca na decyzje enowe i determinant play aw ssezegolnoel W edniesieniy do proessw inacynych, zjawsk ma yak rc | anicowania maonegs (a eas ba) scx, dpa ‘hreponalych ip “polska gospodarcea w stosunks do zagranicy,obsimajgen owners stosuni andlowe, polity kursGw walutowych | poliyke 2akese inne clement skladoweh bans planing. ‘Nc spos jednak uszglednié wart wymienione clementy w sw logonoit oraz wiclowalkonosci w rozwazaniach toetyeznych | daego mae Irockonomia poslguje sig (2 méwige konkenie tera, makroekononi) ‘proscronym! modelami recrywstost,opeaje ig na wie zaladeniagh, Ma to ulate ujavninie wzajermych powiazah migdry katepoiam | ‘kami ckopomicanymiw sal gorpodar jak clos oz prakiyczng Meayic Sac usa torerycanych w smijae) acezywistose. Tesi wige maroekonomigtkiowae jako cz aalizyckonomicme sae sig do wiehich aregatw proces gospodarowania | yc kon fo, takich jae produkej,podsah, wymiana, Konsumpej, bezroboce nl daz pina czy defieyt budzetowy, to anes oezywiste, 28 ma per Plane 2a sie probemy wero gospodarereg i roewojapoepodacoeeo. BY Jena uni akotciow rézice miedy tm pojeciaml, nalzy prec) ‘bred istotgiakieh wiekoge makrockonomicznyh, jak produkt tro net, produkt Krsjony brat net, wares dogan, doch tuto 1.2. Rachunek makroekonomiczny: produkt narodowy, produkt krajowy i dochéd narodowy 1.2.1, Uwagi wstepne W literatrze pradmiot bardzo czgstorachunek ten definiuje ig ak ‘unkowose spelecang, kr juz w XVI w.prekurso skoly Masyezte. liam Pety (1623-1687) pesbowal sprecyzowat | wyznaczyé sposoby pom poszezeglnych je) skadnikw. OM exato posite chonomicrnepo 05 Siatowe} na diva prsciwstwne utoe spoleeznockonomicze jum §Lapitainycieso spsabgomalarowani,fnkjoovaly diva sci rachunkowos! Sole) em Modo Matra} (MPS) = Sistem Rachnksw Naadoyeh (SNA). Systm MPS weyvods si x tort marksowski) pig) wahopacone mansion an, Kotyustorow deta teetjemezo Karol Mar Reet seul Zvigah Radecki) upoea Ke) eal pall rat Nribcyna niprdulcynn Praca podukyjoa fo pac, w ec $$Poanje doo trie lab logs mera. W pale oar bite praca twesy produkt spolceny doch narodow yt wart Shzipeins lo praca wyaathovana we eis. ence bls prem, aisle badownicwie, imap tsa ishomsniacyjnch tcaoki (wa 2 poeowye. + igach inane fan ethno jee) cla prachowywane, wogacanic jako Asowet preesane Soe Lona och roach doe rama Kryeh wydathowana paca ma expt vac» prstnarancm dr sug OW relic pra sera podacya maa si ni yo ow. eg i ‘yplowe somalia), tuner ugh evan posedio 260. Fsiem dir msteriainych ey wy shomerjalizowanyeh Paeoks poem {ym 28 mar orwojsospodaeregnseKor sg olrywa co wiksa ‘ole gsyodare a ymczasem says) ni vagal gow chunk Jo ‘hod rreones. Prado todo mieten anew) wiles! do ‘hod mredowcgs. Nie moma pointe wskch poe taba} ky w krajac gospodar plnave pospoval proces grade ar sense plc) alk te? pod wg mater a wamnych pe hl sree fnisonovania soca ze, jak ate anki kas xy prawn: Obra tater la aso) {okie Wille! makrockonomicie, jak prockt global. docked rt eto nie mogly bys pxownywanebezposedio x lateg- Wrenn meota SNA, 2 w mys met MPS Wano pod uvage “Bo nowo wytworzng wares w sere produkt material. Z tc powe- Ilezalo preseacowywae wielkosc cblicane meted MPS oa agrpaty std SNA lub vie versa, co geyo sez wysokim poriomem bie sacunkowego, a je dodat,2e waluty haw soalsycanyeheechowaly Ustalangan we sposd arbitralny pre ready yeh past (ew kus 10 Tak niewilie porownyeratnoel yeh wilkoik mabockono- sae sig oezyity. Ze erevegsng si jing to ma praca atsiemaresnych i dsiewidzesayeh uiepegostulcia, Kiedy to wane Stytise mielzyaredoweaslowaly obese produkt krajomy bro na pray dla Polski Tak PKB per capa dla Polski w 1085. stub satysyeze ‘blczyly na 1920 USD, a OECD na $453 USD. Z kole! produkt nar ‘rato ma jednegostarystyznegoPolaka w 1990 r. Bank Swistowy scowl 1595 USD, wedlug 28 The Economist Inelignce Unit wynosil on 3920 ita podoboe rGanice pojawiy sig w wypadka wszytich krajow Europ Kowa] Wechodne) ‘Metoda SNA jest wyaikiem sosowaniasytemdw rachunkowoic spol ‘nj ma podsawiezleceniawydaneg0w 1952. pazz OBEC oraz ONZ w 195 (Obcctlesoruje sig zaridy system rachunk6w narodowych zgodnic 2 imi -SNA 1993" .ESA 1995" Europejskiego System Rachunkdw). ‘yeh aleceh w tym system zestawiane 5 “rachunki biezace edzwiercedsjce proces prj procesy sochodéw, podsiatapierwotneg wires oxaerzneg ~ rach kul} 2 kapitalowy, nansowy anych 2mian wom rwaktyw6w rzszacowas, ™ bilan (achat stanéw bilansotwaci, zany w bla, bln bss ‘Suma tansakeji na rachunkach bie2acyeh 4 akumulajt jest zine ‘tw sung (poze) lasucs, Kea snow reno migdey 4 rozchodam Sumy bilansjae w achunkachnarodowych 1 alepvie ‘konomicane: produkt narodowy batt (PNB), produkt kaj brut (PI doch narodowy brutto (DNB) oraz rn} ineresuace: nada op «yin brut, dechody perwotne brat, dechody do dysponyi brat, 0 ‘note brut wierzyslnode(alueni) net ee eee Ke eh tte rere a a een et awa a eae rn aan Rae eepatr lee bed 4 PNB=C+1+G4X-242, {C= prywatne wath konsumpeyin, cyl wat ma konsunpeyne dab uy, dati aa Konsumpeyjne dob niztvale, wydat a ust yin. “T= peywatne wath inwestyeyne tn. wydathi na majatck tay pradak- Bay, masyny i urzaecnia) | budyaki miszklne raz zany stan X= Wwatoi elsports dab i usta, 2% — waste imports db uso, echody nto 2 wlsnoii 7a graieg (ys, dy widendy,procenty, r= dochody), Produkt naraiowy beuto of stony dochod6w oblcz sie, dds: (ow tym place i sktatki na ubczpeeznia spoleczne). dochody inych praedsigbiorstw. dochody 7 dziallnact relnicar), dochody ‘lseki neo, 2K splekakeyyeh (w tym poateh od zy fy ie rondrielone zsh spsck) | ziangstanu zapas. Rachunck 1.22. Produkt narodowy bruto Produkt narodowy brut (PNB) (go national product ~ GNP) arto wszysthich dobr | uslg wytworzonych prec jot Aanego eau w cag oleslonego czas (2a21jc) roku halendarzoweg) niczileznie od terytorium ich funksjonowania. Kategorie tg moma oblk traemasposobum: jako sume warts produbi = ea stony wads = of stony dochodw, 2 Pow 188 Oia Ewe Wptraey Gnas HAIR BGP on rn Wi conte Reg Sem anos wh pe ns sn= prywatnych transfew rsczowyeh i penigenych Réhnoczesniemaleay podkresic, x PNB moze wysgpowas w dvéch wa- siamach: PNB w cenach rykoeych iw enach envi pre). Aby oli ‘rye PNB w enach ena prodakej alety PNB w enach ynkowych ‘da path postednie (VAT i akeyze) oraz da subsydia (otc paiva) Pena ell od PN odejiemy amortyeace (auryeie srodhiw trwalych), 0 ‘rym produkt narodowy neta (PSN) 1.2.3. Produkt krajowy brut i dochéd narodowy Produkt krajowy brutto (PKB) wo wari warystkich wypredukowanych lt wg w dan ra ig ok coy jest to uma CHIsG4Kx-Z Inaczejr22ce yl, aby oliceyé PKB, nity od PNB oj dochody eto 2 ttt wlasosc ub pracy 2a granica. Wilkos a stanowsnajbardie) Popular mira w rachukowosc spolecne dato moma go spotkaé we ‘wszystih rachunkach narodowych,navet kaw rzwijajeych si. PKB, po For <1 Sua pierwsza(S> 2) ceeniana jet jako wybiti nickoreysna, ponies at nsha cae oseagdnolS przkszalea se W popyt inwesjeyny 2 wieo- ralich praeayn arost stopy proento, spud racobe}rentownese apt, = pesymistyezaych preewidywa pronsgboreSw oo do kstttowania sig ea, pops, konionkary gospodrce ‘Shaken tego bye obnzeie se produ d6beinwestyeyjayeh, ograni- zaniezatadninia, a w rezultacie spadekvamwvie,produk 4 zatrudninia Ww drial produkei dt inwestyeynych. Nie mote to pogosaé bez wply onde ckonomicang. drilow progukjaeych sdk Konsumpeji, poniewad Spadek dochodGw ludnoe (w syniky stat w drisach wytwarajeych Seki produ) skion preedsibioeSw do obnieniazarnie ra dra in westyeye,opraniczenia produ | zuranienia 0 2 Kole poglgiae bye Irudnosc dzialow produkujacych srodki produkt dab inwesyeyne, sow: ‘8 muterialy do produ paiva, plprodukty itp) Zachodn wig pytane xy Iechanizm gospedarkirykowe) we zadzata w Kerunku praywrscenia 1600 agi Odpowied jest malo skomplikowana, poniewar 2stng sybko uricho- Imioos mechanizmy prayraeaace t— rownowage, loz bydre to rownowagt 1 warunkach nskiego tempa warosta gosporezego, wyokiego bezrobocia {.Sevcies woken cli pos acs) re ue, po ewig sig oznaki kryzysu gospsarezeo, gy dstosowani osc7gdnot (p= 5S) do inwestye} ()pasbiega wolne | prez) czy pin) w stu} mar ajgecgo procesuubodenia spolecenoicl Tokalns, onzergdnodc 242 ‘ada, a inwesyee powoll wars w efekce mechani ryahowy bedie nia w erunks preywracaniasdpowiednich propor miele $1. Cty Takis bwnowapioezkiwano? Odpowied# musi Bye nesting, pie EO- Spodarka osiggelapoziom tk nis, ernina mio peboks) ees. Nisa ‘Produksja, mshi investyeje | omczednoii, wysokie Bevotocie, newielkle‘aykorzstnieistijaeych exynnikw prodvkei to Konsckwencje pojawienia ‘eayspropore wyniajeych x pojawinia si nlerwnowagh w tre S> “Zap odmienne pezsdsiaa sg w sytuac.gdy > Wysok! pony in westyyiny. pobudinjte prodeje dob haptalowyeh, statue jednoczsnic Strost dciow ldo, a tym sayin popyt ma Soak Konsimpci i ih pro- ‘ole, Ozncza to wel gospodari na Selene warost | atepo tego edz tenance nalty ocene ako 22 wszach miarpovadana Jest sprawa e284 be rye urichomi mechanizm day do odzyshania stanu rwnowagi, Wty, {alice Keynes rocptrywal dva waranty rorwoj yagi sSyeae werostem dochodd zacone naa tndenca (sygnalizowana juz uprzednio) do saybsnego waa oszezednse nie Konsum pa si de randopedobicnstwo wyrownania sig Sf: wfownowa zostaie hae osggnga w wyaikupojatenia si tana pele nego satradzna ceymikow produlsico dai wymagalo zahamowania i= Westy dase howe utraymywani le nsy2ipopyt nal poaza dopo Stat icuchronie do wystapinin njwsksnlayjyeh, desrukeynie wp Traneych na gorpodark do pryamasonyeh osaczednote. Procesy infacyine Alopowadia wige do opaniczeniainwesyei Gell le byd wezeni)zredko- ‘tane)a pore efeky zosang zero pzezpoawenie sina "ednaczeni ednak stn rwhowaghnastepje na Korzysinych warunkach -wysokiego dochodu, zatrdnienia + wykorzjstaniu aolnaiel wytworczych, Poe Ade bie porwala Keynsowi ma wypéaienc dwéch tan6w gospodark rym tome) (ni Jedneg, ak to zy tera neokasyezna): sant necalkowtego w9kor2ystaniazdoiosepradkeyinych chara rnstyeanego dla te) sospodai, w Kéeym warost wjdatkdwinwestyeyinye Prowadei do arosts wkd konsumeyjnyeh iw efkcie do ewieloronio: ego warostupopytglobalneg i dechodu, "amu pelnego zarudnona ezynikow wytw6rezych, w Kym kontynue cowaniewrrota wyatkow inwexyeyych tact aje byt, poniewaz nie made ‘romadeic do warosty reaingo dochodu narodowego, py? sngaceadonose Uymrze sw pent wykorzstane. Polejci to sanowi jeden 2 hcznych dowod6w oczywistych atakéw na of todolsje nollaseann, yz Keynes im samy wyradne wskazal wields produ) zarudnieni jet okeslane pees eektyway pop slop proento> fra Kseaije sie na yk plengenym Jednoeesne Krancowa wy) hs Pilly, aw konckwonci efeijwneseinvestyei aside sig pod wplywem ‘eka moana, Key sprawia, 2 oszczednosidososowa sg do ives popreet zmiany dochod Sanit weno wie tos pla en a sey mead ey pd sn lets wae ony Dok wajaniene tego efektu (ewiqeku pomigdeyinwestyjami a do- hdem aredowym) Keynes sformulonatw posal emoanika invest) ipod woraiym wplywer Koncepeji mnodaika zamena anglelskiego cho- rontst) RLF Kata) poniewaz digit) modyikacji mozna Bylo uehuyeie {Slsnoié w waruphach mscakowitego wykorystania 2dolneh prokey) teh Ponktem wyjelaKoncepe} mnaanitainwesteyego byl rman AV= kal siymze ke arta, cyl jest 2 veceh Wremlacie een 7 mnoiik, bry wskazue, le waroie doch narodowy (7) ja wesc) mostana ighszone o edna. Nietrno doses, 2 wields moni inweseyjngo zalety od et cove) slonnot do tosumpe} (ACY) tm peskad yt rela be Yynosla jk 25 (en. pry dochnda mradonepo 0 Ut spravi, 26 fon Siz ne 00.75 may ws.» ea ay daaony myakowany na invest payne wyhry aot echo mare owego, cai 3, ey eee Jel nocsiie pasledeimy sess analzy ezen Keyness przyerya aha cytceych 0 wien, ke wyprovadal ten amakomty steno, asi crite once jt intr ais suena do potas PoPyu inwenyeyneg, jak 1 onsumpe Nay Jodak zachowywae w smh Waearesczesina eatoonose py agai po nsroncntybezpouedng? aywania. Ornate dir mestesanou mead posteeih orm inewenet(manpulowanie pa pocettows polka podatkows Hp) m2 tii wphorrsani ich intron ebty pobre cys afro ae ns venison ogncrnn ema jen se ao fk, te Keynes yumi scenowa sywny fle puta © Space ana jj ndzost SetReasmuje, innowacje eoraycene Keynesn polegly mt aastepuiacych stein 2aleznosei migday rawishami gospodarezymi nie maj chiakters fank jnalneo, lee pryezynowestutowy, ™ przedmiotom zaiteresonania nie powiien bye wylganieobves dig ily2slada sig on 2 wsjahowonisabilajchobrexsu htc, ~ o poiomic dechedu narodowego nie deca investyce, re go tylko wor, lecz myth inwesyeyjne | Konstmpeyne, a to racy ie efekt pose oy invest ungje sie zadrgoplanow. ~ sini eisty swig wydathw Ronsumpeyjnych i wiki biracega realnego doco (unkcj knsumpe, Miestabineoczeki ania peedgbio i sopa procena wply aja na svat ines, 2 vatrdnieni tj sig zlezne of fog xan, poe ‘ujcean cag, esto gatownym foktiajom, "spa pocentowa jest javishiom czy peniinym Blac pod ply ‘vem preter pens, yl sklommot Ini do treymani pies w 0. ‘nce | lsc pienadea w obieg (eaprzcealo to Klasyeznem azn sabo- Sci funk popytu ma pining) ~"peacesy dstosowawens, prowadzace do ranowagi ope 4m efetach ochodowyeh (smianach produ 2atrdniena), a nie nu ekach subst "yyeh lag cenowyeh, ~ ceny churakeryzjd si tw. lephoig, Ka ornacea waged, ich satya, prey cay many plc realnyeh nies prayezymgzman atu: ia ale ich Kosckwenca, ~ nisl gospodrk ryskowe).bedaca wynikim yaienia se see regu niespatnoie mechanizm rynkowepo, wymagn ingress fod tywania prac ne aktywns ll proces gospadarowania 2.3. Nurty w ramach teorii keynesowskiej Jak rauwaza A. Woy, ,istoty keynes ne jest lave alt prot wszystkim z powoda wieos!skadajacych sig mah mun" one ekonomi eynesowska charakteryzje se] bur} weventznymi pola ni jed- oicig ecu 1 tego banda probe Mas) ikagj auréw Ww rach eo eyne Sowskie)staje sig wiece dyskuryjna, Dla jusnolei 4 Karownole wyktnds ryjeo nakarzij uproszczony pode 2 zachowaniem wzehich pore Poprawnoil merytoryczn) na dea glwne my: "For A Wak Eta cmt ~ neokeynesinm zvany capt clehyeznyn, = posteynesim ubmatezy nu posteynesiam J. Robinson N. Kaldor. M. Kale, P Staff, a obeenie P, Davison, V- Chick, ‘ortodoksyay keynesiem (Hicks, F. Moi Tobin "howa sola keynesowska (D. Romer. Stig E Pel) ‘Opraiezjge sig ty do pierwsze} Kasia, nie moana poming pry ‘aegracjimikro- i makroeKonomi, tra pzeszla ‘do histori doktrym chono- ticenyeh jako tw spmtera neoklasyezna, Narwe te zaproponowal Samu Son w tzecim wyan syamego podreznika pt. Economies w 1988 jako reslenie ei symtezy teri Masyezne) | Keynsowshie.Twierd sig nae. 22 ‘Opdng teri. Keynes uznano za scaepsny pzypadek ter neolasyzne, ooiowan niewralinadpopyty inwesyeynego waedem sopy procentowe rolapka plymoseiCwigkseanie lic plenigdza w case tees powodue sa. {2k sybkosci jego biog) i suywne place sq nasepswvem gospodarowania ‘ warunkach siepewnodc, stable acaekwah investor czy opranicaeh instucjonainyeh, Te iedoskonafosiryaku 54 W prunciescey ostpscvem ‘ogy, ale moga prowadsié do ak inttnych aklce, 2 nieces sae Sig interwencjapastwa,Fundamentem syatey neklasycne) Dy skonsiriows 1) pres J. Hicksa model IS-LM (omsuiony roads 6), dzighi Kem pribo ano inerpretowaétezy Keynesa w ktegviach saczegslaepopezypud ter neoklasyczne). wa praba integra 2ykala sbie rwolenmikSm wird nikt- ‘yeh przedstawiiel toi keynesowskc i aliczano ich dow. acokeynesizm, China w olvesiepnicjxym uznano aut tn jako Dlzszy monetaryemow koe postheynesickodraclsyntergneoklarycng,peychylajge ig do owiska Keynes w ozumicni wien) interpreta. 7 keynesizmem Igey sie tw. krzyva Pilipsa,chcia? wielKeynesit6w Protestonalo przciwko wlaeania je} do tay Keynesowki) jak to ster Az, powoluae signa bogaa tera precdmiot, A. Wojyna wl istry ysl ekonomicane)pozosje dal w due) miere raga daczego tak kin czasie kaya Philip rarala bye taktowna jako Kintesencja ke ‘siz, mimo 2e nigdy ie zosala w ryganstjeany poss wyprowadaans {jogo ram eorsycanyeh ‘Nowozelanda4 ekonomista A.W, Philips opulikwal w 1958 w period ‘x Economies” wyniki hada dowodzacestnona elaine}, jem} korl it migdzy sop bezoboca sta amin plac nomnalayeh w Wilkie) Bytanit iA. Hansen, R, Clover, "abs okies aod once a et mae x Wojpe el ina 1081 oktesie 1861-1957", fy to zpelnienowa teza wskazujca a zwizek mi {oy sfera pening (place nominal) a sTra reali (BezTabocie) 0 precyto ‘sniniadjchotomi (ajemne)nezaeznoe) gen Wilkos, jk to dowodal asyezny model keynesowski (0 kzye) Philips bedi mowa sere) w ro aval 8) ‘Dalszych argument6w na snr tego taku dstrcayl: zany kanayj- si ehonomista RG. Lipsey orar dsc ezlomych prosaic sytery neo sean) P Samuelson | R. Solow: Lipsey polgezy soba dvi aero dosti zlemo iowa migdey top wazosta pac nomialaych a nad wha pops. je leas nelson migday aadwy2ka popyt a bezrobocem, Poswolto mu to na skonomicae uratadninie Lr, 28 stopa zmian plat sminlayeh (I) zleay od stopnia adwy2ki popyta (podazy) na rynk sib roboce, reprersotowane) proce stope earobaca (U), co wy gowmaie: W= Uy Natomias PA Samelson + R-Solow dasll do wales, 2° kad swarm pac wy ni wydajnos pracy cunacea warest cent dlatego me2liwe {jst uogGlaene poprse zstapinte man plac nominalych zmianamstopy Inflag cocunacato, 22 telaje wyniene (rade ~ of) moea bye rozumiane {ako tolgje migdryezrobocim a ina. Réwnoczesaie asugerovall. 22 ‘cayeqPilipsa moans interpreta jako Hal egookresowa rele tamiene ng dja sig wykorzysa w polyce gospodaez} jako instrument aleraty- Aych programs tpi "Tereiycene podsawy kreye) Philipea sly w jakrawe) speaeanosel ‘neolanyczyin madelem makrockononicenym, ry wyraini akcenowa 2s poziom prod oraz bezrobocie st nealene od wares cen, gly war0 fen me ma w dlgim obese wplyw ma poriom produkt w jes relay Fak ten» powigzania 2 wstapieniom na peastome at sesédresiqQyeh i sie spadek prwatne)Konsumpes. W rezultaciepoiyka na posta ramiast pode wtost pops globalnego powoddje Je) tk Reasumuja,koncepeje monetary skip sg wok: = iloeiowe) tori pienigdza, w myst Ar} aca w dlugim obese jest iskiem wylacone pny ~ tort dochodu Hominalnego, wskarsjesj na Krtkookesowy zleznos gry termpem warosta podzy pienqde empem wast dochod nominal e, ™ teri naturanestopy bezzobocia,postltce)dlugookesowa. neural 4 peniada iba wymiennoki migizy inflagja a bezrbociem w okresie im. 5. Makroekonomi me teorie neoklasyczne Literature precdminu w bard rény soe ukazuje amit mt w toe ekonomi iv cela wprowadzenia pewnogo poradktokesons)s)ematy zakresic kvalifiactposzzegGinyeh Kerk 2aczto sig porugiva te nem .ekonomia gl6wneyo marty” Piglet zacwyera)sosije sie w cold cartnicnia nature) akcepiowanych | manych nanw, stanowiych 6 danego pradygmatt Ww tee ekonomi (np. neklasycanego,heynesaw= Ea0 lip) Jest to konicezne,poniowa? obec ak ngdy w histori okt momiczaych bak 2godnoie popladsw 1 analayjqe rywaizulace sah oly, podkresla sig przde wszythim once migdzy Rim mi2 polebcistwa ple ogbnym zaganienem jet ocem aks Konsensiu Tes make ooomicne. ey zmaczna wigkszoié fchowe6w uanaje ak ten za poy Se tjaw dynamicanego rzwoju mikroekonon fy wpa feo peoklsyeze) (Kieu sig poem mut giunego") wskaaue se zazwyera pow ekonomieMasycaa Iowa skola Masyans) — fowaehonomigMasyeong I (sakoarealnego eyklaKonnkturalego), Konomig tony podatos nowa ekonomi pliyezna Jdmkae nawet pay tk miskomplitowane) peso podvaly, ekonomi strony podatowe testes jako wt, gy mine (by ie pwieies tea note) rSeice 7 poglgdach migzy tong neoklaycana T ekonomi, platy Swadeaa © myn stopaiycryginalnol, 2 jy novum tej tek Utes si wile dskusyjnqKoncepe sine) zalenosc! miedzydochodam bu toma wysokodca sopy podathovs}(padatdw bezposredich), xy tan, kaye) Laffer ‘Nowa ekonomi poityeng plasue sie wStéd wari, abkovik o du ‘ym stop autonoatt i eryginlnok, ale jednsk modyfsei nove) szkoly asycon,ewentuainieobok kocepsporsajsyeh porary mrt o najardze carakerstycempehprecdstavicielnowe) skoly Rasy te zalcza sigs R. Lucas, 13. Sargent, R. Bato P. Minforda, Kézy esto ‘ozsamiai 2 tz. ako icjonanych oczekiva, leet aby uproszczony oad. Niemi jedaak jdnym zglownyeh wav now} ekonomi Klsyez ej Bylehipotera raconalnych ocakiwas. Hipoteza i maklad, 22 podmicry padre rj ig maksymalizowadwiyleenos swe dilaia opera na fubiekiywnych oczekivaiach co do przyszlici na, podsawic wsvelkich do Stepyeh informacio c2ynitachkszujeyeh zmienne ekonomicane. Ocze [wana tesa abiine 2 rreceywisym, ety obey ezekivaniams co do teh zmiennych, Lace rajonalnecczekiwana to ni t smo co doskonle eczckivani, a Wige podmioty gospodareze weale nie musza prewidzice do aie lb prawidlowo pyle. Z je tony bed popelin ied. scze ane wed. gy dosgpn infrmacjahgdzenickompletna. Z druge)jednak Stony podmioty nie bed formulowaé systematyezniegdnych (aylaych) ‘cezeivat, ale odwroti,wszzhie Bed popelione w przszoist bea elim nowane i oketatiowane cezekwania nie Beda wykanywaly dostraeglne) kre lag w czas 2 bledamipopehnionymi w popraednch olvesach. Z roxwazah "sch wymia nastgpujey wmiosk ajonneoczeiwanin wt mjdokladiejzym ‘naar eektynyon spouobem kettowanaocaekiwa, Kelas po Sta deeyatizachowal sig podmiotow w gospodace ‘Drug niezwykle waznym wathiem now) sly Kasycae) bso alozenie lapse! opraniania sig rynk, tn. chode 0 doskonal castyenost (honk reneyjnse) rynku cli adonod® do sxybhego dostouowywania se do now yehsya wzakrese pny, py ceny ie stunk do produ le {Ske ednesieni coy produkt i ego ak postegaie fospola bese} neszran wane runowae ee wad ma ug Sau Zahn to mpwolo mice Kner. pais np wake Be {iti jak callowiie dobroelne “Tascim chakensieaym moywers omwias}skoly byl hipaa tcan| py w my ie) fasjoatc dye pms gorporezeh l- ‘viele ch pty tachowana a pode proekw | iy robo {a aley od wzzednch ceca problema pee ha mw jak epost Seekye sya” thon code © lt rang co, x te bola In pouminygospodarees moga ey umnnokeegsnezo oviomy cen 20 ‘rchdna ein conpodete por nich ntwaranego nb Lonsunewareeo hel) posing zivishossyedsint plagowe)” Oxnace a =m ‘woe Jot fbn ogg poioms cen tm na jet aol pr ‘idlwe) ek podaty ma dana ian ey. ‘Do procéawinychtosch ple bedi sor mows) holy Kl ej dlr ig esters den leno, a mini al alespodak ple Aiging W ajay re model en moma oki psc nap {3 euliatywnc a waroan nlenych doen zmian poy plea tema viglanego nenaoieni scegsine py wehodet wre if Ccoshiwan Ale navel yar iat amyeypowane shucczos! 80 inj pipet sanyo, ones ia pio diets nie st same joan efkiyeniefankconowae w Teo ‘Stolach Pyladone spa eka pigs) decyaeo posome if Sie och pence pont sie who syemayemegn tastaivania cdi damjcyeh pte popedarcaych. Masi o srvn,2 rei mpl pn se neon, Ow mel oc eo {pat tomatoe amis eka Konic. ‘Nierudno mpwnaskons. 2 pads Howe) ekonomi sez bylivceydonany pacar akrolononicne) pli sabi fats, urzymue dete pou ona moana porygywneao wpe rede adn pet him les, Rajnalae pominy {nee saute soe cz, Bla reagowat wollen spss folie ptt’ co meucrom te ponodwnlo wana produ Tounita, Réwnocscsni oak pores polo a slemazesiayeh {a2 ayn xy orto pgp) pst bli jog) ekese Khim, ak ter ipaey cise opin ‘ene pay niet ees proses) rane schadace w teovinajchiejachSkonit omikgen swolmihow now) say ‘pene do pacvarodsowaniainjejeh sale baci ‘etl re narwan nwa kono lspeang Meryl sll rea 5 Wopleraie Ronhuren. Jay z zoe tort Koken door ‘etapa ws a dich ae st chee i Be ioncenrowans, wore Sie say monopolize wri pawn ‘eh skutkami: aise ec anit lees wykorytane macy producynych, = hamovani pongpu stingy = preyepcsecie proce infyiych z2 pomscg.speyfcmych form Satiowania cea mncpaowych pecan ralom ace) Konkel iInterweneja puss ma na cla stwarzanic warunkw odpowidsjcych zalozeiom doskonal) Konkurencji, Chol praede wszystko ogranicraie fily_ekows}-monopolt(evaleanie-sruktr | praktyk-monoplistyeznychy, {xtwaviwstwo antymonopoloye), eliminowane Parer weia na dany rye (poprae2 adpowiedne repulace pean). uspravnianie obiegy informa eho Iomicee) itp. Pustvo wigs popes tego tu dilania wplya na eps al Tinie asco gospodarcysh tstwara podsaty do usraeienia fachun ‘ckonomicrnegow sali cl pospodark Pracksalceniastrukturalne. System gespodarkirynkowe) ezqso ‘ido blednego wybory, jl coda! odostrowaiastruturale (ial ne ‘ostatsrna sl lub 2h wolno wy maiza presiszatcenia) latego powinno aint jest pogo Hontral+Korelcie w zakresie cel6w rozvoju gs {iveango. Koiceznose prypiesena procesu prarkvaleh srukr gos ‘yeh sania ptistwo do podejmowaniaaktywne polity przempslowe) ‘a najcescejocnacea opacowanie dugookesowe} wiz) roewojo tego sei ‘ra astonowanieskleernyeh mechani je relia 3.14, Funkeja stailizacyna Funkcja ta polegs na prowadzeniashutczn)politki makroekonomican re} colem jst ware gospodaezy 0 charaterzeprotoojowyin. oprani ric iflac,minializowanie bezroboc,stbllzowanie warts pieniadea njzene waa koniunualych TW ramach poliykt makroekonomiczne}paistwo posugue sig dwoma saya ar poly fiskalg,wykor2ystuacw tym cea pte podathowy i bude, = faliyka moncturg, wpa na podaz peniadza, stopy procenay sug “Zarswno poltyka skal, jk i monetara oda prasde wseysthimy popytowa srg gospodui, Ma ona charakter razr) krtkookesow: Z. Polya pasta wobec stony podaaowe) mana celuskutkisedni~ | dg Skresowe (op. oddzalywanic pa procesy inowacyjne, naukowo-adawe rmiany technoogicze,kvalifiacje racownikow (zw) bezpste| cdl Gi, system stypendislnych),sablizowanie ryaku peniznego, ‘woren ‘rood do osczezaia td) Spawowanie prez paistwo fonke} stabilizaeyjne) wywotue wile tromers Tak cel makroshonomicene) pliyki pasta jak opranizanie Fla est w zsudzie akeoplowany prez wszythich ekonomistw, ale preyed oddeiaywanie pasa nu peieg niunkturaly popreez mani Fowanicbudaetem i sytemem fiskalnym podlegaseroki)kryyce Mea ustavionych ckonomist6w i poliykow gospodare2yeh.fehadaniem polity ‘ksswa ogranica efekywnedralinie mechanzm ynkowego, 23.1.5. Funkeja redysteybueyina(sprawiedliwosci) Passo powinno wpywaé naming propos w podria dochadw, jake ‘eyilabby # asad mechanizm ejakonepe, w exle nagedzenia nerd wr posiomie 2yeia poszzegsiych grp spolecnych sine powszsthne pr onan, 2 powino sig udzelae omecy hdziom chorym,nepetnspeavnym, faryn | zniedolgmilym oraz ssbom ? inch powoasw nienolnyeh 80 sa rrdrilnego ur2ymania sie ‘Giswnyms nareedeiam, 2a pomoca kiejchpasstwo dokonuleredysteybuct dockodu narodowego, sa: system podatkony’ (progres podakowa), wth Indzetowe, te tansfry 2 buat (emery | ren, 2apomoph, as nwa Takei chorobowe, zs da bezrbotnyeh,zasihi la 0566 niskich docho- dic, dosh rodzine, subsydia, stypendia ip). Passio mode te dokonywas redvetrybuci dochodow przez intrweneyjne zany rear cen Kszaacyeh sie ma fy (ingorecja pasta popreez wprowadzanic cen maksymalaych ~ fu prskladw zakzsieKanrll zynszéw lub cen minimalaych ~ eon gvaran- toanjch dla rolnkw) ‘W krajach wysoko rozwinigych prawie potowe wydatkow budzetowych pocanacra sigma ansfry Pode td jest Iw Police. Naley te dodae. 22 Zacane rice dochadowe i majthowe voz sew cxasie 2mianKoniuhtary sespodareze} (np. posebiajca sig rece). Paistwo w celyzlagodzcnia th ‘Bane stosueobysowo ult paahowe,subsydia dla polit, ke zalazty Siew siekoreysng stacy ee zmicowane cla ui ele |W krjach postomunsiyeznyh fnkeja redysrybucya paiva ma sxe tne ancreie. Negatyone skh wanformacsystemowe (ikwidaja ihe Dict sospodarczych,opromne bezobscie szerzage si ubstvo) WML ‘pasta eyny wana nad milan lal sperokepocchronego parol ‘Ching edytybacyafankja pasta ne bade wighych wal woe 10 Jeloak adyeyinysposs je) relia prowads do duryeh sprasenosi mip ‘asl sanelwos pocae| a wymogmi lek) wnoiiehonomicene) (bye ackulowany syrem uberpicez i Swialeachsplecenych zmnijsa menace so pracy wywolje problem 2 jeg daly Gnansowaniom,ponato Sindee "nie zw efi o eh KS ch mardi) psrsb) sy aR bes wn mpi ton i — poe Fa, gre» ach dgsenyeh uo wets prado ray poms ‘th aun w dsc opt ape shy mown ice, Oa) ‘heehee esis msn erstReasumajte,z przeladu dokonanych tadyeyjnych fomki paw zayvaiyé, 2° gospolatka ryphow nic jest stanie 8 zadowaliey ‘ozwiqa¢niektdrych proleméw gospodarzych | spleczayeh. Nie oznera weal, de decyzje read awsze sa shuteczie ie od mechanizmSw 10 Powsaje ez watplivost xy pafstwo otra prawiiowe odezyas te. in spoleczny oraz exy jest ono zainteresowanejegorelzai. Jak wynika 2 Siadcat,dalania reqds byw bardzo nisoskonale, casem sq mie) tyne od rorwiqza rykowyeh zk powod ~ urzehicy patstwow' nie sq waiilamizasobow, kt wykory sj nie masza epi ch wasiilom zich wykorystane, lego nc a bac do elekywnezogospolarowani raxobam ~ decydenci ta og ie dyeponua wystarczajc oka informacj na ma preteen konsument, td ich tain sy ~ rad zajje se pod nieustanna presi prop neest — Tobby. Prag ‘dzialywa na zal w spas da nich Korat, coma ops ie wig si ‘aysciami la ealgo spolecetstea (np Tobby grmcz, lobby rons, myname once 3.2. Teoretyczne koncepcje roli paiistwa w gospod: 1 tereyeze) ani ali pasa w gospodare rykowe) mozna rebnié diva uy Mberaly taterwenejonstyeny, Twsregdoktryny I ‘zu gospodarczego byl Adam Sith (1723-1790), konynuowal a ego ue David Riatdo (1772-1823) ~ obj prsdstawicele Klayezne) szkoly w c ri Nurtliberaly (bardzo 2ywety r6wnie? wapdczeni) poste zene rll paiva w- gospodaree do niesbedaega minimum, Ekonomi ‘ksponowallpryvatna inca, praedsigbio se egbise zaangstow Jedostk, Uwazall,2ezgodnos lnteresw prodcent6w i konumentSw 2 a -siewidialna reka syn. To wate sumoceynne ditajacy mec ‘yowy umorliwia efektywne wykoczystnie wszysthich exynnikow ‘lei rawiazaje wsztkeprblemygoapodncre. A. Smith D. Ricard agucizowaljednak insta pasta, Unazal, 2 pastwo powinno | "ig brane narodowa, sta na srazy porzada la publicnego, powinno ck ni konkureneg, apewniae spoleezsewu swobode miiwote dzialania tworzyé tak infastoktargInsytojonalno-pravng Kira zapewnialay 8 bone diane sit rykowych, W rezlaie w wie te) koncepj. pat powinno bye sie, ale ranoczesnie jego ekonomicne funkcje povinny Sprowatzone do niezbednego minimum, powinno peli oe strea nenegs okey A. Smitha iD. Ricardo oawing w svoj toi ekonomi fran es Jean Bapist Say (1762-1832). Byt on trea 2 prawa rynkw Say, stanowilo obowiazujacy kanon pce pon sto lat. Wed tego pean podria woleerynkowa stomatyeaie dy do wnowag prey Dslyn wy: Efrysaniuzsobow,prdukcja sara wytwarza dla sibiepopyt. W Sweet in key #Bezobocie sq spowodowane pez zaklSceni. hie moa po (Banc tho 2 peyezyn ezogenicanych (sewngrenych) viek kryzy lat trzydsienych XX w pokaa, 2 samocaynnie daasey esha rynkowy nie fanksjonyje w sposch deskoaly. Rynek wprawdie mera do rownowagl ale pay iepelaym zatrudnieniy, Wewcras post ig ir nterwencjonistycany iy byl reakea ms iedoskoafos rye, Waly peck nic zspewnil ani stabilzacji ani rajonlns) dystybuct dachodiw, Pram preclom prynisl conn 13M. Keypess (1883-1946) o keniecnose aleyunego lezesiniiva paiva w ropwigrywaniy problems rynkow yeh Keycs wykazuje, 2 iy tkwigce wewnat7 systema (endogenizne) nie mop ‘apewnic stan rownowagl przy pela wykoaystani ty roboers i zasohow Tapitsiow yh Pryezynaakigo stant je niedstateceny popyt i potecbny est yak 2a zy, ky by ten popytsymulowal. Te frcje me | powinno Senne pastwo, wykorzystujae dostpneinstrumenty 2 zakesapoliyki pie ‘nei skalng, min nansowanie west x dlgu publicenego, podade Bie inwestyeipywatych Cane hredyy) sii da hezrbotnych aware w pracch JM. Keynesa tz) wywaly {nad wywietajgoprommny ply na tore ekonomi. Keynesizn nie jst jak nurtea jednorodnym, Moinaw nim wane meokeynesizm posikeynesim. Niealeni od ezic ‘arakteryajacych oszezegdlnekieruk! keynesizm by! toretyeznym wzasad hiesiom iterscnsjonizm pasiwowego af do poczatdw lal siedendeiesi Yeh. tego olzesu obser sie net populamose koneepeilibelnyeh zjwiska W gospodarce kapalisyeone) taki ak nailent javik inl inch. warostdefietu budzeiowego, luge publicncgo, oslbieie temps Iz gospodarczego podvazyl podsiawy ear Keynes. W eee ekonomi ‘mezly dominowae poglady opr na zai wolnoii gospodaresj, 20ane ‘moliberalizmem. Konceeje neoliberane wyraajg wire W skulcaRose me Stanizmu rynkowego i niece’ do akywne oi pasta w goxpodare. Wired Praladow neoiberalnych mama wyrdiic nacgpajace doktryy ekonomicze: onetaryzm, nowa shonomigksyeana, nwa sakoleausacka, ekonomi aH ay or tra abla anon sony paso 2m neoliberal jest deepal", pow do sameerymnoe! mechan iw chonomicenych, a podsawowe prresinie nelteraliemy moins so. =e Aig rennin ot i pec pleas Kc armulowaé nastepujace: 0 roxwiarywaniy problemi alokacji iedoskoale ‘yok epsze ed nidoskonayeh ean ‘Obscre ednak moa ma neoliberal wyradnie pena, msteuje box wim rasonlizasa mySlenia ekonomicanego. We waplezesne} gospodarce rynkowe)obserwjemy wszediezncony wzost ol pasta 3.3. Wspotezesna gospodarka rynkowa -Mujge na uwadzeoblizekaptaizme x poprsinich wiekSw (XVI i XIX), dry charakeryzowal se ogtomaym wyzyskiem,bezwzlednotia i pzern ‘ein, wspéleesny haitalizm,saczegolie ewopishi saci jz wiele 2 (el Peoratyunych ech, ale mimo wazysko edberany jest co naj) w spo Enbivalntny,Z jee} stony jest to system, Rey nese Opomay Pose ‘wilaneyy dab le 2 ruse ~ owneczsnie rede maczqce nemo Spolcezne, eplymaae na pouzerzani iw Swiece sal ubdetwa ‘Obconie oraz cgi w erature ehonomcme)pojcie Kapital a wane jst pojeciem aosprkarynkowa, ako bari} cipowiedie w on en do tego systema przlom XX UXT w ‘Goxpodarka rynkowa nie est monotem.Sa re model te) gospoar «aliwnym caymikiom, Kr je wyrina jet takes &sposdb ingoren} pal ‘aw gospake- Gospodarka rynkowa swoja maze zawdzieza ‘rezstkim tem 2° podsawovym seglaerem 1 kooeynatovem prcesdv ‘Spodaceyeh jest rymek, rorumiony jako simoczynoie diaajacy mechani Splywajacy ma zachowaniapodmiatw gosodarzych | ch decyze. Mechan ryakowy jest najhardes) elayernym, njtadae)efekaywnym mechani slokacyjoym i owmowazgeym, Prowadr! do preedsigbiore 0%, inowacya i Konktreneyooici. Na fle rynku jako regulators processw pospodrezya ‘Madan nig cone fnkeje yh a najwaznieee nich “rynck jest nstrumeemszarazem mijcem wyceny’eSanych dy, i zasow gospoarcay, nyc jest poawowyn lem infermaci dla podmiesw 205 exe "rye jest nieabedayn warunkem i zarazem mechanizmem acon wyhorystani sob goxpodacaye, a yoek jest mechanisnem kstatowania stan ewnowagiw gospoda "Won, Pro rn gurl Kon Ptr = XX wi — sync jest weryfikatoem splecane) paydanose prokcji 1 mechani mein dorosowy ania produ do poze, “ck nwtranblimat preys ekonomicenego dobre} pracy i bezpoed sie odpowidrilno progicentw | spray ye ~ pelnige prazdstawinne wy2e)Tuneje~ jest sSwnoezenie pods ‘sony mshanizmem rorwigzywaniatrsch Klszowch problems aad psu tan co jak dla kogoprodukowac. ‘Guin excha wsplczsne) ospodaki yskowe jest zmiana charaktera + form Konkwrenci.Z epoki yw) paemyalowe) Swit wazedl w epoky {pulzainformacyjn) Nowe wymagania sawane gospodare pace ofcze 3e sewngrane wynikaja 2 aasadiczyeh reemian zviganych 2 slobalizg}, [ospodari, x domincjq wiki koncert ponadnredowyeh w konkurenct {eimowe) a prasde wetysim z tym, 2 w wymiky reweluct naukowo-ech ricme) wiedza sala Sig samodielnyn cayaikiom wytwérezym 0 Kucaowym mczeni. Tro wyiclg imowacyiny, Méry nada! nowy’ helt kookuenet ‘ynkowe). Unowoczesieia technologiczne i orzanizacyjne wywodraee sit informayh, elektro precy obotw i mukroprocesocGw prowadza do ‘wart ezrobocia suktrlnego. Sasa ta powodue saybki wast 24po- trshowia na Kady mysokokwalifkowane prey spadks opdnego potzebo tvaia mn proce. Corz ezice} many Jo ezynienia x beeratrudneniowsen ‘wzrstem gospodarczym, 3.4, Potrzeba aktywnejroli paristwa w gospodarce rynkowej Gospodarkarynkowa mimo wiela ze ma tei sabe stony, Wiz sig one praede wazyskim z pewnymi niedomaganiam nk (efety rynkowe) Ke ‘ach ne rezwiqzje on Weal lub ez rorwgaaje le, Mechanizm ryakow jest ‘nlm powstawania masowego bezrbosia,nierwnoslspoecznych, wich ‘obszaréw biedy, wytepowania zjwik dsablzgjacye gospodarke (Wahania “elunktrane). Efekyemedzialnie mechanizmrykowege zal iininie sine) konkurenstmigdey uczestikamieyaku, W payee kokurenca gran fzana jest rac aki czy jak» pocesy mnopolizactgospodark. miedo Soni informacje, wtroniony dosiep do rynku nowych podmiatw (barery ejscia na ryel). Porat postepuaca globalzajastvorzyla zpelie nowe ‘atunkifankejonowania gxpodartswiatone), Pjawiy si stone zagrozenia Ala rozwoja swintowego. Gl6wne zich~ 2aprtenia ehologicne~ nixzcoenie | zaicezyszezanieSrodowisha nat ralnego (powieza, wody. emi), zmiany Mimayeme, Me grata dalek ia ym nasepswami zanianie zon w atmosferze. St sth bezpoednig Tub posed) llamo! produkeyjn zlowieka ~ zagrozenia ekoneicane, 2viazane 2 niebywalym roprstem FyakSw f ransowh, Ke okazaly sie ajar pdtne na wielke alana heyy ~ zaproeniaspleezne— poplebianie sie polaryrajtmigdry raja ede nym ogatymi, szcracnie sie masowego bezroboia nay sl. Pawo to naslanic sie napie | kon, aprazaacych fad spleen poe iu beapiczotwa (peesepers,brtlzacja 23a, teroryzm migdzyna dowy) 7 doswiadeze Swiatowych wy, 2 nie moima ticryé na samoezym roewigzywaniepow2zyeh prblemiw race rorwiiae sg gospoarke ‘wa. Wolny rynek ne jst 2dlny do edwrcenianegatywnych tenden | sre, aki tomarysza wspezesneekspanshi gorpedarcze. Kapialisiyez System rymkowy wyzwala energigspolecanastunowigca podstawomy rym ozwoj, ale nie tworzy mechaizind licen ig 2 spolecznymi Koen 0 rozwoj, Dltego mechanizm ryahomy yniewiinn eka yak" wy ‘wspdcaania ze stony weal) rk pasa’, a wige Swiadomie zane polski rozwojowc) Kr pdstawowy zaduiem powinno bye kaj raene celiw gospoarezjch i spolecanyeh. Nowoczesna gospodarka ‘ytkOw rozwij sig w Rerunku lcznia w sob ech wolnego rym, neabednego dl ‘wyzwatania Taz} iia,» rorumnym serowani pozadanych hie ow rozwoju, "Tendeneje Swiatowe polegsg na umsciania aktywnej ol demoktyzn pistwa w peowadzenia poly gospdaree spolecee} oraz na daze ‘siggania sSoergicanego efekt wspoldisania rynku poi puta, Te dence te wyrazaja sig © dazeniu do bard) spraviedliwego uarja gospo Aarzego,polegajaceg0 na horygowaniy dokonywanezo pre tyick pod ochodsw' Ww Kierunku espomaginiatechrony grup liezych, nie renee Sobie w stat wolne)Koakurengieyahowe},Prayktadam sq tw made! spo lscae}gospodark rynkowe koncepjazwiqzana gwnie 2 nem liberal) model pasta dobrobya (welfare sae) ~ Koncepejaepats na nace ne eneonsiyeznjm. Spoleczna gospedarka rynkowa jest Koncepsa, model _ospodarki wolnerynkowe) 2 hogatynsystemem tabezpiczeh spolcanyeh: Koncepia a powstala w Nimczech Zachodnichw 1948, choca ej pez sega este lat rydviestych XX Glwnyl ewrcam te) Kone By reoliberaowieniemiccy, tyme W. Eucken, F. Bahn A. Miller Armack or ancere REN — Era, Spoczna sospedarkafynkowa conse aka organ ache splaczedsta,w Mrs) pafatwo payjmaje ta scble obowaeekoshrony incre prupnasabsych pre rapewniene im naleeytgo dosgpu do db ticznych (echrony alrowia oswaty i Kultay) oraz udselanie im 2a Fmsamegow posta rénego rodzau ash, ug podatkowych i Swiadeae, Spolczna gspodarkafynkowa zaps w REN wickieosapnges gospo- GE pol woe Swistowe} | poczucie Hezpiszesua sxjlnego je) obywa {ah diego Staasi ona populama w wielakejach Eurpy Zachodnic | Pol reek neprajae aman. tre doprowadsiy do powstnia welfare tech fistwa dobrobyta, pista o roohadowanym systemic pick «pee ze), ‘epsenasie Koncepea ta Kary si alan) 2 pray spolecma Kao Slandynawskich glwnie See) ale owls na pdtv pratt | my Spotecan) inch kraj, w szezegsinode! Wicli} Bryan. ObydwieKoncep- je spoecama gospodarka ryakowa | paistwo dobrabytu ~ = pezyladam pista oplekusezego.Paistwo stra se w nich soworzyé wank rownyeh Ene dla wsoythich obywatch w kraj | reliowa sasady sprawieivose fpolezne) metodam ie padwazajeyi eaulgospadtki rynKowe). lee eh cope nawizaja do hatalicki) nai spolecans, pode sine vasade spolecme)alpowilzalnsc pata wohee sary jednortek Naley jedrak odkrestie,2e warost wjdatw socalnyeh 2aczal si tana Ww kuch zachodnchnlewspétmicmy do Kozel spoleeanyeh.Pojwiaice si Ww rezlace zaprozoniabadstowe, zmunzaj obec hale ready do redo ania yeh wydathéw w tosce oréwowage ans puicenych. To 2 ko |e prowadei do corarsijzych proestow réznych grup zawedowych. Zary- Sowa se w zviazka 2 tym pewien keys honcepet pata opichuczes0, ‘iy ujavni sig w zawgzanizakesuopekuiczsc hoe mie rezyEnacl 250 bran dla. Kryys ten est wyrazomn pzzcanoil mig dow aha. ‘ym ebsarami death wapezesnego passa W serve oxpodark bere spomagania konkarenejnoii prisigborsw | obearem tori soja Sprcezno ta jest zasadiczym prblenem do rorwigzania dla wspalezessep0 LEptalizmn,Siymulowanie niabydnych dla wero gospedaranpo ozezedno- ‘i inwestjet + prondsibirezistwymiga irzymyyania opodatowania na 'umlarkowanym poziomi, a take Kerowania wydaiow budetowych pals rede wszystkim na cele rozwojowe, a nie scale. Playzica spleezma rowadz edna donasitana sig apie ragrazaacych kntymua procesd ‘oewoju. Za wydathamisocjlnyn pacmawia Wig, opez argument moral ostyeanych, prascivdzislanie radyaliracit marojow spoleceych. Slopich 2aangazowania pasta | spenobyjego dnalania na ch dwéch Obearach = ‘ne w niznych krajach, dtego uvaza sig, 2 jest Wiele odmian pospoduks Aapiatissyean) ‘Trae tz podkeslé, 2° jl nawet ma poszezeginych pafsewach spocry- vs ohowinzck tymywaniahezpeczfatwa wewnetrenep spk spol ego, aw ym eel prowadzenia plik spotcene) uicruhowane) na Spa