MATEMATİK ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN

BİREYLERDE MATEMATİK ÖĞRETİMİ

Dr. Nilgün Kirişçi

Bu ders notu Matematik Eğitiminde Teoriler kitabında yer

alan 50. Bölüm Matematik Öğrenme Güçlüğü (Gelişimsel
Diskalkuli) , Mutlu, Y. (2016) temel alınarak hazırlanmıştır.
Matematik Öğrenme Güçlüğü Olan Bireylerde Matematik Öğretimi

➢Özel eğitim kapsamında tam zamanlı kaynaştırma

öğrencisi olarak değerlendirilen matematik öğrenme
güçlüğü yaşayan bireyler, eğitimlerini normal sınıflarda
almakla beraber matematik derslerinde kaynak oda destek
hizmetinden yararlanırlar.
➢ Bireysel Eğitim Programları (BEP) çerçevesinde bireyler
matematik derslerini, kaynak odada uzman bir eğitimciyle
bireysel veya grup olarak yaparlar.

Dr. Nilgün Kirişçi

DİSKALKULİ YAŞAYAN ÖĞRENCİLERE MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE AŞAMALAR

Diskalkuli yaşayan öğrencilere matematik öğretimi, üç adım

doğrultusunda şekillendirilebilir:

1. Diskalkulik öğrenciye eğitsel tanının konulması

Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) yardımıyla öğrencinin öğrenme güçlüğü
yaşadığı matematik alanlarını ve düzeyinin tespit edilmesiyle eğitsel tanının
konulmasını içerir.
2. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı ( BEP ) hazırlanması:
BEP kurulu tarafından içerisinde bulunduğu yıl süresince öğrencinin neleri (uzun ve
kısa süreli amaçların belirlenmesi), nerede, nasıl ve kimlerin desteği ile öğreneceği
bilgilerini içeren eğitsel planın düzenlenmesini içerir.
3. BEP’lerde belirtilen uzun ve kısa süreli amaçlar çerçevesinde Bireyselleştirilmiş
Öğretim Planının ( BÖP) hazırlanması
Dr. Nilgün Kirişçi
DİSKALKULİ YAŞAYAN ÖĞRENCİLERE MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE AŞAMALAR

3. BEP’lerde belirtilen uzun ve kısa süreli amaçlar çerçevesinde

Bireyselleştrilmiş Öğretim Planı ( BÖP)’ün hazırlanması:
Kısa dönemli amaçlar doğrultusunda hazırlanacak günlük planlarda öğretilecek
matematiksel kavram ve becerilerin analiz edilmesi ve uygun öğretimsel
uyarlamaların yapılmasını içerir.
* BÖP için yapılacak uyarlama çerçevesi dört bileşenden oluşur :

Dr. Nilgün Kirişçi

DİSKALKULİ YAŞAYAN ÖĞRENCİLERE MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE AŞAMALAR
BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi
1. Konuya Özgü Talepleri Belirleme
Öğretilecek kavram veya becerinin talep ettiği önkoşul bilgi ve beceriler
belirlenmeli ve öğrencinin bu önkoşul bilgi ve becerilere ne oranda sahip
olduğu değerlendirmeler ile tespit edilmelidir

2. Öğrenciye Özgü Özellikler

Diskalkülil öğrencilerin genel özelliklerinin yanı sıra diskalkulinin alt türleri

olan işlemsel (procedural) güçlükler, anlamsal (semantik) bellek güçlükleri
ve görsel-mekânsal güçlüklerden hangisine veya hangilerine sahip
olduğunun tespit edilmelidir.

Dr. Nilgün Kirişçi

DİSKALKULİ YAŞAYAN ÖĞRENCİLERE MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE AŞAMALAR
BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi

3. Önerilen Uyarlamalar
Dört alanda gerekli ve uygun uyarlama yapılabilir:
I. Öğretim Yönteminde Uyarlamalar : Doğrudan Öğretim Yöntemi ve
Bilişsel Yaklaşım
II. İçerikte Uyarlamalar
III. Materyallerde Uyarlamalar:
IV. Etkinliklerde Uyarlamalar

Dr. Nilgün Kirişçi

BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi
3. Önerilen Uyarlamalar
Öğretim Yönteminde Uyarlamalar
Doğrudan Öğretim: Matematik
derslerinde öğretilmesi planlanan beceri
ve kavramların basamaklandırılarak
öğrenci-öğretmen arasında
yapılandırılmış bir ilişki içerisinde ve
belirli bir hızla yapılmasıdır.
Doğrudan öğretim uygulamasında aşağıda yer alan sekiz
adımın sırasıyla takip edilmesi önerilmektedir (Şahin ve
Akoğlu, 2014).
1. Amaçlar gözlenebilir ve ölçülebilir olarak
tanımlanmalıdır.
2. Farklı durumlarla karşılaşıldığında Uygun problem
çözme stratejileri planlanmalıdır.
3. Ön koşul beceriler gerekli ise öncelikle onlardan
başlanmalıdır.
4. Beceriler uygun bir sıra ile verilmelidir.
5. Öğrenci için gerekli olan beceri türü ile ilgili olan
öğretim işlemi seçilmelidir.
6. Öğretmenin ne söyleyeceği ve ne yapacağı, düzeltme
işlemleri ve öğrenciden beklenen tepkiler planlanmalıdır.
7. Öğrencinin öğrenmekte olduğu ve daha önce öğrenmiş
olduğu becerileri temel alan örnekler seçilmelidir.
8. Çocuğa rehberlikte bulunulmalı ve çocuğun bağımsız
olarak uygulama yapmasına fırsat verilmelidir.
Dr. Nilgün Kirişçi
BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi
3. Önerilen Uyarlamalar
Öğretim Yönteminde Uyarlamalar

Bilişsel Eğitim
Bilişsel eğitimde ise MÖG yaşayan çocuklara düşünce sürecinde değişim
sağlama, öğrenme için stratejiler geliştirebilme ve inisiyatif kullanabilme
yönünde eğitim verilir.
Kendini Yönlendirme Anımsatıcı Sözcük Yöntemi Yapılandırılmış Öğretim:

➢ Kendini yönlendirme yöntemi, ➢ Bu yöntem, matematik öğretiminde ➢ Bu yaklaşımda öğretmen ve

matematik öğretiminde kavram ve
beceri analizi ile basamaklandırılan her
küçük adımda öğrencide farkındalık
oluşturarak onun anlamlı öğrenmesini
sağlamayı amaçlar.
somut materyallerin, işlem
basamaklarının hatırda tutulması
için akronimler gibi hatırlatıcıların,
görsel öğelerin ve müziğin etkili bir
şekilde kullanılarak öğrenilecek
kavram ve becerilerin bellekte
kalıcılığını sağlamayı amaçlar.
öğrenciler konuyu sırayla
birbirlerine öğretirler. Öğrenci
öğretmeni model alarak bilişsel
stratejileri görür ve öğretmenin
gözetiminde dener.

Dr. Nilgün Kirişçi

BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi
3. Önerilen Uyarlamalar
İçerikte Uyarlamalar:
➢ Beceriler ve kavramlar analiz edilerek
küçük basamaklara indirgenebilir.
➢ Kavram ve becerilere dair her bir
kazanım daha küçük alt kazanımlara
ayrılarak daha basit ders içerikleri
oluşturulabilir.
Materyallerde Uyarlamalar:
Bilişsel modeller oluşturmasına yardım edecek uygun
somut materyaller (Cuisenaire çubukları,
abaküsler, onluk taban blokları vb.)
kullanılır. MÖG yaşayan öğrencilere yönelik
hazırlanmış kitaplar ve bilgisayar yazılımları
birer materyal olarak kullanılabilir.
Dr. Nilgün Kirişçi
BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi
3. Önerilen Uyarlamalar

Etkinliklerde uyarlamalar
➢ Konu bağlamında belirlenen uygun materyallerle etkinlikler yapılabilir.
➢ Yapılacak etkinliklerin özellikle diskalkuli yaşayan öğrencilere yönelik hazırlanmış etkinlikler olması sağlanabilir.
Diskalkuli yaşayan öğrencilere yönelik hazırlanmış iki etkinlik örneği;

Dr. Nilgün Kirişçi

DİSKALKULİ YAŞAYAN ÖĞRENCİLERE MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE AŞAMALAR
BÖP İçin Yapılacak Uyarlama Çerçevesi

4. Değerlendirme
Bu aşama;
➢Öğrencinin ne bildiğini, neyi anladığını, nasıl uyguladığını, neyi öğrendiğini,
öğrenme sorunlarına sahip olup olmadığını ve problemleri nasıl yorumlayıp
çözdüğünü açığa çıkarır.
➢Öğrencilerin nelere ilgi duyduklarını, ne hissettiklerini ve nelerin onları motive
ettiğini öğrenme fırsatı da sunar.
➢Formal ve informal değerlendirme araçları ile elde edilen veriler öğretmene
uyarlamanın başarılı olup olmadığını belirlemede yardımcı olurlar.

Dr. Nilgün Kirişçi