SERGIO OSMEŇA NATIONAL HIGH SCHOOL

GRADE 9
EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
QUARTER 1 (Week 6)

Pangalan: ____________________________________________________________________Petsa:________________________
Baitang/Seksyon: __________________________________________Batch_______________Iskor: _______________________
bawat isa na binabahagi ang naiibang kultura at/o mga
Mga Nilalaman (Paksa/Aralin) institusyon.
Lipinang Pampulitika, Prinsipyo ng Subsidiarity at - Ang Lipunan din ay isang pangkat ng mga taong
Prinsipyo ng Pagkakaisa nagtutulungan at nagkakaisa. Mas malawak, isang
Mga Pamantayan sa Pagkatuto ekonomikal, panlipunan at imprastrakturang industriyal
Bakit mahalaga ang pag-iral ng Prinsipyo ng
ang lipunan, na binubuo ng iba’t-ibang uri ng tao.
Subsidiarity at Prinsipyo ng Pagkakaisa?
PAMAYANAN/KOMUNIDAD
Balikan
- Ito ay maaaring isang pangkat ng nag-uugnayang mga
Iyong natutunan ang kahalagahan ng mga
tao, na nabubuhay na magkakalapit, na ang kalapitan
Elemento Ng Kabutihang Panglahat sa unang aralin. Ang
ay ayon sa puwang, oras, o ugnayan.
kabutihang panglahat ay naaayon sa moralidad ng tao
- Ang pamayanan ay pangkaraniwang tumutukoy sa
at Likas na Batas Moral.
isang yunit na panlipunan o pakikipagkapwa na mas
Sa kasalukuyan, paano mo naipakikita ang
malaki kaysa sa isang tahanan, mag-anak, pamamahay
paggalang sa iyong mga magulang o sa mga nakatatanda
(kabahayan) na may pinagsasaluhang karaniwang mga
sa iyo? Nagagawa mo ba ang pagmamano at pagsagot ng
pagpapahalaga at may matibay na samahang
may “po” at “opo”? Paano mo naipakikita na ikaw ay may
panlipunan (kohesyong panlipunan). Ang kataga ay
paggalang sa iyong lipunang kinabibilangan? Sinusunod
maaari ring tumukoy sa pambansang pamayanan o sa
mo ba ang mga alituntunin at mga batas na pinaiiral ng
pandaigdigang pamayanan (pamayanang internasyunal).
ating pamahalaan? Sa anong paraan? Paano ka
Ang pangalawang pangunahing kahulugan ng
nakatutulong sa pagpapalaganap at pagpapanatili ng
pamayanan ay ang pagiging isang pangkat ng mga
kapayapaan? Sa anu-anong paraan mo naipapakita ang
organismo, maaaring ibang hayop na bukod pa sa tao,
mga gawaing ito?
na ma interaksiyon o ugnayan na namumuhay at
Ito ang mga paraan upang mapatunayan mo na
nagsasalo ng isang kapaligirang may populasyon.
iyong isinasaalang-alang ang mga kabutihang panlahat.
BANSA
Suriin
- Bansa (mula sa Sanskrito: ववव [vanśa]) ay isang
Narinig mo na ba ang kasabihang, “Ang tanging
pagkakahating pampulitika ng isang entidad pang-
kailangan upang mapagtagumpayan ang kasamaan ay
heograpiya, isang soberanyang sakop, na mas
ang di-pagkilos ng mga mabubuting tao.” (All that is
karaniwang iniuugnay sa mga kaisipang estado o
necessary for the triumph of evil is that good men do
nasyon at pamahalaan. Ang pormal na pagkikilala bilang
nothing)? Kung minsan, hindi naman sinasadya ng mga
estado ay nangangailangan ng pagganap ng teoryang
tao na wala silang gawin. Maaari ring, hindi lamang nila
konstitutibo ng pagka-estado, na nangangilangan ng
alam kung ano ang papel nila at kung paano sila
isang estado ng pagkilala mula sa ibang mga mas
makatutulong. O kaya naman, akala lang nilang
kinikilala at lehitimong estado upang maging kasapi
mayroon nang ibang gumagawa. Sa takot na makagulo
dito.
pa, lumalayo na lamang sila sa eksena.
PRINSIPYO NG PAGKAKAISA AT SUBSIDIARITY
Sa modyul na ito ay inaasahang masasagot ang
- Ang prinsipyo ng pagkakaisa ay nagbibigay diin sa
mahalagang tanong na: Paano matutugunan o
kabutihang panlahat, tungkulin, kooperasyon, at
makakamit ng tao ang kaniyang pangangailangang
pagkakapantay-pantay. Ito ang mag-aakay sa estado
pangkabuhayan, pangkultura at pangkapayapaan?
upang itaguyod ang kabutihang panlahat kahit na kung
Bakit mahalaga ang pag-iral ng Prinsipyo ng
minsan ay maisakripisyo ang kapakinabangan ng ilang
Subsidiarity at Prinsipyo ng Pagkakaisa?
indibidwal.
- Ang prinsipyo ng subsidiarity ay nagbibigay diin sa
Kung pagpapatakbo ng lipunan ang pag-uusapan, sino
katauhan ng isang indibidwal, karapatan, privacy, at
nga ba ang dapat manguna dito? Ano ba ang inaasahan
kalayaan. Ito ang mag-aakay sa estado na igalang at
sa iyo bilang mabuting mamamayan? Ano ba ang
pangalagaan ang mga likas na karapatan ng bawat
inaasahan ng taumbayan sa pamahalaan?
indibidwal at ng pamilya na naaayon sa kabutihang
panlahat. Dagdag pa niya, mahalagang panatilihin ang
PAMILYA
balanse ng dalawang ito upang higit na mabigyang
- Pangunahing yunit ng lipunan - Lipon ng dalawa o
pansin ang pagkakamit ng kabutihang panlahat at
higit pa sa dalawang tao na magkaugnay sa dugo, sa
pagkilala sa dignidad ng tao.
bisa ng sakramento ng kasal o sa pamamagitan ng pag-
aampon o paninirahan sa isang tirahan.
PANUTO. Piliin ang titik ng may tamang kahulugan na
nasa kahon at isulat sa patlang ng bawat aytem.
PAARALAN
a. Paaralan c. Pamayanan e. Lipunan
- Isang organisasyon, institusyon o lugar kung saan b. Prinsipyo ng subsidiarity d. Bansa f. Pamilya
hinuhubog at nililinang ang kaisipang moral, pisikal at
spirituwal ng mga mag-aaral. ____1. Lipon ng dalawa o higit pa sa dalawang tao na
magkaugnay sa dugo, sa bisa ng sakramento ng kasal o
LIPUNAN sa pamamagitan ng pag-aampon o paninirahan sa isang
- Isang pangkat ng mga tao na binibigyan ng katangian o tirahan.
paglalarawan sa mga huwaran ng mga pagkakaugnay ng
____2. Nagbibigay diin sa katauhan ng isang indibidwal, c. pagmamahalan d. katalinuhan
karapatan, privacy, at kalayaan. 9. Alin ang higit na mahalaga sa lahat kapag lipunan
____3. Isang organisasyon, institusyon o lugar kung ang pinag-uusapan?
saan hinuhubog at nililinang ang kaisipang moral, a. kabuuan ng dignidad
pisikal at spiritual ng mga mag-aaral. b. kabutihang-panlahat
____4. Isang pagkakahating pampolitika ng isang c. kaangkupan sa iba
entidad pang-heograpiya, isang soberanyang sakop, na d. may takot sa batas
mas karaniwang kumakabit sa mga kaisipang estado o
nasyon at pamahalaan. 10. Bilang isang mag-aaral, ano ang iyong tungkulin
____5. Isang pangkat ng mga tao na binibigyan ng para sa mga Out of School Youth?
katangian o paglalarawan sa mga huwaran ng mga a. Hikayatin silang mag-aral sa pamamagitan ng ALS
pagkakaugnay ng bawat isa na binabahagi ang naiibang program.
kultura at/o mga institusyon b. Imungkahi sa kanila na makilahok sa panlipunang
protesta.
PANUTO: Basahing mabuti ang bawat pangugusap at c. Hikayating mag apply ng trabaho sa ibang bansa.
unawain ang tanong. Piliin ang pinaka-angkop na sagot
at isulat at bilugan ang titik. d. I-suggest na makilahok sa pang komunidad na
gawain.
1. Ano ang prinsipyo ng subsidiarity?
a. ang pagtulong sa paaralan
b. ang pagpatayo ng mga pampublikong gusali
c. ang pag kupkop sa mga dukha
d. ang pagtulong ng pamahalaan sa pamayanan REFLEKSYON:________________________________________
________________________________________________________
2. Bakit tinaguriang mas higit pa sa kayamanan at ________________________________________________________
salapi ang lipunan? ________________________________________________________
a. Ito’y dahil sa natatanging nakabaon na mga ginto sa _________________________
mga lupain.
b. Ang mga tao ang siyang nagbigay buhay sa
panlipunang pagkakaisa. Lagda ng Magulang:_____________________
c. Nakasalalay ang adhikaing pang ekonomiya sa
katatagan ng pagkakaisa. Manunulat:
d. Adhikaing moral ang nagbigay buhay sa malakas na CHITO R. PACETE
lipunan. AP/EsP Teacher
Tagasuri:
3. Ano ang tawag sa pinakamaliit na yunit ng
komunidad? MIRALYN TERESE MITZI V. CALIBO
Head Teacher I
a. pamilya b. simbahan
c. paaralan d. bansa LINDY P. VILLANUEVA
Head Teacher IV
4. Paano makatutulong ang institusyong paaralan sa
paghubog ng moral sa mga kabataan? Inaprubahan ni:
a. Hikayating sumali sa mga paligsahang lokal. DR. GERARDO R. MONTILLA JR.
b. Magsagawa ng mga adbokasiyang naglalayon sa School Principal IV/PICD
positibong pananaw sa buhay.
c. Gabayan na mag-aral sa semenaryo.
d. Hubugin ang mga mag-aaral para sa pampolitikang
adhikain.

5. Alin sa mga salita ang nagpapakita sa tunay na

kahulugan ng pamayanan?
a. institusyong pinapairal ng batas
b. Institusyong binubuo ng prinsipyong pulitikal
c. isang pangkat na nag-uugnayang tao
d. isang pinaka importanteng institusyon sa lipunan

6. Alin sa mga sumusunod ang hindi masasabing

katuwang sa lipunan?
a. paaralan b. pamilya
c. bahay-aliwan d. simbahan

7. Paano mo masasabi na ikaw ay isang mabuting

kasapi ng lipunan? Iniisip ang _________.
a. kabutihan para sa sarili
b. kabutihan para sa iba
c. kakainin sa susunod na araw
d. maka-mundong Gawain

8. Anong dahilan kung manatiling buo ang isang

samahan? Mayroon silang ____________.
a. kontribusyon b. gampanin