Professional Documents
Culture Documents
CW 6 Modele Masowej Obslugi
CW 6 Modele Masowej Obslugi
CW 6 Modele Masowej Obslugi
Cechy charakterystyczne:
przybycie ludzi lub obiektów wymagających obsługi
oczekiwanie na obsługę, gdy człowiek lub urządzenie świadczące
usługę jest zajęte
24.05.2022 2
Zastosowania
Firma użytkująca wiele podobnych urządzeń obsługi musi określić:
liczbę kas w dużym samoobsługowym sklepie spożywczym
liczbę stanowisk obsługi klientów w każdym z lokalnych oddziałów dużego
banku
liczbę pomp i stanowisk obsługi w każdej ze stacji benzynowych należących
do dużego koncernu naftowego
Firma podejmuje decyzję inwestycyjną dotyczącą:
liczby i pojemności wind, które powinny być zainstalowane w dużym
biurowcu
liczby pieców w hucie żelaza
liczby pasów startowych na lotnisku
24.05.2022 3
System masowej obsługi - charakterystyka
strumień wejściowy
jest określony przez:
rozkład prawdopodobieństwa długości okresów czasu między kolejnymi
zgłoszeniami
liczbę jednocześnie pojawiających się zgłoszeń
może zależeć od funkcjonowania systemu obsługi:
klient nie może dołączyć do kolejki, ponieważ nie ma dla niego miejsca
system obsługi
opisuje kolejność, w jakiej obsługiwani są zgłaszający się klienci, np.:
pierwszy w kolejności zgłoszeń - pierwszy obsłużony
ostatni w kolejności zgłoszeń - pierwszy obsłużony (winda z pasażerami jadącymi
na parter)
urządzenia obsługi
są scharakteryzowane przez
rozkład prawdopodobieństwa czasu obsługi
liczbę i konfigurację stanowisk obsługi (stanowiska pracujące równolegle (osobna
kolejka przed każdym ze stanowisk lub wspólna kolejka do wszystkich stanowisk),
stanowiska ustawione szeregowo)
24.05.2022 4
Rozkład prawdopodobieństwa długości okresów
między kolejnymi zgłoszeniami
Założenie: długości przedziałów czasu między zgłoszeniami są
niezależne i mają jednakowe rozkłady prawdopodobieństwa opisane za
pomocą ciągłej funkcji gęstości
Np. jeżeli
jednostka czasu – godzina
przeciętna liczba zgłoszeń w ciągu godziny λ = 3
to średni czas między zgłoszeniami 1/λ = 1/3 godziny = 20 minut
24.05.2022 5
Strumień prosty
24.05.2022 6
Rozkład wykładniczy
f(t) 5
4.5
f(t) = λe-λt 4
3.5
2.5
1.5
0.5
0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35
10 t
24.05.2022 7
Rozkład wykładniczy - brak pamięci
Założenie: t = 0 reprezentuje punkt wyjściowy systemu w czasie
Wtedy: prawdopodobieństwo, że w przedziale (0, T) nie nastąpi żadne
zgłoszenie = prawdopodobieństwo, że pierwsze zgłoszenie nastąpi po
czasie T:
∞ ∞ ∞
P(t≥T) = ∫ λe-λt dt = λ ∫ (e-λ)t dt = λ (e-λt)/(ln e-λ)| =
T T T
∞
-e-λt| = - e-λ∞ + e-λT = e-λT
T
Warunkowe prawdopodobieństwo, że w przedziale (0, T+ h) nie wystąpi
żadne zgłoszenie pod warunkiem, że żadne zgłoszenie nie wystąpi w
przedziale (0, T):
P(t≥T+h) / P(t≥T) = e-λ(T+h) / e-λT = e-λh = P(t≥h)
zależy tylko od h -> prawdopodobieństwo, że w przedziale (T, T+ h)
nie wystąpi żadne zgłoszenie jest jednakowe, niezależnie od tego, czy w
przedziale (O, T) wystąpiło zgłoszenie czy też nie
2009 8
Rozkład Poissona
24.05.2022 9
Przykład
Przywołujemy taksówkę. Przeciętnie co 1 minutę przejeżdża
pusta taksówka -> wartość oczekiwana długości przedziału
czasu między zgłoszeniami 1/λ = 1 minuta
Rozpoczynamy łapanie taksówki w dowolnym momencie
Jeżeli taksówki przejeżdżają dokładnie co 1 minutę -> będziemy
przeciętnie czekać 30 sekund (czas oczekiwania na pierwsze
zgłoszenie)
Jeżeli występuje zmienność długości okresów między przejazdami ->
będziemy przeciętnie czekać dłużej niż 30 sekund
Załóżmy:
λ = 3 zgłoszenia na godzinę (przeciętny czas między zgłoszeniami
1/λ = 1/3 godz. = 20 min.)
Jeżeli wariancja długości okresów między kolejnymi
zgłoszeniami = 0 -> przeciętny czas oczekiwania na
pierwsze zgłoszenie = ½·20 = 10min.
Jeżeli rozkład czasu między kolejnymi zgłoszeniami jest
wykładniczy -> wariancja = 1/ λ2 -> przeciętny czas
oczekiwania na pierwsze zgłoszenie = ½ (1/λ + λ · 1/ λ2 )=
½ · 2/λ = 1/λ = 20 min.
24.05.2022 11
Rozkład prawdopodobieństwa czasu obsługi
Założenie: dla danego stanowiska obsługi kolejne czasy obsługi mają
jednakowe i niezależne od siebie rozkłady prawdopodobieństwa opisane
za pomocą ciągłej funkcji gęstości
Np. jeżeli
jednostka czasu – godzina
przeciętna liczba zgłoszeń obsłużonych w ciągu 1 godziny μ = 4
to średni czas obsługi 1/ μ = 1/4 godziny = 15 minut
24.05.2022 12
Modele systemów masowej obsługi - (M/M/1)
(M/M/1) – system obsługi z jednym stanowiskiem, strumieniem
zgłoszeń Poissona i wykładniczym czasem obsługi
kolejka
zgłoszenia
Stanowisko
obsługi
ρ=λ/μ < 1
ρ – intensywność ruchu
λ – intensywność strumienia zgłoszeń
μ – intensywność obsługi
24.05.2022 13
Charakterystyki operacyjne dla systemu (M/M/1)
prawdopodobieństwo, że w Π0 = 1− ρ
systemie nie ma żadnego zgłoszenia
średnia długość kolejki Lq = ρ2
1− ρ
średnia liczba zgłoszeń w systemie L = ρ
1− ρ
średni czas oczekiwania w kolejce Wq = ρ
µ (1 − ρ )
średni czas przebywania zgłoszenia W = 1
w systemie
µ (1 − ρ )
Prawo Littlea'a
L = λ⋅W Lq = λ ⋅Wq
24.05.2022 14
System z kolejką o ograniczonej długości
24.05.2022 15
Zadanie 1
1. Dany jest system obsługi (M/M/1), średnio w ciągu godziny przybywa 12 zgłoszeń, średni czas
obsługi wynosi 4 minuty. Wyznaczyć charakterystyki operacyjne systemu.
Intensywność obsługi:
.
Średnia liczba zgłoszeń w kolejce: .
.
.
Średnia liczba zgłoszeń w systemie:
.
24.05.2022 16
Zadanie 1, cd
2. Przy założeniu, że pojemność bufora na wejściu do systemu wynosi 2, wyznaczyć procent
zgłoszeń, które nie zostaną obsłużone.
! .
%. % zgłoszeń nie zostanie obslużonych
∑ #! . $ . $ . $ .
3. Zakładając, że czas między kolejnymi zgłoszeniami oraz czas obsługi są stałe i wynoszą
odpowiednio 5 min i 4 min, wyznaczyć średni czas przebywania zgłoszenia w kolejce i w
systemie, a także średnią liczbę zgłoszeń w kolejce i w systemie.
5 10 15 20
Z prawa Little’a: , .
24.05.2022 17
Modele systemów masowej obsługi - (M/M/c)
stanowisko 1
zgłoszenia
stanowisko 2
stanowisko 3
24.05.2022 18
Charakterystyki operacyjne dla systemu (M/M/c)
intensywność ruchu ρ = λ cµ
prawdopodobieństwo, że w systemie Π 0 = −1
(cρ ) c
c −1 (cρ )
n
nie ma żadnego zgłoszenia
ρ
+ n =0 n!
c! (1 − )
średnia długość kolejki Lq = ρ (cρ )c Π 0
c!(1 − ρ ) 2
średnia liczba zgłoszeń w systemie L = λ
Lq +
µ
średni czas oczekiwania w kolejce Wq = (cρ )c Π 0
c!cµ (1 − ρ ) 2
średni czas przebywania zgłoszenia w W = 1
systemie Wq +
µ
Prawo Littlea'a
L = λ⋅W Lq = λ ⋅Wq
24.05.2022 19
Dokonać analizy kolejek w myjni samochodów, gdzie funkcjonują 2 stanowiska obsługi. Każde stanowisko może
umyć 5 samochodów w ciągu godziny. Obserwowana intensywność ruchu jest zróżnicowana w poszczególnych
dniach tygodnia i w sobotę jest zdecydowanie wyższa niż w pozostałe dni. W sobotę do myjni przybywają średnio
w ciągu 30 minut 4 samochody, w pozostałe dni 2 samochody co pół godziny.
a) Ocenić wykorzystanie stanowisk w ciągu tygodnia i w soboty Zadanie 2
b) Jaką formę organizacji pracy należy przyjąć od niedzieli do piątku włącznie?
c) Wyznaczyć przeciętną liczbę samochodów w kolejce po reorganizacji.
'( )* ó,
Intesywność obsługi jednego stanowiska:
ę
Po reorganizacji (zmniejszenie
liczby stanowisk o 1)
Przed reorganizacją w dni powszednie:
7
∗ . ∗ . ∗ .
gdzie 4 8 8 6 0.43
∗ ∗ 7 . ! !