WPISZ SWÓJ KOD

Dolnośląski Konkurs Fizyczny ETAP POWIATOWY

zDolny Ślązak 19 listopada 2019 r.
dla uczniów szkół podstawowych godz. 13.30
w roku szkolnym 2019/2020
czas trwania 60 minut
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu • Dolnośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu

1. Zakreśl znakiem X właściwą odpowiedź. W zadaniach jest tylko jedna poprawna odpowiedź.
2. W razie pomyłki, otocz błędnie zaznaczoną odpowiedź kółkiem i jeszcze raz zaznacz poprawną odpowiedź.
3. W zadaniach otwartych należy uzupełnić odpowiedzi zgodnie z instrukcją podaną w treści zadań.
4. Odpowiedzi z zadań od 1 do 10 przenieś do tabelek. Podczas rozwiązywania zadań nie możesz używać
kalkulatora.
5. Za każdą poprawną odpowiedź w zadaniach zamkniętych można otrzymać 1 punkt, w pozostałych zadaniach
liczba punktów możliwych do zdobycia została zapisana w nawiasach przy treści zadania. Maksymalna liczba
punktów wynosi 30.

Powodzenia!

Suma punktów ____________

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

A 1. …… A A A A
A ………………… A. …………………
B B B B B
……………………… 2. …… …… ……
C C C C C
B. ………………… B. …………………
D 3. …… D D D

11 12 13 14 15

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2019/2020, FIZYKA – etap powiatowy

1
 WPISZ SWÓJ KOD
CZĘŚĆ I
Wybierz i zaznacz poprawną odpowiedź w zadaniach zamkniętych i wykonaj polecenia w innych zadaniach.
Odpowiedzi przenieś do tabeli.

1. Dwa baloniki o identycznych rozmiarach wykonane z takiego samego materiału naelektryzowano tak, że
każdy z nich uzyskał ładunek dodatni. Następnie zawieszono je obok siebie na izolowanych nitkach
zamocowanych w odległości nieznacznie większej niż suma promieni balonów. Wskaż prawidłowe dokończenie
zadania. (0-1)
Baloniki te
A. nie zmienią swojego początkowego położenia. C. odepchną się i pozostaną w spoczynku.
B. będą na zmianę przyciągać się i odpychać. D. przyciągną się i połączą.

2. Uzupełnij poniższe zdanie o słowa określające nazwy zjawisk fizycznych tak, aby były poprawne i zgodne
z I zasadą dynamiki Newtona. (0-1)
Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub działające siły się równoważą to pozostaje ono w spoczynku lub porusza się
………………………………………………… .

Tekst do zadań nr 3 i 11.

W bolidach Formuły 1, oprócz siły ciężkości, na samochód działa siła aerodynamiczna. Siła ta generowana jest tak
samo, jak siła nośna działająca w samolocie. W odróżnieniu jednak od samolotu siła aerodynamiczna
w samochodzie zwrócona jest ku dołowi, dociskając samochód do podłoża. Stąd określenie ,,docisku” (ang.
downforce) tak popularne w tym sporcie.
Docisk aerodynamiczny samochodu generowany jest za pomocą wielu elementów aerodynamicznych, z których
największą rolę odgrywają trzy: skrzydło przednie (ok. 30% docisku), skrzydło tylne (ok. 30–35% docisku) i dyfuzor
(20–40% docisku). (…) Model tarcia ze stałym naciskiem w Formule 1 jest niewłaściwy, chociażby ze względu na
obecność siły aerodynamicznej. Jednak nie tylko ta siła zmienia obciążenie kół samochodu. Zmienia się ono
również podczas manewrowania samochodem: podczas przyspieszania, zwiększa się nacisk na tylną oś; podczas
hamowania – zwiększa się nacisk na oś przednią.
za: Przemysław Borys, Fizyka Formuły 1, Foton 105, Lato 2009

3. Na podstawie informacji zawartych w tekście i swojej wiedzy oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, gdy jest fałszywe. (0-3)
Siła aerodynamiczna w bolidzie Formuły 1 i samolocie poruszających się w tą samą stronę ma ten P F
1.
sam zwrot.
2. Dyfuzor jest elementem bolidu Formuły 1 zwiększającym ciężar pojazdu podczas ruchu. P F
Samochody z napędem na tylną oś efektywniej przyspieszają od samochodów z napędem na oś P F
3.
przednią.

4. Wyróżniamy trzy sposoby elektryzowania ciał: przez pocieranie, przez dotyk, przez wpływ. Wskaż prawidłowe
dokończenie zdania. (0-1)
Elektryzowanie ciał przez dotyk polega na
A. przepływie elektronów między ciałami. C. przepływie protonów między ciałami.
B. przepływie neutronów między ciałami. D. przepływie jonów między ciałami.

5. W niewielkiej odległości od siebie umieszczono w prostej linii trzy identyczne magnesy sztabkowe A, B i C
w sposób przedstawiony na rysunków. Wskaż nieprawidłowe dokończenie zdania. (0-1)

A B C

W takiej sytuacji
A. magnesy A i C odpychają się. C. magnesy B i C odpychają się. B. magnesy A i B odpychają się.

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2019/2020, FIZYKA – etap powiatowy

2
 WPISZ SWÓJ KOD

6. Kelwin to podstawowa jednostka temperatury w międzynarodowym układzie jednostek SI. Wskaż

prawidłowe dokończenie zdania. (0-1)
Z dokładnością do 3 cyfr znaczących temperaturze -11oC w skali Kelwina odpowiada:
A. 284 K. B. 272 K. C. 254 K. D. 262 K.

7. Uzupełnij poniższe zdanie o słowa określające nazwy wielkości fizycznych tak, aby były poprawne i zgodne
z prawem Pascala. (0-2)
Ciśnienie gazu zawartego w zamkniętym nadmuchanym balonie jest A. ………………………… w każdym miejscu
wewnątrz balonu. W momencie otwarcia zaworu zamykającego balon ciśnienie wewnątrz B. …………………………… do
ciśnienia na zewnątrz.
8. Zaznacz właściwe dokończenie zdania wybrane spośród wariantów A–C oraz jego poprawne
uzasadnienie wybrane spośród wariantów 1.–3. (0-1)
Podczas ogrzewania wody o temperaturze początkowej 90 °C znajdującej się w otwartym naczyniu, w warunkach
normalnych, jej temperatura będzie
A. rosła 1. woda osiągnie temperaturę wrzenia.
woda osiągnie temperaturę wrzenia i część
B. pozostawała stała aż do chwili, w której 2.
objętości wody wyparuje.
C. malała 3. cała objętość wody wyparuje.

9. W aucie, poruszającym się względem drogi ruchem jednostajnym dziecko upuściło kanapkę, która swobodnie
spadała na podłogę. Wskaż zdanie fałszywe. (0-1)
A. Tor ruchu kanapki podczas spadania rejestrowany przez obserwatora wewnątrz auta był prostoliniowy.
B. Tor ruchu kanapki podczas spadania rejestrowany przez obserwatora na drodze był krzywoliniowy.
C. Podczas spadania kanapka poruszała się względem pojazdu ruchem jednostajnie przyspieszonym.
D. Podczas spadania kanapka poruszała się względem drogi ruchem jednostajnym.

10. Uzupełnij poniższe zdanie o słowa określające nazwy wielkości fizycznych tak, aby były poprawne. (0-2)

Amper jest jednostką A. ………………………………, a Volt jednostką B. ………………………………… .

CZĘŚĆ II
Przeczytaj uważnie zadania i rozwiąż je w miejscu pod tekstem. Pamiętaj o zapisaniu wszystkich obliczeń. Nie
przenoś wyników do tabelki, służy ona do wpisania punktów przez sprawdzających.

11. Pewien bolid Formuły 1 wraz z kierowcą ma masę 750 kg. Podczas jazdy stwierdzono, że całkowita siła z jaką
bolid naciska na powierzchnię toru wynosi 12 kN. Wiedząc, że skrzydło przednie i tylne są źródłem 70% siły
docisku, oblicz wartość siły aerodynamicznej generowanej przez pozostałe elementy pojazdu. Do obliczeń przyjmij
wartość przyspieszenia grawitacyjnego 10 m/s2 . (0-4)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2019/2020, FIZYKA – etap powiatowy

3
 WPISZ SWÓJ KOD

12. Przez żarówkę elektryczną o napięciu zasilania 12 V płynie prąd o natężeniu 3,0 A w wyniku czego w każdej
sekundzie emitowane jest światło unoszące energię równą 32 J. Oblicz sprawność tego źródła światła przyjmując,
że pozostała energia jest emitowana w postaci ciepła, wynik zapisz z dokładnością do dwóch cyfr znaczących.
(0-2)

13. Na skrzynię o masie 100 kg działają siły tak, jak pokazuje to rysunek. Skrzynia porusza się ruchem jednostajnie
przyspieszonym z przyspieszeniem a. Oblicz wartość tego przyspieszenia, zapisz wynik z dokładnością do dwóch
cyfr znaczących. (0-2)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2019/2020, FIZYKA – etap powiatowy

4
 WPISZ SWÓJ KOD

14. Wykres przedstawia zależność ciśnienia hydrostatycznego p od głębokości zanurzenia l w pewnej cieczy
o gęstości d. Korzystając z danych na wykresie oraz wiedząc, że wartość przyspieszenia ziemskiego g = 10 m/s2 ,
oblicz gęstość cieczy. Wynik wyraź w kg/m3. (0-4)

Na podstawie uzyskanego wyniku obliczeń i danych

z tabeli poniżej, wpisz w miejsce kropek poprawną
odpowiedź.

Cieczą, dla której sporządzono wykres, jest

…………………………………..

Nazwa cieczy mleko woda oliwa nafta

Gęstość d [kg/m3] 1030 1000 920 800
Źródło: http://fizyka.edu.pl/gestosc-substancji/

15. Samochód osobowy podniesiono za pomocą podnośnika hydraulicznego działając siłą F1 o wartości 2000 N na
mniejszy tłok. Pole powierzchni tłoka, na którym znajduje się samochód jest 6 razy większe od pola powierzchni
tłoka, na które naciska zewnętrzna siła F1. Schematyczny rysunek pokazuje tylko siły F1 i F2 działające na tłoki
podnośnika. Powołując się na prawo Pascala, oblicz wartość maksymalnej siły F2 z jaką podniesiono samochód.
Dorysuj pozostałe siły działające na oba tłoki, gdy podnośnik jest nieruchomy. (0-4)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2019/2020, FIZYKA – etap powiatowy

5
 WPISZ SWÓJ KOD

BRUDNOPIS
(ZAPISY W BRUDNOPISIE NIE BĘDĄ SPRAWDZANE)

Wojewódzka Komisja Konkursowa, zDolny Ślązak 2019/2020, FIZYKA – etap powiatowy

6