1.

Opdracht: niveaugebonden vragen

Deze opdracht focust op het regelgevend kader in het gewoon basisonderwijs.

Enkele nuttige informatiebronnen:

 Decreten

Decreet basisonderwijs

 Besluiten:

‘Besluit van de Vlaamse Regering tot organisatie van het schooljaar in het basisonderwijs en in het deeltijds
onderwijs georganiseerd, erkend of gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap’

‘Besluit van de Vlaamse regering betreffende de opdracht van het personeel in het basisonderwijs.’

 Omzendbrieven:

‘Inschrijvingsrecht en aanmeldingsprocedure in het basisonderwijs’ (BaO/2012/01)

‘Afwezigheden van leerlingen in het basisonderwijs’ (BaO/2002/11)

‘Personeelsformatie Scholen in het Gewoon Basisonderwijs’ (BaO/2005/09)

‘Toelatingsvoorwaarden leerlingen in het gewoon basisonderwijs’ (BaO/2001/10 )

‘Programmatie en rationalisatie in het gewoon basisonderwijs’ (BaO/97/10)

‘Het uitreiken van het getuigschrift basisonderwijs’ (BaO/98/11)

Preventieve schorsing, tijdelijke en definitieve uitsluiting van leerlingen in het lager onderwijs vanaf 1
september 2014 (BaO/2014/04)

‘Tijdelijk Onderwijs aan huis (TOAH), Permanent Onderwijs aan Huis (POAH) en vrijstelling van leerplicht in
het basisonderwijs’ (BaO/97/5)

‘Synchroon internetonderwijs’ (NO/2015/01)

‘Zittenblijven in het basisonderwijs (Ba0/2014/03)

‘ Ouderlijk gezag in onderwijsaangelegenheden (NO/2005/01)

‘Schoolveranderen in de loop van het schooljaar (BaO/97/12)

‘Prestatieregeling’ (BaO/97/8)

Verlaging van de aanvang van de leerplicht vanaf 1 september 2020’ (BaO/2020/02)

Onderwijsorganisatie en -personeel
bewaard 20.11.2020 1
De besluiten en omzendbrieven zijn te vinden via ‘Edulex - de onderwijswetgeving en omzendbrieven’:
http://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/

 Andere handige websites zijn:

Thema’s A-Z - gids voor schooladministratie:

http://data-onderwijs.vlaanderen.be/a-z/?D=0&S=0&DT=&tid=&DO=7&tchk=1504604992314

GO! pro – kennisplatform voor de GO! professional:

http://pro.g-o.be/

2. Op te lossen vragen
Inschrijvingsrecht en aanmeldingsprocedure

1. Een schoolbestuur dient voor de start van de inschrijvingen de capaciteit voor elk van zijn scholen
te bepalen.
a. Voor welk(e) niveau(s) moet de capaciteit bepaald worden?

Voor het gewoon basisonderwijs moet een schoolbestuur de capaciteit bepalen op volgende
niveaus:

 de school
 de vestigingsplaats;

 het kleuteronderwijs;

 het lager onderwijs.

b. Voor welk(e) niveau(s) mag de capaciteit bepaald worden?

Daarnaast mag een schoolbestuur de capaciteit bepalen op één of beide van volgende niveaus:

 voor het kleuteronderwijs per geboortejaar;

 voor het lager onderwijs per leerjaar.

Een schoolbestuur mag ook een capaciteit bepalen voor:

anderstalige nieuwkomers

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 2
 2. De algemene regel is dat leerlingen chronologisch worden ingeschreven. Op deze chronologie is
echter voor bepaalde leerlingengroepen een afwijking voorzien in de vorm van de
voorrangsregeling. Voor welke groepen gelden deze voorrangsregels?

3. Welke procedure dien je te volgen bij dubbele contingentering?

Het instrument om die sociale mix te realiseren is de dubbele contingentering (=voorrangsperiode voor
indicator- en niet-indicatorleerlingen). Doel van de dubbele contingentering is te komen tot een evenredige
verdeling van indicator- en niet-indicatorleerlingen over de scholen in hetzelfde gebied en/of tot een
weerspiegeling van de buurt.

De dubbele contingentering geldt minstens voor de ‘instroomjaren’ maar mag ook worden
toegepast op elke capaciteit waarvoor het schoolbestuur een registerblad in het inschrijvingsregister
gebruikt (zie 8).

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 3
Een indicatorleerling is een leerling die aan één van deze twee, of aan beide indicatoren voldoet:

□ Het gezin ontving een schooltoelage tijdens het schooljaar vóór het schooljaar waarvoor de leerling
zich inschrijft, of het schooljaar dààrvoor.
□ De moeder heeft géén diploma secundair onderwijs, getuigschrift van het tweede jaar van de derde
graad, of daarmee gelijkgesteld studiebewijs.
Een leerling die aan geen van beide elementen voldoet is een niet-indicatorleerling.

Stap 1: Binnen het LOP worden afspraken gemaakt over de concretisering van de dubbele contingentering

Het LOP houdt in ieder geval rekening met de relatieve aanwezigheid (=% indicator- en niet-
indicatorleerlingen binnen de scholen van (een deelgebied van) het LOP). Ook andere elementen kunnen in
overweging genomen worden bij de bepaling van de contingenten. Doelstelling moet echter altijd zijn te
komen tot sociale mix en segregatie te vermijden of te doorbreken.

Stap 2: Een school bepaalt, op de door het LOP afgesproken manier, binnen haar capaciteit twee
contingenten.

1. het contingent van leerlingen dat beantwoordt aan minstens één indicator (= contingent
indicatorleerlingen);
2. het contingent van leerlingen dat aan geen van beide indicatoren beantwoordt (= contingent niet-
indicatorleerlingen).

Stap 3: Zittende leerlingen en reeds ingeschreven leerlingen per contingent bepalen

De school brengt zittende leerlingen en de leerlingen van de voorgaande voorrangsgroepen (broers/zussen,

kinderen van personeel) onder in het contingent waartoe ze behoren, om het aantal vrije plaatsen per
contingent te bepalen.

Stap.4: Voorrang voor indicator- en niet-indicatorleerlingen

De leerlingen die zich komen inschrijven, worden ingeschreven in het contingent waartoe ze behoren.
Indien een van beide contingenten (bijv. A) bereikt is, kan de school enkel nog leerlingen van het andere
contingent (B) inschrijven. De leerlingen die zich nog komen aanbieden voor het contingent A worden
‘uitgesteld ingeschreven’. Indien er aan het einde van de voorrangsperiode bijvoorbeeld nog 4 plaatsen vrij
zijn in contingent B, kunnen de 4 eerste leerlingen uit contingent A die uitgesteld ingeschreven werden
alsnog definitief worden ingeschreven.

4. Elke leerling heeft een recht op inschrijving in een school of vestigingsplaats van keuze. Dit recht
kent enkele grenzen. In welke gevallen mag (of moet soms) een schoolbestuur de inschrijving van
een leerling weigeren?
 de leerling niet voldoet aan de toelatingsvoorwaarden op de dag van de effectieve instap;

 de inschrijving van de leerling tot doel heeft in dat schooljaar afwisselend naar verschillende
scholen te gaan;

 de capaciteit wordt overschreden;

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 4
  de leerling het lopende schooljaar, het vorige schooljaar of het daaraan voorafgaande
schooljaar definitief werd uitgesloten;

 de capaciteit voor anderstalige nieuwkomers is bereikt;

 de leerling specifieke onderwijsbehoeften heeft

Elk van deze weigeringsgronden is gekoppeld aan voorwaarden waaraan moet worden voldaan
vooraleer de respectieve weigeringsgrond kan worden ingeroepen.

5. Wanneer bij de inschrijvingen de capaciteit bereikt is, kunnen leerlingen enkel nog ingeschreven
worden mits verhoging van de capaciteit. Er zijn echter uitzonderingen hierop.
a. Welke leerlingen mogen in overcapaciteit genomen worden?
 anderstalige nieuwkomers in het gewoon basisonderwijs;

 kinderen die verblijven in een centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning;

 kinderen van dezelfde leefentiteit, als de ouders deze kinderen wensen in te schrijven in
hetzelfde capaciteitsniveau (bijv. tweelingen) en slechts één van de kinderen ingeschreven
kan worden omwille van de capaciteit;

 leerlingen van een school die sluit, op voorwaarde dat:

o het gaat om de enige school van het schoolbestuur, en;

o de school gelegen is in een gemeente waar alle scholen aanmelden (en waar dus
sprake is van capaciteitsdruk), en;

o de sluiting niet kadert in een herstructurering, en;

o alle leerlingen van de betrokken school een plaats in andere scholen aangeboden
wordt; 

 leerlingen in het basisonderwijs die:

o hetzij geplaatst zijn door de jeugdrechter of door een comité voor bijzondere
jeugdzorg;

o hetzij als (semi-)internen verblijven in een (semi-)internaat;

o hetzij opgenomen zijn in een voorziening van residentiële opvang;

 leerlingen in het gewoon basisonderwijs, die beschikken over een verslag dat toegang geeft tot het
buitengewoon onderwijs of tot het volgen van een individueel aangepast curriculum in het gewoon
onderwijs. Dit is een inschrijving onder ontbindende voorwaarde.

b. Welke leerlingen moeten in overcapaciteit genomen worden?

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 5
 Er is slechts één categorie leerlingen die een school niét mag weigeren wanneer de capaciteit reeds
bereikt is:
- voor scholen van het gewoon onderwijs: leerlingen die in het lopende, het vorige of daaraan
voorafgaande schooljaar schoolliepen in de school en na een periode in het buitengewoon onderwijs
terugkeren naar hun vroegere school in het gewoon onderwijs;
- voor scholen van het buitengewoon onderwijs: leerlingen die in het lopende, het vorige of daaraan
voorafgaande schooljaar schoolliepen in de school en na een periode in het gewoon onderwijs
terugkeren naar hun vroegere school in het buitengewoon onderwijs.

Scholen schrijven deze leerlingen terug in, ook als intussen hun capaciteit bereikt is. De bedoeling van
deze maatregel is om schoolbesturen die een engagement aangingen t.a.v. de ouders dat hun kind zou
kunnen terugkeren naar hun school als de integratie in het gewoon of buitengewoon onderwijs niet
zou lukken, in staat te stellen om dit engagement ook na te komen.

Afwezigheden van leerlingen in het basisonderwijs

6. Jesse is 5 jaar maar zit vervroegd in het eerste leerjaar. Welke afwezigheidsregeling geldt er voor
hem?

Alle leerlingen in het lager onderwijs zijn voltijds leerplichtig. Ook de 5-jarigen die vervroegd
ingestapt zijn in het lager onderwijs zijn voltijds leerplichtig. Ze moeten altijd aanwezig,
behalve bij gewettigde afwezigheid.

7. In welke 2 situaties kan de directeur van een school een beslissing kan nemen over het toestaan
van een afwezigheid van een leerling omwille van revalidatie tijdens de lestijden?

a. De afwezigheid in het gewoon of buitengewoon onderwijs omwille van revalidatie

na ziekte of ongeval, en dit gedurende maximaal 150 minuten per week,
verplaatsing inbegrepen.

b. De afwezigheid in het gewoon onderwijs gedurende maximaal 150 minuten per

week, verplaatsing inbegrepen, van leerlingen met een specifieke
onderwijsgerelateerde behoefte waarvoor een handelingsgericht advies is
gegeven als vermeld in artikel 2, 11°, g) van het decreet van 27 april 2018
betreffende de leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs, het secundair
onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding.

8. Een aantal afwezigheden kunnen door de school (de directeur) gewettigd worden. Geef aan binnen
welke categorieën deze afwezigheden onderverdeeld zijn.

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 6
 1. Afwezigheden voor maximaal 6 lestijden per week voor topsport tennis,
zwemmen en gymnastiek  mits toestemming van de directie
2. Afwezigheden voor maximaal 6 lestijden per week voor topsport tennis,
zwemmen en gymnastiek  mits toestemming van de directie (code P)
3. In uitzonderlijke situaties de afwezigheid van kinderen van binnenschippers,
kermis- en circusexploitanten en -artiesten en woonwagenbewoners, om de
ouders te vergezellen tijdens hun verplaatsingen (de zgn. 'trekperiodes') (code P)
4. Afwezigheden omwille van revalidatie tijdens de lestijden (code P in het gewoon
onderwijs; code H in het buitengewoon onderwijs)
5. De afwezigheid in het gewoon of buitengewoon onderwijs omwille van revalidatie
na ziekte of ongeval, en dit gedurende maximaal 150 minuten per week,
verplaatsing inbegrepen.
6. afwezigheid in het gewoon onderwijs gedurende maximaal 150 minuten per
week, verplaatsing inbegrepen, van leerlingen met een specifieke
onderwijsgerelateerde behoefte waarvoor een handelingsgericht advies is
gegeven als vermeld in artikel 2, 11°, g) van het decreet van 27 april 2018
betreffende de leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs, het secundair
onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding.
7. De afwezigheid in het buitengewoon onderwijs gedurende maximaal 250 minuten
per week, verplaatsing inbegrepen.

De personeelsformatie scholen in het gewoon basisonderwijs

9. Elke school ontvangt op basis van het leerlingencijfer via de dienstbrief een lestijdenpakket.
a. Waaruit bestaat volgens de regelgeving de basisomkadering van de school?

De basisomkadering van de school. Deze bestaat uit:

1. de lestijden volgens de schalen,

2. de SES-lestijden,

3. de additionele lestijden volgens de schalen, gebaseerd op de leerling/leerkracht-ratio.

a. Wat zijn aanvullende lestijden?

De aanvullende lestijden kunnen uitsluitend voor hun specifiek doel worden aangewend. Deze regel blijft
ook geldig bij herverdelingen en overdrachten.

aanvullende lestijden:

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 7
  voor godsdienst en/of niet-confessionele zedenleer of voor cultuurbeschouwing,
 voor de opvang van anderstalige nieuwkomers,

 voor de opvang van gewezen anderstalige nieuwkomers.

 Voor aanvangsbegeleiding, beleidsondersteuning en professionalisering

b. Wanneer heeft de school recht op bijkomende lestijden?

Bijkomende lestijden vrijwillige fusie

Als gevolg van een vrijwillige fusie kan een ambt van adjunct-directeur gefinancierd of
gesubsidieerd worden (zie punt 2.2.).

Bovendien kunnen bijkomende lestijden worden toegekend om de eventuele negatieve gevolgen

van een vrijwillige fusie te spreiden in de tijd.

Ook in dit geval geldt de voorwaarde dat de scholen die betrokken zijn bij de fusieoperatie op de
eerste schooldag van februari van het voorgaande schooljaar een leerlingenaantal moeten bereiken
dat ten minste 15% boven de vereiste rationalisatienorm ligt.

Indien meer dan twee scholen betrokken zijn, is het toegelaten dat één van die scholen de
verhoogde norm (=115%) niet bereikt.

1.1.1. Bijkomende lestijden tijdelijk onderwijs aan huis

10. Wat is het verschil tussen herverdeling van lestijden en overdracht van lestijden?

11. Bereken de lestijden volgens de schalen wanneer je op 1 februari in je school 86 kleuters en 143
leerlingen in de lagere school telt. Elke leerling heeft een wegingscoëfficiënt van 1.

12. Welke puntenenveloppes worden toegekend op het niveau van de school, welke op het niveau van
de scholengemeenschap?

Toelatingsvoorwaarden

13. Wie neemt de uiteindelijke beslissing in volgende gevallen:

a. een leerling (°2015) een jaartje vroeger in het lager onderwijs te laten starten?
b. een kleuter een jaartje langer in het kleuteronderwijs te houden?
c. een leerling te laten overzitten in het 3 de leerjaar?
d. een leerling die zijn getuigschrift basisonderwijs behaald heeft toch nog een jaartje in het
6de leerjaar te laten overzitten?
e. om een leerling die 13 jaar is vanuit het 5 de leerjaar naar 1B in het secundair onderwijs te
laten overgaan?

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 8
Preventieve schorsing, tijdelijke en definitieve uitsluiting
14. Bij jou op school is er een kleuter die ondanks alle ondersteuning onhandelbaar is. De school
overweegt om deze kleuter tijdelijk uit te sluiten. Wat dien je te doen?

15. Wat is het wezenlijke verschil in procedure tussen een tijdelijke en een definitieve uitsluiting?

Programmatie en rationalisatie

16. Kan je op dit moment een school met alleen lager onderwijs of alleen kleuteronderwijs oprichten?

17. a. Wat gebeurt er indien een nieuw geprogrammeerde school gedurende de eerste zes
bestaansjaren niet voldoet aan de programmatienorm?
b. Waarom kan deze school geen ‘genadejaar’ inroepen?

Ouderlijk gezag in onderwijsaangelegenheden

18. Verklaar het recht van toezicht ingeval van gescheiden ouders, waarbij één van beiden het exclusief
ouderlijk gezag heeft.

Organisatie van het schooljaar

19. Je wil als school tegemoetkomen aan het drukke leven van de ouders van je kinderen en een nieuw
schoolconcept uitdenken door je schooldag anders in te delen. Je wil de mogelijkheid bieden om je
onderwijstijd voor de leerlingen flexibel te spreiden. Is het mogelijk om een schooldag te
organiseren die aanvangt vanaf 7u00 en kan lopen tot 19u00? Verklaar je antwoord.

Uitreiken van getuigschriften basisonderwijs

20. a. Waarop baseert de klassenraad zich om te beslissen of een leerling het getuigschrift behaalt?
b. Wat als een leerling het getuigschrift basisonderwijs niet behaalt?

Tijdelijk Onderwijs aan huis (TOAH), Permanent Onderwijs aan Huis (POAH) en
vrijstelling van leerplicht in het basisonderwijs en synchroon onderwijs

21. Mohammed, een leerling bij jou op school, werd tijdens de herfstvakantie het slachtoffer van een
verkeersongeval. Door het ongeval moet Mohammed een maand thuis revalideren.
a. Welke ondersteuning kan je Mohammed bieden?
b. Welke stappen dienen ondernomen te worden om deze ondersteuning op te zetten?

Prestatieregeling

22. a. Welke van volgende taken behoren tot de schoolopdracht van een onderwijzer?

o toezicht tijdens de speeltijd

o verbeteren van de toets wiskunde

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 9
 o overleg met de zorgcoördinator
o bijwonen van de personeelsvergadering
o oudercontacten

b. Verklaar de begrippen opdracht, hoofdopdracht en schoolopdracht.

Overdracht van leerlingengegevens bij schoolverandering

23. Sam, een leerlinge van je school verhuist naar een andere gemeente. Haar ouders beslissen om die
reden om Sam bij de start van het nieuwe schooljaar in te schrijven in een andere school voor
gewoon onderwijs. Dit betekent dat er een overdracht moet plaatsvinden van de
leerlingengegevens van Sam.
a. Moet de school voor de overdracht van de leerlingengegevens de toestemming vragen van
de ouders / betrokken personen? Waarom wel/niet?
b. Voor welke gegevens geldt een verplichte overdracht?

Casus
(jouw oplossing voor deze casus gebruik je later ook voor de peer evaluation)

Opdracht

Geef voor de enige correcte casus aan welke de stappen zijn in het proces van de inschrijving onder
ontbindende voorwaarden, welke de verschillende stakeholders zijn en welke rollen ze opnemen, geef
aan hoe de besluitvorming tot stand komt.

Casus 1:

Jonas wordt ingeschreven in een school in mei 2021. De mama geeft aan dat ze het verslag nog niet in haar
bezit heeft maar dat ze dit pas begin september zou ontvangen. De school heeft veel ervaring met het type
waartoe de leerling georiënteerd werd, namelijk basisaanbod. Op basis van deze ervaring doorloopt men
de procedure volgens de verschillende voorgeschreven stappen en komt men tot realisatie van inschrijving.
Er zijn immers geen onredelijke aanpassingen die nodig zijn om Jonas mee te nemen in een individueel
aangepast curriculum.

Casus 2:

Een leerling met een verslag dat toegang geeft tot buitengewoon onderwijs (type 9) dient zich aan in een
school. De school heeft de laatste jaren haar zorgbeleid geoptimaliseerd en sterk ingezet op leerlingen met
kenmerken van en/of de diagnose van een autismespectrumstoornis. De school schrijft de leerling
onverkort in en realiseert de inschrijving onmiddellijk.

Casus 3:

Eva heeft een verslag dat toegang geeft tot het buitengewoon onderwijs (type 2) en wordt onder
ontbindende voorwaarde ingeschreven in basisschool ‘De Biezebaai’. De school hanteert een proefperiode
van 30 dagen en besluit op basis van de observaties dat het niet haalbaar is om Eva te laten participeren

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 10
aan het onderwijs in ‘De Biezebaai’. De school ontbindt de inschrijving en zoekt samen met Eva en haar
ouders naar een alternatief.

Casus 4:

Ilias(verslag type 3) wordt ingeschreven onder ontbindende voorwaarde en volgt de lessen mee in de klas
van zijn leeftijd. Na vier maanden loopt het echt niet meer: Ilias heeft het moeilijk op sociaal – emotioneel
vlak en er is sprake van zowel verbale als fysieke agressie. De school start de procedure ‘inschrijving onder
ontbindende voorwaarde ‘en komt tot ontbinding van de inschrijving.

Casus 5:

Meriam wordt ingeschreven onder ontbindende voorwaarde. De school gaat op basis van het de
onderwijsbehoeften (verslag) na welke aanpassingen er nodig zijn om haar participatie te waarborgen.
Door de motorische beperking van Meriam zijn er een aantal infrastructurele aanpassingen nodig. Deze
blijken financieel onredelijk te zijn. De school besluit na afweging van de aanpassingen dat de aanpassingen
onredelijk zijn en ontbindt de inschrijving.

Casus 6:

Merel (gemotiveerd verslag type basisaanbod) wordt ingeschreven onder ontbindende voorwaarde. De
school gaat na welke aanpassingen er nodig zijn om haar participatie te waarborgen. De school heeft een
advies 3 gekregen omdat het zorgbeleid onvoldoende uitgewerkt is en de opvolging van leerlingen met
specifieke onderwijsbehoeften onvoldoende aanwezig is binnen de school. De school ontbindt de
inschrijving omdat de school op het moment van inschrijving onvoldoende tegemoet kan komen aan de
onderwijsbehoeften en er ook een aantal maatregelen financieel onredelijk zijn. De school ontbindt de
inschrijving.

Blended learning, traject B 2020-2021

bewaard op 20.11.2020 11