Stappengids Excel

Logische functies

Samengesteld door Koen Billiet

 INHOUD
HANDIGE SNELTOETSEN IN EXCEL ......................................................................... 4
FUNCTIES INVOEGEN ............................................................................................ 5
METHODES OM FUNCTIES IN TE VOEGEN ............................................................. 5
METHODE 1: een functie zelf intikken ...................................................................... 5
METHODE 2: een functie invoegen via de functiebibliotheek ................................... 6
METHODE 3: een functie invoegen via de knop FUNCTIE INVOEGEN ............................ 7
FUNCTIES NESTEN ........................................................................................... 8
LOGISCHE FUNCTIES............................................................................................ 10
ALS ........................................................................................................... 10
Wat doet de functie ALS? ....................................................................................... 10
Schematisch ........................................................................................................... 10
Syntax (opbouw) .................................................................................................... 10
Voorbeeld ............................................................................................................... 11
Andere voorbeelden ............................................................................................... 11
Tip .......................................................................................................................... 11
MEERDERE VOORWAARDEN COMBINEREN MET EN EN OF.................................... 12
De logische functies EN en OF ................................................................................ 12
Schematisch ........................................................................................................... 12
Syntax (opbouw) .................................................................................................... 13
Opmerking ............................................................................................................. 13
Voorbeeld 1 ............................................................................................................ 13
Voorbeeld 2 ............................................................................................................ 14
Andere voorbeelden ............................................................................................... 14
EEN GENESTE ALS: EEN ALS IN EEN ALS ........................................................... 15
Wat is een geneste ALS? ........................................................................................ 15
Schematisch ........................................................................................................... 15
Opmerkingen.......................................................................................................... 15
Voorbeeld ............................................................................................................... 16
Andere voorbeelden ............................................................................................... 16
ALS.VOORWAARDEN ............................................................................... 17
Wat doet de functie ALS.VOORWAARDEN? ........................................................... 17
Schematisch ........................................................................................................... 17
Syntax (opbouw) .................................................................................................... 17
Voorbeeld ............................................................................................................... 18
Vergelijk ALS met ALS.VOORWAARDEN ................................................................. 19
Tip .......................................................................................................................... 19
COMPLEXE ALS-STRUCTUREN VERMIJDEN MET VERT.ZOEKEN............................ 20
Wat doet de functie VERT.ZOEKEN? ....................................................................... 20
Schematisch ........................................................................................................... 20

Pagina | 2
 INHOUD
Syntax (opbouw) .................................................................................................... 20
Zoeken met exacte overeenkomst (BENADEREN = ONWAAR)................................ 21
Zoeken bij benadering (BENADEREN = WAAR) ....................................................... 22
Vergelijk ALS met VERT.ZOEKEN............................................................................. 23
Voorbeeld ............................................................................................................... 23
Opmerkingen.......................................................................................................... 24
Jokertekens ............................................................................................................ 24
HORIZ.ZOEKEN......................................................................................... 25
Wat doet de functie HORIZ.ZOEKEN? ..................................................................... 25
Schematisch ........................................................................................................... 25
Syntax (opbouw) .................................................................................................... 25
X.ZOEKEN................................................................................................. 27
Wat doet de functie X.ZOEKEN? ............................................................................. 27
Waarom kiezen voor X.ZOEKEN?............................................................................ 27
Schematisch ........................................................................................................... 27
Syntax (opbouw) .................................................................................................... 27
Voorbeeld ............................................................................................................... 29

Pagina | 3
 HANDIGE SNELTOETSEN IN EXCEL

Handige sneltoetsen in EXCEL

Nieuwe werkmap openen ....................................... CTRL+N
Bestaande werkmap openen................................... CTRL+O
Werkmap opslaan.................................................... CTRL+S
Werkmap sluiten ..................................................... CTRL+W
Werkmap afdrukken ................................................ CTRL+P
Zoeken ..................................................................... CTRL+F
Vervangen................................................................ CTRL+H
Ga naar .................................................................... CTRL+G
Kopiëren .................................................................. CTRL+C
Knippen .................................................................... CTRL+X
Plakken .................................................................... CTRL+V
PLAKKEN SPECIAAL openen .......................................... CTRL+ALT+V
Ongedaan maken..................................................... CTRL+Z
De laatste actie herhalen......................................... CTRL+Y
CELLEN OPMAKEN openen ........................................... CTRL+SHIFT+1
De huidige datum invoeren ..................................... CTRL+;
Schakelen tussen de weergave van celwaarden
of formules in het werkblad. ................................... CTRL+T
Een cel openen ........................................................ F2
Opmerking invoegen ............................................... SHIFT+F2
Een nieuwe regel beginnen in dezelfde cel ............. ALT+ENTER
Een hele kolom selecteren ...................................... CTRL+spatiebalk
Een hele rij selecteren ............................................. SHIFT+spatiebalk
Cellen invoegen ....................................................... CTRL++
Cellen verwijderen................................................... CTRL+-
Kolom/rij invoegen (selecteer de kolom/rij) ........... CTRL++
Kolom/rij verwijderen (selecteer de kolom/rij)....... CTRL+-
AutoSom invoegen .................................................. ALT+=
Grafiek invoegen...................................................... ALT+F1

Pagina | 4
 FUNCTIES INVOEGEN

Functies invoegen
Methodes om functies in te voegen

METHODE 1: een functie zelf intikken

1) Klik op de cel waar de functie komt.

2) Typ het =-teken gevolgd door de eerste letter/letters van de

functie die je zoekt. Gebruik GEEN spaties.

Zodra je de eerste letter(s) intikt, toont EXCEL alle mogelijke

functienamen die met deze letter(s) beginnen.

Klik in de lijst met suggesties op een functienaam om meer uit-

leg over deze functie te krijgen.

3) Dubbelklik in de lijst op de functie die je nodig hebt. Deze ver-

schijnt in de cel.

De syntax van de functie wordt getoond in een pop-upvenster.

4) Bouw de functie verder op door de functieargumenten in te voe-
ren. Gebruik een puntkomma als scheidingsteken.
Of

Klik op de knop FUNCTIE INVOEGEN in de FORMULEBALK om het

venster FUNCTIEARGUMENTEN op te roepen. Bouw de functie met
behulp van dit venster verder op (zie METHODE 2, vanaf stap 3).

5) Druk op ENTER of klik op de knop INVOEREN. Het resultaat van de

functie verschijnt in de cel.

Pagina | 5
 FUNCTIES INVOEGEN
METHODE 2: een functie invoegen via de functiebibliotheek

De functiebibliotheek toont alle beschikbare functies per categorie.

Je kunt deze bibliotheek vinden in het lint op het tabblad FORMULES.

1) Klik op de cel waar de functie komt. Het =-teken hoef je NIET te

typen.
2) Klik op de tab FORMULES. In de groep FUNCTIEBIBLIOTHEEK vind je
alle functiecategorieën. Klik op een categorie (een “boekje”) en
kies de gewenste functie.
De functienaam wordt in de actieve cel overgenomen en het
venster FUNCTIEARGUMENTEN verschijnt.

3) Versleep indien nodig het venster FUNCTIEARGUMENTEN zodat je

gemakkelijker cellen kunt selecteren.

4) Klik in het venster FUNCTIEARGUMENTEN in het eerste invoerveld

om het eerste functieargument op te geven. Onderaan het ven-
ster krijg je aanvullende informatie over dat functieargument.

5) Verklein het venster FUNCTIEARGUMENTEN door rechts van het

eerste vak te klikken op de knop VENSTER SAMENVOUWEN .

6) Selecteer de gewenste cel of het gewenste celbereik (*).

7) Klik op de knop VENSTER UITVOUWEN om het venster FUNCTIE-

ARGUMENTEN volledig weer te geven.
Het eerste functieargument is nu ingevuld.

8) Voer op dezelfde wijze de overige functieargumenten in.

Verplichte functieargumenten worden vetjes weergegeven.
9) Klik op OK om het venster FUNCTIEARGUMENTEN te sluiten.

(*) Functieargumenten zijn niet altijd celverwijzingen.

Pagina | 6
 FUNCTIES INVOEGEN
METHODE 3: een functie invoegen via de knop FUNCTIE INVOEGEN

1) Klik op de cel waar de functie komt.

2) Klik op de knop FUNCTIE INVOEGEN in de formulebalk. Het dia-

loogvenster FUNCTIE INVOEGEN verschijnt.
3) Selecteer in de keuzelijst een categorie en kies in het vak SELEC-
TEER EEN FUNCTIE de gewenste functie.

Of

Geef een trefwoord op in het vak ZOEK EEN FUNCTIE en klik op de

knop ZOEKEN. De zoekresultaten verschijnen in het vak SELECTEER
EEN FUNCTIE. Klik daar op de gewenste functie.

Het venster FUNCTIEARGUMENTEN verschijnt.

4) Versleep indien nodig het venster FUNCTIEARGUMENTEN zodat je

gemakkelijker cellen kunt selecteren.
5) Klik in het venster FUNCTIEARGUMENTEN in het eerste invoerveld
om het eerste functieargument op te geven. Onderaan het ven-
ster krijg je aanvullende informatie over dat functieargument.
6) Verklein het venster FUNCTIEARGUMENTEN door rechts van het
eerste vak te klikken op de knop VENSTER SAMENVOUWEN .
7) Selecteer de gewenste cel of het gewenste celbereik en klik op
VENSTER UITVOUWEN om het venster volledig weer te geven.
8) Voer op dezelfde wijze de overige functieargumenten in. Ver-
plichte functieargumenten worden vetjes weergegeven.
9) Klik op OK om het venster FUNCTIEARGUMENTEN te sluiten.

Pagina | 7
 FUNCTIES INVOEGEN

Functies nesten

Wanneer een functie een andere functie heeft als functieargument,

dan spreken we over geneste functies.

Een voorbeeld van een geneste functie is: =ALS(G2<=60%;"Onvol-

doende";ALS(G2<=70%;"Voldoende";ALS(G2<=80%;"Goed";"Zeer
goed"))). Deze functie bevat een ALS3 in een ALS2 in een ALS1.

Om functies te nesten werk je best met de aanwijsmethode.

Bij het nesten werk je steeds van buiten naar binnen, dus van het
bovenliggende naar het onderliggende niveau.

In het onderstaande stappenplan werken we dit voorbeeld uit:

=ALS(GEMIDDELDE(A2:A10)>=50%;”voldoende”;”onvoldoende”)

1) Selecteer de cel waar de functie komt.

2) Klik op de knop FUNCTIE INVOEGEN in de formulebalk.

Of

Klik in de tab FORMULES in de groep FUNCTIEBIBLIOTHEEK op de knop

FUNCTIE INVOEGEN. Het overeenkomstige venster verschijnt.

3) Zoek en selecteer de gewenste functie in de lijst.

In dit voorbeeld: zoek en selecteer de logische functie ALS.

4) Klik op OK. Het dialoogvenster FUNCTIEARGUMENTEN verschijnt.

5) Klik in het eerste invoerveld om het eerste functieargument in te

voeren. Hier komt de functie van het onderliggende niveau.
In dit voorbeeld: klik in het vak LOGISCHE TEST van het venster
FUNCTIEARGUMENTEN van ALS.

Pagina | 8
 FUNCTIES INVOEGEN
Het naamvak links van de formulebalk is veranderd in een keu-
zelijst met functienamen.

6) Klik op het pijltje om de functielijst te openen.

7) Klik op de gewenste functienaam of klik onderaan de lijst op
MEER FUNCTIES om de gewenste functie te zoeken via het venster
FUNCTIE INVOEGEN.

In dit voorbeeld: zoek en selecteer de functie GEMIDDELDE.

Het venster FUNCTIEARGUMENTEN van de geneste functie ver-

schijnt. In de formulebalk wordt de functie verder opgebouwd.

In dit voorbeeld: =ALS(GEMIDDELDE())

8) Geef de argumenten op voor de onderliggende functie via het

dialoogvenster FUNCTIEARGUMENTEN.
In dit voorbeeld: =ALS(GEMIDDELDE(A2:A10))

9) Ga een niveau naar boven. Klik hiervoor in de functienaam van

de bovenliggende functie in de formulebalk. Het venster FUNCTIE-
ARGUMENTEN past zich aan en toont nu de bovenliggende functie.
Klik in het vak van het functieargument dat je wilt aanvullen.
In dit voorbeeld: klik in de formulebalk op de functienaam ALS.
Het venster FUNCTIEARGUMENTEN past zich aan aan de functie ALS.
Klik in het vak LOGISCHE TEST van het ALS-venster achter de ge-
neste functie GEMIDDELDE(A2:A10) en vul dit aan met “>=50%”.

10) Geef de rest van de functieargumenten in.

In dit voorbeeld: typ in het vak WAARDE ALS WAAR ”voldoende”
en typ in het vak WAARDE ALS ONWAAR ”onvoldoende”.

11) Klik op OK om de functie in te voeren.

Pagina | 9
 LOGISCHE FUNCTIES

Logische functies
ALS

Wat doet de functie ALS?

De ALS-functie voert een logische vergelijking (een logische test) uit

tussen twee waarden. Het resultaat van die vergelijking is WAAR of
ONWAAR. De uitkomst bepaalt wat er verder gebeurt.

Schematisch

Syntax (opbouw)

= ALS ( LOGISCHE TEST ; WAARDE-ALS-WAAR ; WAARDE-ALS-ONWAAR )

De functie ALS is opgebouwd uit 3 verplichte functieargumenten:

» LOGISCHE TEST: een test, waarbij heel vaak een operator (bijvoor-
beeld: =, >, <, >=, <=, <> …) gebruikt wordt.
» WAARDE-ALS-WAAR: bepaalt wat er gebeurt als LOGISCHE TEST
WAAR is.
» WAARDE-ALS-ONWAAR: bepaalt wat er gebeurt als LOGISCHE TEST
ONWAAR is.

Pagina | 10
 LOGISCHE FUNCTIES
Voorbeeld

Wie meer dan 5/10 behaalt, ontvangt per punt een halve euro.

= ALS ( SCORE > 5 ; SCORE * 0,5 ; 0 )

(*) In dit voorbeeld wordt vanuit de E-kolom ("ZAKGELD") verwezen

naar het benoemde bereik "SCORE" (de D-kolom).

Andere voorbeelden

=ALS(C5>C1;"Budget overschreden";"")
geeft de tekst "Budget overschreden" weer als het budget (C5) gro-
ter is dan het opgegeven maximumbudget (C1).

=ALS(Factuurbedrag>Minimumbedrag; Factuurbedrag-Korting;"")
berekent het nieuwe factuurtotaal (= het factuurbedrag - de korting)
wanneer het factuurbedrag een bepaald bedrag overschrijdt. (In dit
voorbeeld werd gewerkt met benoemde bereiken.)

Tip

Omdat tekst in Excel-formules tussen dubbele aanhalingstekens ("")

moet staan, wordt een lege tekenreeks weergegeven als lege dub-
bele aanhalingstekens. In dit geval wordt er niets weergegeven.

Pagina | 11
 LOGISCHE FUNCTIES

Meerdere voorwaarden combineren met EN en OF

De logische functies EN en OF

Gebruik de functies EN en OF in combinatie met ALS om meerdere

voorwaarden tegelijkertijd te testen.

» De functie EN resulteert in WAAR als het resultaat van alle argu-

menten WAAR is en resulteert in ONWAAR als het resultaat van
1 of meer argumenten ONWAAR is.
» De functie OF resulteert in WAAR als het resultaat van 1 van de
argumenten WAAR is en resulteert in ONWAAR als het resultaat
van alle argumenten ONWAAR is.

Schematisch

Pagina | 12
 LOGISCHE FUNCTIES
Syntax (opbouw)

= EN ( LOGISCH1 ; [LOGISCH2] ; ... )

= OF ( LOGISCH1 ; [LOGISCH2] ; ...)

De functie EN/OF heeft 1 verplicht functieargument:

» LOGISCH1: de eerste logische test voor evaluatie. LOGISCH retour-

neert WAAR of ONWAAR.
» LOGISCH2 [Optioneel]: de tweede logische test voor evaluatie. Je
kunt tot 255 logische tests uitvoeren.

Opmerking

LOGISCH bevat vaak een vergelijkingsoperator (=, >, <, >=, <=, <> …).

Voorbeeld 1

Wie ouder is dan 12 jaar en jonger is dan 65 jaar, betaalt € 12.

Wie buiten die leeftijdscategorie valt, betaalt niets.

= ALS ( EN ( LEEFTIJD > 12 ; LEEFTIJD < 65 ) ; 12 ; 0 )

(*) In dit voorbeeld wordt vanuit de D-kolom ("TE BETALEN") verwe-

zen naar het benoemde bereik "LEEFTIJD" (de C-kolom).

Pagina | 13
 LOGISCHE FUNCTIES
Voorbeeld 2

Tot en met de leeftijd van 12 jaar en vanaf de leeftijd van 65 jaar is

de toegang gratis. In het andere geval kost een ticket € 12.

= ALS ( OF ( LEEFTIJD <= 12 ; LEEFTIJD >= 65 ) ; 0 ; 12 )

(*) In dit voorbeeld wordt vanuit de D-kolom ("TE BETALEN") verwe-

zen naar het benoemde bereik "LEEFTIJD" (de C-kolom).

Andere voorbeelden

=ALS ( EN ( F3>3000 ; B3="x" ) ; "x" ; "" )

=ALS ( EN ( B3="x" ; OF ( C3="x" ; D3="x" ) ) ; "x" ; "" )

=ALS ( OF ( EN ( B3="x" ; D3="x" ) ; EN ( C3="x" ; D3="x" ) ) ; "x" ; "" )

In deze voorbeelden wordt een kruisje ("x") getoond wanneer aan

de voorwaarden is voldaan. Op basis daarvan kun je daarna een fil-
tering doorvoeren.

Pagina | 14
 LOGISCHE FUNCTIES

Een geneste ALS: een ALS in een ALS

Wat is een geneste ALS?

We spreken van een geneste ALS als één van de functieargumenten

van een ALS-functie opnieuw een ALS-functie is.

1 ALS-functie biedt 2 mogelijke uitkomsten, een geneste ALS 3, enz.

Schematisch

(*) Zodra een

logische test
WAAR ople-
vert, wordt
de WAARDE_
ALS_ WAAR-
instructie uit-
gevoerd. De
rest van de
functie wordt
genegeerd.

Opmerkingen

» In Excel kun je tot 64 verschillende ALS-functies nesten.

» Met de nieuwe functie ALS.VOORWAARDEN kun je meerdere
geneste ALS-instructies vervangen door één functie.
» De functie VERT.ZOEKEN maakt een complexe geneste ALS-
structuur vaak overbodig.

Pagina | 15
 LOGISCHE FUNCTIES
Voorbeeld

Wie meer dan 8/10 behaalt, krijgt zijn punten in euro’s uitbetaald.
Wie meer dan 5/10 heeft, ontvangt per punt een halve euro.

= ALS ( SCORE > 8 ; SCORE * 1 ; ALS ( SCORE > 5 ; SCORE * 0,5 ; 0 ) )

(*) In dit voorbeeld wordt vanuit de E-kolom ("ZAKGELD") verwezen

naar het benoemde bereik "SCORE" (de D-kolom).

Andere voorbeelden

=ALS(D2>89%;"A";ALS(D2>79%;"B";ALS(D2>69%;"C";ALS(D2>59%;
"D";"F"))))
Wie een score (D2) behaalt van meer dan 89%, krijgt een A. Wie
meer dan 79% heeft, krijgt een B. Meer dan 69%, is een C, meer dan
59%, een D. In alle overige gevallen wordt een F toegekend.

Pagina | 16
 LOGISCHE FUNCTIES

ALS.VOORWAARDEN

Wat doet de functie ALS.VOORWAARDEN?

De functie ALS.VOORWAARDEN controleert één of meer voorwaar-

den en geeft als resultaat de waarde die overeenkomt met de eerste
test die een WAAR oplevert (*).

(*) Zodra een logische test WAAR oplevert, wordt de WAARDE_ALS_

WAAR-instructie uitgevoerd. De rest van de functie wordt gene-
geerd.

Schematisch

Syntax (opbouw)

=ALS.VOORWAARDEN(LOGISCHE_TEST1;WAARDE_ALS_WAAR1;[LOGI-
SCHE_TEST2;WAARDE_ALS_WAAR2]; …)

Pagina | 17
 LOGISCHE FUNCTIES
De functie ALS.VOORWAARDEN heeft deze functieargumenten:

» LOGISCHE_TEST1: de eerste logische test die WAAR of ONWAAR

als resultaat geeft.
» WAARDE_ALS_WAAR1: het resultaat dat moet worden geretour-
neerd als LOGISCHE_TEST1 WAAR oplevert.
» LOGISCHE_TEST2; WAARDE_ALS_WAAR2 [optioneel]: 2e logische test
en waarde.

Voorbeeld

Wie 10/10 behaalt, ont-

vangt 20 euro, wie meer
dan 8/10 behaalt (maar
minder dan 10), krijgt zijn
punten in euro’s.
Wie meer dan 5/10 haalt
(maar minder dan 8), ont-
vangt per punt een halve
euro. Een 5 is 1,25 euro
waard. De overige scores
leveren niets op.

(*) In dit voorbeeld wordt

vanuit de E-kolom ("ZAK-
GELD") verwezen naar het
benoemde bereik
"SCORE" (de D-kolom).

= ALS.VOORWAARDEN ( SCORE=10 ; SCORE*2 ; SCORE>8 ; SCORE*1 ;

SCORE>5 ; SCORE*0,5 ; SCORE=5 ; SCORE*0,25 ; WAAR ; 0 )

Pagina | 18
 LOGISCHE FUNCTIES
Vergelijk ALS met ALS.VOORWAARDEN

Met ALS.VOORWAARDEN kun je meerdere geneste ALS-instructies

vervangen door slechts één functie.

Vergelijk:
=ALS(D2>89%;"A";ALS(D2>79%;"B";ALS(D2>69%;"C";ALS(D2>59%;"D
";"F"))))

Met:
=ALS.VOORWAARDEN(D2>89;"A";D2>79;"B";D2>69;"C";D2>59;"D";
WAAR;"F")

Tip

Geef als laatste LOGISCHE_TEST de waarde "WAAR" op om alle overige

mogelijkheden "op te vangen":

=ALS.VOORWAARDEN(BMI>30;"Ernstig overgewicht"; BMI>25;

"Overgewicht"; BMI>=20;"Gezond gewicht"; WAAR;"Ondergewicht")

(*) WAAR vervangt hier BMI<20.

(*) Omwille van de duidelijkheid werden hier vaste waarden gebruikt

in de functie. Dat doe je beter niet: werk in plaats daarvan met een
verwijzingstabel. Zulke tabellen kun je gemakkelijk wijzigen en je
hoeft de formule niet telkens aan te passen als de voorwaarden ver-
anderen.

Pagina | 19
 LOGISCHE FUNCTIES

Complexe ALS-structuren vermijden met VERT.ZOEKEN

Wat doet de functie VERT.ZOEKEN?

De functie VERT.ZOEKEN (4) zoekt een waarde (1) op in de eerste

kolom van een opzoektabel (2), om de waarde van een cel uit de-
zelfde rij in een andere kolom (3) terug te geven als resultaat.

Schematisch

Syntax (opbouw)

=VERT.ZOEKEN(ZOEKWAARDE;TABELMATRIX;KOLOMINDEX_GETAL;[BENADE-
REN])

De functie VERT.ZOEKEN is opgebouwd uit vier functieargumenten:

» ZOEKWAARDE: een waarde of een verwijzing naar een cel.

De waarde die je wilt opzoeken, moet zich bevinden in de eerste
kolom van de TABELMATRIX.
» TABELMATRIX: het celbereik waarin wordt gezocht naar de ZOEK-
WAARDE en de gezochte waarde.
» KOLOMINDEX_GETAL: het kolomnummer waar de gezochte waarde
staat. De eerste kolom (opzoekkolom) van TABELMATRIX is 1, enz.
» BENADEREN [Optioneel]: gebruik de waarde "ONWAAR" om te
zoeken naar de exacte waarde in de eerste kolom.

Pagina | 20
 LOGISCHE FUNCTIES
Zoeken met exacte overeenkomst (BENADEREN = ONWAAR)

Als BENADEREN ONWAAR is, …

» … dan zoekt Excel naar de waarde in de eerste kolom van de op-

zoektabel die exact overeenkomt met de zoekwaarde. Is de
zoekwaarde niet aanwezig, dan krijg je een foutmelding #N/B.
» …dan maakt het niet uit of de gegevens in de opzoekkolom ge-
sorteerd zijn of niet.
» … en er meerdere overeenkomsten zijn, dan retourneert
VERT.ZOEKEN de eerst gevonden waarde.

Voorbeeld

VERT.ZOEKEN zoekt de zoekwaarde (1) in de eerste kolom van de ta-

belmatrix (2). Als BENADEREN ingesteld is op ONWAAR, dan wordt ge-
zocht naar de waarde die exact overeenkomt met de zoekwaarde
(groene pijl). Is de zoekwaarde gevonden, dan bepaalt KOLOMIN-
DEX_GETAL (3) in welke kolom de te retourneren waarde (4) staat.

= VERT.ZOEKEN ( ZOEKWAARDE ; TABELMATRIX ; KOLOMINDEX ; ON-

WAAR )

=VERT.ZOEKEN(H9;B9:E13;3;ONWAAR)

Pagina | 21
 LOGISCHE FUNCTIES
Zoeken bij benadering (BENADEREN = WAAR)

De functie VERT.ZOEKEN kan ook gebruikt worden in de benade-

ringsmodus, wat inhoudt dat je ook kunt zoeken binnen intervallen
tussen grenswaarden (binnen "categorieën").

Als BENADEREN WAAR is, …

» … dan zoekt Excel in de eerste kolom van de opzoektabel naar

de grootste waarde die niet groter is dan de zoekwaarde en
geeft de waarde van die rij in de opgegeven kolom.
» … dan moeten de gegevens in de eerste kolom van de opzoekta-
bel in stijgende volgorde (oplopend) staan.

Voorbeeld

VERT.ZOEKEN zoekt de zoekwaarde (1) in de eerste kolom van de ta-

belmatrix (2). Als BENADEREN ingesteld is op WAAR of ontbreekt, dan
wordt gezocht naar de grootste waarde die niet groter is dan de
zoekwaarde. Is de zoekwaarde gevonden, dan bepaalt KOLOMIN-
DEX_GETAL (3) in welke kolom de te retourneren waarde (4) staat.

= VERT.ZOEKEN ( ZOEKWAARDE ; TABELMATRIX ; KOLOMINDEX ;

WAAR )

Pagina | 22
 LOGISCHE FUNCTIES
Vergelijk ALS met VERT.ZOEKEN

Het kost veel denkwerk om meerdere ALS-instructies correct uit te

werken en ervoor te zorgen dat de logica ervan klopt. Gebruik in
plaats daarvan VERT.ZOEKEN.

Voorbeeld

In dit voorbeeld krijgt wie een rapportcijfer heeft van 89% (of meer)
een "A". Vanaf 79% krijg je een "B", enzovoort.

Merk het verschil tussen ALS en VERT.ZOEKEN:

VERT.ZOEKEN is hier beter. Je moet dan wel eerst een verwijzingsta-

bel maken:

(*) Verwijzingstabellen zijn overzichtelijk en kunnen heel gemakkelijk

worden bijgewerkt. Bovendien hoef je de formule niet te wijzigen als
de voorwaarden veranderen.

Pagina | 23
 LOGISCHE FUNCTIES
Opmerkingen

» VERT.ZOEKEN zoekt alleen naar rechts: de opzoekwaarde moet

altijd in de meest linkse kolom van de tabelmatrix worden ge-
zocht. Dat betekent dat de kolom met de zoekwaarde altijd links
moet staan van de waarde die je wilt ophalen.

(*) Combineer de functies INDEX en VERGELIJKEN om zowel links

als rechts te zoeken. Ook X.ZOEKEN (nieuw sinds 2020) kan dat
(zie verder).

» Als BENADEREN ONWAAR is en ZOEKWAARDE tekst, kun je jokerte-

kens gebruiken in ZOEKWAARDE.

Jokertekens

De belangrijkste jokertekens zijn het vraagteken (?) en de as-

terisk (*)
* staat voor een willekeurig aantal tekens
? staat voor één letter op die specifieke plaats

Met … vind je …
a?p alp, aap en app
a??p asap
a*p ap, alp, aap, app, asap en aalbessensap
a?p* afpeigeren en alpaca
(*) Als je een vraagteken of een sterretje wilt zoeken, moet je
een tilde (~) voor dat teken typen.

» Het juiste kolomnummer aanduiden in VERT.ZOEKEN (KOLOMIN-

DEX_GETAL) kan bij grote lijsten met veel kolommen best lastig
zijn. Haal daarom het kolomnummer op met de functie VERGE-
LIJKEN. Hiervan bestaat er ook een X-variant: X.VERGELIJKEN.

Pagina | 24
 LOGISCHE FUNCTIES

HORIZ.ZOEKEN

Wat doet de functie HORIZ.ZOEKEN?

De functie HORIZ.ZOEKEN zoekt een waarde (1) in de bovenste rij

van een tabel met waarden (2) en geeft als resultaat (4) de waarde
in dezelfde kolom uit een opgegeven rij (3).

Schematisch

Syntax (opbouw)

=HORIZ.ZOEKEN(ZOEKWAARDE;TABELMATRIX;KOLOMINDEX_GETAL;[BENADE-
REN])

De functie HORIZ.ZOEKEN bestaat uit vier functieargumenten:

» ZOEKWAARDE: de waarde die je wilt opzoeken. Deze moet zich be-

vinden in de eerste rij van de TABELMATRIX.
» TABELMATRIX: de tabel waarin je wilt zoeken.
» KOLOMINDEX_GETAL: het rijnummer waar de gezochte waarde
staat. De eerste rij van TABELMATRIX is 1, enz.
» BEREIK [Optioneel]: gebruik de waarde ONWAAR om te zoeken
naar de exacte waarde in de eerste kolom. Geef je hier WAAR
op, dan wordt, als er geen exacte overeenkomst wordt gevon-
den, de volgende grootste waarde geretourneerd die kleiner is
ZOEKWAARDE.

Pagina | 25
 LOGISCHE FUNCTIES
Als BENADEREN ONWAAR is, …

» dan zoekt Excel naar de waarde in de eerste rij van de opzoekta-

bel die exact overeenkomt met de zoekwaarde. Is de zoek-
waarde niet aanwezig, dan krijg je een foutmelding #N/B.

=HORIZ.ZOEKEN(I8;B7:F8;2;ONWAAR)

Als BENADEREN WAAR is, …

» … dan zoekt Excel in de eerste rij van de opzoektabel naar de

grootste waarde die niet groter is dan de zoekwaarde en geeft
de waarde van die kolom in de opgegeven rij.
» … dan moeten de gegevens in de eerste rij van de opzoektabel
in stijgende volgorde (oplopend) staan.

=HORIZ.ZOEKEN(I18;B7:F8;2;WAAR)

Komt de gezochte waarde (I18) niet in de bovenste rij voor (B7: F7),
dan gaat Excel in die rij naar de waarde die kleiner is (groene lijn) en
vanaf die cel 1 rij omlaag (d.i. de 2e rij van de TABELMATRIX B7:F8).

Pagina | 26
 LOGISCHE FUNCTIES

X.ZOEKEN

Wat doet de functie X.ZOEKEN?

De functie X.ZOEKEN zoekt een waarde (1) op in de opzoekkolom

(2), om de waarde van een cel uit dezelfde rij in een andere kolom
(3) terug te geven (4) als zoekresultaat.

Waarom kiezen voor X.ZOEKEN?

X.ZOEKEN kan zowel gebruikt worden om verticaal als horizontaal te

zoeken. De functie X.ZOEKEN kan foutmeldingen onderdrukken of
een eigen foutmelding geven, kan zoeken naar informatie in kolom-
men links én rechts van de opzoekwaarden, kan meerdere items in
een keer ophalen. Je kan ook zelf de zoekrichting opgeven (een
zoekopdracht vanaf het eerste item, of vanaf het laatste item).

X.ZOEKEN is beschikbaar vanaf Excel 365.

Schematisch

Syntax (opbouw)

=X.ZOEKEN(ZOEKWAARDE;ZOEKEN-MATRIX;MATRIX_RETOURNEREN;[IN-
DIEN_NIET_GEVONDEN];[OVEREENKOMSTMODUS];[ZOEKMODUS])

Pagina | 27
 LOGISCHE FUNCTIES
De functie VERT.ZOEKEN is opgebouwd uit 3 verplichte functieargu-
menten:

» ZOEKWAARDE: geef hier de waarde die je opzoekt of de verwijzing

naar die cel.
» ZOEKEN-MATRIX: definieer hier de kolom waarin je wilt zoeken1.
De zoekmatrix bestaat altijd uit één kolom.
» MATRIX_RETOURNEREN: geef hier één of meer aaneengesloten ko-
lommen op waaruit je de informatie wilt ophalen2.
» INDIEN_NIET_GEVONDEN [Optioneel]: deze waarde wordt getoond
wanneer de ZOEKWAARDE niet wordt gevonden (bijvoorbeeld: "-").
Vul je niets in, dan verschijnt "#N/B" ("NIET BESCHIKBAAR").
» OVEREENKOMSTMODUS [Optioneel]: geef een van de volgende
waarden op:

0 Exacte overeenkomst. Als niets wordt gevonden, wordt

#N/A geretourneerd. Dit is de standaardinstelling.
-1 Als niets wordt gevonden, wordt het volgende kleinere
item geretourneerd.
1 Als niets wordt gevonden, wordt het volgende grotere
item geretourneerd.
2 Overeenkomst met een jokerteken: een vraagteken (?)
vervangt een willekeurig teken, een sterretje (*) ver-
vangt een willekeurige tekenreeks.
In de praktijk wordt meestal gezocht op exacte overeenkomst;
laat dan de parameter OVEREENKOMSTMODUS leeg.

1
X.ZOEKEN verwacht hier een ZOEKEN-MATRIX (d.i. de zoekkolom) in de
vorm van een bereik, bij VERT. en HORIZ.ZOEKEN is dit de TABEL-MATRIX.
2
X.ZOEKEN verwacht hier een celbereik, bij VERT. en HORIZ.ZOEKEN is dit
een getal die de kolom/rij aangeeft waarin de te retourneren waarde staat.

Pagina | 28
 LOGISCHE FUNCTIES
» ZOEKMODUS [Optioneel]: bepaalt in welke volgorde wordt gezocht:

1 Voert een zoekopdracht uit vanaf het eerste item. Dit is

de standaardinstelling.
-1 Voert een omgekeerde zoekopdracht uit vanaf het laat-
ste item.
2 Voert een binaire zoekopdracht uit op basis waarvan
ZOEKEN-MATRIX in oplopende volgorde wordt gesorteerd.
Voorbeeld

X.ZOEKEN: de basis

De functie =X.ZOEKEN(E17;B16:B24;C16:C24;"x";0) in F6, lees je als:

"Zoek naar de waarde van E17 in B16:B24 (ID) en toon op dezelfde

rij, de waarde uit C16:C24 (naam)."

X.ZOEKEN moet hier een exacte overeenkomst vinden (OVEREEN-

KOMSTMODUS = 0). Ook als je voor OVEREENKOMSTMODUS geen waarde
opgeeft, wordt er op exacte overeenkomst gezocht. Deze functie
X.ZOEKEN(E17; B16:B24;C16:C24;"x") heeft dus hetzelfde resultaat.

Als de functie geen resultaat oplevert, dan verschijnt er een kruisje

(INDIEN_NIET_GEVONDEN = "x"). Wordt er niets opgegeven, dan ver-
schijnt de standaardwaarde #N/B ("Niet Beschikbaar").

Pagina | 29
Notities
..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

Pagina | 30
Notities
..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

Pagina | 31