Professional Documents
Culture Documents
5S Adim Adim Uygulama Rehberi Donusum Danismanlik
5S Adim Adim Uygulama Rehberi Donusum Danismanlik
5S Adim Adim Uygulama Rehberi Donusum Danismanlik
5S nedir? Bir işyerinin artık ihtiyaç duyulmayan malzemenin kaldırmasına (ayıklama), verimliliği ve
akışı optimize etmek (düzenleme) için öğeleri düzenlemek, sorunları daha kolay tanımlamak
(temizleme), renk uygulamak alanı temizlemek için yardımcı olur diğer alanlarla tutarlı kalmak için
kodlama ve etiketleme (standartlaşma) ve işyerini uzun vadede (disiplin) organize tutacak
davranışlar geliştirmedir.
Ayrıca 6S veya 5S + S (Güvenlik) olarak da adlandırılır. Altı Sigma ile karıştırılmamalıdır (genellikle 6S
olarak yazılır).
5S, bir işyeri organizasyon sürecinin adımlarını tanımlayan Japonca kelimeleri temsil eder.
5S ‘in Adımları
1- Ayıklama
Gerekli olan ve elimizde tutmamız gereken şeyler ile, gereksiz olan ve atmamız gereken şeyleri
birbirinden doğru şekilde ayırt etmektir. Ardından gereksiz olandan kurtulmalı ve gerekli olanı
kullanım sıklığına göre yerleştirmeliyiz.
2- Düzenleme
Elimizde tutmaya karar verdiğimiz şeyleri ihtiyaç duyulduğunda kolayca bulabilmek ve kullanabilmek
için yaptığımız düzenlemelerdir.
3- Temizleme
Her yeri temizce süpürmek, her şeyi temiz tutmak, istenmeyen her türlü nesneyi çalışma ortamından
uzak tutmaktır.
4- Standartlaşma
İlk 3 S ile elde ettiklerimizin devamlılığının sağlanmasıdır. Gelinen noktayı standartlaştırmalı ve geri
dönüşe imkan vermemeliyiz.
5- Disiplin
Doğru işlemlerin devamlılığının sağlanmasında kalıcı bir alışkanlık yaratılmasıdır. Elde edilecek disiplin
ile belirlenen prosedürlere uyumun devamlılığını sağlamalıyız.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
• İsrafların Azaltılması (Maliyetlerin azalması, Kapasitenin Artması)
• İş Kazalarında Azalma (Arttırılmış İş Güvenliği)
• Arızalarda Azalma (Daha İyi Bakım)
• Fire ve Hatalarda Azalma (Daha Yüksek Kalite)
• Setup Sürelerinde Azalma (Daha Fazla Ürün Çeşitliliği)
• Gecikmelerde Azalma (Teslimat Performans Artışı)
• Şikayetlerde Azalma (Müşteri Memnuniyeti)
• Sıfır Kırmızı Etiket (Müşterilerin memnun olduğu, çalışanların daha fazla saygı ve güven
duyduğu sürekli büyüyen bir işletme)
İsrafların Azaltılması
İş Kazalarında Azalma
• Tezgahınızı temiz şekilde koruduğunuzda, ortaya çıkacak mekanik arızaları ve kazaları derhal
farkına varabileceksiniz,
• Her şeyin konacağı yerleri net bir şekilde tanımlayın ve koridorlar ile dinlenme alanlarının
darmadağın olmadığından emin olun,
• Çalışanlara ve ekipmanlara zarar vermemesi için her şey yerine güvenli bir şekilde
yerleştirilmeli,
• Yangın müdahale ekipmanları ve acil çıkışlar açık bir şekilde işaretlenmeli.
Arızalarda Azalma
• Çöp, kir ve toz tezgâh arızalarının temel sebeplerinden biridir ve ekipman ömrünü azaltır,
• Yonga, talaş, yağ sızıntısını yok edin ve iş sahasını pırıl pırıl hale getirin ki tezgahın nasıl
çalıştığı rahatça görülebilsin,
• Ekipmanlarınızı günlük olarak koruyun ve kontrol edin, böylece arızaları oluşmadan
önleyebilin.
• Kalıp, jig ve aletlerin düzenli bir şekilde yerleştirilmesi, arama kayıplarını yok eder,
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
• Temiz tezgahlar ve temiz bir çalışma ortamı operasyonel verimliliği artırır,
• 5S’in uygulanması ile çalışma sahası yeterince basit ve şeffaf olacağı için her şeyin kolaylıkla
anlaşılması sağlanır.
• Tüm jiglerin tanımlanmış olması gerekir.
Gecikmelerde Azalma
Şikayetlerde Azalma
• 5S uygulanan yerlerde çalışanlar toplum içinde daha saygın ve güvenilir bir yere sahiptirler,
• Müşteriler kendilerini israf, yaralanma, arıza ve hurdalardan kurtaran bir üreticiden alışveriş
yapmaktan mutludurlar,
• 5S konusunda uzmanlaşmış şirketler büyüyen şirketlerdir.
5S Uygulama Adımları
Gerekli olan ve elimizde tutmamız gereken şeyler ile, gereksiz olan ve atmamız gereken şeyleri
birbirinden doğru şekilde ayırt etmektir. Ardından gereksiz olandan kurtulmalı ve gerekli olanı
kullanım sıklığına göre yerleştirmeliyiz.
Ön Hazırlık
• Fabrika alanı gereksiz stok ve ekipman birikimi yüzünden çalışması zor bir alan haline gelir,
hareket israfı doğar.
• Gereksiz yere işgal edilmiş olan değerli fabrika alanları verimli bir şekilde kullanılamaz.
• Karışık yerlerde arama israfı doğar.
• Kullanılmayan malzeme ve ekipman ekstra masraf doğurur.
• Stoktaki fazla malzeme, özelliklerinin bozulmasına neden olur.
• Tasarım değişikliği halinde, stoktaki fazla malzemeyi kullanılamaz hale getirir.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
• Fazla stok birçok türde problemin (dengesiz prosesler, hatalı ürün üretimi, makina arızaları,
kaybolan malzeme, uzun değişim zamanları, vs.) oluşmasına neden olur.
• Gereksiz malzeme, yerleşimi değiştirmeyi ve üretimi akışkan hale getirmeyi önler.
Kırmızı Etiket işletmede gerekli olan ile gereksiz olanı birbirinden ayırt etmemizi sağlayan bir
tekniktir.
Gereksiz olan nesne belirlendiğinde üstüne kırmızı etiket asılır ve böylece herkes neyin ortadan
kaldırılması gerektiğini anlayacaktır.
• Proje Lideri : Projenin başarısının nihai sorumluluğunu alacak kişi üst düzey bir yönetici
olmalıdır.
• Proje Elemanları : Üretim, malzeme tedarik, muhasebe bölümü çalışanları ve yönetim takımı.
• Süre : 1-2 Ay
• Önemli Nokta : Çalışanların gereksiz olan şeyleri saklamadığından emin olmalıyız.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Örnek 3: Tekrarlayan üretim sistemine sahip şirket
“Geçen 1 ay içinde kullanılmamış herhangi bir şeye artık ihtiyacımız yoktur, etiketlenmelidir.”
• Son aşamada nesne üstüne hangi sebeple kırmızı etiket asıldığını netleştirmeli ve ne
yapacağımıza karar vermeliyiz.,
• Stokları sınıflandırmalı, diğer nesneler için listeler hazırlamalıyız.
• Atmak
• Satmak
• Hibe etmek
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Kampanya sonrası kontrol çalışmaları
Elimizde tutmaya karar verdiğimiz şeyleri ihtiyaç duyulduğunda kolayca bulabilmek ve kullanabilmek
için yaptığımız düzenlemelerdir.
Amaç: İşletmede öyle bir düzen yaratmalı ki, ihtiyaç duyduğumuz şeye kolayca ulaşabilelim.
Her şeyin bir yeri ve her yerin bir ismi olmalı.
Araçlar, Adımlar:
• Temizlik
• Fabrikanın adreslenmesi
• Boyama (Yerler, çizgiler)
• İşaretleme Sistemi
• Jig, kesici alet ve yağların düzenlenmesi
Temizlik
Seiton yerleşimin standartlaştırılması demektir. Ancak her şey temiz olmadan işe başlayamayız.
Adımları
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Yer Çizgilerinin Çizilmesi
Bu çizgiler genelde çalışma alanlarını ve özel bölgeleri birbirinden ayırırlar. Genelde sarı renk
kullanılmakla birlikte beyaz renkte kullanılır.
• Yayalar ve araçlar için fabrika içi trafik akış kurallarının belirlenmesi gereklidir (Sağdan veya
soldan)
• Akışı yönünü ve dönüşleri gösteren çizgiler çizin
• Merdiven ve basamakları işaretlemeyi unutmayın.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
İşletme içinde düzenin sağlanabilmesi için çeşitli işaretleme sistemleri kullanılmalıdır.
Fabrika, atölye, üretim hattı, proses seviyeleri için sırayla işaretlemeler yapılmalıdır
Bölüm Göstergeleri
Nerede?
Yerlerin Tanımlanması
Adres Göstergeleri
Nesne Yerleşim
İŞARETLEME SİSTEMİ
Göstergeleri
Ne?
Stoklar
Nesnelerin Tanımlanması
Nesne Göstergeleri
Maksimum Miktar
Göstergeleri
Ne kadar?
Miktarın Tanımlanması
Minimum Miktar
Göstergeleri
Makine Ekipman
Makinalar
Tanımlanması
Her yeri temizce süpürmek, her şeyi temiz tutmak, istenmeyen her türlü nesneyi çalışma ortamından
uzak tutmaktır. Böylece anormallikler hemen fark edilecektir.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
• Bazı alanlar iyi aydınlatılmadığı için, buralarda çalışanların verimi düşer.
• Yağ ve su birikintileri kayma ve yaralanmalara neden olabilir.
• Makinalar o kadar kirli ve yağlıdır ki, yağ ve hava göstergeleri zorlukla okunur, sık sık
arızalanmaya açık hale gelir.
• Makina arızaları teslimatta gecikmeye neden olurlar.
• Etrafta biriken çapak insan gözüne zarar verebilir.
• Temiz olmayan ekipman hatalı ürün üretmeye daha yatkındır.
• Temiz olmayan fabrikalar moral düzeyini düşürür.
Amaç: Tüm kir ve pislikten kurtularak lekesiz tertemiz bir işyerine sahip olmak.
Her zaman teftişe hazırlanıyormuş gibi temiz olunmalı.
Adımları:
Stoklama alanları
Ekipmanlar
Tüm makina ve ekipmanlar, kalıplar, taşıyıcılar, jig, araç ve gereçler, dolaplar, masalar, sandalyeler,
tesisatlar vs.
Çevre
Koridorlar, pencereler, duvarlar, tavanlar, toplantı mekanları, elektrik lambaları, tuvaletler vs.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
5. Adım: Temizlik Yapılması
İlk 3 S ile elde ettiklerimizin devamlılığının sağlanmasıdır. Gelinen noktayı standartlaştırmalı ve geri
dönüşe imkan vermemeliyiz.
Amaç: 3S şartlarını tam olarak sağlamak ve hataların temel nedenini bulup ortadan kaldırmak.
• Çalışma alanı eğer herkes gerekli çabayı gösterirse temiz ve düzenli kalabilir.
• Herkesin unutmaması gereken 3 prensip vardır:
• Gereksiz malzemeyi üretim alanında istemiyoruz!
• Karmaşıklık, düzensizlik istemiyoruz!
• Kir, pislik istemiyoruz!
Bunları sağlamanın yolu sürekli her şeyi kontrol etmekten ve uygunsuzlukları gidermekten
geçmektedir.
• Görsel 3S
• 5 Dakika 5S
Doğru işlemlerin devamlılığının sağlanmasında kalıcı bir alışkanlık yaratılmasıdır. Elde edilecek disiplin
ile belirlenen prosedürlere uyumun devamlılığını sağlamalıyız.
Amaç: Doğru Prosedürlerin (uygulamaların) tam anlamıyla korunumu alışkanlık haline getirmek.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
• Yapılan değişiklikleri ve iyileştirmeleri herkese göstermek için hazırlık aşamasında fotoğrafı
çekilen yerlerin fotoğrafını tekrar çekerek panolara asın.
• Her hafta bir 5S sloganı yaratarak herkesin dikkatini 5S etkinliklerine çekin.
5S Uygulama Araçları
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
• 5 dakikada 5S (günlük)
• 5S video gösterimleri (yılda 2-4 kez)
• 5S etkinlikleri gizli olarak veya fazla mesaide yapılmamalıdır. Tüm etkinlikler için üst
yönetimin izni alınmalıdır.
• Tabela ve posterler asarak 5S’i tüm çalışanlara anlatın.
• Tüm yöneticilerin bir araya geldiği ve 5S ile ilgili konuların görüşüldüğü aylık toplantılar
düzenleyin.
• Şirketin sahibi veya en üst düzey yöneticisi 5S uygulamasında kişisel sorumluluğu ve ilgisini
göstermedikçe, 5S şirkette ciddiye alınmayacaktır.
• Yöneticilerin 5S uygulamalarının sorumluluğunu astlarına devretmeleri olabilecek en kötü
şeydir.
• Şirket yöneticisinin 5S etkinliklerinde ve toplantılarda kuvvetli bir liderlik göstermeleri
gerekir.
Anlaşılmaya Çalışın
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Herşeyi Usulüne Uygun Yapın
• Seiri, ayıklama uygulamasında Kırmızı Etiket kampanyası yapmayı ve doğru etiket formatı ve
prosedürleri kullanmayı unutmayın.
• Seiton, düzenleme uygulamasında işaret panolarını kullanmayı unutmayın. Panoların doğru
format, tanımlama ve yerde olduğundan emin olun.
• Şirketinizin kendine özel 5S el kitabını hazırlamayı unutmayın.
• İşleri yarım yapmayın. Bir kez 5S destekleme organizasyonu ve methodları belirlenince işe
başlayın ve yapıya sadık kalın.
• Kırmızı etiket kampanyası ve işaret panoları uygulamalarını tüm işletmede geliştirirken
herkesin katılımından emin olun.
• Ayıklama ve düzenleme adımlarını yerleştirirken temellerin sağlam olması için disiplin
alışkanlığını geliştirin.
• 5S bitirdikten sonra durmayın. Sıfır hurda, maliyet azaltma ve diğer iyileştirme çalışmaları ile
devam edin.
• Hurdaların oluşmasını mümkün olduğunca kaynağına yakın yerde önleyin ve akış üretimini
sağlamaya çalışın.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Dönüşüm Danışmanlık, işletmelerin operasyonel mükemmellik yolculuklarında, değişim
sürecine rehberlik ederek yönetim ve uygulama danışmanlığı hizmetleri vermek amacı ile
2017 yılında kurulmuş bir “yalın dönüşüm yönetimi ve uygulama danışmanlığı” firmasıdır.
+20 yıllık Toyota Tarzı ve araçlarını, yöntemlerini uygulama tecrübesi ve yalın dönüşüm
projelerinde geniş deneyim. Dolayısıyla etkin, hızlı ve yüksek kazançlı proje yönetim becerisine
sahibiz.
Çalışmalar yerinde ve organizasyonun her seviyesinde gerçekleştirilir. Böylelikle is akısı
yakından izlenir, mevcut durum doğru tespit edilir ve çözümlerin sonuçlara etkisi hızlı ve en
etkin şekilde gerçekleştirilir.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
HİZMETLERİMİZ
Dönüşüm Danışmanlık, firmaların süreçlerindeki israfları azaltarak daha hızlı, daha kaliteli ve
daha karlı olmaların sağlayarak sürdürülebilir başarıya ulaşmalarında rehberlik eder.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Dönüşüm Danışmanlık, 20 yıldan fazla uygulama deneyimi ile firmaların rekabetçiliğini
arttırmak, maliyetlerini azaltmak, kalite ve teslimat performansını arttırmak amacıyla firmalara
Yalın Üretim Danışmanlığı hizmeti vermektedir.
Verimlilik, imalat sanayinde şimdiye dek olduğundan daha önemli olmamıştı. Bu,
özellikle iş yapma maliyetlerinin yüksek olduğu birçok üreticiyi küresel firmalarla rekabet
açısından dezavantajlı hale getirdiği bir gerçektir.
Üreticiler, küresel pazarda rekabet gücünü koruyacak kadar verimliliği nasıl artırabilir ve
israfı nasıl azaltabilir? Birçokları için cevap, toplu olarak yalın üretim olarak bilinen bir dizi ilke
ve uygulamaya dayanmaktadır.
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
Nihayetinde yalın üretim, değer katmayanı ortadan kaldırmak ve mümkün olan en iyi
ürünü müşteriye mümkün olan en kısa sürede ve mümkün olan en düşük maliyetle teslim
etmekle ilgilidir.
Sürdürülebilirlik
Daha az atık ve daha iyi uyarlanabilirlik, geleceğe daha iyi gelişmek için daha donanımlı
bir işletme olmasını sağlar.
Çalışan memnuniyeti
Çalışanlar günlük rutinlerinin ne zaman şişirildiğini veya gereksiz işlerle doluysa bilirler
ve morali olumsuz yönde etkilerler. Yalın üretim yalnızca üretkenliği değil, çalışan
memnuniyetini de arttırır.
Artan karlar
Ve elbette, daha az atık ve daha iyi kalitede daha fazla verimlilik, sonuçta daha karlı bir
şirket yaratır.
İlk defa yalın üretim uygulayacak olan firmalarda elde edilen kazanımlar genellikle
aşağıdaki gibidir.
Aşağıdaki rakamlar, birçok farklı sektördeki ve büyüklükteki firmalarda elde edilen
ortalama sonuçlarıdır;
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
KURUMSAL EĞİTİMLER
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
YALIN DÖNÜŞÜM PAKETİ (Beyaz Yaka-10 Gün)
• Yalın dönüşüm (simülasyonlu)- 2 Gün
• 5S- 1 Gün
• SMED-Hızlı model değişimi- 1/2 Gün
• TPM-Otonom bakım-1/2 Gün
• Hat Dengeleme (Yamazumi)- 1/2 Gün
• Kaizen nedir? Problem çözüm teknikleri nelerdir?- 1 Gün
• Yerinde kalite yöntemleri (Poka-Yoke—Jidoka)- 1/2 Gün
• Süreç analizi (VSM-DAA)- 1 Gün
• Hedeflerle yönetim- 1/2 Gün
• Görsel yönetim (Andon-Asakai-Obeya )-1/2 Gün
• Kanban (Yalın malzeme akışı)- 1 Gün
• Yalın raporlama ve sunum teknikleri- 1 Gün
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
6 SİGMA PAKETİ (Beyaz Yaka- Gün)
• Yellow Belt yetiştirme eğitimi – 43 Gün
• Green Belt yetiştirme eğitimi – 67 Gün
• Black Belt Yetiştirme eğitimi – 90 Gün
• 6 Sigma yönetim bilinçlendirme eğitimi - 25 Gün
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22
REFERANSLARIMIZ
www.donusumdanismanlik.com | info@donusumdanismanlik.com
0532 441 02 22