ΦΩΣ ΣΤΟ ΓΚΡΙΖΟ

Θα μπορούσε να είναι τίτλος θεατρικού έργου, τίτλος για ποίηση ή

λογοτεχνία, είναι όμως απλά η σκέψη μου για τη χρονιά που
ολοκληρώθηκε την 1η του Ιούνη!
Οι πρόβες μας ήταν μια όαση σε μια περίοδο ξηρασίας και γενικότερης
ανομβρίας που ζούμε και βιώνουμε τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο
επίπεδο!
Το θέατρο, η τέχνη γενικότερα είναι διέξοδος κι ανάσα, καταφυγή και
λύτρωση!
Γεννηθήκαμε για να δημιουργήσουμε και το θέατρο είναι από τις
σπουδαιότερες και υψηλότερες μορφές δημιουργίας στην ιστορία του
ανθρώπινου πολιτισμού!
Η φετινή χρονιά ξεκίνησε με φιλοδοξίες.
Η πρόταση από το Πανεπιστήμιο για συμμετοχή της ομάδος στο
φεστιβάλ της Μεσσήνης τοποθέτησε τον πήχη πολύ ψηλά.
Η απόφαση αρχικά αντιμετωπίζεται ρομαντικά: Ταξίδια, θέατρο κτλ.
Όταν ήρθα στην πρώτη συνάντηση που είχαμε και είδα την εναλλακτική
σκηνή σχεδόν γεμάτη είπα μέσα μου:
Ω Θεέ μου τι θα τους κάνουμε όλους αυτούς!
Είχαμε ήδη αποφασίσει ότι θα σας αναλάβει ο Γιώτης.
Ήμουν ήσυχος πως σας αφήνω σε καλά χέρια.
Είναι εξαιρετικός ηθοποιός και σκηνοθέτης και θα μπορούσε να
οργανώσει την παράσταση καλύτερα από εμένα,.
Στην πορεία όμως μου ζήτησε να σας αναλάβω γιατί δεν μπορούσε να
συνεχίσει για τους δικούς του λόγους.
Τότε είπα πάλι μέσα μου:
Ωχ και τώρα αρχίζουν τα δύσκολα!
Ασχολούμαι με το θέατρο ερασιτεχνικά από τα 17 μου και
επαγγελματικά από τα 29.
Πρώτη φορά όμως καλούμαι να αντιμετωπίσω τέτοια πρόκληση και να
διαχειριστώ μια τόσο μεγάλη ομάδα θεατρικά, πέρυσι φτάσαμε στο τέλος
να είστε πέντε ηθοποιοί και η συνθήκη ήταν πιο διαχειρίσημη.
Όσο πιο μεγάλη είναι η ομάδα τόσο περισσότερα προβλήματα έχει.
Οι φοιτητές είστε μια ιδιαίτερη ομάδα κι ακόμη περισσότερο η θεατρική
σας ομάδα.
Αναλογίζομαι πως έχετε τη σχολή σας, τα μαθήματά σας και πως
βρίσκεστε εδώ για αυτό τον λόγο.
Αναλογίζομαι πως αρκετοί εργάζεστε, δεν έχετε ελεύθερο χρόνο, πολλοί
χρωστάνε μαθήματα και υπάρχει επιπρόσθετος βαθμός δυσκολίας.
Αναλογίζομαι επίσης την δυσκολία των σχολών σας και την ανάγκη
ελεύθερου (πολύτιμου) χρόνου.
Αν μέσα σ' αυτό το πλαίσιο βάλουμε και τα προβλήματα υγείας που
κάποιοι αντιμετωπίσατε, τις περιόδους που έπρεπε να λείψετε, την
περίοδο του Πάσχα και των εκλογών που συνέπεσαν φέτος την πιο
ακατάλληλη στιγμή τότε η συνθήκη γίνεται εξαιρετικά δύσκολη!!!
Σταδιακά λοιπόν διαπιστώνω πως ίσως να είναι αδύνατον να ανέβει η
παράσταση, έστω και με τις όποιες αφαιρέσεις κειμένου που αρχικά
έγιναν.
Η συνθήκη του θεάτρου είναι πολύ απαιτητική.
Η κάθε παράσταση έχει το δικό της βαθμό δυσκολίας, επιπρόσθετα το
αρχαίο δράμα και δη η κωμωδία!
Ενώ λοιπόν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οι πρόβες κύλησαν κάπως
σπασμωδικά και άνευρα, πήρατε ώθηση από την Θεανώ που πλαισίωσε
την ομάδα και οι χορογραφίες της λειτούργησαν σαν τονωτική ένεση,
υπήρξε αυξημένη προσοχή και ένα επιπρόσθετο ενδιαφέρον.
Την ευχαριστούμε πολύ για την βοήθειά της.
Οι χορογραφίες της έδεσαν με την όλη προσπάθεια εξαιρετικά.
Σημαντική ήταν και η βοήθεια της Βενετίας που επιμελήθηκε τα
κουστούμια της ομάδος.
Να ξέρετε πως οι άνθρωποι του θεάτρου νοιάζονται πάρα πολύ τους
ηθοποιούς, τους έχουν σαν παιδιά τους.
Η βοήθεια της Βενετίας ήταν καταλυτική, μετά απ’ αυτήν όλα πήραν το
δρόμο τους.
Πολλοί κουραστήκατε, μερικοί απογοητευτήκατε, για άλλους ήταν
αγγαρεία πολλές φορές.
Σας το είπα.
Θα πρέπει να περάσετε από όλα αυτά τα στάδια, αυτή είναι η διαδικασία
του θεάτρου.
Σημασία όμως έχει να συνεχίσουμε, να μην εγκαταλείψουμε την
προσπάθεια, να στηρίξουμε την ομάδα και να βοηθήσουμε όσους
μπορούμε, να τους τραβήξουμε πρός τα πάνω και να νοιώσουν σιγουριά
και ασφάλεια μέσα στην ομάδα!
Είμαστε εκεί για να στηρίξουμε το κοινό όραμα, να προχωρήσουμε μαζί.
Να θυμάστε: Οι παρέες φτιάχνουν την ιστορία!
Εμπιστευόμαστε τους συνεργάτες μας για να μας εμπιστευτούν κι αυτοί.
Καταθέτουμε την αλήθεια μας, την άποψη μας με θάρρος και παρρησία
έτσι ώστε να τους αναγκάσουμε να κάνουν κι αυτοί το ίδιο.
Προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε πραγματικά με τους άλλους για να
καταφέρουμε να φτιάξουμε ομάδα με κοινό στόχο και κοινό όραμα.
Η λέξη κλειδί είναι η "Εμπιστοσύνη"
Από την πλευρά μου σας εμπιστεύτηκα όλες και όλους.
Ακόμη κι όταν όλα έδειχναν πως δεν θα τα καταφέρουμε.
Ήμουν σίγουρος πως στο τέλος όλα θα πάνε καλά!
Στο θέατρο πάντα συμβαίνει κάτι μαγικό και στο τέλος όλα λειτουργούν!
Η φυσιολογική συνθήκη του θεάτρου απαιτεί πρόβες έξι φορές την
εβδομάδα, πέντε με έξι ώρες πρόβα τη φορά.
Αυτό στις επαγγελματικές ομάδες.
Στην δική μας περίπτωση αυτό δεν μπορούσε να γίνει.
Έπρεπε να βρούμε άλλη φόρμουλα.
Η θέση μου ήταν πολύ δύσκολη, έπρεπε στο τέλος να παρουσιάσω έστω
και ένα μέρος του έργου.
Αυτό δεν το ήθελα.
1ον για να μην απογοητευθείτε και
2ον για να έχετε την εμπειρία μιας άρτια οργανωμένης παράστασης.
Πιο πάνω ανέφερα πως η κωμωδία έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας
από το δράμα.
Δεν είναι καθόλου εύκολο να κερδίσεις το κοινό ούτε να πετύχεις να
φύγει ευχαριστημένο από την παράσταση.
Οι κωμωδίες του Αριστοφάνη σε αντίθεση με το σύγχρονο θέατρο
αφήνουν εκτεθειμένο τον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς αλλά
ταυτόχρονα είναι ελεύθεροι να ανακαλύψουν πράγματα και καταστάσεις,
να φέρουν στην επιφάνεια σχέσεις και αντιδράσεις με κωμικά στοιχεία
και ανατροπές.
Σε αντίθεση στο σύγχρονο θέατρο υπάρχει μεγαλύτερη κατεύθυνση από
τους συγγραφείς με σκηνοθετικές οδηγίες σε πολλά θεατρικά έργα!
Παρομοιάζοντας λοιπόν τη δική μας συνθήκη θα μπορούσαμε να πούμε
πως θέλουμε να ανέβουμε ένα βουνό που έχει υψηλό βαθμό δυσκολίας,
οι ορειβάτες είναι οι περισσότεροι αρχάριοι καθώς βρέθηκαν για πρώτη
φορά σε βουνό και ο οδηγός τους δεν γνωρίζει τη διαδρομή προς την
κορυφή θέλοντας όμως να τους πάει εκεί με ασφάλεια!
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σχολή σκηνοθεσίας, όλοι όσοι καταπιάνονται
το κάνουν εμπειρικά.
Δεν υπάρχει μέθοδος, ο καθένας αυτοσχεδιάζει με μπούσουλα την
θεατρική του εμπειρία!
Αν στην πορεία καταφέρει να φτιάξει ταυτότητα και να έχει
δημιουργήσει σκηνοθετική γραμμή είναι κατόρθωμα!
Δεν θα τολμούσα να με αποκαλέσω σκηνοθέτη.
Χρειάζεται γνώση και πείρα, πολύπλευρες γνώσεις και ταλέντο!
Γνωρίζω αρκετά ως ηθοποιός και τώρα δειλά δειλά αρχίζω να
αντιλαμβάνομαι πράγματα και καταστάσεις γύρω από την σκηνοθεσία!
Οφείλω πολλά στην φετινή όπως και στην περσινή μου εμπειρία μαζί
σας!
Σας ευχαριστώ πολύ όλες και όλους!
Στην εξελικτική μας διαδικασία είμαστε όλοι δάσκαλοι και μαθητές
ταυτόχρονα!
Η γνώση δεν τελειώνει ποτέ.
Όταν κατακτούμε ένα επίπεδο υπάρχει πάντα ένα ακόμη που δεν έχουμε
κατακτήσει.
Και αυτό συνεχίζεται εις τους αιώνες των αιώνων στην συμπαντική
διαδικασία εξέλιξης!
Έχω μάθει ως άνθρωπος να ακούω τους συνεργάτες μου.
Έχω μάθει να τους δίνω χώρο, χρόνο και να τους αφήνω ελεύθερους να
εκφράζονται, να δημιουργούν!
Επεμβαίνω μόνο όταν βλέπω πως υπάρχουν δυσκολίες η κάποιος δεν έχει
κατανοήσει αυτά που του λέω!
Αυτό έκανα και φέτος όπως και πέρυσι!
Όλοι και όλες ήταν ελεύθεροι να εκφραστούν.
Ο καθένας στον βαθμό που μπορούσε με τις δυνάμεις και την προσωπική
του ενέργεια!
Με την εσωστρέφεια και εξωστρέφειά του.
Με τον δικό του βαθμό αντίληψης της θεατρικής συνθήκης.
Η ομάδα είναι ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό.
Άλλες κουλτούρες αλλά υπόβαθρα, άλλες προσωπικότητες, άλλοι
πολιτισμοί.
Μια πολυσύνθετη κατάσταση που προσπαθεί να βρει μια κοινή
φόρμουλα επικοινωνίας.
Κι αυτή η κοινή φόρμουλα βρίσκεται στη σκηνή.
Εκεί καταλαβαίνει κανείς αν μπορεί να επικοινωνήσει και με ποιον.
Κι αν δεν μπορείς καταβάλεις προσπάθεια για να υπάρξει ένα
αποτέλεσμα.
Στο θέατρο το εγώ και ο εγωισμός επιβάλλεται να εξαφανιστούν για χάρη
της ομάδας.
Για να πετύχουμε τον στόχο μας έχουμε δυο συμμάχους:
Το χρόνο και την υπομονή!
Χρειάζονται και τα δύο στοιχεία για να ανακαλύψουμε το ρόλο μας.
Ο ηθοποιός πρέπει πρώτα και πάν απ όλα να εμπιστευθεί τον εαυτό του
και στη συνέχεια τον σκηνοθέτη του.
Ο ρόλος είναι σαν το παλιό καλό κρασί, θέλει το χρόνο του να ωριμάσει.
Η διαδικασία ανακάλυψης και προσθήκης στοιχείων στον κάθε ρόλο
είναι αργή και θέλει χρόνο.
Ανακαλύπτει κανείς στοιχεία υποσυνείδητα κάνοντας διαφορά στην
καθημερινότητά του.
Η διαδικασία εξακολουθεί ακόμη κι όταν ολοκληρωθούν οι παραστάσεις.
Ένα άλλο εργαλείο για τον ηθοποιό είναι η παρατηρητικότητα.
Χρειάζεται να βλέπει κανείς πολύ θέατρο αλλά και πρόβες για να
προσθέτει στοιχεία στον χαρακτήρα του.
Επίσης η παρατήρηση των ανθρώπων βοηθάει πάρα πολύ.
Αυτό όμως που κάνει τη διαφορά είναι η σοβαρότητα με την οποία
αντιμετωπίζεται το θέατρο απ' τον καθένα.
Ο ηθοποιός αν δεν καταθέσει αγάπη, ενέργεια, αν δεν έχει όρεξη για
δουλειά, περιέργεια να ανακαλύψει στοιχεία του ρόλου του δεν θα έχει
καμία εξέλιξη.
Σας άφησα ελεύθερους να εκφραστείτε, να ανακαλύψετε το θέατρο, το
δικό σας θέατρο, σας άφησα ελεύθερους να δημιουργήσετε, να ανθήσετε!
Αν γυρίζατε πίσω το χρόνο και βλέπατε τους εαυτούς σας θα
διαπιστώνατε πόσο μεγάλη είναι η εξέλιξη που είχατε μέσα στη χρονιά.
Άλλοι λειτούργησαν σχεδόν αμέσως, άλλοι χρειάστηκαν μια μικρή
ώθηση, άλλοι μεγαλύτερη βοήθεια.
Όλοι σας όμως είχατε εντυπωσιακή αλλαγή και εξέλιξη.
Είναι σπουδαίο το γεγονός πως αντέξατε!
Τα δώρα που πήραμε είναι πολύ μεγάλα για όλους μας.
Αυτό που θα πρέπει να κάνετε από δω και πέρα είναι να πιστέψετε
περισσότερο
στον εαυτό σας και να καταλάβετε πως μπορείτε να πετύχετε πολλά
ακόμη τέτοια μικρά θαύματα.
Στις μέρες μας δεν υπάρχουν ήρωες.
Εγώ από την πλευρά μου έκανα ότι μπορούσα για να σας βοηθήσω και
να σταθείτε
με αξιοπρέπεια, να μην εκτεθείτε στην παράσταση κι εσείς κάνατε ότι
μπορείτε για
να πετύχετε τον στόχο σας.
Το ηρωικόν του πράγματος είναι πως αντέξατε και τα καταφέρατε!
Είμαι υπερήφανος για όλους σας!
Σας εκτιμώ και σας σέβομαι όλες και όλους!
Αυτό που κυρίως με ενδιαφέρει είναι να γνωρίσετε τον κόσμο, τον
όμορφο κόσμο του θεάτρου, τη δουλειά που απαιτείται και να
διαμορφώσετε κριτήριο και άποψη.
Θέλω να σας ζητήσω συγγνώμη αν προσέβαλα κάποιον - α η σας
δημιούργησα αρνητικά συναισθήματα!
Θέλω επίσης να σας ζητήσω συγγνώμη αν σας αδίκησα, δεν είχα καμία
πρόθεση!
Σας ευχαριστώ πολύ όλες και όλους για την φετινή εμπειρία!
Σας ευχαριστώ πολύ που με εμπιστευθήκατε!
Σας ευχαριστώ πολύ όλες και όλους για την βοήθειά σας!
Σας ευχαριστώ πολύ για την πίεση που δέχθηκα όλη τη χρονιά.
Ήταν ένα στοίχημα και μάθημα με τον εαυτό μου!
Σας αγαπώ και σας εκτιμώ όλες και όλους!
Την επόμενη φορά πιο ψηλά!
Την επόμενη φορά περισσότερο φως στο γκρίζο!!!

Παναγιώτης Νάκος
Κοζάνη 6/6/2023