Professional Documents
Culture Documents
06 03 - Mga Hakbang Sa Pagsulat NG Talumpati
06 03 - Mga Hakbang Sa Pagsulat NG Talumpati
06 03 - Mga Hakbang Sa Pagsulat NG Talumpati
Yunit 6:Pagsulat ng Talumpati
Aralin 3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng
Talumpati
Nilalaman
Pansinin 1
Panimula 1
Mga Layunin 2
Tuklasin 3
Alamin 5
Proseso ng Pagsulat ng Talumpati 6
Mga Tiyak na Hakbang Pagsulat ng Talumpati 9
Pangkalahatang Estruktura ng Talumpati 10
Palawakin 15
Gawain 1 15
Gawain 2 16
Suriin 17
Paglalahat 19
Bibliograpiya 20
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Pansinin
Panimula
Lar. 1. Ang pagsulat ng talumpati ay isang proseso. Ang sapat na kaalaman
tungkol sa kahulugan, layunin, at katangian ng talumpati ay makatutulong sa
pagsulat ng isang makabuluhang talumpati.
Ang p
asalitang komunikasyon ang pinakamatanda at pinakagamiting paraan ng
pakikipagtalastasan. Isa sa mga uri nito ay ang talumpati.
Ang t alumpati ay isang buod ng kaisipan o opinyon. Ito ay ipinababatid sa pamamagitan ng
pagsasalita sa harap ng madla. Layunin ng isang nagtatalumpati na tumugon,
manghikayat, mangatwiran, magbahagi ng kaalaman, at maglahad ng isang
paniniwala. Samakatuwid, ang talumpati ay isang uri ng komunikasyong pampubliko na
nagpapaliwanag sa isang tiyak na paksa na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
1
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Nagiging makabuluhan lamang ang isang talumpati kung tinataglay nito ang sumusunod na
katangian: malinaw, tiyak ang mensahe, maikli subalit malaman, nakahihikayat, may
pagka-personal at impormal ang pagkakalahad (kahit na ito ay pormal), isinasaalang-alang
ang mga tagapakinig, marahan at natural ang tono, patas, tugma ang galaw ng katawan sa
inilalahad, at nakauugnay ang tagapakinig.
Ang kongkretong kaalaman tungkol sa kahulugan, layunin, gamit, katangian, at uri ng
talumpati ay makatutulong sa pagsulat ng isang de-kalidad na talumpati.
Ano ang mga hakbang sa pagsulat ng talumpati? Bakit kailangang sundin ang mga hakbang
na ito? Paano epektibong maisasagawa ang mga hakbang sa pagsulat ng talumpati?
Mga Layunin
Pagkatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang
● naiisa-isa ang mga hakbang sa pagsulat ng talumpati;
● naipahahayag ang karanasan kaugnay sa pagsunod sa mga hakbang sa pagsulat ng
talumpati; at
● naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat ng talumpati bilang
paghahanda sa aktuwal na pagsulat nito.
Mga Kasanayang Pampagkatuto ng DepEd
● nakasusunod sa estilo at teknikal na pangangailangan ng akademikong sulatin
(CS_FA11/12PU-0d-f-93);
● naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat ng mga piniling
akademikong sulatin (CS_FA11/12PU-0d-f-92); at
● naisasaalang-alang ang etika sa binubuong akademikong sulatin
(CS_FA11/12EP-0p-r-40).
2
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Tuklasin
10 minuto
Mga Kagamitan
● Video clip ng talumpati: “Araw Ng Lahi - Vane's Talumpati”
https://www.youtube.com/watch?v=DaHZBBkr8dw
● Kuwaderno at panulat
1. Panoorin ang v ideo clip. Ituon ang pansin sa mga katangian ng talumpati.
2. Magtala sa kuwaderno ng mga katangiang lumutang o napansin sa talumpati.
3. Pagkatapos ng panonood, humanap ng tatlo hanggang limang kamag-aaral at
pag-usapan ang inyong mga naisulat kaugnay sa talumpating pinanood. Gawin ito sa
loob ng limang minuto.
4. Gamitin ang mga gabay na tanong.
Mga Gabay na Tanong
1. Batay sa nakaraang aralin, ano ang mga katangian ng isang mahusay na talumpati?
2. Sa pinanood na maikling talumpati, ano ang mga katangiang lumutang o nangibabaw
kaya nakuha ang inyong atensiyon?
3
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
3. Ano sa palagay mo ang pinakamahalagang katangian ng isang talumpati at
mananalumpati? Ipaliwanag.
4. Bakit mahalagang taglayin ng isang talumpati ang mga katangiang tinukoy sa unang
bahagi ng aralin?
5. Paano higit pang mapauunlad ang pinanood na talumpati? Ano ang mga katangiang
hindi gaanong lumutang o napansin sa talumpati?
6. Kung pasusulatin ka ng isang talumpati, paano mo ito gagawing makabuluhan? Ano
ang mga hakbang sa pagsulat ng talumpati?
Maaaring ibahagi sa buong klase ang mga sagot upang makapagpalitan ng ideya tungkol sa
katangian ng talumpati.
4
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Alamin
Ang pagsulat ng talumpati ay hindi gaanong naiiba sa pagsulat ng iba pang sulatin. Ilan sa
mga bagay na dapat alamin sa pagsulat nito ay kung sino ang mga tagapakinig, ang takda o
kinakailangang haba sa pagtatalumpati, at ang layunin, okasyon, at paksa. Ang mga
nabanggit ay mga pangunahing pangangailangan o kahingian (requirements) ng isang
talumpati anuman ang dahilan ng paglalahad nito at saanman ito ilalahad, kaya toong ito ay
isang uri ng sining na pinaghahandaan. Kadalasan, ginagamit ang mga talumpati sa business
conference, sa pagtatapos, bilang bahagi ng performance task s a paaralan, o anomang
okasyon. Subalit sa lahat ng sulatin, may kakaiba sa pagsulat ng talumpati. Sa pagsulat pa
lamang ng talumpati, tiyak na ang marami ay nakarararamdam ng kaba sapagkat
inaasahan itong mailahad sa madla.
Sa tuwing tila hindi mabisa ang isinulat at ipinahahayag na talumpati, sa mismong
panahong inilalahad ito, makatatatanggap ka ng hindi naaayong tugon o feedback mula sa
mga tagapakinig. Mawawalan sila ng interes na makinig at magsisimulang,
magkuwentuhan, maghikab, o gumawa ng mga mas personal na gawain tulad ng paggamit
ng c ell phone.
Tandaan na ang makabuluhang talumpati ay may kakayahang magbago ng pananaw ng
isang tao, komunidad, bansa, at maging ng buong mundo. Kaya nitong paunlarin ang
kaalaman at paganahin ang imahinasyon ng mga tagapakinig.
Tatalakayin sa araling ito ang mga hakbang o proseso sa pagsulat ng makabuluhang
talumpati.
5
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Alalahanin
● Ang talumpati ay isang paraan ng paglalahad ng kaisipan o opinyon
na ipinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa harap ng madla.
● Ilan sa posibleng layunin ng talumpati o nagtatalumpati ay
magbigay-tugon sa isang suliranin, manghikayat, mangatwiran,
magbahagi ng kaalaman, at maglahad ng isang paniniwala.
● Ang isang makabuluhang talumpati ay dapat na malinaw, tiyak ang
mensahe, maikli subalit malaman, nakahihikayat, may pagka-personal
at impormal ang pagkakalahad, isinasaalang-alang ang mga
tagapakinig, marahan at natural ang tono, balanse ang pagkakalahad,
tugma ang galaw ng katawan sa isinasaad, at nakauugnay sa mga
tagapakinig.
● Tandaan na ang mabisang talumpati ay may kakayahang magbago
ng isang tao, komunidad, bansa, at maging ng mundo.
Proseso ng Pagsulat ng Talumpati
Magsimula tayo sa paglalahad ng isang malaki at pangkalahatang gabay sa pagsulat ng
talumpati. Ang sumusunod na proseso ay magsisilbing gabay sa pagsulat ng isang
talumpati.
Layunin sa Pagtatalumpati
● Ano ang pangunahing layunin ng talumpati? Nais mo bang magmulat, pumukaw o
magpasigla ng kalooban, manlibang o magpasaya, magpatunay, mangatwiran, o iba
pa?
● Ang mga tunguhin o layunin mo ang magdidikta ng tono at estruktura ng iyong
talumpati, kung maiaangkop ang mga ito sa isa’t isa, magreresulta ito sa isang
natatangi, makabuluhan, at mabisang talumpati.
6
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
● Halimbawa, kung magsasalita ka sa harap ng mga taong nais bumili ng iyong mga
produkto o sumali sa inyong organisasyon, ang layunin, tono, at estruktura ng
talumpati ay nakasentro sa pagpapatunay at panghihikayat.
Kilalanin ang mga Tagapakinig
● Ang talumpati ay kailangang nakaayon o nakaangkla sa kaisipan at wika ng mga
tagapakinig.
● Ang mga tagapakinig ay maaaring pangkat ng mag-aaral, kabataang hindi na
nag-aaral, propesyonal, kababaihan o kalalakihan, relihiyoso, katutubo, LGBTQ+, at
iba pa.
● Halimbawa, kung magsasalita ka sa mga kasapi ng LGBTQ+, maaari kang gumamit ng
wika o mga salita kung saan makakaugnay sila. Sa ganitong halimbawa, inaasahang
gagamit ang magtatalumpati ng ilang g
ay lingo upang lalong makuha ang kanilang
interes. Sa kabilang dako, kailangang tugma ang kaisipan at wikang gagamitin mo
kung ikaw naman ay haharap sa mga propesyonal.
Angkop na Haba o Tagal ng Pagtatalumpati
● Iwasang mabitin (dahil sa sobrang ikli) o mainip (dahil sa sobrang tagal) ang mga
tagapakinig.
● Halimbawa, ang 10 minuto ay maaaring napakaikli para sa keynote address sa isang
conference, subalit maaaring napakahaba naman nito para sa pagtatalumpati sa
harap ng mga mag-aaral sa mag-aaral na nasa Unang Baitang pa lamang. .
● Iwasang ipagsapalaran ang kahihinatnan ng talumpati. Mahalagang malaman ang
angkop na haba o tagal ng isang talumpati. Nakadepende ito sa okasyon at maging
sa mga tagapakinig.
● Samakatwid, ang proseso ng pagsulat ng talumpati ay magiging madali kung
isasaalang-alang ang uri ng layunin , mga tagakinig, at haba o tagal ng talumpating
inilaan sa paglalahad nito.
7
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Lar. 2. Mga dapat na bigyang-pansin sa pagsulat ng talumpati
Sumulat, Irebisa, Magsanay, Irebisang Muli, at Patuloy na Magsanay
● Ang isang mahusay na talumpati ay hindi isinulat nang isang araw lamang. Produkto
ito ng paulit-ulit na pagpapaunlad hanggang maging makabuluhang at mabisang
talumpati.
● Bigyan ang sarili ng sapat na oras o panahon sa pagsasanay sa paglalahad nito bago
humarap sa madla.
Lar. 3. Pagpapaunlad ng Talumpati
9
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Lar. 3. Mga Tiyak na Hakbang Pagsulat ng Talumpati
Kumusta po? Nagagalak akong makasama kayo! Kagaya ng sinabi ni Binibining Cruz,
mahigit sa isang dekada na akong nasa larangan ng pagtuturo at pagtuklas, at sa mga
nakaraang taon, may isang bagay o ideya na unti-unting nagpapabago ng aking desisyon
at tunguhin sa buhay. Ano kaya kung. . .
Pangunahing Mensahe (Diskusyon o Katawan)
Ano ang unang ideya, ikalawang ideya, at ikatlong ideya?
Ang kalakhan o malaking bahagi ng iyong talumpati ay dapat nakalaan o nakatuon sa
paglalahad ng iyong tesis at mga sumusuportang ideya sa payak at organisadong paraan.
11
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Isa-isang talakayin ang bawat pangunahing ideya at tapusin ang tinatalakay na kaisipan
bago lumipat sa kasunod. Magpanatili ng malinaw at lohikal na transisyon mula sa isang
ideya patungo sa kasunod.
Maaaring ang iyong talumpati ay tumimo sa kaisipan ng tagapakinig habambuhay. Ayon sa
pag-aaral, ang utak ay madaling makaalala ng mga kuwento. Kung kinakailangan at naaayon
sa okasyon at pagkakataon, gawing mas personal angpaglalahad ng iyong talumpati at
magdagdag ng sariling anekdota at kaisipan upang higit na makaugnay sa mga tagapakinig.
Likas din sa atin ang makaalala ng malalaking ideya kung ang mga ito ay maikli subalit
malaman at nakahihikayat, inaasahang ito ang paraan ng paglalahad na isasagawa sa
paglalagom ng iyong tesis.
Halimbawa:
“Anumang mabuting gawain ay hindi magbubunga ng masama.”
“Isipin mo kung ano ang maitutulong mo sa bansa, hindi kung ano ang magagawa ng
bansa sa iyo.”
Ang karunungan ay ang pangunahing bagay, kaya kunin mo ang karunungan.”
Pabaon (Katapusan o Kongklusyon)
Ano ng kaisipan ang nais mong iwan o maging pabaon sa mga tagapakinig pagkatapos ng
talumpati?
Lagumin ang talumpati at muling patibayin ang mga pangunahing ideya na inilahad sa iyong
naging pagtalakay. Maaari itong isagawa sa pamamagitan ng pagbibigay ng ilang (isa
hanggang tatlo) pabaon, o maikling pagsasalaysay ng isang huling kuwento na
nagpapaliwanag sa iyong kabuuang ideya.
12
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Halimbawa ng maaaring maging balangkas o banghay ng talumpati:
Bilang mananaliksik na naglalahad ng iyong mga natuklasan o kapasyahan ( findings)
maaaring sundin ang balangkas na ito:
Panimula: I paliwanag ang pangunahing suliranin o tanong na tutugunan ng iyong
talumpati. .
Pangunahing Mensahe (Diskusyon o Katawan): Ilarawan ang proseso ng pananaliksik,
pagkatapos, ilarawan ang iyong tatlong pasya.
Pabaon (Katapusan o Kongklusyon): Ilahad ang iyong mga kongklusyon at ang
implikasyon ng mga ito, gayundin ilahad ang iyong pinaplanong mga hakbang o
mungkahi sa pagpapatuloy.
Lar. 4. Pangkalahatang Estruktura ng Talumpati
andaan
T
Ang pagsulat ng talumpati ay katulad din ng paggawa ibang sulatin.
Kailangang batid makilala kung sino ang mga tagapakinig, ang
kinakailangang haba o tagal, at ang layunin, okasyon, o paksa.
13
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Tip/Mga Tip
○ Bago sumulat ng talumpati, alamin ang layunin, kilalanin ang
mga tagapakinig, at alamin ang nararapat na haba o tagal sa
paglalahad nito.
○ Makatutulong din ang pananaliksik, pagbabalangkas ng mga
pangunahing ideya, palawigin ang mga pangunahing ideya,
paunlarin ito hanggang makabuo ng unang borador, patuloy na
magsanay sa pagsusulat, at pinuhin hanggang makabuo ng pinal
na talumpati.
○ Tandaang kailangan ng mahusay at makabuluhang panimula,
pangunahing mensahe, at pabaon.
14
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Palawakin
Gawain 1
Gumawa ng isang grapikong pantulong na nagpapakita ng kabuuang gabay o sa pagsulat ng
talumpati. Tiyaking nakapaloob dito ang sumusunod: (1) proseso ng pagsulat, (2) mga tiyak
na hakbang, at (3) pangkalahatang estruktura ng talumpati.
15
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
abay sa Pagsagot
G
● Magplano muna kung anong pinakaangkop na grapikong pantulong ang gagamitin
sa pagpapakita ng mga tinukoy na konsepto.
● Lagyan ng pamagat o h
eading ang bubuuing grapikong pantulong. .
● Ilagay ang mga piling salita o konsepto sa grapikong pantulong. Gumamit lamang ng
mga susing salita.
● Tiyaking sa unang tingin ay kaagad nang mauunawaan ang paksa at mga
konseptong nakapaloob dito. Inaasahang magiging gabay ito sa pagsulat ng sariling
talumpati.
● Maging malikhain sa paggawa.
Gawain 2
Sumulat ng p
animula ng talumpati tungkol sa “Kahalagahan ng Online Education para sa
Senior High School.”
16
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
abay sa Pagsagot
G
● Gamitin gabay sa pagsulat ang ginawang grapikong pantulong.
● Malayang magdesisyon kung para kanino ang talumpati - sa administrasyon ng
paaralan, sa mga magulang o sa mga mag-aaral.
● Gayundin, malayang magdesisyon kung gaano katagal ang paglalahad ng talumpati
sa kabuuan. Mula rito ay matutukoy kung gaano kahaba o katagal ang ilalahad na
panimula ng talumpati.
Suriin
1. Ano ang tatlong pangunahing hakbang sa pagsulat ng talumpati?
2. Ano-ano ang dapat gawin kapag naisulat na ang talumpati?
3. Ano-ano ang mga tiyak na hakbang pagsulat ng talumpati?
17
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
4. Ano ang pangkalahatang estruktura ng talumpati?
5. Ano-ano ang gabay na tanong sa pagbuo ng panimula ng talumpati?
1. Bakit nararapat na simple at organisado ang pagkakasulat o pagkakalahad ng
pangunahing mensahe ng isang talumpati?
2. Paano mapananatili ang isang malinaw at lohikal na kaisipan sa paglalahad ng
talumpati?
18
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
3. Bakit mahalagang magkaroon ng isang malinaw na tesis sa simula pa lamang ng
talumpati?
4. Paano maaaring baguhin ng makabuluhang talumpati ang lipunan?
5. Paano masasabing mabisa at makabuluhan o ang isang talumpati?
Paglalahat
___________________________________________________________________________________________
● Ang pagsulat ng talumpati ay isang proseso. Ang kongkretong kaalaman tungkol sa
kahulugan, layunin, at katangian ng talumpati ay makatutulong sa pagsulat ng
isang makabuluhang talumpati.
● Alamin ang layunin, kilalanin ang mga tagapakinig, at alamin ang nararapat na
haba o tagal sa pagtatalumpati.
● Magsaliksik kaugnay sa paksa, balangkasin ang mga pangunahing ideya, palawigin
ang mga ito, paunlarin hanggang sa makabuo ng unang borador, patuloy na
magsanay sa pagsusulat, at pinuhin hanggang makabuo ng pinal na talumpati.
19
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
● Kailangan ng mahusay at makabuluhang panimula, pangunahing mensahe, at
kaisipan o pabaon para sa mga tagapakinig.
_____________________________________________________________________________________________
Bibliograpiya
Cruz, Art, “Paano gumawa ng Talumpati, ” YouTube,
https://www.youtube.com/watch?v=nIDMtEBiwI0, last accessed on April 6, 2020.
Dugdale, Susan, “ How to Write a Speech,” write-out-loud.com,
https://www.write-out-loud.com/howtowritespeech.html, last accessed on April 6,
2020.
Spencer, Laura, “ How to Write a Great Speech for Public Speaking in 7 Steps,” envatotuts+,
https://business.tutsplus.com/tutorials/write-a-speech-for-public-speaking--cms-3083
2, last accessed on April 6, 2020.
Aquino III, benigno S. “Talumpati sa Pambansang Kongreso sa Wika, ika-19 ng Agosto, 2013”.
Official Gazette of Republic of the Philippines, (Official Gazette.Org, 2013),
https://www.officialgazette.gov.ph/, nakuha noong Abril 3, 2020.
20
Yunit 6.3: Mga Hakbang sa Pagsulat ng Talumpati
Evardone, Ruth. “Sulyap sa Buhay ng Isang Minorya”. The Benildean, Vol. 4, No. 1: Exploitation,
(The Benildean, 2018), h
ttps://thebenildean.org, nakuha noong Abril 5, 2020.
Labayne, Ivan. “Mula Teksto Pabalik sa Materyalidad: Ang Abanao Square bilang Kultural at
Panlipunang Pag-usbong”. KATIPUNAN: Journal ng mga Pag-aaral sa Wika, Panitikan,
Siing at Kulturang Filipino, No. 4, (Ateneo de Manila Journals Online, 2017),
https://www.journals.ateneo.edu, nakuha noong Abril 4, 2020.
21