BÀI TẬP – TIỀN TỆ - NGÂN HÀNG

1. [Đường cong lợi suất và suy thoái] Truy cậ p trang web củ a Ngâ n hà ng Dự trữ
Liên bang St. Louis (FRED) (fred.stlouisfed.org) và trong khoả ng thờ i gian từ
thá ng 1 nă m 1957 đến hiện tạ i tả i xuố ng biểu đồ chuỗ i dữ liệu củ a tín phiếu kho
bạ c 3 thá ng (TB3MS) và trá i phiếu kho bạ c 10 nă m (GS10). Truy cậ p trang web
củ a Cụ c Nghiên cứ u Kinh tế Quố c gia (nber.org) và tìm ngà y đạ t đỉnh và đá y củ a
chu kỳ kinh doanh (khoả ng thờ i gian giữ a đỉnh và đá y củ a chu kỳ kinh doanh là
thờ i kỳ suy thoá i). Đườ ng cong lợ i suấ t bị đả o ngượ c trong nhữ ng thá ng nà o? Có
bao nhiêu giai đoạ n sau cuộ c suy thoá i trong vò ng 1 nă m?

Có 78 tháng đường cong lợi suất bị đảo ngược

2. [Dự đoán với đường cong lợi suất] Truy cậ p www.treasury.gov và tìm thô ng
tin “đườ ng cong lợ i suấ t trá i phiếu kho bạ c hà ng ngà y”. Mô tả ngắ n gọ n hình dạ ng
hiện tạ i củ a đườ ng cong lợ i suấ t. Sử dụ ng đườ ng cong lợ i suấ t, bạ n có thể đưa ra
kết luậ n nà o về kỳ vọ ng đố i vớ i thị trườ ng trá i phiếu củ a cá c nhà đầ u tư trong
tương lai khô ng?
Đườ ng cong lợ i suấ t củ a trá i phiếu kho bạ c hiện tạ i đang đả o ngượ c (dố c xuố ng),
có nhiều đoạ n đả o ngượ c rõ nét.

Chính sá ch tiền tệ củ a Fed thườ ng có tá c độ ng trự c tiếp đến lợ i suấ t trá i phiếu
ngắ n hạ n. Cò n lợ i suấ t trá i phiếu dà i hạ n thì chịu tá c độ ng bở i tâ m lý nhà đầ u tư
kỳ vọ ng và o chính sá ch trong và i nă m tớ i củ a Fed. Đườ ng cong lợ i dố c xuố ng là tín
hiệu đượ c cho là bấ t thườ ng bở i khi ấ y nhà đầ u tư đang bi quan về triển vọ ng
kinh tế trong dà i hạ n, lo ngạ i về mộ t cuộ c suy thoá i sắ p đến. Và khi nà y, nhà đầ u
tư sẵ n sà ng đầ u tư và o nhữ ng tà i sả n an toà n như trá i phiếu dà i hạ n mặ c dù mứ c
lợ i suấ t đượ c hưở ng rấ t thấ p. Đườ ng cong lợ i suấ t đả o ngượ c khô ng phả i là
nguyên nhâ n châ m ngò i cuộ c suy thoá i kinh tế mà đơn thuầ n chỉ là nhữ ng kỳ vọ ng
củ a nhà đầ u tư về triển vọ ng kinh tế ả m đạ m trong dà i hạ n mà thô i. Tuy nhiên,
đâ y là chỉ bá o đượ c yêu thích bở i nó đã dự đoá n đú ng trong 5 cuộ c suy thoá i kinh
tế gầ n nhấ t, và trung bình phả i mấ t 22 thá ng kể từ khi chỉ bá o đườ ng cong lợ i suấ t
đả o ngượ c xuấ t hiện thì suy thoá i kinh tế mớ i thự c sự xả y ra. Do vậ y, về dà i hạ n
sau 1 nă m có tín hiệu đả o ngượ c lợ i suấ t ngà y thì diễn biến thị trườ ng chứ ng
khoá n có thể sẽ gặ p khó khă n.

3. [Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu được xếp hạng cao và trái phiếu đầu
cơ] Truy cậ p trang web củ a Ngâ n hàng Dự trữ Liên bang St. Louis (FRED)
(fred.stlouisfed.org) và trong khoả ng thờ i gian từ thá ng 1 nă m 1997 đến nay, hãy
tả i xuố ng biểu đồ chuỗ i dữ liệu về lợ i tứ c hiệu quả củ a trá i phiếu doanh nghiệp
xếp hạ ng AAA theo BofA Merrill Lynch Hoa Kỳ (BofA Merrill Lynch US Corporate
AAA Effective Yield - BAMLC0A1CAAAEY) và lợ i suấ t hiệu quả củ a trá i phiếu xếp
hạ ng CCC hoặ c mứ c xếp hạ ng thấ p hơn (BAMLH0A3HYCEY). Mô tả sự thay đổ i
củ a mứ c chênh lệch giữ a lợ i suấ t củ a trá i phiếu doanh nghiệp xếp hạ ng cao và lợ i
suấ t trá i phiếu doanh nghiệp xếp hạ ng thấ p (rủ i ro cao) trong giai đoạ n này.
 Cá c trá i phiếu xếp hạ ng CCC hoặ c mứ c xếp hạ ng thấ p hơn do có rủ i ro vỡ
nợ cao hơn so vớ i nhữ ng trá i phiếu thuộ c dạ ng AAA nên phầ n bù rủ i ro củ a chú ng
cao hơn, do đó lã i suấ t CCC luô n cao hơn củ a AAA. Trong giai đoạ n 1997- nay, đã
có bướ c nhả y to lớ n về phầ n bù rủ i ro củ a lã i suấ t trá i phiếu CCC trong nhữ ng
nă m 2001- 2002, 2008- 2009 và nă m 2021. Đâ y đều là nhữ ng khoả ng thờ i gian
giữ a đỉnh và đá y củ a chu kỳ kinh doanh, xảy ra rấ t nhiều vụ kinh doanh thấ t bạ i
vỡ nợ . Cá c yếu tố nà y dẫ n đến sự tă ng mạ nh rủ i ro vỡ nợ đố i vớ i nhữ ng trá i phiếu
do cá c cô ng ty có độ tín nhiệm thấ p phá t hành, và phầ n bù rủ i ro cho nhữ ng trá i
phiếu CCC đạ t đến mứ c đỉnh chưa từ ng có (VD: 32,4 – 2008). Từ đó , là m rộ ng
khoả ng cá ch lã i suấ t giữ a cá c lã i suấ t củ a trá i phiếu AAA và CCC.
4. Tại sao đường cong lợi suất là chỉ báo của nền kinh tế?
Đườ ng cong lợ i suấ t thườ ng đượ c coi là mộ t chỉ bá o quan trọ ng củ a nền
kinh tế vì nó cung cấ p thô ng tin về mố i quan hệ giữ a lợ i suấ t và thờ i gian trong hệ
thố ng tà i chính. Đâ y là mộ t trong nhữ ng yếu tố quan trọ ng trong việc xá c định
chiến lượ c đầ u tư, dự bá o tình hình kinh tế và ả nh hưở ng đến quyết định củ a cá c
chính sá ch kinh tế, nó cung cấ p thô ng tin về tình hình tà i chính, dự bá o lạ m phá t
và tă ng trưở ng kinh tế, ả nh hưở ng đến quyết định chính sá ch tiền tệ và tá c độ ng
lên thị trườ ng tà i chính và đầ u tư.
Mộ t số lý do giả i thích tạ i sao đườ ng cong lợ i suấ t lạ i đó ng vai trò quan
trọ ng:
Phản ánh sự biến đổi trong tình hình tài chính: Đườ ng cong lợ i suấ t
thườ ng phả n á nh tình hình tà i chính và tình hình kinh tế chung củ a mộ t quố c gia.
Khi lợ i suấ t tă ng cao, điều nà y có thể cho thấ y nền kinh tế đang mạ nh mẽ và có
khả nă ng tă ng trưở ng. Ngượ c lạ i, khi lợ i suấ t giả m, điều này có thể cho thấ y sự
suy yếu củ a nền kinh tế hoặ c mộ t tín hiệu về suy thoá i.

Dự báo lạm phát và tăng trưởng kinh tế: Đườ ng cong lợ i suấ t có thể
cung cấ p thô ng tin về dự bá o lạ m phá t và tă ng trưở ng kinh tế. Khi đườ ng cong lợ i
suấ t tă ng cao, điều này thườ ng cho thấ y dự bá o tă ng trưở ng kinh tế cao và lạ m
phá t có thể tă ng. Ngượ c lạ i, khi đườ ng cong lợ i suấ t giả m, điều này có thể cho thấ y
dự bá o tă ng trưở ng kinh tế thấ p và lạ m phá t có thể giả m.

Ảnh hưởng đến quyết định chính sách tiền tệ: Đườ ng cong lợ i suấ t có
ả nh hưở ng lớ n đến quyết định chính sá ch tiền tệ củ a ngâ n hà ng trung ương. Khi
đườ ng cong lợ i suấ t tă ng cao, ngâ n hà ng trung ương có thể nâng lã i suấ t để kiềm
chế lạ m phá t và kiểm soá t tă ng trưở ng kinh tế. Ngượ c lạ i, khi đườ ng cong lợ i suấ t
giả m, ngâ n hà ng trung ương có thể giả m lã i suấ t để kích thích tă ng trưở ng kinh tế.

Tác động đến thị trường tài chính: Đườ ng cong lợ i suấ t ả nh hưở ng đá ng
kể đến thị trườ ng tà i chính và đầ u tư. Khi lợ i suấ t tă ng, cá c khoả n đầ u tư an toà n
như trá i phiếu có xu hướ ng hấ p dẫ n hơn, dẫ n đến sự điều chỉnh giá trị củ a cá c tà i
sả n khá c như cổ phiếu và bấ t độ ng sả n. Khi lợ i suấ t giả m, ngườ i đầ u tư có xu
hướ ng chuyển dịch từ cá c khoả n đầ u tư an toà n sang cá c khoả n đầ u tư có rủ i ro
cao hơn để tìm kiếm lợ i suấ t cao hơn.