Magandang umaga sa inyong lahat ako nga pala si sheila may pabillare ang inyong tagalahad

kung ano ano nga ba ang ng yari sa akda ng noli me tangere at ngayon naman ay ating tuklasin
kung ano nga ba ang magaganap sa kabanata labing isa na pinamagatang ang mga
makapangyarihan

Sa pagpapatuloy ng pag- asenso at pag-unlad ng bayan ng san diego hindi nakapagtataka na

may mga taong maghahari-harian o kaya naman ay maghahawak ng banda ng kapangyarihan.

So ating kilalanin kung sino o sino-sino kaya ang pwedeng kilalaning makapangyarihan sa
bayan ng san diego.

Unahin natin si Don Rafael.

Si Don Rafael ay isa sa pinaka mayaman sa bayan ng san diego napakaraming tao ang may
utang na loob sa kanya ngunit dahil sa kababaang loob ay hindi siya naghihintay na anumang
kapalit sa mga bagay na naitulong niya sa kapwa at hindi niya rin pinalakas ang sarili
kanlanman.kaya naman kapag siya ang nasakagipitan ay kinakalaban pa sya ng lahat. So si
Don Rafael ay di kabilang sa makapangyarihan sa bayan ng san diego.

Si Kapitan Tiago kaya

Si Kapitan Tiyago ay isa rin sa mayaman na tao sa bayan ng san diego kapag sya ay pupunta
sa san diego mula sa bahay nya sa maynila talagang sinasalubong pa sya ng mga arkresta at
sumasalupong din sa kanya ang mga taong may utang sa kanya nireregaluhan siya ng lahat
alam nyo ba naang pinaka mainam na prutas ang ibinibigay bilang regalo kay kapitan tiyago at
kung may magugustuhan siyang isang kabayo o anumang bagay wala pang tatlong pung
minuto ay napupunta na sa kanya ang anong bagay ang ibigin nya.Totoo ang lahat ng ito
ngunit si kapitan tiyago ay lihim na pinagtatawanan ng mga tao at tinatawag syang sakristan
tiyago alam ninyo anong dahilan sapagkat si kapitan tiyago ay sunud sunudan sa mga prayle
kaya tinatawag syang sakristan tiyago yun ay lingid sa kanyang kaalaman kaya tulad ni don
rafael si kapitan tigayo ay hindi rin maituturing na makapangyarihan sa bayan ng san diago.

Sumunod ang gobyerno door kaya o ang kapitan

Alam nyo ba na sa bayan ng san diago ang kanilang kapitan ay hindi nag uutos sahalip sya pa
ang inuutusan, hindi sya ng aaway pero sya ang inaaway hindi sya makapag disiyon sahalip
sya pa ang dinisisyonan at ang malungkot pa rito sya ang laging na nanagot sa alkalde sa lahat
ng pinapagawa sa lahat ng mga inuutos at hinihinging pagpasyahan so ang kapitan ay hindi rin
maituturing na makapangyarihan sa bayan ng san diago.

Si padre salvi sya ay tahimik at bata pang franciscano ibang iba ang ugali at kilos nya sa ibang
pari lalo na sa pari na kanyang pinalitan si padre damaso si padre salvi ay payat at sakitin para
lagi syang nagiisip ngutin sya ay matapat sa simbahan at pinangangalagaan nya ang kanyang
pangalan pinamumulta nya ang mga may sala at bihira syang manakit ito ang pagkakaiba nila
ni pade damaso dahil si padre damaso ay laging nanununtok konting bagay lamang ay
namamalo na ng baston at alam nyo ba na si padre salvi ay nagaanuyo o nagfafasting at yun
daw ang dahilan kung bakit sya laging maputla at ayun sa marami ay umakyat na raw ang
hangin sa kanyang ulo si padre salvi ay isa sa kinikilala na makapangyarihan sa bayan ng san
diago at meron syang kalaban sa kapangyarihan ito ay ang Alperes na itinuturing nyang
kaaway.

Kilalanin nating ang alperes

Ang alperes ang tenyente ng guardia sibil at ito ay isang kastila na nakapag asawa ng isang
pilipina ang kanyang napangasawa ay si donya solasyon na isang labandera dati ngutin ng
mapangasawa ni donya solasyon ang alperes ay itinuring nya ng ang kanyang sarili na isang
kastila at sya ay may kakaibang pang uugali alam nyo ba na itinuturing ng alpares na isang
malaking kasawian ang pag papakasal nya kay donya solasyon bilang pag sisisi o ganti ay lagi
itong naglalasing at minsan sa gabi kay pinagmamatsya niya ang kanyang guardia sibil o kaya
ay bubugbugin niya ang kanyang asawa na si donya solasyon para bang biruan na lang ang
kanilang pag aaway nagbubugbugan sila kahit sa harap ng kanilang kapitbahay.kapag may
dumadalaw na kaibigang katila sa alpares ito ang madalas niyang ikinukuwento “pupuntahan
nyo ba ang duon sa kumbento ang paring mukang patay na langa”tinatawag ng alpares na
musteresya o patay langaw si padre salvi at sinisiraan nya ito samga kaibigang kastila.
Ang bagay na ito ay pangaasar o paninira lamang ng alpares ay padre salvi dahil sila ng ang
magkalaban sa kabang yarihan.

Alam din ng padre salvi ang paninira ng alpares laban sa kanya para magantihan nya ang
alpares kapagnakita ni padre salvi na pumasok na sa simbahan upang makimisa ang alpares
inuutusan nya ang sakristan na isara ang pinto at pagkatapos non sya ay magsesermon ng
mag sesermon ng napakahaba na napaka haba kaya naman ay aantukin na rin ang mga santo
na naroroon, galit na galit ang alpares ngunit wala na syang magagawa lalot alam nya na na
nakasara ang pinto ng simbahan at pag kalabas naman ng alperes pagkatapos ng misa ay
hahanapin nya ang sakristan o sino mang naririto ay agad nyang ipapahuli at uutusan nyang
malinis ng kanyang bahay maghapon. So ang dalawang tao na sinasabing makapangyarihan sa
bayan ng san diago ay si padre salvi/kura at ang alperes ngutin alam nyoman na sila ay
maypagaaway sila ay pakitang tao parin kapag sila ay nagkikita o nagkakaharap saanmang
lugar ay nagkakamayan parin sila ay nagbabatian at pilit na nagngingitian sila ang
makapangyarihan sa bayan ng san diago at dito nagtatapos ang kapanata labing isa.