Professional Documents
Culture Documents
Hit Dziął 2
Hit Dziął 2
Hit Dziął 2
Sposób działania:
Zgromadzenie ogólne – główny organ, dyskusje, głosowanie;
Przyjmuje zalecenia, koordynuje prace innych organów, zwraca uwagę Rady Bezpieczeństwa,
przyjmuje nowych członków, wybory innych organów
Rada Bezpieczeństwa – najważniejsza, inni się jej podporządkowują (Chiny, Francja, Rosja,
WB, USA + 10 innych krajów),
Bada sytuacje zagrażające pokojowi, decyduje o sankcjach i użyciu siły, misji pokojowych,
wybiera sędziów Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Rada Gospodarcza i Społeczna – dyskusje ekonomiczne, społeczne, kulturalne, etniczne,
większość głosów
Organizuje konferencje i powołuje komisje, badania, raporty i projekty dla Zgromadzenia,
koordynuje działanie innych organów
Sekretariat – obsługa administracyjna i techniczna, Sekretarz Generalny na 5 lat
Reprezentuje ONZ, prezentuje działania, koordynuje działania, pomaga Radzie
Bezpieczeństwa, rozwiązywanie sporów, przestrzeganie praw człowieka
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości – sąd, 15 sędziów na 9lat
Spory międzynarodowe, ostateczne wyroki, opinie o innych organach ONZ
Rada Powiernicza – kontrola nad obszarami powierniczymi, niepodległość ich, (WB, USA,
Chiny, Rosja, Francja)
Inne organizacje takie jak: UNESCO, WHO, UNICEF, ICAO, IAEA
Koniec wojny
Granica strefy wpływów ZSRS – od zatoki Lubeckiej po Triest nad Adriatykiem; żelazna kurtyna;
Niemiecka Republika Demokratyczna,
Bezpośrednio włączone: Litwa, Łotwa, Estonia, wschodnie ziemie Polski i Finlandii, północno –
wschodnia część Rumunii, Ukrainy Zakarpackiej, obwód kaliningradzki
PKWN
1944r., Moskwa – Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, organ wykonawczy KRN, całkowita
kontrola przez Rosje, przewodniczący: Edward Osóbka-Morawski
22 lipca 1944r., Chełm – formalnie wtedy ogłoszono Manifest PKWN, program jej, rząd RP w
Londynie nie ma prawa decydować o Polakach, jedyne legalne przedstawicielstwo Polaków
Mit założycielski „Polski Ludowej” – że Manifest PKWN powstał na ziemiach polskich (w Chełmie) i to
tam go drukowano, 22lipca Narodowe Święto Odrodzenia Polski, sprawiedliwość społeczna
Mit założycielski – opowieść o wydarzeniu, które w jakiejś społeczności uznawane jest za
przełomowe, symboliczny początek czegoś, uproszczony i wyidealizowany obraz
PKWN Rząd Tymczasowy
Bolesław Bierut (KRN), Władysław Gomułka (Polska Partia Robotnicza) – na czele PKWN, sowietyzacja
społeczeństwa
Uzależnienie od Moskwy
- Nasilający się terror, represja – wyeliminowanie przeciwników komunizmu
- powstanie Resortu Bezpieczeństwa Publicznego Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
- Urzędy Bezpieczeństwa (UB, bezpieka) nasilanie terroru – funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej
(MO), która zastąpiła Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW) – walka z podziemiem w wojnie
- wsparcie milicji przez wojsko polskie
- donosiciele na usługach bezpieki
Ofiary: żołnierze, opozycja legalna, działaczy niepodległościowego podziemia: aresztowanie 16
przywódców Polskiego Państwa Podziemnego (Leopolda Okulickiego, Jana Jankowskiego, Kazimierza
Pużaka) podstępem - proces szesnastu czerwiec 1945r. (absurdalne zarzuty, więzienie)
Rzeczpospolita na uchodźstwie
Prezydent: Ignacy Mościcki -> Władysława Raczkiewicza
Wódz: Edward Rydz-Śmigły -> Władysław Sikorski
17 września 1939r. Polska -> 1940r. Francja -> WB
Wsparcie dla aliantów itp.
30 lipca 1941r. – układ Sikorski – Majski (porozumienie Polska – ZSRS)
Kwiecień 1943r. – zbrodnia katyńska ujawniona, koniec dobrych stosunków Polska – ZSRS
Polska nie była już ważna, znalazła się w sowieckiej strefie wpływów
Dualizm Władz
Czerwiec 1945r. – Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, komuniści z PPR, wicepremier: Stanisław
Mikołajczyk (reaktywował Polskie Stronnictwo Ludowe, stał na czele rządu RP w WB)
WB i USA cofnęły uznanie rządy RP i uznały TRJN (po demokratycznych wyborach). Okres formalno-
prawnego dualizmu władzy do 1990r. (rząd RP na uchodźstwie mało państw uznawało)
Sfałszowane wybory
Miały być wolne wybory (konferencja w Jałcie), komuniści chcieli powiększyć swoją władzę, a
opozycja wykazać słabość komunistycznego reżimu
1946r. – referendum ludowe komunistów, sprawdzenie poparcia, sfałszowane
1947r. – wybory do Sejmu Ustawodawczego, sfałszowane, legalizacja przejęcia władzy przez
komunistów
22 lipca 1952r. – Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL – nazwa państwa), ustawa na
wzór sowiecki, legalizowała totalitarne komunistyczne państwo typu sowieckiego, ustrój „demokracja
ludowa”, suwerenny jest „lud pracujący”, najważniejsza władza – jednoizbowy parlament (sejm),
prezydent -> Rada Państwa, wolność słowa itp. (nieprawda)
Realna władza Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR), powstała w 1948r. (połączenie PPR i
PPS); ponad prawem, konstytucja tylko formalnie, brak opozycji legalnej, zostawiono „partie
sojusznicze” – Stronnictwo Demokratyczne (SD), Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL)
Po wojnie
Druga okupacja sowiecka – obecność Armii Czerwonej na ziemiach polskich, komunistyczna władza
w Polsce, ułatwiały to czynniki społeczne (rozbicie tradycyjnych wspólnot i więzi w wyniku wojny)
Po wojnie konieczność odbudowy państwa: społeczności, bezpieczeństwa, budynków, nowe domy;
ustrój i władza schodziły na dalszy plan – sprzyjało to komunistom, którzy pokazywali się jako ci
którzy mogą odbudować Polskę
Polacy wybór: 1. Komunizm, władza totalitarna, całkowite posłuszeństwo 2. Opór, zaryzykowanie
wolności/życia, walka zbrojna 3. Brak walki i utożsamiania się z komunizmem – budowa życia mimo
nowej rzeczywistości
Legalna opozycja – komuniści sprawiali pozory że stosują się do ustaleń wielkiej trójki, ale eliminują
przeciwników, 1945-1947 – represje na opozycje legalne (łącznie z PSL z Stanisławem Mikołajczykiem
– najsilniejsza opozycja), komuniści zwalczali ją różnymi sposobami: szwadron śmierci – zabicie ludzi
powiązanych z PSL i AK przez Władysława „Rypy”; legalna opozycja zakończyła się klęską, dłużej
trwała nielegalna
Styczeń 1945r. - Leopold Okulicki rozwiązał AK, działanie kontynuowała zakonspirowana organizacja
„Niepodległość” (NIE) przywódca: August Emil Fieldorf „Nil”
AK Niepodległość Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj (DSZ) „Wolność i Niezawisłość”
Po konferencji poczdamskiej zmieniono walkę konspiracyjną. Powołano we wrześniu 1945r.
Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” („WiN”) – największa organizacja podziemia, propaganda
wyborcza, działalność informacyjna, ujawnianie zbrodni komunistów
Nasilenie się represji NKWD (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych rosyjski), aresztowania
rozbijały WiN, działalność przekształciła się w konspirację wojskową, partyzancką, stawiającą opór
terrorowi
Łukasz Ciepliński „Pług” – w dzień jego śmierci Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Podziemie: największe -„WiN”, Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW) politycy i wojskowi
działający w czasie niemieckiej okupacji, Żołnierze Niezłomni byli zwalczani przez wiele służb i
mordowani, torturowani, przesłuchiwani; Witold Pilecki – organizował strukturę prowadzącą
działalność wywiadowczą; istniały też lokalne mniejsze (np.harcerstwo) wspomagające uwięzionych i
ich rodziny
Żołnierze Niezłomni / Żołnierze Wyklęci – żołnierze podziemia niepodległościowego, walczących z
komunistyczną władzą narzucona w Polsce, ZSRS starało się ich zdehumanizować , komuniści chcieli
ich wymazać z pamięci do 1989r.
Witold Pilecki, „Inka”
Walka na Kresach – zapoczątkowana przez żołnierzy AK, którzy nie dali się rozbroić po akcji „Ostra
Brama”, zakończyła się śmiercią/zesłaniem do łagrów uczestników, terror, Mocarstwa nie reagowały
Schyłek niepodległej konspiracji – po wyborach i wyeliminowaniu legalnej opozycji represje zostały
skierowane na walkę zbrojną z konspiracją, w lutym 1947r. amnestia – obiecanie Żołnierzom
podziemia którzy się ujawnią powrotu do domu, funkcjonariusze po przesłuchaniu tych osób zdobyli
namiary na inne; po 1948r. żołnierze głównie starali się przetrwać i pozostało ich niewielu, ale i tak
ZSRS ich prześladowało
Żołnierzy podziemia było ok. 120-180tys. / 80tys. Aresztowano
Sytuacja w Niemczech
- Niemcy podzielone na 4 strefy okupacyjne (USA, FRANCJA, WB, ZSRS)
- przebudowa niemieckiego społeczeństwa (zasada 4D)
Demilitaryzacja – całkowita likwidacja armii oraz przemysłu zbrojeniowego
Demokratyzacja – system polityczny z totalitarnego w demokratyczny (brak partii
nazistowskich)
Denazyfikacja – wyeliminowanie z życia społecznego nazistowskich zasad ustrojowych,
ustawodawstwa i instytucji, odsunięcie od władzy i ukaranie osób powiązanych z nazizmem
Dekartelizacja – rozbicie karteli, czyli dużych organizacji funkcjonujących w przemyśle i
podziału na mniejsze firmy
- w Niemczech były bardzo mocno zakotwiczone poglądy nazistowskie (przekonanie, że trzeba zabić
Żydów i Polaków itp. Dla dobra narodu)
- powołano Sojuszniczą Radę Kontroli – kontrola nad Niemcami, konflikt zachodu z sowietami, koniec
jej
- upadek III Rzeszy był szokiem, bardzo trudna sytuacja w Niemczech, najgorzej w sowieckiej strefie
wpływów, Armia Czerwona napadała na ludność, miasta zniszczone przez bombardowania
- w strefach państw zachodnich zaczęły powstawać partie (najsilniejsza chrześcijańska demokracja)
- u sowietów zaczęto przebudowywać system na wzór sowiecki
- niemożliwa odbudowa Niemiec jako jednego państwa
Chrześcijańska demokracja / chadecja -nurt polityczny inspirowany etyką chrześcijańską, nie miał
charakteru wyznaniowego, podkreślała znaczenie parlamentu, odwołuje się do zasad godności osoby
ludzkiej, poszanowania praw człowieka oraz solidaryzmu społecznego, własność prywatna
Dwa państwa Niemiec:
Bizonia – strefy okupacyjne WB i USA potem też Francji (Trizonia), aby sowieci nie mieli wpływu nad
całymi Niemcami, wspólna waluta – marka niemiecka
I kryzys berliński (1948r-1949r.) – blokada zachodniej części Berlina, Stalin zrobił, aby alianci nie
mogli zaopatrzać swojej części Berlina, ale oni zrobili most powietrzny, zniesienie blokady
Bizonia ->Trizonia->Republika Federalna Niemiec (RFN) (oficjalne scalenie, kanclerz Konrad
Adenauer)
1949r. – Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) – władza komunistów (np. z SED – Socjalistyczna
Partia Jedności Niemiec)
1955r. – Układ Warszawski (militarny pakt łączący państwa bloku wschodniego), Albania, Bułgaria,
Czechosłowacja, Polska, Rumunia, Węgry, ZSRS, NRD; ZSRS ma jeszcze większą kontrolę nad siłami
zbrojnymi i polityką obronną [państw satelickich