Pathology

- Janhavi Brahma
Mob-
9890656146
o Pathology is a branch of medical science which deals with the laboratory
examination of samples of body tissue for diagnostic or forensic purposes.
o Branches of pathology are -
o Histopathology: Microscopic examination of tissue. Biopsy
o Cytopathology: Studies & diagnoses diseases on the cellular level. Pap.
o Hematology: Concerned with diseases of the blood and blood forming tissues.
o Microbiology: Study of diseases related to microbes, bacteria, protozoa, fungus
and viruses.
o Immunology: Study of immune system.
o Samples required in pathology tests: Blood, Serum, Stool, Tissue, CSF.
Mob- 9890656146
 Hematology
This is the branch of medicine dealing with treatment and prevention of blood related
diseases.It includes tests like blood cells, hemoglobin, blood protein, hematocrit, etc.

Serology
This is a scientific study of serum and other body fluids.
It includes test of antibodies produced in the serum.
E.g. Lipid profile,
Electrolytes test (Sodium, potassium, magnesium, calcium etc.),
Enzyme test, etc.
1. CBC - Complete Blood Count: 5. Hematocrit - Male - 42 - 54%, Women - 38 - 46%
This test examines the overall health as well as the following:- 6. Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR):
1. Number of red blood cells in the blood - 4.5 to 6.0 Million / Microliter
- Men under 50 : zero to 15 mm per hour,
2. Number of white blood cells in the blood - 4,000 to 10,000 / Microliter
3. Number of platelets - 150,000 to 450,000 / Microliter - Women under 50 : zero to 20 mm per hour
4. Hemoglobin - Male - 13.5 to 17.5 g / dl, Women - 12.0 to 15.5 g / dl
- Children : zero to 10 mm per hour
 हिमॅटॉलॉजी (Haematology)
o रक्ताशी संबंधित आजारांच्या रोगनिदाि उपचार आणि बचावाच्या अभ्यासाशी निगडित औषिाची शाखा
आिे .
o यामध्ये रक्ताच्या पेशी हिमोग्लोबबि, रक्तातील प्रधििे, हिमॅटोक्रिट इत्यादी तपासले जाते.
▪ ससरॉलॉजी - ससरम आणि शरीरातील इतर द्रवयांचा वैज्ञानिक अभ्यास आिे .
o यामध्ये ससरम मध्ये तयार िोिारी प्रनतपपंिे (अँटीबॉिीज) शोिण्याची चाचिी केली जाते.
उदा. सलपपि प्रोफाइल,
इलेक्रोलाईटसची तपासिी (सोडियम, पोटॅ सशयम, मॅग्िेसशयम, कॅल्शशअम इ.),
एन्झाइम तपासिी, इत्यादी चाचण्या
▪ संपूि ण रक्तगििा चाचिी (CBC - Complete Blood Count):

या चाचिी मध्ये एकंदर स्वास््य तसेच खालील बाबी तपासशया जातात:-

1. रक्तातील लाल रक्तपे शींची संख्या - ४.५ ते ६.० समसलयि / मायिोसलटर
2. रक्तातील पांढऱ्या रक्तपे शींची संख्या - ४,००० ते १०,००० / मायिोसलटर
3. रक्तकणिकांची (प्ले टले ट्स) संख्या - १५०,००० ते ४५०,००० / मायिोसलटर
4. हिमोग्लोबबि - परु ु ष - १३.५ ते १७.५ ग्रॅ म / िेसससलटर, महिला - १२.० ते १५.५ ग्रॅ म / िेसससलटर
5. हिमॅटोक्रिट - परु
ु ष - ४२ - ५४ %, महिला - ३८ - ४६ %
6. एररथ्रोसाईट से िीमें टेशि रे ट (ESR) - ५० वषाांखालील परु ु ष - शन्
ू य ते १५ सममी ताशी, ५० वषाांखालील महिला -
शून्य ते २० सममी ताशी; मुले - शून्य ते १० सममी ताशी
 Hematocrit –
o The ratio of the volume of red blood cells to the total volume of blood.
o Also termed as PCV packed cell volume.
o Normal range of hematocrit -
Adult males 42%-54%
Adult women 38%-46%

ESR - Erythrocyte sedimentation rate

o An erythrocyte sedimentation rate (ESR) is a type of blood test that measures how quickly erythrocytes (red
blood cells) settle at the bottom of a test tube that contains a blood sample.
o Erythrocyte sedimentation rate (ESR or sed rate) is a test that indirectly measures the degree of inflammation
present in the body.
o During inflammation red blood cells clump together, this clumping affects the rate at which RBCs sink inside a
tube of blood sample.
o Normal ESR standards are-
o In Male 15-20mm/hr
o In Women 20-30mm/hr
o In Children 3-13mm/hr
o Factors Affecting ESR are age, Medication, Pregnancy. Mob- 9890656146
 o रक्त शकणरा चाचिी ( Blood Glucose Test )
o काबोिायड्रेट पचिािंतर शरीरात ग्लुकोज तयार िोते. शोषिािंतर ते ऊजेसाठी प्रत्येक
पेशीपयांत पोिोचण्यासाठी रक्तप्रवािात प्रवेश करते. 1 ग्रॅम ग्लुकोज 4 कॅलरीज ऊजाण निमाणि
करते.
o ग्लकु ोज तयार झाशयावर ते सवण शरीरातील पेशींपयांत पोिोचवले जाते.
o आपशया शरीरातील स्वादपु पंि िी ग्रंिी इन्शसु लि व ग्लक ु ॅ गॉि िी िामोन्स तयार करीत असते.
िी दोन्िी िामोन्स शकणरापातळी कायम ठे वण्यासाठी मदत करतात.
o पेशींमध्ये ग्लुकोज पोिोचवण्याचे काम इन्शुसलि करीत असते. इन्शुसलिच्या
प्रभावामुळेच ग्लुकोज रक्ताति ू पेशींमध्ये जाऊि ऊजाण तयार करते म्ििजेच वापरले जाते.
o रक्तातील ग्लक ु ोजचे प्रमाि प्रमाणित संख्येपेक्षा जास्त असशयास त्या ल्स्ितीला "िायपर
ग्लायसेसमया" असे म्िितात व तो मिम ु ेि ह्या रोगाकिे जातो व अशी वयक्ती मिम ु ेिी
समजली जाते. यावर उपाय िा केशयास िाटण अटॅ क, िायपरटे न्शि, क्रकििी फेशयअ ु र, अंित्व
असे कॉल्म्प्लकेशन्स िोऊ शकतात.
o रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाि प्रमाणित संख्येपेक्षा कमी झाशयास त्या
ल्स्ितीला "िायपोग्लायसेसमया" असे म्िितात. ग्लक ु ॅ गॉि तयार ि झाशयािे असे िोऊ शकते.
यामध्ये त्या वयक्तीला चक्कर क्रकंवा िकवा येऊ शकतो. Mob- 9890656146
o ज्या वयक्ती मिुमेिी असतात त्यांची रक्तचाचिी दोिदा केली जाते. "ग्लक
ु ोमीटर" िावाचे यंत्र
िी चाचिी करण्यास वापरले जाते.
फाल्स्टं(िॉमण
o रक्तशकणरे चे सामान्य ग (उपाशीपोटी)
ल) प्रमाि असे आिे –७० ते १०० समसलग्रम
ॅ / िेसससलटर
PP (जे विािंतर २ ७० ते १४० समसलग्रॅम / िेसससलटर
तासांिी)
पप्रिायबेहटक १४० ते १९९ समसलग्रॅम / िेसससलटर
मिम
ु ेिी २०० समसलग्रॅम / िेसससलटर आणि त्यापेक्षा जास्त

▪ मिुमेि िा टाईप-I व टाईप-II ह्या दोि प्रकारात असतो.

o टाईप-I सािारितः लिाि मुले ते तीस वषाांच्या वयक्ती यांिा िोतो. यात स्वादपु पंिात इन्शुसलि तयार
िोण्याचे प्रमाि कमी िोते.
o टाईप-II िा सवाणत आम (कॉमि) मिुमेि आिे . तो वयाच्या तीस वषाणिंतर हदसतो. िा एकतर
ु ांसशक असतो क्रकंवा यात पेशी इन्शसु लिला साि देत िसशयामळ
अिव ु े ग्लक
ु ोज पेशींमध्ये जाऊ शकत
िािी.
 Blood Glucose Test
After carbohydrate digestion, glucose is produced in the body. After the absorption, it enters the
bloodstream to reach each cell for energy. 1 g of glucose produces 4 calories of energy.
When glucose is produced, it is transmitted to all the cells in the body.
The pancreas in our body is the gland that produce insulin and glucagon hormones. Both these
hormones help maintain sugar levels. Insulin’s function is to deliver glucose to the cells. It is because of
the effect of insulin that glucose is used to move from the blood into the cells.
When the blood glucose content exceeds the certified number, the condition is termed "Hyper
Glycemia“. Such person is diabetic. Failure to remedy this can lead to complications such as heart
attack, hypertension, kidney failure, blindness. If the blood glucose content is less than the certified
number, the condition is termed "Hypoglycemia“. This can happen because the glucagon is not
produced. This can cause dizziness or fatigue.
Blood sugar tests are conducted in two ways -
1. Random (Any time in a day)
Blood tests are Done Twice for individuals who are Diabetic. An instrument called
"Glucometer” is used to Conduct this test.
Fasting (Starvation) 70 to 100 mg / dl
PP (2 hours After Meal) 70 to 140 mg / dl
Prediabetic 140 to 199 mg / dl
Diabetic 200 mg / dl or more
Diabetes is of Two Types. Type I & type II.

Type-I is usually observed in children and persons upto 30 years of age. This is caused by
reduction in the amount of insulin produced in the pancreas.
Type II is the most common type of diabetes. It is observed in persons above 30 years of age.
It is either genetic or happens because the cells do not support insulin and do not allow
glucose to enter the cells.
Gestational diabetes is limited to a short period of time. During pregnancy, the mother has
diabetes, but she can get fully cured. Blood sugar is required to be checked before any
operation or surgery. If the blood sugar is high, blood takes time to clotMob-
and the wound does
9890656146
 एचबीए१सी चाचिी (HbA1C Test)
o ग्लायकोसुलेटेि हिमोग्लोबबि िे ग्लुकोजचे कािी आठवड्यातील प्रमाि दशणवते.
o िे प्रमाि मागील ३ महिन्यांपयांतचे असते.
o ग्लायकोसल
ु ेटेि हिमोग्लोबबि एन्झायमॅहटक िसलेशया साखरे च्या रे िच
ू े रक्तातील प्लाझ्मा
ग्लक
ु ोजशी संयोग झाशयावर तयार िोते.
o या हिमोग्लोबबिचे प्रमाि रक्तातील साखरे च्या प्रमािावर अवलंबूि असते.
o लाल रक्तपेशींचे आयुष्य १२० हदवस असते म्ििि
ू िे प्रमाि सािारि ३ महिन्यांपयांतची
सरासरी दशणवते.
o रक्तातील ग्लक
ु ोजचे अिु हिमोग्लोबीिच्या रे िि
ंू ा धचकटूि राितात म्ििजेच हिमोग्लोबबि
ग्लायकोसुलेट झाले की त्याला HbA1C असे म्िितात.
o िोमॅटोग्राफी इम्म्यि
ु ोआसे ह्या पद्ितीिे िे प्रमाि प्रयोगशाळे त काढले जाते.
 HbA1C Test
o Glycosylated hemoglobin represents a few weeks of glucose. This ratio is up to the last 3
months.
o Glycosylated hemoglobin is formed after the association of non-enzymatic sugar with
glucose present in blood plasma.
o The hemoglobin content is based on the amount of blood sugar.
o The average blood cell life is 120 days. Hence it is shown for about 3 months.
o The molecules of glucose in the blood cling to the molecules of Hemoglobin, which is
called HbA1C when hemoglobin is Glycosylated.
o This measure is carried out in the laboratory by a method called chromatography
Immunomes.
Mob- 9890656146
 िायरॉईि ग्रंिी - T3 T4 - TSH चाचिी (Thyroid Gland - T3 T4 - TSH Test)
o िायरॉईि ग्रंिी मािेच्या भागासमोर वसलेली आिे. िी ग्रंिी िायरॉल्क्सि आणि
कॅल्शसटोनिि िावाचे दोि िामोन्स स्रवते.
o िायरॉइि ग्रंिी पपट्यट
ु री ग्रंिी िामोि (टीएसएच) स्रावाच्या नियंत्रिाखाली काम करते.
o िायरॉल्क्सि िामोि शरीरातील सवण चयापचय क्रिया, ऊजाण निसमणती नियंबत्रत करते.
o िायरॉल्क्सि िामोिचे संश्लेषि करण्यासाठी आयोडिि िा मित्त्वाचा पदािण आिे.
o िायरॉईि फंक्शि चाचण्या रक्तातील टी-३, टी-४ आणि टीएसएच टायटर मोजण्यासाठी
आणि िायरॉईि ग्रंिी क्रकती चांगशया प्रकारे काम करत आिे िे जािि
ू घेण्यासाठी
वापरशया जािाऱ्या रक्त चाचण्यांची मासलका आिेत.
o टीएसएच चाचिी िायरॉईि उत्तेजक संप्रेरकाची पातळी मोजते. सवणसािारि रेंज ०.४ ते ४
Mob- 9890656146
o असामान्य उच्च टीएसएच पातळी म्ििजे िायरॉईि ग्रंिी काम करत िािी. कमी टीएसएच पातळी
म्ििजे शरीरात िायरॉल्क्सिची निसमणती िोत आिे .
o टी-४ टे स्टला िायरॉल्क्सि चाचिी असे म्िितात. बिुतेक टी-४ प्रधििांिा बं ििकारक आिे आणि
िोड़ा भाग मुक्त आिे . टी-४ चा मुक्त भाग टी-३ मध्ये रूपांतररत िोतो आणि शरीराच्या वापरासाठी
उपलब्ि आिे . टी ३ िे फंक्शिल संप्रे रक आिे आणि त्याला राय आयोिोिायरोनिि असेिी म्िितात.

ु त टी-४ पातळी 0.9 ते 1.7ng/dl (िॅिोग्राम प्रनत डिसससलटर).

मक्

o टी-३ टे स्ट अॅल्क्टवि िामोिची पातळी तपासते. सामान्य टी-३ पातळी 100-200 ng/dl आिे .
(िॅिोग्राम प्रनत िेसससलटर)
o जर िायरॉल्क्सिची पातळी मािक मूश यापे क्षा कमी असेल तर वजि वाढिे, ऊजे चा अभाव, िैराश्य,
अिुभव आणि या ल्स्ितीला िायपोिायरॉइडिझम असे म्िितात.
o िायरॉल्क्सिची पातळी मािक मश
ू यापे क्षा जास्त असेल तर वजि कमी िोिे, tremour
Mob-,अस्वस्िता
 Thyroid Gland—T3 T4- TSH Test
o Thyroid gland is situated in front of neck region. This gland secretes two hormones
namely Thyroxine and Calcitonin.
o Thyroid gland works under the control of pituitary gland hormone (TSH) secretion.
o Thyroxine hormone controls all the metabolic activities, energy generation in body.
o Iodine is important substance required to synthesize thyroxine hormone.
o Thyroid function tests are series of blood tests used to measure T3, T4 and TSH
titer in the blood and to know how well thyroid gland is working.
o TSH test measures thyroid stimulating hormone level. The normal range is 0.4
to4milli International units of hormone per liter(mlu/liter). TSH level may fluctuate
due to age, stress, unhealthy diet . Mob- 9890656146
o Abnormally high TSH level mean that thyroid gland is not working. Low TSH level means
too much thyroxine is producing in body.
o T-4 test is known as thyroxine test. Most T4 is bound to protein and small portion is free.
Free portion of T4 converts into T3 and is available for body to use. T3 is potent hormone
and also known as tri Iodothyronine. Free T4 level is 0.9 to 1.7ng/dl (Nanogram Per
Deciliter).
o T-3 test checks level of active hormone. Normal T3 level is 100-200ng/dl.(Nanogram Per
Deciliter) If thyroxine level is lower than standard value the symptoms like weight gain,
lack of energy, depression, may experience and the condition is called Hypothyroidism.
o If thyroxine level is higher than standard value the symptoms like weight loss, Tremors,
Anxiety, etc. May experience and the condition is called Hyperthyroidism.
Mob- 9890656146
o Goitre is also result of thyroid gland disfunction.
 सलपपि प्रोफाइल (Lipid Profile)
• लिपिड्स हे आहारातीि घटकाांमधीि स्निग्ध िदार्ाांचे समह
ू असतात जे िचिािांतर स्निग्ध आम्िे आणि स्ग्िसरोल्समध्ये रूिाांतररत होतात.
• स्निग्ध आम्िे आणि स्ग्िसरोि शोषूि घेिे हे िॅ स्टटयि लशराांमधूि लिम्फमध्ये िेिे जाते आणि लििोप्रथर्िाांद्वारे रटतात जाते.
• लिपिड प्रोफाइि हे रटत चाचणयाांचे (लसरम) िॅ िि आहे जे कोिेन टे रॉि आणि ट्रायस्ग्िसराईड्ससारख्या लिपिडमधीि असामान्यते साठी प्रारां ल िक
तिासिी साधि म्हिूि काम करते. लिपिड चाचिीसाठी रटत काढणयािूवी 9 ते 12 तास उिवास करावा िागतो. या चाचिीच्या िररिामामु ळे
हृदयरोग, नवादपु िांडाचे धोके ओळखता येतात
• कोिेनटे र ॉि हा प्रत्येक िे शीसाठी शरीरािा िागिारा स्निग्ध िदार्थ आहे , हामोि लसांर्ेलसस, स्हहटॅ लमि डी तयार करणयासाठी. जे हहा शरीरािा
ताबडतोब कॅिरीज वािरणयाची गरज िसते आणि चरबीच्या िे श ीांमध्ये साठविे जाते ते हहा ट्रायस्ग्िसराईड्स तयार होतात. कोिेनटे र ॉि चाचिी
एकूि चार प्रकारच्या लिपिड्स मोजते.

➢ एकूि कोिेनटे रॉि 200mg/dl

➢ कमी घितेचे लििोप्रोटीन्स (एिडीएि) 70-130लमिीग्रॅम/डीएि, वाईट कोिेनटे रॉि

➢ उच्च घिता लििोप्रोटीन्स (एचडीएि) 40-60लमिीग्रॅम/डीएि, चाांगिे कोिेनटे रॉि

➢ ट्रायस्ग्िसराईड्स (हहीएिडीएि) अततशय कमी घितेचे लििोप्रोटीि िरु

ु षाांमध्ये 40-160लमिीग्रॅम/डीएि आणि स्नियाांमध्ये
35 -140लमिीग्रॅम/डीएि.
• लिपिड िॅ िि चाचिीच्या असामान्य िररिामामुळे कोरोिरी रोग, हृदयपवकार, अॅर्ेरोनटिेरोलसस, नवादपु िांडाचा दाह होतो.
• हयायाम, सांतुिि आहार यामुळे लिपिड िॅ िि चाचिीचे असामान्य िररिाम टाळता येतात.
Mob - 9890656146
 Lipid Profile
• Lipids are group of fats in dietary constituents which after digestion convert into fatty acids and Glycerol's. Lipid profile is a panel of
blood tests (serum) that serves as an initial screening tool for abnormalities in lipid such as cholesterol and triglycerides.
• Absorption of fatty acids and glycerol is through lacteal veins into lymph and transported in the blood by lipoproteins. Fasting for
9-12 hours before extraction of blood is required for lipid test. The result of this test can identify risks for cardiovascular diseases,
pancreatitis, etc
• Cholesterol is a fatty substance required by body for every cell, for hormone synthesis, vitamin D formation. Triglycerides are
formed when body does not need to use calories immediately, and are stored in fat cells. Cholesterol test measures total four types
of lipids.

➢ Total cholesterol 200mg/dl

➢ Low density lipoproteins (LDL) 70-130mg/dl, Bad cholesterol

➢ High density lipoproteins (HDL) 40-60mg/dl , Good cholesterol

➢ Triglycerides (VLDL) very low density lipoproteins 40-160mg/dl in males and 35 -140mg/dl in females.

• Abnormal result of lipid panel test leads to coronary diseases, heart attacks , atherosclerosis, inflammation of pancreas.
• Exercise, balance diet prevents abnormal results of lipid panel test.
Mob-
 यकृत कायण चाचिी Liver Function Test (LFT)
• हे िॅटटक िॅिि गटातीि रटत चाचणया यकृताच्या कायाथची माटहती दे तात
• यकृत ही आिल्या शरीरातीि सवाथत मोठी ग्रांर्ी आहे आणि ती चयािचय क्रिया, डडटॉस्टसक्रफकेशि, एन्झाइम
लसांर्ेलसस, प्रोटीि लसांर्ेलसस आणि नटोरे ज अशी अिेक महत्त्वाची काये करते.
• यकृताच्या कायथ चाचिीमध्ये प्िाझ्मा प्रोटीि अल्बलु िि, प्रोथ्रॉस्म्बि, थ्रॉम्बोप्िास्नटि आणि बबलिरुबबि याांची
िातळी मोजिी जाते. यामध्ये यकृताची अकायथक्षमताही कळूि येते.
• बबलिरुबबि हे िाि रटत िेशीांचे ब्रेकडाऊि उत्िादि आहे आणि ते असां घटटत(Unconjugated) नवरूिात आहे .
यकृतात (ग्िट
ु यरु ोतिि ट्रान्सफरज) स्रविेल्या एन्झाइममुळे या फॉमथचे एकबित (conjugated) नवरूिात रूिाांतर
होते. बबलिरुबबिचे एकबित रूि िािी पवद्राहय असते आणि उत्सस्जथत केिे जाते.
• एकूि बबलिरुबबि िातळी 0.3-1.2लमिीग्रॅम/डीएि आहे , जेहहा ते 1.2 लमिीग्रॅम/ डीएि च्या वर जाते तेहहा त्वचेवर
आणि निायांच्
ू या मे म्ब्रेिवर िररिाम करते.
ां
• िवजात बािकाांिा होिारा जॉडडस हा बबलिरुबबिच्या उच्च िातळीचा िररिाम आहे , कारि त्याांचे यकृत
बबलिरुबबिवर िि
ू थििे प्रक्रिया करू शकत िाही. ही स्नर्ती तात्िरु ती काही आठवडे असते.
• अल्बलु मि प्रथर्िे सां िि
ू थ शरीरात ऊती, जीविसत्त्वे, हामोन्स याांचे िोषि करतात. अल्बलु मिची सामान्य श्रे िी 3.5-
5.0 ग्रॅम/डीएि आहे .
 Liver Function Test (LFT)
• Hepatic panel tests are group of blood tests that gives information about liver function
• Liver is the largest gland in our body and preforms many important functions like metabolism, detoxification, enzyme
synthesis, protein synthesis and storage .
• Liver function test measures level of plasma protein albumin, prothrombin, thromboplastin and bilirubin. It also detects
dysfunction of liver.
• Bilirubin is the breakdown product of Haemin, and is in unconjugated form. This form get converted into conjugated
form due to enzyme secreted in liver ( Glucuronic transferase). Conjugated form of bilirubin is water soluble and is
excreted through excreta.
• Total bilirubin level is 0.3-1.2mg/dl, when it exceeds 1.2mg/dlliter effects are visible on skin and mucus membrane.
• New born Jaundice is the effect of high level of bilirubin, as liver is not fully able to process bilirubin. This is temporary
condition for few weeks.
• Albumin protein nourishes tissues, transport vitamins, hormones throughout the body. Normal range of albumin is 3.5-
5.0 gm/dl.
• Coagulation profile test (PT/BT/PC/CT) is screening for abnormal blood clotting. It examines factors associated with
clotting.
Mob-
 R.A. Factor / R.F. Factor

• सांथधवात हा ऑटोइम्यूि रोग आहे .

• आर ए फैटटर हे रोगप्रततकारक प्रिािीिासूि बििेिे एक प्रथर्ि आहे जे शरीरातीि तिरोगी

ऊतीांवर हल्िा करू शकते.

• आरएफचे अस्नतत्व ऑटोइम्यूि रोग (सांथधवात) दशथवते . आरएफचा टायटर रोगाची तीव्रता

दशथवतो.

• जेहहा साांधेदख
ु ी, साांध्यातीि ताठरििा, साांध्याांवर सूज आणि हाडे कमी होिे याांसारखी िक्षिे
Mob-
 RA/RF Factor

• Rheumatoid arthritis is autoimmune disease.

• Rheumatoid factor is a protein made by immune system that can attack healthy tissue in

body.

• Presence of RF indicates autoimmune disease(Rheumatoid arthritis). Titter of the RF

indicates severity of disease.

• When symptoms like joint pain, stiffness in joints, swelling on joints and bone loss are

visible RF test is recommended.

Mob-
 Antibody Test

o पविाल टे स्ट (साशमोिेला टायफी)

• १८९६ सािी जॉर्जसथ फिाांड पवडाि िावाच्या शानिज्ञािे एांटररक तािासाठी (ताि तिमाथि करिारे जीवािू) अप्रत्यक्ष चाचिी चा

शोध िाविा.

• चाचिीत वािरिे जािारे अँटीजेि साल्मोिेिा टायफीसाठी ओ आणि एच अँटटजेि आहे त .

• अँटीजेि सांसगथ झािेल्या हयटतीच्या लसरममध्ये लमसळिे जातात. अॅग्िुटटिेशिमुळे चाचिी सकारात्मक (positive) येते,

म्हिजे टायफॉइड ताि.

• सांसगाथिांतर स्जवािू रटतप्रवाहाियांत िोहोचतो स्जर्ूि तो आतडे, यकृत, प्िीहा आणि निायू याांसारख्या वेगवेगळ्या अवयवाांमध्ये

िसरतो.

o विीिीआरएल चाचिी ( रे पेिेमा पॅसलडियम)

• लसक्रफलिससाठी veneral disease सांशोधि प्रयोगशाळा चाचिी. लसक्रफलिस हे ट्रे िि

े म
े ा िॅलिडडयम या जीवािांम
ू ळ
ु े होते.

• ही चाचिी जीवािूांपवरुद्ध शरीरािे तयार केिेल्या प्रततजैपवकाांचे मोजमाि करते. Mob-

 Antibody Tests
o Widal Test (Salmonella typhi) -
• In 1896 scientist named Georges Fernand Widal invented an indirect test for enteric fever ((bacteria
causing fever).
• Antigens used in the test are O and H antigens for Salmonella typhi.
• Antigens are mixed with serum of infected person. Agglutination results positive test, that is typhoid
fever.
• After infection bacteria reaches the blood stream from where it spreads in different organs like intestine,
liver, spleen and muscles.
• VDRL Test ( Treponema pallidum).
• The Ventral disease research laboratory test for syphilis. Syphilis is caused by bacterium Treponema
Pallidum.
• The test measures antibodies produced by the body against bacterium.

Mob-
 Antibody Test
o एचबीएसएजी - हे िेटायटटस बी सरफेस अँटटजेि

• हे िॅटायटटस-बी पवषािूच्या (एचबीहही) सां सगाथचे तिदाि करणयासाठी ही रटत चाचिी आहे . प्रततजैपवकाांपवरुद्ध
प्रततजैपवके तयार होतात.
• जर चाचिी एचबीएसएजीसाठी िॉणझटटहह असे ि तर याचा अर्थ त्या हयटतीिा हे िॅटायटटस बी सां सगथ आहे आणि
तो शरीरातीि द्रव िदार्थ आणि रटताच्या माध्यमाति
ू इतराांियांत िोहोचवू शकतो.
• िसीमुळे हे िॅटायटटस बी टाळता येऊ शकते.

o एचआयहही- मािवी रोगप्रततकारक कमतरता पवषािू

• हा पवषािू शरीराच्या रोगप्रततकारक प्रिािीवर हल्िा करतो र्जयामुळे इतर रोगाांचा सां सगथ होणयाचा धोका असतो.
• रोगािा अटवायडथ इम्यि
ु ोडेक्रफलशयन्सी लसांड्रोम (एड्स) म्हितात.
• पवषािू सां िलमत रटत, वीयथ क्रकांवा योिीच्या द्रवाद्वारे सां िलमत होऊ शकतो.
• टी से ल्स (लिम्फोसाईट्स) मधीि सीडी४ गििा प्रोग्रे लसहह स्नर्तीत 500-1600 िेशी/टयबु बक लमलिलिटरिासूि
200 िेशी/टयबु बक लमलिलिटरिेक्षा कमी होते. Mob- 9890656146
 Antibody Tests
o HBsAg --Hepatitis B surface Antigen
• It is a blood test to determine the infection with the hepatitis B virus (HBV). Antibodies are formed against
antigen.
• If the test is positive for HBsAg ,it means the person has hepatitis B infection and can pass it to others
through body fluids and blood.
• Vaccine can prevent Hepatitis B.

o HIV –Human Immunodeficiency virus

• Virus attacks immune system of the body making vulnerable to other infections.
• Disease is called Acquired immunodeficiency syndrome (AIDs).
• Virus can transmit through infected blood, semen or vaginal fluid.
• T cells (lymphocytes) CD4 count falls below 200 cells/cubic milliliter from 500-1600 cells/cubic milliliter in
progressive condition. Mob- 9890656146
o ससरम इलेक्रोलाइट्स
• सोडडयम (Na), िोटॅलशयम (K), कॅस्ल्शयम (Ca), फॉनफरस (P) .
• इिेटट्रोिाइट्स ही शरीरात िैसथगथकररत्या तयार होिारी मूिद्रहये आणि सांयुगे आहे त. ती खाद्यिदार्थ, िेये आणि
सस्प्िमें ट्समधूि सुद्धा लमळतात .
• प्िाझ्मा, शरीरातीि द्रव िदार्थ आणि िघवीमध्ये इिेटट्रोिाइट्स असतात.
• निायुांचे आकां ु चि, िदार्ाांची दे वािघेवाि, आवेग आचरि इत्यादी महत्त्वाच्या शारीररक कायाांवर ते तियांिि ठे वतात.
• सोडडयम आणि िोटॅलशयम हे शरीरात कायथरत असिेिे प्रमुख इिेटट्रोिाइट्स आहे त.
o सोडियम १३०-१४५ समलीमोशस/सलटर.
• सोडडयम िेहमीच आयतिक नवरूिात क्रकांवा इतर मि
ू द्रहयाांशी जोडिेिे असते. उदा. NaCl , सोडडयम बाय काबोिेट. सोडडयम
द्रव सांतुिि राखते, सहवाहतूकदार म्हिूि काम करते, मूिपि ांडाच्या कायाथतीि महत्त्वाचा घटक, िवथ एटसाईटमें ट इ.
• रटतातीि सोडडयमची िातळी कमी झाल्यामुळे सामान्य िक्षिे म्हिजे डडहायड्रेशि, र्कवा, असांबद्ध बोििे, थचडथचडेििा.
o पोटॅसशयम 3.5-5.0 समसलमोशस/सलटर
• आििे शरीर िोटॅलशयम ची तिलमथती करत िाही, त्यामुळे योग्य आहाराच्या माध्यमातूि आिल्यािा ते लमळते.
• हृदयाच्या निायूांच्या आकां ु चिाचे तियमि करणयासाठी िोटॅलशयम महत्त्वाचे आहे .
• िेशीांच्या मेम्ब्रेिमध्ये सोडडयम आयन्स आणि िोटालशयम आयन्सच्या हािचािीांमुळे निायु च्या हािचािी होतात.
• िोटॅलशयमच्या कमतरतेमळ
ु े मि
ू पि ांडाचे आजार होतात, अतत घाम फुटतो, उिट्या होतात. शरीरातीि उच्च िोटॅलशयममळ
ु े हृदयाचे
असामान्य ठोके, मिपि ांडाचे आजार होतात.
 Serum Electrolytes
• Sodium (Na), Potassium (K), Calcium (Ca), Phosphorus (P) .
• Electrolytes are the elements and compounds that occur naturally in the body. They are also ingested with
food, drinks and supplements. Electrolytes are present in plasma, body fluids and urine.
• They control important physiological functions like muscle contraction, transport of substances, impulse
conduction ,etc. Sodium and potassium are the major electrolytes functioning in the body.
o Sodium 130-145millimoles/Litre.
• Sodium is always present in ionic form or combined with other element. E.g. NaCl, NaHCO3. It maintains
fluid balance, work as a co-transporter, important element in renal function, nerve excitation, etc.
• Common symptoms due to low sodium level in blood are dehydration, fatigue, seizers, irrelevant speech,
irritability.
o Potassium 3.5-5.0 millimoles/Liter
• Our body does not produce potassium so, we get it through proper diet.
• Potassium is important for regulating heart muscle contractions. Potential difference is created due to movement of Na
ions and K ions across the cell membrane. Potassium deficiency causes kidney diseases, excessive sweating, vomiting.
 कॅस्ल्शयम 8.6-10.3 लमिीग्रॅ म/डीएि (Calcium 8.6 – 10.3 milligram?/ dL)
• कॅस्ल्शयम रटतातीि प्िाझ्मामध्ये आणि हाडाांमध्ये असते.
• हाडे, दात, मर्जजातांत,ू निायू आणि हृदयाच्या योग्य कायाथसाठी कॅस्ल्शयमची गरज असते. शरीरात कैस्ल्शयम हाडे
आणि रटत ह्या दोि टठकािी असते .
• शरीरातीि कॅस्ल्शयमची िातािी हामोन्सच्या तियांििाखािी असते.
• रटतातीि कमी कॅस्ल्शयममुळे निायू दुखिे, हृदयाचे अतियलमत ठोके होतात. िाय व बोटाांमध्ये मुांग्या येिे

फॉनफरस 2.5-4.5 लमिीग्रॅ म/डीएि (Phosphorous 2.5 – 4.5 Milligram/dL)

• शरीरातीि महत्त्वाच्या कायाांसाठी फॉनफरस हा उियोगी घटक आहे . यामुळे हाडाांची वाढ, ऊजाथ साठवि, मर्जजातांतू
आणि निायांच
ू ी तिलमथती होणयास मदत होते.
• लसरम फॉनफरसची कमी झािे िी िातळी र्कवा, िूक कमी होिे मािलसक गोंधळ ह्यासारखे बदि दशथवते.
अन्ॅ टॅलसड्सचा दीघथकािीि वािर,पवटामीि डी चा अिाव, कुिोषि यामुळे फॉस्फरसची िातळी कमी होते.
• मूिपिांडाचे बबघडिे िे कायथ, िॅटसे टटहहजचा अततवािर, स्हहटॅलमि डी आणि मधम
ु े ह यामुळे उच्च फॉनफरसची
िातळी वाढते.
Mob-
o Calcium 8.6-10.3 mg/dl
• Calcium is present in blood plasma and in bones.
• Calcium is needed for bones, teeth, proper functioning of nerves, muscles and heart.
• Calcium maintenance in body is between bone and blood is under the control of hormones.
• Low calcium in blood leads to muscle cramps, irregular heart beats. Tingling in feet, fingers.
o Phosphorus 2.5-4.5 mg/dl
• Phosphorus is important element for vital functions. It helps with bone growth, energy storage,
nerve and muscle formation.
• Low serum phosphorus level indicates changes in mental state like confusion, fatigue, loss of
appetite .Low level occur due to chronic use of antacids, lack of Vitamin D, malnutrition.
• High phosphorus level build due to impaired kidney functions, use of laxatives, consuming too
much Vitamin D and Diabetes.
Mob-
स्हहटालमन्स (जीविसत्त्वे)
• स्हहटालमन्स ही अल्ि प्रमािात िागिारी सेंटद्रय सांयुगे आहे त. सामान्यतः स्हहटालमि बी-१२ आणि स्हहटालमि डी चाचणया
केल्या जातात.
स्हहटॅलमि बी-१२ कोबािालमि १९०-९५० पिकोग्राम/लम.लि.
• आरबीसीची तिलमथती, वाढ आणि त्याच्या िररिटवता, मर्जजासांनर्ेचे योग्य कायथ. आणि डीएिए आणि आरएिए
रे स्प्िकेशि इत्यादी कामाांसाठी स्हहटालमि बी-१२ आवश्यक आहे .
• 200-300पिकोग्राम /लमिी स्हहटालमि बी-१२ साठी बॉडथरिाईि रें ज माििे जाते. स्हहटॅलमि बी-१२ च्या कमतरतेमुळे आरबीसी
िररिटवता होत िाही त्यामुिे अॅतिलमया होतो. पवसराळूििा हे सुद्धा स्हहटॅलमि बी-१२ च्या कमतरतेचे कारि आहे .
स्हहटॅलमि डी २०-५० िॅिोग्राम/लम.लि.
• स्हहटॅलमि डी हा एक िोषक घटक आहे जो हाडे आणि दाताांसाठी आवश्यक आहे .
• स्हहटॅलमि डी चे दोि प्रकार महत्त्वाचे आहे त. अन्िाच्या माध्यमातूि लमळविेिे स्हहटॅलमि डी-२ आणि स्हहटॅलमि डी-३.
• सूयथप्रकाशाच्या सांिकाथत आल्यावर स्हहटॅलमि डी-३ शरीरात बिविे जाते.
• रटतात स्हहटॅलमि डी-२ आणि स्हहटॅलमि डी-३ या दोन्हीांचे रूिाांतर 25 हायड्रॉटसी स्हहट डी, (25(OH)D) असे यामध्ये होते.
• लसरम चाचिी 25(OH)D ची िातळी मोजते. असामान्य िातळी हाडाांच ा पवकार, अन्ि शोषि
ू घेणयाची क्षमता कमी होिे,
ऑटोइम्यूि डडसीज क्रकांवा सोरायलसस अशा समनया दशथवू शकते.
• कमी सूयथप्रकाश, कुिोपषत आहार क्रकांवा सूयथप्रकाशािासूि हहीटीडी-३ शोषि
ू घेणयाची क्षमता िसल्यािे 25(OH)D ची िातळी
कमी होते. िठ्ठििामुळे चरबीच्या िेशी (fat cells) रटतातूि स्हहटॅलमि डी कमी करतात.
 Serum Vitamins
• Vitamins are the organic compounds needed in small quantities. Usually Vit.B12 and Vit.D tests are
common.
o Vitamin B12—Cobalamin 190-950 picogram/ml
• Important in RBC formation, growth and its maturation. Proper functioning of nervous system. DNA and
RNA replication requires vit B12. 200-300picogram /ml is considered as borderline range for vitB12.
• Deficiency of VitB12 leads to Pernicious Anaemia caused due to failure of RBC maturation. Forget
fullness is also cause of VitB12 deficiency.
o Vitamin D 20 -50 nanogram/ml
• Vitamin D is nutrient that is essential for bones and teeth. Two forms of vit-D are important and obtained
through food are Vit D2 and Vit D3. Vit D3 is made by body when exposed to sunlight.
• In blood both VitD2 and VitD3 are changed into form called 25 Hydroxy Vit-d, (25(OH)D.
• Serum test measures 25(OH)D level, abnormal level can indicate bone disorder, nutrition problems in
absorption of food, autoimmune diseases or psoriasis. Low level is caused by non-exposure to sunlight,
malnourished diet or trouble in absorption of Vitamin D-3 from sunlight. Obesity causes fat cells to
 एन्झाइम चाचणया (Enzyme Tests)
o एलिीएच चाचिी (लॅक्टे ट डििायड्रोजेिज
े टे स्ट)
• ही साधी रटत चाचिी आहे .
• िॅटटे ट डडहायड्रोजेिज
े हे शरीराच्या सवथ ऊतीांिी तयार केिेिे एन्झाइम आहे , एन्टझाइम ग्िुकोजिासूि ऊजाथ तिलमथतीत महत्त्वाची
िलू मका बजावते.जेहहा ऊतीांचे िक
ु साि होते तेहहा एिडीएच रटत आणि शरीरातीि द्रवात लमसळते. एिडीएचची जानत िातळी
ऊतीांचे िक
ु साि दशथवते.
o अशकलाइि फॉस्फेटे ज चाचिी
• ही चाचिी उिशीिोटी करावी िगते.
• अल्किाइि फॉनफेट हे प्रामुख्यािे यकृत आणि हाडाांिी स्रविेिे एन्झाइम आहे . हे एन्झाइम सांिि
ू थ शरीरातीि अिेक ऊतीांमध्ये
असते. अल्किाइि फॉनफेटची उच्च िातळी यकृताचे आजार, पित्ताशय क्रकांवा हाडाांच्या पवकाराांिा कारिीिूत आहे .
o सीपीके चाचिी (क्रिएहटि फॉस्फोकायिेज टे स्ट)
• क्रिएटाइि फॉनफोकायिेज हे शरीरातीि एक एन्झाइम आहे .
• सीिीके प्रामख्
ु यािे हृदय, में द ू आणि साांगाड्याच्या निायांम
ू ध्ये आढळते.
• जेहहा एकूि सीिीके िातळी जानत असते तेहहा ते दख
ु ाित, निायांच्
ू या ऊतीांिा तिाव दशथवते. निायांच्
ू या िक
ु सािामळ
ु े सीिीके
रटतप्रवाहात लशरते.
• सामान्य सीिीके प्रमाि 10-120 मायिोग्राम/िीटर आहे .दख
ु ाविेिे निाय,ू शनिक्रियेिांतरचे सांसगथ, छातीत दख
ु िे इत्यादीांचे
 Enzyme Tests
o LDH Test (Lactate Dehydrogenase Test)
• It is simple blood test. Lactate dehydrogenase is an enzyme produced by all body tissues, Enzyme plays
important role in energy production from glucose. When tissues get damaged LDH gets released into
blood and body fluid. The level of the LDH indicates the damage of tissue.
o Alkaline Phosphate Test
• It is simple blood test required fasting overnight
• Alkaline phosphate is an enzyme mainly secreted by liver and bone. This enzyme is present in many
tissues throughout the body. Elevated level of alkaline phosphate is cause of liver disease, gall bladder or
bone disorders.
o CPK Test (Creatine phosphokinase Test)
• Creatine phosphokinase is an enzyme in the body. CPK is found mainly in heart, brain and skeletal
muscles. When total CPK level is high it indicates injury, stress to muscle tissue. Due to muscle damage
CPK leaks into blood stream. Normal CPK value is 10-120microgram/litre. This test is advisable to
diagnose damaged muscles, post operative infections chest pain etc.
 क्षयरोग (टीबी) चाचिी (Tuberculosis (TB) Test)

र्ुांकी चाचिी आणि मॅन्टॉटस चाचिी

• सां सगाथचे आजार सहसा जीवािू, मायकोबॅटटे ररयम टयुबरटयुिी (एमटीबी) मुळे होतात.
• याचा सहसा फुफ्फुसाांवर िररिाम होतो, िि शरीराच्या इतर अवयवाांवरही िररिाम होऊ शकतो.
• िक्षिे म्हिजे सतत रटतासह खोकिा, ताि, वजि कमी होिे इत्यादी.
ां िे , बोििे , खोकिा याद्वारे प्रसार होतो.
• र्ुांकिे , लशक
• तीि प्रकारच्या चाचणया करतात - त्वचा चाचिी, रटत चाचिी, रॅपिड र्ुांकी चाचिी .
त्वचा चाचिी - मॅन्टॉटस चाचिी
• त्वचेत कमी प्रमािात टयुबरटयुिीि इां जेटशि दे िे.
• 48-72 तास इन्टयुबेशि कािावधी.
• सूज, कठोरििा म्हिजे क्षयरोगाच्या जीवािूांसाठी सकारात्मक.
रॅपिड र्ुांकी चाचिी
• र्ुांकी कल्चर - जीवािूांसाठी कल्चर माध्यमात र्ुांकीचे सँिि टाकिे जाते.
Mob-
• कल्चरमध्ये जीवािू वाढवणयासाठी 1-8 आठवड्याांची गरज आहे .
 Tuberculosis (TB) Test
o Sputum Test and Mantoux Test
• Infections diseases are usually caused by bacterium, Mycobacterium Tuberculin (MTB)
• It generally affects the lungs but can also affect other body parts.
• Symptoms are active cough with blood containing mucus, fever, weight loss etc.
• Highly contagious through spit, sneeze, speak, cough.
• Three types of tests – Skin test, Blood test, Rapid sputum test
o Skin Test – Mantoux Test
• Injecting small amount of tuberculin into skin
• 48-72 hours incubation period
• Swelling, hardness means positive for TB bacteria
o Rapid Sputum Test
• 1-8 weeks are needed to grow bacteria in the culture
• Other infection can also be detected through sputum culture
• Sputum culture – sample is added to culture medium for bacteria Mob-
 काही हयाख्या

जीवािूशानि: पवपवध जीवािांू ची सां रचिा, प्रकार, सां सगाथची िद्धत क्रकांवा उियट
ु तता याांचा अभ्यास करिारे
पवज्ञाि

विायरॉलॉजी : पवषािांू चा अभ्यास, आरएिए क्रकांवा डीएिएचे सां रचिात्मक प्रमाि, कॅप्सूि याांचा अभ्यास
करिारे पवज्ञाि. पवषािांू मुळे िेहमीच रोग होतात आणि त्याांचे सां रचिात्मक नवरूि अततशय वेगािे बदिते.
िसीकरिासाठी त्याांची िपवष्यातीि रचिा ठरवणयासाठी हहायरॉिॉजीमध्ये सां शोधि केिे जाते.

िरजीवीशानि: िरजीवीांच्या अभ्यासाशी सां बांथधत प्रािीशानिाची शाखा. िरजीवी हे सजीव आहे त जे अन्ि,
तिवारा इत्यादीांसाठी इतर सजीवाांवर (होनट) वाढतात. िरजीवी आणि होनट एकमे काांसाठी हातिकारक क्रकांवा
फायदे शीर ठरू शकतात. रोगािा कारिीिूत ठरिारे िरजीवी सूक्ष्म क्रकांवा हयािक, अांतगथत क्रकांवा बाह्य
असतात.

Mob-
 Some Definitions

1. Bacteriology: Science that deals with study of structure, types, mode of infection or
usefulness of various bacteria
2. Virology: Science that deals with study of viruses, structural content of RNA or DNA,
capsule. Viruses always cause diseases and mutate (change their structural form)
very fast. To determine their future structure for vaccination is researched in
virology.
3. Parasitology: Branch of zoology that deals with study of parasites. Parasites are
organisms that grow on other organisms (host) for food, shelter etc. They can be
mutually harmful or beneficial to each other. Disease-causing parasites are
microscopic or macroscopic, internal or external.
Mob-
 Thank
.
You
Mob-