TCVN TIEU CHuAN QUOC GIA

~:,,~'l;~~~
. , _, 'c,-}
, '., •• ,,' :" ,_ > " . .", :. _ • . ' ' , ' • :k(.i~~

TCVN 172:2011
ISO 589:2008

Xuat ban Ian 4

THAN DA - xAc DINH HAM LU'Q'NG AM ToAN PHAN

Hard coal ,- Determination of total moisture

HA NQI- 2011
 TCVN 172:2011

Lain6id~u

TCVN 172:2011 thay th~ TCVN 172:2007.

TCVN 172:2011 hoan toan tU'O'ng dU'O'ng v&i ISO 589:2008.

TCVN 172:2011 do Ban ky thu~t tieu chuan qu6c gia

TCVN/TC27 Nhien li~u khoang r~n bien so~n, T6ng, cl,l~
Tieu chuan Do lU'ang Chat 1U'Q'ng d~ nghj, Bo Khoa hoc va"
Cong ngh~ cong ,b5.

3
TCVN 172:20,11

TIE U C H U AN QUO CG I A TCVN 172:2011

Than da - Xac dinh ham 1U'Q'ng ~m toan phan

Hard coal - Determination of total moisture

Li>'i gic7i thi~u

Ham 1U'Q'ng ~m la mot thong s6quan trong d6i v&i chat 1U'Q'ng cua than.

Ham 1U'Q'ng ~m cua than khong phai la mot gia tri tuy$t d6i va nhll'ng di~u ki$n xac dinh n6 phai 1 Phiilm vi ap dl:ln9
dU'Q'c tieu chu~n hoa. Cac k~t qua thu dU'Q'c theo nhll'ng phU'O'ng phap khac nhau quy dinh (y day Tieu chu~n nay quy dinh hai phU'O'ng phap xac dinh ham 1U'Q'ng ~m toan phan cua than da, phU'O'ng
phai so sanh dU'Q'c trong phl;lm vi gi&i hl;ln dung saL phap hai giai dOl;ln va phU'O'ng phap mot giai dOl;ln. Ca hai phU'O'ng phap d6 la chon gill'a say kho

Khi xac dinh ham 1U'Q'ng ~m toan phan cua than da phai quan tam ch~t che v&i vi$c lay m§u. Vi trong khong khi va say kho trong moi trU'cyng nitO'. Phl,l thuoc vao cap than, c6 th~ c6 Sl,l' chenh I$ch

th~ tieu chu~n nay c6 m6i quan h$ khang ,khit v&i cac phan cua ISO 13909, Than aa va cBc - mang tinh h$ th6ng gill'a cac k~t qua thu dU'Q'C bang cach SLY dl,lng cac phU'O'ng phap khac nhau tren

L~y m§u cO' giGi va TCVN 1693 (ISO 18283) Than aa va cBc - L~y m§u thtJ congo cac phan m§u nho cua cung mot m§u. PhU'O'ng phap SLY dl,lng moi trU'cyng khi nitO' phu hQ'p v&i tat ca
cac 10l;li than da; phU'O'ng phap lam kho trong moi trU'cmg khong khl chi phu hQ'p v&i 10l;li ·thanda
Mot van d~ quan trong cua vi$c chu~n bi m§u thLY d~ xac dinh ham 1U'Q'ng ~m la nguy cO' cua do I$ch
khong bi oxy hoa.
do SI,I' that thoat vo y cua ham 1U'Q'ng ~m. Di~u nay ph~ thUoc vao sl,I'kin khit cua v~t ch(ra m§u, merc
ham 1U'Q'ng ~m trong m§u, cac di~u ki$n moi trU'cmg, quy trinh chia va gianlU'Q'c ~m§u dU'Q'c SLY dl,mg.
CHU THiCH: Rat kh6 dinh nghTathu~t ngfr "khong bi oxy hoa". Thong thU'Qrng, than thuQc cap billn tinh r§t cao
(nhU' than alltraxit) khong bi oxy hoa dU'&i di€luki{ln rna t8 trong tieu chuan nay. £>Oi v&icac IOl;li than khac c6th~
Cac noi dung tren dU'Q'c mo ta chi ti~t trong ISO 13909-4 ho~c TCVN 1693 (ISO 18283).
ki~m tra xac nh~n thong qua cac thi nghi{lm.
Phl,l thuoc vao kh6i 1U'Q'ng, kich thU'&c danh nghTa I&n nhat va SLY dl,lng nhll'ng di~u ki$n thu~n lQ'i
trong lay m§u, c6 th~ lam kho m§u ngay sau khi lay m§u (kho khong khi), sau d6 lam giam CD' hl;lt
2 Tili Ii~u vi~n d~n "
va chu~n bi m§u thLY d~ x~c dinh ham 1U'Q'ng ~m cua m§u kho khong khi. Ho~c cach khac la
chuy~n toan bo m§u d~n ph6ng thi nghi$m va xac dinh ham 1U'Q'ng ~m toan phan. Cac tai li$u vi$n dan sau la can thi~t khi ap dl,lng tieu chu~n nay. 86i v&i cac tai li~uvi$n d§nghi
nam cong b6 thl ap dl,lng ban dU'Q'G neu. 86i v&i cac tai li$u vi$n dan khong ghi nam cong b6 thi
ap dl,lng phien ban m&i nhat, bao g6m ca cac ban sLYa d6i (n~u c6).

TCVN 1693 (ISO 18283), Thanaa va cBc - L~y m§u thtJ congo

ISO 1213-2, Solid mineral fuels - Vocabulary - Part 2: Terms relatingto sampling, testing and
analysis. (Nhien Ii~u khoang r~n - Ti:P vl,l'ng - Ph~n 2: Thu~t ng/J' lien quan atJn I~y m§u, thiP
nghi~m va phan tich).

ISO 11722, Solid mineral fuels - Hard coal- Determination of moisture in general analysis test
sample by drying in nitrogen. (Nhien Ii~u khoang r~n - Than aa - Xac ajnh ham 1U'Q'ng §m trong
, m§u thiP phan tichchung bi1rigcach lam kho [rong nitO').

ISO 13909-1 : 2001, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 1: General introduction.
(Than aa va cBc - L~y m§u cO' giGi - Ph~n 1,' GiGi thi~u chung).

4 5
TCVN 172:2011 TCVN 172:2011

ISO 13909-2 : 2001, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 2: Coal - Sampling from CHO THicH: PhuO'ng pMp nay chi phCl hQ'p d6iv<Yi than da khOng bi oxy hoa.

moving streams. (Than da va c6c - L~y m~u cO' gi&i - PhfJn 2: Than - L~y m~u tiP dong chuy~n 4.2 Phll'O'ng phap B • Phll'O'ng phap mQt giai dOc:;ln
d{)ng).
4.2.1Phll'O'ng phcip B 1 • Lamkho:trong moi trll'Oong nitO'
ISO 13909-3 : 2001, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 3: Coal - Sampling from
M~u dU'Q'c d~p d~n kich thU'&c danh nghTal&nnhat la 11,2 mm hoi;lc 10 mm. Sau d6 dU'Q'c lam
stationary lots. (Than da va c6c""- L~y m~u cO' gi&i - PhfJn 3: Than - L~y m~utiPl0 tTnh).
kho trong tU say c6 dong nitO' (y nhi~t dO tll' 10S °c d~n 110°C. Ham 1U'Q'ng ~m dU'Q'c Unh theo
ISO 13909-4 : 2001, Hard coal and coke - Sampling - Part 4: Coal - Prepration of test samples. 1U'Q'ng mat v~ kh6i 1U'Q'ng.
(Than da va c6c - L~y m~u - PhfJn 4: Than - Chu~n bi m~u thiP).
4.2.2 Phll'O'ng p'hap B 2 • Lam kho trong khong .khi

M~u dU'Q'c d~p d~n kich thU'&c danh nghTa I&n nhat la 11,2 mm hoi;lc 10 mm. Sau d6 dU'Q'c lam
3 Thu~t ngfr va dinh nghia khoa nhi~t do tll' 1OS. °c d~n 110°C. Ham 1U'Q'ng ~m dU'Q'c tfnh tll' 1U'Q'ng mat v~ kh6i 1U'Q'ng.

CHO THicH: PhuO'ng pMp nay chi phCl hQ'p d6i v<Yi than da khOng bi oxy hoa.
Tieu chu~n nay sCI' dl.lng cac thu~t ngCf va dinh nghTa da neu trong IS01213-2.

5 H6a chAt, thu6c thLP

4 Nguyentac'
NitO', kho, c6 ham 1U'Q'ng oxy nho hO'n 30 /JIll.

4.1 PhU'O'ng phap A· PhU'O'ng phap hai giai do~n CHO THlcH: LO<;li nitO' ban san co ham IUQ'ng nu<Yc nhO hO'n 5 Ill/I khOng can phai lam khO them.

4.1.1 Phll'O'ng phap A 1 • Lam kho trong moi trll'ang nitO' c,. giai dOc:;ln thw hai
I:
I
I

6 Thi~t bi, dl:lng cl:I I

M~u dU'Q'c I~m kho trong khong khi (y nhi~t do xung quanh hoi;lc (y nhi~t do nang cao khong qua
40°C (giai do~n th(r nhat hoi;lc ~m ngoai) va ghi li;li 51! hao hl.lt v~ kh6i 1U'Q'ng. M~u I~m kho tr6ng
khong khi dU'Q'c nghi~n d~n kich thU'&c danh nghTa I&n nhat la 2,8 mm sau d6 dU'Q'c lam kho ti;li
nhi~t do 10S °c d~n 11 (j °c trong tU say c6 dong nitO' (giai dOi;ln th(r hai hoi;lc giai dOi;ln ham
1U'Q'ng ~m con li;li).
CHU THicH: Ham IUQ'ng am con l<;Ii thucyng duQ'c gQi la ham IUQ'ng am clla m§u khO khOng khi.
£)i~u nay dU'Q'c ch(rng minh theo k~t qua thu dU'Q'c khi xac dinh ham 1U'Q'ng ~m trong m~u phan Uch
theo ISO 11722, da cho k~t qua tU'O'ng tl! nhU' khi xac dinh ham 1U'Q'ng ~m (y giai dOi;ln haL
Ham 1U'Q'ng ~m dU'Q'c tinh tll' 1U'Q'ng mat kh6i 1U'Q'ng ti;li mot trong hai giai dOi;ln.
4.1.2 Phll'O'ng phap A 2 • Lam kho trong khong khi
M~u dLl'Q'c lam kho trong khong khi (y nhi~t do xung quanh hoi;lca nhi~t do nang cao khongqua
40°C (giai dOi;lnth(r nhat hoi;lc ~m ngoai) va ghi li;li Sl! mat v~ kh6i 1U'Q'ng. M~u lam kho trong
khong khi dU'Q'c nghi~n d~n kich thU'&c danhnghTa I&n nhat la 2,8 mm sau,d6 dU'Q'c lam 'kho ti;li
nhi~t do tll' 10S °c d~n 110°C (giai dOi;ln th(r hai hoi;lc ham 1U'Q'ng ~m con li;li).
Ham 1U'Q'ng ~m dU'Q'c tinh tll' hao hl.lt kh6i 1U'Q'ng ti;li tll'nggiai dOi;ln.
6.1 Phll'O'ng phap A
6.1.1Tu s~y, dung cho phep xac dinh ham 1U'Q'ng ~m (y giai do~n th(r nhat, c6 kha·nang ki~m
so at nhi~t do tll' 30 °c d~n:40 °c va c6 t6c do khi du nhanh d~ thay d5i khi (vidl.l .S I§n ,mot gi6').
T6cdO khi phai dam bao sao cho hi;lt m~u khQng bi bay ra khoi khay dl,l'ng m~u.
6.1.2 Tu sAy co dong nitO', dung cho phep xac dinh ham 1U'Q'ng ~m a giai dOi;ln th(r hai, c6 kha
nang ki~m so at nhi~t do tll' 10S °c d~n 110°C, dam bao cho dong nitO' kho di qua v&i tac dO
dong khi du d~ thay d5i khi trong 10 khoang1S I§n th~ Uch 10 trong mot gi6'. T6c dO, khi phai dam
bao sao cho hi;lt m~u khong bi bay ra khoi khay dl!ng m~u.
6.1.3 Tu s~y, dung cho phep xac dinh ham 1U'Q'ng ~m (y giai dOi;ln th(r .hai, c6 kha nang ki~m
soat nhi~t dO tll' 10S °c d~n 110°C, v&i tac dO khi du nhanh d~ thay d5i khi (vi dvSI§n th~ Uch 10
trong mot gi6'). Tac dO khi phai dam bao sao cho hi;lt m~u khong bi bay ra khoi khay dl!ng m~u.
6.2 Phll'O'ng phap B
6.2.1 Tu s~y c6 dong nitO', phU'O'ng phap B 1, c6 kha nangki~m soat nhi~t dotll' 10S °c d~n
110°C" dam bao cho dong nitO' kho di qua v&i tac dO du d~ thay d5i khi trong,lo khoang15 I§n th~

6 7
 TCVN 172:2011
TCVN 172:2011
Uch trong mot gia. T6c dO khi phaidam bao sao cho h~t mau khong bi bay ra kh6i khay ol,l'ng
~
thay dlli cua ham 1U'Q'ng elm do vifilc SLP dl,lng v~t chCl'a khong phu hQ'p va do Sl,l' bay hO'i trong qua
mau.
trlnh bao quan, dc;ic bifilt neu than qua U'at TM ca cac mau d~ xac dinh ham 1U'Q'ng elm se dU'Q'c
6.2.2 Til s~y, phU'O'ng phap B2, c6kha nang. ki~m soat nhifilt do tCr 105°C den 110°C, c6 t6c do bao quan trong v~t chCl'a kin, 6' nO'i mat tmac va sau, cOng nhU' trong thai gian trung chuy~n cua
khong khi du nhanh d~ thay dlli khong khi (vi dl,l 5 Ian th~ tich 16 trong mot gia). T6c dO khi phai cac giai do~n chueln bi mau.
dam baosao cho h~t mau khong bi bay ra kh6i khay dl,l'ng mau.
can chu y d~ giam thi~u Sl,l' thay dlli ham 1U'Q'ng elm khi giam cO' h~t, bling cach SLP dl,lng thiet bi
6.3 PhU'O'ng phap A va B khong sinh nhifilt nhi~u, va bling cach giam t6i thi~u 1U'Q'ng khong khi di qua may nghi~n. Dung
cac may d~p t6t hO'n la dung maynghi~n, vi mayn'ghi~n c6 xu hU'ang sinh nhifilt nhi~u hO'n.
6.3.1 Khay can, lam bling v~t lifilu chiu nhifilt va khong bi an m6n, c6 kich thU'ac du d~ ChCl'8 lap
thankhong qua 1g/cm 2 • COng can chu y d~ giam thi~u thay dlli ham 1U'Q'ng elm khi chia mau, va tM ca cac thao tac nay
phai thl,l'c hifiln cang nhanh cang t6t.
6.3.2 DTa can; dung cac blnh th§<p bling thuy tinh, silicat,hoc;ic bling v~t /ifilu khong bi an m6n va
c6 nap d~y kin, c6 kich thU'ac du d~ chCl'a lap than khong qua 0,3 g/cm 2 • 7.4 Xac dlnh ham 1U'Q'ng Am clla mau lam kha bang khang khi t~i ch6 - Chi phU'O'ng phap A

6.3.3 Thiet bi lam giam ccY h~t (tai 11,2 mm va 2,8 mm) khong lam m§t ham 1U'Q'ng elm nhi~u. Neu mau dU'Q'c lam kho bling khong khi ngay sau khi I§y mau [theo ISO 13909-4 hoc;ic TCVN
1693 (ISO 18283)], sau d6 mau dU'Q'c d~p den kich thU'ac danh nghTa I&n nliM la 2;8 mm, lay
6.3.4 Can, c6 kha nang can den 0,1 g.
kh6i 1U'Q'ng mau khong it hO'n 650 9 va c6 th~ thl,l'c hifiln tiep cong do~n 8.1.1 trong ph6ng thi
6.3.5 Can phan tich, c6 do chinh xac den 1 mg. nghiem.

6.3.6 Dl,lng c,=,chia mau,vi dl,l: mang chia mau. Kh1 I' Ch uyen ~ K'hAkh A
10 . ong kh'.j,{ '"h' 1...' A
II I nglll~m k·iem t ra 1 " d am
'
Jt
Jt
mau i uen pllong
1...'
can
A
lIam 1U'Q'ng am
...', Jt,
cua mau,
bao mau khong hut elm them va khong bi th§t thoat ham 1U'Q'ng elm.
7 MAu
7.5 <Xac dlnh ham 1U'Q'ng Am clla mau khang lam kha bang khang khi t~i ch6 _ PhU'O'ng
phap Ava B
7.1 Quy dlnh chung
Cac mau d~ xac dinh ham 1U'Q'ng elm nh~n dU'Q'c trong cae hop chCl'akin khi. Kh6i 1U'Q'ng mau khong
Phl,l thuoc vao kh6i 1U'Q'ng; kich thU'ac dahh nghTa Ian nh§t va cac di~ukifiln s~n c6 khi Ii~y mau,
nh6 hO'n kh6i 1U'Q'ng t6i thi~u quy dinh trong ISO 13909-4, Bang 1 va TCVN 1693 (ISO 18283)
c6 th~ lam kho mau (kho khong khf) ngay sau khi I§y mau, sau d6 giamcO' h~t (d~p/nghi~n cac
Bang 3 (kh6i 1U'Q'l)g mau tU'O'ng dU'O'ng).
h~t to) va chueln bimau thLP d~ xac dinh ham 1U'Q'ng ·elmcua mau kho khong khi ("XLP Iyt~i ch6").
Hoc;ic cachkhac Ja chuy~n. toan bo mau :den ph6ng thi. nghifilm va xac dinh ham 1U'Q'ng elm Neu than qua U'<Yt. thi nU'ac se tach ra kh6i mau trong v~t chCl'a mau,toan bO mau d6 va v~t chCl'a
toan phan. mause dU'Q'c lam kho khong khi va ghi I~i Sl,l' hao hl,lt v~ kh6i 1U'Q'ng.

7.2 L~y mau va chuAn bl mau

8 each tien hanh
L§y mau cO' giai theo ISO 13909-1, ISO 13909-2 va ISO 13909-3, hoc;ic lay mau thu Gong theo
. • • , • I .

TCVN 1693 (ISO 18283). vifilc chueln bi mau t~i ch6/tren hifiln trU'ang ap dl,lng theo ISO 13909-4
8.1 PhU'O'ng phap A 1 va A 2 - PhU'O'ng phap hai giai do~n
hoc;ic TCVN 1693 (iSO 18283). <
8.1.1 Ham 1U'Q'ng Am giai do~n th(P; nh§t - Am ngoai .
CHU THicH: N~u ti~n, co th~ lay mau d~ xac djnh ham 1U'Q'ng am tCl' mau chung cho cac phep pMn Uch
chung va phan Uch xac djnh ham IlJ'Q'ng am (xem ISO 13909-4) ho~c TCVN 1693 (1$0 18283). Can khay kho chU'a c6 mau (6.3.1), chuy~n mau (7.5) vao khay va trai d~u, sao cho 1U'Q'ng lap
2
7.3 Phongn.g~a.slfm§t hamlU'Q'ng Am
mau tren khay khong qua1 g/cm • Can mau chinh xac den 0,1 g. Neu lap mau tren khay qua day
thidung hai hoc;ic nhi~u khay.
Mot trong cac kh6 khan chinhkhi xac dinh ham lU'gng elm toan< phan la Vifilc giam thi~u cac thay
Can (cac) khay cong vai mau, sau d6 dc;it vao tu s§y t~i nhifilt do moi trU'ang. L§y khay ra khi d~t
dlli v~ ham 1U'Q'ng elm trong khi chueln bi mau cu6i cung. MQi Sl,l' ph6ng ngCra d~ giam thi~u Sl,l'
kh6i 1U'Q'ng khong dlli. £)~ rut ngan thai gian can d~ lam kho trong khong khi, tU s§y c6 th~ nang
8
9
 TCVN 172:2011 TCVN 172:2011

. d.§n t6i da bang 40°C. Trang tmang hQ'p nay m§u than can dU'Q'c lam can bang I~i v&i nhi~t do
.mOi tmang tm&c khicanl~i v&i do chinh xac d.§nO, 1 g.
. CHU THlcH: KhOi lU'gng khong doi dU'gc xac dinh khi 51)' thay doi v~ khOi lU'gng khOng vU'gt qua 0,2 %
tong khOi lU'gng m§t di sau khi s§y them mQt khoang thai gian khOng nho hO'n25 % khoang thai gian da s§y
trU'<Yc d6.
Do hi~n tU'Q'ng oxy hoa nen thai gian lam kho lo~i than bi.§n tfnh th§p khong dU'Q'c VU'Q't qua 18 h.
CHU THlcH: Khoi lU'gng 'khong doi dU'gc x'ac dinh khi Sl)' thay doi v~ khOi lU'gilg khong vU'gt qua 0,2 %
tongkhOi lU'gng hao hl,lt sau khi s§y them mQt khoang thai gian khong nho hO'n ,25 % khoang thai gianda
s§y tru<Yc d6 .
Ham 1U'Q'ng ~m giai do~n thCrhai, M 2 , clla m§u dU'Q'c tinh bang ph§n tram kh6i 1U'Q'ng, SlJ' dl,mg Cong
thCrc. (2):

Ham 1U'Q'ng ~m clla giai do~n thCr nh§t (~m ngoai), M 1, clia m§u dU'Q'c tinh bangph§n tram kh6i
M2 = m2 - m3 x 100 (2)
m 2 -m J
1U'Q'ng, SlJ' dl,mg Cong thCrc (1):
trong do:
M = m2 -m3 x 100 (1 )
J
m 2 -m J m1 la kh6i 1U'Q'ng clla dia can khong co m§u va n~p d~y, tinh bang gam;
m2 la kh6i 1U'Q'ng clla dia can co m§u va n~p d~y trU'&c khi lam kho, tinh bang gam;
trong do:
m3 la kh6i 1U'Q'ng clla dia can co m§u va n~p dc;1y sau khi lam kho, tinh bang gam.
m1 la kh6i 1U'Q'ng clla (cac) khay khong co m§u, tinh bang gam;
K.§t qua ham 1U'Q'ng ~m giai do~n thCr hai la gia tri trung binh clla phep xac dinhkep.
m2 la kh6i 1U'Q'ng clla (cac) khay co m§u trU'&c khi lam kho, tinh bang gam;
m3 la kh6i 1U'Q'ng clla (cac) khay co m§u sau khi lam kho, tinh bang gam. 8.1.3 PhU'O'ng phap A 2 • Ham 1U'Q'ng Am giai dO'iln th(P hai (ham 1U'Q'ng Am con I'ili) trong khong khi

SlJ' dl,mg cung quy trinh da neu a 8.1.2 v&i ngo~i I~ la dung khong khi thay cho nitO'
,f,.
a t6c do
8.1.2 PhU'O'ng phap A 1 - Ham 1U'Q'ng Am giai dO'iln th(P hai (ham 1U'Q'ng Am con I'ili) trong moi th§p, khoang 5 I§n th~ tich 16 tren gia.
trU'<Yng nitO'
8.1.4 Tinh toan va biftu thi k~t qua
Ngay sau khi lam kho khong khi, d~p m§u bang thi.§t bi phu hQ'p d.§n kich thU'&c danh nghia I&n
Ham 1U'Q'ng ~m toan ph§n MT dU'Q'c tinh tll' ham 1U'Q'ng ~m giai do~n thCr nh§t (~m ngoai), M1 va
nhM la. 2,8 mm. L§y it nh§thai ph§n m§u d~ xac dinh haiTI 1U'Q'ng ~m giai do~nthCr hai, ti.§n hanh
I§y m§u cangnhanh cang't6t d~ tranh SI,l' th§t thoat ham 1U'Q'ng ~m. \ ham 1U'Q'ng ~m giai do~n thCr hai, M2 (ham 1U'Q'ng ~m c6n I~i), SlJ' dl,mg Cong thCrc (3):

N.§u sau khi I§y m§u, m§u dU'Q'c lam kho khong khi t~i ngay hi~n trU'ang, thi ki~m tra, dam bao I M =M + !vI2 x(100-M J)
T J 100
(3)
m§u khong hut ~m them ho~c m§t ham 1U'Q'ng ~m trong qua trinh vc;1n chuy~n d.§n ph6ng thi
nghi~m, bang cach can va hi~uchinh I~i cho phu hQ'p. M§u nay cOng dU'Q'cgiam d.§n kich .thU'&c Sao cao k.§t qua chinh xac d.§n 0,1 %.

danh nghia I&n nh§t la 2,8 mm. N.§u ham 1U'Q'ng ~m giai do~n thCr hai, M2 , bang gia tri clla ham 1U'Q'ng ~m clla m§u phan tich

°
Can dia kho, s~ch chU'a co m§u cung v&i n~p (6.3.2), chinh xac d.§n 1 mg. L§y 1 9 ± 1 9 m§u va chung MA , thi ham 1U'Q'ng ~m toan ph§n M T, co th~ tinh dU'Q'c tll' ham 1U'Q'ng ~m giai do~n thCr nh§t

trai d~u len dia dl,l'ng m§u. Can dia khong d~y n~p va n~p chinh xac d.§n 1 mg va d~t chung vao M 1, va ham 1U'Q'ng ~m clla m§u phan tich chung MA, SlJ' dl,mg Cong thCrc (4):

16 s§y, da gia nhi~t trU'&c d.§n nhi~t dO tll' 105°C d.§n 110°C.
(4)
Trong khi lam kho t~i nhi~t do tll' 105°C d.§n 110°C, th6i nitO' vaol6 v&i t6c do bang khoang 15
I§n th~ tich 16 trong mot gia.
8.2 PhU'O'ng phap B (phU'O'ng phap mQt giai dO'iln)
Khi kh6i 1U'Q'ng khong d6i, d~t n.~p vao (t6t nh§t la khi dia v§n'a trong 16 th6i nitO', n.§u khong thi
phai lam ngay khi I§y ra khoi 16) va I§y dia da d~y n~p ra. Lam nguoi d.§n nhi~t do xung quanhva 8.2.1 PhU'O'ng phap B 1: Lam kho trong moi trU'angnitO'

can I~i chinh xac d.§n 1 mg. £)c;lP mau d.§n kich thU'Q>c danh nghia Ian nhat la 11,2 mm ho~c 10 mm. Lfly it nhM hai ph§n mau
da dc;1P t6i thi~u m6i m§u la 600 g.
~ ,. ,

10 11
 TCVN 172:2011
TCVN 172:2011

Can ~hay kho chLl'a c6 mau chinh xac d~n 0,1 g, chuy€m mau vao khay va trai d~u, sao cho l6'p VI ham ILI'Q'ng §m clla cac phong thi nghi~m rM khac nhau, do vf)y d6i v6'i phuO'ng phap xac dinh
mau tren khay khong qua 1 g/cm 2 • Can mau chinh xac d~n 0,1 g. N~u l6'p mau tren khay qua day ham ILI'Q'ng §m giai dOc;:ln thCr nhM kh6 dLl'a ra dLl'Q'c gia tri chenh I~ch t6'i hc;:ln clla do tai If)p. 96i
v6'i ham ILI'Q'ng §m toan ph§n, cac k~t qua clla hai I§n xac dinh thl,l'c hi~n (y hai phong thi nghi~m
thl dung hai hoc;lC nhi~u khay.
khac nhau se khong chenh I~ch qua gia tri cho trong cot thCr ba clla Bang 1.
f)c;lt khay co chCra mau vao 10 da gianhi~t (y nhi~t dO tll' 105 °c d~n 110°C trong khi th6i nitO' vao
10 v6'i t6c dO b~ng khoang 15 I§n th~ tich 10 tren mot gia. Say mau d~n kh6i ILI'Q'ng khong d6i.
Can ngay (trong vong 5 min) mau khi van dang n6ng d~ tranh hap thv §m trong qua trlnh nguOi.

CHU THlcH: Kh6i 1U'Q'ng khong d6i dU'Q'c xac djnh khi SI)' thay d6i v~ kh6i 1U'Q'ng khong vU'Q't qua 0,2 %
t6ng kh6i 1U'Q'ng mat di sau khi say them m(>t khoang thai gian khong nho hO'n 25 % khoang thai gian da s~y
trU'O'c d6.

8.2.2 PhU'O'ng phap B 2: hIm kho trong khong khi

SCf dvng cung quy trlnh da neu (y 8.1.2 v6'i ngoc;:li I~ la dung khong khi thay cho nitO' (y t6c dO
thap, khoang 5 I§n th~ tich 10 tren gia.

8.2.3 Tinh toan va bi~u thi k~t qua

Ham ILI'Q'ng §m toan ph§n, M T , clla mau dLl'Q'c tinh b~ng ph§n tram kh6i ILI'Q'ng, theo Cong thCrc Ii'

(5):

(5)

trong do:

m1 la kh6i ILI'Q'ng ,clla (cac) khay khong c6 mau, tinh b~ng gam;
m2 la kh6i ILI'Q'ng clla (cac) khay c6 mau trLl'6'c khi lam kho, tinh b~ng gam;
m3 la kh6i ILI'Q'ng clla (cac) khay c6 mau sau khi lam kho, tinh b~ng gam.
K~t qua clla phep xac dinh ham ILI'Q'ng §m toan ph§n la gia tri trung· blnh clla phep xac dinh kep
va bao cao k~t qua chinh xac d~n 0,1 %.

9.1 Giai h~n de} I~p I~i

K~t qua clla cac phep xac dinh kep, thl,l'c hi~n tc;:li trong cung mot phong thi nghi~m, do cung mot
ngLl'ai thao tac, tren cung mot thi~t bi, tren cac ph§n mau thCf dc;:li di~n lay tll' cung mot mau phan Uch,
can cung mot thai di~m, khong dLl'Q'c chenh nhau qua gia tri cho trong cot thCf hai clla Bang 1.

9.2 Chenh I~eh tai h~n eua de} tai I~p

13
12
TCVN
~. 172:2011. TCVN 172:2011

Bang 1 - £)9 Chl:lni ThLl' ml:lc tili Ii~u tham khao

[1] ISO 13909-5, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 5: Coke - Sampling from
,
Chi tieu Gi&i hCi'n dQ I~p lCi'i Chenh I,eh t&i hCi'n ella dQ tai I~p moving steams (Than da va c6c - L§y m~u cO' gi&i - Ph§n 5: c6c - L§y m~u tty dong v~n
% % chuy€m)

Ham 1U'Q'ng am giai dOc;ln th(r hai
Ham 1U'Q'ng am toan phan
10 Bao cao thl'P nghi~m
Sao cao thli' nghiem g6m cac noi dung sau:
[2] ISO 13909-6, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 6: Coke - Preparation of test
0,3 KhOng ap dl,mg
samples (Than da va c6c - Lay m~u cO' gi&i - Ph§n 6: c6c - Chu~n bj m~u thli')
0,5 1,5 [3] ISO 13909-7, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 7: Methods for determining
the precision of sampling, sample preparation and testing (Than da va c6c - Lay m~u cO' gi&i -
Ph§n 7: PhU'O'ng phap xac djnh do chl,lm clla lay m~u, chu~n bj m~u va thli' nghiem).
[4] ISO 13909-8, Hard coal and coke - Mechanical sampling - Part 8: Methods of testing for bias
(Than da va c6c - Lay m~u cO' gi&i - Ph§n 8: PhU'O'ng phap thli' nghiem do chech).

a) vien d~n tieu chu~n nay va;

b) nh~n dc;mg m~u thli';

c) cac k~t qua thli' nghiem.

14 15