Zmiennosc Modulu Sprezystosci Betonu W Trzonie Pala Przemieszczeniowego W Swietle Badan Laboratoryjn - 27338

Acta Sci. Pol.
Architectura 17 (3) 2018, 57–65

acta_architectura.sggw.pl ISSN 1644-0633 eISSN 2544-1760 DOI: 10.22630/ASPA.2018.17.3.29
O R I G I N A L PA P E R Received: 02.02.2018
Accepted: 04.06.2018
ZMIENNOŚĆ MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI BETONU W TRZONIE PALA

PRZEMIESZCZENIOWEGO W ŚWIETLE BADAŃ LABORATORYJNYCH
Mateusz Wiszniewski1 , Adam Krasiński1, Jan Linowiecki2
1
Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska, Gdańsk
2
Menard Polska
STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono problematykę dotyczącą określania właściwości materiałowych betonu w celu inter-
pretacji wyników próbnych obciążeń pali oprzyrządowanych pomiarowo. Wykonano badania laboratoryjne
modułu sprężystości betonu (Eb) na poszczególnych sekcjach wydobytego z gruntu pala przemieszczeniowe-
go. Określona została charakterystyka zmienności modułu wraz z odkształceniem i głębokością. Przetesto-
wano 29 próbek z 5 różnych głębokości. W pracy zaprezentowane zostały metody szacowania rzeczywistej
wartości modułu. Przedstawiony został również wpływ przyjętych parametrów betonu na interpretację prób-
nych obciążeń statycznych pali oprzyrządowanych pomiarowo.
Słowa kluczowe: moduł Younga betonu, pale fundamentowe, pomiar odkształceń, oprzyrządowanie pali
WSTĘP poziom dokładności ~ 0.002 mm (Krasiński i Sieńko,

2010). Następnie na podstawie pomiaru odkształ-
Współpraca pali i fundamentów palowych z podło- ceń, a właściwie skróceń odcinków pomiarowych,
żem gruntowym jest jednym z bardziej złożonych stosując podstawowe prawo sprężystości materiału
zagadnień geotechnicznych. Złożone zjawiska Hooke’a (1), można wyznaczyć przekrojowe siły
fizyczne zachodzące w gruncie są dodatkowo kom- osiowe występujące w trzonie pala.
plikowane przez procesy technologiczne wykonania
pala. Wykonywane są specjalne badania statyczne P = ε · E ·A (1)
nośności pali oprzyrządowanych pomiarowo w celu
pozyskania szczegółowych danych ilościowych na gdzie:
temat rozkładu naprężenia w gruncie i charakteru P – siła osiowa (powodująca daną deformację) [kN];
współpracy z palem poszczególnych warstw gruntu ε – osiowe odkształcenie trzonu [-];
wzdłuż pobocznicy i pod podstawą. Do poprawnej E – moduł sprężystości [kN·m–2];
analizy uzyskanych wyników niezbędne są pewne A – pole powierzchni przekroju [m2].
parametry wyjściowe. Oprzyrządowanie pala polega
zazwyczaj na zamontowaniu czujników mierzących Zgodnie ze wspomnianym prawem, należy odpo-
odkształcenia w rdzeniu pala wraz z jego przemiesz- wiednio scharakteryzować badany materiał i przekrój
czeniami. Obecnie najczęściej stosowane są tzw. pala. Wymagane są parametry opisujące sztywność
czujniki ekstensometryczne, wykorzystujące tech- tego materiału EA, czyli moduł sprężystości Younga
nologię wibrującej struny, które zapewniają wysoki (E) oraz pole powierzchni przekroju (A). Jeżeli mamy

mateusz.wiszniewski@pg.edu.pl
© Copyright by Wydawnictwo SGGW

Wiszniewski, M., Krasiński, A., Linowiecki, J. (2018). Zmienność modułu sprężystości betonu w trzonie pala przemieszczeniowego
w świetle badań laboratoryjnych. Acta Sci. Pol. Architectura, 17 (3), 57–65. doi: 10.22630/ASPA.2018.17.3.29
do czynienia z palami zbrojonymi, zarówno moduł, kształceń na poszczególnych odcinkach pala podczas
jak i przekrój dotyczyć będą materiału zespolonego wykonywania próbnego obciążenia. Siła przyłożona
(beton i stal), co należy uwzględnić w analizie. W od- do głowicy pala stopniowo maleje wraz z głębokoś-
niesieniu do stali moduł E można oszacować z dużą cią, gdyż jest częściowo równoważona przez opory
dokładnością i przyjmuje się go jako wartość stałą. tarcia na pobocznicy. Przy osiągnięciu maksymalnego
W palach prefabrykowanych, wielkośrednicowych, (rezydualnego) oporu tarcia gruntu, kolejne przyrosty
stalowych i wierconych w rurach osłonowych okre- obciążenia są w całości przekazywane na trzon pala
ślenie sztywności jest znacznie łatwiejsze niż w pa- i generują odpowiednie przyrosty odkształcenia. Na
lach wierconych bez rur osłonowych i wkręcanych podstawie analizy tych przyrostów oszacować można
(przemieszczeniowych), w przypadku których trud- moduł sprężystości betonu. Metoda ta daje zadowala-
no jest jednoznacznie określić średnicę trzonu oraz jące rezultaty, umożliwia określenie modułu na danej
jej ewentualną zmienność na długości. Prowadzone głębokości oraz jego zmienności wraz z odkształce-
są badania jednorodności trzonu, badania ultrasono- niem, ale niestety ma również kilka wad – jest sku-
graficzne, mające wychwycić anomalnie, np. przewę- teczna tylko przy osiągnięciu większych odkształceń
żenia lub nieciągłości, różna jest zaś ich dokładność na poszczególnych odcinkach pala (do ok. 500 με)
i nie ma jednoznacznych metod określania średnicy oraz znacznego przemieszczenia całego pala w celu
pala bez jego wydobycia z gruntu. Niniejsza praca osiągnięcia pełnej mobilizacji gruntu na pobocznicy,
dotyczy drugiego parametru, tj. modułu sprężystości co jest trudne do uzyskania, zwłaszcza w dolnej części
betonu (Eb). pala. Wymagana jest również stała prędkość przyrostu
Z powodu braku dokładniejszych danych, moduł E obciążenia (lub jednakowy czas poszczególnych kro-
betonu jest często przyjmowany na podstawie tab- ków obciążenia).
lic, opracowanych na podstawie deklarowanej przez Według Kiefera i Bakera (1994) są 2 czynniki,
producenta wytrzymałości na ściskanie, ewentualnie które mogą przyczynić się do zmiany właściwości
według wytrzymałości wyznaczonej z próbek pobra- betonu wraz z głębokością. Pierwszym z nich jest
nych podczas wykonywania pala (Ali i Lee, 2008). W technologia betonowania. Mieszanka może być zrzu-
pracy Krasińskiego (2011) wykazano, że środowisko cana do otworu wiertniczego z poziomu terenu, co
oraz czas dojrzewania betonu wpływają jednak na może spowodować większe zagęszczenie dolnych
wartości modułu. Wyniki dla próbek dojrzewających warstw, a więc lepsze parametry wytrzymałościowe.
w laboratorium oraz wyniki badań terenowych znacz- Gdy mieszanka betonowa podawana jest za pomo-
nie się od siebie różnią, więc nie jest to wiarygodna cą świdra (z dołu do góry), teoretycznie kontrolo-
metoda. Obecnie moduł sprężystości jest najczęściej wane jest ciśnienie mieszanki, możliwe jest jednak
wyznaczany bezpośrednio w terenie podczas próbne- wystąpienie lokalnych osłabień spowodowanych
go obciążenia pala. Czujniki odkształceń umieszczane poprzez niższe ciśnienie, np. ze względu na zwięk-
Pobrano z mostwiedzy.pl
są bezpośrednio pod głowicą pala, a grunt wokół jest szoną prędkość wyjmowania świdra, co może zajść
usuwany (brak tarcia), co umożliwia czyste ściska- przy przechodzeniu świdra przez warstwy gruntowe
nie trzonu przy dokładnie znanej sile. Na tej podsta- o odmiennych parametrach fizycznych. Drugi czyn-
wie można określić współzależność naprężenia i od- nik jest niezależny od technologii wykonania pala
kształcenia, a następnie wartości modułu E. Pojawia w terenie i polega na tym, że świeża mieszanka beto-
się jednak wątpliwość, czy moduł będzie miał takie nowa ze względu na swój ciężar bardziej zagęści się
same wartości na całej długości pala. Dodatkowo po- w głębszych partiach pala, co związane jest również
wszechnie znana jest zależność modułu od odkształ- z większym odpływem wody zarobowej do gruntu
cenia (moduł maleje wraz z odkształceniem). Czy ta i wzrostem wskaźnika c/w. Justs, Bajare, Shakhmenko
charakterystyka również będzie jednorodna? i Korjakins (2011) w swojej pracy wykazali, że nawet
Inną metodę wyznaczania modułu sprężystości in niewielkie ciśnienie może mieć znaczący wpływ na
situ zaproponował Fellenius (1989), tzw. Tagent Mo- mechaniczne właściwości betonu. Amir, Amir i Lam
dulus Method. Polega ona na pomiarze przyrostów od- (2014), analizując w swojej pracy pale o długości do
58 architectura.actapol.net
70 m, wykazali przyrost modułu E wraz z głębokoś- (wiercenia rdzeniowe). Głębokości pobrania próbek
cią średnio o 78–85 MPa·m–1. Ponadto moduł betonu wynosiły: 0,33; 1,50; 2,80; 3,87; 5,23 (pal A) oraz
jest uzależniony od warunków dojrzewania, m.in. od 0,33; 1,50; 2,70; 3,97; 5,30 (pal B). Następnie prób-
wysokości zwierciadła wody gruntowej. Jeśli beton ki były przechowywane w laboratorium przez około
podczas dojrzewania ma dostęp do wody, to osiągnie 30 dni w warunkach stałej temperatury i pełnego na-
większe wartości parametrów wytrzymałościowych. sycenia wodą.
ANALIZOWANE PALE PRZEMIESZCZENIOWE BADANIA MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI (YOUNGA)

BETONU
W ramach zadania badawczego wykonano dwa pale
przemieszczeniowe wkręcane, oprzyrządowane po- Przebadano próbki walcowe o średnicy 10 cm oraz
miarowo, które po wykonaniu próbnych obciążeń sta- wysokości 20 cm. Powierzchnie (górna i dolna) zo-
tycznych, zostały wydobyte z gruntu w celu szczegó- stały odpowiednio wyrównane i wygładzone przed
łowego określenia średnicy i wycięcia próbek betonu badaniem. W sumie przetestowano 29 próbek z 30
do badania modułów sprężystości na poszczególnych (1 próbka uległa uszkodzeniu podczas przygotowy-
odcinkach trzonów. wania). Próbki betonowe oraz aparaturę badawczą
Pale oraz prace badawcze przeprowadzone zostały przedstawiono na rysunku 2 i 3. Do lokalnego pomia-
przy współpracy z firmą Menard na poletku doświad- ru odkształceń wykorzystano obręcze stalowe o roz-
czalnym obok realizowanej w tym czasie budowy. stawie 10 cm oraz 3 indukcyjne czujniki przemiesz-
Długość pali wynosiła: 5,55 m (pal A) oraz 5,45 m czenia o dokładności pomiaru 0,001 mm. Obciążenie
(pal B). Pale wykonano w odległości od siebie około zadawano ze stałą prędkością w 10 krokach z użyciem
2 m. Zastosowano beton klasy C30/37. Rozpoznano maszyny wytrzymałościowej Zwick o maksymalnej
warunki gruntowe i przedstawiono je w formie wy- sile nacisku 10 t.
kresu sondowania CPT na rysunku 9. Do około 1,2 m Przebieg samego badania, czyli zakres zadawane-
p.p.t. znajdował się piasek średnio zagęszczony, na- go naprężenia przyjęto według normy PN-EN 12390-
stępnie nawodniony namuł o słabych parametrach me- -13:2014-02. Norma podaje zakres od 0,5 do 0,33 fcm
chanicznych, a od około 4 m p.p.t. warstwa nośna ze MPa, gdzie fcm jest średnią wytrzymałością betonu
średnio zagęszczonego piasku. na ściskanie mierzoną na próbkach cylindrycznych
Pale wydobyto z gruntu po około 30 dniach od wy- o średnicy 150 mm i wysokości 300 mm. Dla betonu
konania (rys. 1). Stwierdzono niewielkie przewężenia C30/37 jest to odpowiednio zakres od 0,5 do 9,9 MPa,
w obydwu palach (ok. 3–4 cm), mniej więcej w poło- a rzeczywisty zakres wykorzystany w pracy wynosił od
wie ich długości (2,20–3,40 m). Pale podzielono na 0,64 do 10,8 MPa. Na tej podstawie można było okre-
5 odcinków, z których pobrano po 3 próbki walcowe ślić normowy moduł sprężystości (styczny). Wartość
Rys. 1. Pale po wydobyciu z gruntu oraz wyodrębnione odcinki do badań betonu

Fig. 1. Piles excavated from the ground and particular sections for concrete testing
architectura.actapol.net 59
Rys. 2. System pomiarowy odkształceń lokalnych na próbce

Fig. 2. Measurement system for local deformations on the sample
Rys. 3. Walcowe próbki betonu

Fig. 3. Cylindrical concrete samples
ta nie odzwierciedla jednak rzeczywistego zachowania początkowy, występujący w zakresie bardzo małych
się betonu we współzależności naprężenia i odkształ- odkształceń i charakteryzujący się znacznie większą
cenia (σ–ε). Jak wspomniano wcześniej, moduł spręży- wartością niż moduł uśredniony; Es – moduł sieczny,
stości ulega zmianie wraz z odkształceniem i nie jest to zmienny wraz z odkształceniem; Est – moduł styczny,
zależność całkowicie liniowa. W związku z tym moż- który można wyznaczyć dla dowolnego zakresu od-
na wyróżnić następujące rodzaje modułów: Ep – moduł kształceń. Zależności te przedstawiono na rysunku 4.
σ
EstII
EstI
Ep
Es
Rys. 4. Możliwe do wyznaczenia wartości modułów sprężystości w zależności od odkształcenia

Fig. 4. Possible values of elasticity modulus regarding to strain level
ANALIZA WYNIKÓW I DYSKUSJA Na rysunku 6 przedstawiono zmienność modułu

siecznego (Es) w zależności odkształcenia. Zmianę
Wyniki badań walcowych próbek betonu zostały opisano funkcjami potęgowymi dla dwóch pali, od-
przedstawione w formie wykresów σ–ε na rysunku 5. zwierciedlają one dosyć dobrze zachowanie betonu.
W obu przypadkach (dla wszystkich próbek) można W zakresie małych odkształceń (do ε = 100 με) mo-
wyznaczyć dwie strefy, charakteryzujące zachowa- duł E wyraźnie maleje wraz z przyrostem odkształce-
nie się materiału. W fazie pierwszej (I), dla stałego nia – od wartości 128 do około 50 GPa dla pala A oraz
przyrostu naprężenia rejestrowane są względnie małe od 112 do około 45 GPa dla pala B. Przy większych
wartości odkształceń, co skutkuje dużymi wartościa- odkształceniach (powyżej 100 με) moduł dalej syste-
mi modułu sprężystości Younga – jest to tzw. moduł matycznie maleje, jednak już znacznie wolniej i zależ-
początkowy. Wartości te mogą być spowodowane ność tę można określić jako liniową. Wyniki z badań
bliżej nieokreśloną właściwością struktury betonu, laboratoryjnych wykazały analogię do terenowych
nierównomiernym rozkładem sił przekrojowych oraz pomiarów modułu betonu, w których stwierdzono po-
wstępną sztywnością i bezwładnością systemu pomia- dobną współzależność E–ε dla modułu siecznego, któ-
rowego. Po przekroczeniu około 50 με, nachylenie rą również można opisać funkcją potęgową (Krasiński
krzywej σ–ε stabilizuje się, wkraczając tym samym i Sieńko, 2010; Krasiński, 2011).
w strefę drugą (II) charakterystyki materiału, w której Metoda modułu siecznego i jego zmienność stwa-
ma ona przebieg w przybliżeniu liniowy. rza pewne problemy interpretacyjne dla późniejszej
Przeprowadzono 29 analiz, 15 dla pala A oraz 14 analizy naprężenia występującego w danej konstruk-
dla pala B. Z rysunku 5 jednoznacznie wynika niejed- cji. Duża zmienność wraz z odkształceniem oraz do-
norodność badanego materiału – dla tej samej warto- datkowo niejednorodność materiału na długości pala
ści naprężenia osiągnięto różne wartości pomierzo- (szczególnie rozrzut wyników w zakresie małych
nych odkształceń, co jest zwłaszcza widoczne dla pala odkształceń) mogą generować znaczne błędy przy
A. Dla naprężenia σ = 10,8 MPa wartości odkształceń szacowaniu sił przekrojowych w początkowej fazie
wynoszą od 228 do 336 με, a więc jest to różnica wy- obciążenia pala. Konieczne jest więc stosowanie me-
nosząca 32%, co bezpośrednio przekłada się wartości tody umożliwiającej dokładniejszą charakterystykę
modułu sprężystości. Dla pala B różnica ta jest mniej- zachowania się betonu. Według normy krajowej po-
sza i wynosi 12%. czątkowe pomiary (do wartości σ = 0,5 MPa) nale-
12.0 12.0
10.0 10.0
Naprężenie σ [MPa]
Naprężenie σ [MPa]
8.0 8.0
Stress σ [MPa]
Stress σ [MPa]
I II I II
6.0 6.0
4.0 4.0
Pal A Pal B
2.0 Pile A 2.0 Pile B
0.0 0.0
0 50 100 150 200 250 300 350 0 50 100 150 200 250 300 350
Odkształcenie ε [με] Odkształcenie ε [με]
Strain ε [με] Strain ε [με]
Rys. 5. Współzależność naprężenia i odkształcenia (σ–ε) dla pali A i B

Fig. 5. Piles A and B correlation between stress and strain (σ–ε)
ży pominąć. W przypadku analizowanego materiału W dalszej analizie ujęte zostały tylko wyniki po-
wartość ta była niewystarczająca. Charakterystyka wyżej 50 με (strefa II – rys. 5). Dla każdej próbki, roz-
σ–ε stabilizowała się w przy odkształceniu 10–36 με poczynając od wartości około 50 με (mniejsze war-
(pal A) oraz 17–39 με (pal B), co odpowiadało na- tości odrzucono), wyznaczony został nowy rozkład
prężeniu równemu 2,0 MPa. Mogło to być częściowo „ustabilizowanego” modułu siecznego (Eust) oraz jego
spowodowane zbyt dużym skokiem przyrostu naprę- zmienność w zależności od odkształcenia (odkształ-
żenia, przy gęstszej siatce pomiarowej może udałoby cenia całkowitego uwzględniającego również strefę
się uzyskać stabilizację przy nieco mniejszej wartości początkową). Wyniki przedstawiono na rysunku 7.
naprężenia. Otrzymano także pewien rozrzut wyników w odnie-
140 140
Pal A Pal B
120 Pile A 120 Pile B
y = 266.32 × –0.347 y = 149.53 × -0.259
R² = 0.797 R² = 0.8551
100 100
Es [GPa]
80
Es [GPa]
80
60 60
40 40
20 20
0 50 100 150 200 250 300 350 0 50 100 150 200 250 300 350
Rys. 6. Rozkład siecznego modułu sprężystości (Es)

Fig. 6. Distribution of secant modulus of elasticity (Es)
45.0 45.0
40.0 40.0
35.0 35.0
E ust [GPa]
E ust [GPa]
30.0 30.0
Zmiana 1.181 GPa/100 με Zmiana 1.185 GPa/100 με

Change rate 1.181 GPa/100 με Change rate 1.185 GPa/100 με
25.0 25.0
Pal A Pal B
Pile A Pile B
20.0 20.0
0 50 100 150 200 250 300 0 50 100 150 200 250 300
Rys. 7. Rozkład „ustabilizowanego” siecznego modułu sprężystości (Eust)

Fig. 7. Distribution of the “stabilized” secant modulus (Eust)
sieniu do poszczególnych próbek, ale jest on znacznie Tabela. Wartości uśrednionego modułu sprężystości (E)
mniejszy – dla pala A wartości początkowe modułu Table. Values of the average modulus of elasticity (E)
dla poszczególnych próbek wynoszą od 30 do 42 GPa,
Pal A Pal B
a dla pala B od 32 do 39 GPa. Co jest istotniejsze,
w takim sposobie analizowania zmienność modułu Pile A Pile B
siecznego jest dużo mniejsza i wynosi średnio 2,5 GPa Lp. E Eśr z E Eśr z
na około 210 με (porównując do wcześniejszych po-
No [GPa] [GPa] [m] [GPa] [GPa] [m]
nad 10 GPa na 250 με). W dodatku zmienność tę
można opisać zwykłą funkcją liniową przy zacho- 38,0 34,9
waniu wysokiego współczynnika korelacji wyników. 1 38,8 37,0 0,33 33,5 34,2 0,33
W obydwu przypadkach (pal A i B) otrzymano podob-
34,1 –
ną średnią charakterystykę tej zmienności – 1,181 oraz
1,185 GPa na 100 με. Stosowanie normowej zasady 33,8 33,0
o pominięciu początkowych pomiarów (początkowe- 2 38,2 34,9 1,5 32,0 33,2 1,5
go modułu sprężystości) w analizie wyników wydaje
32,7 34,6
się być uzasadnione. W normie nie ma jednak infor-
macji o zmienności modułu wraz z odkształceniem, 28,3 31,5
a zależność ta może mieć istotne znaczenie przy in- 3 28,6 28,8 2,8 31,4 30,3 2,7
terpretacji pomierzonych wartości w badaniach pali.
29,6 28,1
Fellenius (2001) w swojej pracy dotyczącej rozkładu
sił w palu pisał o ignorowaniu pomiarów mniejszych 38,5 37,7
niż 100 με przy wyznaczaniu modułu E. Jego zdaniem 4 33,7 37,7 3,87 35,0 34,3 3,97
są one obarczone zbyt dużymi błędami i dają nierze-
40,7 30,2
czywiste wyniki. Mimo to niezbędne jest jednak okre-
ślenie właściwej wartości modułu również w zakresie 39,7 33,9
małych odkształceń. W przypadku badań pali naprę- 5 37,1 39,1 5,23 31,0 32,8 5,3
żenia przekazywane na pal maleją wraz z głębokością,
40,5 33,4
powodując coraz mniejsze odkształcenia. Zatem przy
podstawie pala częste jest występowanie bardzo nie-
wielkich odkształceń. Aby prawidłowo wyznaczyć
rozkład naprężenia (sił), niezbędna jest również zna- o 6,5% (dla ostatniego odcinka różnica ta wynosi
jomość modułu Younga w tym zakresie, a ta szacowa- 16,2%). Należy zwrócić uwagę na obniżoną wartość
na na podstawie ogólnego modułu siecznego potrafi modułu E (28,8 oraz 30,3 GPa) na głębokości około
znacznie różnić się na długości pala. 2,80 m, zarówno dla pala A, jak i pala B. Na tej głę-
Dla wszystkich 29 próbek w strefie II współza- bokości stwierdzono również niewielkie przewężenie
leżności σ–ε (rys. 5), a więc z pominięciem pomia- trzonu. Pale znajdowały się w odległości od siebie
rów odkształceń mniejszych niż 50 με, wyznaczono około 2,0 m, a więc wykonane były w praktycznie
uśredniony moduł sprężystości (moduł styczny dla identycznych warunkach gruntowych. Przewężenie
rozpatrywanego zakresu odkształceń). Literaturowa wystąpiło w warstwie ściśliwego namułu nasyconego
wartość modułu dla betonu klasy C30/37 wynosi wodą. Jego przyczyną mogło być zwiększone parcie
32–33 GPa. Wartości modułów stycznych otrzyma- warstwy namułu na świeży beton i tendencja otwo-
nych z badań przedstawiono w tabeli. W obydwu ru palowego do częściowego zamykania się. Proces
przypadkach, wartości modułu są niejednorodne na ten mógł być rozłożony w czasie i naruszyć strukturę
długości pala i wynoszą od 28,8 do 39,1 GPa dla dojrzewającego betonu.
pala A oraz od 30,3 do 34,3 GPa dla pala B. Warto- Amir i inni (2014) wykazali w swojej pracy, że
ści na podobnych głębokościach różnią się średnio moduł sprężystości betonu w palu wzrasta wraz
z głębokością. W analizowanym przypadku ciężko przekroju oraz niejednorodności materiału pala.

jest jednoznacznie stwierdzić taką zależność. Na- Metoda ta jest jednak nadal testowana i nie została
leży podkreślić, iż w cytowanej pracy długość pali jeszcze opublikowana. Autorzy dalej pracują nad po-
wynosiła 70 m oraz autorzy dysponowali większą prawieniem istniejących rozwiązań. Stosowana jest
liczbą danych, co pozwoliło na dokładniejsze scha- również metoda Felleniusa (1989) Tangent Modulus
rakteryzowanie materiału. Z całą pewnością można Method do wyznaczania modułu betonu, która wy-
jednak stwierdzić zmienność modułu na długości maga jednak osiągnięcia dużych odkształceń w po-
pala i powinna być ona uwzględniania przy analizie szczególnych odcinkach trzonu pala oraz znacznych
i interpretacji pomiarów odkształceń trzonów pali przemieszczeń całego pala w celu osiągnięcia pełnej
betonowych. mobilizacji tarcia na pobocznicy. Stosowalność tej
metody w wielu sytuacjach jest zatem ograniczona.
WPŁYW MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI
NA INTERPRETACJĘ POMIARÓW WNIOSKI
PODCZAS PRÓBNYCH OBCIĄŻEŃ PALI
Po przeanalizowaniu wyników oraz na podstawie
Wykorzystując oszacowane wartości modułu spręży- wcześniejszych obserwacji można sformułować na-
stości, można wyznaczyć sztywność danego elemen- stępujące wnioski:
tu, a następnie na podstawie pomierzonych odkształ- – wartość modułu sprężystości betonu zależy od
ceń określić siły przekrojowe. Metodę tę stosuje się wielu czynników, m.in. od czasu i warunków doj-
m.in. przy ustalaniu współpracy pala z gruntem, czyli rzewania, dlatego powinna być wyznaczana dla
określaniu jednostkowego tarcia na pobocznicy dla każdego analizowanego materiału i nie może być
poszczególnych warstw gruntu. Przyjmowanie jed- przyjmowana z tablic na podstawie deklarowanej
nej, stałej wartości modułu na całej długości pala klasy wytrzymałości na ściskanie;
może doprowadzić do znacznych błędów przy sza- – przy badaniu próbek betonu w laboratorium bądź
cowaniu rozkładu sił. Przykładowo przyjmowanie fragmentów konstrukcji w pomiarach terenowych
modułu większego niż 25 GPa powoduje nierealnie można wyznaczyć 2 strefy zachowania się ma-
duże wartości siły (większe niż zadane na głowicy). teriału w współzależności σ–ε. Pominięcie stre-
W górnej części pala występują największe odkształ- fy początkowej sztywności umożliwia ustalenie
cenia, więc zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami w miarę jednorodnej, liniowej charakterystyki
moduł osiągnie tutaj najmniejszą wartość. Odwrot- materiału;
na sytuacja zachodzi przy podstawie pala, gdzie po – moduł Eb jest zależny od odkształcenia, maleje
pierwsze moduł może osiągnąć większą wartość ze wraz z jego wzrostem. Dla strefy II (ustabilizowa-
względu na głębokość zalegania, a po drugie wy- nej) określono liniowy spadek na około 1,18 GPa
stąpią tutaj najmniejsze odkształcenia (możliwe, że na 100 με;

mniejsze od 50 με, a więc w zakresie dużych war- – badania potwierdziły również niejednorodność ma-
tości modułu początkowego). Dla stałej wartości teriału (modułu betonu) na długości pala, stwier-
modułu sprężystości 25 i 45 GPa siły w podstawie dzono w przypadku obu pali osłabienie w miejscu
pala wynoszą odpowiednio od 121 do 198 kN, a więc przewężenia przekroju. Analizowane pale były
różnica w rozkładzie przejmowania siły pionowej zbyt krótkie, aby jednoznacznie ocenić wzrost mo-
poprzez pobocznicę oraz podstawę pala wynosi 68%. dułu E wraz z głębokością opisywany w niektórych
Niemożliwe jest jednak każdorazowe pobieranie pozycjach literatury;
próbek betonu na całej długości pala w celu ustalenia – przyjmowanie stałej wartości modułu betonu do
dokładnej wartości modułu. Autorzy stosują tzw. me- interpretacji odkształceń pomierzonych w palu
todę iteracyjną określenia jego zmienności na długoś- może prowadzić do znacznych błędów w szacowa-
ci pala, która pozwala częściowo wychwycić zmiany niu wartości sił przekrojowych.
ADNOTACJA Conference on Piling and Deep Foundations, Stock-

holm.
Projekt został częściowo sfinansowany ze środków Fellenius, B.H. (1989). Tangent modulus of piles deter-
Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska PG w ra- mined from strain data. W The ASCE Geotechnical En-
mach funduszy DS dla Młodych Naukowców. gineering Division Foundation Congress. T. 1 (strony
500–510).
Fellenius, B.H. (2001). From Strain Measurements to Load
PODZIĘKOWANIA in an Instrumented Pile. Geotechnical News Magazine,
19 (1), 35–38.
Autorzy pragną złożyć podziękowania dla Pana Piotra Kiefer, T.A. i Baker, C.N. (1994). The effects of free fall
Kanty z firmy Menard Polska za pomoc w realizacji concrete in drilled shafts. Report to FHWA-ADSC, STS
zadania badawczego, wsparcie techniczne i material- Consultants Ltd., Northbrook.
ne przy organizowaniu poletka doświadczalnego oraz Krasiński, A. i Sieńko, R. (2010). Wykorzystanie pomiaru
dla Pana Eugeniusza Grzesia z Katedry Budownictwa pionowego rozkładu siły w palu do interpretacji testów
i Inżynierii Materiałowej PG za pomoc w przygoto- statycznych. Magazyn Autostrady, 11, 24–28.
Krasiński, A. (2011). Wyniki badań terenowych pali i kol-
waniu próbek betonu do badań.
umn wkręcanych. Inżynieria Morska i Geotechnika, 32
(6), 516–529.
PIŚMIENNICTWO Justs, J., Bajare, D., Shakhmenko, G. i Korjakins, A. (2011).
Ultra high performance concrete hardening under pres-
Ali, F.H. i Lee, S.K. (2008). A New Instrumentation Method sure. W Proceedings of the 3rd International Scientific
for Driven Prestressed Spun Concrete Piles. The Elec- Conference: Civil Engineering, Jelgava (strony 38–43).
tronic Journal of Geotechnical Engineering, 13, 1–12. PN-EN 12390-13:2014-02. Badania betonu. Część 13:
Amir, J.M., Amir, E.I. i Lam, C. (2014). Modulus of elas- Wyznaczanie siecznego modułu sprężystości przy
ticity in deep bored piles. W DFI/EFFC International ściskaniu.
LABORATORY TESTS ON CONCRETE ELASTIC MODULUS VARIATION

IN DISPLACEMENT PILE
ABSTRACT
The paper presents problems concerning the determination of material properties of concrete in order to
interpret the results of static load tests on instrumented piles. Laboratory tests of elastic modulus of concrete
(Eb) were carried out on particular sections of displacement piles extracted from the ground. Characteristics
of elastic modulus variability with strain and depth were determined. Twenty nine samples from five differ-
ent depths were tested. The paper presents methods for estimating the actual value of the concrete modulus.
Influence of adopted material properties on the interpretation of static load test on instrumented pile is also
presented.
Key words: concrete Young’s modulus, foundation piles, strain measurement, pile instrumentation

Zmiennosc Modulu Sprezystosci Betonu W Trzonie Pala Przemieszczeniowego W Swietle Badan Laboratoryjn - 27338

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zmiennosc Modulu Sprezystosci Betonu W Trzonie Pala Przemieszczeniowego W Swietle Badan Laboratoryjn - 27338

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Acta Sci. Pol.

Architectura 17 (3) 2018, 57–65

ZMIENNOŚĆ MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI BETONU W TRZONIE PALA

WSTĘP poziom dokładności ~ 0.002 mm (Krasiński i Sieńko,

© Copyright by Wydawnictwo SGGW

ANALIZOWANE PALE PRZEMIESZCZENIOWE BADANIA MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI (YOUNGA)

Rys. 1. Pale po wydobyciu z gruntu oraz wyodrębnione odcinki do badań betonu

Rys. 2. System pomiarowy odkształceń lokalnych na próbce

Rys. 3. Walcowe próbki betonu

Rys. 4. Możliwe do wyznaczenia wartości modułów sprężystości w zależności od odkształcenia

ANALIZA WYNIKÓW I DYSKUSJA Na rysunku 6 przedstawiono zmienność modułu

Rys. 5. Współzależność naprężenia i odkształcenia (σ–ε) dla pali A i B

Rys. 6. Rozkład siecznego modułu sprężystości (Es)

Zmiana 1.181 GPa/100 με Zmiana 1.185 GPa/100 με

Rys. 7. Rozkład „ustabilizowanego” siecznego modułu sprężystości (Eust)

z głębokością. W analizowanym przypadku ciężko przekroju oraz niejednorodności materiału pala.

stąpią tutaj najmniejsze odkształcenia (możliwe, że na 100 με;

ADNOTACJA Conference on Piling and Deep Foundations, Stock-

LABORATORY TESTS ON CONCRETE ELASTIC MODULUS VARIATION

You might also like