Professional Documents
Culture Documents
m2368 Papadopoulos4
m2368 Papadopoulos4
Πανίκος ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ1
ABSTRACT: Nowadays, many researchers propose the use of Special Anti seismic Steel
Structural Elements (SASSEs) in lieu of concrete shear walls to increase the stiffness of a
structure and also increase the energy absorption during earthquakes. The advantages of
this method appear to be significant. In this paper the use of rubber material between the
SASSEs and the structural load resisting elements is being examined. Using various
parameters and different interposition arrangements, push over analyses have been carried
out up to failure conditions. The analyses results lead to useful conclusions including the
observation that the interposition of the rubber material reduces the possibility of early failure
of the SASSEs due to buckling.
1
Επ. Καθηγητής, Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών, Α.Π.Θ., email: paniko@civil.auth.gr
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ένας µεγάλος τοµέας των εξελίξεων στην αντισεισµική ενίσχυση της ανωδοµής των
κατασκευών αφορά στην προσάρτηση Ειδικών Μεταλλικών Αντισεισµικών Στοιχείων
(ΕΜΑΣ), η οποία έχει χρησιµοποιηθεί και δοκιµαστεί σε πολλές χώρες. Οι έως τώρα
εφαρµογές των στοιχείων αυτών έχουν ήδη αναδείξει τις µεγάλες δυνατότητες της νέας αυτής
προσέγγισης στον αντισεισµικό σχεδιασµό νέων, αλλά και τον επανασχεδιασµό και την
ενίσχυση υφιστάµενων κατασκευών. Κύριο πλεονέκτηµα των στοιχείων αυτών, είναι ότι
καθιστούν προβλέψιµη την αναµενόµενη σεισµική βλάβη και παράλληλα εύκολα
επισκευάσιµη.
Στα πλαίσια της βελτίωσης της σεισµικής συµπεριφοράς των κατασκευών µε την προσθήκη
των ΕΜΑΣ αντί των καθιερωµένων αντισεισµικών τοιχωµάτων, σηµαντική πρέπει να
θεωρηθεί και η πρόταση µιας «τυχαίας» καθ’ ύψος τοποθέτησης τους. Σε προηγούµενες
ερευνητικές εργασίες (Αθανατοπούλου 1996, Παπαδόπουλος 1999, Papadopoulos 2002)
µελετήθηκε η δυνατότητα µιας τυχαίας καθ ύψος τοποθέτησης των αντισεισµικών στοιχείων,
σε αντίθεση µε την καθιερωµένη κατακόρυφη διάταξη. Παρατηρήθηκε σηµαντική βελτίωση
της σεισµικής συµπεριφοράς του κτιρίου για την επιλογή αυτή. Η ερµηνεία βρίσκεται στο
γνωστό φαινόµενο της «λειτουργίας προβόλου», στην περίπτωση της κατακόρυφης διάταξης
των αντισεισµικών τοιχωµάτων, η οποία έχει ως αποτέλεσµα τα αντισεισµικά τοιχώµατα να
είναι ουσιαστικά ανενεργά στους µεσαίους ορόφους και πολλές φορές να επιβαρύνουν τους
υψηλούς ορόφους. Αποδείχθηκε ότι η τυχαία καθ ύψος διάταξη των αντισεισµικών στοιχείων
αίρει την αδυναµία αυτή, περιορίζοντας την αναµενόµενη σεισµική βλάβη µέχρι και 30%, σε
σχέση µε την περίπτωση της κατακόρυφης διάταξης.
Η ερευνητική δραστηριότητα στον τοµέα της αντισεισµικής ενίσχυσης της ανωδοµής των
κατασκευών έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ποικιλίας µεθόδων και για την αντισεισµική
ενίσχυση των κτιρίων µε πρόσθετα µεταλλικά στοιχεία. (Bergman M. 1987, Marioni A. 1996
και 1999, Chang C. 1993, Tremblay R. 1993, Nims K. 1993).
2
Μπορούµε να κατατάξουµε τις ενισχύσεις αυτές σε 3 κατηγορίες:
1. Κεντρικές ενισχύσεις άµεσης λειτουργίας. Στα στοιχεία της διάταξης αναπτύσσονται
µόνο αξονικές δυνάµεις (Σχήµα 1α).
2. Έκκεντρες ενισχύσεις µε µικρή ή µεγαλύτερη πλάστιµη συµπεριφορά. Η διάταξη
καταπονείται παράλληλα και σε κάµψη, σε κατάλληλα επιλεγµένη περιοχή της
(Σχήµα 1β).
3. Ενισχύσεις, µε ταυτόχρονη παρεµβολή διατάξεων παθητικής διάχυσης της ενέργειας
(Σχήµα 1γ).
3
3. Με την παρεµβολή κατάλληλου συνθετικού ελαστικού υλικού ανάµεσα στα ΕΜΑΣ και τα
στοιχεία Ο/Σ. Στην περίπτωση αυτή η ενεργοποίηση της ενίσχυσης γίνεται σε δεύτερο χρόνο,
που εξαρτάται από το πάχος του παρεµβαλλόµενου υλικού και την δυσκαµψία του φορέα.
Η εργασία αυτή σκοπό έχει να διερευνήσει και να αναδείξει ενδεχοµένως την δυνατότητα της
τρίτης από τις ανωτέρω επιλογές, της παρεµβολής δηλαδή κατάλληλου συνθετικού ελαστικού
υλικού ανάµεσα στα ΕΜΑΣ και τα στοιχεία Ο/Σ. Η τοποθέτηση των ΕΜΑΣ µε παρεµβολή
ελαστικού υλικού επιτρέπει στην κατασκευή να διατηρήσει την πλαστιµότητά της και η
ενίσχυση να λειτουργήσει σταδιακά σε δεύτερο χρόνο για την προστασία έναντι βλάβης και
αστοχίας.
4
υφιστάµενα κτίρια. ∆ιάφοροι τρόποι σύνδεσης και των δύο τύπων παρουσιάζονται στο
Σχήµα 3.
5
Συνθετικό υλικό (Silicone rubber/Graphite nanosheet )
.Ανάλογα µε την διάταξη που επιλέγεται προκύπτουν και οι απαιτήσεις ως προς την ποιότητα
και τα λοιπά χαρακτηριστικά του συνθετικού υλικού. Στο Σχήµα 4 φαίνεται πως το συνθετικό
υλικό Silicone rubber παραµορφώνεται σε θλίψη σε διάφορους ανοδικούς κλάδους ανάλογα
µε το ποσοστό των Graphite nanosheet που περιέχει. Για τις αναλύσεις που θα
ακολουθήσουν επιλέγεται το υλικό Silicone rubber vol 0% επιλέγοντας να έχουµε µέγιστες
παραµορφώσεις γύρω στο 50% του πάχους του υλικού µας.
Μοντελοποίηση
Το συνθετικό υλικό θα το προσοµοιώσουµε µε δύο παράλληλα στοιχεία GAP και η
αγκύρωση των ΕΜΑΣ µε στοιχείο HOOK στοιχεία τα οποία παρέχει το πρόγραµµα SAP2000
και το οποίο θα χρησιµοποιηθεί για τις αναλύσεις που ακολουθούν. Τα στοιχεία GAP και
HOOK λειτουργούν µόνο σε θλίψη και εφελκυσµό αντίστοιχα και έχουν µη γραµµικές
ιδιότητες σύµφωνα µε το σχήµα 5.
Στοιχείο GAP
f =k(d+open) για d+open<0 όπου open
open open το αρχικό άνοιγµα και k η σταθερά του
ελατηρίου
Στοιχείο HOOK
f =k(d-open) για d-open>0 όπου open το
αρχικό άνοιγµα και k η σταθερά του
ελατηρίου
GAP HOOK
Το συνθετικό υλικό λειτουργεί µόνο σε θλίψη, µε συντελεστή δυσκαµψίας k1, µέχρι µια
µέγιστη επιτρεπτή συµπίεση που θεωρήθηκε ότι µπορεί να είναι ίση µε το ήµισυ του πάχους t
του συνθετικού υλικού. Προσδιορίζοντας για το στοιχείο GAP1 το άνοιγµα open=0,002
καθορίζεται το µήκος της θλιπτικής παραµόρφωσης που θεωρήθηκε ότι απαιτείται για την
ενεργοποίηση της θλιπτικής αντίδρασης και η κλίση του κλάδου εκφράζει την δυσκαµψία k1.
Για το στοιχείο GAP2 ελήφθη τιµή για το άνοιγµα open = t / 2 η οποία καθορίζει την µέγιστη
επιτρεπτή συµπίεση που µπορεί να εµφανιστεί στο συνθετικό υλικό και η δυσκαµψία k2 του
στοιχείου GAP2 επιλέγεται µεγάλη ώστε πρακτικά να µην επιτρέπονται µεγαλύτερες
θλιπτικές παραµορφώσεις (σχήµα 6).
-P -P -P
6
Η αγκύρωση των ΕΜΑΣ στον πλαισιακό φορέα, θα προσοµοιωθεί όπως αναφέρθηκε µε
στοιχείο HOOK το οποίο δεν ενεργοποιείται σε θλίψη. Λειτουργεί µόνο σε εφελκυσµό και
θεωρήθηκε ότι ενεργοποιείται άµεσα (open=0).
ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΗ ∆ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ
Στην συνέχεια θα γίνει παραµετρική διερεύνηση των επιπτώσεων που έχει η παρεµβολή του
συνθετικού υλικού ανάµεσα στα στοιχεία Ο/Σ του φορέα και των ΕΜΑΣ, στην συνολική
απόκριση του φορέα. Η απόκριση υπολογίζεται για διάφορα πάχη του συνθετικού υλικού και
θα αξιολογηθούν τα οφέλη αλλά και οι απώλειες που δηµιουργούνται.
Θα µελετηθούν τρεις παραλλαγές ως προς τον τρόπο στερέωσης των ΕΜΑΣ:
1. Κλασσική στερεή σύνδεση (ΣΣ) όπου έχουµε άµεση ενεργοποίηση των ΕΜΑΣ και κοινές
µετατοπίσεις στους κόµβους του φορέα Ο/Σ και της µεταλλικής ενίσχυσης.
2. Απλή παρεµβολή του συνθετικού υλικού (ΣΥ), χωρίς αγκύρωση των κόµβων των ΕΜΑΣ
µε τα στοιχεία Ο/Σ, υποστύλωµα – δοκός. Στην περίπτωση αυτή αναπτύσσονται µόνο
θλιπτικές δυνάµεις στα σηµεία σύνδεσης των ΕΜΑΣ και του πλαισιακού φορέα και
συγχρόνως εµφανίζεται ένα «φρενάρισµα» στην διατιθέµενη συµπίεση του υλικού
παρεµβολής.
3. Τοποθέτηση των ΕΜΑΣ µε παρεµβολή του συνθετικού υλικού και παράλληλη αγκύρωση
(ΣΥ-ΠΑ) των κόµβων του ΕΜΑΣ µε τα στοιχεία Ο/Σ. Η εξωτερική αγκύρωση
ενεργοποιείται άµεσα στην περίπτωση του εφελκυσµού χωρίς να εµποδίζεται η αντίθετη
κίνηση όπου ενεργοποιείται το συνθετικό υλικό.
Χιαστή διάταξη
Χιαστή διάταξη, εξωτερικό πλαίσιο και εσωτερικό πλαίσιο που προσδίδει την
επιθυµητή πλάστιµη συµπεριφορά.
7
Εφαρµογή
Σε παράλληλες µελέτες της συµπεριφοράς των ΕΜΑΣ τόσο σε συµµετρικό χωρικό φορέα
όσο και σε ασύµµετρο, απεδείχθη ότι η τυχαία διάταξη των ΕΜΑΣ σε πλαισιακούς φορείς
από Ο/Σ αυτονοµεί σε ικανοποιητικό βαθµό την στατική συµπεριφορά των ορόφων. Το
γεγονός αυτό παρέχει δυνατότητα γρήγορης και εποπτικής προµελέτης του φορέα.
Αξιοποιώντας την παραπάνω παρατήρηση η διερεύνηση που ακολουθεί εφαρµόζεται στον
επίπεδο φορέα του σχήµατος (7) και οι επιλύσεις αφορούν οριζόντια σταδιακά αυξανόµενη
φόρτιση - αναλύσεις PushOver.
∆εδοµένα:
z (α) πλαισιακού φορέα
Υποστυλώµατα: 30/30 ( 8Φ14)
x ∆οκοί: 25/60 (3Φ14 αν. 3Φ12 κ)
(β) ΕΜΑΣ
∆ιαγώνιοι D=100 t=4,35
Εξωτ. Πλαίσιο: 80/100 t=4,35
Εσωτ. Τετράγωνο: 60/120
Ροπές περιστροφής: 30/50/70/90
Η αντισεισµική ικανότητα του φορέα στηρίζεται παράλληλα στον πλαισιακό φορέα (ΠΛ) και
στα πρόσθετα στοιχεία ΕΜΑΣ.
Επιλύσεις
8
Στην συνέχεια σχολιάζονται ξεχωριστά τα αποτελέσµατα για κάθε τύπο ΕΜΑΣ για καθένα
από τους τρεις διαφορετικούς τρόπους σύνδεσης τους µε τον πλαισιακό φορέα.
9
Πίνακας 1: Αποτελέσµατα αναλύσεων
Ακολουθούν διαγράµµατα της τέµνουσας βάσης και της µετατόπισης όπως προέκυψαν από
τις PushOver αναλύσεις καθώς και η χρονοϊστορία των αξονικών δυνάµεων των διαγωνίων
ράβδων των ΕΜΑΣ σε σχέση µε την µετατόπιση σε χαρακτηριστικές από τις επιλύσεις που
έγιναν.
10
Σχήµα 8. Τύπος ΕΜΑΣ : Στερεά σύνδεση - Πρόωρη αστοχία από λυγισµό - κακή
πλάστιµη συµπεριφορά.
Σχήµα 9. Τύπος ΕΜΑΣ : Συνθετικό υλικό πάχους t=10mm – καθυστέρηση της αστοχία
από λυγισµό µέτρια πλάστιµη συµπεριφορά
Σχήµα 10. Τύπος ΕΜΑΣ : Συνθετικό υλικό πάχους t=30mm – χωρίς αστοχία από
λυγισµό - ο φορέας εξαντλεί την διαθέσιµη πλάστιµη συµπεριφορά του.
11
Σχήµα 11. Τύπος ΕΜΑΣ : Συνθετικό υλικό πάχους t=40mm –αστοχία πρώτα από
εφελκυσµό - µέτρια πλάστιµη συµπεριφορά.
Σχήµα 12. Τύπος ΕΜΑΣ : Συνθετικό υλικό πάχους t=20mm και χωρίς παράλληλη
αγκύρωση –αστοχία από λυγισµό σε δεύτερο χρόνο - καλή πλάστιµη συµπεριφορά.
Σχήµα 13. Τύπος ΕΜΑΣ : Συνθετικό υλικό πάχους t=10mm – καθυστέρηση της αστοχία
από λυγισµό καλή πλάστιµη συµπεριφορά
12
Σχήµα 14. Τύπος ΕΜΑΣ 90: Συνθετικό υλικό πάχους t=30mm – χωρίς αστοχία από
λυγισµό πολύ καλή πλάστιµη συµπεριφορά
Σχήµα 15. Τύπος ΕΜΑΣ 90: Συνθετικό υλικό πάχους t=20mm – αστοχία από λυγισµό καλή
πλάστιµη συµπεριφορά
Σχήµα 16. Τύπος ΕΜΑΣ 90: Συνθετικό υλικό πάχους t=20mm χωρίς παράλληλη
αγκύρωση – ενεργοποίηση του ΕΜΑΣ σε δεύτερο χρόνο - ο φορέας εξαντλεί την διαθέσιµη
πλάστιµη συµπεριφορά του.
13
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Για την ενίσχυση υφιστάµενων κατασκευών απεδείχθη ότι η τοποθέτηση των ΕΜΑΣ µπορεί
να επιλέγεται να γίνεται µε απλή παρεµβολή συνθετικού υλικού χωρίς να διαταράσσεται έτσι
ο φέρον οργανισµός του πλαισιακού φορέα. Για την επιλογή τοποθέτησης της ενίσχυσης
χωρίς αγκύρωση, ενδείκνυται η επιλογή του τύπου ΕΜΑΣ µε εξωτερικό πλαίσιο το οποίο
εξασφαλίζει την συνεργασία θλιβόµενης και εφελκυόµενης ράβδου. Η επιλογή αυτή
απλοποιεί τα κατασκευαστικά προβλήµατα και σε ήδη κατασκευασµένα κτίρια είναι µια
ευχάριστη και καλοδεχούµενη επιλογή.
Γενικό συµπέρασµα είναι ότι το κατάλληλο πάχος στην επιλογή του ελαστικού υλικού
προσδίδει την απαιτούµενη ευκαµψία στα σύστηµα πλαισιακός φορέας-ΕΜΑΣ ώστε να
επιτυγχάνεται η βέλτιστη συµπεριφορά, και να αποφεύγονται µε τον τρόπο αυτό, πρόωρες
αστοχίες από λυγισµό των διαγωνίων ράβδων. Προσφέρεται έτσι στον φορέα Ο/Σ την η
δυνατότητα να αναπτύξει την πλάστιµη συµπεριφορά που διαθέτει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bergman, D. M., and Goel, S.C., (1987), “Evaluation of Cyclic Testing of Steel-Plate Devices
for Added Damping and Stiffness,” Report UMCE, 87-10, Dept. of Civil Eng., Univ. of
Michigan, Ann Arbor.
Chang K. C., Lai M. L., Soong T. T., Hao D. S. and Yen Y. C., (1993), “Seismic behavior and
design guidelines for steel frame structures with added viscoelastic dampers” Report No.
NCEER 93-0009, National Center of Earthquake Engineering Research, Buffalo, N.Y.
Ciampi, V (1995), “Research and development of passive energy dissipation techniques for
civil buildings in Italy”, International Post-SMIRT Conference, Seminar on Seismic
Isolation, Passive Energy Dissipation and Control of Vibration of Structures, pp.1-15.
Ciampi V. “Use of energy dissipation devices, based on yielding of steel, for earthquake
protection of structures”, Proc., Int., Meeting on Earthquake Protection of Build., 14/D-
58/D.
Ciampi V. (1993), “Development of passive energy dissipation techniques for buildings.”
Proceedings International Post-SMIRT Conference Seminar on Isolation, Energy
Dissipation and Control of Vibrations of Structures, Capri (Italy), pp. 495–510.
Jurukovski, D., Simeonov, B., Trajkovski, V. and Petrovski, M. (1988), “Development of
energy absorbing elements”. IZIIS Report pp 94-88.
Marioni A., (1996), “development of a new type of hysteretic damper for the seismic
protection of bridges”, IV World Congress on Joint Sealing and Bearing Systems for
Concrete Structures, Sacramento, USA - 29 Sept-2 Oct-1996.
14
Marioni A., (1999), “The use of hydraulic dampers for the protection of the structures from the
seismic risk: an outstanding example”, International Post-Smirt Conference Seminar on
Seismic Isolation, Passive Energy Dissipation and Active Control of Vibration of
Structures, Cheju, Korea – 23/25 Aug-1999.
Nims D.K., Richter P.J., Bachman R.E., (1993), “The Use of the Energy Dissipating Restraint
for Seismic Hazard Mitigation” Earthquake Spectra, Special Issue, Vol. 9, No.3, EERI.
Pall, A. S., and Marsh, C. (1982), “Seismic response of friction damped braced frames.” J.
Struct,. Div.108.6, pp. 1313–1323.
Papadopoulos P., Athanatopoulou A. (2002), “Seismic behaviour of dual systems with in-
plane discontinuities”, 12th ECEE, September, London, UK.
Saeid Sabouri-Ghomi and Ali Roufegarinejad (2005), “Non-linear behaviour of yielding
damped braced frames”, Struct. Design Tall Spec. Build, 14, pp.37-45.
SAP2000, 2003. “Integrated Finite Element Analysis and Design of Structures 2003”,
Computers and Structures Inc., Berkeley, USA.
Tremblay R., Stiemer S.F., (1993), “Energy dissipation through friction bolted connections in
concentrically braced steel frames”, ATC 17-1 Seminar on Seismic Isolation, passive
energy dissipation and active control, Vol 2, 557-568.
Αθανατοπούλου Α., Παπαδόπουλος Π. (1996), “Σεισµική συµπεριφορά κτιρίων µε
αντισεισµικά τοιχώµατα τυχαίας καθ΄ ύψος τοπολογίας”, Πρακτικά 12ου Ελληνικού
Συνεδρίου Σκυροδέµατος, Λεµεσός, Τόµος ΙΙ, σελ. 295 – 305.
Μητσοπούλου Ε., Παπαδόπουλος Π., ∆ηµητρακούδη Κ., Σαραφίδης Κ. (1999), “Σεισµική
συµπεριφορά κτιρίων µε µεταλλικές διαγώνιες ράβδους µεταβλητού τρόπου λειτουργίας”
Πρακτικά 13ου Ελληνικού Συνεδρίου Σκυροδέµατος, Ρέθυµνο, Τόµος ΙΙΙ, σελ. 306-313.
Παπαδόπουλος Π., Αθανατοπούλου Α. (1999), “Κτίριο ενισχυµένο µε µεταλλικές διαγώνιες
ράβδους”. Πρακτικά 13ου Ελληνικού Συνεδρίου Σκυροδέµατος, Ρέθυµνο, Τόµος ΙΙΙ, σελ.
314-323.
15